gemeentebestuur Afdeling Concernstaf Aan de gemeenteraad datum 22 november 2013 uw brief van uw kenmerk ons kenmerk

Transcriptie

1 gemeentebestuur PURMEREND Postbus AA Purmerend telefoon telefax Afdeling Concernstaf Aan de gemeenteraad uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 22 november 2013 betreft Onderzoek naar de gang van zaken Boonacker V ^ O N D E N Geachte leden van de raad, Bijgaand doen wij u ter kennisname toekomen het rapport "Feitenonderzoek de Boonacker Gemeente Purmerend", Twynstra Gudde, de dato 20 november Wij hebben besloten tot dit onderzoek, omdat er tijdens dit project veel discussie is ontstaan tussen de bewoners, opdrachtgever, aannemer en de gemeente. Wij hebben het onderzoek laten uitvoeren met het doel onze inspanningen tegen het licht te houden en daarvan te leren. Via deze brief geven wij u kennis van de inhoud van de rapportage. Niet meewerken De opdrachtgever De Where Vastgoed BV en hoofdaannemer BAM Woningbouw hebben besloten niet mee te werken aan het onderzoek. Zij voerden daar in het kader van de aansprakelijkheidsvraag een juridische argumentatie bij aan. Resultaten onderzoek Onze inzet en acties herkennen wij in de bevindingen van het onderzoeksbureau. Het onderzoeksbureau doet ons ook een aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen bieden ons voldoende handvatten om onze huidige werkprocessen/werkwijzen verder te optimaliseren. Een en ander zou proportioneel moeten zijn met de aard, grootte en risicoprofiel van een te bouwen bouwwerk. Parkeerbeleid Wij onderschrijven hetgeen het onderzoeksbureau rapporteert over het parkeerbeleid. Juist ten aanzien van dat onderdeel hebben wij onze eerdere omissie erkend en zijn wij doende dat te herstellen. Een en ander vindt zijn uitdrukking in de parkeerverordening die u onlangs is voorgelegd. Bijlage(n): geen behandeld door: telefoonnummer: coll./typ. Arjan Heiner Stadhuis bezoekadres: Purmersteenweg 42 Bankrekening: NL35 BNGH Werkplein Purmerend Waterlandlaan 22-36

2 geadresseerde ons kenmerk datum blz. Gemeenteraad van Purmerend te 22 november Purmerend Onafhankelijk voorzitter Tijdens de raadsvergadering, de dato 27 mei 2010, is door de fractie D66 een motie ingediend om het college (onder andere) op te roepen een onafhankelijk voorzitter voor het platform voor de bewoners te benoemen. De motie is in stemming gebracht en verworpen (10 voor en 25 tegen). Er was derhalve geen verzoek van de raad aan het college aangaande het benoemen van een onafhankelijk voorzitter. Het onderzoeksbureau wijst ons op de knelpunten van de afwezigheid van een onafhankelijk voorzitter. Die gesignaleerde knelpunten nemen wij serieus en zullen wij bij toekomstig vergelijkbare situaties in onze afweging meenemen. Wellicht ten overvloede merken wij op dat wij een kopie van deze brief en de rapportage zullen verzenden naar De Where Vastgoed BV, BAM woningbouw en de bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. Hoogachtend, Namens burgemeester en wethouders van Purmerend, deiwethouder toezicht en handhaving,

3 Feitenonderzoek De Boonacker Gemeente Purmerend Rapport 20 november 2013 drs. R.J. Morée MBA mr. J.M. Hoek MRE WO mdp

4 Inhoudsopgave 1. Een feitenonderzoek naar De Boonacker Inleiding Aanleiding onderzoek Opdrachtformulering Uitvoering van het onderzoek De opzet van het rapport 3 2. Feitenrelaas De Boonacker Inleiding De fase van vergunningverlening Start werkzaamheden en verzakkingen Opbouwwerkzaamheden tot oplevering De taken van de gemeente Inleiding De gemeente als dienstverlener De gemeente als bestuur De gemeente als organisatie Reflectie op het handelen Inleiding De gemeente als dienstverlener De gemeente als bestuur De gemeente als organisatie Bejegening en vertrouwen Conclusies en aanbevelingen Inleiding Conclusies Aanbevelingen 31 Bijlagen 1. Geïnterviewde personen 2. Geraadpleegde documenten 3. Website voor omwonenden

5 1. Een feitenonderzoek naar De Boonacker 1.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de aanleiding voor het feitenonderzoek (1.2), de opdrachtformule- ring (1.3) en de uitvoering van het onderzoek (1.4). Het hoofdstuk wordt afgesloten met een leeswijzer (1.5). 1.2 Aanleiding onderzoek De gemeenteraad van Purmerend heeft op 27 mei 2010 een besluit genomen tot wijziging van het bestemmingsplan en het verlenen van een bouwvergunning voor de Nieuwstraat Het besluit betreft de realisatie van bouwproject De Boonacker 1 ), een privaat initiatief voor 20 appartementen, drie winkelruimten en een parkeerkelder 2 ). Al snel na de start van de werkzaamheden kregen omliggende panden te maken met verzakkingen. De bouwwerkzaamheden werdenen door de projectontwikkelaar gestaakt. Mede als gevolg van de verzakkingen kreeg het private bouwproject tevens een publieke (en publiekrechtelijke) dimensie. Daarbij is het voor de gemeente van belang af te wegen welke rol zij oppakt en hoe ver zij daarin moet en/of wil gaan. De gemeenteraad van Purmerend heeft ten aanzien van het voorgaande behoefte aan een reconstructie van de feiten in een feitenrelaas en wil daaraan conclusies en aanbevelingen verbinden om een lerend effect te sorteren voor toekomstige situaties. De raad heeft het college verzocht een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar de gang van zaken. Het gaat daarbij om de rol van de verschil- lende bij het bouwproces betrokken actoren en de communicatie rondom het bouwproces. Het onderzoek betreft de feiten vanaf het moment van indienen nen van een aanvraag voor een sloopver- gunning (2009) tot en met de oplevering van de bouwwerken (maart 2013). Hierbij dienen naast de feiten ten aanzien van (de voortgang van) het bouwproject vooral de communicatie over de problematiek en de wijze van reageren en handelen door de gemeente (en andere actoren) te worden onderzocht. Daarbij is het van belang dat alle betrokken partijen de gelegenheid krijgen om hun ervaringen/visie vanuit hun perspectief weer te geven. Het onderzoek is extern verricht om de onafhankelijkheid te kunnen waarborgen. 1.3 Opdrachtformulering Vanwege haar ervaring met soortgelijke onderzoeken heeft de gemeente Purmerend Twynstra Gudde benaderd om het onafhankelijk nkelijk onderzoek uit te voeren. Twynstra Gudde heeft voor de benodigde specifieke juridische kennis op het terrein van bouw en vastgoed een beroep gedaan op legalhoek uit Amsterdam. De volgende opdrachtformulering is voor het uitvoeren van het onderzoek gehanteerd: 1 ) Gedurende de bouw werd naar het project verwezen als Nieuwstraat 22-38, maar in deze rapportage gebruiken wij doorgaans de naam De Boonacker, zoals het complex nu wordt genoemd. 2 ) Bestemmingsplan Nieuwstraat , p.7. Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 1/31

