Marktverslag Week 44. Verwachtingen week 44 Spot Frontmaanden Lange Termijn. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal.

Transcriptie

1 Verwachting voor week 44 Verwachtingen week 44 Spot Frontmaanden Lange Termijn Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1

2 Power NL Power Spot NL, lagere prijzen verwacht De gemiddelde day-aheadprijs realiseerde afgelopen week beduidend lager dan de week ervoor: in de afgelopen week tegen in de week daar voorafgaand. De gemiddelde oktoberrealisatie ligt op voor base en voor piek. De laatste settlement van het Okt-17-contract was 41.25/48.00 /MWh voor basis/piek. Dat betekent dat oktober waarschijnlijk goedkoper realiseert dan de settlement. Vorige week kwam een deel van de Franse kerncentrales terug op het net. Ook in Duitsland steeg de gasbeschikbaarheid, en dit samen zorgde voor een duidelijk minder krappe markt dan verwacht. Bovendien was het nog aan de warme kant en dit drukte de vraag. De wind nam aan het einde van de week behoorlijk toe, maar was ook doordeweeks sterker dan verwacht. De kolencentrales waren nu wel allemaal online. Wel werd er aan de gaskant nog iets geschoven. De komende week blijft dat beeld hetzelfde. Gas schuift af en toe iets, maar neemt over het algemeen toe. Kolen blijft op volle kracht beschikbaar. De wind is niet al te sterk, en de temperaturen blijven behoorlijk aangenaam. Halverwege de week kunnen feestdagen in de buurlanden (Reformatiedag, Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 17-okt 43,36 46,67 18-okt 54,18 65,92 19-okt 46,37 53,89 20-okt 36,62 39,10 21-okt 36,30 22-okt 35,24 23-okt 40,02 43,80 24-okt 38,46 43,49 25-okt 38,77 43,53 26-okt 42,48 50,57 27-okt 36,79 38,53 28-okt 41,11 29-okt 34,44 30-okt 41,86 48,95 Gemiddelde Oct: 39,93 Allerheiligen) voor een veranderd prijsbeeld zorgen. Er is zodoende niet veel reden om veel hogere prijzen te verwachten. Het spotmodel komt uit op een prijs van /MWh voor base en /MWh voor piek. 2

3 Power NL Power NL-forwards, hogere prijzen verwacht De Nederlandse powercurve liet net als de gasprijzen een tweezijdig beeld zien. De voorkant was relatief zwak door de milde temperaturen en veel wind in het weekeinde en de achterkant was juist sterk vanwege hogere grondstofprijzen. Echter 1 van de contracten valt weer buiten de toon en dat is het Cal-20-contract. Ditmaal kwam de steun niet per se vanuit Nederland zelf, maar vanuit Duitsland. Bij de vorming van de regeringscoalitie wordt er gesproken over een coal exit. Daarbij komen er ook steeds meer geluiden dat een afbouw van kolen uit de energiemix noodzakelijk is om de CO2-reductiedoelen te kunnen behalen. Onder andere het Duitse Cal-20-contract steeg door de geruchten. De spread tussen NL en DE was eerder door het plan om in Nederland een Power NL nov-17 43,75-0,35 44,10 dec-17 43,68-0,55 44,23 jan-18 46,18 0,27 45,91 Q ,57 0,16 43,41 Q ,48 0,96 38,52 Q ,57 0,97 36,60 Q ,44 0,72 40,72 Cal-18 40,50 0,70 39,80 Cal-19 37,82 0,90 36,92 Cal-20 39,59 1,07 38,52 CO2-taks in te voeren uitgelopen naar ruim 4 /MWh. Echter door de gesprekken in Duitsland is de spread weer ingekomen naar 2.5 /MWh. We verwachten een neutrale voorkant van de powercurve en hogere prijzen op de lange termijn door politieke ontwikkelingen en hogere grondstofprijzen. 3

4 Power BE Power Spot BE, lagere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen afgelopen week duidelijk hoger uit, op een gemiddelde van /MWh. De week ervoor lag het gemiddelde nog op /MWh. De krapte op de Belgische en Franse markt lijkt niet meteen verdwenen. Ondanks dat een aantal Franse kerncentrales terug online is waren de Belgische prijzen niet meteen gedaald. Op windluwe dagen schoten de prijzen in de piekuren zelfs omhoog. Oktober heeft daarom een steeds verder oplopende realisatie. Deze is nu /MWh en de laatste settlement van Okt-17 is /MWh. De komende week moet België kunnen profiteren van de lagere vraag tijdens Allerheiligen. De Franse kerncentrales en hydro lijken qua capaciteit de komende week vrijwel ongewijzigd te blijven. De Belgische en Franse wind wordt bovendien niet al te sterk verwacht. Indien een opvallend hoge spot uitblijft door marktkoppelingsproblemen, moet België door Allerheiligen een bescheiden daling kunnen laten zien. Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 17-okt 57,75 67,56 18-okt 56,60 66,79 19-okt 54,39 61,93 20-okt 43,44 49,05 21-okt 36,91 22-okt 35,15 23-okt 65,81 82,25 24-okt 52,65 63,55 25-okt 58,24 69,17 26-okt 64,52 78,53 27-okt 53,44 62,06 28-okt 43,99 29-okt 31,04 30-okt 59,92 71,47 Gemiddelde Oct: 48,34 4

