Sustainability Report 2003

Transcriptie

1 AA_fullcolourU.eps ABN AMRO full-colour for uncoated paper Width shield: 20 mm Overlap: 0,05 mm Sustainability Report 2003 ABN AMRO Holding N.V.

2 Profiel ABN AMRO is een vooraanstaande internationale bank met een rijke historie die teruggaat tot 1824; is, gemeten naar kernvermogen, de elfde Europese bank en staat op een drieëntwintigste positie op de wereldranglijst; heeft ruim vestigingen in meer dan 60 landen en gebiedsdelen en telt ongeveer medewerkers. Ultimo 2003 bedroeg het balanstotaal EUR 560 miljard; staat genoteerd op onder meer Euronext Amsterdam en de beurzen van Londen en New York. Onze concernstrategie berust op vijf pijlers: 1. Het creëren van waarde voor onze klanten door hen kwalitatief hoogwaardige financiële oplossingen te bieden. Oplossingen die zo goed mogelijk aansluiten bij hun huidige behoeften en doelstellingen voor de lange termijn. 2. Een duidelijke focus op: particuliere en zakelijke klanten in onze thuismarkten (Nederland, het Midden-Westen van de Verenigde Staten en Brazilië) en in bepaalde groeimarkten wereldwijd; geselecteerde grote ondernemingen, met de nadruk op Europa, alsmede financiële instellingen; private banking klanten. 3. Een optimale inzet van producten en medewerkers ten behoeve van onze klanten. 4. Het concernbreed delen van kennis en ervaring en een optimale bedrijfsvoering. 5. Het stimuleren van groei door de allocatie van kapitaal en talent volgens de Managing for Value principes, het door ons gehanteerde model voor waardecreërend management. Onze doelstelling is duurzame groei creëren ten behoeve van alle belanghebbenden bij onze bank: klanten, aandeelhouders, medewerkers en de samenleving. Bij alles wat wij als organisatie en als individu doen, laten wij ons leiden door de ABN AMRO Waarden en Business Principles. Wij voeren onze strategie uit via drie Strategische Business Units: Consumer & Commercial Clients (C&CC) voor de bankzaken van onze ongeveer 16 miljoen particuliere en zakelijke klanten, met name in Nederland, het Midden-Westen van de Verenigde Staten en Brazilië. De Business Unit New Growth Markets streeft naar expansie in geselecteerde andere landen. Wholesale Clients (WCS) met ongeveer klanten, meer dan medewerkers en activiteiten in circa 50 landen behoort onze wholesale bank tot de grootste in Europa. Private Clients & Asset Management (PC&AM) voor vermogende particulieren en institutionele beleggers. Ultimo 2003 bedroegen het vermogen onder administratie en het beheerd vermogen respectievelijk EUR 102 miljard en EUR 156 miljard.

3 Belangrijke feiten en cijfers Financieel Totaal baten (in miljoenen euro s) Totaal belastingen (in miljoenen euro s) Netto winst (in miljoenen euro s) Aansprakelijk groepsvermogen (in miljoenen euro s) BIS-ratio totaal vermogen (in %) 11,73 11,54 Balanstotaal (in miljoenen euro s) Winst per aandeel 1 1,94 1,39 Dividend per gewoon aandeel 0,95 0,90 Efficiencyratio (in %) 67,0 71,9 Sociaal Gemiddeld aantal medewerkers (in FTE s) Instroom (in %) 16,4 Uitstroom (in %) 17,3 Vrouwen (in % ) 52 Vrouwen in leidinggevende positie (in %) 21 Totaal opleidingskosten (in miljoenen euro s) 104,5 93,4 Vrijwilligerswerk tijdens kantooruren (aantal medewerkers) Schenkingen en sponsoring (in miljoenen euro s) 58,2 65,6 Duurzaam beheerd vermogen (in miljoenen euro s) Milieu 2 Electriciteit (KWH/FTE per jaar) Gemiddelde vliegreizen per FTE (in km) Afval (ton per FTE) 0,2 Overig Aantal landen en gebiedsdelen Aantal medewerkers compliance en audit Dow Jones Sustainability World Index opgenomen opgenomen Dow Jones Sustainability Stoxx Index opgenomen opgenomen Oordeel: toonaangevend in Europese banksector FTSE4Good Europe 50 and FTSE4Good World 100 Indices opgenomen opgenomen Innovest AAA AAA 1 Gebaseerd op gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen en gecorrigeerd voor kapitaalsuitbreiding 2 Elektriciteit op basis van FTE s. Vliegreizen op basis van FTE s. Afval op basis van FTE s

4 Colour your world De wereld van vandaag is een erfenis van vorige generaties. Zij hebben, in hun tijd, richtingen bepaald, beslissingen genomen en daarmee de wereld voor een deel ingekleurd. Op onze beurt, moeten wij nu ònze verantwoordelijkheden nemen. In dat proces maakt ieder mens en ook iedere organisatie zijn eigen keuzes. Die van ABN AMRO vinden hun fundament in onze Corporate Values en Business Principles. Voor het deel waarvoor wij als bank verantwoordelijk zijn en ons verantwoordelijk voelen, willen wij verantwoording afleggen. In het besef dat niet alleen het heden telt, maar ook de toekomst. Omdat wat wij nù kleur geven, de erfenis is voor de generaties van morgen. Duurzaamheidsverslag 2003 ABN AMRO Holding N.V.

5 2

6 Inhoud Inhoud Pagina Bericht van de voorzitter aan alle belanghebbenden 4 Waar wij voor staan 6 Governance 10 Onze principes in de praktijk 14 Transparant en aanspreekbaar zijn 15 Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening 19 Een aantrekkelijk werkgever zijn 45 Bijdragen aan de lokale gemeenschap 56 Onze directe impact op het milieu minimaliseren 62 Synopsis sectorbeleid 67 Verslaggevingsgrondslagen 68 Assurance-rapport 70 GRI-index 71 3

