hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool Utrecht 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool Utrecht 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding"

Transcriptie

1 hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool Utrecht 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies

2 Inhoud 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording Werkwijze panel Opbouw paneladvies 6 3 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 7 4 Beoordeling per onderwerp Doelstellingen opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Condities van continuïteit 27 5 Overzicht advies 29 Bijlage 1: Samenstelling panel 30 Bijlage 2: Programma locatiebezoek 32 Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten 33 Bijlage 4: Lijst met afkortingen 36 pagina 2

3 1 Samenvattend advies De NVAO heeft aanvraagdossiers ontvangen van de Hogeschool Utrecht (HU) en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) voor een Toets Nieuwe Opleiding (TNO) voor de hbo bachelor opleiding Bachelor of Health Medische Hulpverlening (BMH). Voor de TNO van de opleiding aan de twee hogescholen zijn twee separate dossiers ingediend. Deze dossiers vertonen grote overlap. De hogescholen hebben dan ook intensief samengewerkt bij het ontwerp van de opleiding. Hoewel beide dossiers door het panel afzonderlijk zijn beoordeeld en voor beide opleidingen een separaat paneladvies is opgesteld, viel de behandeling van beide dossiers procesmatig samen: beide dossiers zijn op een voorbereidend overleg van het panel besproken, gesprekken met landelijke vertegenwoordigers van beroepsgroepen en koepelorganisaties zijn over beide locatiebezoeken verdeeld en pas na het tweede locatiebezoek heeft het panel een eindoordeel gevormd over beide dossiers. Hoewel grote overlap bestaat met het advies over de opleiding als aangeboden door de HAN heeft dit adviesrapport uitsluitend betrekking op de opleiding zoals aangeboden door de Hogeschool Utrecht. Het panel heeft de opleiding op alle facetten als voldoende beoordeeld en komt derhalve tot een voldoende oordeel op alle onderwerpen. Dit positieve eindoordeel is echter niet zonder meer tot stand gekomen. Met name op het facet domeinspecifieke eisen heeft het panel moeite gehad de doelstellingen van de opleidingen goed te doorgronden. Dit onderwerp heeft dan ook centraal gestaan bij de verschillende locatiebezoeken. Het panel is uiteindelijk tot een positief oordeel gekomen, zij het dat het panel bij zijn oordeel over opbouw en samenhang van het programma enkele kanttekeningen plaatst en aanbevelingen doet. De gedachtegang van het panel staat uitvoerig beschreven onder de desbetreffende hoofdstukken in dit advies. Onderstaand staat de essentie van deze gedachten weergegeven. Bij de overige onderwerpen (inzet van personeel, voorzieningen, interne kwaliteitszorg en condities van continuïteit) had het panel geen aarzeling om tot een positief oordeel te komen. Deze onderwerpen waren alle zonder meer voldoende. Op basis van het informatiedossier bleef voor het panel onvoldoende duidelijk in hoeverre de opleiding nu streeft naar de ontwikkeling van een nieuw beroep en zo nieuwe functies in de zorg wil creëren of dat een nieuwe, brede opleiding wordt beoogd voor bestaande functies in de zorg. Ook na het bezoek aan de HU had het panel nog geen helder beeld daar medewerkers van de opleiding en vertegenwoordigers van werkgevers een onderling wisselend beeld van de opleiding schetsten. Dit gaf het panel in eerste instantie aanzienlijke aarzeling en zorg. Bij het panel leefde het gevoel dat de contouren van de opleiding nog onvoldoende tot wasdom waren gekomen en dat met het werkveld nog een aanzienlijke slag gemaakt moest worden om de opleiding verder in te vullen. Ook kritische geluiden van beroepsverenigingen baarden het panel zorgen. Daar stond voor het panel de oproep van de NVZ Vereniging voor Ziekenhuizen tegenover om de opleiding toch vooral een kans te geven. Het panel heeft met het formuleren van een oordeel gewacht tot ook het locatiebezoek aan de HAN was gebracht. Bovendien ontving het panel in de tussenliggende tijd een stand van zakenbrief van de HAN waarin onomwonden werd gesteld dat het niet de intentie is om nieuwe functies te creëren (de grootste bron van aarzeling) maar om op een nieuwe manier op te leiden voor reeds bestaande functies. Dit nam een groot deel van de aarzeling bij het panel weg. Ook het feit dat in Nijmegen werkgevers en opleiders een helder en consistent geluid lieten horen heeft bijgedragen aan het uiteindelijke positieve oordeel. De HAN en de HU bleken wel degelijk te voorzien in een concreet bestaande pagina 3

4 behoefte. Ook over het beroepsbeeld bleek minder onduidelijkheid te bestaan dan het panel aanvankelijk veronderstelde. Alles afwegend is het panel uiteindelijk tot een positief oordeel gekomen. Wel hecht het panel er aan om onomwonden het signaal af te geven dat de dialoog met het werkveld in Nijmegen aanzienlijk verder was gevorderd dan in Utrecht, waar nog een te wisselend beeld van de opleiding bleek te bestaan. De HU is voornemens om middels een convenant met de HAN de samenwerking duurzaam voort te zetten. Het is mede vanwege deze samenwerking dat het panel uiteindelijk, ook voor de HU, tot een positief oordeel is gekomen op het gebied van de domeinspecifieke eisen. Wel heeft het panel signalen vanuit de werkgevers ontvangen, op basis waarvan het panel de hogescholen wil adviseren om nog kritisch te kijken naar de invulling van de differentiaties. Zo wordt de functie van triagist als zelfstandige functie op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis en meldkamer ambulancezorg nog onvoldoende herkend door het werkveld. Ook is de vraag gerezen of het werk op de ambulance en de senioriteit waar deze functie om vraagt zich wel verhouden tot de rol van beginnend beroepsbeoefenaar waar de opleiding toe opleidt. Het is aannemelijk dat voor de ambulancezorg de carrière toch in het ziekenhuis begint in de (relatief) veilige setting van het multidisciplinaire team. De vraag of de specialisatie als ambulancehulpverlener niet (deels) geïntegreerd dient te worden met die van spoedeisende hulpverlener lijkt gerechtvaardigd. Deze vragen dienen in goed overleg met het werkveld beantwoord te worden. Gezien het feit dat het eerste jaar in goede dialoog met het werkveld is ingevuld, spreekt het panel het vertrouwen uit dat ook de latere jaren in constructieve dialoog vorm zullen krijgen. Het panel steunt de algemene gedachte achter de opleiding: op een nieuwe en bredere manier opleiden voor functies die nu wellicht nog teveel als fuikfunctie kunnen worden gekarakteriseerd, met een één-op-één koppeling tussen opleiding en functie. Dat de opleiding daarbij in het bijzonder nieuwe doelgroepen wil aanspreken (mannen en allochtonen) draagt bij aan de steun die dit initiatief verdient. Ondanks de bovengenoemde aarzelingen is het panel uiteindelijk tot een positief oordeel gekomen op alle facetten. Het panel vertrouwt erop dat opleiders en werkveld elkaar zullen blijven vinden op de inhoud en bovendien gezamenlijk een oplossing zullen vinden voor een laatste uitdaging waar opleiders en werkgevers zich beide mee geconfronteerd zullen weten: het inrichten van voldoende kwalitatieve stageplaatsen. Het panel wenst de hogeschool een constructieve voortzetting van de dialoog met de werkgevers toe en spreekt de hoop en verwachting uit dat het profiel van de opleiding goed zal uitkristalliseren, zoals dat uiteindelijk ook is gebeurd met de nieuwe opleidingen tot Nurse Practitioner en Physician Assistant. Het panel adviseert de NVAO om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van de nieuwe opleiding Bachelor of Health Medische Hulpverlening van de Hogeschool Utrecht. Den Haag, 13 oktober Namens het panel ter beoordeling van de toets nieuwe opleiding Medische Hulpverlening van de Hogeschool Utrecht, Drs. C.W. van Seventer (voorzitter) Drs. D.C. Duchatteau, MBA (secretaris) pagina 4

