Raadsvoorstel en besluitnota

Transcriptie

1 Raadsvoorstel en besluitnota Onderwerp Verordening Jeugdhulp 2018 Gevraagd besluit 1. Kennis te nemen van de evaluatie van de Verordening Jeugdhulp 2015; 2. De Verordening Jeugdhulp 2018, vast te stellen, zijnde een aangescherpte versie van de Verordening jeugdhulp 2015 ; 3. De Verordening Jeugdhulp 2015 (20114/ ) in te trekken. Geheimhouding op grond van de Gemeentewet Openbaar Kernverhaal Met de Verordening Jeugdhulp 2018 legt de gemeente de lokale regels vast voor de Jeugdhulp. De Zaanse verordening treedt op 1 januari 2018 in werking, tegelijk met de invoering van de vernieuwde afspraken voor de specialistische Jeugdhulp in de regio's Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek-Waterland. Het college legt de verordening, samen met de evaluatie over de Verordening Jeugdhulp 2015, voor ter goedkeuring aan de raad. De Verordening 2018 is een aangescherpte versie van de Verordening jeugdhulp gemeente Zaanstad Net als in 2015 is in de verordening van 2018 beschreven welke algemene (vrij toegankelijke) voorzieningen en toegangsmogelijkheden er zijn voor jeugdigen en/of ouders die hulp zoeken en hoe men hier gebruik van kan maken. In Zaanstad zijn dat onder andere de Centra Jong en Jeugdteams. De professional uit deze teams kijken samen met het gezin naar een passend hulpaanbod. Zo nodig worden familie, vrienden, school en/of huisarts erbij betrokken, maar altijd in overleg. Wanneer specialistische jeugdhulp nodig is dan kunnen ze die inschakelen. Met de vernieuwde afspraken voor de specialistische Jeugdhulp staat nog meer de behoefte en het gewenste resultaat van de jeugdige en ouders centraal, dit wordt vanaf 2018 vastgelegd in het perspectiefplan. Deze werkwijze en de criteria op basis waarvan een jeugdige en/of ouders in Zaanstad in aanmerking komt voor (specialistische) hulp is vastgelegd in de verordening. Ook de wijze waarop een jeugdige en/of ouder kan meedenken over de jeugdhulp, hoe zij gebruik kunnen maken van onafhankelijke cliëntondersteuning, de werkwijze rondom een second opinion en persoonsgebonden budget zijn opgenomen in deze verordening. Aanleiding Gemeenten zijn sinds januari 2015 verantwoordelijk voor het verlenen van jeugdhulp aan jeugdigen en/of hun ouders. Op basis van de Jeugdwet waren gemeenten verplicht om regels te stellen over onder meer het beschikbare aanbod van Jeugdhulp, op welke wijze en op basis van welke criteria wordt vastgesteld of jeugdige en/of ouders voor een individuele voorziening op het gebied van jeugdhulp in aanmerking komt. Op basis van deze verplichting is de eerste Zaanse Verordening Jeugdhulp tot stand gekomen en op 1 januari 2015 in werking getreden. Met de regionale (Amsterdam- Amstelland en Zaanstreek-Waterland) inkoop van specialistische jeugdhulp gaan er vanaf januari 2018 een aantal veranderingen plaatsvinden. Zo is er een opdeling gemaakt van de specialistische Jeugdhulp in twee categorieën namelijk in specialistische - en hoogspecialistische Jeugdhulp. Net als nu staat in 2018 het gesprek tussen de professional en de jeugdige en zijn ouders centraal in het toegangsproces. Nadrukkelijker dan nu is echter geregeld dat de resultaten die ouders en jeugdige verwachten