6 Twynstra Gudde en legalhoek verrichten een feitenonderzoek naar de gang van zaken omtrent het bouwproject De Boonacker vanaf het moment van indienen van een aanvraag voor een sloopvergunfeitenonderzoek bevat conclusies en aanbeve- lingen die erop zijn gericht om de gemeente lering te laten trekken uit de gebeurtenissen voor toekom- ning tot en met de oplevering van de bouwwerken. Het stige situaties. Het feitenonderzoek heeft geleid tot voorliggend onderzoeksrapport. Het doel van het rapport is het geven van inzicht in de feitelijke gang van zaken (feitenrelaas), alsmede het trekken van conclusies en het doen van aanbevelingen, gericht op het leren. 1.4 Uitvoering van het onderzoek Het onderzoek is verricht in de maanden augustus tot en met november Om het feitenrelaas zo objectief mogelijk in beeld te kunnen brengen, is gebruik gemaakt van verschillende methoden van dataverzameling, te weten documentenonderzoek en interviews. De gemeentelijke organisatie heeft de documentatie waaruit het relevante handelen van de diverse actoren blijkt of waar dit handelen op is gebaseerd (onderliggende stukken) aan de onderzoekers overhandigd. Ook hebben de onderzoekers de beschikking gekregen over notities van de bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. en haar adviseur. In de bijlage is een overzicht opgenomen van de gebruikte documentatie (bijlage 2). Naast documentenonderzoek heeft eveneens dataverzameling plaatsgevonden door middel van semigestruc- tureerde gesprekken met betrokkenen. Dit betreft interviews met onder meer omwonenden 3 ), de bewonerscommissie en haar adviseur, de adviseur van de gemeente, betrokkenen uit de ambtelijke organisatie en het bestuur van de gemeente. Een overzicht van geïnterviewde personen is opgenomen in bijlage 1. Ondanks herhaalde verzoeken van de zijde van de gemeente Purmerend hebben de projectontwikke- laar (Linden Groep) en aannemer (BAM) aangegeven geen medewerking te willen verlenen aan het feitenonderzoek in de vorm van een interview. Wel was hun correspondentie ten aanzien van het dossier beschikbaar vanuit het archief van de gemeente. Het feit dat zowel projectontwikkelaar als aannemer geen medewerking wilde verlenen, heeft consequenties voor de reikwijdte van het onder- zoek ten aanzien van het handelen van deze actoren; ten aanzien van dit handelen kon op deze wijze immers geen wederhoor worden toegepast. Op basis van de op bovenbeschreven wijze verkregen inzichten hebben wij het feitenrelaas gerecon- strueerd, dat ter validatie is voorgelegd aan de ambtelijke organisatie en de bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. Bij de reconstructie van het feitenrelaas hebben wij in het kader van de behapbaaren het detailniveau dat heid soms keuzes moeten maken welke feiten wel en niet zijn opgenomen daarbij wordt gehanteerd. De focus heeft hierbij gelegen op relevante feiten die tevens van belang zijn voor het handelen van de gemeentelijke organisatie in toekomstige gevallen. Het verleden kan niet worden veranderd, maar er kan wel van worden geleerd. 3 ) Omwonenden van de Nieuwegracht en de Nieuwstraat zijn door middel van een brief door ons verzocht om medewerking te verlenen aan het feitenonderzoek. Zij konden via een speciaal ingerichte website (zie bijlage 3) aangeven of zij dit wilden doen door middel van een gesprek, door middel van een telefoongesprek of door middel van het schriftelijk (via de website) aanleveren van informatie. ie. Vier individuele omwonenden hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt door middel van een gesprek (2) of telefoongesprek (2). Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 2/31

7 1.5 De opzet van het rapport De verdere opbouw van het rapport is als volgt: in hoofdstuk 2 is het feitenrelaas gereconstrueerd op zo objectief mogelijke wijze, zonder normering of oordeel. In hoofdstuk 3 is een kader geschetst voor het handelen van de gemeente, opgebouwd vanuit de verschillende rollen die de gemeente geacht wordt te vervullen. In hoofdstuk 4 wordt op het handelen, zoals dat naar voren komt in het feitenrelaas, gereflecteerd - op basis van het in hoofdstuk 3 geschetste kader. In hoofdstuk 5 zijn de conclusies en aanbevelingen opgenomen. Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 3/31

8 2. Feitenrelaas De Boonacker 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk is het feitenrelaas De Boonacker beschreven. Dit feitenrelaas start met de fase van vergunningverlening (2.2). Vervolgens komt de fase van de start van de werkzaamheden en verzakkingen aan de orde (2.3). Het feitenrelaas wordt afgesloten met de fase van opbouwwerkzaamheden tot oplevering (2.4). 2.2 De fase van vergunningverlening De fase van vergunningverlening heeft betrekking op het moment van aanvraag van de benodigde vergunningen om te slopen en te bouwen tot het moment dat de daartoe benodigde vergunningen worden verleend. planvorming Voor de herontwikkeling van de voormalige Zijpgarage en enkele aangrenzende panden aan de Nieuwstraat in Purmerend is een bouwplan ontwikkeld. Daarbij wordt uitgegaan van de sloop van de gebouwen Nieuwstraat en de bouw van 20 appartementen, 3 winkelruimten en een parkeer- kelder met 37 parkeerplaatsen 4 ) 5 ). Het bouwplan waarover hier wordt gesproken, is afkomstig van Linden Groep - De Where Vastgoed (verder: LG). Het bouwproject heeft de naam De Boonacker gekregen. De eerste gesprekken met de gemeente over de herontwikkeling verliepen tussen LG en de toenmalige wethouder Ruimtelijke Ordening. In gezamenlijkheid tussen LG, een architectenbureau en de gemeente zijn de plannen vervolgens tot stand gekomen. De gemeente had destijds een stedenbouwkundige in dienst, die in het begin namens de gemeente betrokken was. Omwonenden die de plannen ter ore waren gekomen, hebben in november 2007 voor het eerst contact gezocht met de wethouder Ruimtelijke Ordening en de wens geuit om vanwege het ingrijpende karakter van de ontwikkeling actief te worden geïnformeerd. Figuur 2.1. Impressie voorzijde bouwproject De Boonacker 6 ) sloopvergunning 2009 Op 9 april 2009 dient LG een aanvraag in voor het slopen van bouwwerken inclusief bijbehorende funderingen op de percelen Nieuwstraat De sloopwerkzaamheden bestaan uit het slopen van 4 ) Ruimtelijke onderbouwing Zijpgarage Nieuwstraat in het kader van een projectbesluit, concept, 14 mei ) In 2005 is door de gemeenteraad van Purmerend bepaald dat uitgangspunt bij nieuwe ontwikkelingen is, dat deze op eigen terrein voorzien in een parkeerruimte. De parkeernorm voor nieuwe woningen is 1,3 parkeerplaats per woning, voor detailhandel 2,3 parkeerplaats per 100 m 2 bvo. Bron: Parkeren in binnenstad Purmerend en omgeving; Parkeerbeleid , 8 februari ) Bron figuur: Bestemmingsplan Nieuwstraat Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 4/31

