Rapport follow-up bezoek als vervolg op de extra toezichtbezoeken aan Philadelphia Zorg

Transcriptie

1 Rapport follow-up bezoek als vervolg op de extra toezichtbezoeken aan Philadelphia Zorg Regio Gelderland Noord Woonlocatie de Essenbrink en Kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie Waterlei in Apeldoorn Datum februari 2011

2

3 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari 2011 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding voor de extra inspectiebezoeken 5 2 Resultaten inspectiebezoek Inleiding Individuele planning en ondersteuning Diagnostiek en signalering Continuïteit van zorg 10 3 Beschouwing Inleiding Regio Gelderland Noord heeft hard gewerkt aan verbetering van kwaliteit van zorg; op één risicoaspect blijft matig tot hoog risico bestaan individuele planning en ondersteuning in regio Gelderland Noord nog te weinig aantoonbaar methodisch in uitvoering Diagnostiek en signalering fors verbeterd Continuiteit van zorg niet uit de gevarenzone 13 4 Te nemen maatregelen Voortgangsrapportage 15 Pagina 3 van 15

4

5 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft op 24 januari 2011 als vervolg op de extra toezichtbezoeken van 14 april 2009 en 11 mei 2010 een follow-up bezoek gebracht aan Stichting Philadelphia Zorg ( SPZ), regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en de kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie Waterlei in Apeldoorn. 1.1 Aanleiding voor de extra inspectiebezoeken De inspectie heeft in 2009 extra bezoeken gebracht aan zeven regio s van SPZ omdat er zorgen waren rondom de continuïteit van de zorg en ondersteuning aan de cliënten. De stichting had forse financiële problemen en de inspectie had in voorgaande jaren gemerkt dat onvoldoende werd gestuurd op kwaliteit van de ondersteuning van de cliënten. Tevens bleef de verbeterkracht van SPZ achter in vergelijking met andere zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg. De conclusie van de extra inspectiebezoeken in 2009 was dat bij de zeven bezochte regio s de zorg en ondersteuning van cliënten op meerdere onderdelen risicovol was. Naar aanleiding van deze inspectiebezoeken is een plan van aanpak opgesteld door de raad van bestuur en is het herstelplan van SPZ bijgesteld. De inspectie heeft in januari 2010 de voortgangsrapportage ontvangen over het plan van aanpak betreffende alle regio s en voor de follow-up bezoeken een verslag van de stand van zaken per regio. De regio Gelderland Noord heeft naar aanleiding van het inspectiebezoek van 11 mei 2010 opnieuw een plan van aanpak opgesteld en later op verzoek van de inspectie bijgesteld. Ten behoeve van de voorbereiding van het inspectiebezoek van 24 januari 2011 heeft de kwekerij een voortgangsrapportage opgesteld; helaas ontbraken de voortgangsrapportages van de andere te bezoeken locaties. De reden hiervoor was door regio Gelderland Noord niet te achterhalen. Het follow-up bezoek van 24 januari 2011 had als doel de voortgang en de resultaten van de implementatie van het plan van aanpak te toetsen. Alleen die risicoaspecten zijn beoordeeld waar regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en de kwekerij de Essenbrink in Uddel, evenals locatie Waterlei in Apeldoorn tijdens het vorige inspectiebezoek van 11 mei 2010 een matig tot hoog risico scoorde. Voor uw regio gaat het om de volgende risicoaspecten: - individuele planning en ondersteuning, - diagnostiek en signalering en - continuïteit van zorg. Ter beoordeling van de resultaten van het gevraagde plan van aanpak is gebruik gemaakt van de werkwijze en ontwikkelde instrumenten van het gefaseerd toezicht voor de 24-uurs verblijfszorg aan mensen met een verstandelijke beperking. In deze werkwijze wordt gekeken naar de aanwezigheid van risico s voor de cliënt op gezondheids- en/of welzijnsschade. Hiertoe is vooraf een risicoprofiel gemaakt, dat u kunt vinden op de internetsite van de inspectie: Op basis van dit risicoprofiel worden 8 risicoaspecten onderscheiden, waarop het instrumentarium is gebaseerd: Pagina 5 van 15