7 Bericht van de voorzitter Bericht van de voorzitter aan alle belanghebbenden Het doet mij genoegen u het eerste Duurzaamheidsverslag van de ABN AMRO Groep aan te kunnen bieden. Naar onze mening heeft duurzame ontwikkeling alles te maken met een grotere betrokkenheid en transparantie over waar wij als onderneming voor staan, hoe wij waarde creëren op lange termijn voor onze aandeelhouders, klanten en medewerkers, en welke bijdrage wij leveren aan de maatschappij. In dit eerste Duurzaamheidsverslag over 2003 willen wij op al deze punten meer duidelijkheid verschaffen aan onze belanghebbenden. Wij erkennen dat wij in de samenleving een spilfunctie vervullen als intermediair bij kapitaalstromen en de internationale handel. Onze voornaamste bijdrage aan duurzame ontwikkeling betreft in de eerste plaats onze kernactiviteiten: het verlenen van maatschappelijk verantwoorde financiële diensten en het ontwikkelen en aanbieden van duurzame producten. De door ons geformuleerde waarden en Business Principles zijn ons belangrijkste kompas bij het streven te voorzien in de huidige behoeften van onze organisatie en onze belanghebbenden, en tegelijkertijd het menselijk kapitaal, de natuurlijke hulpbronnen en de financiële middelen die in de toekomst nodig zijn, te beschermen, in stand te houden en te versterken. In dit verband zetten wij ons actief in voor het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen, zowel binnen de bancaire sector als daarbuiten. Naar onze mening zal dit bijdragen aan een verhoging van de normen en waarden in de internationale zakenwereld en het herstel van vertrouwen van belanghebbenden in de integriteit van bedrijven. Voorbeelden hiervan zijn onze rol als één van de initiatiefnemers van de Equator Principles, onze actieve deelname aan de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD), de actieve betrokkenheid van onze Braziliaanse organisatie bij het vertalen van de Global Reporting Initiative (GRI) richtlijnen in het Portugees en onze inspanningen in het kader van Basel II om de stabiliteit van en het risicobeheer in het internationale bankwezen te verbeteren. Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en zakelijke doelstellingen dwingen ons, na zorgvuldige afweging, duidelijke keuzes te maken. Wij hebben de volgende vijf speerpunten geformuleerd voor duurzaamheid: Transparant en aanspreekbaar zijn; Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening; Een aantrekkelijk werkgever zijn; Bijdragen aan de lokale gemeenschap; en Onze directe impact op het milieu minimaliseren. Onze benadering van deze thema s vormt een afspiegeling van de manier waarop wij zaken doen; ons doel is het creëren van waarde door duurzaamheid in onze besluitvorming en in onze bedrijfsvoering te verankeren. Onze keus voor duurzame ontwikkeling plaatst ons onvermijdelijk voor lastige dilemma s. Wij pretenderen niet op elke vraag een antwoord te hebben, en een antwoord van vandaag kan afwijken van dat van gisteren of dat van morgen. Netelige kwesties zullen wij echter niet uit de weg gaan en bovendien zullen wij steeds zoveel mogelijk openheid betrachten. Wij zijn ons ervan bewust dat er nog veel moet gebeuren en dat wij niet perfect zijn. U mag ons aanspreken op onze rol bij het kleur geven aan de wereld waar u en wij deel van uitmaken. Het is een reis met ambitie, maar zonder vaste eindbestemming. Onderweg zullen wij regelmatig met u als belanghebbende in contact treden. Deze dialoog zal ons helpen onze koers bij te stellen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is volgens ons de juiste koers voor de toekomst. Wij zullen dit tastbaar maken door in alle geledingen van onze organisatie hiervoor middelen vrij te maken. 4

8 Bericht van de voorzitter Dankzij de enorme inzet en energie van onze medewerkers hebben wij al een aantal belangrijke stappen gezet. Zij kwamen met uitstekende ideeën en hebben met klanten en andere belanghebbenden samengewerkt om duurzame ontwikkeling binnen onze organisatie vorm te geven. Dit heeft het vertrouwen in, en daarmee de waarde van onze bank verhoogd. Aan het opstellen van dit eerste Duurzaamheidsverslag op concernniveau hebben wereldwijd al onze Business Units bijgedragen. Bij het definiëren van de doelstellingen en de reikwijdte van onze verslaggeving zijn wij uitgegaan van de GRI-richtlijnen, vragenlijsten van instituten voor duurzaamheid en gesprekken met belanghebbenden. Wij stellen uw commentaar en terugkoppeling op dit verslag zeer op prijs Met behulp van uw reacties kunnen wij in de toekomst beter richting geven aan onze inspanningen en onze prestaties op het gebied van duurzaamheid verder verbeteren. Rijkman Groenink Voorzitter van de Raad van Bestuur Amsterdam, 29 juli 2004 Foto: Ron Offermans Wij zijn vastbesloten onze prestaties op het gebied van duurzaamheid te verbeteren niet in de laatste plaats omdat dit ten goede komt aan ons bedrijf. De uitdaging waarvoor wij staan is duurzaamheid een centrale plaats in onze onderneming te geven. Wij nodigen u uit hieraan een bijdrage te leveren door feedback te geven op onze prestaties. Rijkman Groenink 5

9 Waar wij voor staan Waar wij voor staan Onze rol als financiële instelling Als financiële instelling vervullen wij een centrale positie in de economische en sociale infrastructuren van de maatschappij. Wij zijn ons ervan bewust dat onze rol als kapitaalverschaffer in het economisch verkeer ons verplicht tot verantwoord gedrag en betrokkenheid. Het vertrouwen van klanten, medewerkers, aandeelhouders, overheden, toezichthouders en de maatschappij is van doorslaggevend belang voor ons functioneren als bankinstelling: aan dit vertrouwen ontleent onze bank haar bestaansrecht. Integriteit is onmisbaar om dit vertrouwen te winnen en te behouden. Door een partnership te creëren met de verschillende belanghebbenden van ABN AMRO Waarden en Business Principles Onze waarden zijn: Integriteit Teamwork Respect Professionaliteit Onze Business Principles luiden: Voor onze medewerkers: Wij zijn het hart van onze organisatie Wij streven naar topkwaliteit Voor onze aandeelhouders: Wij streven naar maximale aandeelhouderswaarde op lange termijn Wij managen risico s gedegen en professioneel Voor onze klanten: Wij streven naar optimale dienstverlening Wij bouwen ons bedrijf op vertrouwelijkheid Voor onze zakenpartner: Wij beoordelen onze zakenpartners op hun normen en waarden In de maatschappij: Wij zijn een verantwoordelijke organisatie en gedragen ons als een good corporate citizen Wij respecteren de mensenrechten en het milieu Compliance: Wij zijn aanspreekbaar op ons handelen en zullen openheid betrachten 6 onze bank helpen wij hen hun doelstellingen en ambities te verwezenlijken. Onze missie is immers onze klanten te helpen bij het vervullen van hun behoeften van vandaag en hun ambities voor morgen. In de 180 jaar dat onze bank bestaat, zijn wij er steeds in geslaagd te anticiperen op de veranderende behoeften, percepties en ambities van onze klanten, onze medewerkers, de kapitaalmarkten en de maatschappij. Met vestigingen in meer dan 60 landen is diversiteit een van de karakteristieken van onze organisatie. Dit plaatst ons vanwege de uiteenlopende gewoontes en wet- en regelgeving voor uitdagingen en biedt tegelijk ook kansen. In het afgelopen decennium hebben wij de normen en waarden die altijd al de leidraad voor ons handelen waren, concreet gestalte gegeven. In eerste instantie door de ABN AMRO Waarden en Business Principles te formuleren en in de organisatie te verankeren en recent door op basis hiervan onze toewijding aan duurzame ontwikkeling expliciet inhoud te geven. Waarden en Business Principles De vier ABN AMRO Waarden zijn Integriteit, Teamwork, Respect en Professionaliteit. Met de introductie van onze Business Principles in 2001 gaven wij verdere invulling aan deze waarden door ze te koppelen aan de rol en de verantwoordelijkheden die multinationale ondernemingen hebben in de hedendaagse maatschappij. Aan de ene kant brengen de Business Principles tot uitdrukking hoe onze waarden onze relatie beïnvloeden met al diegenen die bij onze bank betrokken zijn, aan de andere kant verdiepen en versterken zij die relatie. In onze waarden en Business Principles brengen wij tot uitdrukking waar wij voor staan. Zij beschrijven hoe wij zaken willen doen. Het is echter geen wetboek, maar een kompas dat ons de richting wijst bij het verbeteren van onze prestaties en reputatie

