Nieuwsbrief. Geef de Brede FOPEMschool. Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen
|
|
- Rudolf de Kooker
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuwsbrief Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen Geef de Brede FOPEMschool alle kansen Ruim twee jaar geleden hielden we een visiedag. We namen toen onder meer de P van Pluralistisch onder de loep. We beslisten daarom om te werken aan een visietekst over cultuurbeschouwing in de FOPEM-scholen. Het werk is bijlange nog niet af, maar we zijn goed op weg om er een inspirerende bundel van te maken. Op de visiedag namen we ook de E van Emancipatorisch onder de loep. En hier werken we aan een werktekst over de Brede FOPEMschool. Over de Brede School in Vlaanderen is al veel gezegd en geschreven, op het gevaar af dat het een containerbegrip wordt. Een Brede School is voor FOPEM veel meer dan een school die samenwerkt met organisaties uit de buurt. Het emancipatorisch werken blijft het fundament van een Brede School, wat zich vertaalt in de dagelijkse concrete werking van de school en de omgeving van de school. Tijdens de Algemene Vergadering van 21 maart gaven we twee betrokken buitenstaanders van het emancipatorisch onderwijs het woord: Geert Six, coördinator van het sociaal-artistiek project Unie der Zorgelozen uit Kortrijk, en Eline Schmidt, medewerker van Samenlevingsopbouw te Gent. Een verslag van dit panelgesprek vind je in deze nieuwsbrief. Laat dit voor FOPEM en zijn scholen een aanzet zijn nog verder te verruimen en zijn oor te luisteren leggen buiten het onderwijswereldje zoals het welzijnswerk, het straathoekwerk, de bijzondere jeugdbijstand en het jeugdwerk. De illustraties in deze nieuwsbrief ontvingen we van Freinetschool De Torteltuin in Poperinge. De nieuwsbrief van december 2011 herlezen Een rechtzetting en een aanvulling De vorige nieuwsbrief hebben we herlezen. En wat blijkt? We hebben een taalfout(je) gemaakt en de nieuwe regelgeving over de maximumfactuur heeft ons in snelheid genomen. Op pagina 10 lees je een bespreking van het boek Theorie U. Leiding vanuit de toekomst die zich aandient van Otto Scharmer. En we hebben de tekst niet grondig genoeg nagelezen. Er is namelijk een dtfout ingeslopen. In de derde kolom moet Hij benoemd vervangen worden door Hij benoemt. Op pagina 2 wordt de regelgeving over de maximumfactuur in het basisonderwijs uitgelegd. Maar de bedragen van deze maximumfactuur zijn verhoogd. Basisscholen mogen dus vanaf volgend schooljaar meer geld vragen aan ouders voor bijvoorbeeld uitstappen. De scherpe maximumfactuur voor toneelbezoeken, eendaagse schoolreizen, turnkledij, tijdschriften bedroeg 20 EUR per schooljaar voor het kleuter-onderwijs en 60 EUR voor het lager onderwijs. Maar vanaf volgend schooljaar worden deze bedragen verhoogd en zijn ze leeftijds-gebonden. Voor de jongste kleuters is het bedrag 25 EUR per schooljaar, voor vierjarige kleuters is dit 35 EUR en voor de oudste kleuters is dit 40 EUR. Voor kinderen in de lagere school wordt het nieuwe bedrag 65 à 70 EUR. De minder scherpe maximumfactuur voor meerdaagse uitstappen in het lager onderwijs (dus niet in het kleuteronderwijs!) bedroeg voor de hele loopbaan in het lager onderwijs 360 EUR. Dit bedrag wordt verhoogd tot 390 EUR. Bovendien worden deze bedragen voor de scherpe en de minder scherpe maximumfactuur jaarlijks aangepast op basis van de gezondheidsindex. Veel leesplezier, Kris Denys nummer 2 - achttiende jaargang - mei 2012
2 Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 De Brede School Een emancipatorisch project van FOPEM-scholen Verslag van een panelgesprek met Geert Six en Eline Schmidt Op woensdagavond 21 maart vond in methodeschool De Buurt een panelgesprek plaats met Geert Six en Eline Schmidt. Geert is coördinator van de Unie der Zorgelozen, een sociaal-artistiek project waar de FOPEM-school V-tex uit Kortrijk mee samenwerkt. Eline is medewerker van Samenlevingsopbouw te Gent. FOPEM: Wat is voor jullie emancipatorisch werken, en wat is het niet? Geert: Voor ons is emancipatorisch werken is een proces op zeer lange termijn, en dit met de mensen en hun mogelijkheden. We werken dus niet met afgebakende doelgroepen zoals allochtonen, kansarmen, jongeren,... Voor mij is de mensheid mijn doelgroep. Noem het gerust inclusief werken. We willen met mensen een nieuwe beweging vormen, met vallen en opstaan, elke tegenslag zien als een nieuwe mogelijkheid. En dit werken is ook utopisch: we willen werken aan een nieuw samenlevingsmodel, niet uitgaande van een traditioneel model vanuit het verzuilingsdenken maar wel samen met scholen en andere organisaties op zoek gaan naar oplossingen als antwoord op het dominante neoliberale denken. Ik geloof sterk in de kracht van het werken met groepen. Uiteraard mag je de individuele ontplooiing van mensen niet uit het oog verliezen, maar dat is een meerwaarde als dit ingebed is in een groepsproces. In de Unie der Zorgelozen vertrekken we vanuit een thema en proberen we goed te luisteren naar verzuchtingen van mensen. Je moet wel een goed evenwicht vinden tussen het emancipatorisch werken op de vloer en jezelf als spreekbuis van een organisatie. Zo zie ik veel invloeden in de samenleving die mij verontrusten. Maar ik moet de mensen waarmee we werken daar niet mee lastig vallen. Wat mij verontrust is de toenemende professionalisering in de hulpverlening, zonder een onderbouwde visie op wat emancipatorisch werken kan zijn. Ik geef een concreet voorbeeld: wat ben je met een sportcheque als je thuis geen water of elektriciteit hebt? Of als coördinator van een sociaal-artistiek project heb je je handen vol met een zoektocht naar subsidies en papieren invullen maar je dreigt je aandacht voor de mensen zelf te verliezen. Eline: Samenlevingsopbouw wil op een participatieve manier een antwoord zoeken op collectief ervaren problemen. Deze problemen gaan dan meestal over wonen, gezondheid en onderwijs. Mensen die mee participeren zien we als ervaringsdeskundigen. Zo willen we mensen in groep versterken, en dit met een politieke vertaling. De Brede School is dan ook in de eerste plaats wijkgericht waar het kind centraal staat, zowel op school, in het gezin als in de buurt. We vertrekken dan ook vanuit de noden van de wijk. Vanuit een wijkanalyse gaan we na hoe we als Brede School een partnerschap kunnen opbouwen tussen verschillende scholen zowel basis- als secundair onderwijs en over de netten heen verenigingen en ouders. Zo was er in de Gentse buurt waar ik werk nauwelijks infrastructuur om aan sport te doen en was er heel weinig groen. Deze noden zetten er ons toe aan om acties te ondernemen. FOPEM: Een Brede School is meer dan een samenwerkingsverband tussen verschillende sectoren uit de omgeving van de school. Maar wat kan dit nu concreet betekenen? Eline: Zoals ik reeds zei vertrekken we vanuit de noden van de wijk. Omdat er een groot gebrek aan sportfaciliteiten was, bieden we nu na de schooluren sportlessen aan. Om dit zo laagdrempelig mogelijk te maken, is dit heel goedkoop. We werken daarvoor samen met lesgevers van sportclubs die 2 een beetje verder afgelegen zijn. En er zijn proevertjes in de lessen Lichamelijke Opvoeding. Zo kunnen kinderen en ouders makkelijker de overstap maken naar deze sportclubs. We bieden atletiek en hockey aan omdat dit precies de sporten zijn die je kan beoefenen