Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Uitspraak Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg

Transcriptie

1 STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Nr september 2014 Uitspraak Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Nr. C Beslissing in de zaak onder nummer C van: A.verblijvende in B. te C., appellant in het principaal beroep, verweerder in het incidenteel beroep, klager in eerste aanleg, gemachtigde: mr. Y.H.G. van der Hut, advocaat te Den Haag, tegen D., psychiater, wonende te E.,verweerster in het principaal beroep, appellante in het incidenteel beroep, verweerster in eerste aanleg, gemachtigde: mr. G.P. Wempe, advocaat te Drachten. 1. Verloop van de procedure A. hierna klager heeft op 5 juli 2013 bij het Regionaal Tuchtcollege te Groningen tegen D hierna de psychiater een klacht ingediend. Bij beslissing van 17 december 2013, onder nummer G2013/57, heeft dat College klager niet ontvankelijk verklaard in het bezwaar dat hij eerst ter zitting naar voren heeft gebracht en heeft dat College de klacht voor het overige ongegrond verklaard en afgewezen. Klager is van die beslissing tijdig in hoger beroep gekomen. De psychiater heeft een verweerschrift in hoger beroep ingediend en daarbij tevens incidenteel beroep ingesteld. Klager heeft hierop gereageerd met een verweerschrift in het incidenteel beroep. De zaak is in hoger beroep behandeld ter openbare terechtzitting van het Centraal Tuchtcollege van 24 juni 2014, waar zijn verschenen klager, bijgestaan door mr. Van der Hut voornoemd, en de psychiater, bijgestaan door mr. Wempe voornoemd. 2. Beslissing in eerste aanleg Het Regionaal Tuchtcollege heeft aan zijn beslissing de volgende overwegingen ten grondslag gelegd. 2. Vaststaande feiten Voor de beoordeling van de klacht gaat het College uit van de volgende feiten, die tussen partijen als niet of onvoldoende betwist vaststaan. In het kader van een strafzaak heeft het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) verweerster verzocht een Pro Justitia rapportage over klager op te maken. Omdat de aan de Officier van Justitie rapporterende psychologe een maatregeladvies overwoog, was een tweede rapport van een gedragsdeskundige nodig. Ten behoeve daarvan heeft verweerster op 30 maart 2010 in de Penitentiaire Inrichting F., locatie G. te H., een gesprek met klager gevoerd. Zij heeft, op basis van haar onderzoek en de informatie die zij van de psychologe had verkregen, een rapportage opgesteld en daarin terbeschikkingstelling (TBS) met dwangverpleging geadviseerd. Over het rapport en advies heeft geen afsluitend gesprek van verweerster met klager plaatsgevonden. 3. De klacht De klacht luidt zakelijk weergegeven als volgt. Verweerster heeft: tijdens de onderzoeksfase overleg gehad met de mederapporteur (psycholoog) waardoor er geen sprake was van een onbevooroordeeld gedragsdeskundig onderzoek; op basis van onvoldoende onderzoek (namelijk één contactmoment) diagnostische conclusies over klager getrokken en in het strafproces een verstrekkende maatregel geadviseerd; haar conceptrapport niet aan klager ter inzage en correctie aangeboden en het rapport niet met hem besproken. 4. Het verweer Verweerster heeft, op verzoek van het NIFP, in haar rapportage over klager de door de rechtbank gestelde vragen beantwoord. Op 30 maart 2010 heeft verweerster uitgebreid met klager gesproken. Zij heeft hem daarbij verteld wat het doel van het onderzoek was en uitgelegd dat met een maatregeladvies TBS wordt bedoeld. Aan het eind van het gesprek heeft zij haar eerste (diagnostische) indrukken globaal met klager besproken en gezegd dat zij een behandeling wenselijk vond. Klager zegde haar toe aan een tweede gesprek te willen meewerken. Toen verweerster op 7 april 2010 voor het vervolggesprek met klager bij de penitentiaire inrichting kwam, weigerde hij echter zijn medewerking. Diezelfde dag nam verweerster contact op met de mederapporteur (psychologe), die haar vertelde dat zij op 8 april 2010 een afrondend gesprek met klager zou hebben waarin zij hem haar advies aan de rechtbank zou mededelen. Verweerster heeft de psychologe verzocht klager bij dat gesprek te vragen of hij alsnog bereid was een gesprek met haar te voeren. Klager deelde mee daartoe niet bereid te zijn. Hoewel voor Pro Justitia-onderzoeken geen inzage- 1 Staatscourant 2014 nr september 2014

