Inhoud 17/12/2015. Effecten van redelijke aanpassingen en inclusie op leerresultaten. Dieter Baeyens

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud 17/12/2015. Effecten van redelijke aanpassingen en inclusie op leerresultaten. Dieter Baeyens"

Transcriptie

1 Effecten van redelijke aanpassingen en inclusie op leerresultaten Dieter Baeyens Inhoud Als je het aan de studenten vraagt subjectieve beoordeling aandachtspunten Als je het aan de onderzoeker vraagt objectieve beoordeling aandachtspunten Conclusies & Alternatieven OBPWO Inclus-HO (Emmers et al., 2015; Petry & Baeyens, ) 1

2 Wat we aanbieden: wordt als effectief ervaren Wat we aanbieden: wordt als effectief ervaren vertoont weinig variatie ( standaardcontracten ) Waarom RA niet aangeboden? limieten van redelijkheid worden duidelijk 2

3 Waarom RA niet aangeboden? limieten van redelijkheid worden duidelijk angst voor stigma Waarom RA niet aangeboden? limieten van redelijkheid worden duidelijk angst voor stigma Misschien is het ook van niet identiteitsbeleving geholpen willen worden? Ik wil dat ook zelf overwinnen. Het niet verwachten van effect: optimale toewijzing? onvoldoende kennis? Ik wist niet wat examens in het hoger onderwijs inhielden, dus ja, ik heb dat dan niet aangevraagd. Voor hetzelfde geld haalt het toch niets uit. 3

4 Aandachtspunten Diversiteit en contextafhankelijkheid van de beperking o Moeite met volgehouden aandacht (ADHD, n=91) Jansen et al., subm. Aandachtspunten Diversiteit en contextafhankelijkheid van de beperking weken tot uw dienst? RA % gebruikers Evaluatie Langere examenduur Onderwijspraktijk Gebruik laptop bij alle werkvormen Emmers et al., 2015 Inhoud Als je het aan de studenten vraagt subjectieve beoordeling aandachtspunten Als je het aan de onderzoeker vraagt objectieve beoordeling aandachtspunten Conclusies & Alternatieven 4

5 Redelijke aanpassingen, hoe werkt het? Interactie hypothese Differential boost Sireci et al., 2005 Hebben studenten met ADHD voordeel bij langere examentijd? Experiment Curriculum a-specifiek examen (meerkeuze en open vragen): wiskundig inzicht (12), redeneren (9 items), begrijpend lezen (14 items) 3 parallelversies in 3 tijdscondities aangeboden Tijdsconditie + 0% (1h00) + 33% (1h20) + 50% (1h30) 3 groepen: studenten zonder functiebeperking (n=70), met ADHD (n=30), met ASS (n=15) 5

6 Studenten met ADHD ,45 ADHD Studenten met ADHD ,45 22,75 ADHD Studenten met ADHD ,45 22,75 ADHD 23,3 6

7 Studenten met ADHD ,75 26,7 26,13 ADHD hoog ADHD laag Studenten met ADHD p< ,75 26,7 26,13 21,83 20,5 19,58 ADHD hoog ADHD laag Geeft langere examentijd aan de studenten met ADHD oneerlijk voordeel? Differential boost Sireci et al.,

8 Studenten zonder functiebeperking ,6 28,1 26,9 23,7 21,8 21,8 Controle hoog Controle laag Interactie hypothese p= ADHD laag Controle totaal Welke strategieën gebruiken studenten tijdens de langere examentijd? 8

9 Strategiebevraging Bevraging over gebruik van effectieve strategie op 5- puntsschaal o 1 = Ik gebruikte deze strategie nooit o 5 = Ik gebruikte deze strategie altijd Kernwoorden aanduiden in begrijpend leestaak Groep +0% +50% Effect van RA? Effect van groep? Controle 1.20 (0.52) 1.40 (0.88) ADHD laag 1.42 (1.17) 1.42 (1.17) Aandachtspunten Holistische benadering o Strategie o Voorbereiding begint reeds in secundair onderwijs Basisvaardigheden Bv. studenten in 1Ba met ASS: meer problemen met spellen, wiskundig inzicht (wanneer opgave talig aangeboden), Callens et al., 2012 (dyslexie); Tops et al., subm. (ASS) Aandachtspunten Holistische benadering o Strategie o Basisvaardigheden Oude recepten inspireren (maar werken niet altijd) Naar een centraal registratiesysteem? Emmers et al.,