6 Inspectie voor de Gezondheidszorg 1 Zelfbepaling en medezeggenschap. 2 Individuele planning en ondersteuning. 3 Individuele planning dagbesteding. 4 Deskundigheid personeel. 5 Diagnostiek en signalering. 6 Veiligheid. 7 Continuïteit van zorg. 8 Vrijheidsbeperkende maatregelen. De risicoaspecten worden beoordeeld op basis van het wettelijk kader en de veldnormen die per risicoaspect te vinden zijn op het internet van de inspectie. Tevens wordt gebruik gemaakt van de geüniformeerde onderlinge weging van de verschillende elementen uit dit wettelijk kader en de veldnormen, zoals die beschreven staan in het eindrapport van het intensieve toezicht: Gehandicaptenzorg onder druk. In dit rapport leest u de resultaten van het inspectiebezoek, weergegeven in een score per risicoaspect, gevolgd door een algemene beschouwing over de kwaliteit van de bezochte locaties in relatie tot de gevonden risico s. Achtereenvolgens komt in dit rapport aan de orde: Hoe scoort Philadelphia Zorg, in het bijzonder regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn op de aanwezigheid van risico s? (hoofdstuk 2); Beschouwing over de kwaliteit van Philadelphia Zorg, in het bijzonder regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en de kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn in relatie tot de scores op de risicoaspecten (hoofdstuk 3); Welke acties moet Philadelphia Zorg, regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en de kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn binnen welke termijn nemen? (hoofdstuk 4). Pagina 6 van 15

7 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari Resultaten inspectiebezoek 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk leest u hoe de regio Gelderland Noord van Philadelphia Zorg, woonlocatie de Essenbrink en de kwekerij Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn scoren op de aanwezigheid van risico s voor de cliënt op gezondheidsen/of welzijnsschade op de drie risicoaspecten. De scores zijn weergegeven op een vierpuntsschaal: afwezig tot gering risico, gering tot matig risico, matig tot hoog risico, hoog tot zeer hoog risico. De scores zijn gebaseerd op: gesprekken met cliënten en cliëntvertegenwoordigers, begeleiders, behandelaars en management van deze regio inclusief Raad van Bestuur; dossieronderzoek; rondleiding. Korte karakteristiek van de bezochte locaties: Locatie 1: De Essenbrink in Uddel is een 24-uurs gecombineerd wonen en werken project. In de verbouwde boerderij wonen zes mensen met een stoornis in het autistisch spectrum en/of psychiatrische problematiek. Zij hebben allen een eigen appartement met zit/slaapkamer, douche, toilet en soms ook een eigen keukenblok. Er is een gezamenlijke huiskamer. Cliënten werken allemaal op de naast(achter)gelegen kwekerij. Locatie 2: Kwekerij de Essenbrink in Uddel is een groenwerkplaats voor mensen met een autistische stoornis en een licht verstandelijke handicap. Cliënten ontwikkelen hier tuin- en kweekvaardigheden. De gekweekte producten worden verkocht aan gemeentes, hoveniersbedrijven en tuincentra. Ook zijn er schapen en kippen aanwezig die verzorgd moeten worden. Op de kwekerij werken dagelijks ongeveer cliënten. Locatie 3: De Waterlei te Apeldoorn is een geschakelde woonvoorziening voor 7 kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum. De leeftijd van de kinderen varieert van 6 tot en met 18 jaar. Alle kinderen gaan overdag naar school. Na school is er tijd voor hobby s, maar de kinderen hebben ook taken in huis. De kinderen gaan gemiddeld één weekend per twee weken naar hun ouders. Deze locatie heeft een Bopz-aanmerking. 2.2 Individuele planning en ondersteuning Omschrijving risicoaspect Voor iedere cliënt is een individueel ondersteuningsplan beschikbaar dat aansluit op zijn ondersteuningsvragen; dat vanuit het cliëntperspectief concreet geformuleerde doelen bevat; dat tot stand is gekomen in samenwerking met de cliënt en zonodig in samenspraak met zijn vertegenwoordiger; waaraan de relevante disciplines een zichtbare bijdrage hebben geleverd. Hierbij is er aandacht voor de professionele standaarden: is duidelijk welke zorg een cliënt van de zorgverlener vraagt? Pagina 7 van 15