9 bouwvergunning damwand de voormalige Zijpgarage, Nieuwstraat 22-34, tot en met de fundering en de asbestsanering van de opstallen. Voor Nieuwstraat 36 en 38 betreft het de fundering. Op 18 mei 2009 wordt deze vergunning verleend conform de Gemeentelijke Bouwverordening Purmerend (versie 26 oktober 2008). Aan de vergunning zijn door de gemeente op basis van deze verordening voorschriften (SV ) verbon- den. Het bij de sloopvergunning behorende Sloopdocument van Arie Hollenberg Sloop- en Milieuwerken B.V. vermeldt onder meer dat de belendende percelen voorafgaand aan de werkzaamheden zowel interieur als exterieur zijn opgenomen, dat er alles aan wordt gedaan om schade te voorkomen en dat na afronding van de sloop op en voorafgaand aan het plaatsen van de damwand een tussenop- name wordt uitgevoerd om de staat van de belendingen te bepalen. Voor het plaatsen van damwanden rondom de bouwput van project Nieuwstraat te Purmerend is een aparte bouwvergunningprocedure doorlopen. De aanvraag voor het plaatsen van de damwand is apart gedaan, om reden van noodzakelijke bodemsanering. Door de damwandconstructie apart te vergun- nen, kan de bodemsanering eerder plaatsvinden, voordat de bouwvergunning van het woongebouw en winkels is verleend. De provinciale vergunning voor de bodemsanering heeft namelijk een beperkte geldigheidsduur. De damwanden zijn benodigd om de grond te kunnen afgraven ten behoeve van de sanering en (uiteindelijk) de aanleg van de ondergrondse parkeergarage. De bouwvergunning is aangevraagd op 3 augustus 2009 en afgegeven op 19 augustus 2009 (BV09-210). Inzake deze bouwvergunning zijn geen bezwaren en geen beroepschriften ontvangen. Om de bouwplannen van LG te realiseren, bleek een herziening van het bestemmingsplan noodzakelijk. Dit onder meer vanwege de geplande parkeerkelder onder de nieuwbouw, een overschrijding van de diepte van het bouwwerk (van voor- tot achtergevel) op een aantal plaatsen (appartementen en trappenhuis), de toegestane bouwhoogte en pandbreedte. Hierbij is gekozen voor een zogenaamde gemeentelijke coördinatieregeling, wat erop neerkomt dat de bestemmingsplanprocedure en de aanvraag voor de bouwvergunning zijn gecoördineerd en een gezamenlijk besluit tot vaststelling kennen. De Wet ruimtelijke ordening en de Woningwet maken het mogelijk dat het nieuwe bestem- mingsplan op basis van deze regeling de juridische grondslag vormt voor het bouwplan. Op 8 oktober 2009 wordt het plan voor het eerst besproken in de commissie SOB (stedelijke ontwikke- ling en beheer) van de gemeenteraad. Een meerderheid geeft groen licht, maar vraagt specifiek aandacht voor de muurhoogte van het bouwproject in relatie tot bezonning van een van de omwonenden. Het herziene bestemmingsplan (ontwerpbestemmingsplan Nieuwstraat 22-38, d.d. 17 september 2009) heeft van 17 november 2009 tot t en met 28 december 2009 ter inzage gelegen. Aan de wettelijke kennisgevings- en terinzageleggingsvereisten is voldaan. Tijdens de voorbereiding van het bestemmingsplan is op 30 juni 2009 een informatieavond voor omwonenden georganiseerd door LG en op 15 december 2009 door de gemeente. Van beide avonden zijn verslagen opgesteld. Op het ontwerpbestemmingsplan heeft de gemeente dertien zienswijzen ontvangen, waarvan er twaalf tijdig zijn ontvangen en daarmee ontvankelijk zijn verklaard. coördinatieregeling; bestemmingsplan én bouwvergunning damwandconstructie nader beschouwd Op de informatieavond op 15 december 2009 richt een groot deel van de vragen van omwonenden zich op de damwandconstructie in nabijheid van de bestaande woningen. Hoewel vergunning hiertoe reeds was verleend - en het onderwerp daarmee in beginsel geen deel uitmaakte van de avond - zegde de gemeente een second opinion toe op de technisch inhoudelijke beoordeling van de bouw- aanvraag voor de damwand. De gemeente heeft deze op onderdelen laten controleren door externe partij ABT uit Delft 7 ). Het oordeel van ABT (d.d. 1 maart 2010) luidde dat de berekeningen conform de vigerende voorschriften zijn gemaakt en dat de vergunning terecht is verleend. ABT doet daarnaast een aantal aanbevelingen voor verbeteringen ter zake van het aantal toe te passen sen stempelramen en 7 ) Brief gemeente Purmerend, Controle bouwvergunning stukken BV damwand Nieuwstraat 26 t/m 38 te Purmerend, 18 januari Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 5/31

10 het trillingsvrij inbrengen van de damwand. Ook adviseert ABT een monitoringsplan op te stellen, waarin zakkingscriteria zouden moeten worden opgenomen. Omwonenden worden van de onder- zoeksresultaten op de hoogte gebracht 8 ). In de tussentijd heeft LG laten onderzoeken of de damwand zou kunnen vervallen indien er geen ondergrondse parkeergarage zou worden aangelegd. Haar adviseur De Ruiter Boringen en Bemalinzou blijven (zij het een iets gen geeft aan dat ook in dat geval plaatsing van een damwand benodigd kleinere), voor de sanering van de verontreinigde bodem. Bovendien zou LG dan volgens haar adviseur het gevaar lopen dat de beschikking op het bestaande saneringsplan door de Provincie Noord-Holland zou worden ingetrokken, hetgeen tot vertraging van het project zou leiden 9 ). vaststelling bestemmingsplan/ verlening bouwvergunning 2010 In een Memorie van antwoord (februari 2010) heeft de gemeente haar reactie op de ingediende zienswijzen kenbaar gemaakt. De zienswijzen hebben niet geleid tot wijzigingen in het ontwerpbestemmingsplan en het bouwplan. In de genoemde Memorie geeft de gemeente onder meer het volgende aan: - de gemeente toetst het bouwplan aan de eisen die gelden voor het verlenen van een bouwvergundeze eisen wordt voldaan, wordt de bouwvergunning verleend. Dit volgt uit het ning. Indien aan limitatief/imperatief stelsel van de Woningwet bij bouwvergunningverlening. Dit betekent dat als de bouwvergunning voldoet aan de eisen die in de Woningwet genoemd worden, de bouwvergunning moet worden verleend. - de gemeente gaat geen nulmeting van de woningen (laten) uitvoeren. De hoofdaannemer, die de bouwwerkzaamheden uitvoert, is verantwoordelijk voor eventuele schade die deze werkzaamheden veroorzaken. Het laten uitvoeren van een nulmeting is daarmee een verantwoordelijkheid van de aannemer. Figuur 2.2. Verbeelding bestemmingsplan 8 ) Brief van de gemeente Purmerend aan omwonenden inzake nieuwbouw Nieuwstraat locatie Zijp, 18 maart ) Brief De Ruiter Boringen en Bemalingen BV aan Linden Groep De Where Vastgoed BV inzake Bodemsanering Nieuwstraat te Purmerend, 22 februari Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 6/31

