Begrafenis. van een Moniale

Transcriptie

1 Begrafenis van een Moniale

2 Begrafenis van een Moniale Pinksteren

3

4 trisagion voor de overledene in de cel van de overleden Moniale Wanneer een moniale naar de Heer gaat wordt het lichaam door de aangestelde moniale met lauw water afgesponsd. Maar aangezien het lichaam niet gewassen moet worden, noch ontbloot, doet zij het volgende: Met de spons maakt zij een Kruis op het voorhoofd, op de borst, de handen en de voeten en verder niets. Daarna doet zij haar schone kleren aan. Zij doet haar de kleding aan die bij haar wijding past, de koukoulion (indien zij Groot-schima draagt) doet zij om, met de kap over het gezicht tot aan de kin, zodat het gezicht niet zichtbaar is. Ook het schima en de polystavrion en de riem en nieuwe sandalen. Dan legt zij de mantia naast het lichaam, tilt het lichaam enigzins op van de mat en spreidt de mantia uit, van hoofd tot voeten. Dan snijdt zij met een mes de zijkanten van de mantia, zij verdeelt het geheel in tweeën, en maakt gaten aan de zijkanten, en bindt de linker reep en de rechter reep aan elkaar, daarmee drie kruisen makend, één bij het hoofd, één over de borst en één bij de knieën, en met de overgebleven stukken van de twee repen bindt zij de voeten vast. Daarna roept zij de dienstdoende priester. Deze doet zijn epitrachiel om, wierook op het wierookvat en geeft de beginzegen. P Gezegend is onze God, immer, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. L Amen. Heilige God, Heilige Sterke, Heilige Onsterflijke, ontferm U over ons. (3x) Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Alheilige Drieëenheid, ontferm U over ons, Heer, wis onze zonden uit, Meester, vergeef ons onze ongerechtigheden, Heilige, bezoek ons en genees onze zwakheden, omwille van Uw Naam

5 euchologion Heer, ontferm U.(3x) Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Onze Vader, Die in de Hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede, zoals in de hemel, zo ook op aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaren vergeven, en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. P Want van U is het koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid: van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. L Amen. troparen (vlot gezongen) toon 4 P of K K t.4-6 -

6 trisagion voor de Moniale litanie D Ontferm U over ons, o God, volgens Uw grote ontferming, wij smeken U: verhoor ons en ontferm U. K _ D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten

7 euchologion De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. K D K gebed Tijdens de voorbeden van de diaken wordt dit gebed in elke litanie stil gebeden door de priesters om beurten, nu beginnend bij de oudste, die vlak bij de baar gaat staan. P God van de geesten en van alle vlees, Die de dood overwonnen en de duivel vernietigd hebt, Die aan Uw wereld leven geschonken hebt: Gij, Heer, schenk de rust aan de ziel van Uw ontslapen dienares N.N., in de plaats van Licht, de plaats van vreugde, de plaats van verkwikking, waar alle smart, droefheid en zuchten afwezig zijn. Vergeef haar, als goede en menslievende God, iedere zonde, die zij in woord, in daad, of in gedachten heeft begaan. Want er is geen mens die leeft zonder te zondigen: Immers Gij alleen zijt zonder zonde; Uw rechtvaardigheid duurt in eeuwigheid, en Uw woord is waarheid. Want Gij zijt de Opstanding en het leven en de rust van Uw ontslapen dienares N.N., Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen

8 trisagion voor de Moniale Wegzending P Eer aan U, onze God, onze hoop, eer aan U. L Eer...Nu en... Heer, ontferm U. (3x) Vader, zegen. P Dat Christus onze waarachtige God, Die opgestaan is uit de doden, en Die als onsterflijke Koning macht heeft over doden en levenden, de ziel van Uw dienares N.N., die van ons is heengegaan, plaatse in de woningen der rechtvaardigen, en haar verkwikke in Abrahams schoot, en haar rekene onder de rechtvaardigen, en Zich over ons ontferme en ons redde, door de gebeden van Zijn alzuivere, ongerepte, heilige Moeder, van de heilige, roemrijke, alomgeprezen apostelen, van onze heilige Goddragende vaders, (van de heilige roemrijke voorouders des Heren, Abraham, Isaäk en Jacob,) van Zijn vriend de heilige, gerechte Lazarus, die op de vierde dag werd opgewekt, en van al Zijn heiligen, want Hij is goed en menslievend. Amen. P Eeuwig zij uw gedachtenis, gelukzalig te prijzen en onvergetelijke zuster. (3x) Wanneer alles klaar is voor de uitvaart, nemen de zusters het lichaam op en, onder het zingen van Heilige God.. dragen ze het naar de Kerk, in de Narthex*. Wanneer het tijd is om de uitvaartdienst te zingen, gaat de lampopsteker de zware klokken luiden, dan het ijzerwerk, in drie stasen. En zo komen alle zusters bijeen, en de sacristiebewaarder deelt brandende kaarsen aan hen uit. (3x ) * in de praktijk meestal naar de kerk, omdat narthex te klein is; met het hoofd aan de narthex-zijde, en de voeten richting altaar. Een kaars aan het hoofdeinde, met een schaaltje kolyva

