Het zijn veel vragen... waar we elk individueel een stuk van de oplossing voor moeten aandragen.

Transcriptie

1 7 Bij dit boek... We leven in een uitermate boeiende wereld, waar alles in beweging is. Maar dat ondervind je wellicht elke dag, net zoals ik. De dynamiek is zo uitgesproken dat vanuit onze samenleving alsmaar meer vragen worden gesteld. Hoe zullen we vermijden dat de druk van een groeiende wereldbevolking op het milieu afneemt? Hoe zit dat nu met de opwarming van de aarde? Hoe zullen we straks iedereen op deze planeet voorzien van voldoende energie, voedsel en zuiver water? Hoe zullen we ons comfort en onze manier van leven duurzaam en betaalbaar houden? Hoe kunnen we ons leven blijven controleren? Hoe kunnen we meer mensen toegang geven tot welvaart en welzijn? Het zijn veel vragen... waar we elk individueel een stuk van de oplossing voor moeten aandragen. Wie vragen stelt, wil ook oplossingen zien. Misschien heb je zelf oplossingen in je hoofd; discussieer je daarover met vrienden. Misschien droom je s nachts hoe het beter kan. Misschien popel je om de daad bij het woord te voegen en je plannen in realiteit om te zetten. Goed zo, want denkers en doeners zijn nodig. Onze wereld en onze manier van leven staan inderdaad onder druk. Maar die druk maakt het leven net interessant. Hoe meer problemen, hoe interessanter het is om een oplossing te vinden. Ingenieurs zijn vandaag al op zoek naar de oplossing voor de uitdagingen in 2020.

2 8 40 VRAGEN VOOR 2020 De ingenieur zoekt oplossingen voor complexe problemen, in al zijn verschillende componenten. En een oplossing vinden, dat betekent omgaan met evenwichten, met veranderende verwachtingen, met allerlei kleine en grote beperkingen, morgen nog meer dan vandaag. Dit boek legt je een aantal vragen voor waar ingenieurs vandaag antwoorden op zoeken. Het zijn samen veertig vragen voor Tien jaar waarbinnen we veel kunnen realiseren. De veertig vragen werden verzameld binnen zes thema s: CLEAN, FUN, SAFE, LIFE, SMART en SPEED. Deze zes woorden vatten de kern van alle uitdagingen waarvoor we staan krachtig samen. Het zijn takken van dezelfde boom. In onze reële leefwereld is er veel interactie tussen die zes thema s. Dat is ook een algemeen gegeven. Vindt de ingenieur oplossingen voor problemen, dan zullen er steeds pro s en contra s zijn. Die moeten tegenover elkaar worden afgewogen, zodat de potentiële nadelen zo minimaal mogelijk zijn. De ingenieur zal de risico s op een mislukking en ongewenste neveneffecten moeten inschatten. Door extreem te gaan in het ene riskeert men een onevenwicht in het andere. Als ingenieur zul je in de toekomst dus meer dan ooit evenwichten moeten zoeken, tussen wat mogelijk en wenselijk is. Dat vraagt om een open samenwerking, met andere ingenieurs, ook uit andere disciplines, over muurtjes heen, multidisciplinair. Ingenieurs zijn mensen met een open geest, die een hoge vlucht durven nemen, maar ook met de voeten op de grond staan. De ruimtevaart stuwt wetenschap en techniek vooruit, alsook de toepassingen die eruit voortvloeien. Ruimtevaart draagt zijn steentje bij tot de verbetering van onze welvaart en levenskwaliteit. De ruimtevaart zal zijn steentje bijdragen. Vanuit de ruimte kunnen we de aarde observeren en problemen voorspellen. De schat aan kennis die de afgelopen jaren in ruimtevaartlabs en tijdens ruimtereizen is ontwikkeld, zal ons helpen. Net zoals alle ruimtevaartpioniers zal onze samenleving als geheel grenzen moeten verleggen en doorbreken.