5 2 Inleiding en verantwoording 2.1 Werkwijze panel De NVAO heeft aanvraagdossiers ontvangen van de Hogeschool Utrecht (HU) en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) voor een Toets Nieuwe Opleiding (TNO) voor de hbo bachelor opleiding Bachelor of Health Medische Hulpverlening (BMH). Voor de TNO van de opleiding aan de twee hogescholen zijn twee separate dossiers ingediend. Deze dossiers vertonen grote overlap. De hogescholen hebben dan ook intensief samengewerkt bij het ontwerp van de opleiding. Hoewel beide dossiers door het panel afzonderlijk zijn beoordeeld en voor beide opleidingen een separaat paneladvies is opgesteld, viel de behandeling van beide dossiers procesmatig samen: beide dossiers zijn op een voorbereidend overleg van het panel besproken, gesprekken met landelijke vertegenwoordigers van beroepsgroepen en koepelorganisaties zijn over beide locatiebezoeken verdeeld en pas na het tweede locatiebezoek heeft het panel een eindoordeel gevormd over beide dossiers. Gezien de intensieve samenwerking tussen de twee hogescholen, het grote aantal overeenkomsten tussen beide dossiers en het gedeelde proces, wordt in dit advies gerefereerd aan de locatiebezoeken bij beide hogescholen en komen de adviesrapporten voor de beide opleidingen grotendeels overeen. Daar waar het gedeelde elementen bevat (zoals bij doelstellingen van de opleiding) is de tekst in beide adviesrapporten gelijk. Daar waar het hogeschoolspecifieke elementen betreft (zoals bijvoorbeeld bij voorzieningen) verschilt de tekst van de beide adviesrapporten. De informatiedossiers zijn besproken in een voorbereidende vergadering van het panel te Utrecht op 29 mei In deze vergadering heeft het panel de informatiedossiers besproken en naar aanleiding van de bespreking aanvullende vragen gesteld aan de hogescholen. Beide hogescholen hebben tijdig aan het verzoek om aanvullende informatie te verstrekken voldaan. Op 27 augustus 2009 heeft het panel een locatiebezoek gebracht aan de HU, voorafgegaan door een intern beraad van het panel op 26 augustus. Op 3 september 2009 heeft panel een locatiebezoek gebracht aan de HAN, voorafgegaan door een intern beraad van het panel op 2 september. Gedurende beide locatiebezoeken heeft het panel een openhartige dialoog kunnen hebben met zowel betrokkenen vanuit de opleiding als met de vertegenwoordigers van het werkveld. Het panel wil op deze plaats graag zijn waardering uitspreken voor de openheid waarmee het panel tijdens de locatiebezoeken tegemoet is getreden en de plezierige sfeer waarin de gesprekken hebben plaatsgevonden. Ook wil het panel zijn grote waardering uitspreken voor het feit dat de hogescholen welwillend gehoor hebben gegeven aan het verzoek van het panel om te voorzien in een aanvullend gesprek met branche- en koepelorganisaties. Aan het eind van het locatiebezoek op 3 september aan de HAN heeft het panel in een afrondend beraad een oordeel gevormd over beide aanvraagdossiers. Na het afrondend beraad heeft de secretaris van het panel een conceptadvies opgesteld dat door alle panelleden is becommentarieerd, waarna de secretaris en de voorzitter gezamenlijk het pagina 5

6 definitieve adviesrapport hebben opgesteld. Alle panelleden hebben ingestemd met de uiteindelijke tekst. Hoewel grote overlap bestaat met het advies over de opleiding als aangeboden door de HAN heeft dit adviesrapport uitsluitend betrekking op de opleiding zoals aangeboden door de Hogeschool Utrecht. 2.2 Opbouw paneladvies In het eerste hoofdstuk van dit advies staat een beknopte samenvatting van het advies. Hoofdstuk 2 beschrijft de werkwijze van het panel en de opbouw van dit advies. Hoofdstuk 3 bevat een korte beschrijving van de opleiding. In hoofdstuk 4 staat de beoordeling van de beoogde opleiding per onderwerp beschreven. Achtereenvolgens worden behandeld: - Doelstellingen van de opleiding: domeinspecifieke eisen, niveau bachelor en oriëntatie hbo; - Programma: eisen hbo, relatie tussen doelstellingen en programma, samenhang programma, studielast, instroom en duur; - Inzet personeel: eisen hbo, kwantiteit en kwaliteit personeel - Voorzieningen: materiële voorzieningen en studiebegeleiding - Interne kwaliteitszorg: systematische aanpak en betrokkenheid - Continuïteit: afstudeergarantie, investeringen en financiële voorzieningen. In hoofdstuk 5 wordt het advies in een tabel samengevat. Een viertal bijlagen maakt onderdeel uit van dit advies: samenstelling panel, programma locatiebezoek, overzicht van bestudeerde documenten en een lijst met afkortingen. pagina 6

7 3 Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen Land Instelling Opleiding Niveau Oriëntatie Locatie(s) Variant Sector Nederland Hogeschool Utrecht Medische Hulpverlening bachelor hbo Utrecht voltijd Gezondheidszorg 3.2 Profiel instelling 1 De Hogeschool Utrecht (HU) is een grote hogeschool met een kleine studenten. Qua studentenaantallen is de HU daarmee de tweede hogeschool van Nederland. De hogeschool biedt 67 verschillende bachelor en 24 master opleidingen aan. Het onderwijs wordt verzorgd door ruim personeelsleden, van wie ruim onderwijzend. Het totale budget bedroeg in 2008 ruim 262 miljoen euro. De hogeschool is georganiseerd in zes verschillende faculteiten, waar de Faculteit Gezondheidszorg (FG) er één van is. Van de ruim studenten die in het collegejaar instroomden, begonnen er een kleine aan de FG. De FG is gehuisvest in een modern gebouw. In dit gebouw bevinden zich klinieken van de opleidingen Mondzorgkunde, Huidtherapie, Optometrie en Logopedie. Deze nieuwe klinieken zijn in 2008 in gebruik genomen. De studenten kunnen onder begeleiding in deze professionele ruimten ervaring opdoen met de behandeling van patiënten. In 2008 verzorgden de klinieken gezamenlijk zo n patiëntcontacten. De FG biedt 10 verschillende bachelor en diverse master opleidingen aan, waaronder de master Physician Assistant die, evenals de beoogde opleiding Medische Hulpverlening, in samenwerking met de HAN is ontwikkeld. 3.3 Profiel opleiding Met de bacheloropleiding Medische Hulpverlening beoogt de hogeschool een antwoord te geven op een viertal uitdagingen: 1. Er is sprake van een toenemende krapte op de arbeidsmarkt in de zorgsector en tegelijkertijd een toename van medische behandelingen. Daardoor stijgt de behoefte aan de medisch hulpverleners de komende jaren sterk. 2. De beroepen, die een overwegend medisch karakter hebben, kennen een aanzienlijke onderlinge overlap. 3. De beroepsuitoefening van ten minste een aantal betrokken beroepen vergt competenties op hbo-niveau. 1 Bronnen: Jaarverslag Hogeschool Utrecht 2008 en pagina 7