9 D Zegen, vader. P+ Gezegend is onze God, immer, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. L Amen. PsalM 90 Wie woont onder de bescherming van de Allerhoogste, verblijft onder de schutse van de God des hemels. Hij zal zeggen tot de Heer: Gij zijt mijn Beschermer en mijn toevlucht, mijn God op Wie ik vertrouw. Want Hij zal u verlossen uit de strik der jagers, en uit de woorden die u ontstellen. Met Zijn wieken zal Hij u overschaduwen, en onder Zijn vleugels zult gij vertrouwen. Als met een schild omringt u Zijn waarachtigheid. Gij hoeft niet te vrezen voor verschrikking in de nacht, of voor de pijl die vliegt overdag. Voor wat rondwaart in het duister, voor een ramp of de duivel van de middag. Al vallen er duizend aan uw zijde, en tienduizend aan uw rechterhand: tot u zal het onheil niet naderen. Ja, met eigen ogen zult ge het zien, en de vergelding van de zondaars aanschouwen. Want Gij, Heer, zijt mijn hoop, de Allerhoogste hebt gij tot uw toevlucht gesteld. Tot u zal het onheil niet doordringen, geen plaag zal uw woontent naderen. Want Hij zal Zijn engelen over u bevelen, om u te behoeden op al uw wegen Begrafenis van een Moniale in de kerk

10 Begrafenis van een Moniale Op handen zullen zij u dragen, opdat gij uw voet niet stoot aan een steen. Op adder en koningsslang zult gij treden, leeuw en draak zult gij vertrappen. Omdat hij op Mij vertrouwt, zal Ik hem bevrijden, Ik zal hem beschermen, want hij kent Mijn Naam. Roept hij mij aan, dan zal Ik hem verhoren, Ik zal bij hem zijn in nood: Ik zal hem eruit bevrijden en hem verheerlijken. Met lengte van dagen zal Ik hem verzadigen, en Ik zal hem mijn heil doen zien. Eer... Nu en... alleluja t.8 K K Zijn gedachtenis is van geslacht tot geslacht. K tropaar t.8 Eer... herhalen:want op U..) - 11

11 euchologion Nu en... (theotokion) En onmiddellijk: PsalM 118 Ps 118 wordt in twee stasen rustig gelezen. Wil men inkorten dan alleen de dikgedrukte verzen. Na ieder vers van de eerste helft zingen we evt. (=facultatief-niet in Griekenland:) (K a Alef eerste stase van PsalM gelukzalig de onberispelijken op de weg, die wandelen naar de wet des Heren. 2. Gelukzalig die Zijn getuigenissen doorvorsen, die Hem zoeken met heel hun hart. 3. Want zij die de wet overtreden, wandelen niet op Zijn wegen

12 4. Gij hebt Uw geboden gegeven om ze nauwgezet te onderhouden. 5. Mogen mijn wegen gericht zijn op het onderhouden van Uw voorschriften. 6. Dan zal ik niet beschaamd staan, wanneer ik al Uw geboden in acht neem. 7. Ik zal U belijden met een oprecht hart, door het leren van Uw rechtvaardige oordelen. 8. Uw voorschriften zal ik onderhouden: verlaat mij toch niet geheel en al. b Beth 9. Waardoor houdt een jongeman zijn weg recht? Door Uw woorden te onderhouden. 10. Ik zoek U met heel mijn hart; wend mij niet af van Uw geboden. 11. In mijn hart heb ik Uw woorden verborgen, om niet te zondigen tegen U. 12. Gezegend zijt Gij, Heer; leer mij Uw voorschriften. 13. Met mijn lippen verkondig ik alle oordelen van Uw mond. Begrafenis van een Moniale 14. Ik vind evenveel vreugde in de weg van Uw getuigenissen, als in de grootste rijkdom. 15. In Uw geboden zal ik mij verdiepen, en Uw wegen doorgronden

13 euchologion 16. Uw voorschriften zal ik overwegen: Ik zal Uw woorden niet vergeten. g Gimel 17. Doe goed aan Uw dienaar; ik zal leven en Uw woorden onderhouden. 18. Neem de sluier van mijn ogen, en ik zal de wonderen van Uw wet doorgronden. 19. Ik ben een vreemdeling op aarde, verberg Uw geboden niet voor mij. 20. Mijn ziel werd te allen tijde verteerd door het verlangen naar Uw oordelen. 21. Gij straft de hoogmoedigen: vervloekt zijn wie afwijken van Uw geboden. 22. Neem smaad en verachting van mij weg, omdat ik Uw getuigenissen zoek. 23. Want zelfs vorsten zitten neer en belasteren mij, maar Uw dienaar verdiept zich in Uw voorschriften. 24. Want Uw getuigenissen zijn mijn overweging: Uw voorschriften mijn raad. d Daleth 25. Mijn ziel kleeft aan de grond, maak mij levend volgens Uw woord

14 Begrafenis van een Moniale 26. Ik heb U mijn wegen bekend gemaakt, en Gij hebt mij verhoord: leer mij Uw voorschriften. 27. Geef mij inzicht in de weg van Uw voorschriften, en ik zal Uw wonderwerken overdenken. 28. Mijn ziel is slaperig van lusteloosheid; versterk mij door Uw woorden. 29. Houd de weg van het onrecht van mij af, en ontferm U over mij door Uw wet. 30. Ik heb de weg der waarheid verkozen; Uw oordelen ben ik niet vergeten. 31. Ik ben gehecht aan Uw getuigenissen, Heer, beschaam mij niet. 32. Ik snel over de weg van Uw geboden, wanneer Gij mijn hart verruimt. h Hee 33. Geef mij, Heer, de weg van Uw voorschriften tot wet, en ik zal ze altijd zoeken. 34. Geef mij inzicht om Uw wet te doorvorsen, en ik zal haar met heel mijn hart onderhouden. 35. Leid mij op het pad van Uw geboden, want daarnaar verlang ik. 36. Neig mijn hart naar Uw getuigenissen, en niet naar hebzucht