3 BIJ DIT BOEK... 9 We zullen de kansen die de nieuwe wereld biedt, moeten grijpen. Met talent, inzet en creativiteit. Door te experimenteren, te zoeken en oplossingen te vinden. En de ingenieur speelt daarin een cruciale rol. De antwoorden op de veertig vragen in dit boek bewijzen dat ingenieurs vandaag al bezig zijn met de toekomst. En ze laten zien dat de toekomst hoopvol is. U die dit boek in handen hebt, u bent benieuwd. Ik wens u dan ook een zeer inspirerend leesmoment. Frank De Winne, ESA-astronaut

4

5 11 Samen met ingenieurs kijken naar onze toekomst In dit boek vindt u veertig vragen voor en veertig antwoorden daarop. De vragen weerspiegelen actuele thema s die leven in onze maatschappij; de antwoorden van onze ingenieurs daarop weerspiegelen verschillende visies omtrent toekomstige maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Ze zijn gegroepeerd rond zes kernwoorden: FUN, SPEED, LIFE, CLEAN, SAFE en SMART; zes thema s waar ook jongeren dagelijks mee geconfronteerd worden. Doorheen deze veertig antwoorden ontdek je de brede waaier aan uitdagingen waar burgerlijk ingenieurs beroepsmatig invulling aan geven, hoe ze zich creatief inzetten voor het welzijn van onze hedendaagse maatschappij en hoe ze nu al oplossingen zoeken voor de problemen van de toekomst. Het gaat ook over onze boeiende wereld, waarin ingenieurs elke dag mogelijkheden zoeken om het leven van iedereen beter, veiliger, schoner en aangenamer te maken. Ingenieurs passen basiswetenschappen toe om concrete oplossingen te bedenken voor praktische problemen die meestal multidisciplinair van aard zijn. Hiertoe hebben ze in hun opleiding geleerd analytisch en conceptueel te denken en daarbij gebruik te maken van wiskundige formuleringen van fysische modellen. Vaak moeten ingenieurs beslissingen nemen in een onzekere context omdat nooit alle informatie beschikbaar is. Ze moeten rekening houden met tal van randvoorwaarden op het vlak van veiligheid, milieu en gezondheid. Het unieke bij dit alles is de persoonlijke voldoening die men ondervindt bij het zelf concipieren en realiseren van concrete projecten ten bate van de maatschappij.

6 12 40 VRAGEN VOOR 2020 De aanleiding voor deze uitgave was de viering van 175 jaar ingenieursopleiding aan de Universiteit Gent op 17 november In samenwerking met ie-net, het samenwerkingsplatform van de Vlaamse ingenieursverenigingen, werd een symposium georganiseerd over Onderzoek en innovatie voor meer welvaart in Dit gebeurde in het kader van het jaarthema van ie-net, Roadmap Vlaanderen: scharnier voor verandering met de stimulerende inzet van Hans Romaen en Pascal Verdonck. De verschillende voordrachten worden in dit boek samengevat. Eveneens op 17 november 2010 reikte de UGent een institutioneel eredoctoraat uit aan burgerlijk ingenieur en astronaut Frank De Winne. Hij is een uniek voorbeeld van een ingenieur met een bijzonder groot aanpassings- en uithoudingsvermogen, een ingenieur die bovendien getuigt van een grote dynamiek en creativiteit. Zijn loopbaan is een uitstekende illustratie van het feit dat men met een hoogstaande en veelzijdige ingenieursopleiding zeer complexe en uitdagende opdrachten met succes kan realiseren, ook in moeilijke omstandigheden. We hebben Frank De Winne uitgenodigd om zijn visie te geven over de zes thema s die in dit boek aan bod komen: als het ware een kijk vanuit de ruimte. Dit boek kwam tot stand dankzij de enthousiaste medewerking van Kevin Van Geem en Kim Verbeken. Een bijzonder woord van dank aan deze collega s, aan alle auteurs voor hun waardevolle bijdrage en aan de zes themarapporteurs Rik Van de Walle, Ingrid Moerman, Pascal Verdonck, Greet Van Eetvelde, Bart Merci en Nele De Belie. eursopleiding. Laat ons vanuit deze solide basis gestalte geven aan een even boeiende en succesvolle toekomst. Prof. dr. ir. Luc Taerwe Decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur van de Universiteit Gent