10 Waar wij voor staan in een dynamische omgeving. Elke Business Unit (BU) vertaalt deze waarden en Business Principles in specifieke doelstellingen, strategieën en programma s die een afspiegeling vormen van de culturen en markten waarin de betreffende BU actief is. Wat verstaan wij onder duurzame ontwikkeling? In onze definitie van duurzame ontwikkeling wordt een direct verband gelegd met de waarden en Business Principles van onze bank: Duurzame ontwikkeling betekent voor ABN AMRO dat wij handelen naar onze waarden en Business Principles om in de huidige behoeften van onze organisatie en onze belanghebbenden te voorzien en tegelijkertijd het menselijk kapitaal, de natuurlijke hulpbronnen en de financiële middelen die in de toekomst nodig zijn, te beschermen, in stand te houden en te versterken. Openheid, flexibiliteit en een evenwichtige benadering van de belangen van de verschillende partijen die bij onze bank zijn betrokken, zijn voor ons de sleutel tot succesvol ondernemen. Wij richten het vizier op de lange termijn, zonder daarbij overigens de kansen die zich op korte termijn voordoen uit het oog te verliezen. Duurzame ontwikkeling is van essentieel belang om onze klanten te bedienen en op de lange termijn voor alle belanghebbenden waarde te creëren. Het is nauw verbonden met onze kerncompetenties als financiële instelling. Vertrouwen is fundamenteel voor onze activiteiten. Het ondersteunt ons vermogen om goed te luisteren en onze financiële kennis en ervaring in de praktijk toe te passen, waardoor wij kunnen fungeren als een geëngageerde partner van onze klanten. Ons vermogen zorgvuldig te luisteren is sterk afhankelijk van de inzet, creativiteit en vakkennis van onze medewerkers. Door onze aandacht voor duurzame ontwikkeling Tom de Swaan, Chief Financial Officer en onze reputatie op het gebied van verantwoordelijkheid, openheid en eerlijkheid bevorderen wij onder onze medewerkers een wij-gevoel en willen wij hen inspireren. Een andere belangrijke competentie is risicobeheer: het vermogen om goed geïnformeerd de juiste zaken met de juiste klanten te doen. Het Triple P concept People, Planet en Profit stelt ons in staat een breder perspectief te hebben, hetgeen de kwaliteit van de besluitvorming ten goede komt. In ons interne beleid betreffende de acceptatie van en de relatie met klanten is het belang dat wij hechten aan respect voor het milieu en de mensenrechten vastgelegd. Wij respecteren de mensenrechten conform de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zoals vastgesteld door de Verenigde Naties en de arbeidsnormen van de International Labour Organisation (ILO). Voorts zullen wij zelf iedere schijn van corruptie, fraude of omkoping vermijden en niet bewust transacties aangaan met zakenpartners waarvan wij weten of vermoeden dat zij betrokken zijn bij kinderarbeid, dwangarbeid of andere als zodanig onderkende schendingen van de mensenrechten. Ambitie Foto: Capital Photos Bij waardecreatie op lange termijn gaat het om meer dan alleen geld. Waardecreatie heeft namelijk alles te maken met duurzaamheid. Door nu reële waarde te creëren verwerven wij het recht ons bedrijf in de toekomst verder te ontwikkelen. Duurzame waarde is dus de maatstaf waaraan wij onze vooruitgang afmeten. Aandacht voor milieu-, sociale en ethische aspecten opent ook nieuwe commerciële mogelijkheden. Wij hebben onze ambitie ten aanzien van duurzaamheid als volgt 7

11 Waar wij voor staan Een gerichte benadering Onze aandachtsgebieden voor duurzame ontwikkeling zijn: Transparant en aanspreekbaar zijn; Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening; Een aantrekkelijk werkgever zijn; Bijdragen aan de lokale gemeenschap; Onze directe impact op het milieu minimaliseren. geformuleerd: Wij streven ernaar de integratie van duurzame ontwikkeling in onze werkomgeving en bedrijfsprocessen continu te verbeteren. Binnen onze invloedsfeer willen wij een proactieve bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling. Wij zijn aanspreekbaar op onze duurzaamheidsprestaties en zullen daarin openheid nastreven. Uit de definitie van duurzame ontwikkeling, in combinatie met onze ambitie op dit punt, kan worden afgeleid dat wij duurzame ontwikkeling niet zien als een reis waarvan de eindbestemming vaststaat. Het is een voortdurend leer- en verbeteringsproces door middel van dialoog met alle belanghebbenden bij onze bank. Focus Voor het succes van duurzaamheidsprogramma s zijn een focus op belangrijke zaken, een sterke verankering van dergelijke programma s in onze bedrijfsprocessen en een transparante communicatie essentieel. Wij concentreren ons derhalve op terreinen met een hoge toegevoegde waarde en kijken daarbij met name naar de voordelen, ook voor de maatschappij. Bij de allocatie van kapitaal in het economisch verkeer vervullen wij een spilfunctie. Reden voor ons om ook milieu-, sociale en ethische aspecten te betrekken bij de beoordeling van klantrelaties en transacties en de ontwikkeling van producten met een duurzamer karakter. Cruciale aandachtspunten voor ons zijn een solide corporate governancestructuur, transparante en effectieve 8 rapportages en een constructieve dialoog met de verschillende belanghebbenden. Naast deze focus op onze kernactiviteiten willen wij ook een optimale werkomgeving bieden, een verantwoordelijk werkgever zijn en een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschappen waarin wij actief zijn. Wij zijn reeds lang actief in een groot aantal landen met een enorme verscheidenheid aan culturen en normen. Zorg voor het milieu en de verbetering van het functioneren van lokale gemeenschappen zien wij niet alleen als onze plicht, wij hebben er ook zelf belang bij. In ons milieubeleid richten wij ons vooral op terreinen die voor een organisatie als onze bank het meest relevant zijn. Grenzen Duurzaamheid vormt een integraal onderdeel van de manier waarop wij zakendoen maar is op zichzelf geen kernactiviteit van onze bank. Onze doelstelling is namelijk het creëren van aandeelhouderswaarde op lange termijn en klanttevredenheid. Klanten, aandeelhouders en medewerkers blijven onze belangrijkste belanghebbenden en vormen het fundament van onze onderneming. De noodzaak om de uiteenlopende en soms tegengestelde wensen van de diverse belanghebbenden met elkaar in evenwicht te brengen, plaatst ons onvermijdelijk voor dilemma s. Door middel van dialoog krijgen wij inzicht in de meningen van onze belanghebbenden. Als onderliggende spanningsvelden in alle openheid worden besproken, kan dit de noodzakelijke creativiteit vrijmaken om tot een evenwichtige oplossing te komen. Dit betekent overigens niet dat wij altijd aan de wensen van alle belanghebbenden tegemoet kunnen komen. Soms zullen partijen moeten aanvaarden dat overeenstemming niet haalbaar is. Wij streven echter in alle gevallen naar openheid en eerlijkheid. Deze openheid houdt in dat wij onze besluiten in ieder geval willen uitleggen aan direct belanghebbenden. Het is echter