2 en correctierecht geldt, wordt de onderzochte wel in het kader van een gesprek tussen de rapporteur en de onderzochte de mogelijkheid tot inzage in de rapportage gegeven (en daarbij de mogelijkheid tot feitelijke correcties geboden). Dit was bij klager niet mogelijk omdat hij ieder persoonlijk contact met verweerster weigerde. 5. Beoordeling van de klacht 5.1 geen onbevooroordeeld onderzoek Het College wijst erop dat de rechter zich bij zijn onderzoek naar de persoon van de verdachte en naar de vraag of het plegen van het misdrijf waarvan hij wordt verdacht aan de verdachte kan worden toegerekend, zich onder meer laat voorlichten door forensisch psychiatrische en/of psychologische rapporteurs. De rechtbank stelt de rapporteur(s) vragen teneinde te kunnen vaststellen of er een relatie bestaat tussen een stoornis van de verdachte en het delict. Het is met het oog op het te verrichten onderzoek noodzakelijk dat de rapporteur kennis neemt van het delict en het daarop betrekking hebbende strafdossier. Het College heeft geen aanwijzingen dat het inzien van het strafdossier van klager tot bevooroordeeldheid van de rapporteur heeft geleid. Over het contact tussen verweerster en de psychologe/mederapporteur merkt het College op dat een dergelijk contact tussen rapporteurs in overeenstemming is met het rapportageformat Psychiatrisch/Psychologisch onderzoek Pro Justitia volwassenen (hierna: Format). Het College is van oordeel dat er geen aanwijzingen zijn om aan te nemen dat verweerster in haar onderzoek bevooroordeeld was door het contact met de psychologe. Dit klachtonderdeel zal ongegrond worden verklaard. 5.2 onvoldoende onderzoek Volgens vaste jurisprudentie dient een medische rapportage zoals het door verweerster over klager opgemaakte Pro Justitia-rapport, aan de volgende eisen te voldoen: 1. in het rapport moet op inzichtelijke en consistente wijze uiteengezet worden op welke gronden de conclusie van het rapport steunt; 2. de in het rapport uiteengezette gronden moeten aantoonbaar voldoende steun vinden in de feiten, omstandigheden en bevindingen van het rapport; 3. de bedoelde gronden moeten de daaruit getrokken conclusies kunnen rechtvaardigen; 4. de rapportage moet zich beperken tot het deskundigheidsgebied van de rapporteur; 5. de methode van onderzoek teneinde tot beantwoording van de voorgelegde vraagstelling te komen, moet tot het beoogde doel kunnen leiden, dan wel moet de rapporteur daarbij de grenzen van het redelijkheid en billijkheid niet hebben overschreden. Het College is van oordeel dat, getoetst aan bovenstaande criteria, het rapport niet als onvoldoende kan worden aangemerkt. Klager heeft niet voldoende weersproken dat hij op het moment dat het tweede gesprek met verweerster zou plaatsvinden zijn medewerking daaraan heeft geweigerd. Ook een later door de mederapporteur op verzoek van verweerster ondernomen poging klager alsnog tot dat tweede gesprek te bewegen, was vergeefs. Weliswaar is uitgangspunt dat ingeval een TBS-advies wordt overwogen een tweede gesprek met de onderzochte plaatsvindt, doch het kan niet zo zijn dat de onderzochte met het weigeren van vervolggesprekken het uitbrengen van een advies van die strekking zou kunnen blokkeren. In het licht daarvan en mede gezien het