8 Inspectie voor de Gezondheidszorg Welke professionele ondersteuning nodig is om deze doelen te halen en wie (eind)verantwoordelijk is voor het geheel en mogelijke deelaspecten van de uitvoering, evaluatie en bijstelling van het zorgplan? De uitvoering van de zorg en ondersteuning is gerelateerd aan de inhoud van het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan bevat duidelijke richtlijnen voor het dagelijks handelen. Het ondersteuningsplan wordt regelmatig met alle relevante betrokkenen geëvalueerd en zo nodig bijgesteld: minimaal een keer per jaar en zo nodig vaker. Afwijkingen op deze frequentie worden gedocumenteerd. Binnen een half jaar na opname is een eerste ondersteuningsplan gereed. Hiernaast wordt de ondersteuningsplansystematiek periodiek getoetst op zijn werkbaarheid, bijvoorbeeld met behulp van de ZIP-methodiek of met behulp van een ander instrument. Score Afwezig tot Gering tot matig Matig tot hoog Hoog tot zeer gering risico risico risico hoog risico 14 april mei januari 2011 Onderbouwing score Het risicoaspect individuele planning en ondersteuning scoort opnieuw een matig tot hoog risico, omdat, ondanks de inspanningen die zijn gepleegd, de samenhang en doorlopende lijn in de dossiervoering nog steeds onvoldoende zichtbaar is. Ook is de uitvoering van het ondersteuningsplan nog steeds niet in overeenstemming met de doelen van het werkplan. Bevindingen In de dossiers die de inspectie heeft ingezien is de relatie tussen ondersteuningsplan, werkplan en rapporteren op doelen onvoldoende aantoonbaar aanwezig. De methodische cyclus is hierdoor te fragmentarisch om de uitvoering van het ondersteuningsplan te kunnen volgen. De cliëntvertegenwoordigers zijn, evenals tijdens het inspectiebezoek van 11 mei 2010, te spreken over de inhoud en de invloed die zij kunnen uitoefenen op het ondersteuningplan. De cliëntvertegenwoordigers hebben wisselende ervaringen met de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan het ondersteuningsplan. De inspectie heeft in de dossiers die zijn ingezien ondersteuningsplannen aangetroffen, die door de gedragskundige worden goedgekeurd. Hierin zijn de wensen van de cliënt opgenomen, de beeldvorming, omgangsadvies, ondersteuningsbehoeften, het aanbod en de hoofddoelen. Ook de wijze waarop de doelen worden uitgevoerd en wie voor de uitvoering verantwoordelijk is, is beschreven. In het werkplan zijn ook de individuele ondersteuningsbehoeften van de cliënt opgenomen, met daaraan gekoppeld de mate van ondersteuning die de cliënt daarbij nodig heeft. Niet duidelijk is welke ondersteuningsafspraken er zijn en hoe die ondersteuning concreet wordt uitgevoerd. De inspectie heeft in één dossier een evaluatieverslag van de doelen aangetroffen. In de andere dossiers die de inspectie heeft ingezien zijn maandrapportages en of kwartaalrapportages aangetroffen. Deze hebben een eigen opbouw; Pagina 8 van 15