10 Aandachtspunten Holistische benadering o Strategie o Basisvaardigheden Oude recepten inspireren (maar werken niet altijd) Evalueren: o Begeleiders: 69% Informeel o Studenten: 32% o Docenten: 35% Die evaluatie gebeurt bij ons heel impliciet, in de zin dat bij studenten waar het goed loopt er eigenlijk niet geëvalueerd wordt. Emmers et al., 2015 Inhoud Als je het aan de studenten vraagt subjectieve beoordeling aandachtspunten Als je het aan de onderzoeker vraagt objectieve beoordeling aandachtspunten Conclusies & Alternatieven Conclusies Redelijke aanpassingen zijn potentieel effectief m.b.t. leerresultaten als ze de diversiteit en de contextafhankelijkheid van de functiebeperking mee in rekening nemen (individu) als er binnen de instelling wordt geïnformeerd, gesensibiliseerd en opgevolgd vanuit een holistisch perspectief (onderwijsinstelling) als de overheid hiertoe een gepast kader aanbiedt (maatschappij) 10

11 Conclusies & Alternatieven Redelijke aanpassingen zijn potentieel effectief m.b.t. leerresultaten maar blijven een ad hoc oplossing wanneer de afstemming tussen individu en context niet optimaal wordt gerealiseerd UDL als hét alternatief? Conclusies & Alternatieven UDL: o Gaat uit van diversiteit en flexibiliteit o Good practices van onderwijs o Openstaande vragen: Wat moet het minimaal inhouden? Hoeveel flexibiliteit kan een docent aan? Werkt het voor iedereen (bv. ASS, keuzestress)? Waar ligt het kantelpunt UDL & redelijke aanpassingen? Uitdaging weggelegd voor diverse actoren zoals early adopters, SIHO, de overheid, Conclusies & Alternatieven Persoon & Omgeving Sensibiliseren aangepast van Heelan,

12 Student: Volharding & Creativiteit Als ik even dringend moet bewegen, vraag ik of ik het raam mag openzetten omdat ik het zogezegd te warm heb. Als ik chance heb, krijgt iemand het koud en kan ik even erna alweer opstaan om het raam te gaan sluiten. Student met ADHD die moeilijk kan blijven stilzitten 1+1=3 Katja Petry Ilse Noens Elke Emmers Dorien Jansen Laura Mattys Lotte Van Dyck 12

13 KU Leuven OE Gezins- en Orthopedagogiek Leopold Vanderkelenstraat Leuven 13

Begeleiden & onderwijs: Wat kunnen (en moeten) wij voor u doen? Dieter Baeyens

Begeleiden & onderwijs: Wat kunnen (en moeten) wij voor u doen? Dieter Baeyens Begeleiden & nderwijs: Wat kunnen (en meten) wij vr u den? Dieter Baeyens Wat we reeds realiseerden Drstrm secundair nderwijs Sensibilisering medestudenten & leerkrachten Gebruik redelijke Vaardigheidstrainingen

Nadere informatie

Workshop Inclusief Hoger Onderwijs verslag van de dialoogtafels

Workshop Inclusief Hoger Onderwijs verslag van de dialoogtafels www.onderwijs.vlaanderen.be Workshop Inclusief Hoger Onderwijs verslag van de dialoogtafels //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Competentiegericht Onderwijs

Competentiegericht Onderwijs Competentiegericht Onderwijs Verband tussen economische groei en innovatie van een land en het competentiebeleid en levenslang leren van een land Vlaanderen > koppeling kan beter en proactiever Hefboom

Nadere informatie

Curriculum mapping als wegwijzer voor docent en opleiding

Curriculum mapping als wegwijzer voor docent en opleiding Curriculum mapping als wegwijzer voor docent en opleiding Nicole Totté Ann Pittomvils Dienst Onderwijsprofessionalisering en ondersteuning KU Leuven 14 september Samenhang Hoe helder verwoorden wat de

Nadere informatie

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste en Liesbeth Spanjers UC Leuven Groep Lerarenopleiding Een student in kansarmoede vertelt Het was heel fijn om deel

Nadere informatie

Studeren met een functiebeperking

Studeren met een functiebeperking Studeren met een functiebeperking Een student met dyslexie of autisme?! Wat betekent dat voor mij als docent? RU Onderwijsdag 2013 WELKOM! 1 Kennismaking Hanke van Buren Judith Jansen André Baars Jeroen

Nadere informatie

OBPWO OBPWO INCLUS-HO

OBPWO OBPWO INCLUS-HO OBPWO OBPWO INCLUS-HO Eindrapport Inclusief hoger onderwijs: multi-actoren, multi-methode onderzoek naar het aanbod en het gebruik van ondersteuning voor studenten met een functiebeperking Emmers Elke