12 Waar wij voor staan onvermijdelijk dat wij niet altijd op alle gebieden volledige openheid kunnen betrachten. Vertrouwelijkheid is inherent aan bankieren en wij dienen ons in dat opzicht te houden aan strenge wettelijke eisen. Wij kunnen dus niet van alle besluiten met betrekking tot klanten of projecten nadere bijzonderheden bekendmaken. Het gebeurt vaak dat wij zakelijke proposities afwijzen omdat zij niet in overeenstemming zijn met onze waarden en Business Principles. Wij kunnen immers uitsluitend zaken die tot het publiek domein behoren in de openbaarheid brengen. Buitenstaanders zullen mogelijk niet altijd begrip kunnen opbrengen voor deze beperking, maar op dit punt doen wij geen concessies. Daarom betreffen alle voorbeelden in dit verslag anonieme klanten, tenzij bepaalde zaken reeds algemeen bekend zijn. Wij verspreiden ook geen interne beleidsnotities en procedures. Dergelijke stukken zijn louter voor intern gebruik. 9

13 Governance Governance 10 De Wolfsberg Principles Bankieren is bovenal een kwestie van vertrouwen. Wij willen voldoen aan de hoogste zakelijke en ethische normen. Dit streven vormt niet alleen een afspiegeling van onze waarden en Business Principles, maar getuigt ook van een sterke commerciële daadkracht; het ondersteunt onze licence to operate en verhoogt de waarde van onze onderneming op lange termijn. In dit hoofdstuk gaan wij nader in op drie facetten die vertrouwen kweken: corporate governance, een transparant financieel stelsel en de wijze waarop wij duurzame ontwikkeling in onze organisatie verankeren. Versterking van corporate governance In de afgelopen jaren stond corporate governance centraal in de brede maatschappelijke discussie over de aard en het gedrag van ondernemingen. Wij hebben actief deelgenomen aan initiatieven in binnen- en buitenland om corporate governance te verbeteren. Zo zijn wij in 2003 betrokken geweest bij de totstandkoming van de Corporate Governance Code van de Commissie Tabaksblat. In de code wordt onder meer de bevoegdheid om bestuurders van grote ondernemingen te benoemen toegekend aan de aandeelhouders in plaats van de commissarissen. Voorts hebben wij passende maatregelen genomen om aan de ABN AMRO werkt samen met 11 andere banken actief mee aan de ontwikkeling van de Wolfsberg Principles, een internationaal normatief kader voor commerciële banken inzake witwaspraktijken. De Wolfsberg groep publiceerde in januari 2002 een verklaring betreffende de financiering van terrorisme en in november 2002 anti-witwas richtlijnen voor correspondentbanken. De meest recente verklaring van de Wolfsberg groep (Monitoring, Screening and Searching) dateert van september 2003 ( eisen van de Amerikaanse Sarbanes-Oxley Act te voldoen. In de afgelopen jaren hebben wij onder andere de volgende maatregelen genomen om de rechten van onze aandeelhouders te vergroten: De bevoegdheid tot het benoemen van de leden van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur is overgegaan naar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders; De bevoegdheid om de jaarrekening vast te stellen is overgegaan van de Raad van Commissarissen naar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders; Aandeelhouders die ten minste 1% van het aandelenkapitaal vertegenwoordigen, kunnen onderwerpen aandragen voor de agenda van de aandeelhoudersvergadering, zoals het voorstel om leden van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen te benoemen of te ontslaan; Het prioriteitsaandeel is als soort afgeschaft en het enige uitstaande prioriteitsaandeel is geconverteerd in een gewoon aandeel; en Het mechanisme van preferente aandelen is in overeenstemming gebracht met de herziene Nederlandse Corporate Governance Code. Nadere informatie over het bestuursmodel van onze bank, de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen, de corporate governance structuur, de bezoldiging van het topkader en onze reactie op nieuwe regelgeving wereldwijd kunt u vinden in ons jaarverslag 2003 en het corporate governance supplement, waarin wij een gedetailleerd overzicht geven hoe de Nederlandse Corporate Governance Code binnen onze bank wordt toegepast ( about/reports.asp). Het beleid en de richtlijnen waarop corporate governance binnen onze bank is gebaseerd, zijn vastgelegd in het ABN AMRO Instruction Manual (AIM). Dit belangrijke handboek is