15 37. Keer mijn ogen af om geen ijdelheid te zien; maak mij levend op Uw weg. 38. Doe aan Uw dienaar Uw uitspraak gestand, zodat hij U vreest. 39. Neem weg mijn smaad, waarvoor ik vrees, want Uw oordelen zijn goed. 40. Zie, ik verlang naar Uw geboden; maak mij levend in Uw rechtvaardigheid. w Waw 41. Heer, moge Uw barmhartigheid over mij komen; Uw heil, volgens Uw woord. 42. Dan zal ik een weerwoord hebben voor wie mij honen, want ik vertrouw op Uw woorden. 43. Neem het woord der waarheid niet geheel en al weg uit mijn mond, want ik vertrouw op Uw oordelen. 44. Dan zal ik altijd Uw wet onderhouden, voor eeuwig en in de eeuwen der eeuwen. 45. Vrij van zorgen zal ik wandelen. want ik onderzoek Uw geboden. 46. Ik zal over Uw getuigenissen spreken tegenover koningen, zonder mij erover te schamen. 47. Ik overweeg Uw geboden, die ik zozeer liefheb. euchologion

16 Begrafenis van een Moniale 48. Ik zal mijn handen opheffen naar Uw geboden, die ik liefheb, en ik zal Uw voorschriften overdenken. z Zain 49. Gedenk de woorden die Gij sprak tot Uw dienaar, waardoor Gij mij deed vertrouwen. 50. Dit troostte mij in mijn ellende, want Uw uitspraak maakte mij levend. 51. Hoogmoedigen overtraden de wet geheel en al, maar van Uw wet week ik niet af. 52. Heer, Ik was Uw oordelen van oudsher gedachtig, en ik werd getroost. 53. Ik was door moedeloosheid bevangen, vanwege de zondaars, die Uw wet verzaken. 54. Uw voorschriften waren mijn gezangen in het oord van mijn ballingschap. 55. In de nacht, Heer, was ik U naam gedachtig; en ik onderhield Uw wet. 56. Dit is mij gebeurd, omdat ik Uw voorschriften heb onderzocht. j Heth 57. Gij zijt mijn deel, Heer, ik zei dat ik Uw wet zal onderhouden. 58. Ik smeek tot Uw aangezicht met heel mijn hart: ontferm U over mij volgens Uw uitspraak

17 euchologion 59. Ik denk over Uw wegen na, wend mijn voeten naar Uw getuigenissen. 60. Ik ben bereid en niet bevreesd, om Uw geboden te onderhouden. 61. Touwen van zondaars verstrikken mij, maar Uw wet vergeet ik niet. 62. Te middernacht sta ik op om U te belijden vanwege de oordelen van Uw rechtvaardigheid. 63. Ik ben metgezel van allen die U vrezen, en die Uw geboden onderhouden. 64. Heer, de aarde is vol van Uw barmhartigheid; leer mij Uw voorschriften. f Teth 65. Gij hebt goed gedaan aan Uw dienaar, Heer, volgens Uw woord. 66. Leer mij goedheid, tucht en kennis, want ik vertrouw op Uw geboden. 67. Voordat ik vernederd werd, had ik gezondigd, daarom onderhoud ik Uw uitspraak. 68. Gij zijt goed, Heer; in Uw goedheid leer mij Uw voorschriften. 69. Het onrecht van hoogmoedigen is tegen mij toegenomen, maar ik onderzoek uit heel mijn hart Uw geboden. - 18

18 Begrafenis van een Moniale 70. Hun hart is vet geworden als gestremde melk, maar ik overweeg Uw wet. 71. Goed is het voor mij dat Gij mij vernederd hebt, opdat ik Uw voorschriften zou leren. 72. Goed voor mij is de wet van Uw mond, beter dan duizenden goud- en zilverstukken. y Jod 73. Uw handen hebben mij gemaakt en gevormd; geef mij inzicht om Uw geboden te leren. 74. Wie U vrezen zullen mij zien en zich verheugen, want op Uw woorden stel ik mijn vertrouwen. 75. Ik weet, Heer, dat Uw oordelen rechtvaardig zijn; dat Gij mij terecht vernederd hebt. 76. Laat Uw barmhartigheid mij toch troosten, volgens Uw uitspraak tot Uw dienaar. 77. Laat Uw ontferming over mij komen en ik zal leven want Uw wet is mijn overweging. 78. Laat de trotsen te schande worden omdat zij onrechtvaardig wetteloosheid tegen mij bedrijven, terwijl ik Uw geboden overdenk. 79. Mogen zich tot mij wenden zij die U vrezen, en die Uw getuigenissen kennen. 80. Moge mijn hart onberispelijk worden in Uw voorschriften, opdat ik niet te schande word

