79 Uitgave van de Heemkundige Kring

Transcriptie

1 Drieëntwintigste jaargang Trimestrieel tijdschrift Maart 2008 Afgiftekantoor: 1755 Gooik ISSN Uitgave van de Heemkundige Kring Verantwoordelijke uitgever: Jean-Paul De Loecker, Koekoekstraat 41, 1755 Gooik

2 INHOUD IN EN OM DE KRING 2 Jean-Paul De Loecker - Johnny Van Bavegem UIT DE OUDE DOOS VAN OETINGEN (1950) 8 Klas van meester Geerts: kinderen geboren in Roger Poelaert HEEMKUNDIGE KRING VAN GOOIK v.z.w. De Heemkundige Kring van Gooik werd opgericht in 1984 en is lid van het Nationaal Verbond voor Heemkunde Voorzitter: Jean-Paul DE LOECKER Koekoekstraat 41, 1755 Gooik Ere-ondervoorzitter: Jozef VOSSEN Secretaris: Pat DELRUE Penningmeester: Els VAN DER HOEVEN Informatica: Johnny VAN BAVEGEM Werkten mee aan dit nummer: FOTO UIT DE REEKS CAFÉ IN, CAFÉ UIT De kaarters - Frans Peetermans 11 DENISE VA STINEKEN 12 De traditie wordt voortgezet - Jean-Paul De Loecker GEODETISCHE REFERENTIES IN LEERBEEK 13 In de schaduw van de Kesterheide - Johnny Van Bavegem JUBELFEESTEN IN GOOIK Er was eens... - Veerle Maebe 17 KADASTERKAART VAN POPP 22 OUDE WOORDEN - Deel 14 - Frans Peetermans 24 DE LEERBEEKSE BUURTTRAM 25 Gerestaureerde rijtuigen (tweede deel) - René De Loecker KESTER: BRAND IN HET GEMEENTEHUIS 30 De verloren parochieregisters van Sint-Martinus - Willy Juwet Beste heemvriend(in), Jean-Paul De Loecker René De Loecker Willy Juwet Veerle Maebe Frans Peetermans Roger Poelaert Johnny Van Bavegem Secretariaat, archief en lokaal: Dorpsstraat 67A Gooik Bankrelatie: (KBC) info@heemkunde-gooik.be De bijdrage voor 2008 is vastgesteld op 12,50. De leden krijgen hiervoor o.a. dit tijdschrift toegezonden. Iedere auteur is verantwoordelijk voor inhoud en illustratie van haar/zijn bijdrage. Nadruk en/of reproductie is zonder schriftelijke toestemming van het bestuur of de auteur verboden. Lay-out en samenstelling: Jean-Paul DE LOECKER Johnny VAN BAVEGEM Drukkerij ABC Het eerste nummer van een nieuwe jaargang: even belangrijk als het laatste nummer van een jaar, zegt men. En eigenlijk zijn alle tijdschriften voor ons van evenveel belang: telkens opnieuw proberen we onze lezers en lezeressen het beste mee te geven van artikels en foto's i.v.m. Gooik en al zijn deelgemeenten. Wat niet altijd eenvoudig is, maar dat zul je, als lezer(es) wel begrijpen. Gelukkig kunnen we rekenen op een groep medewerk(st)ers, die enthousiast zijn, maar die - ik geef het toe - af en toe eens door de voorzitter 'gepusht' worden om een onderwerp in een artikel uit te werken. Mijn excuses naar die mensen naartoe, maar we doen het allemaal opdat onze lezers niet zonder brandstof (lees: teksten) zouden vallen. En mijn uiterste dank naar die noeste werk(st)ers, die telkens opnieuw interessante teksten afleveren. Zo zijn weer alle deelgemeenten vertegenwoordigd in dit nummer 79 van 'Gooik'. We proberen de verscheidenheid samen te brengen tot een eenheid in ons tijdschrift. Vorig jaar bereikten we meer dan 400 vaste betalende leden (410 om precies te zijn)! Ook dit jaar hebben reeds meer dan 300 families zich terug lid gemaakt. We vragen aan de overige leden om ons alsnog te blijven steunen door een kleine bijdrage van 12,50 euro te storten op de gekende rekening. Dan kunnen we blijven doorwerken op deze wijze, met een tijdschrift dat gezien mag worden in onze regio en ver daarbuiten. Ook dit jaar staan er een aantal activiteiten van onze Kring op stapel: dit kan je lezen in de rubriek 'In en om de kring'. Kom gerust eens langs en maak kennis met onze bestuursleden en medewerk(st)ers. Goed nieuws is ook dat ook dit jaar de winnaar van de cultuurparel heel erg verbonden is met onze Kring: onze medewerker René De Loecker wordt beloond voor zijn jarenlange inzet voor de geschiedenis van de tram, vastgelegd in boekvorm en artikels in dit tijdschrift. Hij zal gepast gevierd worden op zondag 6 april om 11 uur in de Schuur van de Cam. Een beloning voor de man uit Leerbeek, de kleinste deelgemeente van Gooik. In ieder geval, geniet van tekst en foto's in dit nieuwe tijdschrift! Jean-Paul De Loecker Voorzitter van de Heemkundige Kring Illustratie kaft: Foto van pastoor Joannes-Augustinus Van Langenhove. Pastoor te Gooik sinds (zie artikel pagina 17) Heemkundige Kring van Gooik 1 Maart 2008

3 IN EN OM DE KRING Allerlei nieuwsjes en feiten rond de Kring Jean-Paul DE LOECKER / Johnny VAN BAVEGEM Bovenaan het nieuwe persboek. Onderaan de ploeg die ijverig bezig is aan de samenstelling ervan. (Foto Johnny Van Bavegem) Persboek 2007 We hebben er de afgelopen weken hard aan gewerkt en het is ons gelukt: deze editie van het persboek is al afgewerkt tegen midden maart. M.a.w. je kan het nu al aanschaffen op de gekende plaatsen: in de plaatselijke winkels en in de bibliotheek in het Centrum van Gooik. En we hebben de belofte al gedaan om het volgend jaar nog sneller af te werken. Maar dat zien we dan wel, zeker? In ieder geval is het weer een werk geworden van ongeveer 400 bladzijden, met inbegrip van het persoonsnamen- en verenigingsregister. Boordevol nieuws uit Groot-Gooik, met leuke, uitzonderlijke, heemkundige, dramatische en ook heel triestige momenten uit het afgelopen jaar We maken terug mee hoe verenigingen allerlei toffe activiteiten organiseerden, hoe het plattelandstoerisme floreert in onze gemeente, hoe Gooikoorts een constante aan het worden is, hoe een jongeman van 17 naar Amerika verhuist om er piloot te worden, maar ook hoe een geliefd voorzitter heel verschrikkelijk aan zijn einde komt. Op dat moment besef je dat er in een gemeente zoveel gebeurt in één jaar, dat het goed is dat je rustig de tijd hebt om alles nog eens goed na te lezen in dit uniek werk. Een werk dat het resultaat is van samenwerken: knipselvrouw Els Hugaerts, die elke week trouw alles uitknipt in de bib, en daarnaast de vrijwilligers uit ons bestuur die een aantal uren spendeerden aan plakwerk en namen opzoeken, tijdens een paar zaterdagvoormiddagen in ons lokaal. Werken, maar ook gezellig samenzijn, zorgden ervoor dat het persboek vaste vorm kreeg. Wie zorgde hiervoor: Griet Clybouw en Karl Desmet, David en Johnny Van Bavegem, Veerle Maebe, Frans Peetermans, Els Van der Hoeven en Jean-Paul De Loecker. Ook Pat en Rita Delrue hielpen nog even mee. Voor de eerste keer: met kleurenkaft! Toch blijft de prijs heel democratisch: 15 voor leden, 16,50 voor niet-leden! Niet aarzelen om dit overzicht van het vorig jaar aan te schaffen: de exemplaren zijn beperkt. Overhandiging van de cultuurparel Op zondag 6 april vindt voor de elfde keer de overhandiging plaats van de Gooikse cultuurparel. Vorig jaar nog stond onze medewerker Willy Juwet volop in de schijnwerpers met zijn meer dan verdiende overwinning. De culturele duizendpoot uit Kester is niet alleen een steunpilaar voor onze Kring in Kester, maar ondertussen ook al van de Koninklijke Fanfare van deze deelgemeente. Dit jaar gaat de parel naar weer één van onze medewerkers, nl. René De Loecker uit Leerbeek. Met hem wordt de kleinste deelgemeente van Gooik in de schijnwerpers geplaatst. Hij heeft er, bijna op z n eentje voor gezorgd dat Leerbeek, naast de figuur van Winnepenninckx, voor altijd zal herinnerd worden als het knooppunt van het vervoer met Heemkundige Kring van Gooik 2 Maart 2008

4 Rechts meester Franciscus Jozef Monsieur, het vroegere schoolhoofd van de school op de Woestijn. (Gift Michel Matthijs, Galmaarden) Onderaan een beeld van de ratel. (Gift Marcel Leheuwe) (Foto Johnny Van Bavegem) de boerentram in het Pajottenland. Hij werkte al mee aan ons eerste boek over de bijna legendarische trams De Boerentram en schreef daarna zo goed als volledig de tweede uitgave De Leerbeekse Buurttrams, met als illustratie tientallen foto s uit zijn privécollectie, een ongelooflijk belangrijk archief voor onze gemeente. In ons volgend nummer gaan wij zeker terugkomen op deze bekende figuur, met nog wat meer achtergrondinformatie i.v.m. René zelf, zijn verzameling en zijn passie voor dit uniek Gooiks gegeven. Giften We ontvingen afgelopen maanden giften van allerlei aard, geschonken door onze leden en sympathisanten. Eén ervan was een oude houten ratel (gift van Marcel en Denise Leheuwe-De Leener uit Leerbeek) Het is een ratel om de vogels uit de kersenboomgaard te verjagen. Er was bij ons thuis in de Utveldstraat een grote boomgaard met hoogstamfruitbomen, vooral kersen- en pruimenbomen. Vogels als spreeuwen en merels kunnen veel schade doen als het steenfruit rijp is. Daarom werd af en toe een ratel gebruikt in de boomgaard om ze te verjagen. Bij ons thuis reden ze in de kersentijd twee keer per dag naar de markt: in de voormiddag naar Vlezenbeek, s avonds naar Meerbeke. Ik heb de ratel zelf nooit zien gebruiken thuis. Hij kan meer dan honderd jaar oud zijn. Al die tijd zat hij opgeborgen onder het dak. Heel toevallig ontvingen wij drie documenten i.v.m. de school op de Woestijn of beter bij de Drie Egypten (het gebouw waar momenteel de taverne Gains Bar in gevestigd is). Jarenlang was er echt niets van te vinden en nu, in een aantal maanden dus, drie foto s. Het gaat om twee klasfoto s met schoolkinderen uit het begin van de twintigste eeuw; één geschonken door Paul Schoriels uit Oetingen, de andere door Annie Dubois (mama van Inge Jacobs) uit Strijland. Prachtige oude beelden met heelwat kinderen op, waar wellicht het grootste probleem zal zijn: het vinden van de naam bij al die flinke, kleine kinderen. Als iemand van onze leden ons daar bij kan helpen, hij of zij is altijd welkom! Daarnaast was er nog een bidprentje van een bijna legendarische meester, meester Franciscus Jozef Monsieur, in leven schoolhoofd van de school op De Woestijn. Oudere Gooikenaars hoor je soms nog vertellen over meester Mesjuûken. De man leefde van 1885 tot Heemkundige Kring van Gooik 3 Maart 2008

5 Op een kier - Verborgen erfgoed in Vlaams-Brabant Vier zondagen lang zetten Vlaams-Brabantse monumenten hun poort, deur of hekken op een kier. Elke tweede zondag van april, mei, juni en juli krijgt u de kans verborgen erfgoed te ontdekken. Nogal wat monumenten zijn niet - of maar zeer beperkt - toegankelijk voor cultuurtoeristisch bezoek. Met dit project wil de provincie Vlaams-Brabant toch een aanzet geven tot ontsluiting, op een beperkte, maar regelmatige en duurzame wijze. In een deel van het Hageland - tussen Velpe en Gete - en in hartje Pajottenland gaat dit jaar een ontsluitingsproject voor erfgoed van start. In overleg met de gemeenten uit die gebieden selecteerden we een aantal verborgen erfgoedsites, waarvan de eigenaars en/of beheerders bereid waren ze op een of andere manier open te stellen voor bezoek. In Gooik wordt de Sint-Niklaaskerk opengesteld en kunt u in het Volksinstrumentenmuseum deelnemen aan muzikale rondleidingen. Er wordt ook een rondleiding georganiseerd in de Geuzestekerij De Cam. De titel verborgen erfgoed moet ruim geïnterpreteerd worden. Vaak gaat het om sites die nooit of zeer beperkt toegankelijk zijn, soms gaat het om sites die (nog) weinig gekend zijn en beslist meer aandacht verdienen. U bent alvast uitgenodigd. Bent U geïnteresseerd in een bezoek aan onze nieuwe locatie op de zolder van De Cam? Geef ons een seintje op info@heemkundegooik.be en we ontvangen jullie graag. Een brochure met de lijst van de deelnemende erfgoedsites en praktische informatie is gratis verkrijgbaar bij de toeristische diensten in Vlaams-Brabant of bij Toerisme Vlaams- Brabant - tel.: U kan de brochure ook gratis downloaden op de volgende website: Nieuw naslagwerk i.v.m. Pamel We kregen een berichtje binnen van onze zustervereniging uit de regio, nl. het 'Liedekerks Heemkundig Genootschap'. Ze vroegen ons om het volgende door te geven: Er is een nieuw naslagwerk in druk: Gezinsreconstructie van de gemeente Pamel ( ). Na het naslagwerk waarin de Kring de burgerlijke stand van de gemeente Pamel bewerkte, begon zij aan de gezinsreconstructie van de gemeente Pamel uit de periode Dit monnikenwerk is nu voltooid. Meer dan mensen werden er in opgenomen, aangevuld met beroepen, woonplaatsen, enz. Het boek telt 428 bladzijden en is op A4-formaat. Prijs bedraagt 28 euro, bij verzending komt er 6 euro bij. Je kan het boek bestellen door deze som te storten op rekeningnummer van het Liedekerks Heemkundig Genootschap, met vermelding 'Gezinsreconstructie gemeente Pamel'. De voorstelling van het boek is voorzien op zondag 13 april, het boek kan dan afgehaald worden. Meer info op of w.cobbaert@skynet.be. Project Lava: 14 tot 26 april Tijdens de periode van 14 tot 26 april zal er op het atletiekplein in het Centrum van Gooik een tent worden opgezet, met als doel informatie door te geven i.v.m. archeologie aan schoolkinderen uit Gooik en de nabije omgeving. Dit project loopt in samenwerking met de Provincie Vlaams-Brabant en een aantal Culturele Centra uit de Buurt (Ternat, Beert en Dilbeek). Via een film maken de kinderen kennis met wat er zich allemaal in de grond kan bevinden. Een nevenactiviteit hiervan zal een wandeling zijn langs een deel van het Landbouwleerpad en een tentoonstelling rond archeologie, opgezet door Pat en Joke Delrue. Meer hierover zal nog vermeld worden in Info Gooik en in een flyer, uitgegeven door de gemeente Gooik (en vermoedelijk ook de andere gemeentes uit de regio. Heemkundige Kring van Gooik 4 Maart 2008

6 op zè pajots vrijdag 18 april 2008 Cultuurschuur De Cam, Gooik uur Wie weet nog wat brénjeirn is, raakt Frans Peetermans wijs uit de eigenaardigheden van de Pajotse dialecten, welke schone airekens gaan Wilfrid Moonen en Stefan Timmermans spelen, welk bloedstollend stuk heeft Dirk De Loecker in petto, hoe gaat dat aflopen als twee bellemannen mekaar tegenkomen, met welk vrolijk verhaal komt Frans Evens op de proppen, hoe zal Michel Doomst het er zingend van af brengen, wie wint de zilveren patat en hoe praten Karel Meert en Tim Juwet dit allemaal aan elkaar? Kom mee genieten van deze unieke, knotsgekke, bonte avond met echte Pajotten! Praten, zingen en kwissen over het Pajottenland en vooral, in het echte Pajots dialect, met Gooik en Lennik in de hoofdrol bij deze voorlaatste editie. Een organisatie van Pajosa, met de medewerking van Muziekmozaïek, de Heemkundige Kring van Gooik, het gemeentebestuur van Gooik en met de steun van Pajottenland Plus. Toegang: 5- Meer informatie bij de Gemeentelijke Cultuurdienst van Gooik. De plaatsen zijn beperkt, snel reserveren is de boodschap: telefoon Heemkundige Kring van Gooik 5 Maart 2008