9 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari 2011 hierin wordt niet gerapporteerd op de doelen die in het ondersteuningsplan zijn vermeld. De dagrapportages heeft de inspectie niet gezien. (Para)medische hulpverleners worden niet altijd uitgenodigd voor de evaluatie van het ondersteuningsplan, ondanks het feit dat zij wel betrokken zijn bij de ondersteuning van de cliënt. De cliëntadviseur bepaalt wie er wordt uitgenodigd op basis van kennis van de cliënt en de situatie en op basis van aantekeningen in het ondersteuningsplan of werkplan. De gesprekspartners blijken verschillend invulling te geven aan het begrip Multidisciplinair Overleg (MDO). Zo kan de cliëntadviseur een bijeenkomst beleggen waarbij verschillende functionarissen/disciplines aanwezig zijn. De locatiemanager kan een bijeenkomst beleggen in crisissituaties en daarbij verschillende functionarissen/disciplines uitnodigen. Tenslotte wordt het gecombineerde werkzorginhoudelijk overleg waaraan begeleiders, locatiemanagers en andere functionarissen/disciplines op uitnodiging deelnemen door de begeleiders MDO genoemd. In het ondersteuningsplan moet worden opgenomen of de betreffende cliënt een Bopz-status heeft en ook of vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast. In de dossiers die de inspectie heeft ingezien is niet overal ingevuld of vrijheidsbeperking wordt toegepast, terwijl wel ondertekende formulieren zijn aangetroffen waaruit blijkt dat vrijheidsbeperking aan de orde is. Het management was onbekend met het feit dat locatie de Waterlei beschikt over een Bopz-aanmerking. Voor vijf cliënten zijn ZIP-scores ingevuld en alle vijf komen tot een goede beoordeling. Deze beoordeling is niet in overeenstemming met de hierboven beschreven bevindingen van de inspectie ten aanzien van het rapporteren op doelen en de beschrijving van de concrete uitvoering van de afspraken. 2.3 Diagnostiek en signalering Omschrijving risicoaspect De organisatie draagt er zorg voor dat signalen en behoeften van individuele cliënten tijdig en juist worden geïnterpreteerd en dat hier op een professionele wijze mee wordt omgegaan, in ieder geval voor wat betreft het sociaal-emotioneel, cognitief en somatisch functioneren. Diagnostiek heeft tot doel de achterliggende problematiek van de cliënt op de genoemde functiegebieden zichtbaar te maken. Op basis hiervan ontstaat een beeld van de cliënt en zijn manier van reageren. Signalering heeft tot doel tijdig afwijkingen te signaleren van dit basisbeeld en daar op een professionele wijze op te anticiperen. Indien er sprake is van specifieke doelgroepen, heeft de organisatie in beeld welke aan deze doelgroepen gerelateerde signalen en behoeften men kan verwachten. Pagina 9 van 15