11 De commissie SOB van de gemeente Purmerend vergadert op 12 mei 2010 opnieuw over het bouwinspreekrecht. Raadsleden stellen, mede naar project. Vijf omwonenden maken gebruik van het aanleiding daarvan, nadere vragen aan het college. De wethouder Ruimtelijke Ordening zegt aanvuldoor middel van een memo 10 ). Daarin lende informatie toe en beantwoordt de vragen een week later wordt ingegaan op een en aantal waarborgen in het project (uitgevoerde nulmeting en herhalingsmetin- gen, monitoring, verzekering en communicatie). Voor de gemeente zelf ziet de wethouder een rol in toezicht en handhaving. En [..] daarnaast kunnen bewoners zich tot de gemeente wenden, wanneer zij klachten hebben. Bij de gemeente is een projectleider aangewezen voor dit project. Op 27 mei 2010 neemt de gemeenteraad (met drieëndertig stemmen voor en twee tegen) het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan Nieuwstraat en daarmee verlening van de bouwvergunning (BV09-197). De raad vraagt daarbij door middel van een motie (D66) aandacht voor communicatie richting omwonenden. In de motie wordt het college verzocht op essentiële momenten tijdens de ontwikkeling van Nieuwstraat zorg te dragen voor een actieve informatie-uitwisseling tussen bewoners, projectontwikkelaar en gemeente door middel van een in te stellen werkgroep. Deze werkgroep wordt voorgezeten door een onafhankelijk persoon/organisatie en de resultaten worden teruggekoppeld naar de raad. 11 ) Het college zegt daarop toe een platform in te stellen voor vragen en/of communicatie. Dit betreft een vertegenwoordiging van omwonenden, projectontwikkelaar/aannemer en de gemeente Purmerend 12 ). Het college stelt de raad wel voor om dit te doen zonder onafhankelijk voorzitter, want dan pas krijg je discussie over status en wie is dan exact verantwoordelijk 13 ). De raad gaat mee in het voorstel van het college (en verwerpt de motie met tien leden voor en vijfentwintig tegen). Het gemeentebestuur heeft met het instellen van het platform gekozen voor een nadrukkelijke ke positionering in het geheel. Tegen de besluiten van de gemeenteraad is door geen van de belanghebbenden beroep ingesteld bij de Raad van State. Evenmin is een verzoek tot voorlopige voorziening aangevraagd. communicatie Op 14 juni 2010 vindt een overleg plaats tussen omwonenden, LG en de gemeente in het kader van de communicatie rond de nieuwbouw, alsmede het meten en monitoren. De omwonenden wordt verzocht om een afvaardiging samen te stellen die de omwonenden representeert in een vaste overleggroep waarin omwonenden, LG en gemeente zitting hebben teneinde regelmatig informatie uit te wisselen 14 ) 15 ). 10 ) Memo wethouder aan de leden van de gemeenteraad inzake Bestemmingsplan Nieuwstraat, 19 mei 2010,. 11 ) D66, Motie bestemmingsplan Nieuwstraat 22-38, 27 mei ) D66, Gespreksmemo Nieuwstraat tbv commissie SOB (zonder datum). 13 ) Uispraak van de wethouder Ruimtelijke Ordening in de raadsvergadering van 27 mei 2010, via purmerend.raadsinformatie.nl. 14 ) Brief van de gemeente Purmerend, afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling, inzake nieuwbouw aan de Nieuwstraat, 24 juni ) Tot aan de oplevering van De Boonacker is genoemde overleggroep circa twintig keer bijeengekomen. Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 7/31

12 2.3 Start werkzaamheden en verzakkingen De fase Start werkzaamheden en verzakkingen heeft betrekking op de start van de sloop- en bouwwerkzaamheden en de verzakkingen die als gevolg van de bouwwerkzaamheden optreden 16 ). sloopwerkzaamheden De sloopwerkzaamheden hebben plaatsgevonden in het voorjaar/de zomer van 2009 en zijn zonder noemenswaardige bijzonderheden verlopen. monitoringsplan Voor de daadwerkelijke start van de werkzaamheden verzoekt de gemeente LG om een monitorings- plan voor de uitvoering van de werkzaamheden. Het monitoringsplan wordt opgesteld door BouwRisk en gaat in op het monitoren van trillingen, grondwaterstanden en deformaties gedurende het realiseren van de bouwkuip. Voor deze onderdelen worden in het plan aannames gedaan van te verwachten gevolgen die kunnen optreden door de bouwwerkzaamheden 17 ). Een concept van het plan is door de gemeente beoordeeld en geaccordeerd. Het definitieve monitoringsplan dateert van 6 augustus start werkzaamheden trekken van de palen, werkzaamheden stilgelegd In augustus 2010 kunnen de bouwwerkzaamheden starten. Al snel blijkt dat er in de bouwrijp veronfunderingspalen aanwezig derstelde grond op het perceel Nieuwstraat nog oude niet ingemeten zijn. Deze palen liggen zo diep dat eerst grond moet worden afgegraven alvorens deze kunnen worden getrokken. Een behoorlijk aantal funderingspalen bevindt zich op het tracé waar de damwand is voorzien. De projectontwikkelaar bekijkt of het mogelijk is om het bouwproject op andere wijze in het perceel in te passen, maar ziet hiertoe geen optie conform de bestaande bouwplannen. Ook zou dit onherroepelijk leiden tot een nieuwe procedure voor vergunningaanvraag. Besloten wordt om de oude funderingspalen uit de grond te trekken. Met verschillende adviseurs wordt door de aannemer beke- ken conform welke werkmethode de palen het beste kunnen worden getrokken. Besloten wordt dat dit de sleufkistmethode is 18 ). De gemeente stelt daarbij als voorwaarde dat de werkzaamheden plaatsvin- den onder het regime van het bestaande monitoringsplan, waarvan de grenswaarden immers betrek- king hebben op de omringende bouwwerken 19 ). Wanneer wordt gestart met het op deze wijze trekken van de palen, treden al snel verzakkingen op bij een aantal nabijgelegen woningen, waardoor scheurvorming ontstaat. Bewoners hebben hierover klachten ingediend en de gemeente adviseert de aannemer om de werkzaamheden ter plekke te staken, totdat er met de betrokken omwonenden onenden een voor alle partijen werkbare afspraak is gemaakt voor de hervatting van het laatste deel van deze werkzaamheden. De aannemer staakt vervolgens de werkzaamheden. De raad wordt hiervan door het college op de hoogte gesteld 20 ). De bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. schrijft eveneens een brief aan de gemeenteraad waarin zij haar licht op de zaak werpt 21 ). 16 ) In de fase van vergunningverlening viel het dossier De Boonacker hoofdzakelijk onder de wethouder met de portefeuille Ruimtelijke Ordening. Na vergunningverlening is het dossier overgegaan naar de wethouder met de portefeuille Toezicht en Handhaving. 17 ) De grenswaarden zijn afkomstig uit een naslagwerk met betrekking tot zakkingscriteria, de CUR-publicatie ) Het verwijderen van de palen vindt dan plaats door de kist met een kraan zo ver mogelijk in de grond te drukken. Als dat niet meer gaat wordt normaliter de grond binnen de container zo ver verwijderd dat de kist wel weer dieper kan worden wegge- drukt. Dat proces zet zich voort tot de gewenste diepte is bereikt en de paalkoppen in het zicht zijn gekomen. Deze worden vervolgens getrokken, waarna het onstane gat wordt volgezet met cement-bentoniet. Bron: ABT, second opinion met betrek- king tot de methode van verwijderen houten palen nabij belendingen in plan Nieuwstraat te Purmerend, Delft 8 november ) Verslag Nieuwstraat overleg verwijderen heipalen, 22 september ) Brief van het college van B&W aan de gemeenteraad van Purmerend inzake Nieuwbouwproject Linden Groep aan de Nieuwstraat, 20 oktober ) Brief van Werkgroep bewoners Nieuwegracht aan raadsleden, fractievoorzitters en leden commissie SOB van 21 oktober Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 8/31