19 euchologion k Kaf 81. Mijn ziel smacht naar Uw redding, op Uw woorden heb ik mijn hoop gesteld. 82. Mijn ogen smachten naar Uw uitspraak, en zeggen: wanneer zult Gij mij troosten? 83. Want ik ben geworden als een wijnzak bedekt met rijp; Uw voorschriften ben ik niet vergeten. 84. Hoeveel zijn de levensdagen van Uw dienaar? Wanneer zult Gij mij recht doen tegenover mijn vervolgers? 85. Wetsovertreders vertellen mij verzinsels; maar dat is niet zoals Uw wet, o Heer. 86. Al Uw geboden zijn waarheid; Ten onrechte vervolgen zij mij: kom mij te hulp 87. Bijna hadden zij een eind gemaakt aan mijn leven op aarde; toch heb ik Uw geboden niet verlaten. 88. Maak mij levend volgens Uw barmhartigheid, en ik zal de getuigenissen van Uw mond onderhouden. l Lamed 89. Heer, tot in eeuwigheid houdt Uw woord stand in de hemel. 90. Uw waarheid duurt van geslacht tot geslacht; Gij hebt de aarde gegrondvest en zij houdt stand

20 Begrafenis van een Moniale 91. Volgens Uw beschikking houdt de dag stand, want alles is U onderworpen. 92. Als ik Uw wet niet voortdurend overwogen had, dan was ik in mijn vernedering bezweken. 93. In eeuwigheid zal ik Uw voorschriften niet vergeten, want daarin hebt Gij mij levend gemaakt. en het koor zingt 2x en de derde keer: litanie D Nogmaals en nogmaals, laat ons in vrede bidden tot de Heer. K D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten

21 euchologion K D K De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. P ( leest ondertussen zachtjes het gebed) Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K _Amen. _

22 Begrafenis van een Moniale tweede stase van PsalM 118 facultatief: na elk vers herhalen we het refrein: (niet in Griekenland) ( K ) 94. De Uwe ben ik: red mij, want steeds zoek ik Uw voorschriften. 95. Zondaars wachten mij op om mij te verdelgen, maar ik heb inzicht in Uw getuigenissen. 96. Ik zie een grens aan alle volkomenheid, maar Uw gebod is oneindig wijd. m Mem 97. Hoezeer bemin ik Uw wet, o Heer: heel de dag is zij mijn overweging. 98. Gij hebt mij wijzer gemaakt dan mijn vijanden door Uw gebod, dat in eeuwigheid bij mij is. 99. Ik heb meer inzicht dan allen die mij onderrichten, want Uw getuigenissen zijn mijn overweging Ik heb meer inzicht dan de oudsten, want steeds zoek ik Uw geboden Van elke kwade weg heb ik mijn voeten afgehouden, opdat ik Uw woorden zou bewaren Ik ben niet afgeweken van Uw oordelen, want Gij hebt mij de wet gegeven Hoe zoet zijn Uw uitspraken voor mijn keel, zoeter dan honing voor mijn mond

23 104. Door Uw geboden heb ik inzicht gekregen; daarom haat ik elke ongerechte weg. n Noen 105. Een lamp voor mijn voeten is Uw woord, en een licht op mijn paden Ik heb gezworen en ben vastbesloten uw rechtvaardige oordelen te onderhouden Ik ben ten uiterste vernederd; Heer, maak mij levend volgens Uw woord Laat, Heer, de vrijwillige offers van mijn mond U welgevallig zijn; en leer mij Uw oordelen Mijn ziel is steeds in Uw handen: Uw wet vergeet ik niet Zondaars spannen een strik voor mij, en ik dwaal niet af van Uw geboden Uw getuigenissen werden voor eeuwig mijn erfdeel, want zij zijn de vreugde van mijn hart Ik neig mijn hart om Uw voorschriften tot in eeuwigheid te doen, met het oog op een beloning. s Samech 113. Wetsovertreders haat ik, maar Uw wet bemin ik Mijn helper en beschermer zijt Gij, Op Uw woord heb ik mijn vertrouwen gesteld euchologion

24 Begrafenis van een Moniale 115. Ga weg van mij, boosdoeners, en ik zal de geboden van mijn God onderzoeken Help mij volgens Uw uitspraak en maak mij levend; en beschaam mijn verwachting niet Help mij, dan ben ik gered, en ik zal steeds Uw voorschriften overwegen Gij minacht allen die afwijken van Uw voorschriften, want zij zinnen op onrecht Alle zondaars op aarde beschouw ik als wetsovertreders, daarom heb ik Uw getuigenissen lief Nagel mijn vlees vast aan de vreze voor U, want ik ben bevreesd voor Uw oordelen. o Ain 121. Ik handelde naar recht en gerechtigheid lever mij niet over aan wie mij onrecht doen Neem Uw dienaar aan ten goede; laat hoogmoedigen mij niet belasteren Mijn ogen smachten naar Uw verlossing, naar Uw rechtvaardige uitspraak Doe met Uw dienaar volgens Uw barmhartigheid, en leer mij Uw voorschriften Uw dienstknecht ben ik: geef mij inzicht om Uw getuigenissen te kennen

25 euchologion 126. Het is tijd voor de Heer om te handelen; zij hebben Uw wet geschonden Daarom heb ik Uw geboden lief, boven goud en topaas Daarom volbreng ik al Uw geboden, haat ik elke ongerechte weg. p Fee 129. Wonderbaar zijn Uw getuigenissen, daarom doorvorst ze mijn ziel De uitleg van Uw woorden verlicht en geeft inzicht aan de kleinen Ik open mijn mond en haal diep adem, want ik smacht naar Uw geboden. Vanaf het volgde vers : 132. Zie op mij neer en ontferm U over mij, volgens Uw besluit over hen die Uw Naam liefhebben. zingen we evt. als refrein (niet in Griekenland): t Richt mijn schreden naar Uw woorden, en laat geen ongerechtigheid mij overheersen Bevrijd mij van de laster der mensen, en ik zal Uw geboden onderhouden