Nadere informatie

Workshop good practices inclusief lesgeven: de UCLL-context

Workshop good practices inclusief lesgeven: de UCLL-context Workshop good practices inclusief lesgeven: de UCLL-context Inclusief onderwijs Inclusief onderwijs De participatie van alle leerlingen/studenten aan (gewoon) onderwijs, ondanks hun diverse eigenschappen

Nadere informatie

Universal Design for Learning Wetenschappelijk kader om stagebegeleiding te ontwerpen. Hogeschool Gent 24 oktober 2014 Meggie Verstichele

Universal Design for Learning Wetenschappelijk kader om stagebegeleiding te ontwerpen. Hogeschool Gent 24 oktober 2014 Meggie Verstichele Universal Design for Learning Wetenschappelijk kader om stagebegeleiding te ontwerpen Hogeschool Gent 24 oktober 2014 Meggie Verstichele Programma 1. Kennismaking 2. Waarom inclusief onderwijs? 3. Wat

Nadere informatie

De mentor als medeopleider. (verdieping) S1 10 oktober 2017

De mentor als medeopleider. (verdieping) S1 10 oktober 2017 De mentor als medeopleider (verdieping) S1 10 oktober 2017 Planning Sessie 1 Ø STAVAZA opvolging student Ø De kindlijn Ø Situering Opleidingsonderdelen OSOB en HOV Ø Focus op UDL! De komende sessies nemen

Nadere informatie

De mentor als medeopleider (verdieping) S1 10 oktober Planning. Trajectcoaching

De mentor als medeopleider (verdieping) S1 10 oktober Planning. Trajectcoaching De mentor als medeopleider (verdieping) S1 10 oktober 2017 Planning Sessie 1 Ø STAVAZA opvolging student Ø De kindlijn Ø Situering Opleidingsonderdelen OSOB en HOV Ø Focus op UDL! De komende sessies nemen

Nadere informatie

Kwaliteit van bestaan: subjectief welbevinden van kinderen met EMB in snoezelactiviteiten

Kwaliteit van bestaan: subjectief welbevinden van kinderen met EMB in snoezelactiviteiten Kwaliteit van bestaan: subjectief welbevinden van kinderen met EMB in snoezelactiviteiten Spoorzoekers 22 maart 2007 Dr. Katja Petry, Centrum voor Orthopedagogiek K.U.Leuven Geen definitie Consensus over

Nadere informatie

Actie diversiteit in alle departementen. KULeuven Association

Actie diversiteit in alle departementen. KULeuven Association Actie diversiteit in alle departementen KULeuven Association Doorstroommethodieken in KHLim: Een positieve benadering Om het onderwijs voor alle studenten meer toegankelijk te maken is een UDL-traject

Nadere informatie

Kwaliteitsvol evalueren

Kwaliteitsvol evalueren Kwaliteitsvol evalueren Studiedag peer review van het toetsgebeuren, 31/5/2013 Dirk Van Landeghem Inleiding Kwaliteitsvol onderwijs vereist kwaliteitsvol evalueren Evaluatie = multidimensioneel en complex

Nadere informatie

BREED EVALUEREN. 29 september 2017 MMI Kortemark

BREED EVALUEREN. 29 september 2017 MMI Kortemark BREED EVALUEREN 29 september 2017 MMI Kortemark HALLO, ik ben Saskia Vandeputte WIE ZIJN JULLIE? Bedoeling van vandaag Bedoeling van vandaag Bedoeling van vandaag Bedoeling van vandaag BREED EVALUEREN.

Nadere informatie

NT2-docent, man/vrouw met missie

NT2-docent, man/vrouw met missie NT2docent, man/vrouw met missie Resultaten van de bevraging bij NT2docenten Door Lies Houben, CTOmedewerker Brede evaluatie, differentiatie, behoeftegericht werken, De NT2docent wordt geconfronteerd met

Nadere informatie

Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016

Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016 Workshop Internationalisation at home Frans van Hoek 15 November 2016 Inleiding Doel workshop Definities Beleid en activiteiten gericht op Int@home Stellingen en discussievragen Wie zitten er in de zaal?

Nadere informatie

UDL in de lerarenopleiding >> practice what you preach

UDL in de lerarenopleiding >> practice what you preach Innovatief Hoger Onderwijs UDL in de lerarenopleiding >> practice what you preach Vera Calders Mike Verbeeck Overzicht 1. Waarom anders werken? 2. Wat hebben we veranderd? 3. Hoe hebben we dit aangepakt?