13 Na de staking wordt door LG onderzocht op welke wijze de werkzaamheden voortgezet zouden kunnen worden. De meest geëigende en veilige toepasbare methodiek blijkt de (eerder gekozen) methode met een sleufkist te zijn, zij het met een op onderdelen aangepaste werkwijze. Deze werkwij- ze dient strikt te voldoen aan opgegeven methodieken en goed te worden gemonitord. Om die reden stelt de projectontwikkelaar voor dat zij dagelijks permanent toezicht laat houden op de werkzaamheden. Daarbij zouden continu hoogtemetingen moeten worden uitgevoerd, zodat direct kan worden geconstateerd of verzakkingen plaatsvinden en in welke mate. De projectontwikkelaar zegt bovendien toe, dat eventuele schade die alsnog optreedt door LG zal worden hersteld naar het punt zoals het zich bevond ten tijde van de vastgestelde 0-meting door Perfect Bouw 22 ). Constructieadviesbureau Steens B.V. heeft in opdracht van LG berekeningen gemaakt voor de te construeren sleufkist. De gemeente Purmerend heeft technisch adviesbureau ABT om een second opinion ten aanzien van het geheel gevraagd. ABT beoordeelt de door Geomet voorgestelde werkwij- ze en begeleiding van de uitvoering door middel van metingen als verantwoord en passend bij de omstandigheden. ABT verwacht dat zakking van belendingen beperkt blijft en de constructieve veiligheid van belendingen niet in gevaar zal komen. Op 23 november 2010 laat het college van B&W aan LG weten op basis s van de hiervoor beschreven verbeterde werkmethode van oordeel te zijn dat er geen bezwaren zijn tegen het uitvoeren hiervan 23 ). Ook geeft het college aan de situatie opnieuw te beoordelen op het moment dat zich nieuwe problemen voordoen. De werkzaamheden kunnen worden voortgezet. vervolg werkzaamheden De werkzaamheden gaan verder. De controles op de werkzaamheden worden door de gemeente geïntensiveerd. In een brief van het college aan de gemeenteraad (14 december 2010) wordt de gemeenteraad op de hoogte gesteld van de laatste stand van zaken van het bouwproject in de Nieuwstraat ). In deze brief staat beschreven dat sinds de verbeterde werkmethode nog geen verzakkingen zijn geconstateerd die de grenswaarden overschrijden (maximale verzakking 5 mm.). BouwRisk voert in opdracht van LG dagelijks metingen uit om te bepalen of de grenswaarden niet worden overschreden. Na ontvangst worden de meetgegevens beoordeeld door de gemeente op de grenswaarden en worden de meetgegevens doorgegeven aan de bewonerscommissie. Overleg met de bewonerscommissie vindt tweewekelijks plaats. Hierbij geeft de gemeente toelichting op de gang van zaken en kunnen vragen worden gesteld aan de gemeente. Sinds begin december 2010 heeft de bewonerscommissie ondersteuning euning van een externe adviseur. Een motie in de gemeenteraad van 16 december 2010 om een mediator aan te stellen, behaalt geen meerderheid d (19 tegen, 14 voor), maar geeft wel aan dat het bouwproject nadrukkelijk in de politieke schijnwerpers staat. opnieuw staking werkzaamheden 2011 Op 5 januari 2011 blijkt uit de (door BouwRisk verrichte) hoogtemetingen inzake zettingen van de bodem dat er meer dan 5 mm zetting is opgetreden bij het gebruik van de sleufkist in combinatie met het trekken van de palen. Conform het eerder genoemde Geomet-rapport zijn de werkzaamheden op basis daarvan door LG op vrijdag 7 januari 2011 opnieuw gestaakt. Ondanks deze staking van werkzaamheden zijn op maandag 10 januari toch heipalen verwijderd, op basis waarvan de gemeente Purmerend richting LG aangeeft dat daarmee het vertrouwen is geschaad. Op 7 en 11 januari heeft 22 ) Brief van Linden Groep - De Where Vastgoed aan de gemeente Purmerend inzake Methodiek aanwezige heipalen i.c.m. sanering, Amsterdam, 28 oktober 2010; Brief van Linden Groep - De Where Vastgoed aan omwonenden inzake Project Nieuwstraat te Purmerend, Amsterdam, 8 december ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan Linden Groep - De Where Vastgoed BV inzake Beoordeling rapporten inzake het voortzetten van de werkzaamheden aan de Nieuwstraat te Purmerend, Purmerend, 23 november ) Brief van het college van B&W aan de gemeenteraad van 14 december Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 9/31

14 overleg plaatsgevonden tussen bewoners, LG en gemeente, onder leiding van een bemiddelaar van het Nederlands Mediation Instituut. Daarbij is door LG vertrouwen gewekt om tot een goede oplossing te komen 25 ). uitwerking mediation De mediation leidt ertoe dat LG in overleg gaat met gedupeerde bewoners om afspraken te maken over het herstel van de schade en de wijze waarop de werkzaamheden kunnen worden voortgezet. Correspondentie over en weer tussen LG en bewoners/bewonerscommissie leidt aanvankelijk tot de nodige toenadering op het gebied van het kunnen vervolgen van de werkzaamheden en afspraken over het afhandelen van de schade. De gesprekken over schadeafhandeling lijken op enig moment tot overeenstemming te leiden, maar uiteindelijk lukt dat toch niet. LG laat de schadeafhandeling dan over aan de verzekeraar. Bij brief van 15 februari 2011 geeft het college van B&W (mede naar aanleiding van een brief van LG van 3 februari 2011) de afspraken over het hervatten van de werkzaamheden als volgt weer: 26 ) 1. Tijdens het indrukken van de damwanden worden alle gebouwen grenzend aan het bouwter- rein, continue op zakking gemeten (door middel van rondmeting). 2. Resultaten van deze metingen worden dagelijks, door de gemeente Purmerend, per met de bewonersvertegenwoordiging en haar adviseur gecommuniceerd. 3. Hoofdaannemer BAM informeert de betrokken bewoners over de bereikbaarheid van de woningen, de voortgang en planning van de werkzaamheden. 4. Trillingen veroorzaakt door de inzet van materieel worden op basis van het monitoringsplan BouwRisk op de gevolgen beoordeeld. Bij trillingshinder worden de werkzaamheden niet ge- staakt, tenzij een calamiteit zich voordoet. 5. Als de grenswaarde (genoemd in het monitoringsplan BouwRisk d.d. 6 aug. 2010) wordt overschreden, staken de damwandwerkzaamheden niet. Tenzij tijdens de werkzaamheden een calamiteit zich voordoet. Gestreefd wordt om bij het indrukken van de damwanden bin- nen de zetting van 5 mm te blijven, uitgaande van de 0 meting zoals door BouwRisk is vastgelegd bij het installeren van de continue rondmeting zoals onder punt 1 is beschreven. Indien er verondersteld wordt dat deze grenswaarden worden overschreden, zal er nader overleg tussen de partijen plaatsvinden. 6. Bij calamiteiten en kunnen de werkzaamheden in overleg met de betrokken bewoners, BAM, De Where Vastgoed B.V. en de gemeente Purmerend worden opgeschort. Een calamiteit kan zijn: een dusdanige zetting bij één van de belendingen, waardoor de veiligheid (constructieve- en gebruiksveiligheid) eiligheid) in het geding komt. Bij een calamiteit wordt overleg gevoerd met alle betrokkenen. Doel van dit overleg: aandragen van een acute deugdelijke bouwkundige oplossing voor de calamiteit en hoe de werkzaamheden, op de kortst mogelijke termijn, kunnen worden voortgezet. 7. In de brief van 3 februari 2011 heeft De Where Vastgoed verder aangegeven dat zij, in samenhang met de voornoemde werkafspraken, akkoord gaat met het aanbrengen van voor- spanning op het tweede stempelraam door middel van het aanbrengen van opdraaibare vijzels. De additionele kosten voor deze extra maatregelen bedragen volgens de opgave van De Where Vastgoed circa ,--. De bewonerscommissie onderschrijft de zeven uitgangspunten voor het hervatten van de werkzaam- heden, maar wil daarmee pas akkoord gaan wanneer er sprake is van sluitende afspraken over het herstel van de schade aan de woningen van een aantal gedupeerde bewoners 27 ). Het college van 25 ) Gemeente Purmerend, Brief college van burgemeester en wethouders aan Linden Groep - De Where Vastgoed B.V. betreffende werkzaamheden perceel Nieuwstraat te Purmerend, 14 januari ) Zie: Brief van de Linden Groep - De Where Vastgoed aan de bewonersvertegenwoordiging Nieuwe Gracht 6 t/m 19 van 3 februari 2011 en Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan De Where Vastgoed BV van 15 februari ) wisseling tussen LG en de bewonerscommissie d.d. 4 februari Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 10/31