26 Begrafenis van een Moniale 135. Laat Uw aanschijn lichten over Uw dienaar; en leer mij Uw voorschriften Mijn ogen vergieten stromen van tranen, omdat ik Uw wet niet heb onderhouden. x Sadee 137. Gij zijt rechtvaardig, Heer; Recht zijn Uw oordelen Gij hebt Uw getuigenissen uitgevaardigd als gerechtigheid en volkomen waarheid De ijver voor U verteert mij, omdat mijn vijanden Uw woorden vergeten Uw uitspraak is volkomen gelouterd, en Uw dienaar heeft haar lief Ik ben nog jong en word geminacht, maar Uw gerechtigheid vergeet ik niet Uw rechtvaardigheid is rechtvaardigheid voor eeuwig: Uw wet is waarheid Ellende en nood hebben mij getroffen; Uw geboden zijn mijn overweging Uw getuigenissen zijn rechtvaardigheid voor eeuwig; geef mij inzicht, dan zal ik leven

27 q Kof 145. Ik roep uit heel mijn hart: Verhoor mij, Heer; Uw voorschriften zal ik onderzoeken Ik roep tot U: red mij; en ik zal Uw getuigenissen onderhouden Voor dag en dauw roep ik, ik vertrouw op Uw woorden Voor de dageraad zijn mijn ogen open, om Uw uitspraken te overwegen Heer, luister naar mijn stem, volgens Uw barmhartigheid; maak mij levend, volgens Uw oordeel Naderbij komen zij die mij onrechtvaardig vervolgen, maar zij hebben zich verwijderd van Uw wet Gij zijt nabij, Heer; al Uw wegen zijn waarheid; euchologion 152. Van den beginne wist ik van Uw getuigenissen, dat Gij ze hebt gegrondvest voor eeuwig. r Resj 153. Zie mijn vernedering en bevrijd mij, want ik ben Uw wet niet vergeten Voer mijn rechtszaak en verlos mij; maak mij levend door Uw woord

28 Begrafenis van een Moniale 155. Ver is de redding verwijderd van zondaars, want Uw voorschriften zoeken ze niet Groot is Uw barmhartigheid, o Heer; maak mij levend volgens Uw oordeel Talrijk zijn wie mij vervolgen en verdrukken; ik wijk niet af van Uw getuigenissen Ik zie de onverstandigen, en word bedroefd, omdat zij Uw uitspraken niet onderhouden Zie, hoe ik Uw geboden liefheb; Heer, maak mij levend in Uw barmhartigheid De oorsprong van Uw woorden is waarheid; al Uw rechtvaardige oordelen zijn voor eeuwig. v Sjin 161. Vorsten vervolgen mij zonder reden, en mijn hart is bevreesd voor Uw woorden Ik zal jubelen over Uw uitspraken, zoals iemand die een grote buit vindt Voor onrecht heb ik haat en verachting, maar Uw wet heb ik lief Zevenmaal daags zing ik Uw lof over Uw rechtvaardige oordelen Grote vrede hebben zij die Uw wet beminnen: voor hen is er geen struikelblok

29 euchologion 166. Heer, ik verwacht Uw verlossing; Uw geboden heb ik lief Mijn ziel onderhoudt Uw getuigenissen en heeft ze innig lief Ik onderhoud Uw geboden en Uw getuigenissen, want al mijn wegen, Heer, zijn U bekend. t Taw 169. Laat mijn smeken naderen tot Uw aangezicht, o Heer, schenk mij inzicht, volgens Uw uitspraak Moge mijn verzoek voor Uw aanschijn komen; Heer, bevrijd mij, volgens Uw uitspraak Moge hymnen van mijn lippen vloeien, wanneer Gij mij Uw voorschriften leert Moge mijn tong Uw uitspraken verkondigen, want al Uw geboden zijn rechtvaardigheid Laat Uw hand mij verlossen, want ik heb Uw geboden verkozen Heer, ik verlang naar Uw verlossing; en Uw wet is mijn overweging Mijn ziel zal leven en U loven, en Uw oordelen zullen mij helpen Ik ben afgedwaald als een verloren schaap: zoek Uw dienaar, want Uw geboden ben ik niet vergeten

30 Begrafenis van een Moniale en het koor zingt: 2 x en de derde keer: gezegendzangen t

31 euchologion

32 Begrafenis van een Moniale

33 euchologion (3x) litanie D Ontferm U over ons, o God, volgens Uw grote ontferming, wij smeken U: verhoor ons en ontferm U. K _ D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden

34 Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. K D K Begrafenis van een Moniale P Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen.- t.5 troparen (c.q. kathisma-zangen)

35 euchologion PsalM 50 Ontferm U over mij, o God, volgens Uw grote ontferming, en volgens de overvloed van Uw barmhartigheid wis mijn ongerechtigheid uit. Was mij steeds meer van mijn ongerechtigheid en reinig mij van mijn zonde. Want ik erken mijn ongerechtigheid, en mijn zonde staat mij voortdurend voor ogen. Tegen U alleen heb ik gezondigd, en ik heb kwaad gedaan voor Uw aanschijn. Zodat Gij rechtvaardig blijkt in Uw uitspraak, en zult winnen als men U oordeelt. Want zie, in ongerechtigheden ben ik ontvangen, mijn moeder droeg mij in zonden. Want zie, Gij hebt waarheid lief, het onbekende en het verborgene van Uw wijsheid hebt Gij mij bekend gemaakt

