Vitaliteit en pijn, een lastige combinatie?

Transcriptie

1 Supporting self-help ACT with counseling Vitaliteit en pijn, een lastige combinatie? Reade Prof. dr. Karlein Schreurs Psychologie, Gezondheid en Technologie Revalidatiecentrum Roessingh, Roessingh R&D 05/10/2014 Title: to modify choose 'View' then 06/21/2010 'Heater and footer' 1

2 Het gaat redelijk goed. Ik doe weer wat in de tuin en ik help mijn zoon op de boerderij. Maar die pijn, die pijn is niet minder, die is er nog steeds. Daarom heb ik toch weer een afspraak gemaakt met het Radboud, misschien kunnen zij nog iets, een operatie of zo Man, 62 jaar, failed back surgery syndrome

3 Pijn, irritaties en ongemakken zijn niet meer dingen die mij tot activiteiten aanzetten om er geen last van te hebben. Het zijn nu signalen die me iets zeggen over hoe ik met mijn lichaam kan omgaan. Man, 50 jaar, gecompliceerde kniebreuk, neuropatische pijn

4 Leertheoretische modellen van in stand houden factoren vermijding Gedrag Meer pijn Beperkingen overactiviteit Gedrag Emoties vrees Cognities Pijn Cognities Emoties geprikkeld woede catastroferen minimaliseren ontkennen Vlaeyen & Linton, 2000; Hasenbring e.a., 2001

5 Relational Frame Theory (RFT)

6 Wat drinkt u straks?

7 Relational Frame Theory (RFT) Menselijk gedrag wordt niet alleen bepaald door stimuli maar ook door begrippen en symbolen die naar stimuli verwijzen Stimulusequivalentie

8 Pijn voor een chronische pijnpatient?

9 Relational frame van pijn, cognities en gedrag Relational frame Pijn en alle associaties Cognities Emoties Gedrag Gevolgen Catastroferen Minimaliseren Angstig Boos Depressief Vermijden Doorgaan Beperkingen Waardevolle acties

10 Gedragsverandering is nodig. Wanneer verandert iemand zijn gedrag?

11 Regulatie van gedrag Vermijding Pijnvermijding Toenadering Levensdoelen

12 Vermijden van pijn Pijnvermijding Levensdoelen Levensdoelen

13 Pijn en andere belangen

14 Basisbehoeften Competentie e e Verbondenheid Autonomie Vervulling van basisbehoeften is intrinsiek motiverend Vervulling van basisbehoeften is intrinsiek motiverend en leidt tot meer welbevinden

15 Samenvattend Streven naar pijnvermijding is begrijpelijk en helpt niet Gedragsverandering is noodzakelijk Er is een voortdurend d conflict tussen streven naar pijnvermijding ijdi en andere levensdoelen Bevrediging van basisbehoeften leidt tot meer welbevinden

16 Acceptance en Commitment t Therapie Veel lijden wordt veroorzaakt door vruchteloze pogingen om ongewenste ervaringen (o.a. pijn, gedachten, emoties) te vermijden Pijnvermijding Levensdoelen

17 Wat heb je gedaan om minder last te hebben van pijn? operaties orthopeed neurochirurg internist reumatoloog huisarts fysiotherapeut manueel therapeut massage zenuwblokkades craniosacraal therapeut TENS sport rust negeren warm bad bidden handoplegging

18 Wt Wat hb heb je gedaan om minder id last te hebben hbb van pijn? ij? Strategie kort lang waardevol leven negeren allerlei artsen medicatie +? - afreageren - - -

19

20 Contact met dit moment Aanvaarding Waarden Cognitieve Waardevolle defusie actie Observerend zelf

21 Aanvaarding

22 Afstand nemen van gedachten Ik wil naar de sportschool maar en ik heb pijn. Ik heb hoor de mijn gedachte knie knappen, dat het dat gevaarlijk is gevaarlijk. is als ik mijn knie hoor knappen. W t ik d t lt t h ik Wat ik doe stelt toch niks voor. Ik heb het oordeel dat wat ik doe niks voorstelt.