14 Governance geen openbaar document; het wordt via het intranet van onze bank ter beschikking gesteld aan alle medewerkers. Tot de onderwerpen die in dit handboek aan de orde komen, behoren onder meer human resources, risicobeheer en communicatie. Transparant financieel stelsel Bij de ontwikkeling van economieën en bedrijven spelen de internationale financiële markten een ondersteunende rol. Ondanks de controle door toezichthouders en strakke richtlijnen voor ondernemingsbestuur staat het internationaal financieel stelsel bloot aan het risico van oneigenlijk gebruik of misbruik. Voorkoming van oneigenlijk gebruik en misbruik staat bij onze bank hoog in het vaandel. Ken-je-klant Integriteit heeft zeker zoveel te maken met wie wij geen zaken doen als met wie wij wel zaken doen. In beide gevallen staat onze discipline van Ken-je-klant centraal en wij zullen onze initiatieven op dit gebied verder uitbouwen. Onze medewerkers hebben een kritische signaalfunctie, onder meer in het kader van witwaspraktijken. Om hen te helpen problemen te signaleren en aan te pakken hebben wij een wereldwijd Client Acceptance & Anti-Money Laundering (CAAML) beleid ingevoerd, op basis van Client Due Diligence zoals gedefinieerd door de Bank voor Internationale Betrekkingen (Bank of International Settlement/BIS). Dit beleid moet de naleving van nationale en internationale standaarden inzake witwaspraktijken waarborgen. Voorts hebben wij processen ontwikkeld om in het kader van klantacceptatie ook ethische, milieu- en sociale factoren te beoordelen. Zo werken wij thans, aanvullend op de bestaande procedure voor het openen en filteren van rekeningen, aan de implementatie van een controlesysteem waarmee pogingen tot witwassen sneller worden gesignaleerd. Met de implementatie van dit systeem is begin 2003 in de Verenigde Staten een begin gemaakt. Gezien de grote diversiteit van financiële producten en diensten die wij via meerdere distributiekanalen in een groot aantal landen aanbieden, is een gecoördineerde mondiale aanpak, in overeenstemming met wet- en regelgeving op het gebied van privacybescherming en vertrouwelijkheid, noodzakelijk om witwaspraktijken efficiënter te kunnen opsporen. Wij zijn overtuigd van de voordelen en de effectiviteit van een mondiale aanpak van dit soort internationale problemen. Compliance Als een wereldwijd opererende bank moeten wij voldoen aan alle relevante vaak afwijkende en soms zelfs tegengestelde lokale en internationale bankwetten, voorschriften en standaarden. Wij hebben compliance gedefinieerd als het onafhankelijk toezicht ten behoeve van het senior management op de kernprocessen en daarmee samenhangend beleid en procedures die ervoor moeten zorgen dat de bank zowel algemene als sectorspecifieke wet- en regelgeving naleeft. Dit is ook van belang voor het behoud van de reputatie van onze bank. Naast allerlei regels en voorschriften laten wij ons in ons handelen ook leiden door onze waarden en Business Principles. De implementatie van het concernbeleid voor compliance is een lijnverantwoordelijkheid. Daarnaast waren per 31 december 2003 wereldwijd 356 FTE s actief in compliancefuncties. Een onafhankelijke auditfunctie versterkt voorts de bewaking van de operationele risico s door middel van onafhankelijke en professionele controlewerkzaamheden. Met het oog op de onafhankelijkheid van Group Audit rapporteert het hoofd van Group Audit aan de voorzitter 11

15 Governance van de Raad van Bestuur en de voorzitter van de Raad van Commissarissen/Audit Committee. Group Audit is vertegenwoordigd in alle grote landen waar wij actief zijn en telde per 31 december FTE s. De bijdrage van Group Audit aan duurzaamheid bestaat uit het beoordelen van naleving van de in AIM vastgelegde standaarden. Klokkenluiderbeleid Openheid is binnen onze organisatie het kernbegrip als het gaat om het afleggen van verantwoording. Hoewel naar onze mening binnen de bank een cultuur heerst die medewerkers stimuleert hun eventuele bezorgdheid over een bepaalde gang van zaken kenbaar te maken, hebben wij niettemin mechanismen geïntroduceerd voor degenen die het gevoel hebben dat zij zich niet openlijk kunnen uitspreken. Onze medewerkers merken vaak als eerste dat er mogelijk iets niet in orde is. Ons klokkenluiderbeleid stelt hen in staat onoorbare praktijken te goeder trouw te melden en bevat richtlijnen hoe hiermee moet worden omgegaan. Doelstelling van dit beleid is ervoor te zorgen dat meldingen door medewerkers zorgvuldig worden behandeld en dat het vereiste onderzoek wordt ingesteld. ABN AMRO heeft in dit kader de volgende beleidsuitgangspunten geformuleerd: Organisatieschema Sustainable Developement BU s Concern Staven C&CC BU Nederland Group Risk Management C&CC BU Noord-Amerika Group Human Resources Group Sustainable C&CC BU Brazilië Corporate Communications Development BU New Growth Markets Group Legal & Compliance SBU Wholesale Clients Group Real Estate & Facilities Management SBU Private Clients & Asset Management Global Procurement 12 1 Medewerkers die op redelijke gronden vermoeden dat onoorbare praktijken hebben plaatsgevonden, plaatsvinden of waarschijnlijk zullen plaatsvinden, dienen dit conform dit beleid te melden; 2 Alle meldingen van vermoedelijk onoorbare praktijken zullen vertrouwelijk worden behandeld; 3 Naar meldingen van vermoedelijk onoorbare praktijken die binnen het kader en de toepasbaarheid van het klokkenluiderbeleid vallen, zal tijdig een diepgaand en zorgvuldig onderzoek worden ingesteld; en 4 Personen die een vermoeden van onoorbare praktijken kenbaar maken, mogen hiervan geen nadelige gevolgen ondervinden. Verankering van duurzame ontwikkeling in onze organisatie Duurzame ontwikkeling is een integraal onderdeel van onze bedrijfsactiviteiten en de verantwoordelijkheid ervoor berust dan ook in veel gevallen bij het reguliere lijnmanagement. Onze Strategische Business Units (SBU s) hebben derhalve elk hun eigen specifieke middelen en teams voor duurzame ontwikkeling. Op concernniveau is onder eindverantwoordelijkheid van Tom de Swaan, lid van de Raad van Bestuur en Chief Financial Officer, een speciale afdeling Sustainable Development opgezet binnen Group Risk Management. De afdeling, die fungeert als kenniscentrum en katalysator voor initiatieven en de verankering van duurzame ontwikkeling in alle BU s, behoort tot het aandachtsgebied van Herman Mulder, Directeur-Generaal Group Risk Management, en staat onder leiding van Madeleine Jacobs, Senior Vice President. De taken van deze concernafdeling omvatten de formulering van onze concernstrategie inzake duurzame ontwikkeling, de verslaggeving omtrent duurzaamheid, dialoog met belanghebbenden en de ontwikkeling

16 Governance van intern inzicht en expertise. De afdeling ondersteunt de Strategic Business Units (SBU s) bij de ontwikkeling van duurzame financiële producten en diensten en adviseert omtrent ethiek en beleid. Het team werkt nauw samen met andere afdelingen zoals Corporate Communications, Group Human Resources, Group Legal & Compliance, Group Real Estate & Facilities Management en Global Procurement. De in dit verslag beschreven lokale initiatieven zien wij als een hulpmiddel om duurzame ontwikkeling zo dicht mogelijk bij onze bedrijfsactiviteiten te brengen. Wij hebben bovendien een concernbreed duurzaamheidsnetwerk opgezet, met als doel het delen van kennis over duurzame ontwikkeling tussen (S)BU s en geografische gebieden te verbeteren. Hierdoor zijn wij ons sterker bewust geworden van onze ambities ten aanzien van duurzaamheid, kunnen wij positieve ontwikkelingen delen en is het enthousiasme toegenomen. Ambities en actieplan Group Sustainable Development Group Sustainable Development en de diverse teams binnen BU s en staven hebben de gezamenlijke missie om binnen de hele bank duurzame ontwikkeling te integreren in de werkomgeving en de bedrijfsprocessen. Voor 2004 en 2005 staan de volgende initiatieven op de agenda: Bankbrede campagne gericht op de verdere vergroting van het bewustzijn van medewerkers en de ontwikkeling van vaardigheden met betrekking tot duurzaamheid; Verdere integratie van duurzaamheid in onze bedrijfsprocessen door middel van de ontwikkeling en implementatie van beleid voor specifieke sectoren; Intensivering van de ontwikkeling van bankproducten waarbij ook milieu-, sociale en ethische aspecten in aanmerking worden genomen; en Verdere uitwerking en validatie van de strategie voor duurzame ontwikkeling, Foto: NFP Photography Herman Mulder, SEVP Group Risk Management en Madeleine Jacobs, SVP, Head Group Sustainable Development zowel op concernniveau als op BU-niveau, door middel van een dialoog met zowel interne als externe belanghebbenden. 13