36 Begrafenis van een Moniale Besprenkel mij met hysop en ik zal rein worden; was mij en ik word witter dan sneeuw. Laat mij vreugde en blijdschap horen, en mijn vernederd gebeente zal zich verheugen. Wend Uw aangezicht van mijn zonden af, en wis al mijn ongerechtigheden uit. Schep in mij een rein hart, o God, en maak nieuw een rechte geest in mijn binnenste. Verwerp mij niet van voor Uw aangezicht, en neem Uw Heilige Geest niet van mij weg. Geef mij de vreugde terug van Uw heil, en sterk mij met een besturende geest. Wettelozen zal ik Uw wegen leren, en goddelozen zullen zich tot U bekeren. Bevrijd mij van bloedschuld, o God, God van mijn heil; mijn tong zal Uw gerechtigheid bejubelen. Heer, open mijn lippen, en mijn mond zal Uw lof verkondigen. Want als Gij een offer wilde, zou ik het brengen, maar in brandoffers hebt Gij geen behagen. Een offer voor God is een vermorzelde geest, een vermorzeld en vernederd hart zult Gij, God, niet versmaden. Doe goed, Heer, in Uw welbehagen aan Sion, en mogen de muren van Jeruzalem worden opgebouwd. Dan zult Gij behagen hebben in een offer van rechtvaardigheid, offerande en brandoffers, dan zal men kalveren op Uw altaar opdragen

37 anabathmi - Acht Antifonen d.w.z. van iedere anabathmi de eerste antifoon, gevolgd door stichieren van Theofaan, gevolgd door kleine litanie. (Hier alleen de eerste 3 van de 8 tonen opgenomen) 1e antifoon - toon 1 euchologion stichieren van theofanes vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. t

38 Begrafenis van een Moniale vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. t.1 t

39 euchologion t.1 kleine litanie (na iedere antifoon) D Nogmaals en nogmaals, laat ons in vrede bidden tot de Heer. K D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. K

40 D Bidden wij de Heer. Begrafenis van een Moniale K P Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen.- anabathmi t.2 (1e Antifoon)

41 stichieren (bij anabathmi van toon 2) vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. t.2 euchologion vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. t

42 Begrafenis van een Moniale t.2 t

43 euchologion kleine litanie D Nogmaals en nogmaals, laat ons in vrede bidden tot de Heer. K D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. K D K P Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen

44 Begrafenis van een Moniale anabathmi toon 3 1e antifoon stichieren (bij anabathmi van toon 3) vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. Ldn-t

45 euchologion vers: Heer Christus, schenk rust aan Uw dienares. Ldn-t.3 Ldn-t.3 Ldn-t.3

46 Begrafenis van een Moniale litanie D Nogmaals en nogmaals, laat ons in vrede bidden tot de Heer. K D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. K Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. D K P Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen.- (in het Grieks volgen 4 e t/m 8 e antifoon - niet vertaald en hier niet opgenomen.)

47 euchologion kondaak t.8 ikos Gij alleen zijt onsterfelijk, Die de mens geschapen hebt en geformeerd: maar wij stervelingen zijn uit aarde geschapen en zullen tot haar terugkeren, zoals Gij bevolen hebt, toen Gij mij schiep en tot mij sprak: Gij zijt aarde en tot de aarde zult gij terugkeren. Daarheen zullen wij, sterfe lijken, allen gaan, ** die als klaagzang zingen bij het graf: Alleluja.- K zaligsprekingen (irmen-toon-2, met tussengevoegde troparen) K irmos-t.2-ldn

48 Begrafenis van een Moniale Gedenk, Barmhartige, ook ons, zoals Gij aan de rover hebt gedacht in het koninkrijk der hemelen. Allen die God vrezen, zullen zich in Hem verheugen, in het koninkrijk der hemelen

49 euchologion Uw dienares die U op aarde in ascese rechtgelovig gediend heeft, verheerlijk haar, o Redder, in de hemelen. Uw dienares die in geloof, hoop en liefde Godwaardig op aarde geleefd heeft, verheerlijk haar, o Redder, in de hemelen. Laat rusten Uw dienares met de heiligen, o goede God, in het koninkrijk der hemelen. Uw dienares die de wereld heeft verlaten, en vroom en ingetogen geleefd heeft, verheerlijk haar, o Redder, in de hemelen. Eer.. Wij die met eerbied geloven in de éne goddelijke heerschappij in drie Personen, wij verheerlijken Deze in vroomheid. Nu en... Wij allen prijzen u zalig, Alreine, want zonder zaad hebt gij God gebaard, de Koning van de hemelen