23

24 Mindfulness Aandacht voor wat je nu ervaart, zonder oordelen Noodzakelijk om automatische gedragpatronen te doorbreken. Nodig om bewust te zijn van lichaamssignalen en op basis daarvan te beslissen. Kan pijnsensaties beïnvloeden.

25 Waarden Waar wil je dat je leven om draait? Wat is belangrijk in je leven? je niet hoeft te beslissen op basis van gevoelens, gedachten, neigingen, je niet hoeft te beslissen op basis van je rollen of omdat het zo hoort

26 Waarden Werk en opleiding Vrije tijd Relaties Gezondheid en groei Met anderen iets moeilijks voor elkaar krijgen. Een beetje rommelen zonder dat er iets moet Eerlijke en echte contacten van hart tot hart Uitdagingen durven aangaan

27 Mijn acties brachten me dichter bij wat ik belangrijk vind. Mijn acties brachten me helemaal niet dichter bij wat ik belangrijk vind. Werk en opleiding Vrije tijd Groei en gezondheid Relaties HET ROESSINGH, CENTRUM VOOR REVALIDATIE

28 Waarden van dag tot t dag Actie voor de komende week. Hindernis (gedachten, gevoelens)....

29 Doen met pijn Vandaag doen wat de moeite waard is Experimenteren met fysieke belasting Regelmatig bewegen en pauzeren Afwisseling in fysieke en mentale activiteiten Re-integreren op het werk Medicatie saneren

30 Uitgangspunten t van ACT (bij pijn) Als direct ingrijpen op pijn werkt, moet dat ook gebeuren. Aanvaarding is geen berusting, fatalisme. Aanvaarding is niet intrinsiek positief. Het is een alternatief als verandering niet mogelijk is. Pijnintensiteit neemt af als gevolg van loslaten vermijding, oriëntatie op waardevol leven 30

31

32

33 Roessingh klinisch programma 0,9 0,8 Groot 0,7 0,6 0,5 Middelgroot 0,4 0,3 0,2 Klein 0,1 0 pijnintensiteit pj pijninterferentie pj stress stemming

34 Waarom online?

35 Positive mental health - Sanne Lamers

36 Aangemeld en gescreend (n=269) Exclusie (n=31) Gerandomiseerd (n=238) ACT (n=82) Interventie afgerond: n=59 (72%) ES (n=79) Interventie afgerond: n=50 (63%) WL (n=77) T1 meting: n=59 (72%) T2 meting: n=53 (65%) T1 meting: n=51 (65%) T2 meting: n=50 (63%) T1 meting: n=62 (81%) T2 meting: n=64 (83%)

37 Effect op pijn interferentie (MPI) ACT 30 ES WL baseline post treatment follow up Posttreatment ACT versus ES ACT versus WL p Cohen s d p Cohen s d Follow-up

38 ACT versus ES ACT versus WL p Cohen s d p Cohen s d Follow-up ,4 Pijnintensiteit 62 6,2 6 5,8 5,6 5,4 5,2 5 ACT ES WL ACT versus ES ACT versus WL p Cohen s d p Cohen s d Posttreatment Posttreatment Follow-up ,8 baseline post-treatment follow-up

39 Effect op psychologische flexibiliteit ACT 46 ES baseline post treatment follow up WL ACT versus ES ACT versus WL p Cohen s d p Cohen s d Post-treatment Follow-up

40 Conclusies Effecten op pijnintensiteit, pijninterferentie, psychische klachten en psychische flexibiliteit Effect pijninterferentie verklaard door toename in psychologische flexibiliteit Effecten groter bij follow-up na 3 maanden Effecten blijven behouden bij follow-up na 9 maanden

41 Dus ACT werkt bij chronische pijn Aanvaarding kan alleen wanneer iemand ook iets te winnen heeft Essentieel is: doen wat belangrijk en waardevol is En dan is vitaal leven met pijn mogelijk!

42 Dank voor uw aandacht!