Jaarverslag 2016 Vertrouwenspersonen Integriteit en Ongewenste Omgangsvormen (VPIO) Ministerie van Economische Zaken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2016 Vertrouwenspersonen Integriteit en Ongewenste Omgangsvormen (VPIO) Ministerie van Economische Zaken"

Transcriptie

1 Jaarverslag 216 Verrouwenspersonen Inegriei en Ongewense Omgangsvormen (VPIO) Miniserie van Economische Zaken Daum 8 mei 217 Saus Definiief

2 Conacpersoon Locaie Colofon Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Aueurs Jaarverslag 216 Pagina 2 van 21 j

3 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 8 mei 217 Inhoud Colofon 2 Inleiding 4 1 Verrouwenspersonen Inegriei en Ongewense Omgangsvormen Conacen in Specificaie conacen naar d iensonderdeel Toeliching per diensonderdeel Beklaagcen Aard van de Conacen il 1.5 Inensiei en doel van de conacen 12 2 Conclusies, signalen en onwikkelingen I Conclusies en signalen Onwikkelingen 18 3 Veranwoording van de inspanning door de verrouwenspersonen 2 Pagina 3 van 21

4 geconfroneerd me ongewense omgangsvormen of (vermoedens) van inegrieisschendingen. wie medewerkers verrouwelijk een gesprek konden aangaan als zij werden He Miniserie van Economische zaken had in 216, 23 verrouwenspersonen me Inleiding Miniserie van economische Zaken 1 8 mei 217 Pagina 4 van 21 mei 217 rondom ambelijke inegriei bespreekbaar gemaak. We onderschrijven de oproep word gespeeld. Organisaie bespreekbaar e houden. Eind vorig jaar is de herziene Gedragscode van de Besuursraad da in alle eams en afdelingen he spel ook daadwerkelijk een speelse wijze worden aan de hand van concree voorbeelden de dilemma s je me elkaar hierover voer. Een hulpmiddel daarbij is he EZ Dilemmaspel. Op Inegriei Rijk vasgeseld. He Goed ambenaarschap saa daarin cenraal; in Inegriei gaa pas werkelijk leven in de dagelijkse prakijk door de gesprekken die he bijzonder begrippen als onafhankelijk, onparijdig, berouwbaar en zorgvuldig. De verrouwenspersonen vinden he belangrijk om he hema inegriei binnen de consaeren, in he bijzonder op he vlak van arbeidsverhoudingen. Ten opziche van he aanal conacen in voorgaande jaren is in 216 een sijging e vergelijking kunnen maken me voorgaande jaren geven wij di explicie aan. jaren nie bij alle gepreseneerde grafieken e maken is. Daar waar wij wel een conacen op he gebied van Ongewense Omgangsvormen en Inegriei in één forma geregisreerd. Di beeken, da hiermee de vergelijking me voorgaande In egenselling o voorgaande jaren hebben de verrouwenspersonen in 216 alle he inegrieisbeleid zouden kunnen leiden. verslag is een aanal conclusies en signalen opgenomen die o een verbeering van heef ook o doel om hiermee invulling e geven aan onze signaleringsfuncie. In di De rapporage sches nie alleen een kwaniaief beeld van de meldingen maar de acies die hierop zijn ondernomen. geregisreerd. Di jaarverslag geef een indruk van de aard van deze conacen en In 216 hebben de verrouwenspersonen EZ gezamenlijk 134 conacen Jaarverslag 216

5 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Verrouwenspersonen Inegriei en Ongewense Omgangsvormen 1.1 Conacen 216 In 216 hebben de verrouwenspersonen van EZ in oaal 134 conacen geregisreerd, egen 117 conacen in 215, een sijging van 15 h. Deze sijging word deels verklaard doorda bij RVO he aanal conacen is oegenomen. Bij de andere diensonderdelen zijn enige verschuivingen en opziche van 215 e zien. Bij een aanal diensonderdelen zijn geen conacen geregisreerd. In de meese siuaies zijn de verrouwenspersonen geraadpleegd om e klankborden en voor advies, in de weenschap da wa me de verrouwenspersoon besproken word ook daadwerkelijk verrouwelijk blijf. Een verrouwenspersoon gaa immers alijd verrouwelijk om me de informaie van de medewerkers, er geld een geheimhoudingsplich, enzij er sprake is van een misdrijf en/of geweensnood bij de verrouwenspersoon. In een dergelijke siuaie informeer de verrouwenspersoon de berokken medewerker vooraf da de verrouwelijkheid nie gewaarborgd kan worden. De verrouwenspersonen bieden ook onderseuning bij gesprekken me medewerkers of leidinggevenden, en soms bij he indienen van een formele klach conform de vigerende klachenregelingen Ongewense Omgangsvormen/Inegriei bij EZ. Bij zeer specifieke vragen verwijs de verrouwenspersoon naar er zake deskundigen. In 216 is me seun van de verrouwenspersoon geen formele klach op basis van de klachenregeling via de verrouwenspersoon ingediend. Pagina 5 van 21

6

7 ii e 3: Iv Iv I j Ii! > WJ Iv rj Iv > bs 15) 3: I Iv - -15) > Iv 3: z > E > Iv cl Iv Cl E 1 1fl Iv Iv 3: -c 3:.3: WO 35. N DI vi fl1 fl1 cc o r J Dl Wfl) Ii, j 1.

8 Specificaie conacen naar diensonderdeel worden benaderd. prakijk blijken de verrouwenspersonen vooral door collega s van de eigen locaie e Alle verrouwenspersonen zijn beschikbaar voor de gehele EZ organisaie, in de In bijlage 1 word per diensonderdeel he aanal verrouwenspersonen aangegeven. Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Pagina 8 van 21 Exerne medewerkers zijn buien di overzich gehouden, waarbij word opgemerk organisaieonderdeel is de bezeing van de vase ambelijke formaie in personeelsleden per organisaieonderdeel per in de abel opgenomen. Om he aanal conacen af e zeen egen de omvang van een Ook klachen/ meldingen die binnen de lijn van he managemen zijn behandeld in zijn nie in deze abel opgenomen. he kader van ongewense omgangsvormen/inegriei, is de omvang van de he kader van de vigerende regelingen Ongewense Omgangsvormen/Inegriei problemaiek mogelijk groer of anders van samenselling dan ui de cijfers in deze abel blijk. bedrijfsmaaschappelijk werk, de ondernemingsraad of vakbonden hebben gehad in Omda er geen koppeling is me de conacen die de bedrijfsars, he over de verschillende organisaieonderdelen. verrouwenspersonen in 216 me medewerkers.van EZ hebben gehad, verdeeld ongewense omgangsvormen of mnegrieisvraagsukken, da de In bovensaande abel is he oaal aanal conacen opgenomen me berekking o Toaal h NVWA % DG ETM (mcl. PIANOo) % DG B&I 296 % DG. Agro en Nauur ,5% RVO % DICTU % DB % AT 36 % CPB = % SodM % ACM. V 6 1% Loco SG/AEP/DEIZ 113 % SG 2 % 216 werkers medewerkers Safdirecies mede- Conacen Conacen.o.v. aanal Diensonderdeel Aanal Aanal Aanal Perc. conacen Overzich aanal medewerkers en aanal conacen per diensonderdeel Jaarverslag 216

9 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 da in een enkel geval ook een exerne medewerker een beroep op een verrouwenspersoon heef gedaan. Onder een conac word in di verslag versaan: he bij de verrouwenspersoon bespreken van een ongewense omgangsvorm of inegrieiskwesie, die als zodanig word ervaren door een medewerker. Di conac vind plaas via de mail, elefoon of in een face o face-gesprek Toeliching per diensonderdeel Zoals reeds aangegeven is he aanal conacen bij de RVO in 216 me 49% oegenomen en opziche van he aanal conacen in 215. Een mogelijke verklaring voor deze oename heef e maken me een aanal siuaies waarbij werksress een belangrijke rol speelde, die werd veroorzaak door een hoge srucurele werkdruk. Deze hoge werkdruk is mogelijk ook een verklaring voor he aanal conacen bij DG ETM (zie ook hieronder). Bij de RVO gaven de klagers desgevraagd aan wel me hun leidinggevenden over werkdruk/werksress gesproken e hebben, maar zonder resulaa. De leidinggevenden bleken nie in saa invloed ui e oefenen op de haar/hem opgelegde opdrachen, waardoor de werkdruk onveranderd hoog bleef, en de medewerkers onder groe druk hun werkzaamheden moesen verrichen. Een siuaie, die haaks lijk e saan op he vialieisbeleid van EZ. Bij DG ETM is in 216 exra aandach gewees voor de werkdruk en effecen die di had op de medewerkers. De DG heef oegezegd acie e ondernemen om de problemaiek op kore en lange ermijn e verhelpen. Een van die acies is een onderzoek gewees van TNO naar de werkdruk bij de Energiedirecies (rappor is in okober 216 verschenen). Ondanks he fei da aandach is beseed aan werkdruk, blijven de medewerkers van DG ETM de verrouwenspersonen benaderen over ervaren werkd ru k/werksress. Pagina 9 van 21.