50 Begrafenis van een Moniale ProkiMen (ps 114) L Prokimen! (t.3 c.q. 6) L Keer terug, mijn ziel tot uw rust, want de Heer heeft u welgedaan. (ps 27 / 114) D Wijsheid L Lezing uit de eerste brief van Paulus aan de Thessalonicenzen D Laat ons aandachtig zijn apostel (pericoop Thess.4:13-17) roeders, ik wil niet, dat gij onwetend zijt ten aanzien van hen die ontslapen zijn, opdat gij niet bedroefd zijt zoals de anderen, die geen hoop hebben. Want zoals wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, zo zal God op dezelfde wijze hen die in Jezus ontslapen zijn, tot Jezus leiden. Want dit zeggen wij u met een woord van de Heer, dat wij, die in leven blijven tot de komst van de Heer, de ontslapenen in geen geval zullen voorgaan. Want de Heer Zelf zal op het teken, bij het geroep van een aartsengel en bij de klank van Gods bazuin neerdalen uit de hemel. En de doden die in Christus zijn, zullen het eerst opstaan. Daarna zullen wij, de levenden die overgebleven zijn, weggevoerd worden op de wolken in de lucht de Heer tegemoet, en zo zullen wij altijd bij de Heer zijn. t.6 Zalig die Gij hebt uitverkoren en opgenomen (Ps. 64) om in Uw voorhoven te wonen. Haar gedachtenis leeft van geslacht tot geslacht

51 D Wijsheid, staat recht, laat ons luisteren naar het heilig Evangelie. P+Vrede zij u allen. K En met uw geest. D Lezing uit het heilig Evangelie volgens Johannes (Joh. 5:24-30) K P Laat ons aandachtig zijn. evangelie (Joh. 5:24-30) e Heer zei tegen de Joden die tot Hem gekomen waren: Amen, amen, Ik zeg u: Wie naar Mijn woord hoort en in Hem gelooft, Die Mij gezonden heeft, die heeft het eeuwige leven en hij komt niet in het oordeel, maar is vanuit de dood overgegaan naar het leven. Amen, amen, Ik zeg u: Het uur komt en is nu aangebroken, dat de doden de stem van de Zoon Gods zullen horen, en dat wie ernaar luisteren, zullen leven. Want zoals de Vader leven heeft in Zichzelf, zo heeft Hij ook de Zoon gegeven leven in Zichzelf te hebben. En Hij heeft Hem gezag gegeven om ook gericht te houden, omdat Hij de Zoon des mensen is. Verwonder u daar niet over; want het uur komt, dat allen die in de graven zijn, Zijn stem zullen horen en zullen uitgaan, die het goede gedaan hebben, tot de opstanding ten leven, die het kwade gedaan hebben, tot de opstanding ten oordeel. Ik kan uit Mijzelf niets doen. Ik oordeel zoals Ik hoor, en Mijn oordeel is rechtvaardig, want Ik zoek niet Mijn wil, maar de wil van de Vader, Die Mij gezonden heeft euchologion

52 Begrafenis van een Moniale K litanie D Ontferm U over ons, o God, volgens Uw grote ontferming, wij smeken U: verhoor ons en ontferm U. K - D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde vergeven moge worden. K - D K Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterflijke Koning en God. gebed (hardop door de eerste der priesters of door de bisschop, aan het hoofdeinde van de baar) P God van de geesten en van alle vlees, Die de dood overwonnen en de duivel vernietigd hebt, Die aan Uw wereld leven geschonken hebt: Gij, Heer, schenk de rust aan de ziel van Uw ontslapen dienares N.N., in de plaats van Licht, de plaats van vreugde, de plaats van verkwikking, waar alle smart, droefheid en zuchten afwezig zijn

53 Vergeef haar, als goede en menslievende God, iedere zonde, die zij in woord, in daad, of in gedachten heeft begaan. Want er is geen mens die leeft zonder te zondigen: Immers Gij alleen zijt zonder zonde; Uw rechtvaardigheid duurt in eeuwigheid, en Uw woord is waarheid. Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen.- euchologion idiomela van johannes damascenus t

54 Begrafenis van een Moniale Ldn-t.2 Ldn-t

55 euchologion t.4 t

56 Begrafenis van een Moniale t.6 t

57 euchologion t.8 afscheidskus De gemeenschap komt voor het laatste afscheid. Intussen wordt gezongen: t

58 Begrafenis van een Moniale t.2 t

59 euchologion t.2 t.2 Eer... t

60 Begrafenis van een Moniale t

61 Nu en... theotokion - t.6 t.6 euchologion naar het kerkhof Als allen afscheid hebben genomen, wordt de baar met de overledene opgenomen, en gaan we naar de begraafplaats, onder het zingen van Heilige God... (langzaam): K Tot aan het graf wordt de dode drie maal neergezet ["in drie stasen"], met kleine litanie en het gebed

62 dienst op het kerkhof De overledene wordt vanaf de baar met het laken door 4 of 6 personen opgetild en in het graf gelegd; bij m. Maria: baar bovenop het graf geplaatst; = de laatste stase met litanie en gebed. Vervolgens zingen we: t.8 rustig _ Open u, o aarde, om haar te ontvan - gen, * die weleer door Gods hand uit u gescha - pen is, * en die nu terugkeert tot u, uit wie zij voortgekomen is. * De Schepper heeft haar, die naar Gods ikoon geschapen is, aangeno- men, ** en gij, aarde, ontvang het lichaam dat u eigen is. _ herhalen zolang nodig is; ondertussen: bij m. Maria: Ondertussen laten 6 mannen met touwen de baar in het graf zakken; vervolgens: De priester strooit een schepje aarde in kruisvorm, zeggend: P + Aan de Heer behoort de aarde en haar volheid: (Ps. 23) de gehele wereld, met allen die erop wonen. Stof zijt gij, en tot stof zult gij wederkeren. Dan giet de priester olie uit de lamp, zeggend: P + Door het teken van Uw kruis, Menslievende, is de dood gedood en de hades geplunderd en zij die eertijds overleden waren, brachten U een hymne toen zij opstonden. Laat ons daarom tot U roepen, Christus onze God, schenk rust aan haar die van ons is heengegaan, daar waar de woning is van allen die zich in U verheugen, om Uw godheid te verheerlijken