10 Inspectie voor de Gezondheidszorg Score Afwezig tot Gering tot matig Matig tot hoog Hoog tot zeer gering risico risico risico hoog risico 14 april mei januari 2011 Onderbouwing score Regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn scoren gering tot matig op dit risicoaspect, een positieve wijziging ten opzichte van het inspectiebezoek van 11 mei De regio heeft veel geïnvesteerd in het opstellen van signaleringsplannen. Ook is bekend waar diagnostiekbehoeften liggen voor cliënten. Bevindingen Regio Gelderland Noord wil voor 1 juli 2011 de diagnostiekbehoeften van cliënten vanaf een ZZP 5 in kaart hebben gebracht. Voor cliënten met een ZZP lager dan 5 moet dit voor het einde van het jaar bekend zijn. De inventarisatie van diagnostiekbehoeften heeft tot de conclusie geleid dat binnen deze regio sprake is van onderdiagnostiek. Beleid op dit punt zal in het jaarplan van regio Gelderland Noord worden opgenomen. Hiernaast is veel geïnvesteerd in het opstellen van signaleringsplannen voor die cliënten waarbij dat op grond van hun problematiek geïndiceerd is. Signaleringsplannen zijn of worden opgesteld. De ervaringen hiermee worden positief genoemd en dragen bij aan preventie van gedragsescalatie. De cliëntadviseur stelt voor nieuwe cliënten bij de intake een risicosignaallijst op (SAVE). Voor de zittende cliëntenpopulatie is het besluit genomen dit ook te gaan doen. SAVE wordt meegenomen in de ondersteuningsplancyclus. 2.4 Continuïteit van zorg Omschrijving risicoaspect Continuïteit van zorg heeft twee aspecten. Als eerste het borgen van continuïteit door overlappingen of hiaten in de zorg en ondersteuning te vermijden. Dit stelt eisen aan de overdracht van gegevens bij gelijktijdige bemoeienis met een cliënt, bijvoorbeeld uitwisseling tussen teamleden, tussen wonen en dagbesteding of tussen het team van de woning en consulenten van binnen of buiten de eigen organisatie. Dit geldt ook voor overdracht van gegevens bij een volgtijdelijke bemoeienis als de cliënt naar een andere locatie of zorgaanbieder gaat. Een goede communicatie rondom de coördinatie van ondersteuning is een eerste vereiste voor het borgen van dit aspect van continuïteit van zorg. Het tweede aspect betreft het belang voor cliënten om hun dagelijkse ondersteuning zo veel mogelijk vanuit een kleine kring van bekende medewerkers te ontvangen. Deze continuïteit kan geborgd worden door een personeelsbeleid, gericht op het voorkomen van onnodige personeelswisselingen door ziekte of verloop. Pagina 10 van 15

11 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari 2011 Score Afwezig tot Gering tot matig Matig tot hoog Hoog tot zeer gering risico risico risico hoog risico 14 april mei januari 2011 Onderbouwing score De regio Gelderland Noord, woonlocatie de Essenbrink en kwekerij de Essenbrink in Uddel en locatie de Waterlei in Apeldoorn scoren gering tot matig op dit risicoaspect, ondanks het feit dat sinds het vorige inspectiebezoek wisselingen hebben plaatsgevonden in het locale en regionale management. Bevindingen Sinds het vorige inspectiebezoek hebben opnieuw wisselingen plaatsgevonden in het locale en regionale management. Zowel cliëntvertegenwoordigers, begeleiders, maar ook behandelaars geven hieraan uitingen van ongenoegen. Het meest genoemd werd het feit dat nieuwe managers weer opnieuw moeten worden geïnformeerd over de koers die door de respectievelijke voorganger is ingezet. Genoemde gesprekspartners hebben het gevoel dat ingezette ontwikkelingen worden vertraagd of dat de nieuwe manager verandert van koers. Het ziekteverzuim op de bezochte locaties is laag. Cliënten van de Waterlei gaven echter aan dat ze sinds het vorige inspectiebezoek met veel invalkrachten zijn geconfronteerd. De gegevens die de inspectie heeft ontvangen over de inzet van invalkrachten bevestigen dit beeld. Begeleiders en management geven aan dat de locatie de Waterlei inmiddels beschikt over een pool van vaste invalkrachten. Het verloop van begeleiders is gering geweest sinds het vorige inspectiebezoek: in Waterlei is één medewerker vervangen; het verzuim percentage in 2010 was 4,3. De woonlocatie Essenbrink had een verzuimpercentage van 4,1 en bij de Kwekerij Essenbrink is geen verloop geweest sinds het vorige inspectiebezoek. Eén vaste gedragsdeskundige is nog steeds ziek. Hiervoor is een vervanger in de plaats gekomen. Deze vervanger heeft inspanningen gepleegd om de communicatie tussen de teams van de woonlocatie Essenbrink en de kwekerij Essenbrink te verbeteren. Nieuwe bijeenkomsten over dit thema zijn gepland. Deze inspanningen hebben effect gehad. Zo is een woon-werkoverleg ingesteld voor de Essenbrinklocaties. De cliëntvertegenwoordigers hebben laten blijken behoefte te hebben aan informatie over deze inspanningen. Bij locatie de Waterlei is de communicatie tussen het team en de gedragsdeskundige verbeterd en de communicatie met de school wordt onderhouden door de cliëntcoördinator. Pagina 11 van 15