10 Beklaagde In figuur 2 word een overzich gegeven jegens wie de klach gerich is ( beklaagde ) 1.3 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Jaarverslag 216 Pagina 1 van 21 omda zij zich nie konden vinden in he gevoerde beleid. me een ijdelijke aanselling op gesprek bij een verrouwenspersoon gewees, over gevolgde procedures. In een aanal gevallen zijn pay-rollers of medewerkers aan zaken m.b.. he door he organisaieonderdeel gevoerde beleid of onenigheid Nieuw in di jaarverslag is de caegorie Organisaie. Hierbij moe gedach worden De indeling in caegorieën Beklaagden is me ingang van di jaarverslag gewijzigd. De caegorie Medewerker/Manager is komen e vervallen. medewerker of een hogere leidinggevende. In 216 heef ook een aanal leidinggevenden een klach ingediend over een jegens een leidinggevende en/of medewerker (collega). gerich is. De meese conacen waren afkomsig van medewerkers en waren gerich Deze figuur geef een overzich van he aanal personen egen wie een klach Figuur 2: Onderverdeling van he aanal conacen bij de verroüwenspersonen naar beklaagde m R manager Medewerk Medewerk Organisaie Onbekend er er/ (nie Manager ingevuld) rs c 4-, ru Beklaagde

11 Jaarverslag 216 Miniserie ven Economische Zaken 1 8 mei Aard van de conacen In figuur 3 word een specificaie gegeven van de aard van de conacen. 7 Aard van de conacen ei. 5) -o E 5) 5) 5) 5 5) 5 LI ( ) Q_) c c ( ) 5) ) > E - ) ).-- > 5) 4-, 5) -o 1. ( 5) c 5) -D 5) -o ei >cii -Q E ) -D E 215 p216 Figuur 3: Specificaie naar aard van de conacen Ook in deze abel is de caegorisering van de conacen gewijzigd en opziche van 215. Alleen de caegorieën inimidaie, agressie/geweld, discriminaie en overig zijn ongewijzigd gebleven In 216 is een opvallende sijging van he aanal zaken waarin de arbeidsverhoudingen cenraal sonden e zien. Onder arbeidsverhoudingen versaan we in di jaarverslag werkrelaies waarin de hiërarchie een rol speel, zoals in de relaies manager-medewerker en coördinaormedewerker. He verschil in bevoegdheden en veranwoordelijkheden ussen medewerker/leidinggevende/coördinaor, bijvoorbeeld als he gaa om de werkverdeling, rechsposiionele zaken en bij de evaluaie volgens de p-cyclijs, veroorzaak een zekere afhankelijkheid van de medewerker en opziche van de manager en coördinaor. We noemen hier ook explicie de coördinaor, omda deze doorgaans dicher bij de inhoud van he werk saa dan de manager en vaak door de manager word geraadpleegd als informan voor de evaluaie/beoordeling van de medewerker. Binnen deze hiërarchische relaie luiser he nauw me de omgangsvormen. Tegelijkerijd blijken managers en coördinaoren nie alijd in saa om een veilig en ransparan klimaa e bieden waarin feedback respecvol en ijdig word gegeven me als doel om er van e leren en nie om op af e rekenen. Daarbij zijn de coördinaoren doorgaans nie opgeleid o personeelsmanager, erwijl ze in de prakijk voor een deel wel die rol vervullen. Pagina 11 van 21

12 geregisreerd. De bovenvermelde siuaies zijn onder he begrip arbeidsverhoudingen discriminerend of peserig. managemen relaief snel als inimiderend of persoonlijk egen hen bedoeld, dus In deze conex ervaren medewerkers keuzes en/of de omgangsvormen van he Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei Pagina 12 van 21 een medium conac zijn enkele gesprekken me de klager en /of anderen voldoende. me de klager, soms bemiddeling inschakel of uigebreide onderseuning bied. Bij conac is een conac waarbij de verrouwenspersoon meerdere gesprekken voer ligh geduid word beref doorgaans één gesprek me de melder. Een inensief Figuur 4 geef een overzich van de inensiei van de conacen. Een conac da als Figuur 4: Verdeling van de conacen bij de verrouwenspersoon naar inensiei S j inensief medium ligh c Inensiei van de conacen Inensiei en doel van de conacen caegorieën conacen vallen. Een kore oeliching behoef eveneens de caegorie overig. In deze caegorie hen persoonlijk hebben vallen eveneens onder he begrip arbeidsverhoudingen. organisaieveranderingen en de gevolgen die deze organisaieveranderingen voor Gesprekken van verrouwenspersonen me medewerkers over geven de verröuwenspersonen bijzonderheden aan, die buien de gebruikelijke meewegen dan de individuele belangen van de medewerker. mening van de medewerker de leidinggevende he organisaiebelang serker laa he opreden van de leidinggevende als hiërarchisch en direcief, waarbij naar de deze discussie beslech door aan e geven hoe e handelen door de medewerker, worden eveneens geregisreerd onder arbeidsverhoudingen. De medewerker ervaar de oepassing van arbeidsvoorwaarden en de leidinggevende, vanui zijn/haar rol, De siuaies waarin de medewerker en leidinggevende van mening verschillen over Jaarverslag 216

13 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 De mae van inensiei kan een aanwijzing zijn voor de mae waarin een siuaie is geëscaleerd, geef de duur van he ongewense gedrag aan, alvorens de klager beslui een verrouwenspersoon in e schakelen, of geef een indicaie van de behoefe van de klager om in verrouwelijkheid de verrouwenspersoon regelmaig e raadplegen voor advies. In 216 laa de inensiei van alle conacen een sijging zien en opziche van 215. Een mogelijke verklaring voor een oename van de inensiei van alle caegorieën conacen heef e maken me he gegeven da de rollen van de verrouwenspersoon seeds meer bekendheid genieen bij de medewerkers van he miniserie. Daarnaas blijken medewerkers de verrouwenspersonen e raadplegen in siuaies waarin zij vroeger de seun konden inroepen van de afdeling P&O. Me name de verrouwelijkheid van de gesprekken me de verrouwenspersonen en de aard van de conacen ( arbeidsverhoudingen) is eveneens voor veel medewerkers een reden de verrouwenspersonen regelmaig e raadplegen. Doel conac F melding coachen/ klach verhaal overig bemiddel doen en klankbord funcie advies S Figuur 5: doel van de conacen bij de verrouwenspersoon Hier zijn de caegorieën verhaal doen en advies samengevoegd o de caegorie verhaal doen, klankbordfuncie, advies. Figuur 5 geef aan wa he doel van de gesprekken is gewees. Vaak komen de mensen bij de verrouwenspersonen om hun verhaal e doen en om advies e vragen. We zien ook siuaies waarin een verrouwenspersoon iemand coach of bemiddel in gesprekken. Pagina 13 van 21

14 laase nie plaasgevonden. bevoegd gezag naar aanleiding van een inegrieisschending. In 216 heef di In 216 word vooraan onder melding versaan een formele melding aan he omgangsvormen) is er in de regisraie van de gesprekken me verrouwens personen ook he e.e.a. veranderd. hebben gevoerd. Door de samenvoeging van de rollen (inegriei en ongewense melding werd versaan alle gesprekken die de verrouwenspersonen Inegriei geregisreerd. He verschil kan worden verklaard ui he fei da in 215 onder Ten opziche van 215 is er in 216 in figuur 5 bij de caegorie meldingen nies Miniserie van Economische Zaken 8 mei 217 Pagina 14 van 21 een andere hulpverlener. Hulpverleners waarnaar werd doorverwezen waren: Bedrijfsmaaschappelijk werk Bedrijfsars Mediaor Vakbond Rechsbijsand Ondernemingsraad ECOP conflicbemiddeling Daarnaas hebben de verrouwenspersonen medewerkers ook doorverwezen naar Jaarverslag 216