17 Onze principes in de praktijk Onze principes in de praktijk Succesvolle organisaties onderscheiden zich niet alleen in hun ambities en structuur, maar met name in hun vermogen om principes in de praktijk toe te passen. Aangezien wij onze prestaties voortdurend willen verbeteren, is het van cruciaal belang dat al onze medewerkers inzicht hebben in onze strategie en ook dienovereenkomstig handelen en dat er sprake is van persoonlijke betrokkenheid. Ons model voor klanttevredenheid is een belangrijk ijkpunt voor het juiste gedrag dat nodig is voor duurzame ontwikkeling. Onze doelstelling is aan de verwachtingen van onze klanten te voldoen en zelfs meer dan dat. Niet alleen willen wij hen leveren wat zij nu nodig hebben, wij streven tevens naar een sterke relatie die hen helpt hun dromen voor morgen te verwezenlijken. Dit begint met leiderschap. Basisvoorwaarden voor tevreden klanten zijn onze geëngageerde medewerkers, onze waarden en Business Principles, ons commitment aan Managing for Value en het benutten van interne synergievoordelen. Het bovenstaande model illustreert dat duurzame ontwikkeling onderdeel is van onze dagelijkse activiteiten en het realiseren van duurzame waarde op lange termijn. Ons klanttevredenheidsmodel en ons commitment aan duurzame ontwikkeling bepalen onze koers en onze ambitie. Wij pretenderen niet op elke vraag een antwoord te hebben. Wat wij wel weten is dat wij nog een lange weg te gaan hebben en voor lastige dilemma s komen te staan in ons streven naar voortdurende verbetering van onze prestaties. In de volgende hoofdstukken gaan wij nader in op zaken en dilemma s die wij tegenkomen bij het in de praktijk toepassen van onze Business Principles, hoe wij onze resultaten meten en welke doelstellingen wij onszelf hebben gesteld. Dit doen wij onder de noemer van de volgende vijf hoofdthema s: 1 Transparant en aanspreekbaar zijn; 2 Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening; 3 Een aantrekkelijk werkgever zijn; 4 Bijdragen aan de lokale gemeenschap; en 5 Onze directe impact op het milieu minimaliseren. Klanttevredenheidsmodel 14

18 Transparant en aanspreekbaar zijn

19 Transparant en aanspreekbaar zijn Transparant en aanspreekbaar zijn Credit ratings Per 31 december 2003 had ABN AMRO de volgende credit ratings: 16 Financiële resultaten Door te voorzien in de behoeften van klanten, medewerkers en de maatschappij als geheel creëren wij uiteindelijk aandeelhouderswaarde. Daarom streven wij naar transparantie jegens alle belanghebbenden en gaan wij geregeld de dialoog met hen aan. Wij leggen daarbij in eerste instantie verantwoording af aan onze aandeelhouders. Met de recente veranderingen in onze corporate governance-structuur hebben wij aan deze verantwoordingsplicht verder invulling gegeven. De gekozen maatstaf voor aandeelhouders om onze performance te toetsen is het gerealiseerde totaalrendement voor aandeelhouders (Total Return for Shareholders/TRS) in verhouding tot een peer group van twintig andere banken. Het doel dat wij ons in 2000 hebben gesteld, is een positie in de top 5 van deze peer group. Eind 2003 stonden wij op de dertiende plaats. Wij hebben onze verantwoording tegenover aandeelhouders ook versterkt door de toepassing van Managing for Value, ons model voor waardecreërend management. Dit houdt in dat wij geen belangrijke beslissingen nemen voordat wij de gevolgen daarvan voor onze aandeelhouders hebben geanalyseerd en geraamd. Dankzij hogere baten en een Lang Moody s Aa3 P1 Standard & Poor s AA- A1+ Fitch AA- F1+ Per 31 december 2003 was ABN AMRO opgenomen in diverse duurzaamheidsindices, waaronder: Dow Jones Sustainability World Index, Dow Jones Sustainability Stoxx Index (toonaangevend in Europese banksector), FTSE4Good Europe 50 en FTSE4Good World 100 Indices. Innovest Strategic Value Advisor: AAA (op een schaal van AAA tot CCC), Oekom Research: in de top tien van mondiale banken en financiële dienstverleners Kort stringente kostenbeheersing behaalde ABN AMRO in 2003 voor het eerst een bedrijfsresultaat van meer dan EUR 6 miljard. Transparantie tegenover beleggers Ons Investor Relations Team streeft ernaar de waardering voor onze onderneming in beleggerskringen te verbeteren. Zij doen dit door onze doelstellingen, onze strategie om die doelstellingen te bereiken en onze manier van werken uit te leggen. Zo worden de verwachtingen van beleggers in overeenstemming gebracht met de verwachtingen en ambities van de bank zelf. Beleggers met een specifieke duurzaamheidsoptiek vormen tot dusver een relatief klein deel van ons aandeelhouderbestand, maar wij hopen dat hun percentage aanzienlijk zal stijgen. ABN AMRO past een transparant rapportagebeleid toe. Dit betekent dat alle beleggers toegang hebben tot dezelfde informatie. Naast het financieel jaarverslag, de jaarrekening en het 20-F rapport (zoals voorgeschreven in de Verenigde Staten door de Securities and Exchange Commission, de Amerikaanse beursautoriteit), publiceren wij twee keer per jaar een aandeelhoudersbulletin. Een andere belangrijke publicatie is de brochure In een oogopslag, die een beeld schetst van ons profiel, onze activiteiten, onze resultaten en onze peer group. Sommige van deze publicaties alsmede persberichten en presentaties aan analisten staan ook op onze internetsite ( Actieve betrokkenheid bij belanghebbenden Veel mensen en organisaties worden door onze activiteiten beïnvloed of beïnvloeden op hun beurt onze bank. Zij zijn onze belanghebbenden: aandeelhouders, medewerkers, klanten, strategische zakenpartners, leveranciers, toezichthouders, overheden, ratinginstituten, NGO s en anderen. Om ons als een good corporate