in deze sportclubs. FOPEM: Als je zegt dat een Brede School vertrekt vanuit een samenwerking met verschillende sectoren uit de buurt van de school, is dat dan geen terugkeer naar de parochieschool van weleer met een verwevenheid van katholieke zuilorganisaties zoals toneelkringen, het zangkoor, de turnkring, in en rond de school? Met andere woorden, moet de school geen wijdere blik hebben op de wereld dan enkel de onmiddellijke omgeving van de school? Eline: De Brede School is helemaal niet een terugkeer naar de parochieschool. Vergeet niet dat de Brede School een manier van werken is en het is niet het enige venster om naar de wereld te kijken. Beperk Brede School niet tot de werking van een school. Opbouwwerkers dagen vooral de partners in een buurt uit om verder te gaan kijken, om over het muurtje te kijken. Zo zijn nogal wat leerkrachten verbaasd als ze merken wat het aanbod is van activiteiten en organisaties in de omgeving van hun school. Van leerkrachten wordt er meer en meer verwacht en zij hebben ook niet altijd de expertise ter zake. Maar op zich vind ik dit geen probleem. Je kan een netwerk van expertise rond je school uitbouwen waarvan het leerkrachtenteam deel van uitmaakt. FOPEM: Als we er van uitgaan dat alle scholen Brede Scholen zouden moeten zijn, moeten ze daarvoor nog extra gesubsidieerd worden via tijdelijke projecten zoals nu het geval is? Geert: Als we geen extra middelen krijgen, dan doen we geen sociaal artistiek werk. Alsof het alleen van middelen moet komen. Mensen zijn
3 niet meer bereid om hun eigen middelen in te zetten. Je moet dat als opbouwwerker durven zeggen tegen de mensen omdat ze er zelf niet toe komen. We zijn in het welzijnswerk zo getraind dat alles braaf voor ons wordt gedaan en we vullen gedwee aanvragen in voor Europese subsidies. FOPEM: In de werktekst van FOPEM over de Brede School lezen we dat in een samenleving waar sociale ongelijkheid speelt, kunnen Brede Scholen een hefboom vormen in het realiseren van gelijke onderwijskansen. Is dit niet te hoog gegrepen, gegeven het feit dat in een samenleving van toenemende concurrentie de sociale ongelijkheid en de armoede toenemen? Eline: Hoe gaan wij in samenlevingsopbouw om met deze sociale ongelijkheid? We organiseerden het project Iedere stem telt waarbij we mensen vooral bevragen op sociale thema s. Zo willen we groepen sensibiliseren en kwamen we tot een prioriteitennota. Maar we werken ook op kleinere schaal aan politieke vorming. Als we bijvoorbeeld mistoestanden vaststellen in Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 de huisvesting, dan spreken we daarvoor de betrokken schepen van de stad Gent voor aan. FOPEM: Vorige maand werd aan het Hof van Beroep te Gent de muffinman vrijgesproken 1. Het sociaal-artistiek project Victoria de Luxe was nauw betrokken bij de acties van de muffinman. Zijn jullie actief bij dergelijke acties? Geert: We kunnen niet anders dan politiek voeren. Dat zijn we nu aan het doen. We voeren een bewuste revolte. Je kan echt wegen op een beleid als je gaat voor je zaak, al staat deze haaks op wat er nu aan de gang is. Ook bedrijfsleiders in mijn regio stellen zich de vraag: wat kan ik betekenen voor de mensen in mijn streek? We kunnen echt een beweging starten, dat is meer dan nodig. Eline: We kunnen zeker de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren verhogen. Maar kinderen gaan niet opeens beter kunnen rekenen of lezen omdat ze na hun uren een sessie jembie volgen. Wel kunnen we impact hebben op randvoorwaarden zodat hun zelfvertrouwen groeit. En ik ben er zeker van dat we een maatschappelijke invloed hebben door de sociale cohesie te versterken in buurten. Mensen geraken er van overtuigd dat ze tezamen sterker staan om problemen aan te pakken. De kracht van de Brede School ligt hem vooral in de concrete dagelijkse werking. FOPEM: Wat kan jullie bijdrage zijn om FOPEM-scholen mee te ondersteunen in hun werking als Brede Scholen? Eline: Ikzelf heb twee Brede Scholen in Gent mee opgestart. Als je een nieuwe FOPEM-school opstart, dan kan ik daar niet zo veel aan doen. Wel kan ik de contacten leggen met de partners uit de buurt van de school. Dat vraagt tijd zodat alle partners elkaar leren kennen. De rol van de buurtwerker is hier cruciaal. Maar het kan zeker, met een portie goede wil van alle partners. FOPEM: Dank je voor deze aanstekelijke woorden en oprechte dank voor jullie komst. Uit het nieuws van de dag van Freinetschool De Torteltuin in Poperinge 1 Steven De Geynst, de 'muffinman', werd door het Gentse hof van beroep vrijgesproken. Steven werd vorig jaar nog veroordeeld tot zes maanden celstraf met uitstel voor diefstal omdat hij twee zakken misbakken muffins uit een afvalcontainer bij een supermarkt had gevist. 3
4 Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 Lezen over de Brede School en coördinatoren van FOPEM-scholen wisselen uit Hoe gaan we met leerkrachten, ouders, buurtorganisaties aan de slag met de Brede School? Kanten-klare recepten zijn er niet, inspiratie is er wel. Die kun je vinden in publicaties van het steunpunt diversiteit en leren. De publicaties Wat is een Brede School: een referentiekader en Wat doet een Brede School. Werken aan een brede leer- en leefomgeving kun je verkrijgen via de website van het steunpunt diversiteit en leren of via het FOPEM-secretariaat. Een papieren versie van De impact van de Brede School is er niet, je kan het wel downloaden. In Wat is een Brede School: een referentiekader vind je een definitie van de Brede School en lees je welke de meerwaarde is voor kinderen, leerkrachten, ouders, buurtbewoners en de partners uit de buurt. In Wat doet een Brede School. Werken aan een brede leer-en leefomgeving wordt de werking van een Brede School toegelicht met tal van voorbeelden. Een aantal voorbeelden ter inspiratie. Bij verbreden van de leer- en leefomgeving Een folder: een Brede School wil meer informatie verspreiden bij kinderen en ouders over het bestaande aanbod via een gezamenlijke informatiefolder. Daarin staat al het aanbod in de buurt voor kinderen tijdens de vakantieperiodes. Via de folder komen de partners onderling ook overlap en hiaten in het aanbod op het spoor. Tijdens de naschoolse opvang organiseert een Brede School in samenspraak met de sport- en jeugdorganisaties uit de buurt naschoolse opvang en de begeleiding van de kinderen naar het buitenschoolse vrijetijdsaanbod. Zo kan het half uur tussen afloop van de lessen en het begin van de vrijetijdsactiviteiten overbrugd worden. Dit maakt dat meer kinderen kunnen deelnemen aan de vrijetijdsactiviteiten verspreid over de buurt. Versterken van de leer- en leefomgeving De basisscholen uit de buurt en het integratiecentrum ondersteunen ouders van kinderen uit de derde kleuterklas en het eerste leerjaar bij het begeleiden van het leren lezen van hun kinderen. Een Brede School organiseert jaarlijks een wandeling voor alle partners in de wijk, zeker leerkrachten zijn meer dan welkom. De meesten van hen wonen immers niet in de buurt en hebben soms weinig weet van de leefomgeving van de leerlingen uit de buurt. Doel is kennismaking met de wijk en de werking van de wijkorganisaties. Omgekeerd kunnen buurtorganisaties genieten van rondleidingen in de betrokken scholen. De partners van de Brede School ruimen elk jaar het buurtspeelplein op tijdens de Hou-je-buurt-reinactie van het buurtcomité. Breed leren stimuleren Jongeren maken als buurtreporters een wijkkrant. Ze moeten daarvoor buurtbewoners aanspreken en interviewen, foto s maken, teksten opstellen, in team samenwerken, lay-out opmaken, de krant verdelen,... Gezond eten is het jaarthema van de buurtwerking: zowel de senioren, de scholen uit de wijk als het buurtrestaurant spelen er tijdens hun werking op in. De leerlingen van de zesde leerjaren organiseren samen met het buurtwerk en het buurtrestaurant een gezonde barbecue voor de wijk. Ze stellen een gezond en gevarieerd menu op, rekenen het budget uit, leggen contacten met lokale handelaars voor de voeding, spreken de kringloopwinkel aan voor de aankleding. De school zorgt samen met een van haar partners voor fietsen op de speelplaats. Veel kinderen in de buurt beschikken immers niet over een eigen fiets. Tijdens de vrije momenten leren de kinderen fietsen. De klassen trekken ook regelmatig op uitstap met deze fietsen. 