15 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 8 mei Conclusies, signalen en onwikkelingen 2.1 Conclusies en signalen Conclusie 1 Ui de aard van de gesprekken blijk da de behoefe van medewerkers om hun har e luchen en e klankborden bij een verrouwenspersoon onveranderd is gebleven. Signaal: Verrouwenspersonen vervullen een noodzakelijke rol als klankbord maar hebben beperke mogelijkheden om problemen e helpen oplossen indien de medewerker geen verdere acie verlang. Conclusie 2 Medewerkers die een gesprek me de verrouwenspersoon hebben vanwege de kwaliei van de arbeidsverhoudingen voelen zich veelal nie veilig in hun werkomgeving. De verrouwenspersoon kan deze veiligheid wel bieden, omda de verrouwelijkheid van wa besproken word gewaarborgd is. Signaal: De verrouwenspersonen sreven naar he oplossen van incidenen. Gesprekken me de verrouwenspersoon hebben als zodanig een de-escalerend effec. Verrouwenspersonen hebben acher de schermen erger ween e voorkomen. Een onzichbare rol, die van waarde blijk binnen de organisaie. Conclusie 3 Ui de aard van de gesprekken die de verrouwenspersonen in 216 hebben gevoerd blijk da conacen over arbeidsverhoudingen aanzienlijk zijn oegenomen. Voor een deel van de gesprekken was een organisaieverandering / reorganisaie de aanleiding. De verrouwenspersoon is er in eerse insanie nie om e begeleiden bij rechsposiionele vraagsukken. Medewerkers werden er veelal op gewezen gebruik e maken van hun rechsbijsand via de vakbond of verzekering. He blijk da een aanal medewerkers de begeleiding van de verrouwenspersoon als enige mogelijkheid zag. Wanneer een medewerker is beland in een rechsposiioneel conflic saa zij/hij vaak egenover een organisaie die door P&O en jurisen van he ECOP word onderseund. Signaal: Medewerkers zullen he in rechsposiionele conflicen in de prakijk veelal afleggen egen een Organisaie die opimaal is gefacilieerd. Alhoewel de verrouwenspersonen vanui hun veranwoordelijkheid de medewerker hulp bieden is er een groo risico. De verrouwenspersoon is hierin nie opgeleid en mis de specifieke experise. Onderseuning vanui de organisaie op juridisch /arbeidsrechelijk gebied ook voor de medewerkers bevelen wij zeer aan. In di verband is de sar van de pilo me he Info.Personeel voor he kernminiserie begin 217 een welkome aanvulling op de besaande insrumenen. Pagina 15 van 21

16 vesiging seeds beer vindbaar. De verrouwenspersonen zijn ook voor collega s buien hun eigen afdeling en Signaal: waarbinnen de verrouwenspersoon werkzaam is. medewerkers vanui een ander organisaieonderdeel of andere locaie dan die Ook in 216 zijn de verrouwenspersonen meerdere malen benaderd door De verrouwenspersonen zijn beschikbaar voor alle diensonderdelen binnen EZ. Conclusie 4 Miniserie van Economische Zaken S mei 217 Pagina 16 van 21 geworden. Deze gedragscode ken meer onderwerpen dan de oude EZ-code. De Per 1 januari 217 is voor EZ de nieuwe Gedragscode Inegriei Rijk van krach Wanneer medewerkers in hun dagelijkse werk egen iriegrieisdilemma s aanlopen is he van belang da deze dilemma s bespreekbaar gemaak kunnen WO rd en. professionaliei en he persoonlijk funcioneren van medewerkers binnen EZ. Inegriei is onlosmakelijk verbonden me he werk binnen EZ en me de Conclusie 7 plaasgevonden via de verrouwenspersonen. Di wil nie zeggen da geen sprake is van inegrieisschendingen. Meldingen van medewerkers over omsandigheden. Signaal: nie aan de manager kan sellen in verband me verrouwelijkheid of andere De funcie van verrouwenspersoon blijf nodig, indien de medewerker zijn vraag bij EZ. in de procedure voor he melden van vermoedens van inegrieisschendingen He is posiief da in 216 geen meldingen van inegrieisschendingen hebben of de naas hogere manager, zoals geadviseerd in de gedragscode inegriei en mogelijke schendingen van de inegriei verlopen bij voorkeur via de manager informaiebeveiliging en die voor fraudebesrijding. een doorverwijzing plaas naar de relevane deskundigen binnen de eigen mogelijke onregelmaigheden geoes aan de inegrieisregels. Evenueel vind bij vragen over di onderwerp fungeer als klankbord en als sparringparner. Me ongewense omgangsvormen onvangen de verrouwenspersonen minder vragen over (financiële inegriei). Onze ervaring is da de verrouwenspersoon (nevenwerkzaamheden, belangenversrengeling e.d.). In verhouding o inegrieisschendingen onvangen op he gebied van (financiële) inegriei organisaie, zoals P&O, de inegrieiscoördinaor, coördinaoren In 216 hebben de verrouwenspersonen geen formele melding van Conclusie 6 individuele medewerkers maar ook me managers worden vragen over e geven om hier wa aan e doen. Aandach vragen bij leidinggevenden om in gevallen waarin medewerkers werkdruk ervaren de medewerkers hierin serieus e nemen en hem de middelen Signaal: bij mache deze problemaiek op e lossen. gesprekken bleken de leidinggevenden deze werkdruk e herkennen, maar nie langdurige werkdruk. In me de berokken leidinggevenden hierover gevoerde In 216 zijn de verrouwenspersonen diverse malen benaderd over siuaies van Conclusie 5 Jaarverslag 216

17 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 gedragscode vorm een belangrijk kader waaraan inegrieisdilemma s geoes kunnen worden. Om inegriei bespreekbaar e maken is he EZ Dilemmaspel onwikkeld. He spel besaa ui een se van 8 kaaren me uieenlopende concree, inegrieisdilemma s ui de EZ organisaie. Door he spelen van he dilemmaspel word meer bewus zijn van gedrag en ineger handelen bevorderd. Een aanal verrouwenspersonen heef inegrieissessies gefacilieerd waarbij he dilemmaspel werd gespeeld. Signaal: Inegrieisschendingen en ongewense omgangsvormen kunnen voorkomen worden door he hema Inegriei bespreekbaar e maken en dilemma s me elkaar e delen. He EZ-dilemmaspel is hiervoor een uisekend insrumen en zou me he oog op de gewense bewuswording op he gebied van inegriei binnen alle EZ-eams periodiek moeen worden gespeeld. Pagina 17 van 21

18 Zo is er specifieke aandach geschonken aan: 2.2 Onwikkelingen werk) van de verrouwenspersonen. In 216 is binnen EZ veel aandach geschonken aan de professionalisering van (he Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Pagina 18 van 21 gevolgd. (Zie verder oeliching onder ijdsbeseding). diverse verrouwenspersonen hebben de benodigde rainingen bij he ECOP ongewense omgangsvormen en inegriei heef in 216 zijn beslag gekregen, He ingezee rajec me berekking o de samenvoeging van de rollen aakverdeling. overleg reden me P& om gezamenlijk afspraken e maken over de gerich zijn op he uidragen van he inegrieisbeleid. Di beref me name aken op he gebied van implemenaie van he EZ-beleid, voorliching en oppakken van signalen ui meldingen van verrouwenspersonen. Di speel vanui de eigen afdeling P&. De verrouwenspersonen van RVD willen in onder andere bij RVD. Binnen RVD is meer behoefe aan inegrieiscoördinaie De verrouwenspersonen worden seeds vaker berokken bij acivieien die besproken kwesie is opgelos. bedrijfsmaaschappelijk werk. In di overleg zijn signalen afgegeven over een siuaie bij een direcie. Deze signalen hebben eroe geleid da de in di overleg verrouwenspersonen in he weemaandelijkse verrouwelijk overleg op he he saren van een cerificeringsrajec, me de nodige inervisie en opleidings verplichingen; kernminiserie me de ARBO-deskundige, de bedrijfsars en he rainingen voor verrouwenspersonen om zich de gecombineerde rollen /1 He seleceren van nieuwe verrouwenspersonen op basis van compeenies. Sinds medio 215 paricipeer een veregenwoordiger van de eigen e maken; Jaarverslag 216