15 B&W geeft aan LG aan dat het onder voorwaarde van navolging van de voornoemde zeven punten geen bezwaar heeft tegen het voortzetten van de werkzaamheden. Wel geeft het college aan er vanuit te gaan dat LG in overleg blijft met de gedupeerden om te komen tot schadeafwikkeling. Op 18 februari ontvangen de omwonenden een brief van BAM met een aankondiging en planning van verdere werkzaamheden. toezicht op de constructieve veiligheid In het kader van voornoemde uitgangspunten 5 en 6 intensiveert de gemeente het toezicht nog verder. In een memo aan de wethouder wordt hierover gerapporteerd 28 ). Omliggende bouwwerken worden continu gemeten op zakkingen. De gemeente krijgt de monitoringsgegevens en beoordeelt deze. Zo nodig wordt een adviesbureau ingeschakeld voor een second opinion. Indien er zakkingen plaatsvindan wordt per situatie afgewogen of de veiligheid van het gebruik en de constructie van het desbetreffende bouwwerk in het geding is. De afspraak is gemaakt dat wanneer dat het geval is, wordt bepaald welke maatregelen getroffen moeten worden om het gevaar weg te nemen (zoals stempels plaatsen, staken werkzaamheden, verbieden werkmethode, den of schademeldingen worden gedaan, nader onderzoek). Na het beëindigen van het indrukken van de damwanden zijn alle aangrenzende bouwwerken door de bouwinspecteur en de constructeur van de gemeente Purmerend bezocht en geïnspecteerd op constructieve- en gebruiksveiligheid. Bij geen van de geïnspecteerde bouwwerken is onveiligheid in het gebruik of in de constructie geconstateerd. Een aantal specifieke panden is bezocht door een extern constructiebureau (Steens) om vast te stellen of bij de komende graafwerkzaamheden in de bouwkuip van het bouwproject de verzakte aanbouwen de eventuele zettingen bij deze werkzaamheden veilig kunnen doorstaan. De bouwinspecteur en de gemeentelijke constructeur inspecteen gebruiksveiligheid. Indien nodig worden maatregelen getroffen om de veiligheid zeker te stellen. Hierover worden dan afspraken met de betrokken bewoners gemaakt. Als daar aanleiding voor is, worden de inspecties uitgebreid naar ren een aantal panden eenmaal per week op constructie- andere adressen en/of worden de inspectiefrequenties opgevoerd. opvolging schadeafwikkeling en explicitering rol gemeente Bij gebrek aan verdere voortgang inzake de schadeafwikkeling doen de omwonenden een beroep op de wethouder om zich hiervoor in te zetten. In een overleg met omwonenden in april 2011 geeft de wethouder aan zich daartoe te zullen inspannen. Hij zegt een overleg tussen LG en de bewoners toe over het maken van afspraken over het herstel van de woningen van de omwonenden aan wie is toegezegd dat LG zou zorgen voor schadeherstel. Ook zal worden onderzocht of het toezicht moet worden verbeterd met het oog op de bewaking van de constructieve veiligheid van de woningen en of het de bevoegdheid van de gemeente is om een funderingsonderzoek te laten uitvoeren. Het overleg tussen LG, omwonenden en gemeente vindt plaats op 29 april In het overleg komt men tot afspraken dat: (1) de wethouder het initiatief zal nemen om een bijeenkomst te beleggen met aannemer BAM, de verzekeraar, LG, de gemeente en de bewoners om op zo kort mogelijke termijn tot een ordentelijke schadeafwikkeling te komen zonder procedureleed (2) LG met de verzekering van BAM zal nagaan hoe en in hoeverre het verzekeringsproces kan worden bekort (3) de wethouder zal uitzoeken wat precies de specifieke gemeentelijke verantwoordelijkheid is in deze kwestie mede in verband met de gemeentemonumenten 29 ) en (4) de wethouder onderzoekt of de gemeente, krachtens nieuwe wet- en regelgeving, schadegeld kan voorschieten 30 ). In de weken na het overleg informeert de wethouder over de uitkomsten. Op 4 mei 2011 vindt een terugkoppeling plaats tussen de bewonerscommissie ssie en ambtenaren van de gemeente waarin de gemeente uiteenzet hoe zij tegen de gemeentelijke verantwoordelijkheid aankijkt. De gemeente heeft de bevoegdheid om funderingsonderzoek te laten doen, maar maakt daar alleen 28 ) Ambtelijke memo aan de wethouder inzake Nieuwstraat 22-38, 22 april ) Een aantal panden rond het gebied van het bouwproject is aangewezen als gemeentelijk monument, waarvan een deel deze status heeft verkregen per 22 februari 2011, tijdens de bouwwerkzaamheden. 30 ) Bewonersoverleg Bouwproject Nieuwstraat Purmerend, verslag bijeenkomst 29 april Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 11/31