4 De school stelt haar speelruimte open voor de buurtkinderen tijdens de schoolvakanties. Jonge ouders uit de buurt en de scholen spreken samen een beurtrol af om een oogje in het zeil in het oog te houden. In samenwerking met de jeugddienst van de gemeente wil men van de straat waar de school ligt in het weekend een speelstraat maken. De leerlingen van het zesde leerjaar verzorgen de contacten met de jeugddienst, zorgen voor de paperassen, verzamelen de nodige handtekeningen bij de bewoners van de straat, Wat je zeker nog moet weten: Vertrek van wat er al is en benut het potentieel van de buurt Een Brede School richt op vraag van allochtone moeders sportlessen in. Deze lessen worden gegeven door de leerkracht Lichamelijke Opvoeding in de turnzaal van één van de betrokken scholen. Na tien lessen stellen de moeders zelf een sportles op en geven die aan de kinderen van de school. Een coördinator van een Brede School vertelt: Er zijn twee manieren om te vertrekken: een eerste is om te kijken van het zou goed zijn van dit of dit of dat te realiseren. Een andere manier: Dit zijn mijn relaties, wat kunnen mijn relaties voor mij betekenen als Brede School? Die tweede manier mag niet onderschat worden. Het is vaak leuk om te zien van wie is waar goed in, hoe kan die in mijn Brede School participeren. Het gaat eigenlijk om kansen zien en die aangrijpen om dan weer meer kansen aan te bieden voor de kinderen en de ouders en de buurt. In deze publicatie vind je ook werkbladen om concreet aan de slag te gaan met de Brede School. De publicatie Jouw kind groeit op inde wijk: 9 jaar praktijkervaring binnen de Brede School van Samenlevingsopbouw Gent is de neerslag van de werking van de Brede School in de Gentse wijk Sluizeken- Tolhuis. Eén van de deelnemende scholen is methodeschool de Buurt. Deze publicatie kan je verkrijgen via het FOPEMsecretariaat.
5 Tijdens het afgelopen coördinatorenweekend in Antwerpen staken coördinatoren van FOPEM-scholen de koppen bij mekaar om ideeën uit te wisselen voor de uitbouw van Brede FOPEM-scholen. Vertrek van wat er al is in gedachten kwamen we tot inspirerende voorbeelden zoals leerlingen van een derde graad die een wereldwinkel openhouden, kinderen van het eerste leerjaar die leren lezen met de bejaarden van het nabij gelegen bejaardentehuis, een school die tijdens de schoolvakantie openstaat voor een speelpleinwerking voor kinderen met een beperking en voor leerlingen van de FOPEM-school, leerlingen die goederen sorteren in de kringloopwinkel, leerlingen planten bomen aan in het naburige bos,... Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 Zorgbeleid op school Het 27 ste Gentse onderwijscafé Wil je op de hoogte zijn van actuele onderwijsthema s? En wil je daarover de mening horen van experts en van mening wisselen met andere geïnteresseerden? Dan zijn de onderwijscafés in de Gentse Zebrastraat iets voor jou. De organisatie is in handen van de pedagogische begeleidingsdienst van de stad Gent, de Hogeschool Gent en de Universiteit Gent. Op 22 november was zorgbeleid op school het thema van het onderwijscafé. Kris Maes, zorgcoördinator in de Buurt, was één van de panelleden. Na het panelgesprek discussieerde het publiek in verschillende groepen over negen stellingen. Deze stellingen vind je hieronder. 1. Wanneer is zorg een kwestie van therapie en wanneer is het een kwestie van ander onderwijs? 2. Met het bepalen van het IQ kom je enkel in een cirkelbeweging terecht: leraren passen zich daaraan aan door te differentiëren, maar het enige resultaat is schoolachterstand voor de één en schoolvoorsprong voor de ander. Dus: weg ermee! 3. Vroeg leerproblemen signaleren is vooral voor het kind zelf een delicate zaak. Het risico is erg groot dat ze daardoor aan zichzelf gaan twijfelen. 4. Zorgbeleid zet gezinnen onder druk. Ouders voelen zich verplicht hun kind bij te werken. Maar wat als dat de sfeer binnen het gezin aantast? Zijn we dan niet slechter af? Hoe vermijden we deze valkuil? 5. Kinderen een etiket opkleven is nodig, wat je er ook van denkt. Ze weten wat er met hen aan de hand is en de hulpverlening sluit beter aan. 6. Meer middelen voor zorg doet het aantal doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs niet afnemen. Hoe komt dat? En hoe kan het anders? 7. Zorgbeleid is efficiënter als twee leerkrachten samen in één klas werken. En misschien verbetert een andere klas- en/of schoolstructuur de zorg eveneens. 8. Leerlingen met problemen opvangen lukt enkel als leerkrachten zich voortdurend professionaliseren. Niet via nascholing maar via coaching en consultatie. 9. Willen we kinderen gelijke kansen geven zodat ze zich naar hun mogelijkheden en talenten kunnen ontplooien? Gun ze dan het recht op ongelijke behandeling in opvoeding en onderwijs. Uit het nieuws van de dag van Freinetschool De Torteltuin in Poperinge 5
6 Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 Wereldoriëntatie op de kaart gezet: sommige leerlingen houden er niet van, sommige leerkrachten ook niet? Methodeschool De Buurt uit Gent toont ons hoe het wel kan. Dit schooljaar werden bijna alle FOPEM-scholen doorgelicht. De inspectie gaat dan onder meer na of leerlingen de minimumdoelstellingen (dit zijn de eindtermen en ontwikkelingsdoelen) bereiken. Deze eindtermen en ontwikkelingsdoelen zijn opgedeeld in leergebieden en domeinen. Met de regelmaat van de klok gaat de overheid na in welke mate leerlingen deze minimumdoelstellingen bereiken voor een bepaald leergebied of leerdomein. Er wordt dan ook onderzocht in welke mate de prestaties van de leerlingen samenhangen met kenmerken van leerlingen en van scholen. Eind vorig schooljaar werden de resultaten van een peilingsproef over de domeinen tijd, ruimte, maatschappij en brongebruik van het leergebied wereldoriëntatie bekend gemaakt. De resultaten waren niet bemoedigend. Een bloemlezing : zestien procent van de leerlingen gaat ervan uit dat in een democratie één persoon alle macht heeft. Drie op tien leerlingen weet zelfs niet wat democratie betekent. Tien procent denkt dat kansarmoede in België niet bestaat. Iets minder dan de helft van de leerlingen kan de vertrekuren van de trein niet lezen. Op woensdag 23 mei is er in de Factorij te Schaarbeek een studiedag over dit peilingsonderzoek. De Buurt uit Gent zal er als goed praktijkvoorbeeld een korte toelichting geven over de manier waarop de