19 Jaarverslag 216 Ver-rouwenspersonen Inegriei en Ongewense Omgangsvormen (VPIO) Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei Veranwoording van de inspanning door de verrouwenspersonen Veranwoording uren VPIO Uren Uren Uren m.b.. opvang aken Gesprekken hulpvragenden Verslaglegging gesprekken Suboaal ,5 Uren m.b.. voorlichingsaken Schrijven van/meedenken over voorlichingsmaeriaal Acualisering inranepagina s m.b,. informaie VPIO Voorliching_bij_afdeling/eam/MT Begeleiden_lnegrieissessies Overige voorlichingswerkzaamheden Suboaal ,5 Uren mb adviesaken Schrijven jaarverslag Bespreken jaarverslag me bevoegd gezag Advies aan diverse leidinggevenden Suboaal Uren mb Professionalisering en onwikkeling Inervisie bijeenkomsen Jaarlijkse Bijeenkoms newerk verrouwenspersonen (ECO&P) Bijeenkoms Landelijke Vereniging Verrouwenspersonen (LW) Newerkbiieenkomsen BIOS / CAOP Dag van de Inegriei Newerkbijeenkomsen BZK ikv nieuwe Gedragscode Rijk Training verrouwenspersoon als begeleider bi] klachonderzoek Training Klachrech Training opvang, Analyse en Advies Verrouwenspersonen Training Inegriei Training Mehoden en echnieken Eindopdrach ikv cerificering Bijeenkoms Huis van de Klokkenluiders Bijeenkoms ECO&P 1kv Pesen Overige raining Afsemming BMW en Bedrijfsars Lierauur ec. Suboaal Toaal Pagina 19 van 21

20 216 rainingen gevolgd om zich e bekwamen in de rol die zij daarvoor nog nie Verrouwenspersoon Ongewense Omgangsvormen (VPOO) en die voor Inegriei hadden. omgangsvormen (VPIO). In 216 heef di zijn beslag gekregen. gecombineerde funcie ui e kunnen oefenen hebben de verrouwenspersonen in De meese verrouwenspersonen waren o 216 of VPOO of wel VPI. Om de (VPI) samen e voegen o één verrouwenspersoon voor inegriei en ongewense In 215 is een rajec in gang geze om de rollen en aken van de Pagina 2 van 21 Onkosen voor opleiding en overige onderseuning (exern) komen en lase van de direcie Bedrijfsvoering/HRM van he kernminiserie. De verrouwenspersonen hebben in 216 geen direce onkosen gedeclareerd uur) aan he VP-werk beseed. Ten opziche van 215 gaa he om een groei indicaie, he beanwoorden van s en elefoonjes is hierin nie opgenomen. aanal uren voor adviesaken is ies afgenomen. Per verrouwenspersoon is di verrouwenspersonen in de organisaie e vergroen. He aanal uren is een aanal Vrij omvangrijke cases en exra inspanningen om de bekendheid van de voorlichingsacivieien en in professionalisering/onwikkeling van de VP-en. He in uren van 7%. Er is in 216 vooral meer ijd geïnveseerd in Gezamenlijk hebben de verrouwenspersonen in 216 ongeveer 1878 uur (215 verschillend naar gelang he aanal conacen. He verschil heef e maken me een professionalisering. de verrouwenspersonen in 216 zich vooral gerich op scholing en Naas advies en eerse opvang voor melders en he geven van voorliching hebben 1iniserie ven.economische Zaken S mei 217 Jaarverslag 216

21 Jaarverslag 216 Miniserie van Economische Zaken 1 8 mei 217 Pagina 21 van 21

22 1

Financiële hulpaanvragen, hoe gaat u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie

Financiële hulpaanvragen, hoe gaat u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie Financiële hulpaanvragen, hoe gaa u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie Ieder jaar word in uw gemeene een collecerooser vasgeseld. Daarin is plaas voor projecen

Nadere informatie

Efficiënter zakendoen en innoveren met mobiele communicatie

Efficiënter zakendoen en innoveren met mobiele communicatie Whiepaper One Ne Efficiëner zakendoen en innoveren me mobiele communicaie One Ne is een complee oplossing voor hosed elefonie die kosen helder en beheersbaar maak, zorg voor eenvoud en de bereikbaarheid

Nadere informatie

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties 1 STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM Proocol Collegiale Visiaies Inleiding Aanleiding projec collegiale visiaie De gymnasia van de SHZG werken seeds inensiever samen aan de kwaliei van de gymnasiumopleiding,

Nadere informatie

Master data management

Master data management meadaa Maser daa Aanpak voor opzeen van maserdaa-programma De kwaliei van de oenemende hoeveelheid daa in ondernemingen is van groo belang. Om die kwaliei e waarborgen kan maser daa worden oegepas. De

Nadere informatie

Outsourcing. in control. kracht geworden. Ad Buckens en Dennis Houtekamer

Outsourcing. in control. kracht geworden. Ad Buckens en Dennis Houtekamer IT-audi & Ousourcing in conrol Leveranciersmanagemen en hird pary reporing Via ousourcing van sandaardprocessen proberen veel organisaies hun diensverlening aan de klan e verbeeren. Om in conrol e blijven

Nadere informatie

Hoe goed bent u in control over de robuustheid van uw ICT-keten?

Hoe goed bent u in control over de robuustheid van uw ICT-keten? IT-audi & Hoe goed ben u in conrol over de robuusheid van uw ICT-keen? Mehodiek voor bepalen van mae van beheersing van robuusheid in ICT-keens ICT-keens worden enerzijds seeds complexer en anderzijds

Nadere informatie

Door middel van deze memo informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot het dossier hoogspanningslijnen.

Door middel van deze memo informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot het dossier hoogspanningslijnen. Gemeene Ede Memo Aan : Gemeeneraad Van : College van burgemeeser en wehouders Daum : 5 okober 203 Zaaknummer : 594 Opgeseld door : Rikker Sniselaar, Adviseur geluid, luchkwaliei en exerne veiligheid Bijlagen

Nadere informatie

Fibbe Advocaten. Wilhelminastraat 66. 2011 VP Haarlem

Fibbe Advocaten. Wilhelminastraat 66. 2011 VP Haarlem Fibbe Advocaen Wilhelminasraa 66 2011 VP Haarlem Wij, Fibbe Advocaen e Haarlem, doen ons bes om u zoveel mogelijk van diens e zijn. Daarom willen wij u vragen mee e werken aan een klanevredenheidsonderzoek.

Nadere informatie

Impressie bijeenkomst provinciaal netwerk d.d

Impressie bijeenkomst provinciaal netwerk d.d Impressie bijeenkoms provinciaal newerk d.d. 11-11-16 Op 11 november jl. was he provinciale newerk bewonersiniiaieven op he gebied van wonen, welzijn en zorg e gas bij Luneen Wil Wel. Cenraal hema was

Nadere informatie

Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggerichte aanpak van pensioenvoorlichting

Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggerichte aanpak van pensioenvoorlichting Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggeriche aanpak van pensioenvoorliching ERIK VAN DER SPEK De laase jaren is pensioenvoorliching vaak negaief in he nieuws gewees. Ui verschillende

Nadere informatie

Salarisschaal: LC Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren. Salarisschaal: LB. Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren Activiteiten: Beleids- en

Salarisschaal: LC Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren. Salarisschaal: LB. Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren Activiteiten: Beleids- en Leraar basisonderwijs LA Leraar basisonderwijs LB Leraar speciaal (basis)onderwijs LB Leraar speciaal (basis)onderwijs LC Salarisschaal: LA Salarisschaal: LB Salarisschaal: LB Salarisschaal: LC Werkerrein:

Nadere informatie

Rekenen banken te veel voor een hypotheek?

Rekenen banken te veel voor een hypotheek? Rekenen banken e veel voor een hypoheek? J.P.A.M. Jacobs en L.A. Toolsema Me enige regelmaa word door consumenen en belangenorganisaies gesuggereerd da banken de hypoheekrene onmiddellijk naar boven aanpassen

Nadere informatie

Gemeente Geertruidenberg

Gemeente Geertruidenberg Z22DÖ\B Erfgoedinspecie.a.v. drs. J.R.M. Magdelijns Posbus 16478 2500 BL Den Haag Raamsdonksveer, 0 % m m Uw brief : 28 juni 2010 Uw kenmerk : EGI/219387 Onderwerp : Besuurlijke reacie op rappor van de

Nadere informatie

Wat is een training? Het doel van een trainingssessie is om met het team en de spelers vastgestelde doelstellingen te bereiken.