20 Transparant en aanspreekbaar zijn citizen te gedragen moeten wij bekend zijn met de internationale maatschappelijke ontwikkelingen en de veranderingen in de belangen en percepties van onze belanghebbenden. Wij erkennen dat verschil van inzicht op bepaalde punten onvermijdelijk is, maar weten ook dat wij, door te luisteren naar alle belanghebbenden en door te begrijpen wat hun wensen en zorgen zijn en daarop in te spelen, ons besluitvormingsproces kunnen versterken en onszelf kunnen verbeteren. Hiermee bouwen we onze reputatie op het gebied van openheid en aanspreekbaarheid verder op. Samenwerking met NGO s Onder de term Niet-Gouvernementele Organisatie (NGO) valt een breed scala aan instellingen, van algemeen bekende als Amnesty International, Milieudefensie, de Novib, het Wereldnatuurfonds en het World Resources Institute, tot organisaties die zich inzetten voor plaatselijke of specifieke thema s, zoals de American Heart Association in de Verenigde Staten. NGO s behartigen de belangen van bepaalde groeperingen in de burgermaatschappij, maar zijn niet hun enige vertegenwoordiger. Door samen te werken met bedrijven, deel te nemen aan openbare beleidsvorming en de media te benaderen oefenen maatschappelijke en milieugroepen een steeds grotere invloed uit op de agenda van de politiek en het bedrijfsleven. Wij hechten er sterk aan de dialoog met onze belanghebbenden te intensiveren. De uiteenlopende belangen van alle betrokken partijen stellen ons overigens soms voor dilemma s. Wij hebben echter ervaren dat actieve samenwerking een vruchtbare bron van informatie en voedingsbodem voor wederzijds begrip is. Door latente spanningen bespreekbaar te maken stimuleren wij de noodzakelijke creativiteit om betere, evenwichtige oplossingen te vinden voor alle belanghebbenden. Deze samenwerking met NGO s kent verschillende vormen. Beleidsontwikkeling en jaarlijkse toetsing in overleg met een aantal internationaal erkende NGO s hebben wij onze ideeën over milieu, maatschappij en mensenrechten uitgewerkt, alsmede beleid voor specifieke sectoren als bosbouw en houtplantages, mijnbouw en olie- en gaswinning. In alle gevallen zijn daartoe rondetafelconferenties met NGO s georganiseerd waar ons beleid in NGO s betrekken bij beleidsontwikkeling Na de invoering van ons bos- en mijnbouwbeleid, hebben wij vervolgens beleid ontwikkeld ten aanzien van de sociale en milieurisico s van olie- en gaswinning. Energie is onontbeerlijk voor economische groei en verhoging van de levensstandaard. Met name olie en gas zijn een belangrijke factor voor de economische ontwikkeling van veel landen; zowel direct via olie-inkomsten en toegang tot energie als indirect via het scheppen van werkgelegenheid, de vergroting van vaardigheden en een betere infrastructuur. Wij onderkennen dat het uitermate lastig is om in de stijgende vraag naar energie te voorzien en tegelijkertijd de belasting van het milieu zoveel mogelijk te beperken en het welzijn van de bevolking te vergroten. Dit vergt een zorgvuldige afweging van de sociale en milieueffecten van olie- en gaswinning, met name in maatschappelijk of landschappelijk kwetsbare gebieden. Hierbij is het onder andere van belang dat transparantie, mensenrechten en de bescherming van belangrijke natuurlijke leefgebieden worden gewaarborgd, en dat een redelijk deel van de voordelen ook daadwerkelijk ten goede komt aan de betrokken lokale gemeenschappen. Ons beleid is ontwikkeld in nauw overleg met een groep van internationale NGO s in twee opeenvolgende discussiebijeenkomsten. Ook is er met meer dan tien klanten van onze BU Integrated Energy verspreid over de hele wereld intensief overleg geweest over de best practice op dit terrein en hebben wij terugkoppeling gevraagd op ons conceptbeleid. In ons uiteindelijke beleid zijn ook de Equator Principles opgenomen, die in de loop van 2003 zijn ontwikkeld. Ons beleid gaat echter verder dan projectfinanciering alleen en omvat tevens corporate financieringsvormen en hybride projecten voor olie- en gasbedrijven. Dankzij het olie- en gasbeleid kunnen wij beter onderbouwde beslissingen nemen. Cruciaal is ook dat het beleid in overeenstemming is met onze waarden en Business Principles en, meer in het algemeen, met ons commitment aan duurzame ontwikkeling. Voor meer informatie over het olie- en gasbeleid, zie pagina

21 Transparant en aanspreekbaar zijn Samenwerken met NGO s In onze samenwerking met NGO s hanteren wij de volgende algemene principes: Openheid en wederzijds vertrouwen; Een productieve en coöperatieve relatie; Respect voor vertrouwelijkheid ten aanzien van onze klanten; Respect voor elkaars taken en verantwoordelijkheden, mogelijkheden en beperkingen; en Een constructieve uitwisseling van gedachten en ideeën als basis voor wederzijds begrip. conceptvorm werd besproken en verbeterd. Pas daarna is het beleid vastgesteld en geïmplementeerd. Samen zoeken naar oplossingen wij werken samen met NGO s aan vraagstukken Sandrijn Weites (links) en Paul Mudde, beiden SVP Group Sustainable Development Foto: Ron Offermans Ambities en actieplan Group Sustainable Development Wij werken bij de ontwikkeling van onze duurzaamheidsinitiatieven actief samen met belanghebbenden. Daarbij wegen wij uiteenlopende standpunten tegen elkaar af, maar nemen wij uiteindelijk zelf een beslissing. Wij zullen daarom: Actief samenwerken met onze belanghebbenden en andere ondernemingen bij de verdere uitwerking van het duurzaamheidsconcept, voor onszelf en voor de financiële sector als geheel; Bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI), aangezien deze de basis vormen voor uniforme verslaggevingsgrondslagen; en De terugkoppeling van belanghebbenden op dit Duurzaamheidsverslag 2003 gebruiken om de editie over 2004 verder te verbeteren, zowel inhoudelijk als qua transparantie en tijdigheid (publicatiedatum). op het gebied van maatschappij, milieu en cultuur als wij zelf de nodige kennis of ervaring ontberen. Zo hebben wij in Brazilië met Friends of the Earth samengewerkt om onze medewerkers op te leiden in het beoordelen van sociale en milieurisico s, en met ACCION bij het opzetten van Real Microcrédito. Onze maatschappelijk verantwoorde beleggingsfondsen (SRIfondsen) in Zweden en Brazilië hebben een ethische adviesraad waarin ook vertegenwoordigers van NGO s, juristen en academici zitting hebben. In Nederland nemen wij deel aan de rondetafelgesprekken van Amnesty International over ondernemen en mensenrechten. In de Verenigde Staten hebben wij met de Metropolitan Planning Council samengewerkt bij de voorlichting aan het publiek over duurzaamheidaspecten, waaronder de financiering van groene projecten. Publieke zorg en opkomende problemen wij hebben regelmatig contact met NGO s, die groepen vertegenwoordigen die gevolgen (zouden kunnen) ondervinden van door ons gefinancierde projecten. Zo hebben wij in Indonesië overleg gevoerd met lokale klanten, NGO s en andere belanghebbenden over ons bosbouw- en houtplantagebeleid. 18