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

MuLLLti. SLO Vakdidactiek en thema s

MuLLLti. SLO Vakdidactiek en thema s MuLLLti SLO Vakdidactiek en thema s Kristof De Witte Veerle Mommaerts Overzicht presentatie Situatieschets Fase 1: verkenning Fase 2: wat doen we? Fase 3: uitwerking Fase 4: evaluatie en leermoment Situatieschets

Nadere informatie

Een structurele en instellingsbrede aanpak voor studiesuccesverbetering. Jeanet Schuring Hanzehogeschool Groningen

Een structurele en instellingsbrede aanpak voor studiesuccesverbetering. Jeanet Schuring Hanzehogeschool Groningen Een structurele en instellingsbrede aanpak voor Jeanet Schuring Hanzehogeschool Groningen INHOUD 1. Visie op 2. Het speelveld: factoren voor studiesucces 3. Observaties in de hogeschool 4. Uitgangspunten

Nadere informatie

Standpunt. Inclusief ondersteuningsmodel. Zie kader hieronder

Standpunt. Inclusief ondersteuningsmodel. Zie kader hieronder Standpunt Inclusief ondersteuningsmodel Rapporteur & Co-rapporteur Senna de Graaf Datum goedkeuring bureau 18 mei 2017 Datum goedkeuring av 8 juni 2017 Contactpersoon Liesbeth Maene (Sociaal@vvs.ac) Probleemstelling,

Nadere informatie

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen: HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies

Nadere informatie

Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering

Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van

Nadere informatie

Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering

Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van

Nadere informatie

Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken

Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken Hanneke Tuithof: Universiteit Utrecht en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Tuur de Beer, Jefta Bego, Tim Simonse, Eefje Smit en Annemieke

Nadere informatie

Het belang van financiële educatie

Het belang van financiële educatie Het belang van financiële educatie Kristof De Witte Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Wikifin Chair Financial Literacy Studiedag Financiële Educatie KU Leuven 9 oktober 2017 Financiële

Nadere informatie

De 10 basiscompetenties van de leraar

De 10 basiscompetenties van de leraar De 10 basiscompetenties van de leraar Woord vooraf 1 De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen 2 De leraar als opvoeder 3 De leraar als inhoudelijk expert 5 8 36 52 4 De leraar als organisator

Nadere informatie

Inhouden, benaderingen, didactische aanpak en doelstellingen

Inhouden, benaderingen, didactische aanpak en doelstellingen Duurzaam onderwijs aan de KU Leuven: Inhouden, benaderingen, didactische aanpak en doelstellingen 1. Inhouden Wat zijn mogelijke inhouden van duurzaam onderwijs? Aan de KU Leuven kiezen we ervoor om niet

Nadere informatie

Steven De Backer, Kristine De Martelaer, Thea Derks en Eric Kerckhofs. Dag van de Onderwijsvernieuwing 08

Steven De Backer, Kristine De Martelaer, Thea Derks en Eric Kerckhofs. Dag van de Onderwijsvernieuwing 08 Opleidingscompetenties en hun implementatie in de opleidingen Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen en Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Steven De Backer, Kristine De Martelaer, Thea

Nadere informatie

Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief

Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief Prof. Maarten Goos Universiteit Utrecht & KU Leuven VLOR Startdag, 17 september 2015 Het economische belang van vaardigheden 1. Vaardigheden en

Nadere informatie

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren Doelstelling Dit instrument is bedoeld voor het management van een opleiding en opleidingsteams. Het reikt reflectievragen aan voor het ontwerpen van

Nadere informatie

Een lerarenopleiding en (oud-)studenten in (kans)armoede: de krachten gebundeld! Leidraad interview oud-studenten WELKOM en DANK

Een lerarenopleiding en (oud-)studenten in (kans)armoede: de krachten gebundeld! Leidraad interview oud-studenten WELKOM en DANK Een lerarenopleiding en (oud-)studenten in (kans)armoede: de krachten gebundeld! Leidraad interview oud-studenten WELKOM en DANK DOEL en OPNAME INLEIDING Dag Bedankt en uiteraard erg fijn dat we jou mogen

Nadere informatie

Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren!

Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren! Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren! Hannelore Veltman, Judith Jansen Voorstellen Hannelore Veltman Expertisecentrum handicap + studie Hannelore.veltman@handicap studie.nl +31 6 54675596 Judith

Nadere informatie

Hoe bereiden we de toekomstige leerkracht voor op inclusie en inclusief evalueren binnen een klas?