8 4. Het bestaande in-service-opleidingenstelsel alleen is qua programmatische invulling, capaciteit en flexibiliteit niet in staat om aan voornoemde drie uitdagingen tegemoet te komen. Met de opleiding beoogt de hogeschool alternatieve opleidingsroutes aan te bieden voor overwegend bestaande beroepen en functies in de zorg (zie voor een nadere toelichting op dit aspect ook de bevindingen onder facet 1.1). Met deze nieuwe opleiding tracht de opleiding door zijn cure-oriëntatie bovendien nieuwe doelgroepen aan te spreken (mannelijke en allochtone studenten). De eerste periode van de opleiding wordt gevormd door een common trunk met algemeen medische en generieke hbo-competenties. De hogeschool sluit hiervoor aan bij het bestaande Facultaire Casco voor gezondheidszorgopleidingen. Na de gemeenschappelijke basisopleiding kiest de student voor een differentiatie in acute hulpverlening of interventiehulpverlening. Binnen deze differentiaties specialiseert de student zich uiteindelijk in ambulancehulpverlener, spoedeisende hulpverlener of triagist (binnen de differentiatie acute hulpverlening) of anesthesiemedewerker (binnen de differentiatie interventiehulpverlener). De opleiding kan worden gezien als een alternatieve, veelal doelmatiger, opleiding voor reeds bestaande functies (zie ook facet 1.1). De doelstelling van de opleiding, zoals verwoord in het informatiedossier luidt: Studenten met een havo-, vwo- of mbo4-diploma op te leiden tot medisch hulpverlener met een uitstroomprofiel dat afgestudeerden in staat stelt om als beginnend beroepsbeoefenaar te functioneren in een of meer beroepen. Afgestudeerden zijn in staat om onderdelen van het medische proces (diagnose, bewaken en ondersteunen van vitale functies en therapeutisch handelen) zelfstandig uit te voeren en daarbij rekening te houden met de specifieke sociale context. Nieuwe opleiding voor Nederland De beoogde opleiding biedt een alternatief voor reeds bestaande opleidingen. Voor de functie anesthesiemedewerker bestaat nog geen hbo-opleiding. Deze wordt uitsluitend inservice opgeleid. Voor de functies spoedeisende hulpverlener en ambulancehulpverlener bestaan momenteel uitsluitend postinitiële opleidingen (als vervolgopleiding na de opleiding verpleegkunde). Voor deze functies beoogt de opleiding een doelmatiger alternatief te bieden. Het initiatief van de HAN en de HU kan derhalve worden beschouwd als nieuwe opleiding voor Nederland. Nieuwe opleiding voor de instelling De opleiding is nieuw voor de instelling. Studieomvang De studieomvang bedraagt 240 EC, verdeeld over vier voltijds jaren van 60 EC. pagina 8

9 4 Beoordeling per onderwerp In dit hoofdstuk toetst het panel de aanvraag aan de hand van de zes onderwerpen en negentien facetten uit het toetsingskader. Per facet is telkens de letterlijke omschrijving ervan uit het toetsingskader overgenomen. Daarna volgen eveneens per facet een summiere samenvatting van de informatie verstrekt door de instelling, en de overwegingen en het oordeel van het panel. Tot slot geeft het panel per onderwerp een samenvattend oordeel. 4.1 Doelstellingen opleiding Voor de beschrijving van de doelstellingen wordt tevens verwezen naar het voorgaande hoofdstuk Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen Om tot een weloverwogen conclusie te komen op dit facet heeft het panel een aantal verschillende bronnen gebruikt: - de informatie in het informatiedossier, - de informatie verkregen in het gesprek met vertegenwoordigers van het beroepenveld in Utrecht (gesprekspartners gekozen door HU), - de stand van zaken brief van de HAN, - de informatie verkregen in het gesprek met vertegenwoordigers van branche- en koepelorganisaties in Utecht (gesprekspartners op verzoek van het panel) en - de informatie verkregen in het gesprek met vertegenwoordigers van het beroepenveld in Nijmegen (gesprekspartners gekozen door HAN). Het betrekken van al deze informatie bij het oordeel was nodig omdat het panel op basis van het informatiedossier niet tot een helder oordeel kwam. Op de weging van de verschillende bronnen wordt onder het kopje overwegingen teruggekomen. Onderstaand worden eerst de uitkomsten op basis van de verschillende bronnen weergegeven. Het informatiedossier spreekt van een functie in het medisch domein waarvoor de hogescholen een ondersteunende rol willen spelen in het verkrijgen van de bevoegdheid tot het zelfstandig verrichten van voorbehouden handelingen op basis van de wet BIG: een nieuw medisch beroep op hbo bachelor niveau met een zelfstandige bevoegdheid tot het verrichten van voorbehouden handelingen. Tegelijkertijd zijn de eindkwalificaties in het informatiedossier ontleend aan de eindkwalificaties van bestaande beroepen. De hogescholen hebben een cross-over analyse uitgevoerd, waarin de eindkwalificaties worden gespiegeld aan de hand van de bestaande eindkwalificaties van de anesthesiemedewerker, de SEH-verpleegkundige en de ambulanceverpleegkundige. Op basis van het informatiedossier is bij het panel enige verwarring gerezen over het beoogde doel van de opleiding en hoe de afgestudeerde zich verhoudt tot de bestaande beroepen in de zorg. In vrijwel alle gesprekken gedurende de locatiebezoeken is nadrukkelijk bij juist deze, in de ogen van het panel focale, vraag stilgestaan. pagina 9