22 Maatschappelijk verantwoorde fi nanciële dienstverlening

23 Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening Wat betekent dit voor ons? Naarmate de aandacht voor de bijdrage van het bedrijfsleven aan duurzame ontwikkeling toeneemt, groeit het besef dat ook voor de financiële sector hier een sleutelrol is weggelegd. Het gaat daarbij niet zozeer om de directe milieueffecten van financiële instellingen, maar om hun vermogen sociale, ethische en milieuaspecten indirect te beïnvloeden via de keuze van zakenpartners en de voorwaarden waaronder met hen wordt samengewerkt. Wij gaan bij dergelijke besluiten na of de betreffende klantrelaties en transacties in overstemming zijn met onze waarden en Business Principles. Kennis van onze klanten is een fundamenteel onderdeel van ons streven naar maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening. Daarnaast concentreren wij ons op mogelijkheden om duurzame producten en diensten aan te bieden aan klanten die daarvoor openstaan. Dit hoofdstuk gaat over de manier waarop wij omgaan met onze klanten. Dit is het gebied waar onze kernactiviteiten het grootste duurzaamheidseffect hebben. De bank heeft drie Strategic Business Units (SBU s), elk met zijn eigen specifieke kenmerken en problemen. In afzonderlijke paragrafen van dit hoofdstuk gaan wij nader in op de gang van zaken binnen deze SBU s. Maar omdat risicobeheer over de grenzen van de SBU s heen reikt, schetsen wij hieronder eerst het algemene kader. Risicobeheer: een holistisch perspectief Wij kiezen voor een degelijke, holistische en professionele benadering van risicobeheer. Hieronder vallen kredietrisico s, sociale, ethische en milieurisico s, landenrisico s, marktrisico s, operationele risico s en reputatierisico s. In het kader van ons degelijke risicobeleid hebben wij het risicobeheer onafhankelijk gemaakt van de commerciële organisatie. Op deze manier is een afgewogen en onafhankelijke besluitvorming gewaarborgd. In deze paragraaf gaan wij met name in op het beheer van sociale, ethische en milieurisico s. Voor nadere informatie over de wijze waarop wij de overige risico s beheren, wordt verwezen naar het Jaarverslag Geïntegreerde afweging van sociale, ethische en milieukwesties Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarom maken ook sociale, ethische en milieufactoren integraal onderdeel uit van onze risicoanalyse bij kredietaanvragen. Deze werkwijze resulteert in een portefeuille van klanten en transacties met een geringer Milieudefensie, een van de leden van de NGO BankTrack, beseft terdege dat de Equator Principles kunnen uitgroeien tot een nieuwe, mondiale standaard voor sociale en milieuaspecten van projectfinanciering. Maar wil het werkelijk zo ver komen, dan is het essentieel dat de implementatie in de operationele processen van banken en de toepassing bij specifieke investeringsbeslissingen op transparante wijze plaatsvinden en door derden worden geverifieerd. Bovendien dient er een mechanisme voor onafhankelijk toezicht te komen. Beloften en goede bedoelingen alléén zijn niet voldoende! Foto: Rick Keus Milieudefensie is vooral benieuwd naar de invloed van de Equator Principles op de financieringsportefeuille van ABN AMRO. Worden niet-duurzame projecten in de toekomst niet langer gefinancierd? Naar onze mening is het financieren van projecten als BTC en Chad Cameroon niet verenigbaar met de Principles. Paul de Clerck, Milieudefensie 20

24 Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening Wij stellen het zeer op prijs dat ABN AMRO een voortrekkersrol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van de Equator Principles, samen met het IFC en andere banken die actief zijn in projectfinanciering. Wij realiseren ons dat dit slechts een eerste stap is op de nog lange weg naar een oplossing voor de problemen waarmee wij worden geconfronteerd, maar het is wel een belangrijke stap. Peter Woicke, Executive Vice President van de International Finance Corporation onderliggend risico, en aldus in relaties die op lange termijn duurzamer en winstgevender zijn. De besluitvorming over transacties waarbij sociale, ethische of milieufactoren mogelijk een aanzienlijke rol spelen, vindt plaats in het Group Risk Committee (GRC), het hoogste beleidsbepalende en transactiesfiatterende orgaan van de bank op het gebied van risicobeheer onder leiding van Tom de Swaan (lid Raad van Bestuur en CFO). Duurzaamheidsbeleid Door duurzaamheidsbeleid te ontwikkelen kunnen wij bij alle relaties die wij aangaan ook sociale, ethische en milieuaspecten betrekken, de belangen van onze belanghebbenden beschermen, best practices voor bepaalde sectoren vaststellen en duurzame ontwikkeling in het algemeen bevorderen. Onze beleidsrichtlijnen worden goedgekeurd door het zogenaamde Policy GRC, dat daarbij rekening houdt met relevante nationale en internationale wetten en verdragen, terugkoppeling van SBU s en klanten en de dialoog met belanghebbenden en andere financiële instellingen. Bij de ontwikkeling van de Equator Principles en het olie- en gasbeleid en het mijnbouwbeleid in 2003 hebben wij ook NGO s geconsulteerd. Op pagina 67 van dit verslag staat een beknopte samenvatting van ons beleid betreffende defensie, bosbouw, tabak, mijnbouw en olie en gas. Equator Principles ABN AMRO was een van de initiatiefnemers van de Equator Principles in Dit zijn vrijwillige richtlijnen voor het analyseren, Het dilemma De bank overwoog om een grote kapitaalgoederentransactie met betrekking tot defensiematerieel te financieren voor één van de opkomende economieën. De overheid van het exporterende land had daarvoor een exportvergunning verleend. Onze overwegingen Ten aanzien van defensietransacties voeren wij een restrictief beleid. Wij erkennen het recht van democratische landen om zich met gerechtvaardigde middelen te verdedigen en de vrede, stabiliteit en veiligheid in de regio te handhaven. Wij zijn ons echter eveneens bewust van het risico dat militair materieel in verkeerde handen kan vallen en voor onderdrukking kan worden gebruikt. Het ondernemingsbestuur en het track record van zowel de fabrikant als de koper van de wapenuitrusting onderwerpen wij dan ook aan een grondig onderzoek, conform internationale verdragen en de EU-gedragscode voor wapenexport. Ook beoordelen wij om welk type product het gaat, waarvoor het gebruikt gaat worden en hoe de situatie inclusief de mensenrechtensituatie in het ontvangende land is. Het feit dat de betreffende overheid een exportvergunning afgeeft, is voor ons een noodzakelijke, maar op zich niet voldoende voorwaarde voor goedkeuring. Ons besluit Onze analyse bevestigde dat er weliswaar legitieme redenen waren voor de aanschaf van het materieel om de lokale vrede, stabiliteit en veiligheid te bewaren, maar met het oog op zorgen omtrent schendingen van de mensenrechten hebben wij desondanks besloten van de transactie af te zien. 21