2 2/7 van de hulp vastgelegd worden in een perspectiefplan. Als specialistische jeugdhulp nodig is, wordt bovendien één jeugdhulpaanbieder verantwoordelijk gesteld voor het bereiken van het resultaat dat ouders en jeugdige in het perspectiefplan hebben benoemd. De Verordening Jeugdhulp 2015 (hierna: Verordening 2015) dient op deze punten aangepast, c.q. gewijzigd te worden. In regionaal verband is een opzet voor een nieuwe verordening gemaakt en zijn artikelen opgenomen die voor de hele regio van toepassing zijn in verband met de inkoop van de specialistische Jeugdhulp én artikelen die per gemeente ruimte laten voor de lokale invulling van de Jeugdhulp. In artikel 22 van de Verordening 2015 is bepaald dat de huidige verordening wordt geëvalueerd, waarbij een verslag wordt opgemaakt over de doeltreffendheid en de effecten van de verordening in de praktijk. Een verslag van de evaluatie is als bijlage bij de stukken toegevoegd (bijlage: evaluatie Verordening Jeugdhulp 2015) Hieruit zijn punten naar voren die wijzigingen van de huidige verordening (Verordening 2015) eveneens noodzakelijk maken. De aanpassingen die voortkomen uit de vernieuwde inkoop specialistische Jeugdhulp en de evaluatie zijn zo omvangrijk, dat het niet mogelijk was om dit in een wijzigingsverordening te verwerken. Vandaar dat er aan de raad een nieuwe verordening ter besluitvorming wordt aangeboden genaamd: Verordening Jeugdhulp 2018 (hierna: Verordening 2018). Het college van Zaanstad streeft naar een verordening die kaders stelt als waarborg voor de burger, maar ook ruimte laat voor flexibiliteit en maatwerk. Dat betekent dat de gemeenteraad met de verordening de kaders stelt, het college die op een aantal punten uitwerkt in beleidsregels, en de professional ruimte krijgt om samen met cliënten de uitvoering van de jeugdhulp verder in te vullen. Die ontwikkeling blijft een zoektocht, een leerproces waarbij bijsturen noodzakelijk blijft. Dit proces zal in samenspraak tussen ervaringsdeskundigen, met de vernieuwde cliëntparticipatie, professionals en gemeente plaatsvinden. De belangrijkste veranderingen in de Verordening Jeugdhulp 2018 zijn: - Er is een hoofdstuk en paragraaf indeling gemaakt; - De algemene- en individuele voorzieningen zijn uitgebreider beschreven;. - De toegang naar individuele voorzieningen is anders opgeschreven. Er wordt bijvoorbeeld niet meer gesproken over een plan van aanpak, maar een perspectiefplan; - De afstemming met andere voorzieningen zijn op het gebied van zorg, onderwijs, maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen beschreven. Beoogd resultaat Met de nieuwe Verordening kunnen jeugdigen en/of ouders lezen hoe de de Jeugdhulp georganiseerd heeft en welke wederzijdse rechten en plichten er zijn met betrekking tot de Jeugdhulp. Kader De Jeugdwet; gezamenlijke visie en opgaven 3 decentralisaties in het maatschappelijke domein (2012/5959 ); Beleidskader Jeugdhulp en AWBZ/Wmo in Zaanstad (2013/280222); Perspectief Zaanse Jeugdteams ( 2014/10007); Verordening Jeugdhulp 2015 ((2014/177896); Inkoopstrategie Specialistische Jeugdhulp 2017 (2016/31811); Mandaatbesluit Inkoop Specialistische Jeugdhulp 2018 (2016/96653); Evaluatie Verordening Jeugdhulp 2015 (2017/37403);

3 3/7 Jurisprudentie van Centrale Raad van Beroep: - Verboden delegatie aan college m.b.t. het stellen van regels over de hoogte van het persoonsgebonden budget en het vaststellen van het persoonsgebonden budget (16/3344 WMO15 op ) - De problemen en stoornissen bij een jeugdige dienen eerst vastgesteld te worden met de vereiste expertise alvorens bepaald kan worden welke hulp nodig is en of deze door bijvoorbeeld door de ouders geboden kan worden of door een professional (16/4442JW op ). Argumenten en afwegingen Evaluatie Verordening In artikel 22 van de Verordening 2015 is bepaald dat de huidige verordening wordt geëvalueerd, waarbij een verslag wordt opgemaakt over de doeltreffendheid en de effecten van de verordening in de praktijk. Uit de evaluatie komt naar voren dat de Verordening 2015 aan haar doel heeft beantwoord. In