16 gebruik van ingeval de constructieve veiligheid in gevaar komt. Als de fundering wordt onderzocht, wordt getoetst of deze voldoet aan de minimale eisen van bestaande bouw (Woningwet en Bouwbeblijkt dat de fundering niet aan die eisen voldoet (bijvoorbeeld paalrot of er ontbreekt een fundering) dan is de eigenaar van het bouwwerk daarvoor verantwoordelijk. De eigenaar is op grond van de Woningwet verantwoordelijk voor de staat van het pand. De eigenaar dient in dat geval sluit 2003). Als maatregelen te treffen omtrent de fundering zodat het pand aan de desbetreffende eisen van het Bouwbesluit 2003 voldoet 31 ). De wethouder geeft (naar aanleiding van het overleg van 29 april 2011) richting de bewonerscommissie aan dat gemeentemonumenten onder de Monumentenverordening (2010) van de gemeente Purmerend vallen. Wanneer door de bouwwerkzaamheden in het plangebied schade aan de gemeentelijke monumenten ontstaat, zal voor het herstel van de schade veelal een omgevingsvergunning moeten worden aangevraagd. Het uitvoeren van herstelwerkzaamheden wordt namelijk gezien als een wijziging van een gemeentelijk monument. De eigenaren van gemeentelijke monumenten kunnen in aanmerking komen voor restauratiesubsidie. Deze restauratiesubsidie kan wellicht een tegemoetko- ming zijn in de kosten van herstel, tenzij de kosten geheel of gedeeltelijk worden vergoed door een verzekering of vanuit overeenkomsten in het kader van de aansprakelijkheid. Ten aanzien van het voorschieten van schadegeld door de gemeente geeft de wethouder aan dat de wet- en regelgeving over het voorschieten van schadegeld betrekking heeft op geldschulden tussen bewoners en gemeente. Dat is hier niet van toepassing. Het betreft primair een private kwestie. Daarom ziet de gemeente geen rol in de schadeafhandeling zelf. Hoewel de gemeente Purmerend geen partij is, wil de wethouder wel meedoen in de zin van stimuleren en bestuurlijke druk uitoefenen om partijen bij elkaar te brengen inzake de schadeafhandeling. Voor de wethouder is dit de invulling van een actieve bijdrage van de gemeente. Hij geeft aan toe te blijven zien op (de voortgang van) het traject van schadeafhandeling 32 ). Op 15 juni 2011 vindt een door BAM georganiseerde (door de wethouder op 29 april toegezegde) bijeenkomst plaats met omwonenden over de afhandeling van de schade. Er wordt door BAM uitleg gegeven over de schadeafhandelingsprocedure. Alle redelijke kosten voor onderzoek en (contra)expertise kunnen bij de verzekeraar worden ingediend en de verwachting wordt uitgesproken dat omwonenden het schadeverhaal rond zouden kunnen hebben op het moment dat de begane grond vloer is aangelegd. Op dat moment is dat voorzien in november/december Het verslag van de bijeenkomst geeft aan dat de vergadering in goede orde is verlopen en dat de omwonenden hebben aangegeven voldoende te zijn geïnformeerd. vijzeldruk Op 27 juni 2011 stuurt de gemeente een brief aan LG met betrekking tot het zevende uitgangspunt inzake het aanbrengen van voorspanning op het tweede stempelraam door middel van het aanbrengen van opdraaibare vijzels 33 ). De gemeente heeft daartoe op 20 juni 2011 documenten van LG ontvangen en vervolgens beoordeeld. Naar aanleiding van de beoordeling verzoekt de gemeente om een verdere detailuitwerking op twee onderdelen (het vijzelen/toe te passen vijzeldruk en bepaling van de verplaatsing van de damwanden). De detailuitwerkingen die daarop door LG worden aangeleverd, zijn door de gemeente beoordeeld en ter advisering voorgelegd aan ABT. Op grond daarvan geeft het college van B&W op 1 juli 2011 aan niet akkoord te gaan met de ingediende constructieberekeningen en nadere detailuitwerkingen, tenzij wordt voldaan aan een drietal aanvullende (bouwtechnische) 31 ) Gemeente Purmerend, verslag inzake overleg funderingsonderzoek, 4 mei ) Ambtelijke memo inzake beantwoording actiepunten nav overleg 29 april 2011, 12 mei 2011 en mail van de wethouder aan de bewonerscommissie van 24 mei ) Brief van de gemeente Purmerend, afdeling VTH, aan De Where Vastgoed B.V. inzake verzoek om nadere detailuitwerking vijzelen met opdraaibare aibare vijzels en toe te passen vijzeldruk (Nieuwstraat te Purmerend), 27 juni Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 12/31

17 voorwaarden 34 ). De bewonerscommissie geeft vervolgens door middel van een brief aan het college van B&W aan dat zij van mening is dat de ambtelijke organisatie (VTH) met de brief van 27 juni 2011 op eigen houtje heeft geacteerd en dat een van de volgens de commissie belangrijkste (technische aanvullende) afspraken, gemaakt in een overleg op 22 juni 2011 tussen de gemeente, ABT en de adviseur van de bewonerscommissie, daarin ontbreekt 35 ). Het college van B&W beantwoordt de brief op 15 juli 2011 en bericht daarin dat B&W de toezichthoudende en handhavende bevoegdheden van de bouwregelge- ving hebben. Voorts informeert B&W over de stand van zaken en geeft aan wanneer de bewoners- commissie Nieuwegracht e.o. opnieuw zal worden geïnformeerd 36 ). De LG reageert op het schrijven van B&W d.d. 1 juli 2011 met een brief waarin zij aangeeft het oneens te zijn met de handelwijze van de gemeente, maar zich onder protest toch genoodzaakt ziet de door de gemeente voorgestelde wijzigingen door te voeren, teneinde verdere vertraging en schade te voorkomen. Ook stelt LG de gemeente aansprakelijk voor de meerkosten die dit met zich meebrengt. LG beoordeelt ordeelt het besluit van de gemeente als onrechtmatig 37 ). In een reactie op deze brief stelt het college van B&W niet aansprakelijk te zijn. De werkzaamheden omtrent vijzelen en graven lagen reeds stil en de gemeente heeft daartoe geen besluit hoeven nemen. Daardoor is er ook geen sprake van een onrechtmatig genomen besluit. De gemeente ziet het niet vervolgen van de werkzaamheden als een door LG ter harte genomen waarschuwing. De gemeente laat het aan LG hoe zij de werk- zaamheden wil voortzetten, mits door LG aannemelijk kan worden gemaakt dat wordt voldaan aan artikel 4.8 en 4.10 van de bouwverordening (inzake bescherming van de omgeving) 38 ). Op 16 augustus 2011 volgen herziene constructieberekeningen van LG. De gemeente Purmerend verzoekt naar aanleiding daarvan arvan om een gedetailleerde werkomschrijving, een beschrijving van de wijze van monitoring van de werkzaamheden en een omschrijving van het lossen van het stempelraam, alvorens een definitieve beoordeling te geven over het voortzetten van de werkzaamheden 39 ). Op 26 augustus 2011 ontvangt de gemeente Purmerend de benodigde bescheiden. De gemeente heeft uit het oogpunt van zorgvuldigheid gevraagd om een second opinion van ABT. Op basis van de bescheiden en de second opinion van ABT heeft de gemeente geen bezwaren tegen het uitvoeren van de vijzel- en graafwerkzaamheden 40 ). De gemeente stelt de omwonenden op 2 september 2011 per brief op de hoogte van dit besluit en geeft daarbij aan dat het bedrijf BouwRisk (ditmaal in opdracht van de gemeente Purmerend) de belendende gebouwen continu zal meten op zakkingen. Ook de wekelijkse metingen door de gemeentelijke landmeter worden in deze periode uitgevoerd en de bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. wordt van de resultaten op de hoogte gehouden 41 ). 34 ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan De Where Vastgoed B.V. inzake beoordeling nadere detailuitwerkingen inzake het vijzelen met opdraaibare re vijzels en de toe te passen vijzeldruk (Nieuwstraat te Purmerend), 1 juli ) Brief van de bewonerscommissie Nieuwegracht e.o. aan het college van B&W van de gemeente Purmerend inzake voorwaarden met betrekking tot hervatting werkzaamheden Nieuwstraat 22-38, 6 juli ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan de bewonerscommissie Nieuwgracht e.o. inzake Reactie op de brief d.d. 6 juli 2011 inzake Nieuwstraat 22-38, 15 juli ) Brief van De Where Vastgoed B.V. aan het gemeentebestuur van Purmerend inzake brief van het college van B&W d.d. 1 juli ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan De Where Vastgoed B.V. inzake reactie op de brief van De Where Vastgoed B.V. van 1 juli 2011 (Nieuwstraat te Purmerend), 19 augustus ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan De Where Vastgoed B.V. inzake reactie herziene constructieberekeningen Nieuwstraat te Purmerend, 26 augustus ) Brief van het college van B&W van de gemeente Purmerend aan De Where Vastgoed B.V. inzake beoordeling herziene constructieberekeningen en werkplan (Nieuwstraat te Purmerend), 2 september ) Brief van de afdeling VTH van de gemeente Purmerend aan omwonenden, 1 september Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 13/31