10 Aan de gesprekken met opleidingsmanagement en ontwerpers bij de HU heeft het panel de indruk overgehouden, dat nadrukkelijk wordt gestreefd naar een nieuwe, breed opgeleide professional, die zich door middel van differentiatie en specialisatie voor bepaalde werkplaatsen kwalificeert. Het antwoord op de vraag of deze nieuwe professional reeds nu bestaande of nieuwe functies moet gaan bekleden is het panel in deze gesprekken nog onvoldoende helder geworden. Ook bij de potentiële werkgevers bleek het beeld wisselend te zijn. Zo werd enerzijds gesproken over het feit dat het werk van de anesthesie medewerker zich zodanig heeft ontwikkeld dat een opleiding op hbo niveau gerechtvaardigd is voor de (bestaande) functie, anderzijds zou de hbo-er zich eerder kwalificeren voor een senior-functie. Ook op de vraag of de spoedeisende hulpverlener nu dezelfde functie gaat uitoefenen als een SEH-verpleegkundige of dat er sprake is van een nieuwe, meer op medisch handelen gerichte professional, werd wisselend geantwoord. Onduidelijk bleef of de triagefunctie op de SEH en de Meldkamer Ambulancezorg (MKA) zich ontwikkelt tot een volledige functie en een eigen opleiding rechtvaardigt. Onduidelijk bleef ook hoe de functie van ambulanceverpleegkundige, een functie die een zekere senioriteit vergt, zich leent als startfunctie. Kortom, wisselende reacties vanuit het werkveld. Ook uit de gesprekken met de branche- en beroepsverenigingen kwam een wisselend beeld naar voren. Door sommigen werd de behoefte aan de opleiding zeer gerelativeerd en werd gesproken over een nog onvoldoende uitgekristalliseerd beroepsbeeld en verwarring die op zal treden als er na de NP en de PA opnieuw nieuwe functionarissen in het veld hun intrede doen. Anderen hielden juist een warm pleidooi voor deze nieuwe opleidingsvorm, mede gezien de te verwachten arbeidsmarktvraagstukken waarmee de zorg zich geconfronteerd zal zien. Toen het panel voorafgaand aan het locatiebezoek in Nijmegen de stand van zaken brief ontving ontstond meer duidelijkheid. Deze brief stelt onomwonden dat het hier niet gaat om een nieuw beroep of een nieuwe functie maar om een ander opleidingstraject binnen het regulier hoger beroepsonderwijs voor bestaande functies in de medische hulpverlening. Dit geluid werd door allen consistent uitgedragen tijden het locatiebezoek. Zowel betrokkenen vanuit de hogeschool als potentiële werkgevers spraken over een nieuwe opleidingsweg voor bestaande functies. De vertegenwoordiger van de vereniging van anesthesiemedewerkers sprak zelfs onomwonden de steun van de vereniging uit voor de opleiding en verklaarde dat de opleiding opleidt tot echte anesthesiemedewerkers. Het heeft het panel in eerste instantie aanzienlijke moeite gekost om een goed beeld te krijgen van de beoogde eindkwalificaties. Dit werd met name ingegeven door de mate waarin vertegenwoordigers van de beroepspraktijk uit het (regionale) werkveld in Utrecht het niet zonder meer eens waren over een gezamenlijke visie. In het bijzonder is het het panel opgevallen dat er wel een duidelijk beeld bestaat voor de anesthesie, maar niet voor de triage, spoedeisende hulp en ambulancezorg. Ook onder docenten nam het panel geen gedeelde robuuste uitwerking van het beroepsbeeld waar. In Nijmegen bestaat een aanzienlijk helderder beeld over de op te leiden professional (een nieuwe opleidingsweg naar bestaande functies). Ook viel op, dat opleiders en werkgevers daar een consistent beeld schetsen. Bovendien trok de opleiding hier met een gemengd (opleiders en werkgevers) samengestelde projectgroep aantoonbaar samen op met het werkveld. Vanwege de gezamenlijke noemer die ten grondslag ligt aan de aanvraag is het panel van mening dat de nog in Utrecht bestaande onduidelijkheid kan worden weggenomen en dat het beroepsbeeld tijdig kan worden bijgesteld. De opleidingen hebben aangegeven dat ze pagina 10

11 een convenant willen sluiten om de samenwerking verder te bestendigen. Mede op basis van dit convenant, dus op basis van de blijvende samenwerking tussen beide onderwijsinstellingen, komt het panel tot een positief eindoordeel voor dit facet. Voor de specialisatie anesthesiemedewerker is een en ander voldoende uitgekristalliseerd. Voor de functies op de spoedeisende hulp en in de ambulancezorg is een blijvende dialoog nodig om deze differentiaties nader in te vullen. Vanwege de nauwe samenwerking met het werkveld, heeft het panel voldoende vertrouwen in een goede invulling van de opleiding. Het panel onderschrijft de behoefte aan meer opleidingswegen en aan efficiënter opleiden voor functies in de zorg. De voorgenomen opleiding levert hier een bijdrage aan. De wijze waarop de opleiding nieuwe doelgroepen wil aanspreken, mannen en allochtonen die niet primair kiezen voor een verpleegkundig beroep, vindt het panel interessant, alhoewel niet kan worden uitgesloten dat de opleiding enigszins zal kannibaliseren op reeds bestaande opleidingen in de zorg. Bij deze overwegingen wijst het panel tenslotte aanvullend op de naamgeving van de opleiding en het civiel effect. Verschillende vertegenwoordigers van het werkveld hebben aangegeven dat zij de naam van de opleiding, medisch hulpverlener, onvoldoende helder vonden maken wat de opleiding beoogt. Hierbij werd door de meesten echter wel opgemerkt dat zij niet direct een beter alternatief voorhanden hadden. Het panel geeft de opleiding ter overweging zich nader op de naamgeving te bezinnen. Tenslotte, indien de opleiding beoogt op te leiden voor functies die nu worden uitgeoefend door beroepsbeoefenaren van wie de beroepstitel in de wet BIG is geregeld, is het van belang dat een en ander juridisch goed wordt ingebed. Voor het zelfstandig verrichten van zogeheten voorbehouden handelingen is wettelijke regeling vereist. De opleiding onderschrijft dit belang en heeft aangegeven de dialoog met het ministerie van VWS reeds te zijn aangegaan. Alles afwegend is het panel van mening dat het niet goed zou zijn als dit interessante initiatief geen kans zou krijgen om tot volle wasdom te komen. Door de duurzame onderlinge samenwerking tussen de hogescholen en de samenwerking met het beroepenveld kan het panel zijn vertrouwen uitspreken dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij de eisen die door de beroepspraktijk gesteld worden. Het panel beoordeelt het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende Bachelor (facet 1.2) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Bevindingen Voor de opleiding is in het informatiedossier een elftal competenties benoemd. Deze competenties worden in het dossier gerelateerd aan de Dublin descriptoren. Onderstaand staat voor de verschillende onderdelen benoemd hoe de opleiding de competenties relateert aan de Dublin descriptoren. pagina 11

12 Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft kennis van en inzicht in o de medische diagnose, bewaking en therapeutische behandeling van verschillende patiëntencategorieën, o medische zorgprocessen en het werken in een gezondheidszorginstelling, o de ontwikkeling van de (inter)nationale beroepspraktijk. Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde past kennis toe o bij de diagnose en behandeling van patiënten in de medische hulpverlening, o in bijdragen aan de organisatie van de zorg, o in bijdragen aan de ontwikkeling van het beroep Oordeelsvorming De afgestudeerde is in staat tot een heldere oordeelsvorming o bij de diagnose en behandeling van patiënten, o bij de planning en coördinatie van de medische hulp- en dienst verlening, o bij kwaliteitszorg, o bij het begeleiden en coachen van (junior) collega s, daarbij rekening houdend met de sociaal maatschappelijke en ethische dimensie. Communicatie De afgestudeerde is in staat tot duidelijke en ondubbelzinnige communicatie met o patiënten en hun familie, o beroepsgenoten en overige professionals. Leervaardigheden De afgestudeerde beschikt over leervaardigheden om zich als lerende professional verder te ontwikkelen In het informatiedossier wordt eveneens gesproken over de onderzoeksvaardigheden van de student. Tijdens het locatiebezoek is nader besproken met de opleiding welke competenties wel en welke competenties niet tot de doelstellingen behoren. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling van de opleiding om de student op te leiden tot junior onderzoeker. Wel moet de student vaardigheden aanleren om ter bevordering van de beroepspraktijk informatie te verzamelen. Nadruk ligt hier op descriptief onderzoek. Ook wordt de afgestudeerde geacht om onderzoekresultaten voor de praktijk op waarde te kunnen schatten. Enig inzicht in validiteit en significantie van onderzoeksresultaten is hiertoe vereist. Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding zoals verwoord in het informatiedossier aansluiten bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Ook de specifiek besproken onderzoekvaardigheden komen in de optiek van het panel overeen met het niveau van een hbo bachelor. Het panel beoordeelt het facet 1.2 Bachelor als voldoende. pagina 12