de uitvoering zijn er geen zaken naar voren gekomen die tot structurele problemen geleid hebben. Wel komt uit de evaluatie naar voren dat op basis van de opgedane ervaringen een aantal artikelen aangepast kunnen worden. Het gaat dan onder meer om de gehanteerde termijnen, wijziging van naam van een instelling en het definiëren en opnemen van het begrip aanvraag. Ook bleek er op één punt niet voldaan te worden aan het gestelde in de Jeugdwet het beschrijven van de afstemming met andere voorzieningen. Een verslag van de evaluatie is als bijlage bij de stukken toegevoegd (bijlage: evaluatie Verordening Jeugdhulp 2015) Algemene wijzigingen in de Verordening 2018 Er is een hoofdstuk- en paragraaf indeling gemaakt die de overzichtelijkheid en daardoor de leesbaarheid ten goede komt; Begrippen die al in Jeugdwet staan zijn eruit gehaald. Het is niet gebruikelijk om begrippen die al in de wet zijn gedefinieerd, nog een keer op te nemen in de verordening. Voorgesteld wordt om dit te corrigeren, op een enkele uitzondering na, waarin dit voor de duidelijkheid nodig geacht wordt; Naamswijziging Steunpunt Veilig Thuis. Nu: Veilig Thuis; De termen vrij toegankelijke en niet vrij toegankelijke jeugdhulp zijn veranderd in algemene en individuele voorzieningen. Deze termen worden ook gebruikt in de WMO en in de regio met wie wij inkopen. Wij achten het van belang een zoveel als mogelijk gelijk begrippenkader te hanteren; Uitgebreidere opsomming van algemene voorzieningen en individuele voorzieningen; Afstemming met andere voorzieningen is nu beschreven, dit is een verplichting vanuit de Jeugdwet. Wijzigingen met betrekking tot individuele voorzieningen in de Verordening 2018 Individuele voorzieningen Zaanstad en de regio hebben de inkoop van specialistische jeugdhulp onderverdeeld in specialistisch en hoog specialistische zorg, Wat onder deze soorten valt is opgenomen in de verordening onder artikel 3.1 en 3.2; Met de beschrijving van de specialistische jeugdhulp is het ook noodzakelijk om de dyslexiezorg als nieuw artikel op te nemen. Er is een nieuw artikel opgenomen waarmee de toegang tot het door de VNG ingekochte landelijke aanbod geregeld is (artikel 3.4 lid 9). Proces van toegang

4 4/7 De toegang die in de Verordening 2015 in artikel 3 en 4 beschreven wordt, is in de Verordening 2018 in artikel 3.4 beschreven. In het gesprek en perspectiefplan (artikel 3.5) is nu opgenomen dat de problemen en stoornissen van een jeugdige vastgesteld dienen te worden, alvorens bepaald kan worden welke hulp passend is; Nieuw is dat er bij een verwijzing van een huis-, jeugdarts of medisch specialist het perspectiefplan getoetst wordt door het Jeugdteam, vóórdat de hoofdaannemer kan starten met de inzet van jeugdhulp. Deze bepaling is opgenomen om vanuit een integrale blik het plan te beoordelen. Dit kan echter niet afgedwongen worden in het kader van de Jeugdwet, daarom is opgenomen dat ouders kunnen aangeven dit niet te willen (artikel 3.4 lid 8). Een besluit tot Jeugdhulp wordt dan enkel genomen op basis van de aanwijzing van de jeugdhulpaanbieder; De drie artikelen in de Verordening 2015 inzake het vooronderzoek, onderzoek en gesprek verslag en ondersteuningsplan (artikel 7,8 en 9) zijn in de Verordening 2018 één artikel geworden namelijk: het gesprek en perspectiefplan (artikel 3.5). Het gesprek wordt beschouwd als het onderzoek en kan leiden tot het opstellen van een perspectiefplan. Er wordt dus geen apart verslag meer opgemaakt. Het ondersteuningsplan gaat in de nieuwe Verordening perspectiefplan heten. Het sluit aan op de beweging die gemaakt wordt waarbij het resultaat die de geboden hulp moet opleveren