Hoe bereiden we de toekomstige leerkracht voor op inclusie en inclusief evalueren binnen een klas? Hoe bereiden we de toekomstige leerkracht voor op inclusie en inclusief evalueren binnen een klas? 26/03/2014 VELOV-conferentie Mechelen Meggie Verstichele HUB-KAHO Lerarenopleiding Campus Waas, Sint-Niklaas

Nadere informatie

1. Functionele gehelen

1. Functionele gehelen AR-WG BASISCOMP-DOC-1718-004 Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald door twee factoren. Enerzijds zijn er tien functionele

Nadere informatie

Examinering in de beroepspraktijk van het mbo

Examinering in de beroepspraktijk van het mbo Examinering in de beroepspraktijk van het mbo Een uitdagend evenwicht Halvard Jan Hettema Servicepunt examinering mbo 23 november 2016 Geheel van maatregelen Betrouwbaarheid van afname in de reële beroepscontext

Nadere informatie

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Evoluties in maatschappij en onderwijs Achtergrond (Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005) Handelingsverlegenheid

Nadere informatie

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS Netwerk SIG Open Education 9 oktober 2015 1 SPEERPUNTEN 1. Kleinschalige leergemeenschappen 2. Rijke leeromgeving 3. Kwalitatief goede en inspirerende

Nadere informatie

De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan

De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan Bernard Hubeau & Diederik Vermeir Universiteit Antwerpen 1. Onderzoek private en sociale huur 2. Kwaliteitsvolle regelgeving 3. Wetsevaluerend onderzoek

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt

Nadere informatie

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen?

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? Freark? MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? 15-11-2017 Ronde 2: 13:45 15:15 Freark van der Kooi Ik wil mijn leerlingen nog beter begeleiden

Nadere informatie

Grenzeloos samenwerken in de zorg

Grenzeloos samenwerken in de zorg Woonzorgnet@work Grenzeloos samenwerken in de zorg De wereld wordt gemaakt door wie iets onmogelijks aandurft H. Roose, 2002 Zorg voor ouderen - ouderenzorg Diversiteit aan vragen neemt toe Meerlagigheid

Nadere informatie

Betreft: De mogelijkheden om het inclusiegehalte binnen instellingen hoger onderwijs aan de hand van indicatoren te meten

Betreft: De mogelijkheden om het inclusiegehalte binnen instellingen hoger onderwijs aan de hand van indicatoren te meten Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: De mogelijkheden om het inclusiegehalte binnen instellingen hoger onderwijs aan de hand van indicatoren te meten Het Steunpunt

Nadere informatie

Inclusief hoger onderwijs

Inclusief hoger onderwijs Inclusief hger nderwijs Elke Emmers Laura Mattys prf. dr Katja Petry prf. dr Dieter Baeyens Inleiding Tenemend aantal studenten met een functiebeperking in het hger nderwijs (VLOR, 2009) + Ondanks vele

Nadere informatie

SCAN. in kwaliteitsvol toetsen

SCAN. in kwaliteitsvol toetsen SCAN in kwaliteitsvol toetsen Instructies Overloop en beoordeel de concrete indicatoren van valide, betrouwbaar, transparant, efficiënt en/of leerrijk toetsen voor het geheel van toetsen/ de toets van

Nadere informatie

Bouwstenen voor studiesucces. dr. Kariene Mittendorff, associate lector SLB Lectoraat Innovatief & Effectief Onderwijs StudieSuccesCentrum

Bouwstenen voor studiesucces. dr. Kariene Mittendorff, associate lector SLB Lectoraat Innovatief & Effectief Onderwijs StudieSuccesCentrum Bouwstenen voor studiesucces dr. Kariene Mittendorff, associate lector SLB Lectoraat Innovatief & Effectief Onderwijs StudieSuccesCentrum Studiesucces Wat is het eigenlijk? 4 pijlers Juiste studiekeuze

Nadere informatie

Onderwijscentrum Gent. Raakpunten GSIW

Onderwijscentrum Gent. Raakpunten GSIW Onderwijscentrum Gent Raakpunten GSIW Gent Stad in Werking Onderwijscentrum Gent, 20 december 2017 1. Uitdaging 2. Rol Onderwijscentrum 3. Structuur en netwerk 4. Raakpunten Visie 5. Raakpunten inhoudelijk

Nadere informatie

Het belang van externe examens

Het belang van externe examens Het belang van externe examens Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University www.econ.kuleuven.be/leer Onderwijsmiddag VGC,

Nadere informatie

Draaiboek bij Prodia-protocol : gedrag, emotie en vermoeden van een ontwikkelingsstoornis FASE 2 : uitbreiding van zorg. ONTHAAL

Draaiboek bij Prodia-protocol : gedrag, emotie en vermoeden van een ontwikkelingsstoornis FASE 2 : uitbreiding van zorg. ONTHAAL Draaiboek bij Prodia-protocol : gedrag, emotie en vermoeden van een ontwikkelingsstoornis FASE 2 : uitbreiding van zorg. 1. Wat is de hulpvraag? Wie stelt de hulpvraag? ONTHAAL Centrale vraag : IS DIT