5 Power BE Power BE-Forwards, hogere prijzen verwacht De Belgische powercurve is afgelopen week sterk gestegen. Met name de frontmaanden Nov-17 en Dec-17 waren erg sterk. De markt werd overvallen met het nieuws dat de terugkomst van de vier kernreactoren van de Tricastinkerncentrale (3.7 GW) werd uitgesteld met bijna een maand. De nieuwe terugkomstdatum is 27 november. Eerder werd juist gemeld door EDF dat de werkzaamheden aan de dijk binnen een maand klaar zouden zijn. Deze maandag werden van meerdere reactoren de terugkomstdata uitgesteld. Een aantal daarvan worden verwacht 5 of 6 dagen later dan verwacht terug te komen. Samen gaat het om ruim 3 GW. Deze week is daardoor wat Power BE nov-17 61,50 2,99 58,51 dec-17 55,50 2,20 53,30 jan-18 55,75 1,02 54,73 Q ,21 0,98 50,23 Q ,07 0,17 34,90 Q ,70 0,66 33,04 Q ,03 0,69 43,34 Cal-18 40,96 0,62 40,34 Cal-19 37,83 0,83 37,00 Cal-20 39,40 0,90 38,50 krapper. Het hydrotekort kruipt ook steeds dichter naar de 4.5 GW door uitblijven van neerslag. Al met al is dat bullish voor de frontmaanden. We verwachten dat de achterkant van de curve ook steun krijgt vanuit grondstoffen. 5

6 Gas TTF Gas Spot TTF, gelijke prijzen verwacht Het TTF-weekgemiddelde is deze week gestegen naar /MWh. De week ervoor realiseerde op een gemiddelde van /MWh. Voor Oct-17 ligt het gemiddelde op dit moment op een prijs van /MWh, tegen een laatste settlement van het Oct-17 contract van /MWh. De TTF-spotprijs kreeg tijdelijk wat steun door veiligheidstesten aan een aantal Noorse gasvelden, waardoor er gedurende twee dagen 48 mcm/d aan capaciteit uitlag en 120 mcm/d aan capaciteit voor een enkele dag. Het weekeinde met veel wind zorgde voor wel wat druk op de TTF-spot. Ondanks een stijging van het weekgemiddelde was de TTF-spot relatief zwak. De TTF-curve zelf steeg door hogere olieprijzen, maar de voorkant en de spot bleef achter. Er is dan ook nog geen kouder dan gemiddeld weer geweest sinds het begin van het gasjaar op 1 oktober. Ook deze week lijkt daar geen verandering in te komen. Ondanks dat we op de langere termijn wel een stijging van de prijs verwachten, denken we dat de spot zwak blijft en daarom verwachten we gelijke prijzen. Gas TTF (LEBA) End of day 17-okt 16,65 18-okt 16,45 19-okt 16,76 20-okt 16,65 21-okt 16,44 22-okt 16,44 23-okt 16,91 24-okt 16,74 25-okt 16,74 26-okt 16,93 27-okt 16,95 28-okt 16,58 29-okt 16,58 30-okt 17,01 Gemiddeld Oct: 16,95 6

7 Gas TTF Gas TTF-forwards, hogere prijzen verwacht Gas TTF nov-17 17,620-0,149 17,769 dec-17 18,050-0,049 18,099 jan-18 18,122-0,062 18,184 De TTF-curve is afgelopen week twee kanten op gegaan. De voorkant was zwak door een benedengemiddelde vraag vanwege bearishe weersomstandigheden (milde temperaturen en veel wind in het Q ,069 0,011 18,058 weekeinde) en de achterkant steeg door hogere olieprijzen. Q ,805 0,194 16,611 De Aziatische LNG-prijs zit nog steeds in de lift en is nu gestegen naar Q ,519 0,279 16,240 een gemiddelde prijs van 9 $/mmbtu. Bij de huidige euro/dollar koers Q ,827 0,354 17,473 is dat gelijk aan bijna 26.4 /MWh. Opvallend is dat met name de contracten ver weg, Cal-20 t/m 22, Cal-18 17,302 0,210 17,092 relatief harder gestegen zijn. Mogelijk heeft dit te maken met de Cal-19 17,119 0,364 16,755 gedachte dat gas een belangrijke vervanger kan worden voor kolen, Cal-20 16,801 0,426 16,375 wanneer meerdere Europese landen over zullen gaan tot een coal exit Cal-21 16,726 0,516 16,210 of een additionele CO2-taks. Cal-22 16,584 0,505 16,079 Doordat de relatief milde temperaturen aanhouden verwachten we nog geen steun aan de voorkant van de TTF-curve. We verwachten dat de achterkant wel wat gesteund wordt door hogere kolenprijzen. 7