feit dat klager ter zitting desgevraagd heeft bevestigd dat hij verweerster onder geen beding nog eens te woord wil staan, kan het uitblijven van het tweede en een daarop volgend gesprek niet aan verweerster worden tegengeworpen. Onder deze omstandigheden is er immers geen sprake van dat verweerster van vervolggesprekken heeft afgezien, maar wel dat klager deze meermalen stellig heeft geblokkeerd. In het rapport vermeldt verweerster in hoeverre klager zijn medewerking aan het onderzoek heeft gegeven, het bevat daarnaast een uitvoerige weergave van het gesprek dat zij met hem heeft gehad en de wijze waarop zij de overige benodigde informatie heeft verkregen. Verweerster heeft toen een vervolggesprek met klager niet mogelijk bleek, gebruik gemaakt van de voor haar rapportage benodigde resultaten van het onderzoek door de psychologe. Ook dit wordt in het rapport vermeld. De conclusies in het rapport worden gedragen door de onderzoeksbevindingen. Dit klachtonderdeel zal eveneens ongegrond worden verklaard. 5.3 inzage- en correctierecht Zoals uit de verklaringen van verweerster blijkt, heeft zij de voor haar geldende richtlijnen zo begrepen, dat voor inzage en correctie persoonlijk contact met de onderzochte nodig is. Hierbij verwijst zij naar het Format. Omdat klager ieder contact met haar weigerde, heeft zij de rapportage niet met hem besproken. Ten tijde van het uitbrengen van bedoeld rapport over klager bestond er geen verplichting voor verweerster dat met hem te bespreken. Uit het Format blijkt dat het wel de bedoeling is dat de conclusie en het advies worden besproken maar er bestaat ook ruimte om aan te geven waarom een rapport niet besproken is. Van verweerster had in principe verwacht mogen worden dat zij haar rapport, voordat zij dat aan haar opdrachtgever toezond, aan klager ter inzage had aangeboden en de conclusie en het advies met hem had besproken. Dit geldt eens te meer voor een zo zwaarwegend advies als TBS met bevel tot verpleging van overheidswege. Het staat echter vast dat klager verschillende keren expliciet heeft geweigerd verweerster te 2 Staatscourant 2014 nr september 2014

3 woord te staan. In het licht daarvan kan verweerster niet worden verweten dat zij niet nogmaals een poging heeft ondernomen klager tot een gesprek te bewegen. Bij die stand van zaken was er geen aanleiding te verwachten dat verweerster enige kans van slagen zou hebben gehad wanneer zijzelf klager nog eens om een gesprek had gevraagd. Verweerster heeft gesteld dat zij klager tijdens het onderzoek had ingelicht over haar voorlopige conclusie en advies (TBS) en dat klager daarop heeft gereageerd met de opmerking dat indien de rapporteurs zouden adviseren hem in het kader van een terbeschikkingstelling te laten behandelen, zij de plank geheel mis zouden slaan. Klager heeft dit in het klaagschrift erkend. In haar rapport heeft verweerster het volgende vermeld:...betrokkene na één gesprek zijn verdere deelname aan het onderzoek weigerde... en De conclusie en het advies zijn met betrokkene in het eerste gesprek globaal besproken.... en heeft zij de reactie van klager weergegeven. Hiermee heeft verweerster in voldoende mate verantwoord in hoeverre zij de inhoud van het rapport met klager heeft besproken en om welke reden zij dat voor het overige achterwege heeft gelaten. Het College is van oordeel dat er in dit specifieke geval voldoende rechtvaardiging was voor de handelwijze van verweerster en dat zij onder de gegeven omstandigheden in voldoende mate aan de Richtlijn heeft voldaan. Voor een tuchtrechtelijk verwijt bestaan geen gronden. Dit klachtonderdeel faalt dus eveneens. 5.4 Voor zover klager zich thans tevens beklaagt over bepaalde uitspraken die verweerster tijdens het gesprek op 30 maart 2010 zou hebben gedaan, merkt het College op dat klager dit bezwaar eerst ter terechtzitting naar voren heeft gebracht. Dat is te laat. Klager kan in zoverre niet in zijn klacht worden ontvangen. 3. Vaststaande feiten en omstandigheden Voor de beoordeling van het hoger beroep gaat het Centraal Tuchtcollege uit van de feiten zoals weergegeven in de beslissing in eerste aanleg, welke weergave in hoger beroep niet is bestreden. 4. Beoordeling van het principaal hoger beroep 4.1 In hoger beroep heeft klager zijn klacht herhaald en nader toegelicht. 4.2 Verweerster heeft gemotiveerd verweer gevoerd en geconcludeerd tot verwerping van het beroep. 4.3 Het Centraal Tuchtcollege overweegt als volgt. (on)bevooroordeeld onderzoek 4.4 Met zijn eerste grief werpt klager opnieuw op dat het onderzoek van de psychiater bevooroordeeld is geweest. Naar het oordeel van het Centraal Tuchtcollege heeft het Regionaal Tuchtcollege dit klachtonderdeel op goede gronden afgewezen. Het Centraal Tuchtcollege onderschrijft de overwegingen van het Regionaal Tuchtcollege op dit punt en overweegt in aanvulling daarop nog als volgt. De enkele omstandigheid dat mederapporteur I haar conclusies en advies met betrekking tot klager reeds gereed had voordat de psychiater als mederapporteur werd aangezocht, betekent (nog) niet dat de psychiater bevooroordeeld heeft gehandeld. Niet is gebleken dat de psychiater voorafgaand aan klagers onderzoekgesprek van 30 maart 2010 bekend was met (de conclusies en het advies uit) het conceptrapport van mederapporteur I. De door klager gestelde vooringenomenheid kan evenmin worden afgeleid uit het feit dat de psychiater eerst de inhoud van het strafdossier heeft doorgenomen en pas daarna een onderzoeksgesprek met klager heeft gehad, nu het met het oog op het door haar te verrichten onderzoek noodzakelijk was dat zij als psychiater op de hoogte was van de relevante gerechtelijke stukken betreffende klager. Dat de psychiater na het (enige) onderzoeksgesprek met klager vervolgens tweemaal telefonisch overleg heeft gevoerd met mederapporteur I en onder meer kennis heeft genomen van de door I verzamelde onderzoeksgegevens (waaronder biografische gegevens, gegevens uit het testpsychologisch onderzoek en diagnostische bevindingen), ontmoet bij het Centraal Tuchtcollege evenmin bezwaren, nu bij het uitbrengen van dubbelrapportages onderling contact en afstemming tussen mederapporteurs gebruikelijk is. Dit betekent dat deze grief van klager faalt. (On)voldoende onderzoek 4.5 Met de tweede grief voert klager aan dat de psychiater niet tot haar rapportage heeft kunnen en mogen komen, nu een vervolggesprek met klager is uitgebleven en de psychiater (mede daardoor) over onvoldoende onderzoeksinformatie beschikte om een rapportage te kunnen uitbrengen. 4.6 Het Centraal Tuchtcollege stelt voorop dat uit de toelichting van het rapportageformat psychiatrisch en psychologisch onderzoek Pro Justitia, volwassenen versie 2010a (versie december 2009), (hierna: Format) onder het hoofdstuk I. Over de rapportageformats, paragraaf Status van de rapportageformats volgt dat het Format is aan te merken als een richtlijn conform de definitie van het Kwaliteitsinstituut van de Gezondheidszorg, dat wil zeggen als een document met aanbevelin- 3 Staatscourant 2014 nr september 2014