Wat is een training? Het doel van een trainingssessie is om met het team en de spelers vastgestelde doelstellingen te bereiken. Wa is een raining? He doel van een rainingssessie is om me he eam en de spelers vasgeselde doelsellingen e bereiken. De doelselling van de raining bepaal de inhoud van de rainingssessie. De keuze van de

Nadere informatie

Softwarearcheologie als basis voor strategie

Softwarearcheologie als basis voor strategie sofware legacy Besuurlijke grip op sofware Sofwarearcheologie als basis voor sraegie Als he managemen grip wil krijgen op de sofware binnen de organisaie, kan onderzoek door onafhankelijke expers uikoms

Nadere informatie

De Woordpoort. De besteksverwerker van Het Digitale Huis

De Woordpoort. De besteksverwerker van Het Digitale Huis De Woordpoor De beseksverwerker van He Digiale Huis Een STABU-beseksverwerker zonder weerga. Verfrissend eenvoudig en och me meer mogelijkheden dan welke andere beseksverwerker ook. Zeer uigebreide mogelijkheden

Nadere informatie

UITVOERINGSBELEID) Berekening Kinderopvangtoeslag docx; ATT00001.txt

UITVOERINGSBELEID) Berekening Kinderopvangtoeslag docx; ATT00001.txt (UITVOERINGSBELEID) Van: (UITVOERINGSBELEID) Verzonden: iriiç1 29 mei 2015 9:01 Aan: (UITVOERINGSBELEID) Onderwerp: FW: Ber: RE: Kinderopvangoeslag Bijlagen: Berekening Kinderopvangoeslag 201 2.docx; ATT00001.x

Nadere informatie

64% 70% 94% 85% 87% 73% 67% 75% 93% 60% 70% 100% 90% 100% 75% 70% 85% 100% Groen Vrij Internet Partij. Stelling CDA VVD D66 PvdA Groen Links

64% 70% 94% 85% 87% 73% 67% 75% 93% 60% 70% 100% 90% 100% 75% 70% 85% 100% Groen Vrij Internet Partij. Stelling CDA VVD D66 PvdA Groen Links Semwijzer COC Nederland Gayvoe parijvergelijking 2006 www.gayvoe.nl Parij is he zeer oneens Parij is he oneens Parij voel er wel wa voor Parij is posiief Selling CDA VVD D66 PvdA Algehele score Gelijke

Nadere informatie

Uw auto in 3 simpele stappen

Uw auto in 3 simpele stappen Uw auo in 3 simpele sappen 1 Als financieringsmaaschappij van Fia Group Auomobiles SA is Fia Financial Soluions als geen ander op de hooge van he Ialiaanse auoaanbod. Daarnaas beschik Fia Financial Soluions

Nadere informatie

In dít artike] wordt ingegaan op ontwikkelingen in de informatie technologie (IT) en de consequenties die dit heeft voor

In dít artike] wordt ingegaan op ontwikkelingen in de informatie technologie (IT) en de consequenties die dit heeft voor Sae of he ar van securiy echnologie nvloed van veranderingen in de infornøie eclnologie op beveiliging Àueur: ir. Paul Overbeek Fysisch en Elekronísch Laboraoriu n - TNO Posbus 96864, 2509,JG Den Haag

Nadere informatie

Uitslagen voorspellen

Uitslagen voorspellen Eindexamen vwo wiskunde A pilo 04-I Vraag Anwoord Scores Uislagen voorspellen maximumscore 3 De afsand ussen Wilders en Thieme is 4 De conclusie: nie meer dan wee maal zo groo maximumscore 3 Bij gelijke

Nadere informatie

Herziening van de WWB-raming voor het Centraal Economisch Plan 2012

Herziening van de WWB-raming voor het Centraal Economisch Plan 2012 Herziening van de WWB-raming voor he Cenraal Economisch Plan 2012 CPB Achergronddocumen Maar 2012 Gijs Roelofs 1 Samenvaing In di CPB Achergronddocumen word een nieuwe ramingsregel voor he bijsandsvolume

Nadere informatie

Transparantie: van bedreiging tot businessmodel

Transparantie: van bedreiging tot businessmodel rends Impac op organisaie en informaievoorziening Transparanie: van bedreiging o businessmodel Transparanie is een rend die zowel in he bedrijfsleven als in de publieke secor langzaam maar zeker in krach

Nadere informatie

Testen aan de voorkant

Testen aan de voorkant esen als kriische Tesen aan de voorkan Opimaal rendemen halen ui s De meese organisaies zien esen als noodzakelijke en effecieve maaregel om de kwaliei van sysemen e bepalen en fouen erui e halen voorda

Nadere informatie

Aandacht voor allochtone studenten in het hoger onderwijs

Aandacht voor allochtone studenten in het hoger onderwijs Aandach voor allochone sudenen in he hoger onderwijs Inhoudsopgave Samenvaing en conclusies 5 1 Inleiding 15 1.1 Achergrond van he onderzoek 15 1.2 Opze van he onderzoek 16 1.3 Analyse van de nonrespons

Nadere informatie

Zeven stappen naar succesvolle offshore uitbesteding

Zeven stappen naar succesvolle offshore uitbesteding globalisaie Zeven sappen naar succesvolle offshore uibeseding Een beheers proces voorkom eleursellingen Offshore uibeseding is een complexe manier van werken en er zijn veel verschillende onderwerpen die

Nadere informatie

Privacy en cloud computing

Privacy en cloud computing legale kaders Privacy en cloud compuing Beveiliging van persoonsgegevens in de cloud E-mail leen zich goed als cloudservice. He voordeel is da de ICT-afdeling geen eigen mailserver hoef op e zeen, wa efficiëner

Nadere informatie

De Droomstroom. Het project/document-beheerprogramma van Het Digitale Huis

De Droomstroom. Het project/document-beheerprogramma van Het Digitale Huis De Droomsroom He projec/documen-beheerprogramma van He Digiale Huis In he bouwvoorbereidingsproces spelen seeds meer gegevens een rol. We produceren als bezeenen informaie me een keur aan compuerprogramma

Nadere informatie

/cm. Gem. STEENBERGEN 2 7 AUG vj\j

/cm. Gem. STEENBERGEN 2 7 AUG vj\j T S» e, n, o h r s Wes-Braban, c s dd /cm nr Gem. STEENBERGEN SS MENTORSCHAP WEST-BRABANT Posbus 55,4870 AB Een-Leur 06-203247801 25195075 info@smwb.nl kvk20128566 Gemeene Seenbergen T.a.v. he college

Nadere informatie

Evolueren met portfoliomonitoring

Evolueren met portfoliomonitoring sofware-engineering Evolueren me porfoliomonioring Toolki analyseer en visualiseer sofwaresysemen Door gebrek aan inzich beschouwen bedrijven hun sofwareporfolio vaak als weerbarsige en onbeheersbare doos

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II Bacerieculuur De groei van he aanal baceriën van een bacerieculuur hang onder andere af van he voedingsparoon, de emperauur en de beliching. Ui onderzoek blijk da he aanal baceriën van een bepaalde bacerieculuur

Nadere informatie

BINDEND ADVIES. : A te B vs C te D : Geneeskundige zorg, MRI-onderzoek : : 12 maart 2008

BINDEND ADVIES. : A te B vs C te D : Geneeskundige zorg, MRI-onderzoek : : 12 maart 2008 BINDEND ADVIES f Parijen Zaak Zaaknummer Ziingsdaum : A e B vs C e D : Geneeskundige zorg MRI-onderzoek : 20072296 : 12 maar 2008 Posadres Posbus 291 3700 AG Zeis Bezoekadres Sparrenheuvel16 3708 E Zeis

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 2013 IB 275-1T31FD Volg u in 2013 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVC-procedure (Erkenning Verworven Compeenies)?

Nadere informatie

CONVE NANT KI N DEROPVANG EN ONDERWIJS

CONVE NANT KI N DEROPVANG EN ONDERWIJS CONVE NANT K N DEROPVANG EN ONDERWJS { ( ì 'h!\ irl Ëf \- 'v 1, û \ e a i '.* L(l. ìli-, \ i, ù. * qr 'L,i /,! 2. \ al> - ç Di convenan beschrijf de samenwerkingsafspraken ussen de aanbieders van Kinderopvang

Nadere informatie

Screen. Voordelen van de fusie zoveel mogelijk benutten. mei 2010. Highlights

Screen. Voordelen van de fusie zoveel mogelijk benutten. mei 2010. Highlights Screen mei 2010 Voordelen van de fusie zoveel mogelijk benuen Voor u lig he nieuwe magazine Screen van Bevolkingsonderzoek Zuid-Wes. In di magazine willen we de parijen die bij he bevolkingsonderzoek naar

Nadere informatie

Multidisciplinair veranderen

Multidisciplinair veranderen archiecuur Innovaief simuleer he verandervermogen Mulidisciplinair veranderen Zorgverzekeraars hebben voordurend e maken me veranderingen in regelgeving en producen. Di vereis een goede afsemming ussen

Nadere informatie

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof

. Tijd 75 min, dyslecten 90min. MAX: 44 punten 1. (3,3,3,3,2,2p) Chemische stof RUDOLF STEINERCOLLEGE HAARLEM WISKUNDE HAVO CM/EM T112-HCMEM-H579 Voor elk onderdeel is aangegeven hoeveel punen kunnen worden behaald. Anwoorden moeen alijd zijn voorzien van een berekening, oeliching

Nadere informatie

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John Complexiei onder conrole, kosen inzichelijk? Naar een diensbare Gezien de populariei van is he goed eens erug e gaan naar de basis en e kijken naar wa SOA eigenlijk is, wa de redenen zijn om he in e voeren,

Nadere informatie

Van grijs naar groen. Richtlijnen voor energiebesparingen in het rekencentrum. groene IT MVO. Esther Molenwijk

Van grijs naar groen. Richtlijnen voor energiebesparingen in het rekencentrum. groene IT MVO. Esther Molenwijk Van grijs naar groen Richlijnen voor energiebesparingen in he rekencenrum Ook binnen de ICT-branche word men zich seeds bewuser van de invloed van hun acivieien op he klimaa. Seeds meer ICT-managers houden

Nadere informatie

'" 6 NOV 20î2fj. Çk ķ \ h. m Vraag 1 Collegebesluit: Routingformulier B&W-voorstel ZĪÛ LEUNINGEN GEMEENTE

' 6 NOV 20î2fj. Çk ķ \ h. m Vraag 1 Collegebesluit: Routingformulier B&W-voorstel ZĪÛ LEUNINGEN GEMEENTE GEMEENTE LEUNNGEN Rouingformulier B&W-voorsel Onderwerp : onwikkeling op de percelen Hogewaldsraa 1, la, lb, lc, Beuningen Aueur : Nancy van der Zande Gemeeneraad informeren : ū B&W-vergadering : 6 november

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO

Correctievoorschrift VWO Correcievoorschrif VWO 009 ijdvak wiskunde A, He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor de beoordeling

Nadere informatie

case Gelaagde berichtenuitwisseling strafrechtsketen Respect voor verschillen en uiteenlopende bevoegdheden xml/integratie Brian Dommisse

case Gelaagde berichtenuitwisseling strafrechtsketen Respect voor verschillen en uiteenlopende bevoegdheden xml/integratie Brian Dommisse xml/inegraie Respec voor verschillen en uieenlopende bevoegdheden Gelaagde berichenuiwisseling in de srafrechskeen He programma epv houd zich bezig me elekronische berichenuiwisseling in de srafrechskeen.

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven 11 IB 185-1T11FD Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 2011 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven hiervoor, zoals lesgeld en de uigaven voor boeken, afrekken

Nadere informatie

Bijlage 1: Toelichting wettelijk kader

Bijlage 1: Toelichting wettelijk kader Bijlage 1: Toeliching weelijk kader 1. Woningwe 2015 Begin 2015 is de nieuwe Woningwe aangenomen. In de we zijn aangescherpe regels voor de oegelaen inselling voor de volkshuisvesing aan genomen. Toegelaen

Nadere informatie

Openbaar. Ontwerp-bestemmingsplan Nijmegen Midden 2015

Openbaar. Ontwerp-bestemmingsplan Nijmegen Midden 2015 Collegevoorsel Openbaar Onderwerp Onwerp-besemmingsplan Nijmegen Midden 0 Programma Sedelijke onwikkeling Porefeuillehouder B. Velhuis Samenvaing He laase (geacualiseerde) besemmingsplan voor Nijmegen

Nadere informatie

Manu De Backer en Carlos De Backer

Manu De Backer en Carlos De Backer service-oriened archiecure Inleiding in BPMN Karakerisieken en mogelijkheden van de modelleringsaal Bedrijfsprocessen kunnen beschreven worden aan de hand van de gesandaardiseerde grafische noaie Business

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoorde

Maatschappelijk verantwoorde groene IT MVO Meer dan alleen maar groene IT Maaschappelijk veranwoorde informaievoorziening en IT Organisaies zijn seeds meer bezig me duurzaamheid en maaschappelijk veranwoord ondernemen (mvo). De aueurs

Nadere informatie

Van metadata naar kennis

Van metadata naar kennis meadaa Een onologie creëren me Topic Maps Van meadaa naar kennis Soms zijn meadaa e beperk om een documen gemakkelijk erug e vinden en zouden de meadaa eigenlijk me meer kennis verrijk moeen worden. Me

Nadere informatie

Het spel over genetisch gemodificeerd voedsel. Handleiding

Het spel over genetisch gemodificeerd voedsel. Handleiding Vr He spel over geneisch gemodificeerd voedsel Handleiding Achergrond Er besaa nog seeds veel discussie over geneisch gemodificeerd voedsel. Voorsanders hechen veel waarde aan de mogelijkheden, zoals goedkopere

Nadere informatie

Dit document beschrijft de methode voor de waarneming van de Dienstenprijzen; commerciële dienstverlening (Dienstenprijzenindex, DPI).

Dit document beschrijft de methode voor de waarneming van de Dienstenprijzen; commerciële dienstverlening (Dienstenprijzenindex, DPI). 1. nleiding Di documen beschrijf de mehode voor de waarneming van de Diensenprijzen; commerciële diensverlening (Diensenprijzenindex, DP). 2. Doel De DP heef als doel om de gemiddelde prijsonwikkeling

Nadere informatie

Testgedreven projectvoering

Testgedreven projectvoering esen Tesgedreven projecvoering Uiloop en budgeoverschrijding voorkomen In veel i-projecen worden fouen in requiremens en documenaie pas bij de esvoorbereiding ondek. Di is duur omda de fouen pas laa in

Nadere informatie

Wind en water in de Westerschelde. Behorende bij de Bacheloropdracht HS

Wind en water in de Westerschelde. Behorende bij de Bacheloropdracht HS Behorende bij de Bacheloropdrach HS Door: Julia Berkhou Lena Jezuia Sephen Willink Begeleider: Prof.dr. A.A. Soorvogel Daum: 17 juni 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Achergrondinformaie 3 2.1 He geij.................................

Nadere informatie

Blok 4 - Vaardigheden

Blok 4 - Vaardigheden Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Blok - Vaardigheden bladzijde a domein en bereik b x = = = c Me behulp van onderdeel b en de grafiek: d Eers: log x = ofwel x = = Dan me behulp van de grafiek:

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2014

Correctievoorschrift VWO 2014 Correcievoorschrif VWO 04 ijdvak wiskunde A (pilo) He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor de

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies Havo B deel Uiwerkingen Moderne wiskunde Hoofdsuk Eponeniële funies ladzijde 6 V-a Door zih in weeën e delen vermenigvuldig he aanal aeriën per ijdseenheid zih seeds me een faor is de eginhoeveelheid,

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2015

Correctievoorschrift VWO 2015 Correcievoorschrif VWO 205 ijdvak wiskunde C (pilo) He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Pda s in de organisatie

Pda s in de organisatie mobiel werken Handvaen voor mobiel beleid Pda s in de organisaie He gebruik van pda s in organisaies is aanrekkelijk omda werknemers daarmee alijd en overal over de laase informaie kunnen beschikken. De

Nadere informatie

Investeringsbeslissingen

Investeringsbeslissingen Inveseringsbeslissingen 1. Begrippen 1.1. Wa is inveseren? Een dadelijke (zekere) beschikbare koopkrach inruilen egen: 1. een oekomsige onzekere inkomenssroom; 2. besparingen van uigaven; 3. een nie-financieel

Nadere informatie

Er zijn deeloplossingen voor de verschillende architectuurterreinen beschikbaar, zoals de Unified Modeling Language (UML) voor softwaremodellering

Er zijn deeloplossingen voor de verschillende architectuurterreinen beschikbaar, zoals de Unified Modeling Language (UML) voor softwaremodellering business alignmen case Overkoepelende aal en echnieken ArchiMae-mehode verbind archiecuurdomeinen In juli 2002 sare een aanal Nederlandse insiuen en bedrijven he projec ArchiMae. He doel is een aal voor

Nadere informatie

De essenties van drie jaar NK ICT Architectuur

De essenties van drie jaar NK ICT Architectuur Trends in de inzendingen De essenies van drie jaar NK ICT Archiecuur He Nederlands Kampioenschap ICT Archiecuur is voor he eers georganiseerd in 2004 en heef o nu oe geleid o 25 archiecuurbeschrijvingen.

Nadere informatie

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland Simulaiesudie naar Mehodebreuken in he Onderzoek Verplaasingen in Nederland Bianca Wouers Cenraal Bureau voor de Saisiek bias@cbs.nl Jan van den Brakel Cenraal Bureau voor de Saisiek jbrl@cbs.nl Bijdrage

Nadere informatie

Wijkbeheerplan Pathmos is klaar

Wijkbeheerplan Pathmos is klaar Wijkbeheerplan Pahmos 2017-2021 is klaar He Wijkbeheerplan Pahmos en de projecenkaar Woensdagavond 1 februari heef de Wijkraad Pahmos ingesemd me he Wijkbeheerplan Pahmos. In di plan saa hoe de gemeene

Nadere informatie

Tentamen Golven en Optica

Tentamen Golven en Optica Tenamen Golven en Opica woensdag 9 juni 011, 15.00-18.00 uur Maak elke opgave op een apar vel voorzien van uw naam en sudennummer. Gebruik van een (grafische) rekenmachine is oegesaan. Verdeel uw ijd opimaal

Nadere informatie

Tuinstijlen. Tuinstijlen. Het ontstaan van tuinstijlen. Formele tuinstijl. Informele tuinstijl. Moderne tijd

Tuinstijlen. Tuinstijlen. Het ontstaan van tuinstijlen. Formele tuinstijl. Informele tuinstijl. Moderne tijd Tuinsijlen Tuinsijlen He aanleggen van een uin word voorafgegaan door he maken van een uinonwerp. Om de uin o een geheel e maken moe u in he onwerp rekening houden me een bepaalde uinsijl. Door allerlei

Nadere informatie

Cloud computing: waar begin je aan?

Cloud computing: waar begin je aan? cloud compuing Cloud compuing: waar begin je aan? Succesfacoren voor cloud compuing Cloud compuing is er en gaa nie meer weg. In 2010 sond he helemaal bovenaan in Garners hype cycle. Da geef aan da er

Nadere informatie

Uitwerkingen Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2

Uitwerkingen Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2 Uiwerkingen Toes IEEE, Modules en Daum: 9 sepember 007 Tijd: 0.40.0 (90 minuen) Opgave I) Di is een warmmakerje. In woorden is V is de serieschakeling van, en (de parallelschakeling van 3 en 4) of V =

Nadere informatie

Een methodische aanpak voor legacy

Een methodische aanpak voor legacy Een mehodische aanpak voor legacy Assessmens resuleren in vier mogelijke sraegieën Legacysysemen vormen een acuu probleem als onderhoud onmogelijk word door verdwijnende kennis of beëindigde onderseuning

Nadere informatie

Werkboek. meer. check! Geluk. in 3Weken! Marjan van de Bult

Werkboek. meer. check! Geluk. in 3Weken! Marjan van de Bult Werkboek meer Geluk J check! in 3Weken! Marjan van de Bul www.gelukfabriek.nl Unlock your Luck vormgeving www.somehingilse.nl Alsjeblief! Hier is jouw eigen werkboek voor meer geluk in 3 weken. Misschien

Nadere informatie

OVERZICHT. De Raad 09-12-2014 Aanvang: 19:00. Vermeerzaal 1.03. Tijd. Molendijkzaal 0.01. Raadzaal 1.02. Het Plein 19:00

OVERZICHT. De Raad 09-12-2014 Aanvang: 19:00. Vermeerzaal 1.03. Tijd. Molendijkzaal 0.01. Raadzaal 1.02. Het Plein 19:00 OVERZICHT De Raad 0--0 anvang: :00 Tijd Raadzaal.0 Molendijkzaal 0.0 Vermeerzaal.0 He Plein :00 :0 Tweerichingenvarian omgeving Kersenbaan vrz: Dijkserhuis pfh: Buijelaar secr: Bongers Onwikkeling groenvisie

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven 12345 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing IB 266-1T02FD (2464) Sudiekosen of andere scholingsuigaven Volgde u in een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven

Nadere informatie

software Architectuur en dynamiek van productsoftware Architectuur productsoftware ontwikkelt evolutionair architectuur

software Architectuur en dynamiek van productsoftware Architectuur productsoftware ontwikkelt evolutionair architectuur archiecuur sofware Archiecuur producsofware onwikkel evoluionair Archiecuur en dynamiek van producsofware Producsofwareonwikkeling ken een voorgeschreven dynamiek waarin produc- en procesverbeeringen een

Nadere informatie

Juli Beleidsplan Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Fysieke Leefomgeving

Juli Beleidsplan Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Fysieke Leefomgeving Juli 2017 Beleidsplan Vergunningverlening, Toezich en Handhaving Fysieke Leefomgeving 2017 2020 INHOUD SAMENVATTING 3 HOOFDSTUK 1 AANLEIDING 7 1.1 Waarom een VTH-beleidsplan 7 1.2 Terugblik 7 1.3 Nieuwe

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek

Antwoordmodel VWO wa II. Speelgoedfabriek Anwoordmodel VWO wa 00-II Anwoorden Speelgoedfabriek Voorwaarde II hoor bij immeren Voor immeren zijn 60x + 40y minuen nodig Voor immeren zijn 80 uur dus 4800 minuen beschikbaar 60x + 40y 4800 kom overeen

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven 12345 20 Aanvullende oeliching Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 20 Volg u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven hiervoor, zoals lesgeld en de uigaven

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO 2017

Correctievoorschrift HAVO 2017 Correcievoorschrif HAVO 207 ijdvak oud programma wiskunde A He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 AanIeveren scores Regels

Nadere informatie

BINDEND ADVIES. t t. Partijen Zaak

BINDEND ADVIES. t t. Partijen Zaak STICHTI NG KLACHTEN EN GESCHILLEN ZORGVERZEKERINGEN J. BINDEND ADVIES Parijen Zaak Zaaknummer Ziingsdaum : A e B vs. C e D : Toezending kopie overeenkomsen ussen zorgverzekeraar en de door hem geconraceerde

Nadere informatie

strand aangetroffen kapsels reeds deels verdroogd

strand aangetroffen kapsels reeds deels verdroogd -16- Over he meen van eikapsels van haaien en roggen. K. Desender Geruime ijd geleden begon ik sysemaisch eikapsels van haaien en roggen e meen, zowel in droge als in nae oesand. He was ondermeer mijn

Nadere informatie

Tijdelijke inpasmethode werkzame beroepsbevolking

Tijdelijke inpasmethode werkzame beroepsbevolking Cenraal Bureau voor de aisiek Divisie Macro-economische saisieken en publicaies ecor Onwikkeling en onderseuning Posbus 4000 70 JM Voorburg Tijdelijke inpasmehode werkzame beroepsbevolking Ria Okkerse-Ruienberg,

Nadere informatie

COLLECTIEVE WOONVORMEN VOOR OUDEREN

COLLECTIEVE WOONVORMEN VOOR OUDEREN COLLECTIEVE WOONVORMEN VOOR OUDEREN ONDERZOEKSMETHODE In 2017-2018 is vanui de Haagse Hogeschool, in samenwerking me de Erasmus Universiei Roerdam, een onderzoeksprojec uigevoerd naar woongroepen voor

Nadere informatie

Lokale Activiteiten Monitor. Is het iets waard, of kan het in de openhaard?

Lokale Activiteiten Monitor. Is het iets waard, of kan het in de openhaard? Is he ies waard, of kan he in de openhaard? 2 Afsudeerscripie van Bar den Nijs in he kader van de sudie Bedrijfswiskunde en Informaica, aan de Vrije Universiei e Amserdam. Urech, Sepember 2006 Begeleiders:

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholings uitgaven

Studiekosten of andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 voor buienlandse belasingplichigen IB 266-1T21FD BUI Sudiekosen of andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige)

Nadere informatie

Provincie Noord-Holland

Provincie Noord-Holland Provincie Noord-Holland POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM Aan: leden van de ERS in 20 Ke-conour Gedepueerde Saen Uw conacpersoon M.H.P. van Ooserhou BEL/RO Doorkiesnummer (023) 514 3952 ooserhoum@noord holland.ni

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A 1-2 vwo 2002-I

Eindexamen wiskunde A 1-2 vwo 2002-I Eindexamen wiskunde A 1-2 vwo 2002-I Vogels die voedsel zoeken Vogels die voedsel zoeken op de grond veronen vaak een karakerisiek paroon van lopen en silsaan. In iguur 1 is di paroon voor wee vogelsooren

Nadere informatie

Bij het bewerken van plaatmateriaal ontstaat vaak de situatie dat materiaal langs

Bij het bewerken van plaatmateriaal ontstaat vaak de situatie dat materiaal langs 12_DRUK_nr2_2005 19-04-2005 11:33 Pagina 12 Druk op de INLEIDING Bij he bewerken van plaamaeriaal onsaa vaak de siuaie da maeriaal langs een radius moe bewegen. Meesal heef men dan van doen me he maken

Nadere informatie

Regeling Rijksbegrotingsvoorschriften 2012

Regeling Rijksbegrotingsvoorschriften 2012 Regeling Rijksbegroingsvoorschrifen 2012 Inhoudsopgave 1. Wijzigingen... 2. Tijdschema... 3. RBV deel I... He jaarverslag... 23 De inriching van de veranwoording... 23 He deparemenale jaarverslag... 24

Nadere informatie

Financiën. CvTA Toezicht op Collectief Beheer Auteurs- en naburige rechten

Financiën. CvTA Toezicht op Collectief Beheer Auteurs- en naburige rechten 7 CvTA Toezich op Collecief Beheer Aueurs- en naburige rechen 2014 35 L In di hoofdsuk word dieper ingegaan op he financiële aspec van he oezich. Bij CBO s gaa he immers om he exploieren van de aueurs-

Nadere informatie

Leveringsvoorwaarden voor werken van beeldende kunst Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars BBK Amsterdam

Leveringsvoorwaarden voor werken van beeldende kunst Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars BBK Amsterdam Leveringsvoorwaarden voor werken van beeldende kuns Beroepsvereniging van Beeldende unsenaars BB Amserdam Gedeponeerd er griffie van de Arrondissemens-Rechbank e Amserdam d.d. 23-6-1983 onder nummer 174/1983

Nadere informatie

t Ik bekijk de plaatjes, de titel en de tussenkopjes.

t Ik bekijk de plaatjes, de titel en de tussenkopjes. 2.1 LWB 7A-20 Les: Geen vis INFORMATIE Leeseks Teks 1: informaieve eks over walvissen. Teks 1: oud AVI 9; nieuw AVI M6. Zie ook sofware. Cenrale sraegie/leerdoel Teks inerpreeren: je bedenk de hoofdvraag

Nadere informatie

Samenvatting Pilotproject Gezinsbegeleiding op maat

Samenvatting Pilotproject Gezinsbegeleiding op maat Samenvaing Piloprojec Gezinsbegeleiding op maa Prakisch pedagogische gezinsbegeleiding en gezinscoach afgesemd op de specifieke opvoedingsvraag en gezinsproblemaiek. Beref: samenvaing en behoeve van ambelijk

Nadere informatie

Doel Een duidelijke en doordachte werkwijze hanteren bij het omgaan met privacygevoelige gegevens ter bescherming van persoonsgegevens.

Doel Een duidelijke en doordachte werkwijze hanteren bij het omgaan met privacygevoelige gegevens ter bescherming van persoonsgegevens. Doel Een duidelijke en doordache werkwijze haneren bij he omgaan me privacygevoelige er bescherming van persoons. Toepassingsgebied Alle medewerkers en van de Groene Boomhu (hierna e noemen DGB ) Verwijzingen

Nadere informatie

Lees deze bijsluiter op een rustig moment aandachtig door, ook als dit geneesmiddel al eerder aan u werd toegediend. De tekst kan gewijzigd zijn.

Lees deze bijsluiter op een rustig moment aandachtig door, ook als dit geneesmiddel al eerder aan u werd toegediend. De tekst kan gewijzigd zijn. I B2.4. Onwerp van de bijsluier voor HepBQuin Informaie voor de paiën Lees deze bijsluier op een rusig momen aandachig door, ook als di geneesmiddel al eerder aan u werd oegediend. De eks kan gewijzigd

Nadere informatie

Seizoencorrectie. Marcel van Velzen, Roberto Wekker en Pim Ouwehand. Statistische Methoden (10007)

Seizoencorrectie. Marcel van Velzen, Roberto Wekker en Pim Ouwehand. Statistische Methoden (10007) 109 Seizoencorrecie Marcel van Velzen, Robero Wekker en Pim Ouwehand Saisische Mehoden (10007) Den Haag/Heerlen, 2010 Verklaring van ekens. = gegevens onbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig

Nadere informatie

Een risico- en kostengedreven aanpak voor architectuur

Een risico- en kostengedreven aanpak voor architectuur Een risico- en kosengedreven aanpak voor archiecuur Risico- en kosenmanagemen als primair businessdoel Archiecuur is e beschouwen als een discipline die gedreven word door risico s en kosen. Risico- en

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 IB 266-1T12FD (2576) Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen

Nadere informatie

Al het goede van melk Aankoop Manager

Al het goede van melk Aankoop Manager Al he oede van melk Aankoop Manaer Funcie Je ben veranwoordelijk voor he onwikkelen en voeren van een aankoopbeleid waarbij zo unsi moelijk word aanekoch rekenin houdend me prijs, kwaliei, evenwichi assorimen

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Seksuele criminaliteit

Werkstuk Maatschappijleer Seksuele criminaliteit Werksuk Maaschappijleer Seksuele criminaliei Werksuk door een scholier 2592 woorden 17 januari 2002 7,5 63 keer beoordeeld Vak Maaschappijleer Seksuele criminaliei Bij wie saan de gruwelijke feien ui he

Nadere informatie

Bestemmingsplan Broek op Langedijk V A S T G E S T E L D

Bestemmingsplan Broek op Langedijk V A S T G E S T E L D Besemmingsplan Broek op Langedijk V A S T G E S T E L D Besemmingsplan Broek op Langedijk VASTGESTELD Inhoud Toeliching + bijlagen Regels + bijlagen Verbeelding juni 01 Projecnummer 1.00..0.0 O v e r z

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven 2010 Aanvullende oeliching vraag 5e 10 Sudiekosen en andere scholings uigaven jaar u ze heb beaald. Voor de overige kosen, zoals voor boeken, neem u de werkelijke kosen. U rek deze kosen af in he jaar

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholings uitgaven

Studiekosten of andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 Sudiekosen of andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVCprocedure

Nadere informatie

i$»4: MEE Rotterdam Rijn mond wa?s -/ fs: juni 4, JJ 41 ,lfl s Transitie van de ctiëntondersteuning2013-2015 is4. ):f:t.. 4,y 441; t 1 6 A.

i$»4: MEE Rotterdam Rijn mond wa?s -/ fs: juni 4, JJ 41 ,lfl s Transitie van de ctiëntondersteuning2013-2015 is4. ):f:t.. 4,y 441; t 1 6 A. :.. r r 1 juni MEE Roerdam Rijn mond Transiie van de ciënonderseuning213-215 i$»4: HZ --, P i4,j 441; 1 is4. 1h -,,,? / II 4,y - is; ii!,i,.- ç :6 1,.iV h 1 6 A.v4 47 1â ;fr 34., Ik, 4.1 I--, I. 4 a,,;

Nadere informatie