12

13 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari Beschouwing 3.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk heeft u kunnen lezen hoe de regio Gelderland Noord, woonlocatie Essenbrink en de kwekerij van Essenbrink, alsmede locatie de Waterlei scoort op de drie risicoaspecten die bij het vorige bezoek in mei 2010 een matig tot hoog risico scoorden. Dit hoofdstuk heeft een meer beschouwend karakter. Gezocht is naar verbanden, verklaringen en overeenkomsten in de onderzoeksresultaten zoals beschreven in hoofdstuk 2 en met als focus de kwaliteit van de geboden zorg. 3.2 Regio Gelderland Noord heeft hard gewerkt aan verbetering van kwaliteit van zorg; op één risicoaspect blijft een matig tot hoog risico bestaan Zowel uit de toegestuurde documenten ter voorbereiding van het inspectiebezoek, als uit de gesprekken en de dossiers die de inspectie heeft ingezien blijkt, dat regio Gelderland Noord hard heeft gewerkt aan verbetering van de kwaliteit van de zorg. Deze regio heeft zich de vorige inspectierapportage ter harte genomen, een plan van aanpak opgesteld, wat later op verzoek van de inspectie verder is verbeterd en de uitvoering daarvan voortvarend ter hand heeft genomen. Wat blijkt is echter dat verbeterslagen tijd kosten. De wisselingen in locaal en regionaal management dragen niet bij aan een continue proces van verbeteren. 3.3 Individuele planning en ondersteuning in regio Gelderland Noord nog te weinig aantoonbaar methodisch in uitvoering In de uitvoering van de ondersteuningsplannen is nog een verbeterslag noodzakelijk. De uitvoering is fragmentarisch en het beloop van de vaak intensieve begeleiding is hierdoor onvoldoende te volgen. De methodische cyclus is onvoldoende terug te vinden in de dossiers. 3.4 Diagnostiek en signalering fors verbeterd De verbeterkracht is het meest aantoonbaar aanwezig op dit risicoaspect. De inventarisatie van de diagnostiekbehoefte, de ontwikkelingen die zijn doorgemaakt in het opstellen van signaleringsplannen en het opstellen van risico-inschattingen voor nieuwe cliënten zijn hiervan duidelijke voorbeelden. 3.5 Continuïteit van zorg nog niet uit de gevarenzone Regio Gelderland Noord heeft opnieuw te maken gehad met wisselingen van locatiemanagement. Een nieuwe regiodirecteur is na een half jaar eveneens vetrokken, waardoor nu een regiodirecteur a.i. is aangesteld. Zowel cliëntvertegenwoordigers, begeleiders als behandelaars ondervinden hiervan hinder. Dit komt de continuïteit van zorg niet ten goede en roept reacties op van gelatenheid en boosheid. SPZ doet er goed aan te investeren in het behoud van locale en regionale managers. Pagina 13 van 15

14

15 Rapport follow-up bezoek als vervolg op het extra toezichtbezoek aan Philadelphia Zorg, Regio Gelderland Noord januari Te nemen maatregelen 4.1 Voortgangsrapportage De inspectie verwacht uiterlijk 1 juni 2011 een voortgangsrapportage op het risicoaspect individuele planning en ondersteuning waaruit blijkt dat acties zijn ingezet om het methodisch werken verder te verbeteren en de effecten die daarmee zijn behaald. De inspectie gaat ervan uit dat zowel hoofdstuk 2 als hoofdstuk 3 u voldoende handvatten biedt om te komen tot verbeteringen en concrete acties. Nadat de inspectie deze voortgangsrapportage heeft ontvangen, ontvangt u binnen vier weken een reactie. Pagina 15 van 15