18 Op 14 september 2011 worden de werkzaamheden vervolgd. Omwonenden worden hier op 7 september over geïnformeerd door BAM. Ook informeert de wethouder de commissie SOB door middel van een rapportage met de voortgang en stand van zaken 42 ). Deze wijze van rapporteren porteren wordt vanaf dat moment structureel in de commissie SOB. Op 10 oktober 2011 bericht BAM de omwonenden dat de vijzelwerkzaamheden zijn afgerond en er nauwelijks enige vorm van zetting is gemeten. Ook wordt de planning van verdere werkzaamheden geschetst. etst. Op 14 oktober laat BAM een nieuw schrijven uitgaan met nadere uitleg op onderdelen. Daarna volgen regulier informatiebrieven aan omwonenden met betrekking tot specifieke werkzaamheden en de overlast die daarmee gepaard gaat of kan gaan. Er treden nog problemen op bij het inbrengen van de palen, wat meer trillingen veroorzaakt dan verwacht 43 ). Een oplossing hiervoor wordt gevonden in het aanhouden van een rustiger tempo dan voorzien. De verdere werkzaamheden, zoals het ontgraven van de bouwput, verlopen conform plan. BAM houdt rekening met de omstandigheden om onnodige trillingen te voorkomen. Een grondwaterwordt eveneens door tussenkomst van de adviseur van de gemeente (ABT) en de adviseur van de bewonerscommissie opgelost, door het grondwater te infiltreren. probleem dat zich voordoet, 2012 In maart 2012 is de aanleg van de begane grond vloer gereed en kan de opbouw beginnen. 2.4 Opbouwwerkzaamheden werkzaamheden tot oplevering De fase van Opbouwwerkzaamheden tot oplevering start op het moment dat de begane grond vloer is aangebracht, waarmee de opbouwwerkzaamheden van start gaan. De fase loopt tot het moment van oplevering van De Boonacker. toezicht In het kader van het gemeentelijk toezicht continueren de bouwinspecteurs ook in deze fase hun controle of de werkzaamheden conform de bouwregelgeving worden uitgevoerd. Nog altijd vinden er in deze fase wekelijks hoogtemetingen plaats, uitgevoerd door de gemeentelijke landmeter en wordt erop toegezien of de constructieve en gebruiksveiligheid van panden in de omgeving van de bouwplaats in het geding is 44 ). Bij schademeldingen van omwonenden wordt direct op huisbezoek gegaan. Dit doet de gemeentelijke bouwconstructeur eventueel vergezeld met een externe constructeur 45 ). vervolg werkzaamheden opbouwwerkzaamheden In april 2012 informeert de wethouder de commissie SOB dat de saneringswerkzaamheden zijn afgerond en dat de funderingsbalken en betonwanden worden gemaakt. De opbouw is in volle gang. Bij het verwijderen van een deel van de damwanden doen zich onverwacht problemen voor, waardoor voor een andere werkmethode moet worden gekozen. De gemeente stemt hiermee in onder de voorwaarde dat tijdens deze werkzaamheden trillings- en hoogtemetingen worden uitgevoerd. Dit gaat in overleg met de adviseurs van de gemeente (ABT) en de bewonerscommissie. Het heeft niet tot extra zettingen, schade of overlast geleid. De bouw verloopt vanaf dat moment voorspoedig, zij het met enige vertraging. De wethouder blijft de commissie maandelijks informeren n en de frequentie van het overleg met de bewonerscommissie wordt met wederzijdse goedkeuring verlaagd. 42 ) In de rapportage van de wethouder wordt tevens voor het eerst melding gemaakt van beschadiging aan het riool als gevolg van de bouwwerkzaamheden. Dit onderwerp neemt vanaf dan een groeiende plaats in de communicatie met bewoners en raad in. Het onderwerp valt echter buiten de scope van voorliggend feitenonderzoek naar De Boonacker en komt als zodanig verder niet in deze rapportage aan de orde. 43 ) ABT, Interpretatie trillingsmetingen bouwput, 13 april ) De hoogtemetingen hebben plaatsgevonden tot een week na oplevering van De Boonacker. 45 ) Zie onder meer rapportage laatste stand van zaken Nieuwstraat van de wethouder aan de commissie SOB van 13 maart 2012 en 12 april Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 14/31

19 2013 Op 22 maart 2013 bericht BAM aan de gemeente dat de woningen, daktuin, parkeerkelder en stegen zijn opgeleverd en in gebruik genomen door bewoners/wooncompagnie en dat de winkels 28 maart 2013 worden overgedragen aan LG. Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 15/31

20 3. De taken van de gemeente 3.1 Inleiding In het kader van onderzoek naar het functioneren van gemeenten (zoals bestuurskrachtmetingen of herindelingsonderzoek) wordt veelal uitgegaan van de verschillende rollen die een gemeente geacht wordt te vervullen. Het gaat dan om de gemeente als dienstverlener, de gemeente als bestuur, de gemeente als organisatie en de gemeente als medeoverheid 46 ). Hierna beschrijven wij deze rollen in het licht van het bouwproject De Boonacker in de gemeente Purmerend. Eerst wordt ingegaan op de gemeente als dienstverlener (3.2), waarbij ook het juridisch kader voor de gemeente wordt geschetst. Vervolgens wordt ingegaan op de gemeente als bestuur (3.3) en de gemeente als organisatie (3.4). De rol van de gemeente als medeoverheid is voor de casus van bouwproject De Boonacker niet relevant en wordt verder buiten beschouwing gelaten. 3.2 De gemeente als dienstverlener Voor bouwproject De Boonacker komt de gemeente als dienstverlener in beeld op twee gebieden, te weten de vergunningverlening (sloopvergunning en bouwvergunning) en vervolgens, wanneer de vergunningen zijn verleend, op het gebied van toezicht en handhaving. De gemeente is in het geval van bouwproject De Boonacker geen dienstverlener met betrekking tot het ontwikkelen of aanbieden van woningen/bedrijfsruimte. Zij faciliteert de mogelijkheden hiertoe door deze functies op te nemen in het bestemmingsplan, maar is zelf geen initiatiefnemer. Bouwproject De Boonacker is een privaat initiatief. De onderdelen vergunningverlening en toezicht en handhaving vormen tevens het juridisch kader voor dit onderzoek. Hierna worden in dat verband de wettelijke taken en mogelijkheden ge- schetst van de gemeente op deze onderdelen Vergunningverlening Het college van burgemeester en wethouders is bevoegd om beslissingen te nemen op aanvragen voor een sloopvergunning en bouwvergunning (thans omgevingsvergunning). Vergunningaanvragen worden getoetst aan verschillende vereisten. Het gaat daarbij om: - het bestemmingsplan (ruimtelijke kwaliteit; externe veiligheidsafstanden) - bouwbesluit en bouwverordening (technische veiligheidsvereisten zoals bewapening, valbeveiligin- gen, brandwerendheid) - redelijke eisen van welstand (bouwwerk architectonisch passen in de omgeving). Wordt aan deze criteria voldaan, dan moet de vergunning worden verleend. Er is dan geen weigeringsgrond aanwezig. Een vergunning om te bouwen kan overeenkomstig de Woningwet (tot 1 oktober 2010) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) worden geweigerd indien de aanvraag en de daarbij verstrekte gegevens en bescheiden het naar het oordeel van het college niet aannemelijk maken dat het bouwen voldoet aan de voorschriften in het Bouwbesluit en de Bouwverordening. Hierbij komt het college in enige mate beoordelingsvrijheid toe. 46 ) Er zijn diverse varianten van deze indeling in omloop, maar ze zijn afgeleid van een studie van prof.dr. Th.A.J. Toonen en Moret Ernst & Young (Toonen, Th.A.J., M. van Dam, M. Glim en G. Wallagh, Gemeenten in ontwikkeling Herindeling en kwaliteit, Van Gorcum, Assen, 1998 ). Wij sluiten aan bij de in die studie gehanteerde indeling. Feitenonderzoek De Boonacker 20 november 2013 Pagina 16/31