13 4.1.3 Oriëntatie hbo (facet 1.3) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor in hbo: De beoogde eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepencompetenties. Een hbo-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen, waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Bevindingen De eindkwalificaties voor de medisch hulpverlener zijn mede gebaseerd op de reeds bestaande eindkwalificaties van de beroepen anesthesiemedewerker, SEH verpleegkundige en ambulanceverpleegkundige. Deze eindkwalificaties maken alle deel uit van door het beroepenveld opgestelde beroepsprofielen. In hoeverre voor de medisch hulpverlener sprake is van een nieuw beroep, met eigenstandige eindkwalificaties was voor het panel aanvankelijk onduidelijk (zie ook de bevindingen onder facet 1.1). Op basis van de stand van zaken brief van de HAN heeft het panel de indruk gekregen dat het niet zozeer gaat om een nieuw beroep, maar om een nieuwe opleidingsweg naar reeds bestaande beroepen en dus naar eindkwalificaties die reeds langere tijd bestaan. Dit beeld werd door het werkbezoek in Nijmegen bevestigd. Voor het bereiken van de conclusie op dit facet is het voor het panel van belang dat de opleiding overwegend opleidt tot reeds bestaande beroepen en derhalve aansluit bij bestaande eindkwalificaties. Ook stelt het panel met genoegen vast dat door de opleidingen intensief en structureel wordt samengewerkt met werkgevers. Dat geeft het panel voldoende vertrouwen dat de eindtermen voor de functie van triagist ook aan zullen sluiten bij door het werkveld gewenste eindkwalificaties. Het is nog niet duidelijk of deze functie op de beoogde wijze gestalte zal krijgen op de spoedeisende hulp in het ziekenhuis en in de meldkamer ambulancezorg. De opleidingen onderhouden echter intensieve contacten met grote regionale spelers en sectorale organisaties op het gebied van ambulancezorg, waar deze functie wellicht eerder tot zijn recht kan komen. Tijdens het locatiebezoek in Utrecht heeft het panel moeten vaststellen dat landelijke brancheorganisaties en koepels, te weten het College voor Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg (COBG), NVZ Vereniging van Ziekenhuizen en de verpleegkundige beroepsvereniging V&VN, niet vanaf het begin bij het initiatief betrokken zijn geweest. Het panel had zich kunnen voorstellen dat dergelijk overleg eerder had kunnen plaatsvinden, al was het maar om acceptatie van de opleiding te faciliteren. De opleidingen hebben er bewust voor gekozen om zich in eerste instantie vooral te richten op een relatie met werkgevers (individuele zorginstellingen). Het panel kan zich iets voorstellen bij de overwegingen die de opleidingen in deze afweging hebben gemaakt. Het panel spreekt zijn waardering uit voor het feit dat de opleidingen zich kwetsbaar hebben opgesteld door ervoor te zorgen dat het panel tijdens het locatiebezoek wel met al deze landelijke organisaties van gedachten heeft kunnen wisselen. Het panel beveelt de opleidingen overigens wel aan om de dialoog met de koepel- en brancheorganisaties te intensiveren. Tijdens het locatiebezoek in Nijmegen leerde het panel dat de afgestudeerde medisch hulpverlener ook door zou kunnen stromen naar de hbo masteropleiding Physician pagina 13

14 Assistant, zoals ook door het CBOG in Utrecht gesuggereerd. De bachelor opleiding medische hulpverlener krijgt hiermee een logische plaats in het hbo opleidingscontinuüm. Niettegenstaande de kritische kanttekening over het niet van meet af aan betrekken van koepel- en brancheorganisaties en ondanks het nog wisselende beroepsbeeld bij de werkgevers in de regio Utrecht komt het panel alles afwegend tot een positief eindoordeel. Dit oordeel is met name gestoeld op: - het feit dat de opleiding in eerste instantie een alternatieve opleidingsroute biedt tot reeds bestaande en geaccepteerde functies en - het feit dat er een goede band bestaat met het werkveld om de betreffende specialisatie nader vorm te geven, voor zover de opleiding niet opleidt tot reeds uitgekristalliseerde functies (denk aan triagist). Het panel beoordeelt het facet 1.3 Oriëntatie hbo als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1 Doelstellingen opleiding Het panel heeft alle facetten van onderwerp 1 Doelstellingen als voldoende beoordeeld. Het panel beoordeelt het onderwerp als geheel dan ook als voldoende. 4.2 Programma Voor de beschrijving van het programma wordt tevens verwezen naar het voorgaande hoofdstuk 3. Onderstaand worden de hoofdstructuur van het programma nader toegelicht. pagina 14

15 Curriculumstructuur (basis, differentiatie, specialisatie) Jaar 1 Jaar 2 Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 De eerste twee jaar zijn basisjaren die voor alle studenten hetzelfde zijn. Daarna volgen nog een differentiatie- en een specialisatiejaar. Blok 5 Blok 6 Blok 7 Blok 8 Jaar 3 Differentiatie I. Acute hulpverlening Blok 9 Blok 10 Jaar 3 Differentiatie II. Interventiehulpverlening Blok 9 Blok 10 Jaar 3 Differentiatie III. Diagn. hulpverlening Blok 9 Blok 10 Specialisatie I.1 Ambulance Jaar 3-4 Blokken 11 tm 15 Specialisatie I.2 SEH Jaar 3-4 Blokken 11 tm 15 Specialisatie I.3 Triage Jaar 3-4 Blokken 11 tm 15 Specialisatie II.1 Anesthesie Jaar 3-4 Blokken 11 tm 15 Afstudeeropdracht i.h.k.v. specialisatie Jaar 4 Blok 16 In het eerste jaar ligt het zwaartepunt op het medisch proces en de eigen rol daarin. Het tweede jaar ontwikkelen de studenten hun medische competenties verder aan de hand van veel voorkomende medische problemen (in feite patiëntencategorieën), en oriënteren zich op de differentiaties. In het derde jaar staan de differentiatie en de keuze voor een specialisatie centraal. Bij de differentiatie gaat het om het werkterrein voor een aantal verwante beroepen. Halverwege het derde jaar specialiseren studenten zich dan in het verlengde van de gekozen differentiatie verder in een van de specifieke beroepen ambulancehulpverlener, spoedeisende hulpverlener, triagist of anesthesiemedewerker. Met betrekking tot de differentiatie Diagnostische hulpverlening is in samenspraak met het werkveld besloten deze vooralsnog niet te ontwikkelen Eisen hbo (facet 2.1) Het beoogde programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een hboopleiding. Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. pagina 15