8 Overige producten Power DE (PHELIX) Het Duitse Cal-18-contract sloot de week hoger af op /MWh. (vorige week lag het slot nog op /MWh). De Duitse power kreeg veel steun vanuit hogere kolenprijzen. Met name de zwakke euro, als gevolg van de uitkomst van de ECBmeeting, zorgde voor een hogere kolenprijs gedenomineerd in euro s. De achterkant van de Duitse powercurve was het sterkst. Vooral het Cal-20-contract steeg naar een maximum van bijna 37 /MWh als gevolg van gesprekken over een mogelijke coal-exit. Met de beperkte mogelijkheden voor het vormen van een coalitie hebben de Groenen zich verzekerd van een goede onderhandelingspositie en die onderhandeling gaan onder andere over een coal-exit. Ook door hogere kolenprijzen verwachten we een stijging van de Duitse powerprijzen. Kolen (API2) Ondanks een zwakke euro/dollar koers is de API2-kolenprijs toch hoger gesloten op $/Mt tegen $/Mt in de week ervoor. In eerste instantie zouden mijnwerkers in Australische kolenmijnen van Glencore opnieuw dit weekend staken, maar uiteindelijk hebben ze dit opgeschort. De gevolgen voor de kolenprijzen waren beperkt. De prijsopdrijvende factoren zijn eerder in Azië te vinden dan Europa. Zo wordt in Europa gesproken over een coal-exit in meerdere landen (Duitsland, Spanje, Nederland). Verder blijkt dat China voorop loopt met het besluit om inefficiënte kolenproductie te sluiten. In totaal is er al 460 miljoen ton van de 800 miljoen ton aan productie gesloten, waarbij het geheel voor 2020 gesloten zal worden. Ondanks het sluiten van mijnen wordt er ook nieuwe capaciteit online gebracht. We verwachten deze week hogere kolenprijzen. 8

9 Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent Dec-17-contract is afgelopen week hoger gesloten op een niveau van $/bbl, tegen $/bbl de week ervoor. Voor het eerst in bijna 2,5 jaar tijd hebben we weer een olieprijs van boven de 60 $/vat gezien. Na het breken van dit psychologische weerstandsniveau steeg de frontmaand nog even door naar een maximum van $/vat. De stijging was een gevolg van een groeiend aantal signalen uit de OPEC dat er voor een verlenging van de OPEC-deal zal worden gekozen. Tot nu toe zijn er al tekenen van stabilisering van vraag en aanbod in de oliemarkt. Zo zijn in de OESO-landen de voorraden gereduceerd met 180 miljoen vaten, maar liggen ze nog steeds 160 miljoen vaten boven het meerjarig gemiddelde. OPEC weet dan ook goed dat wanneer ze weer volop zouden produceren de markt snel weer zal overgaan in een overschot. De Amerikaanse senaat heeft een nieuwe reeks mogelijke sancties goedgekeurd tegen Iran vanwege het raketprogramma. Hierdoor staat ruim 2 miljoen vaten per dag aan olieproductie op het spel, al ziet het er naar uit dat de VS alleen staat in zijn streven om Iran onder druk te zetten. Technische indicatoren, zoals RSI, laten zien dat de olieprijs zich in een overbought terrein bevindt. Hierdoor zouden mogelijk wat winstnemingen kunnen volgen. Daarom zijn we deze week neutraal. Crude Oil, WTI Het WTI Nov-17-contract is vorige week gestegen. De frontmaand sloot vrijdag op $53.90/bbl tegenover $51.47/bbl de week daarvoor. Volgens het voorradenrapport van de EIA waren de ruwe olievoorraden licht gestegen met miljoen vaten. Distillaten- en benzinevoorraden waren echter sterk gedaald met respectievelijk en miljoen vaten. De spread tussen Brent en WTI is afgelopen tijd verder gestegen naar ruim 7$/bbl. Door de hogere spread is de export van olie uit de VS gestegen. De rig count van Baker Hughes, een graadmeter voor het aantal actieve schalieolie-installaties, is licht toegenomen met 1 eenheid naar een totaal van 737 (laatste maximum: 768). Het commitment of traders-rapport van de CFTC, die de posities van fondsen vastlegt in de WTI-futures, laat tussen 10 oktober en 17 oktober een toename van de longpositie zien met ruim 18 miljoen vaten (18k contracten). 9