voorop staat; In de Verordening 2018 is bepaald dat een ondertekend perspectiefplan wordt beschouwd als een aanvraag indien in het plan is opgenomen dat een individuele voorziening gewenst is. Termijnen In 2014 is gekozen om de termijnen in de Verordening 2015 op te nemen omdat het ouders en/of jeugdigen duidelijkheid biedt over wat zij kunnen verwachten. In de Verordening 2015 staat dat ouders binnen twee weken gebeld worden om een afspraak voor een gesprek te maken. Ouders hebben in de evaluatie aangegeven dat het voor hen niet om het gesprek gaat, voor hen is het belangrijker dat ze adequaat geïnformeerd worden over de hele te volgen procedure ( weten waar we aan toe zijn ). Derhalve zijn in de Verordening 2018 de termijnen ten aanzien van wanneer een gesprek dient te zijn ingepland niet meer opgenomen maar is bepaald dat binnen 2 weken na aanmelding contact dient te zijn geweest over de verder te volgen procedure; De termijnen ten aanzien van het verslag zijn niet meer in de Verordening 2018 opgenomen, omdat er geen verslag meer wordt opgesteld maar een perspectiefplan. Dit perspectiefplan komt tot stand in één of meerdere gesprekken en wordt door jeugdige en/of ouders en de professional vastgesteld middels ondertekening.. De duur van een besluit. In de Verordening 2015 is in artikel 11 lid 2 de duur van een beschikking vastgelegd. In de nieuwe werkwijze is dit niet meer van toepassing omdat het te bereiken resultaat voorop staat en dit de geldigheidsduur van een besluit bepaalt (Verordening 2018, artikel 3.8). Wijzigingen met betrekking tot het persoonsgebonden budget (pgb) Nieuw in de Verordening 2018 is dat nu de tariefdifferentiatie in de verordening zelf is opgenomen (artikel 3.10 lid c). Evenals het opnemen van een lid waarin aangegeven wordt dat de tarieven van de verschillende zorgcategorieën gebaseerd zijn op de tarieven van 2017 voor Zorg in natura (artikel 3.10, lid 2). Het college stelt op basis van dit kader de tarieven vast (artikel 3.10 lid 5). Deze aanpassingen zijn gedaan naar aanleiding van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep op 17 mei 2017 waarin de CRvB stelt dat het niet is toegestaan zoals in de Verordening om het stellen van regels over de hoogte van het pgb en het vaststellen van het pgb te delegeren aan het college; Het criterium overbelasting is niet meer opgenomen in de Verordening 2018, omdat

5 5/7 dit voor zowel ouders als de Jeugdteams een niet werkbaar criterium is. Ouders zijn als ze uit(eindelijk) hulp zoeken vaak al overbelast en zien juist een oplossing in een pgb. Het wegnemen van overbelasting is een onderdeel van de te maken resultaat afspraken en met inzet van een pgb moet dit bijdragen aan dit resultaat (artikel 3.12 lid 1 onderdeel, Verordening 2018). Overige wijzigingen Ouderbijdrage laten vervallen; De ouderbijdrage in de Jeugdwet is komen te vervallen; De Verordening is tekstueel aangepast op de vernieuwing cliëntparticipatie; De weigeringsgronden laten vervallen. De Jeugdwet biedt geen mogelijkheden om weigeringsgronden op te nemen in de verordening. Een ander argument is dat uit de gronden, waaruit een individuele voorzieningen toegekend wordt, logischerwijs ook de gronden voortkomen om niet toe te kennen; Evaluatie Verordening om de drie jaar. De termijn van twee jaar was gekozen omdat alles nieuw was voor de gemeente en we sneller wilde stilstaan bij de effecten en doeltreffendheid van de Verordening. Nadere regels op de Verordening Jeugdhulp Gemeente Zaanstad 2018 Hierin zijn de verschillende ondersteuningsprofielen van de specialistische en hoogspecialistische hulp weergegeven evenals de intensiteiten van de hulp