16 Bevindingen Ontwikkeling kennis en beroepsvaardigheden Het panel heeft kennis genomen van de gebruikte vakliteratuur en overige studiematerialen. De vakliteratuur en studiematerialen (praktijkgerichte beroepsopdrachten) zijn actueel en van voldoende niveau. Studiematerialen zijn duidelijk tot stand gekomen met de beroepspraktijk. Casuïstiek is herkenbaar en relevant. In de eerste jaren wordt veel gewerkt met simulatie. De hogeschool zet hiertoe ter zake opgeleide acteur-simulatiepatiënten in. De hogeschool heeft hier goede ervaringen mee. In toenemende mate komt de student zelf direct in aanraking met de beroepspraktijk door het praktijkleren dat, met name in de laatste jaren, een centrale rol heeft in het programma. Het curriculum biedt enige ruimte voor het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. De HU gebruikt hiervoor de zogeheten LOEPleerlijn. Het ontwikkelen van kritisch inzicht staat hierbij centraal. De kritische blik van de student wordt mede getoetst aan de hand van de zogenaamde beroepsproducten die de student op verschillende momenten in zijn opleiding maakt. De mate waarin onderzoeksvaardigheden worden ontwikkeld sluit aan bij zowel het hbo-niveau van de opleiding als bij de einddoelen van de opleiding zelf. Aantoonbare verbanden met vakgebied Het informatiedossier vermeldt: Het onderwijs wordt verzorgd door docenten die merendeels in of dicht bij de praktijk werkzaam zijn. Dat kunnen vakinhoudelijke professionals (bv. artsen, nurse practitioners, physician assistants of docenten ambulancehulpverlening, SEH of anesthesiologie) zijn, maar ook wetenschappelijk onderzoekers (voor onderzoeksvaardigheden). Zij waarborgen de relatie met de ontwikkeling van het vakgebied. Dat doen zij onder andere doordat zij jaarlijks bijdragen aan de actualisering van de blokinhoud en de literatuurlijsten bij de onderwijsblokken. Tijdens het locatiebezoek aan de HU heeft het panel met genoegen kennis genomen van de wijze waarop de digitale leeromgeving, Sharepoint, eveneens wordt benut om de binding met het werkveld te bevorderen. Een commissie bestaande uit vertegenwoordigers van betrokken instellingen vervult een klankbordfunctie voor (de inhoud van) het programma als geheel. Tijdens het locatiebezoek aan de HU is echter wel naar voren gekomen dat in het werkveld nog een wisselend beroepsbeeld bestaat en dat de verbanden met de beroepspraktijk versteviging behoeven. Het panel stelt vast dat aan de eisen van dit facet zijn voldaan: de ontwikkeling van kennis en vaardigheden vindt aantoonbaar plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk. Ook de vakinhoudelijke inbreng door professionals die werkzaam zijn in of nog sterke banden hebben met de actuele beroepspraktijk is geborgd. In het bijzonder waardeert het panel de inzet van ICT voor de bestendiging van de band met de beroepspraktijk. Wel dienen de verbanden met de beroepspraktijk te worden verstevigd waar het de eindtermen en doelstellingen van de opleiding als geheel betreft. Het panel heeft echter voldoende vertrouwen dat deze relatie verder wordt uitgewerkt, mede op basis van de samenwerking met de HAN, en komt derhalve tot een positief oordeel voor dit facet. Het panel beoordeelt het facet 2.1 Eisen hbo als voldoende. pagina 16

17 4.2.2 Relatie tussen doelstelling en programma (facet 2.2) Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Bevindingen Het panel heeft kennis genomen van de programmabeschrijving zoals opgenomen in het informatiedossier. Voor het eerste jaar heeft het panel voorts de themablokboeken en het lintproject bestudeerd. De doelstellingen voor het eerste jaar zijn adequaat vertaald naar een uitgewerkt programma. Voor het tweede en volgende jaar heeft het panel volstaan met de globale beschrijving zoals opgenomen in het hoofddossier. In het sterk competentiegerichte didactische concept onderscheidt de HU vier soorten leeractiviteiten: - conceptuele leeractiviteiten, via (responsie)colleges en zelfstudieopdrachten - vaardigheidsactiviteiten, - integrale leeractiviteiten door middel van de beroepsopdrachten en - reflectieve leeractiviteit (reflectie op leeractiviteiten, competentieontwikkeling en studieloopbaan. Op hoofdlijnen is het programma van de HU vergelijkbaar met dat van de HAN, zij het dat elke hogeschool het programma lokaal heeft ingekleurd op basis van eigen ervaringen en voorkeuren. Wel staat bij beide hogescholen de aan de HAN ontwikkelde didactische as centraal (zie onderstaande uitwerking, overgenomen uit het informatiedossier). Elk blok bestaat uit meerdere thema s. Elk thema is didactisch volgens hetzelfde concept uitgewerkt: de door de HAN ontwikkelde didactische as [ ]. Dit concept kent een vaste volgorde van werkvormen, waarbij een beroepsopdracht het leerproces van studenten aanstuurt. De didactische as 1 Contextgebonden oriëntatie (bijv. een AV-presentatie of een korte excursie) 2 Beroepsopdracht (integraal, resulteert in beroepsproduct en/of dienst) 3 Zelfstudieopdracht 1 (conceptueel) 4 Responsiecollege 1 (conceptueel) 5 Zelfstudieopdracht 2 (conceptueel) 6 Werkgroep (conceptueel en integraal) 7 Zelfstudieopdracht 3 (conceptueel) 8 Practicum (vaardigheidsonderwijs) 9 Responsiecollege 2 (conceptueel) Voor toetsing wordt een mix van formatieve en summatieve toetsen gebruikt. In elke blok vindt summatieve toetsing plaats, waardoor de kennisontwikkeling stevig is geborgd. Het panel stelt vast dat het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding weerspiegelen. pagina 17

18 De te bereiken eindkwalificaties zijn voor het eerste jaar adequaat vertaald in leerdoelen van onderdelen van het beoogde programma. Wel heeft het panel enige bedenkingen bij de invulling van de specialisaties binnen het programma, zoals in het informatiedossier gepresenteerd. Hier wordt onder facet 2.3 samenhang programma nader op teruggekomen. Het panel komt op basis van de globale invulling van het programma, de meer gedetailleerde bestudering van het eerste jaar, en de wijze waarop de hogeschool in dialoog is met het werkveld over de invulling van de latere jaren in het programma tot een positief oordeel op dit facet. Het panel beoordeelt het facet 2.2 Relatie tussen doelstelling en programma als voldoende Samenhang programma (facet 2.3) Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen Het programma kent zeven inhoudelijke leerlijnen die zijn gekoppeld aan de competenties van de medisch hulpverlener volgens het CanMEDS-model: 1. Vakinhoudelijk handelen 2. Communicatie 3. Samenwerking 4.Organisatie 5. Maatschappelijk handelen 6. Kennis en wetenschap 7.Professionaliteit. Gedurende het programma neemt de inhoudelijke complexiteit binnen deze leerlijnen toe. Dat helpt studenten bij het bereiken van het gewenste beheersingsniveau; zowel qua kennis als vaardigheden. In de eerste twee opleidingsjaren krijgt de medische hulp- en dienstverlening de meeste aandacht (basiskennis en vaardigheden: common trunk). De eerste helft van het derde jaar staat in het teken van de differentiatie; acuut of interventie. Vanaf de tweede helft van het derde jaar ligt het accent op de gekozen specialisatie; ambulancehulpverlener, spoedeisende hulpverlener, anesthesiemedewerker of triagist. De invulling van de verschillende specialisaties is tijdens de locatiebezoeken uitgebreid besproken met het werkveld. In deze gesprekken zijn de volgende punten naar voren gekomen: - De specialisatie anesthesie wordt door het werkveld goed herkend. De eindtermen van deze specialisatie komen goed overeen met de eisen die worden gesteld door het werkveld. De opleiding leidt op tot een echte anesthesiemedewerker met zelfs een extra plus op basis van de ontwikkelde hbo-competenties. - De specialisatie SEH behoeft nadere afstemming met het werkveld. Onvoldoende helder is nog of de opleiding opleidt tot alle competenties van een SEHverpleegkundige. De opleiding lijkt nog wat sterk gericht op diagnostiek en interventie ter bestrijding van het ziektebeeld zelf en minder op de gevolgen van de pagina 18

