INNOVATIETOOLKIT IDEEÊN GENEREREN

Transcriptie

1 DIVERGENTIEFASE Hoe begin je eraan? Deelnemers Ideeën genereren kan je op je eentje maar een aantal mensen rond de tafel zetten, zal meer opleveren. Wie je uitnodigt, hangt voor een stuk af van de vraag of het probleem. Best is verschillende type mensen bij elkaar te brengen. Klassiek onderscheiden we drie rollen: 1. De probleemeigenaar Vaak is probleemeigenaar de opdrachtgever. Hij is op zoek naar ideeën om tot een nieuw product of dienst te komen. Wat de probleemeigenaar zeker niet mag doen is de rol van procesbegeleider op zich nemen. Wel mag hij deelnemen aan de sessies als gewone deelnemer. 2. De deelnemers De deelnemers zijn best een heterogene groep. De ideale groep bestaat uit een mix van drie deelnemerstypes: 1/3 specialisten, 1/3 generalisten en 1/3 buitenstaanders. Specialisten kennen het onderwerp van de denksessies door en door. Generalisten hebben voeling met het onderwerp maar zitten er niet middenin. Buitenstaanders hebben weinig tot niets met het onderwerp te maken. De keuze valt hierbij best op speelse creatieve geesten die er hun hand niet voor omdraaien om de meest bizarre dingen op tafel gooien. 1

2 3. De procesbegeleider De procesbegeleider begeleidt de groep, houdt de timing in het oog, laat iedereen aan het woord, faciliteert, inspireert, bewaakt de spelregels en stuurt bij indien nodig. Hij mag echter nooit zelf ideeën opperen of zijn mening opdringen. Groepsgrootte De ideale groepsgrootte hangt af de gebruikte methodiek. Bij de meeste methodieken ligt de groepsgrootte tussen de twee à acht personen. Benodigdheden Basisbenodigdheden zijn: - Papier in verschillende formaten - Flip-overs - Stiften in verschillende diktes en kleuren - Post-its in verschillende formaten en kleuren - Kleefband (bv. schilderstape = gemakkelijk te verwijderen) - Stickertjes (groen-geel-rood) - Schaar & lijm De ruimte De ruimte kan inspirerend werken. De ideale ruimte baadt in het licht, is ruim, heeft lege muren en heeft een interessant uitzicht. Een klassiek leslokaal of een kantoorruimte zullen minder inspireren. Beter is dan een andere plek op te zoeken. Ongewone plekken prikkelen de fantasie: een dakterras, een boomhut, 2

3 een kloosterruimte,. Maar let wel op voor drukte en te veel prikkels. Naargelang de methoden zijn al dan niet tafels nodig. Ronde tafels werken beter dan rechthoekige. Spelregels Er zijn vier gouden spelregels bij ideeëngeneratie: 1. Stel het oordeel uit 2. Bedenk zo veel mogelijk ideeën 3. Associeer vrijblijvend 4. Lift mee met de ideeën van anderen 3

4 OPWARMING Brainstormsessies beginnen best met een opwarming. De deelnemers leren elkaar beter kennen en het maakt de tongen los. Opwarming 1 - Vrije associatie Deze opwarmingsmethodiek vertelt veel over de houding/attitude/denkbeelden/ ten opzichte van een dienst of product. Beginsituatie: Deelnemers zitten in kring. Stap 1 De procesbegeleider stelt de vraag waarop vrij geassocieerd mag worden bv. Waaraan denk je als je het begrip autocar hoort? Gebruik hiervoor telkens slechts één woord/adjectief. Stap 2 De begeleider noteert alle associaties één voor één op een kaartje en gooit dit in het midden van de groep. Let op! - De associaties kunnen vrij snel gaan. Gemakkelijker is het om met twee te noteren. - De begeleider stuurt niet en geeft zelf geen associaties. Hij noteert slechts. 4

5 Stap 3 Kaartjes worden één voor één overlopen. Op sommige associaties kan ter verduidelijking doorgevraagd worden. Stap 4 Kaartjes worden geclusterd qua thema. Aantal deelnemers: - 6 tot 10 personen per kring Benodigdheden: - viltstift - fiches/kaartjes 5

6 Opwarming 2 - Personificatie Deze opwarmingsmethodiek vertelt veel over de houding/attitude/denkbeelden/ ten opzichte van een dienst of product. Beginsituatie De deelnemers zitten rond de tafel. Stap 1 De procesbegeleider geeft de opdracht: Teken voor mij mijnheer of mevrouw het autocarbedrijf Is het mijnheer of is het mevrouw X? Heeft hij/zij een naam? Welke leeftijd heeft hij/zij? Welke kledij draagt mijnheer of mevrouw X? Geef jouw persoon drie positieve en drie negatieve eigenschappen mee? Geef zijn/haar levensverhaal mee?? Variatie Teken voor mij de buschauffeur/reisleider?. Stap 2 Deelnemers krijgen +/- 15 minuten de tijd om personage te tekenen. Stap 3 Deelnemers stellen hun personage aan elkaar voor. Aantal deelnemers: - 2 à 4 personen per tafel Benodigdheden - viltstiften/potloden - flip-overvellen 6