die geboden wordt. Mandaatbesluit Jeugdteams en Veilig Thuis Er is een nieuw mandaatsbesluit gemaakt omdat in het huidige mandaatbesluit wordt verwezen naar de verordening uit Het is voor het grootste deel ongewijzigd gebleven. Wijzigingen zijn: - Er is een mandaat toegevoegd, omdat dit in het eerdere besluit ontbrak te weten het afhandelen van klachten over medewerkers van de Jeugdteams;.. - De naamverandering van het AMHK/Veilig Thuis is overgenomen (nu: Veilig Thuis).. Tarieven pgb Jeugdhulp De tarieven van de pgb-jeugdhulp zijn gebaseerd op de tarieven voor Zorg in natura van Vanaf 2018 worden de tarieven jaarlijks geïndexeerd zoals afgesproken bij de begroting voor dat betreffende jaar. Draagvlak In juli zijn in een tweetal gesprekken de veranderingen met betrekking tot de Jeugdhulp besproken en is de Verordening geëvalueerd met ouders die zelf ervaring hebben met de Jeugdhulp en een professional die de jeugdteams vertegenwoordigde. Bij het eerste gesprek waren 12 ouders aanwezig, bij het tweede gesprek over het pgb waren dat er 5. De ouders vinden de veranderingen die nu doorgevoerd worden een logische stap in het verder verbeteren van de jeugdhulp. Niet meer denken in trajecten, met een bepaalde duur, maar inzet van hulp tot het resultaat bereikt is spreekt hen aan. De belasting om steeds opnieuw een verlenging te moeten krijgen voor een kind dat duurzame zorg vraagt valt nu weg en ontlast hen enorm (emotioneel maar ook in tijd). Overigens geldt hetzelfde voor de Jeugdteams. De evaluatie van Verordening 2015 is te lezen in de bijlage die aan de stukken is toegevoegd. Er is consensus wat betreft de voorgestelde wijzigingen in de Verordening. Aansluiting externe ontwikkelingen De verordening is in regionaal verband tot stand gekomen en er is rekening gehouden met de nieuwe inkoopstrategie en de relevante jurisprudentie. Financiële consequenties

6 6/7 De verordening heeft zelf geen directe financiële consequenties. De verordening geeft aan van welke algemene voorzieningen inwoners gebruik kunnen maken en geeft een kader voor toegang tot een individuele voorziening ontvangt en daarmee specialistische jeugdhulpverlening gaat ontvangen. Het is natuurlijk wel nauw verbonden aan de inkoop van specialistische jeugdhulp voor Deze inkoop kent risico s die opgenomen zijn in de begroting via de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Het vervallen van de ouderbijdrage heeft geen financiële gevolgen, omdat de al geen ouderbijdrage inde. Juridische consequenties De Verordening Jeugdhulp geeft aan op welke gronden een aanvrager in aanmerking komt voor een individuele voorziening. Het college geeft een beschikking af voor specialistische jeugdhulp. Tegen dit besluit kan bezwaar en beroep worden ingesteld. In de Jeugdwet is opgenomen welke onderwerpen er tenminste in de verordening geregeld moeten worden, deze onderwerpen zijn in de voorliggende verordening opgenomen. Communicatie/ vervolgtraject Communicatie: o Er is geen communicatie richting inwoners nodig, Centraal staan niet de wijzigingen in de Verordening, maar de wijzigingen die samengaan met de vernieuwde inkoop van specialistische Jeugdhulp, daar is een uitgebreid communicatietraject voor opgezet. Proces: o Vaststellen van de nadere regels op de Verordening Jeugdhulp gemeente Zaanstad 2018 en het tarievenblad pgb o Herijken beleidsregels pgb in de WMO 2015 en de jeugdwet Opsteller: Spanjer, A. Versie: :26:00

7 7/7 Raadsbesluit De gemeenteraad van Zaanstad, Besluit: 1. De Verordening Jeugdhulp 2015 (20114/ ) in te trekken. 2. De Verordening Jeugdhulp 2018, vast te stellen In de vergadering van De griffier, De voorzitter,