4 gen, adviezen en handelingsinstructies ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering in de Nederlandse gezondheidszorg, berustend op resultaten van wetenschappelijk onderzoek met daarop gebaseerde discussie en aansluitende meningsvorming, gericht op het expliciteren van goed medisch handelen. Het Format heeft daarmee de status van aanbeveling, niet van een voorschrift. Deskundigen zijn niet verplicht om het Format te gebruiken, maar het Format wordt wel gebruikt als hulpmiddel voor de kwaliteitstoets van het zorgvuldig medisch handelen. Wanneer wordt gerapporteerd overeenkomstig het Format kan de rapporteur van de werkwijze in beginsel geen tuchtrechtelijk verwijt worden gemaakt. 4.7 Op grond van hoofdstuk I. Over de rapportageformats, paragraaf Onderzoeks- en rapportagevarianten van het Format dient multidisciplinair onderzoek vorm te krijgen door middel van in elk geval één afzonderlijk onderzoekscontact van de onderzoeker met de onderzochte. Een tweede onderzoeksgesprek is derhalve volgens het Format geen vereiste voor het kunnen of mogen uitbrengen van een rapportage. Of het gesprek van 30 maart 2010 één uur heeft geduurd (standpunt klager) dan wel twee uur en een kwartier (standpunt psychiater) kan hier in het midden blijven, nu het Centraal Tuchtcollege uit de aard en omvang van de in de rapportage opgenomen informatie niet is gebleken dat het onderzoek van de psychiater te beperkt is geweest om een zorgvuldig advies uit te kunnen brengen. Naar het oordeel van het Centraal Tuchtcollege heeft de psychiater dan ook tot haar rapportage kunnen komen. Klager heeft nog aangevoerd dat het Regionaal Tuchtcollege bij dit klachtonderdeel ten onrechte heeft overwogen dat hij meermalen stellig vervolggesprekken heeft geblokkeerd. Het Centraal Tuchtcollege overweegt in dit verband dat klager na het onderzoekgesprek van 30 maart 2010 er in ieder geval twee keer blijk van heeft gegeven af te zien van verder contact met de psychiater, te weten: klager is niet op de geplande vervolgafspraak van 7 april 2010 verschenen en klager heeft daarnaar gevraagd in het (afrondend) gesprek van 8 april 2010 met mederapporteur I te kennen gegeven dat hij de psychiater niet meer wenste te spreken en wat daarvoor zijn beweegredenen waren. Dit betekent dat ook klagers tweede grief faalt. Beoordeling in principaal en incidenteel hoger beroep Bespreking rapportage cq conclusies en advies met klager 4.8 Klager en de psychiater hebben in principaal respectievelijk incidenteel beroep grieven gericht tegen rechtsoverweging 5.3 van de beslissing in eerste aanleg waarin het Regionaal Tuchtcollege kort gezegd heeft overwogen dat van de psychiater verwacht had mogen worden dat zij haar rapport, voordat zij dat aan haar opdrachtgever toezond, aan klager ter inzage had aangeboden en de conclusie en het advies met hem had besproken, maar dat de psychiater dat in dit geval achterwege kon laten omdat klager verschillende keren expliciet heeft geweigerd verweerster te woord te staan. 4.9 Het Format vermeldt onder hoofdstuk II. Toelichting bij de PJ-formats Volwassenen versie 2010a onder 14. Bespreking met de betrokkene (psychiatrie en psychologie) : Maak melding van de wijze waarop rapport c.q. conclusies en advies werden besproken met de betrokkene. Ook als dat eventueel niet is gebeurd. Meld de reactie van de betrokkene. Hieruit kan worden afgeleid dat het Format, dat zoals hiervoor onder rechtsoverweging 4.6 reeds is overwogen geen voorschriften maar aanbevelingen bevat, aanbeveelt dat de conclusie en het advies met de onderzochte worden besproken. Het Regionaal Tuchtcollege heeft dan ook anders dan de psychiater in het incidenteel beroep heeft betoogd geen onjuiste maatstaf aangelegd door onder 5.3 te overwegen dat uit het Format blijkt dat het de bedoeling is dat de conclusie en het advies met de onderzochte worden besproken. Dat het Format tevens ruimte laat voor de mogelijkheid dat een rapport niet is besproken en aanbeveelt te vermelden wanneer dit niet is gebeurd, doet daaraan niet af. In zoverre faalt het incidenteel beroep. Niet in geschil is dat de psychiater klager in het eerste gesprek heeft geïnformeerd over de conclusie en het advies en dat klager daarop zijn reactie heeft gegeven. In het rapport van de psychiater staat hierover vermeld: De conclusie en het advies zijn met betrokkene in het eerste gesprek globaal besproken. Hij heeft te kennen gegeven dat indien de rapporteurs zouden adviseren hem in het kader van een terbeschikkingstelling te laten behandelen, zij de plank geheel mis zouden slaan. Door haar conclusie en het advies met klager te bespreken en dit in het rapport te vermelden heeft de psychiater gehandeld conform het Format. Van tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen op dit punt is dan ook geen sprake Het Format bevat geen regels over inzage- of correctierecht. In zoverre treft het incidenteel beroep doel. Voor zover er op grond van een wettelijke bepaling of (andere) richtlijn een inzageen correctierecht van klager zou bestaan, hetgeen door klager in zijn derde grief is aangevoerd en door de psychiater wordt betwist, overweegt het Centraal Tuchtcollege dat de psychiater na het eerste onderzoeksgesprek van 30 maart 2010 voldoende bereidheid heeft getoond om met klager in gesprek te gaan. Vaststaat dat klager op twee afzonderlijke gelegenheden (de geplande vervolgafspraak van 7 april 2010 en het (afrondend) gesprek van 8 april 2010 met mederapporteur I) duidelijk kenbaar heeft gemaakt af te zien van iedere verdere bemoeienis met de 4 Staatscourant 2014 nr september 2014

5 psychiater. Dit staat klager als onderzochte vrij. Onder deze omstandigheden gaat het echter niet aan om de psychiater, die de door klager gekozen onderzoeksopstelling (kennelijk) heeft gerespecteerd, het tuchtrechtelijk verwijt te maken dat zij niet nogmaals een poging heeft ondernomen klager tot een gesprek te bewegen teneinde het conceptrapport aan klager ter inzage en correctie aan te bieden en het rapport met hem te bespreken. Overigens heeft klager niet gesteld en is het Centraal Tuchtcollege ook anderszins niet gebleken dat bij klager destijds de behoefte bestond de conceptrapportage in te zien In aanvulling op voorgaande overwegingen, merkt het Centraal Tuchtcollege ten aanzien van de rapportage van de psychiater op dat de psychiater in haar rapportage onder paragraaf I. Onderzoeksopzet in het kader van de onderzoekscontext uitgebreider melding had mogen maken (van het verloop) van de contactmomenten met klager, nu dit van belang kan zijn voor de conclusies omtrent de onderzoekbaarheid van een onderzochte, alsmede dat zij voor een completer beeld tevens had kunnen vermelden dat het conceptrapport als zodanig niet met klager is besproken. Van tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen op dit punt is evenwel geen sprake Dit betekent dat ook de derde grief van klager in het principale beroep faalt en dat de door psychiater opgeworpen incidentele grief gedeeltelijk slaagt zoals hiervoor onder 4.9 t/m 4.10 is overwogen Het voorgaande leidt tot de slotsom dat het principale beroep faalt en dat het incidenteel beroep gedeeltelijk slaagt. Het Centraal Tuchtcollege zal de beslissing waarvan beroep bekrachtigen met verbetering van gronden overeenkomstig hetgeen hiervoor onder rechtsoverweging 4.9 t/m 4.10 is overwogen. 5. Beslissing Het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg: In het principaal en het incidenteel beroep: Bekrachtigt de beslissing waarvan beroep onder verbetering van gronden. bepaalt dat deze beslissing op de voet van artikel 71 Wet BIG zal worden bekendgemaakt in de Nederlandse Staatscourant, en zal worden aangeboden aan het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht, Gezondheidszorg Jurisprudentie en Medisch Contact met het verzoek tot plaatsing. Deze beslissing is gegeven door: mr. A.D.R.M. Boumans, voorzitter, mr. P.J. Wurzer en prof. mr. J. Legemaate, leden juristen en prof. dr. P.P.G. Hodiamont en mr. drs. R.H. Zuijderhoudt, leden beroepsgenoten en mr. D. Brommer, secretaris, en uitgesproken ter openbare zitting van 18 september Voorzitter w.g. Secretaris w.g. 5 Staatscourant 2014 nr september 2014