7 Fototentoonstelling in het weekend van april Op het einde van de volgende maand ( april 2008) organiseren drie Gooikse fotografen een tentoonstelling in de cultuurschuur van De Cam, Dorpstraat, 67 te Gooik. Deze tentoonstelling maakt deel uit van een drieluik verspreid over 3 jaar. Ieder jaar wordt één fotograaf in het licht geplaatst en geflankeerd door de 2 andere deelnemers. Dit jaar staat Lydia Buyst in de belangstelling, Luc Bories en Guy Ballet vullen aan. Nog eens in de Tuuëverkasj De twee verdwenen straatnaamborden met de volkse naam "Tuuëverkasj" zijn weer opgedoken. Ze staan heel terecht aan het begin en einde van de Kleistraat. Iedereen tevree... (Frans Peetermans) Sint-Genesius-Rode. We werden er hartelijk ontvangen, onze kleine delegatie bestaande uit Guido Dieudonné, Luc Verschueren en mezelf. Ook Koen Goddeau en dochter kwamen even later langs, geheel toevallig en onwetend van onze komst. Er kwamen toch wel wat reacties op het interview, en één daarvan kwam trouwens van Koen zelf. Hij vroeg om een rechtzetting van een zin in de tekst. Waar gaat het precies om? In de tekst vermeldt de baron dat hij een bepaald schilderij aan Koen zou hebben geschonken. Dit was niet correct, vermits Koen dit schilderij (één van de voorvaderen van de baron) wel degelijk gekocht heeft tijdens de veiling-verkoop. Niet dat het zo erg is, maar Koen vond toch dat dit foutje rechtgezet mocht worden. Bij deze is dit dus gebeurd Kalender van de maandelijkse vergaderingen van VVF-afdeling Dilbeek (Foto Johnny Van Bavegem) Interview met baron Philippe van Oldeneel tot Oldenzeel: reacties Na het verschijnen van het interview met baron Philippe, brachten we even later een bezoekje bij hem en zijn echtgenote thuis in Steeds de tweede woensdag van de maand te 20 uur (behalve juli/augustus) tenzij anders aangeduid. Lokaal: Ontmoetingscentrum Westrand, Kamerijklaan Dilbeek. Zaterdag 26 april 2008 zal het 43e Nationaal VVF Congres plaats vinden in kasteel Coloma te Sint Pieters Leeuw (Vlaams-Brabant) met als thema: Private archieven. Dit vanaf 9.30 u. Naast boeiende referaten wordt er gezorgd voor heel wat gespecialiseerde standen, waar zowel VVF-Afdelingen als andere genealogische en heemkundige verenigingen hun werken zullen aanbieden. Zaterdag 24 mei 2008 wordt U vanaf 19 uur verwacht op onze 14e Praat Kaas en Wijnavond. Dit in de Breughelzaal, Herdebeekstraat te St. Anna Pede, vlakbij het kerkje van Pieter Breughel s schilderij De parabel van de blinden. Keuze uit kaas- of vleesbuffet (12,00 Euro). Vooraf inschrijven is nodig op 02/ na 17 uur. Heemkundige Kring van Gooik 6 Maart 2008

8 Kaft van de verhandeling van Tim Juwet in verband met de parochie van Gooik en Strijland. Open Monumentendag Dat houdt in: medewerking aan Open Monumentendag op zondag 14 september: Tentoonstelling in de kerk en uitbrengen van de thesis van Tim Juwet i.v.m. de perikelen van de Gooikse parochie(s). Dit jaar bestaat de grot van Gooik ook al 50 jaar, dus een reden te meer om te vieren. Boek i.v.m. oude cafés Zoals je elders kan lezen is het feit dat Frans (Peetermans) ook nog eens bezig is aan een mogelijk nieuwe uitgave i.v.m. oude cafés in Gooik en Strijland. Samen met Lea Borginon werden al heelwat oude foto s en andere documenten tevoorschijn getoverd. Het resultaat komt eraan binnen afzienbare tijd. Gala van het Gouden Hamertje Dat Gooik behoort tot het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde weet zowat iedereen in Vlaanderen en België. Maar dat Gooik samen met Muziekmozaïek, Heemkunde Vlaanderen, Faro, het Centrum voor Beeldexpressie, Bracina en GULIVER de organisatoren zijn van het Het Gouden Hamertje editie 2008 (16 november 2008) is zeker wetenswaardig. Op donderdag 31 januari kwamen de organisatoren samen in de thuisbasis van Heemkunde Vlaanderen te Mechelen. Tijdens deze vergadering werd de stand van zaken toegelicht en werd er geïnformeerd naar de interculturele inbreng en het aandeel van de jeugdverenigingen. Op de foto zien we van vooraan links naar rechts: Jean-Pierre Van Cauwenberg voor het CVB; Alfons Dierickx (directeur) Heemkunde Vlaanderen; Mohammed Inkan, de maker van films met betrekking op het cultureel erfgoed van jongeren van allochtone origine in Vlaanderen;?; Leen Meuris en Miek Van Loock voor de Dienst Diversiteit van de stad Mechelen; Toni Grant; Willy Van Blaere voor Bracina; André De Leener voor Guliver; Rob Belemans en Katrijn D'Hamers voor FARO (Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed). (Foto Daphné Maes, Heemkunde Vlaanderen) Heemkundige Kring van Gooik 7 Maart 2008