19 ziekte zoals binnen de verpleegkunde gebruikelijk. Voor welke plek in het SEHteam precies wordt opgeleid behoeft nog nadere invulling in goede dialoog met het werkveld. - De specialisatie ambulancehulpverlener lijkt zich met name nog moeizaam te verhouden tot de senioriteit die de functie van ambulanceverpleegkundige vraagt. Door het werkveld is zelfs uitgesproken dat een baan als ambulanceverpleegkundige kort na afstuderen geen voor de hand liggende keuze is. - Of er ten behoeve van de spoedeisende hulp in een ziekenhuis behoefte is aan een speciaal voor deze taak opgeleide triagist is niet vast komen te staan. Nog een professional erbij zorgt mogelijkerwijs voor onduidelijkheid voor zowel patiënt als collega s. Voor de ambulancebranche ligt dit echter anders. Met name de HAN is in vergevorderde dialoog omtrent invulling van de triagefunctie voor de ambulancezorg. Vanuit de werkgevers is hieromtrent echter onvoldoende duidelijkheid verkregen. In algemene zin stelt het panel vast dat het programma inhoudelijk samenhangend is. Het concept van leerlijnen is goed uitgewerkt en de studieloopbaanbegeleiding en de praktijkbegeleiding zijn goed verzorgd. Wel is het panel van mening dat sommige differentiaties nadere aandacht behoeven. In het bijzonder vraagt het panel zich af of de scheiding voor het vierde jaar tussen de SEH-hulpverlener en de ambulancehulpverlener gerechtvaardigd is gegeven de constatering dat een carrière op de ambulance waarschijnlijk niet solo op de wagen maar binnen een team op de SEH van een ziekenhuis zal beginnen. Een heroverweging van deze specialisaties zou tot een andere indeling van het vierde jaar kunnen leiden. Een goede dialoog met het afnemend beroepenveld is van het grootste belang. Het panel adviseert de HU deze dialoog te intensiveren een bij hun overwegingen nadrukkelijk ook de uitkomsten van de dialoog tussen HAN en het beroepenveld aldaar te betrekken. Een laatste punt van zorg is gelegen in de beschikbaarheid van stageplaatsen. De HU beschikt over adhesieverklaringen van werkgevers in de regio. Deze bevatten in de regel echter geen harde toezeggingen dat stageplaatsen beschikbaar worden gesteld en zijn doorgaans niet afkomstig van het bevoegd gezag. Evenmin is voldoende duidelijk geworden dat organisaties deze stageplaatsen kwalitatief goed kunnen invullen. Ingeschat wordt dat dit met name voor de ambulancezorg een beleidswijziging ten opzichte van het huidige opleidingssysteem vereist. Opnieuw geldt, dat het succes van de opleiding valt of staat met de dialoog tussen hogeschool en het werkveld. Op dit moment is stagecapaciteit nog onvoldoende geborgd. De HU heeft tijdens het locatiebezoek aangegeven de urgentie te onderkennen. Gezien het voornemen van de HU om de dialoog met het werkveld te intensiveren en de samenwerking met de HAN, waar de dialoog met het werkveld steviger vorm lijkt te hebben gekregen, komt het panel alles afwegend toch tot een positief oordeel op dit facet, immers de globale opzet van het programma, alsmede de invulling van het eerste jaar zijn positief beoordeeld en het programma als geheel is inhoudelijk samenhangend. Het panel beoordeelt het facet 2.3 Samenhang programma als voldoende. pagina 19

20 4.2.4 Studielast (facet 2.4) Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen De jaarlijkse studielast (1680 uren) is gelijkmatig over 42 weken van het jaar verdeeld. De totale studiebelasting bedraagt gemiddeld 40 uur per week. Het programma is zodanig opgebouwd dat de studiedruk gelijkmatig over het jaar is verdeeld. Ook bij de planning van toetsmomenten is gestreefd naar een gelijkmatige verdeling over het jaar. In het programma is voorzien in gerichte studieloopbaanbegeleiding. De studieloopbaan begeleider begeleidt veel van de reflectieve leeropdrachten en richt zich met name op de vraag of de student in staat is om de eigen professionele ontwikkeling met behulp van het portfolio te sturen. In het eerste jaar is de studieloopbaanbegeleiding vooral gericht op de vraag of de student voor de zwaarte van de functie die hem of haar na het afstuderen wacht opleidbaar is. Na het eerste jaar krijgt de student een bindend studieadvies. Het panel heeft de studieloopbaanbegeleiding tijdens het locatiebezoek besproken met het opleidingsmanagement. In deze bespreking is naar voren gekomen dat circa 10% van de docenturen worden besteed aan studieloopbaanbegeleiding. Tijdens het locatiebezoek heeft het panel kennis genomen van de studieondersteunende ICT-leeromgeving, die adequaat voorziet in ondersteuning van de opbouw van het portfolio. Het panel stelt vast dat de hogeschool veel nadruk legt op de studieloopbaanbegeleiding. Het panel acht deze keuze van de hogeschool, mede gezien de zwaarte van de functies die de afgestudeerde zal gaan bekleden, terecht. Het panel spreekt zijn waardering uit voor de grote hoeveelheid tijd die wordt gestoken in deze begeleiding en is van mening dat de hogeschool de studievoortgang hiermee aanzienlijk faciliteert. Ook voor de geprotocolleerde wijze waarop de stagebegeleiding is georganiseerd, spreekt het panel zijn waardering uit. De goed ontwikkelde ICT-omgeving draagt bij aan bevordering van de studeerbaarheid. Het panel is derhalve van mening dat het programma studeerbaar is. Indien studenten onverhoopt niet voldoen aan de eisen die de hogeschool stelt, dan wordt dit tijdig gesignaleerd en heeft de student voldoende mogelijkheid voor overstap naar een studie die hem beter ligt. Het panel beoordeelt het facet 2.4 Studielast als voldoende Instroom (facet 2.5) Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: hbo-bachelor: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen In het informatiedossier staan de instroomeisen beschreven. Aspirant-studenten dienen te beschikken over een havo- of vwo-diploma, dan wel een afgeronde mbo-opleiding pagina 20

hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding

hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding hbo-bachelor Medische Hulpverlening Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 13 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording 5 2.1 Werkwijze panel

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Even voorstellen. Studenten aantallen

Even voorstellen. Studenten aantallen DEEL 1 NUMMER 2 NIEUWSBRIEF Medische Hulpverlening Nr 1. September 2012 Even voorstellen De HBO opleiding Medische Hulpverlening (ook wel BMH) is volop in beweging en dat maakt dat er regelmatig iets nieuws

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014 ,mmo r n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot Verpleegkundige

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

G. nuao. Besluit. - Beoordelingskader

G. nuao. Besluit. - Beoordelingskader G. nuao n ederlands - v I a amse acueditati eo rganisati e Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de opleiding hbo-bachelor Medische Hulpverlening

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen {nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN Fontys Hogescholen Raad van bestuur Postbus 347 5600 AH EINDHOVEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Circus & Performance

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Beoordelen in het HBO

Beoordelen in het HBO Beoordelen in het HBO Eef Nijhuis Saxion Joke van der Meer HAN RIZO 12 maart 2013 Competentiegericht leren Competenties bepalen de inhoud van leren en toetsen Leren en beoordeling zijn gericht op effectief

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. 20 mei juli 2016

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. 20 mei juli 2016 wao neder/ands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Tuinbouwmanagement van de Hogeschool Inholland

Nadere informatie

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam swao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht Master Zorgtraject Ontwerp Master Caretrajectory Design (MCD) november 2007. NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Hogeschool Utrecht Master Zorgtraject Ontwerp Master Caretrajectory Design (MCD) november 2007. NVAO Toets Nieuwe Opleiding Hogeschool Utrecht Master Zorgtraject Ontwerp Master Caretrajectory Design (MCD) november 2007 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2508 CD