10 Overige producten Emissierechten Ondanks dat de EUA-prijs recentelijk een nieuw maximum had behaald, was de markt afgelopen week zwak. Op de zeer korte termijn kan de prijs wat onder druk hebben gestaan door een weekeinde met veel windproductie, waardoor de uitstoot lager is. Het lijkt er echter op dat er ook winsten genomen worden. Volgende week zal op 8 november de laatste trialoog plaatsvinden over de hervorming van de EU-ETS. In aanloop daarnaartoe verwachten we koopinteresse en daardoor hogere prijzen. 10

11 Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) zijn een manier om de winstgevendheid van gas- en kolengestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forwardspreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% voor een gemiddelde kolencentrale in Duitsland en op 44% voor een gemiddelde kolencentrale in Nederland. De emissiefactor voor gas is en voor kolen is het De calorische waarde van kolen is MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse Cal 18-powerfuture (ICE-Endex en EEX), TTF en NCG-gas (ICE-Endex), API2-coalforwards (EEX) en EUA s (ICE- ECX). De gascorrectiefactor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gasprijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Spark Spread Clean Dark Spread 11

12 Weersvooruitzicht Uitlopers van hogedrukgebieden brengen de komende week rust in de atmosfeer. Het typische herfstweer trekt ten noorden aan de Benelux voorbij/ Het betekent overigens niet dat het een heel aangenaam zonnige week wordt. De aangevoerde lucht is namelijk behoorlijk vochtig. Pas tegen het weekeinde komt een eerste lagedrukgebied weer afgezakt naar de Noordzee. De omstandigheden worden dan typisch novemberachtig, zonder dat het meteen erg koud wordt. Zon en wind zijn bullish, maar temperatuur is bearish. De week als geheel oogt daarom vrij neutraal. Temperatuur: Bearish Normaal voor deze week is een graad of 12 in de middag. Maandag en dinsdag wordt dat precies bereikt. Woensdag en donderdag wordt het warmer met een graad of 14. Vrijdag wordt het 12 graden, zaterdag weer 13 en zondag besluit de week op 11 graden. In de nacht is 6 graden de norm. Maandag en dinsdag is het met 5 graden iets te fris. Daarne heeft bewolking de overhand. Woensdag wordt het niet kouder dan 11 graden. Vanaf donderdag dalen de nachttemperaturen iets. Waarschijnlijk blijven deze tot en met zondag steken op een graad of 9. Het is dus opnieuw een vrij warme week, en het temperatuursignaal is bearish. Zon: Neutraal De zon heeft het maandag nog even makkelijk. Daarna trekt veel vochtige lucht binnen en betrekt de hemel. Vanaf dinsdag zien we dus vooral veel wolken. Dit duurt tot donderdag. Mogelijk breekt op vrijdag tijdelijk de bewolking, maar in het weekeinde nadert een lagedrukgebied. Dan trekken opnieuw veel wolken over en is de ruimte voor de zon opnieuw beperkt. De hoeveelheid zon houdt dus niet over en het zonsignaal is bullish. Wind: Neutraal Hogedrukuitlopers bepalen van maandag tot vrijdag het weer en deze voorkomen dat de wind flink kan toenemen. Ze zijn zelf echter ook niet heel krachtig, zodat de wind ook niet zwak is; deze is vooral gemiddeld over de werkweek. Dinsdag en vrijdag is deze tijdelijk zwakker. Tijdens het weekeinde komt een lagedrukgebied dichterbij, maar dit systeem lijkt niet heel krachtig ontwikkeld qua wind. De wind blijft dan waarschijnlijk gemiddeld voor begin november. De twee zwakke momenten geven de wind een nipt bullish signaal. 12

13 Macro-economische agenda Dinsdag 31 oktober: VS - API-weekrapport olievoorraden DE - Dag van de Reformatie JP - Rentebesluit en monetair beleid Woensdag 1 november: VS - EIA-weekrapport olievoorraden VS - ISM Manufacturing PMI & ISM Prices Paid VS - FED rentebesluit en monetair beleid EU - Viering van Allerheiligen Donderdag 2 november: VS - EIA-weekrapport aardgas DE - Werkloosheidscijfers GB - Bank of England rentebesluit Vrijdag 3 november: VS - Baker Hughes rig count VS - CFTC commitment of traders VS - Nonfarm Payrolls & Werkloosheidscijfers Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 13