Nadere informatie

NAUTICAL TECHNICAL TRAINING ACADEMY

NAUTICAL TECHNICAL TRAINING ACADEMY NAUTICAL TECHNICAL TRAINING ACADEMY STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2012-2015 1 Inhoudsopgave: Blz. 1. Algemeen 3 2. Looptijd en evaluatie 3 3. Motto 3 4. Visie 3 5. Missie 3 6. Doelstellingen 4 6.1 strategie

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version)

Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version) Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version) Roelien Wierda & Ron Barendsen NHL Hogeschool Inhoud Inleiding... 1 Firm

Nadere informatie

Ontwerpvoorstel Crisisplan internationaal campus

Ontwerpvoorstel Crisisplan internationaal campus Ontwerpvoorstel Crisisplan internationaal campus Belangrijke principes in alle situaties hieronder beschreven: Het initiële aanspreekpunt blijft verantwoordelijk tot de betrokken student correct geïnformeerd

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

Succesvol leren. André Baars, Onderwijspsycholoog (www.andrebaars.com)

Succesvol leren. André Baars, Onderwijspsycholoog (www.andrebaars.com) Succesvol leren Een paar raadsels: - Een eenzame visser wordt wakker en kijkt uit het raam van zijn huisje. Waarom doet hij dat? Omdat hij niet door de muur kan kijken. - Wat was was eer dat was

Nadere informatie

Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak

Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak 1 Achtergrond van het onderzoek Bedrijven vertrouwen meer en meer op social media om klanten te betrekken

Nadere informatie

HRwijs de HRscan. Kirsten D Hooghe HR-adviseur

HRwijs de HRscan. Kirsten D Hooghe HR-adviseur HRwijs de HRscan Kirsten D Hooghe HR-adviseur Kennismaking op een rij naam organisatie functie heb je kennis of ervaring met HR? verwachtingen van deze sessie? De HRscan! Wat is het? Waarom de HRscan?

Nadere informatie

Allianties en speltheorie

Allianties en speltheorie Allianties en speltheorie Presentatie Zeist Annelies de Ridder Agenda 1. Inleiding 2. Een ander perspectief: de Speltheorie 3. Inzoomen op opportunistisch gedrag 4. Vragen 2 1: Inleiding: profilering Promotieonderzoek:

Nadere informatie

Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een

Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. In deze folder leest u wat Expertisecentrum

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken. Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies.

Klik om de stijl te bewerken. Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies. Klik om de stijl te bewerken Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies 9 maart 2016 VSNU Klik om de stijl te (even bewerken voorstellen) Lex Jansen

Nadere informatie

CIMO-rapportage Master Neurorevalidatie & Innovatie De werkplekmanager en de opleiding

CIMO-rapportage Master Neurorevalidatie & Innovatie De werkplekmanager en de opleiding CIMO-rapportage Master Neurorevalidatie & Innovatie De werkplekmanager en de opleiding C Studenten van MNR moeten voldoende worden ondersteund door hun leidinggevenden om zich te kunnen ontwikkelen in

Nadere informatie

Ontwerp onderzoek. Probleem beschrijving. Probleemanalyse. Karen Werter, Lesonderwerp: Sparen en lenen

Ontwerp onderzoek. Probleem beschrijving. Probleemanalyse. Karen Werter, Lesonderwerp: Sparen en lenen Ontwerp onderzoek Lesonderwerp: Sparen en lenen Probleem beschrijving In de eerste economie les die de leerlingen in de derde klas hadden heb ik het woord economie op het bord geschreven en door middel

Nadere informatie

Inclusieproject 28/01/2015

Inclusieproject 28/01/2015 Inclusieproject 28/01/2015 Wat doen we deze namiddag? 1. Kennismaking en doel project 2. Inclusief onderwijs 3. Co-teaching 4. Actie-onderzoek Reflective practioner 5. Praktische afspraken 1. Kennismaking

Nadere informatie

Impulsklas aan de slag met gedrag

Impulsklas aan de slag met gedrag Impulsklas aan de slag met gedrag workshop-aanbod 2014-2015 De Impulsklas workshops voor teams & Lezingencyclus voor ouders en onderwijsprofessionals Het workshop-aanbod van Impuls sluit aan bij het werken

Nadere informatie

DAT ZOEKEN WE UIT! HOE TE KOMEN TOT EEN ONDERZOEKSPROGRAMMERING t.b.v. Effecten van toezicht & Handhaving en gedrag?

DAT ZOEKEN WE UIT! HOE TE KOMEN TOT EEN ONDERZOEKSPROGRAMMERING t.b.v. Effecten van toezicht & Handhaving en gedrag? DAT ZOEKEN WE UIT! HOE TE KOMEN TOT EEN ONDERZOEKSPROGRAMMERING t.b.v. Effecten van toezicht & Handhaving en gedrag? Symposium "Handhaving & Toezicht: een kwestie van effectief beïnvloeden" F. Willemsen,

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat

Nadere informatie

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 3 GEINTEGREERDE NETWERKEN Het affectieve netwerk Het herkenningsnetwerk Het strategisch netwerk 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 2 DE UDL-RICHTLIJNEN:

Nadere informatie

Wat zijn dyslexie hulpmiddelen? Waar moet ik op letten? door onze psychologe Marrith

Wat zijn dyslexie hulpmiddelen? Waar moet ik op letten? door onze psychologe Marrith Wat zijn dyslexie hulpmiddelen? Waar moet ik op letten? door onze psychologe Marrith Hulpmiddelen bij dyslexie zijn niet meer weg te denken uit het onderwijs, duizenden leerlingen hebben er al profijt

Nadere informatie

In de bijlage een overzicht van de openstaande aanbevelingen per 1 juni 2017.

In de bijlage een overzicht van de openstaande aanbevelingen per 1 juni 2017. Gemeente Haarlem Rekenkamercommissie Haarlem Retouradres Postbus 511, 2003PB Haarlem t.a.v. Gemeenteraad Haarlem I Datum Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer E-mail Onderwerp 9 juni 2017 2017/266893

Nadere informatie

Handleiding bij het K.U.Leuven-attest aangepaste examenvorm

Handleiding bij het K.U.Leuven-attest aangepaste examenvorm Studentenvoorzieningen Cel studeren met een functiebeperking Naamsestraat 80 bus 5415 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Handleiding bij het K.U.Leuven-attest aangepaste examenvorm Vanuit het

Nadere informatie

ENGELS. Zijn er nog vragen?

ENGELS. Zijn er nog vragen? ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.

Nadere informatie

Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden

Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden Taalbeleid: van woorden naar krachtige daden Lieve De Wachter (ILT) Kris Van den Branden (CTO/SLO Letteren) KU Leuven Overzicht Taalbeleid: kader en onderzoek Taalbeleid KU Leuven Conclusies Overzicht

Nadere informatie

Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking

Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking Onderdeel: Welke examen is geschikt voor welke doelgroep? Wat kun je als school doen om studenten naar het goede examen toe te leiden?

Nadere informatie

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld!

Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld! Ann Van Hooste, Liesbeth Spanjers, Bernadette Meeus, Kelly Jacobs UCLL Campus Comenius Een student in kansarmoede vertelt Het was

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips

Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips 1. Facts & Figures Stotteren kenmerkt zich door onvloeiende spraak zoals het frequent herhalen of verlengen van klanken, lettergrepen of woorden.

Nadere informatie

BuSO Binnenhof SSP2 Performing for Success najaar 2013

BuSO Binnenhof SSP2 Performing for Success najaar 2013 BuSO Binnenhof SSP2 Performing for Success najaar 2013 Beknopt evaluatie rapport 1. Korte inleiding van activiteiten In Groot-Brittannië, Nederland en Vlaanderen kampt men met het probleem van jongeren

Nadere informatie

Leraren en schoolleiders over evaluatie in Vlaamse secundaire scholen. Een stand van zaken

Leraren en schoolleiders over evaluatie in Vlaamse secundaire scholen. Een stand van zaken Katholieke Universiteit Leuven Centrum voor Onderwijssociologie Vlerick Leuven Gent Management School Competentiecentrum Mens & Organisatie Leraren en schoolleiders over evaluatie in Vlaamse secundaire

Nadere informatie

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck Didactische werkvormen in het hoger onderwijs Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck HoGent, een mix van werkvormen Uitgangspunten: Elk talent telt>>maatwerk gezien diversiteit in instroom Vraag

Nadere informatie

Ruimtelijk inzicht en de rol van projecties. Johan Deprez, Wim Van Dooren en Runa Janssens (KU Leuven) 02/06/17, Leuven

Ruimtelijk inzicht en de rol van projecties. Johan Deprez, Wim Van Dooren en Runa Janssens (KU Leuven) 02/06/17, Leuven Ruimtelijk inzicht en de rol van projecties Johan Deprez, Wim Van Dooren en Runa Janssens (KU Leuven) 02/06/17, Leuven Opener 2 Los volgende opgave op! 3 Zoek het verschil! 4 Theoretisch kader en probleemstelling

Nadere informatie

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop Internationale leerresultaten in het curriculum Workshop Structuur van de sessie 1. Overlopen lijst competenties en deze koppelen aan een concrete opleiding 2. Het meten van draagvlak bij docenten: de

Nadere informatie

Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs

Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs Bronnen: Nel Hofmeester Ontwikkel je eigen leerstijl bijeenkomst 4 Expertisecentrum handicap + studie Regeringsbeleid leren/studeren met een

Nadere informatie

Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.

Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid

Nadere informatie

FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018

FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018 FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018 RITME SESSIE 1. THEORETISCHE INPUT 30 MINUTEN 2. INDIVIDUELE OPDRACHT 5 MINUTEN 3. BESPREKING IN KOPPELS 10

Nadere informatie

Grundtvig Project Education against Marginalisation. Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers

Grundtvig Project Education against Marginalisation. Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers Grundtvig Project Education against Marginalisation Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers Uitdagingen anno 2010: Maatschappij evolueert in een zeer hoog tempo Niet iedereen kan dit tempo aan Omwille van

Nadere informatie

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Loes Vandenbroucke & Noël Clycq Oprit 14 onderzoek Doel: Verklaren van (problematische) schoolloopbanen

Nadere informatie

Leerkrachten met dyslexie in de onderwijspraktijk? VELOV-congres 26 maart 2014

Leerkrachten met dyslexie in de onderwijspraktijk? VELOV-congres 26 maart 2014 Leerkrachten met dyslexie in de onderwijspraktijk? VELOV-congres 26 maart 2014 Doelstelling & Onderzoeksvragen Praktische handvatten bieden om om te gaan met dyslexie binnen de lerarenopleiding en het

Nadere informatie

Kansen in en van onderwijs

Kansen in en van onderwijs Met deze fiche beogen we een concretisering van de blikopener kansen in en van onderwijs voor de volgende vakken: ECONOMIE, HANDEL BUROTICA INFORMATICA. Deze fiche is tot stand gekomen in een focusgesprek

Nadere informatie

Tendensen bevraging docenten

Tendensen bevraging docenten Tendensen bevraging docenten Docenten werden aan de hand van een vragenlijst bevraagd. Het competentieprofiel omgaan met kansarmoede voor lerarenopleiders (zie kader) vormde hiervoor de basis, maar het

Nadere informatie

Risicomanagement. Risico s en epilepsie. Inhoud presentatie. Epilepsie en verstandelijke beperking. Wie loopt risico. Onderzoek in Kempenhaeghe

Risicomanagement. Risico s en epilepsie. Inhoud presentatie. Epilepsie en verstandelijke beperking. Wie loopt risico. Onderzoek in Kempenhaeghe Onderzoek in Kempenhaeghe Risicomanagement Kiezen tussen een gebroken been omdat je uit de boom bent gevallen of een gebroken hart omdat je niet in die boom mag klimmen Dineke Vallenga, 25 maart 2010 Inhoud

Nadere informatie

Hulp bij ADHD. Scholingsaanbod

Hulp bij ADHD. Scholingsaanbod Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij

Nadere informatie

Quick scan dyslexie in mbo en ho

Quick scan dyslexie in mbo en ho Quick scan dyslexie in mbo en ho Onderzoek in opdracht van het ministerie van OCW datum 7 september 2016 auteur(s) Boukje Cuelenaere versie 5.0 CentERdata, Tilburg, 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be M decreet Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be Schooljaar 2015 2016 Els Stroobant zorgcoördinator gbs De Windwijzer Laarne - Kalken Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen

Nadere informatie

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent 1. Missie - visie Gelijke Kansen en Diversiteit UZ Gent Het UZ Gent is een pluralistische instelling. De benadering van Gelijke Kansen en Diversiteit op

Nadere informatie

Examinering in de praktijk, dilemma s en oplossingen. Nelleke Lafeber

Examinering in de praktijk, dilemma s en oplossingen. Nelleke Lafeber Examinering in de praktijk, dilemma s en oplossingen Nelleke Lafeber Context Beoordelen Kwaliteit Inspectie van het Onderwijs De afnamecondities en beoordelingen zijn voor studenten gelijkwaardig. De condities

Nadere informatie

Kansen in en van onderwijs

Kansen in en van onderwijs Met deze fiche beogen we een concretisering van de blikopener kansen in en van onderwijs voor het volgende vakken: PROJECT KUNSTVAKKEN, GESCHIEDENIS. Deze fiche is tot stand gekomen in een focusgesprek

Nadere informatie

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard versie: 2005 De Investors In People standaard Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen Een Investor in People ontwikkelt effectieve strategieën om de prestaties

Nadere informatie

Evaluatie. van het DREAM-project SAMENVATTING

Evaluatie. van het DREAM-project SAMENVATTING Evaluatie van het DREAM-project SAMENVATTING Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel 13 juni 2008 Samenvatting In de

Nadere informatie