7 IDEEËN SPROKKELEN Ideeëngeneratie 1 - Zapstorm Beginsituatie Deel de probleemstelling op in een aantal subvragen. Schrijf elke subvraag op een flip-over. Verspreid de flip-overs over de ruimte. De deelnemers worden in duo s of trio s verdeeld. Stap 1 Elke duo staat bij een flip-over en krijgt tien minuten om ideeën te bedenken. Ze schrijven dit neer op post-its die ze op de flip-over kleven. Na tien minuten schuift het duo door naar de volgende flip-over. Let op! - Noteer slechts één idee per post-it Stap 2 Het duo borduurt verder op de ideeën van het vorige duo. Dit kunnen nieuwe ideeën zijn of aanvullingen op de ideeën die het vorig duo heeft genoteerd. Na 8 minuten schuift het duo door. Enzovoort. Stap 3 De begeleider overloopt de ideeën en vraagt om verduidelijking indien nodig. Let op! - Beperk het aantal subvragen tot vijftien maximaal. 7

8 - Wees strik in de timing. Begin met 10 minuten en bouw geleidelijk af tot 4 minuten. - Mensen raken van ideeën generen vermoeid. Las dan ook een pauze van 5 à 10 minuten in. Rol begeleider - Bewaken tijdsverloop van de sessie - Inspireren & enthousiasmeren deelnemers Aantal deelnemers -10 tot 30 personen per ruimte Benodigdheden - flip-overvellen - post-its - viltstiften - kleefband 8

9 Ideeëngeneratie 2 - Stormwriting Beginsituatie Kies voor één probleemstelling of deel de probleemstelling op in een aantal subvragen. Schrijf elke subvraag op een flip-over. Verspreid de flipovers over de ruimte. De deelnemers werken individueel. Stap 1 Elke deelnemer krijgt post-its en een stift. De deelnemers lopen vrij door de ruimtes. Heeft iemand een idee dan noteert hij dat op de post-it en hangt dit bij de (sub)vraag. Let op! - Noteer slechts één idee per post-it Stap 2 De post-its worden door de procesbegeleider overlopen. Indien nodig wordt het idee door de indiener verder toegelicht. Rol begeleider - Inspireren & enthousiasmeren deelnemers Aantal deelnemers - onbeperkt 9

10 Benodigdheden - flip-overvellen - post-its - viltstiften - kleefband 10

11 Ideeëngeneratie 3 - Beeldenstorm Beginsituatie Formuleer een probleemstelling of deel de probleemstelling op in een aantal subvragen. Maak een trendselectie. Het werkblad wordt geprepareerd bijvoorbeeld: INTERIEUR REISLEIDER CHAUFFEUR... AUTOCAR BELEVING ONDERWEG REISTHEMA VOERTUIG Elke tafel krijgt een werkblad, een trendselectie, persona. De deelnemers zitten rond de tafel. Stap 1 De deelnemers krijgen een probleemstelling voorgeschoteld. De deelnemers doorbladeren de tijdschriften op zoek naar foto s, citaten, die hun inspireren. (+/- 30 à 45 minuten). Tip - Als inspiratie kunnen de resultaten van de opwarmingsessie meegenomen worden 11

12 Stap 2 Met het beeldmateriaal wordt een collage gemaakt (+/- 15 minuten). Stap 3 De resultaten worden aan de groep voorgesteld. Rol begeleider - Bewaken tijdsverloop van de sessie - Inspireren & enthousiasmeren deelnemers Aantal deelnemers - 4 à 5 personen per tafel Benodigdheden - flip-overvellen - vilstiften (kleur) - oude tijdschriften met veel fotomateriaal - richtingswijzers: trendselectie; resultaten opwarming; persona/ doelgroep/ segment; 12

13 Ideeëngeneratie 4 - GPS-methode Flanders DC Beginsituatie Formuleer een probleemstelling of deel de probleemstelling op in een aantal subvragen. Kies de trends of ontwikkelingen (minimum 5, maximum 8) die relevant zijn voor de probleemstelling. Per tafel wordt het GPS-bord gebruikt. Het bord is in zes vakken verdeeld. Buiten één vak wordt aan elk vak een trend gekoppeld. De deelnemers werken per duo of trio. Stap 1 Zes duo s zitten rond het GPS-bord. Elk duo krijgt een vak toegewezen. Het duo associeert vrij rond de probleemstelling gekoppeld aan de trend. De ideeën worden op post-its geschreven en op het vak gekleefd. Na 10 à 12 minuten wordt het GPS-bord één slag doorgedraaid. Let op! - Noteer slechts één idee per post-it. Stap 2 Het duo werkt verder op de ideeën van het vorige duo. Dit kunnen nieuwe ideeën zijn of aanvullingen op de ideeën die het vorig duo heeft genoteerd. Na 6 à 8 minuten wordt het GPS-bord één slag doorgedraaid. Enzovoort. De sessie eindigt nadat elk duo terug bij zijn beginvak komt. 13

14 Rol begeleider - Bewaken tijdsverloop van de sessie. - Inspireren & enthousiasmeren deelnemers. Aantal deelnemers - Maximum twaalf per tafel Benodigdheden - post-its - viltstiften - GPS-bord of flip-overs Nota De GPS-methode combineert de divergentiefase en de convergentiefase. Meer info over de GPS-methode vind je op: 14

15 Deviators Als het proces vastzit, zet de begeleider deviators in. Het zijn eenvoudige techniekjes om deelnemers op een ander denkspoor te zetten. Het helpt om snel en eenvoudig een andere blik op het probleem te werpen. - Superbedrijven Wat zou bedrijf X (Coca Cola, Apple, Ikea, Disney, AirBnB, Nike, ) doen? - Superhelden Hoe zou superheld X (Superman, Harry Potter, Indiana Jones, Jeroen Meus, Sherlock Holmes, ) het probleem aanpakken? - Negatieve uitvergroting Bedenk het slechts mogelijke product? 15