school de eindtermen van het domein maatschappij aanpakt via hun pedagogisch project en hun brede schoolwerking. Inclusief onderwijs: het kan! De Ronde van Vlaanderen van Ouders voor Inclusie In het boek Voorbij de vraagtekens?! werden getuigenissen verzameld van leraren van het kleuter tot het middelbaar onderwijs. Leraren vertellen over hun klaspraktijk, met hun ervaringen en hun twijfels. Tijdens de Ronde van Vlaanderen komt er telkens een leraar aan het woord. Ook wordt er ingegaan op thema s uit het boek zoals omgaan met onzekerheid, klasdynamiek, participatie en sociale relaties in de klas, samenwerking met collega s en ouders, ondersteuning, De laatste sessie van deze Ronde van Vlaanderen vindt plaats op 15 mei om 19u30 in Campus Parnas in Dilbeek. Inschrijven kan via Een boekje om te lezen Proefondervindelijk Verkennen van Célestin Freinet In de zomer van 1965, een jaar voor zijn overlijden, vatte Freinet zijn ideeën over opvoeden, leren en leven nog eenmaal samen in dit boekje waarvan de titel de kern van zijn onderwijsopvatting bevat. Drie opmerkelijke passages: Als leren een mysterie is, dan moet onderwijzen wel een kunst zijn (p. 15). Bij het hoofdstuk Leren door ondervinden : Is het u wel eens opgevallen dat in een gezin met doven de sfeer vaak heel ontspannen is? Veelvuldige uitleg en verbale argumentatie hebben daar weinig zin. Er blijft dus niets anders over dan Proefondervindelijk Verkennen, maar die moeten we dan ook zo rijk mogelijk maken (p. 33). De natuurlijke methode voor lezen en schrijven door de vrije expressie van het kind heeft inmiddels zijn sporen meer dan verdiend. Zij bestaat vanaf het begin uit het door andere methoden vaak verwaarloosde begrijpend lezen. Zij voorkomt bovendien dyslexie, die moderne schoolziekte, vrucht van een foutieve methodiek. En ze kan dyslexie verhelpen wanneer die zich al in het schoolgedrag van kinderen heeft genesteld. Zij levert het bewijs van een waarheid waarover leraren zich druk zouden moeten maken. Namelijk, dat een gebrekkige onderwijsaanpak het gedrag van kinderen kan verstoren. Een goede aanpak herstelt het evenwicht (p.54) Wie dit boekje wil lezen, kan het ontlenen bij het FOPEM-secretariaat. 6
7 Nieuwsbrief FOPEM - Mei 2012 Een aanrader voor nieuwe coördinatoren en hun bestuurders. Beginnende directeurs basisonderwijs van Roland Vandenberghe Als beginnende coördinator in een FOPEM-school trok deze boektitel meteen mijn aandacht. Bij een eerste doorbladeren leek het een saai resultatenverslag van een universitair onderzoek. Maar bij nader toezien konden de titels in het derde hoofdstuk mij echt wel over de streep trekken om het boek uiteindelijk te kopen en te lezen. En dat heb ik met stijgend genoegen gedaan. Ik hoop dat beginnende collega s ook dezelfde herkenning hebben als ik had; wat altijd deugd doet. Maar ook voor schoolbestuurders en eventueel coachen van directeurs is dit een heel leerrijk boek. Mijn excuses omdat ik in deze uiteenzetting het woord coördinator niet gebruik. Het onderzoek is evenwel bij directeurs uit traditionele scholen gevoerd en bovendien moet ik dan niet de hele tijd die vervelende Umlaut in het woord coördinator typen. Vervang gerust het woord directeur door het woord dat in jouw school wordt gebruikt voor diegene die de functie uitvoert. Het boek is inderdaad de neerslag van een groot onderzoek bij meer dan 150 onervaren directeurs uit Vlaamse basisscholen. In hoofdstuk één wordt de context bekeken waarin startende directeurs moeten werken; een turbulente sector met veel veranderingen en drang naar vernieuwing, toenemende druk vanuit velerlei hoeken, een veelheid en grote diversiteit aan taken waarmee een directeur te maken krijgt, de eigenheid van elke school en de daarbij horende schoolcultuur waarin de directeur moet starten. Dit zet meteen de toon want het blijkt dat een jonge directeur gemotiveerd, leergierig, stressbestendig, veelzijdig, sociaal en flexibel moet zijn om zijn taak aan te kunnen. Niet meteen een makkelijke opdracht dus. In hoofdstuk twee komt het onderzoek zelf aan bod. Dat hoofdstuk kan je uiteraard altijd overslaan waardoor je algauw 50 pagina s uitspaart wat dan weer een beetje helpt om de andere taken aan te pakken die op je liggen te wachten. Hoofdstuk drie wordt echt een opsomming van erg herkenbare uitdagingen waarmee een nieuwe directeur wordt geconfronteerd. Gelukkig geeft men ook aan hoe de geïnterviewde collega s dit aanpakten. Daaruit valt heel wat te leren over de job van directeur en hoe je zelf professioneel kan ontwikkelen. Daardoor worden de moeilijkheden op je weg eigenlijk kansen tot ontwikkeling. Want ook uit fouten kan je zeker heel wat leren. Zeer herkenbaar zijn bijvoorbeeld de passages waarin wordt uiteengezet hoe weinig vat een directeur heeft op zijn eigen agenda. Elektriciteitspannes, een ouder die onverwacht een (lang) gesprek met je wil voeren, een verkoper van handboeken die aandringt om eens langs te komen, een ziek personeelslid dat dringend moet worden vervangen, ze doorkruisen je eigen planning. Gelukkig volgen er daarop ook wat tips voor timemanagement. Even herkenbaar (voor mij toch) is de vaststelling van veel beginnende directeurs dat er vanuit verschillende hoeken ook verschillende verwachtingen worden gesteld over hun functie. Dat komt zowel van kinderen, ouders, leerkrachten of ander personeel, bestuurders, enz die verwachten dat de directeur een oplossing vindt voor hun vraag of probleem. Hierbij krijgen directeurs het gevoel dat hen verschillende professionele identiteiten worden opgedrongen waaraan ze moeten voldoen; er wordt hen als het ware een rol opgedrongen die niet aansluit bij die rol die ze in hun vorige job hadden. Zo moet je opeens van je vroegere collega s een evaluatie opstellen (rol als beoordelaar), verwacht het bestuur dat je ingrijpt bij enkele ouders die zondigen tegen de schoolcultuur of schoolreglement (rol als bemiddelaar), verwacht de poetsvrouw dat je de kapotte poetsmachine snel kan hersteld krijgen (rol als klusjesman), enz Het constant definiëren en herdefiniëren van die verschillende identiteiten is een leerproces waar alle beginnende directeurs door moeten. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Wat is dan u de kracht van dit boek? De herkenbaarheid en het gevoel dat je niet de enige bent die zaken op een bepaalde manier ervaart en aanvoelt. Het sterkt je als beginnend coördinator dat andere mensen vóór je gelijkaardige zaken hebben moeten 7 leren aanpakken en uit hun tips kan je heel wat halen om zelf de job beter aan te kunnen. Deze déjà vu ervaring zorgt er voor dat eigen twijfels over het functioneren gerelativeerd kunnen worden, dat je als beginnend coördinator prioriteiten leert stellen, dat je weet wat je nog te wachten kan staan,... Na een turbulente start in mijn eigen school, gaf het mij alvast de energie om er verder tegenaan te gaan met volle goesting. Wil je dit boek ontlenen? Neem contact op met het FOPEM-secretariaat. Yf Tanghe coördinator ervaringsgerichte Freinetschool De Levensboom Wevelgem sinds maart 2011
8 Wat vind je in deze nieuwsbrief? Geef de Brede FOPEM-school alle kansen... 1 De nieuwsbrief van december 2011 herlezen... 1 De Brede School... 2 Lezen over de Brede School en coördinatoren van FOPEM-scholen wisselen uit... 4 Zorgbeleid op school Het 27ste Gentse onderwijscafé... 5 Wereldoriëntatie op de kaart gezet... 6 Inclusief onderwijs: het kan!... 6 Proefondervindelijk Verkennen van Célestijn Freinet... 6 Beginnende directeurs basisonderwijs van Roland Vandenberghe... 7 Deze nieuwsbrief is het uitwisselingsblad van FOPEM en richt zich naar leerkrachten en ouders. Iedere auteur is verantwoordelijk voor zijn/haar ingezonden stukken. Redactie: Catherine Devos Kris Denys Patricia Otte Wim D Hulster Evert Horn Redactie-adres: Kartuizerlaan 20 te 9000 Gent Tel: 09/ Fax: 09/ redactie@fopem.be Website: FOPEM staat voor Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen en overkoepelt de volgende 21 basisscholen die vernieuwend onderwijs (Freinet-, ervaringsgerichte en projectscholen) aanbieden: - Buurtschool V-tex - Kortrijk - De Klaproos - Geraardsbergen - De Levensboom - Marke - De Levensboom - Wevelgem - De Muze - Haacht - De Sterrebloem - Deinze - De Torteltuin - Poperinge - De Tuimelaar - Schoten - De Waterval - Ekeren - De Weide - Erpe-Mere - De Witte Merel - Ekeren - De Wonder-wijzer - Zutendaal - De Zevensprong - Leuven - Freinetschool De Vier Tuinen - Oudenaarde - Klimop - Oostkamp - Methodeschool De Buurt - Gent - Serafijn - Ronse - t Schommelbootje - Alken - t Speelscholeke - Deurne - wondere wereld - Lummen - Zeppelin - Mortsel Wil je de nieuwsbrief nog eens herlezen en snuisteren in nieuwsbrieven uit een ver verleden? Ga naar 8
Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen
Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen Welke uitdagingen liggen er? Het lokaal geïntegreerd gezinsbeleid neemt een belangrijke plaats in binnen het lokaal sociaal beleid,
Nadere informatienr. 271 van ANN BRUSSEEL datum: 13 februari 2015 aan HILDE CREVITS Basis- en secundair onderwijs Levensbeschouwelijke vakken SCHRIFTELIJKE VRAAG
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 271 van ANN BRUSSEEL datum: 13 februari 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Basis- en secundair onderwijs Levensbeschouwelijke
Nadere informatieIn het officieel onderwijs bestaat bovendien de mogelijkheid om een vrijstelling aan te vragen voor het volgen van een levensbeschouwelijk vak.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 208 van ANN BRUSSEEL datum: 4 februari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Basis- en secundair onderwijs - Levensbeschouwelijke
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Referentiekader voor een Brede School
De lat hoog voor iedereen! Referentiekader voor een Brede School Opdracht Steunpunt Gok Ontwikkelen visietekst Opvolgen proefprojecten Formuleren beleidsaanbevelingen Brede School? Verkenning van enkele
Nadere informatieNieuwsbrief. Een nieuw jaar met goed nieuws en een droevig bericht. Arthur Van Dieren. Wat vind je in deze nieuwsbrief?
Nieuwsbrief FO PEM vzw tweemaandelijks tijdschrift nummer 1 - elfde jaargang - januari 2005 Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen Een nieuw jaar met goed nieuws en
Nadere informatievoor toegankelijk jeugdwerk
Inspiratiegids voor toegankelijk jeugdwerk www.jeugdwerkvoorallen.be Inhoud > Steuntje in de rug > Wie speelt mee? > Wij ondersteunen verschillende thema s > Inspiratie nodig? Nodig ons uit! > Ondersteuning
Nadere informatieTWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT. 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment
TWEETALIGE KLASSEN INFOMOMENT 25 mei 2018 De Nekker, Mechelen Publiek infomoment DOELSTELLING VAN VANDAAG Informeren over het idee van tweetalige klassen in een horende school 5 infomomenten achter de
Nadere informatieBrede School - Grimbergen
Grimbergen Integratiedienst, gemeentebestuur Grimbergen Ondersteuning ontwikkelingen Brede School vanuit Provincie Vlaams- Brabant (diversiteit & onderwijs) Brede School? Beleidsvisie 2014-2019 Grimbergen:
Nadere informatieVerhalen uit de praktijk
Van eigen-wijs Eva Tiquet naar samen wijzer Verhalen uit de praktijk Van eigen-wijs naar samen wijzer. Een mooie titel. Maar wat betekent het in de praktijk? Onze Pedagogische Commissie ging op zoek naar
Nadere informatieDe handen in elkaar, samen werken aan een Brede School
De handen in elkaar, samen werken aan een Brede School Brede School Te downloaden op www.vlaanderen.be/bredeschool Doel BS Brede ontwikkeling van kinderen en jongeren Doel BS Brede ontwikkeling van kinderen
Nadere informatieNieuwsbrief. Nieuwe scholen in zicht. Wat vind je in deze nieuwsbrief? Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen
Nieuwsbrief Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen Nieuwe scholen in zicht Met de nodige portie nuchterheid vatte collega Evert het gevat samen: om een onafhankelijke
Nadere informatieAlle ruimte. voor jou w groei COGNOSCO
Alle ruimte voor jou w groei COGNOSCO Cognosco Campus Het Spoor Mol 02 Inleidend woordje Campus Het Spoor biedt naast het traditionele onderwijs ook het succesvolle Cognosco-onderwijs. De leerlingen kiezen
Nadere informatieResultaten tevredenheidsonderzoek ouders 2018
Resultaten tevredenheidsonderzoek ouders 018 Enkele weken geleden kreeg u van ons de vraag een tevredenheidsenquête in te vullen. Met deze enquête wilden wij de stem van de ouders laten spreken: hoe tevreden
Nadere informatieOpvoedingsproject. A. ONS OPVOEDINGSPROJECT p. 2. A.1 De christelijke identiteit p. 2. A.2 Gevarieerd en goed begeleiden p. 3
Opvoedingsproject A. ONS OPVOEDINGSPROJECT p. 2 A.1 De christelijke identiteit p. 2 A.2 Gevarieerd en goed begeleiden p. 3 A.3 Zorg voor elk kind = accent op talent p. 4 A.4 Een sterke teamspirit, een
Nadere informatieIntervisie Thema: betrekken scholen & leerkrachten
Intervisie Thema: betrekken scholen & leerkrachten Universiteit Gent Steunpunt Diversiteit & Leren Intervisie, 19 april 2013 INTRO Betrekken scholen & leerkrachten Hoe? Vraag wordt veel gesteld, ook vanuit
Nadere informatieKIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019
KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs
Nadere informatieOns huiswerkbeleid. Wij vinden huiswerk belangrijk, omdat het:
Groenveldstraat 46, 3001 Heverlee Tel. 016/ 20 80 26 Fax 016/23 60 46 basisschool@donboscoheverlee.be - www.donboscoheverlee.be Ons huiswerkbeleid De leerlingen zijn een groot deel van de dag actief op
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatie5. Kan de minister eveneens een overzicht geven voor het schooljaar van het aantal
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 67 van 18 oktober 2013 van ANN BRUSSEEL Basis- en secundair Levensbeschouwelijke
Nadere informatieOpvoeden en opgroeien doen we samen
s a m e n met ouders Opvoeden en opgroeien doen we samen Dé brede taalschool Het Kompas Het Kompas vindt het belangrijk dat de kinderen zich welkom, veilig, gesteund en gewaardeerd voelen. Op iedere basisschool
Nadere informatieSuggesties en tips voor gebruik in gesprek met de KINDEROPVANG
De film Childcare Stories als discussiemateriaal Suggesties en tips voor gebruik in gesprek met de KINDEROPVANG Enkele voorbeelden: - Vormings- of begeleidingstraject voor medewerkers en verantwoordelijke(n)
Nadere informatieOuders in Huis: gesprekskaarten. Gesprekskaarten Ouders in Huis - Thematische methodiek. Ontmoeten
Ouders in Huis: gesprekskaarten Gesprekskaarten Ouders in Huis - Thematische methodiek Ontmoeten 1. Vind je dat er initiatieven nodig zijn waar ouders elkaar kunnen leren kennen? Heb je hier ideeën over?
Nadere informatieKlas-in-zicht Wat? Hoe gaan we tewerk? Aan de slag en verder?
Klas-in-zicht Wat? Een negatieve groepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar overeenkomen, een vertroebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, moeilijk les kunnen geven door storend gedrag zijn
Nadere informatieOns huiswerkbeleid. Wij vinden huiswerk belangrijk, omdat het
Ons huiswerkbeleid De leerlingen zijn een groot deel van de dag actief op school; met huiswerk willen we de ouders op de hoogte houden van datgene waarmee de kinderen in de klas bezig zijn. Huiswerk vormt
Nadere informatieStrategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid
Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse
Nadere informatieDe schoolbrochure. Jenaplanschool Lieven Gevaert. van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS
De schoolbrochure van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS Jenaplanschool Lieven Gevaert 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1. Het pedagogisch project van Jenaplanschool Lieven Gevaert... 3 1.1. Inleiding
Nadere informatieProgramma. DINSDAG 22 augustus Ontvangst met koffie en koeken. Sla je eerste slag
Programma DINSDAG 22 augustus 2017 9.00 9.30 Ontvangst met koffie en koeken Sla je eerste slag 9.30 10.45 Lezing door Ludo Heylen (directeur CEGO) Een krachtige leeromgeving doet ertoe. Wat werkt! En wat
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatieWelkom in De Panda. Stedelijke Basisschool. August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent. Tel. 09/
Welkom in De Panda Stedelijke Basisschool August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent Tel. 09/221.61.03 De Panda is een kleinschalige school in de levendige, multiculturele wijk Nieuw-Gent. We bereiken kinderen
Nadere informatie31/05/2016. Situering Spring mee! Inhoud
1 Een project van Vormingplus regio Antwerpen 2 Situering Spring mee! Derde fase van de stedelijke projecten ter bestrijding van kinderarmoede: Effectieve aansluiting van ouders en kind op de school Vorming
Nadere informatieRESULTATEN TEVREDENHEIDSONDERZOEK OUDERS JUNI 2017
VBS Klim-Op Kerkkouterstraat 58 9520 Bavegem Tel * Fax 09 362 98 03 directie.bavegem@vbhoutembavegem.be RESULTATEN TEVREDENHEIDSONDERZOEK OUDERS JUNI 2017 Samen met onze maandelijkse nieuwsbrief WegWijs
Nadere informatieGWT: Gemeenschappelijke werktijd
GWT: Gemeenschappelijke werktijd Benaming (actie) Beginsituatie en/ of weergave van de problematiek Link met de basisprincipes Gemeenschappelijke werktijd 2 e graad. Op onze school is elke klas enorm divers:
Nadere informatieDON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!
DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij
Nadere informatiePedagogisch Project van het Stedelijk Onderwijs
Pedagogisch Project van het Stedelijk Onderwijs (1) Het Stedelijk Onderwijs is de dynamische ontmoetingsplaats van alle leernetwerken ingericht door de Stad Antwerpen. (2) Het Stedelijk Onderwijs voldoet
Nadere informatieMIJN EERSTE AGENDA. kleef hier je foto. 'Mijn eerste agenda' is een schoolagenda geschikt voor de jongste leerlingen van het basisonderwijs.
Catalogus 2016-2017 Uitgeverij Licap Guimardstraat 1 1040 Brussel Tel. 02 507 05 05 www.licap.be Basisonderwijs Buitengewoon onderwijs agendabasis.licap.be MIJN EERSTE AGENDA 'Mijn eerste agenda' is een
Nadere informatieDeel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland
1 ONZE SCHOOL en de SCHOLENGROEP ARKORUM Het katholiek basisonderwijs brengt al vele jaren een aanbod van kwalitatief onderwijs en opvoeding aan kleuters en leerlingen in de regio Roeselare- Ardooie. In
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Accent op Techniek-wetenschappen en Welzijn & maatschappij
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Accent op Techniek-wetenschappen en Welzijn & maatschappij Basisvisie op de eerste graad in IVV Sint-Vincentius Vanuit het pedagogisch project van onze school
Nadere informatie1 Extra-murosactiviteiten: Een vat vol opportuniteiten
HUMANE WETENSCHAPPEN 1 Extra-murosactiviteiten: Een vat vol opportuniteiten Inleiding Vanuit de pedagogische begeleidingsdienst pleiten we om leerlingen mee te voeren in rijke en gevarieerde leeromgevingen.
Nadere informatieHET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG
Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht
Nadere informatieGROEN MERELBEEKS ONDERWIJS IN 10-PUNTENPLAN
T ONDERWIJS ONDERWIJS 1. GROEN MERELBEEKS ONDERWIJS IN 10-PUNTENPLAN 1. Investeren in de eerste levensjaren van een kind De eerste levensjaren zijn de meest gevoelige periode in de maakbaarheid van kinderen.
Nadere informatiePedagogische visie. Scholengroep Midden-Brabant. samenwerken verantwoordelijk geëngageerd innovatief positief kritisch
Pedagogische visie Scholengroep Midden-Brabant samenwerken verantwoordelijk geëngageerd innovatief positief kritisch 1 Eén voor allen, allen voor één Samenwerken is een werkwoord dat vele actoren bundelt:
Nadere informatie10 tips voor meer diversiteit in overleg
10 tips voor meer diversiteit in overleg Changemakers: 10 tips voor meer diversiteit in overleg Parlement, gemeenteraad, oudercomité, sportraad ze blinken zelden uit in diversiteit. Nochtans is onze samenleving
Nadere informatieLink met het secundair onderwijs
Link met het secundair onderwijs 1. Instroomprojecten 'Tutoraat' en 'Klimop' De moeizame doorstroom in het secundair onderwijs en de instroom naar het hoger onderwijs van kansarme en allochtone jongeren
Nadere informatieParticipatie leerlingen en ouders
Participatie leerlingen en ouders Instrument voor de analyse van de beginsituatie 2008 KORTE versie Kort Dit is de korte versie van het instrument voor de analyse van de beginsituatie Participatie van
Nadere informatieIntervisie Thema: evalueren van werking
Intervisie Thema: evalueren van werking Universiteit Gent Steunpunt Diversiteit & Leren Intervisie, 19 april 2013 Evaluatie van Brede School Evaluatie? Verschillende niveaus? Wie evalueert? Waarom evalueert
Nadere informatieinfobrochure methodeonderwijs De Lotus
infobrochure methodeonderwijs De Lotus Mosselerlaan 62 3600 GENK 089 35 16 21 directie.middenschool@gocampusgenk.be Inhoudsopgave Inleiding Zelfgestuurd leren Kernteam Kringgesprek Coöperatieve werkvormen
Nadere informatieSuccescirkel van Werkgeluk
Succescirkel van Werkgeluk Ken jezelf en je succesfactoren! Zodat je je eigen werkgeluk en dat van anderen positief kunt beïnvloeden www.kristadewolff.nl Over Goed dat je het ebook hebt gedownload. Wat
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,
Nadere informatieWij vliegen met een frisse neus het nieuwe schooljaar in! Welkom aan alle (groot)ouders en kinderen van GO! basisschool De Schorre!
September 2017 Nieuwsbrief GO! basisschool De Schorre Wij vliegen met een frisse neus het nieuwe schooljaar in! Welkom aan alle (groot)ouders en kinderen van GO! basisschool De Schorre! Via deze nieuwsbrief
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieThema schoolontwikkeling
Ik geloof heel sterk in visie hebben en ik vind dat visie gebaseerd moet zijn op wetenschap. Visie is natuurlijk veel ruimer dan wetenschap alleen, dat gaat ook over een mensbeeld, over een toekomstbeeld,
Nadere informatieDEEL 2: PEDAGOGISCH PROJECT. Vrije Basisschool Mikado Schoolbrochure Schooljaar ondernemingsnummer:
DEEL 2: PEDAGOGISCH PROJECT 1 Het pedagogisch project van onze school is ingebed in het project van de katholieke dialoogschool. Op onze school verwelkomen we gastvrij iedereen, van welke levensbeschouwelijke
Nadere informatieNascholingsaanbod muzische opvoeding op maat van kinderen en leerkrachten
Nascholingsaanbod muzische opvoeding op maat van kinderen en leerkrachten Geachte, biedt een nascholingsaanbod muzische opvoeding op maat van uw school aan. Als ervaren onderwijzer, organisator en begeleider
Nadere informatieCatalogus UITGEVERIJ LICAP CVBA. basisonderwijs buitengewoon onderwijs. Guimardstraat 1 1040 Brussel www.licap.be
Catalogus 2014 2015 basisonderwijs buitengewoon onderwijs Guimardstraat 1 1040 Brussel www.licap.be UITGEVERIJ LICAP CVBA Basis onderwijs Schoolagenda's 'Mijn eerste agenda' is een schoolagenda geschikt
Nadere informatieOnderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014
Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners
Nadere informatieZelf aan de slag! Met kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties Voorbeelden Voor het jeugdwerk Handige tips Spelen kostprijs? vertrouwens figuur www.jeugdwerkvoorallen.be vragen@jeugdwerkvoorallen.be
Nadere informatieROADMAP HUIZEN VAN HET KIND
ROADMAP HUIZEN VAN HET KIND Inleiding De samenwerkingsverbanden Huizen van het Kind, zo blijkt uit waar we nu staan, hebben het potentieel om (verder) uit te groeien tot laagdrempelige basisvoorzieningen.
Nadere informatieDeel 1 Opvoedingsproject
Deel 1 Opvoedingsproject 1 Beste ouders, Welkom aan onze school. U kiest onze school voor het onderwijs en de opvoeding van uw kind. Wij zijn blij en dankbaar voor het vertrouwen in onze school. De directie
Nadere informatieONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT
ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt > Deze woordenlijst
Nadere informatieTendensen bevraging docenten
Tendensen bevraging docenten Docenten werden aan de hand van een vragenlijst bevraagd. Het competentieprofiel omgaan met kansarmoede voor lerarenopleiders (zie kader) vormde hiervoor de basis, maar het
Nadere informatieHuistakenbeleid. 1. Visie op huistaken/lessen. 2. Concrete afspraken binnen de school. Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team.
Huistakenbeleid Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team. 1. Visie op huistaken/lessen Wij streven naar een zinvol huiswerkbeleid. Dit wordt op een kwaliteitsvolle en didactisch verantwoorde
Nadere informatieHOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?
HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? INSPIRATIE OP BASIS VAN DE LEERGEMEENSCHAP STEM VOOR DE BASIS EN STEM+ VLOR-Studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen
Nadere informatieTaakomschrijving en aandachtspunten voor leerkrachten basisonderwijs
Taakomschrijving en aandachtspunten voor leerkrachten basisonderwijs 1. In de week van 8 en/of 15 september komt de muzische vormer een halve dag naar uw school voor een intakegesprek. Doelstellingen:
Nadere informatieDE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019
DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw 26 mei 2019 vinden er verkiezingen plaats op Vlaams, federaal en Europees niveau.
Nadere informatieDAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie
Nadere informatieOverijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel
Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)
Nadere informatieLuister meer naar ons. Nood aan ontmoetingsplaats in Nieuw Gent 16/03/15
Blaisantvest 70 9000 Gent Rerum Novarumplein 25 9000 Gent marlies@dezuidpoortgent.be Luister meer naar ons. Nood aan ontmoetingsplaats in Nieuw Gent 16/03/15 1. Auteur De Zuidpoort vzw 2. Samenvatting
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord
SCHOOLGIDS Voorwoord s In deze schoolgids wordt gebruik gemaakt van QR- codes die verwijzen naar diverse websites. Heeft u geen QR scanner op uw smartphone of tablet? Deze zijn via de App store of Google
Nadere informatiedecreet leerlingenbegeleiding november 2018
STAP VAN JE SCHOOLWERKING NAAR HET DECREET LEERLINGENBEGELEIDING EN TERUG Greet Vanhove, dienst Lerenden DOELEN EN VERLOOP Decreet leerlingenbegeleiding in notendop 4 begeleidingsdomeinen inhoudelijk concretiseren
Nadere informatieOPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN
OPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN Hoe wordt de participatie, de inbreng van leerlingen zelf vorm gegeven? Vraag van het Stimuleringsfonds Brede School Antwerpen Basis: - Verkiezing
Nadere informatieVertrek eens zonder thema
Vertrek eens zonder thema Els Menu els.menu@cego.be Verloop 1. De kracht van een thema 2. De kracht van vertrek eens zonder thema 3. Praktisch aan de slag zonder thema Gun jezelf een week om te herbronnen,
Nadere informatieONTHAALBROCHURE Afdeling OUTRIJVE. De dorpsschool goed onderwijs onder de kerktoren
ONTHAALBROCHURE 2018 Afdeling OUTRIJVE De dorpsschool goed onderwijs onder de kerktoren Familiale sfeer - Kleinschaligheid en nabijheid. - Elke maand gezamenlijk moment: - aankondiging en opvolging van
Nadere informatie25 Integratie OCMWgemeente: aan vertrouwen en een sterker beleid
25 Integratie OCMWgemeente: bouwen aan vertrouwen en een sterker beleid Ellen Dierckx Coördinator dienstencentrum tewerkstelling den travoo OCMW Balen Achtergrond Aanleiding: KHK-onderzoek 2007 leefomstandigheden
Nadere informatieSAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA
ACTIEFICHE - BASIS/SECUNDAIR SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA VVOB Scholenbanden www.scholenbanden.be - info@scholenbanden.be Het is waar, we gaan de wereld niet spectaculair
Nadere informatieSpeel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar
Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar 45 jaar virtuoos in onderwijs Op 21 juni 2017 bestaat Het ABC 45 jaar. Dat gaan we het hele jaar vieren, en we hopen dat jij het
Nadere informatieStel je gezond weekmenu samen
Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl
Nadere informatieAandacht voor kinderen van een andere origine en kinderen in armoede bij Jespo vzw
Aandacht voor kinderen van een andere origine en kinderen in armoede bij Jespo vzw De achtergrond Jespo vzw organiseert voor de Antwerpse jeugd een naschools, kindgericht omnisport-activiteitenaanbod.
Nadere informatieBevraging klasuitstappen lager onderwijs
Bevraging klasuitstappen lager onderwijs Inhoud Voorstelling Klas Op Stap Aanleiding onderzoek & werkwijze Resultaten Aan de slag o Aanbieders o Klas Op Stap Info op de aanbiederspagina van www.klasopstap.be
Nadere informatieMaatschappelijke uitdagingen voor brede scholen
Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen Inspiratiedag Brede School - 29 april 2014 - BRONKS Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners in
Nadere informatieKunst- en cultuureducatie Recente beleidsopties
Kunst- en cultuureducatie Recente beleidsopties 30 november Jos Thys Instellingen & Leerlingen Basisonderwijs & Deeltijds Kunstonderwijs Ine Vos CANON Cultuurcel Kunst- en cultuureducatie & beleid Beleidstraject
Nadere informatiePsychosociale aandoeningen bij leidinggevenden Bevraging februari 2017 (VLVO/ODVB)
Psychosociale aandoeningen bij leidinggevenden Bevraging februari 2017 (VLVO/ODVB) De bevraging naar de psychosociale problemen bij leidinggevenden in het onderwijs bracht zeker geen nieuwe inzichten maar
Nadere informatieGefeliciteerd! 3. Laatste loodjes 6. Tot zover 12
Gefeliciteerd! 3 Waarom dit boek? 3 Hoe gaat dit boek jou helpen? 3 Is er nog iets dat je moet weten voordat je verder leest? 4 Laatste loodjes 6 De agenda 6 Nu jij 9 Tot zover 12 Gefeliciteerd! Als je
Nadere informatieBijlage 31: Basisschool GO! De Schakel, Hoboken
Bijlage 31: Basisschool GO! De Schakel, Hoboken Hoboken is de meest kansarme wijk in Antwerpen. De school ligt midden in de sociale woonwijk Kiel. Om ouderbetrokkenheid maximaal te verhogen, zet de school
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieKETNET LANCEERT DE CHECKLIST 50 dingen die je echt wil gedaan hebben voor je 12 de Een mobiliserend project voor kinderen tot 12 jaar - vanaf 12.
KETNET LANCEERT DE CHECKLIST 50 dingen die je echt wil gedaan hebben voor je 12 de Een mobiliserend project voor kinderen tot 12 jaar - vanaf 12.1 Een boomhut bouwen; een berg beklimmen; naar een concert
Nadere informatieLeerlingen en scholen volgen: je kan er uit leren! Uitkomsten van het SiBO-onderzoek
Leerlingen en scholen volgen: je kan er uit leren! Uitkomsten van het SiBO-onderzoek Leuven, 29 april 2009 1 Leerlingen en scholen volgen: je kan er uit leren! Uitkomsten van het SiBO-onderzoek Jan Van
Nadere informatie> VERSLAG MAATSCHAPPELIJKE STAGES II Inspraakdag Vlaams Parlement Vrijdag 18 maart 2011 (namiddag)
> VERSLAG MAATSCHAPPELIJKE STAGES II Inspraakdag Vlaams Parlement Vrijdag 18 maart 2011 (namiddag) Aanwezig: 18 leerlingen Vertegenwoordiging: Vrij Technisch Instituut Leuven, Sint-Theresia-instituut Kortrijk,
Nadere informatieBetreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs. Beste mentor
Groep lerarenopleiding - Kleuter- en lager onderwijs Campus Oude Luikerbaan, Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt - T 011 18 05 00 Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs Het is eind mei. Het
Nadere informatieDe kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht
Ellen Bauwens VVKBaO Contact: ellen.bauwens@vsko.be De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht 1. Inleiding In april
Nadere informatieAgenda. 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot
Agenda 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot 1. Verwelkoming door Schepen Kaat Olivier 2. Kennismaking 3. Huis van het kind
Nadere informatieWie kan terecht in een centrum voor basiseducatie? Wat kan je er leren?
basis educatie Wie niet goed kan lezen, schrijven en rekenen, is geen uitzondering. In ons land heeft meer dan half miljoen mensen er moeite mee. In een centrum voor basiseducatie kan je die achterstand
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieOPVOEDINGSPROJECT. Bv. Binnenklasdifferentiatie. Het uitdagen van de kinderen door gebruik te maken van coöperatieve werkvormen.
OPVOEDINGSPROJECT Onze school wil iedereen uitnodigen om samen de wereld te ontdekken, om samen lief en leed te delen en wil iedereen de kans geven om zichzelf te ontplooien. Wij willen dat iedereen bij
Nadere informatietijd voor geletterdheid
tijd voor geletterdheid weekvandegeletterdheid.be HANDLEIDING TIJD VOOR GELETTERDHEID Een toolkit om het geletterdheidbeleid van je school vorm te geven INLEIDING Een gezond vieruurtje meegeven, dat doe
Nadere informatieFederatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen De visiedag van FOPEM Wat brengt de langzame toekomst?
Nieuwsbrief Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen De visiedag van FOPEM Wat brengt de langzame toekomst? Op woensdagnamiddag 21 april staken coördinatoren, ouders,
Nadere informatieInspiratiedag Brede School 29 april 2014
Brede School & Partnerschap met ouders Overzicht 1)Wat is ouderbetrokkenheid? 2)Toelichting kader 3)Uitwisseling 4)Vragen 1 Brainstorm Per 5 http://nl.padlet.com/evden/sgxgqkk6r2jj Wat is OB? Vormen Actoren
Nadere informatieKeuzestage - BAKO - Wat verwachten we van de student?
Keuzestage - BAKO - Wat verwachten we van de student? Tijdens de keuzestage heb je de mogelijkheid om ook andere invullingen van het leraar zijn te leren kennen en zo bijvoorbeeld stage te lopen in het
Nadere informatieVoorbereiding Methodiek 5
Methodiek 4 Voorbereiding Methodiek 5 Wat bedoelen we met een ervarings- of belevingswandeling? Wandeling waar verwondering, ontmoeting en plezier centraal staat Voorbeelden: Bushcraft technieken: lepel
Nadere informatieVrije Basisschool De Kiem
Vrije Basisschool De Kiem Pensionaatstraat 23, 8755 Ruiselede o tel 051 68 94 31 fax 051 72 25 99 dekiem.ruiselede@3span.be www.dekiemruiselede.be o Schoolbestuur: Scholengemeenschap Driespan: V.Z.W. Comité
Nadere informatieActualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017
Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Tussenkomst Jo De Ro (Open Vld) Maar vooral beste ouders en leerkrachten die thuis dit actueel debat aan t volgen zijn:
Nadere informatie