63 euchologion Het hoofd wordt met een stenen plaat afgedekt, daarna wordt het graf dichtgegraven, terwijl er wordt gezongen: bij m. Maria: het lichaam wordt nu met groene takken verder afgedekt, terwijl gezongen wordt: t. 6 Eer... t

64 dienst op het kerkhof Nu en... t. 8 vervolgens zegt de lezer het trisagion:

65 euchologion het trisagion: L Heilige God, Heilige Sterke, Heilige Onsterflijke, ontferm U over ons. (3x) Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Alheilige Drieëenheid, ontferm U over ons, Heer, wis onze zonden uit, Meester, vergeef ons onze ongerechtigheden, Heilige, bezoek ons en genees onze zwakheden, omwille van Uw Naam. Heer, ontferm U.(3x) Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Onze Vader, Die in de Hemelen zijt, Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede, zoals in de hemel, zo ook op aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaren vergeven, en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. P Want van U is het koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid: van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. L Amen

66 troparen (vlot gezongen) toon 4 P of K dienst op het kerkhof K t

67 euchologion litanie D Ontferm U over ons, o God, volgens Uw grote ontferming, wij smeken U: verhoor ons en ontferm U. K D Nogmaals bidden wij voor de rust van de ziel van de ontslapen dienares Gods, moniale N.N. en dat haar iedere gewilde en ongewilde zonde moge worden vergeven. K D Dat de Heer, onze God, haar ziel daar moge brengen waar de rechtvaardigen rust genieten. De genade van God, het Koninkrijk der hemelen, en de vergeving van haar zonden, vragen wij aan Christus, onze onsterfelijke Koning en God. K gebed P God van de geesten en van alle vlees, Die de dood overwonnen en de duivel vernietigd hebt, Die aan Uw wereld leven geschonken hebt: Gij, Heer, schenk de rust aan de ziel van Uw ontslapen dienares N.N., in een plaats van Licht, een plaats van vreugde, de plaats van verkwikking, waar smart, droefheid en zuchten afwezig zijn. Vergeef haar, als goede en menslievende God, iedere zonde, die zij in woorden, daden en gedachten heeft begaan. Want er is geen mens die leeft zonder te zondigen: Want Gij alleen zijt zonder zonde; Uw rechtvaardigheid duurt in eeuwigheid, en Uw woord is waarheid

68 dienst op het kerkhof Want Gij zijt de Opstanding, het leven en de rust van Uw ontslapen dienares, moniale (N.N.), Christus onze God, en tot U zenden wij de lof, evenals tot Uw beginloze Vader, en Uw alheilige goede en levendmakende Geest, nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. K -Amen.- Wegzending P Eer aan U, onze God, onze hoop, eer aan U. K Eer... Nu en... Heer, ontferm U. (3x) Vader, zegen. P Dat Christus onze waarachtige God, Die opgestaan is uit de doden, en Die als onsterflijke Koning macht heeft over doden en levenden, de ziel van Uw dienares N.N., die van ons is heengegaan, brenge in de woningen der rechtvaardigen, en haar verkwikke in Abrahams schoot, en haar rekene onder de rechtvaardigen, en Zich over ons ontferme en ons redde, door de gebeden van Zijn alzuivere en ongerepte, heilige Moeder, van de heilige, roemrijke, alomgeprezen apostelen, van onze heilige Goddragende vaders, van de heilige roemrijke voorouders des Heren, Abraham, Isaäk en Jacob, van Zijn vriend de heilige, rechtvaardige Lazarus, die op de vierde dag werd opgewekt, en van al Zijn heiligen, want Hij is goed en menslievend. K -Amen

69 euchologion P Eeuwig zij uw gedachtenis, gelukzalig te prijzen en onvergetelijke zuster. (3x) De priester zegent het graf en zegt: P Onze zuster, (N.N.) heeft het onvermijdelijke levenseinde bereikt. En zie, zij ligt hier overleden, zij ademt niet meer, en heeft geen zorgen meer over wereldse aangelegenheden. Haar lichaam wordt teruggegeven aan de aarde, waaruit het geformeerd is, tot aan de algemene opstanding, en haar ziel gaat heen naar onze Schepper en God en rechtvaardige Rechter, bij Wie geen aanzien des persoons is. Maar omdat zij zoveel jaren samen met ons heeft geleefd, en het mogelijk is dat ook zij als mens iemand van ons gekwetst heeft, in woord of daad, bidt en smeekt zij ons - en ik zeg dit namens haar - dat wij haar vergeven en drie keer samen zeggen: Allen Moge God haar vergeven en zich over haar ontfermen. (3x) P En laten wij met heel ons hart het gebruikelijke gebedssnoer bidden: Schenk rust, Heer, aan de ziel van uw dienares. Wij allen die bij het graf zijn, maken 100 buigingen (één keer de gebedssnoer) voor onze overleden zuster, zeggend: Schenk rust, Heer, aan de ziel van Uw dienares. P Door de gebeden van onze heilige vaders, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons. K Amen. bij m. Maria: iedereen loopt langs, strooit eventueel wat zand, tenslotte wordt het graf helemaal dichtgegraven. En wij gaan naar het archondariki om elkaar te condoleren (3x ) Eer aan God, Die het zo beschikt heeft.