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Gewijzigd besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bouwkunde van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE CONVENANT ASSOCIATE DEGREE 3 juli 2018 Partijen: 1. de vereniging MBO Raad, statutair gevestigd en kantoorhoudend te (3447 GM) Woerden aan het adres Houttuinlaan 6, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool NHA

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool NHA ,nuao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Medische Hulpverlening van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Medische Hulpverlening van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ,nuao w nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Medische Hulpverlening van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen datum

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Commercieel Privaatrecht van de Erasmus

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

15 november januari Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

15 november januari Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie esiuif Wijzigingsbesluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Business Studies Logistiek van Hogeschool

Nadere informatie

SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld. Meerjarenplan Opleiden in de School

SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld. Meerjarenplan Opleiden in de School SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld Meerjarenplan Opleiden in de School 2015-2018 Opleidingsteam, 2015 Samen opleiden: impact van leren in beeld Meerjarenplan 2015-2018 Inleiding Goed onderwijs staat

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Christelijke Hogeschool Ede

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Christelijke Hogeschool Ede swqo r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Christelijke Hogeschool Ede

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie nuao * nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie B i luit datum 31 mei 2017 onderwerp Besluit Toets nieuw Associate-degreeprogramma Commerciële Economie van de Christelijke Hogeschool Windesheim (005233)

Nadere informatie

HBO en HBO-niveau in het CAM veld

HBO en HBO-niveau in het CAM veld HBO en HBO-niveau in het CAM veld Voorzitter SNRO: Drs. Johan Boogaars 3 oktober 2013. Inleiding Op dit moment worden er door verzekeraars maar ook beroepsverenigingen en koepels stellingen geponeerd en

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

23 maart april Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr. 9832).

23 maart april Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr. 9832). nuao w nederlands- alaamse accreditatieorganisatie»es Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Pedagogisch Educatief Medewerker

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Almere augustus juli 2017

Almere augustus juli 2017 ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es t. Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag Toets Nieuwe Opleiding van de Associate degree-opleiding Pedagogisch Educatief Medewerker

Nadere informatie

: Niet van toepassing : 16 november 2015 : 8 maart 2016 : 29 juli 2016 : 30 januari 2017 : Niet van toepassing : 8 mei 2017

: Niet van toepassing : 16 november 2015 : 8 maart 2016 : 29 juli 2016 : 30 januari 2017 : Niet van toepassing : 8 mei 2017 ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van de Hogeschool

Nadere informatie

: 29 april 2016 : 17 mei 2016

: 29 april 2016 : 17 mei 2016 m a o w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Bachelor of Nursing

Nadere informatie

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016 nuao r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Retailmangement en -marketing van de Hogeschool NCOI

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht ,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma. : Sales en Accountmanagement

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma. : Sales en Accountmanagement nuao r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma Sales en Accountmanagement van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Adviseren aan de poort

Adviseren aan de poort Adviseren aan de poort Bachelor Medische Hulpverlening Jantine Huizing & Monique de Voigt jantine.huizing@hu.nl monique.devoigt@hu.nl 1 Inhoud van deze infoshop Onstaan van de Bachelor Medische Hulpverlening

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791).

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791). ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie it Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Elektrotechniek van de Fontys Hogescholen

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Elektrotechniek van de Fontys Hogescholen ,nvao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Elektrotechniek van de Fontys Hogescholen datum

Nadere informatie

REGELING EN BEOORDELINGSKADER BEOORDELING AFSTUDEERRICHTINGEN GGZ AGOOG

REGELING EN BEOORDELINGSKADER BEOORDELING AFSTUDEERRICHTINGEN GGZ AGOOG REGELING EN BEOORDELINGSKADER BEOORDELING AFSTUDEERRICHTINGEN GGZ AGOOG Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl REGELING EN BEOORDELINGSKADER

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). ?nvao * nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Leiderschap in Onderwijs van de

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ,nvao F nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen datum 31 juli

Nadere informatie

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen 20 september 2013 Inhoud 1 Opzet 3 2 Toetsingskader 4 2.1 Onderwerp 1: Programma/opleidingsprofiel 4 2.2 Onderwerp 2: Inzet van personeel 4

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens

Nadere informatie

hbo-bachelor Sociaal-Juridische Dienstverlening (240 ECTS) 22 oklober 2012 voltijd, deeltijd

hbo-bachelor Sociaal-Juridische Dienstverlening (240 ECTS) 22 oklober 2012 voltijd, deeltijd se a ccr editati eorgani sati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor SociaalJuridische Dienstverlening van de Hanzehogeschool roningen datum 7 mei2013

Nadere informatie

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene

Nadere informatie

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Werktuigbouwkunde van de Fontys Hogescholen

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Werktuigbouwkunde van de Fontys Hogescholen ,nvao w n e d e rla n d s- ulaamse a ccre d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Werktuigbouwkunde van de Fontys

Nadere informatie

esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool

esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool ,nvao w n e d e ria n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie esluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Stenden Hogeschool

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Verpleegkunde van de Breederode Hogeschool

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Verpleegkunde van de Breederode Hogeschool ,mwo w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie BB ü Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Verpleegkunde van de

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Zorg en technologie van

Nadere informatie

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 (versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2501 CD The Hague

Nadere informatie

: n.v.t. : 14 oktober 2014 : 22 april 2015 : 18 juni 2015 : 31 juli 2015

: n.v.t. : 14 oktober 2014 : 22 april 2015 : 18 juni 2015 : 31 juli 2015 ,nvao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Logistiek & Supply Chain Management van Hogeschool

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We

Nadere informatie

Advies panel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies panel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie uit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master of Science in Musculoskeletal

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Accreditatie nieuwe opleiding

Accreditatie nieuwe opleiding Accreditatie nieuwe opleiding Hogeronderwijsinstellingen die een nieuwe associate degree-, bachelor- of masteropleiding willen starten, dienen deze laten erkennen door de (accrediteren). Dit kan via een

Nadere informatie

: 120. : 20 juli 2016 : 22 september 2016

: 120. : 20 juli 2016 : 22 september 2016 nvao r n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie es luit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Hogeschool

Nadere informatie

Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster

Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster Format voor het plan van aanpak voor het aanvragen van een ster Uitwerking Domein Gezondheidszorg Hogeschool Utrecht Honoursforum GZ Onderwerp / thema: Naam student: Studentnummer: Opleiding: Studiejaar

Nadere informatie

Op weg naar de (academische) opleidingsschool

Op weg naar de (academische) opleidingsschool Discussienota Nationalgeographic.nl Adviescommissie ADEF OidS Mei 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Uitgangspunten Samen Opleiden 2. Ambities van (academische) opleidingsscholen 3. Concept Samen Opleiden

Nadere informatie

REGELING EN BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE BIJSCHOLINGSPROGRAMMA S GGZ AGOOG

REGELING EN BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE BIJSCHOLINGSPROGRAMMA S GGZ AGOOG REGELING EN BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE BIJSCHOLINGSPROGRAMMA S GGZ AGOOG Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl REGELING EN BEOORDELINGSKADER

Nadere informatie

: 120 : 25 april 2016 : 2 mei : 13 mei 2016 : 28 mei 2016

: 120 : 25 april 2016 : 2 mei : 13 mei 2016 : 28 mei 2016 ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Pedagogisch Professional Kind en Educatie van de

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. nvao 7 nederiands-aiaam se accreditatie organisatie datum 31 juli 2017 onderwerp Besluit accreditatie hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005584) uw kenmerk UITCVB17/20969

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. ,nvao ' nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Master of Business Administration van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie