Voortgangsrapportage Ermberaad over het 1e jaar uitvoering Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels in Drenthe (2017)

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Ermberaad over het 1e jaar uitvoering Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels in Drenthe (2017) (foto s: Hans Dekker)

2 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Vervolg Voortgang Bloemlezing uit de praktijk, ervaringen van de Maatregelenmakelaar Vooruitblik op het seizoen

4 1. Inleiding Landelijke en internationale onderzoeken tonen aan dat het aantal akker- en weidevogels in Nederland sterk afneemt. In Drenthe nemen de aantallen van sommige soorten zelfs sneller af dan het landelijke gemiddelde. Dit was voor een aantal betrokken partijen in Drenthe aanleiding een Motie programma behoud weide- en akkervogels in Drenthe in te dienen (M ). Hierin is Gedeputeerde Staten van Drenthe (GS) opgeroepen de regie te gaan voeren m.b.t. de verbetering van de instandhouding van weide- en akkervogels en in overleg met alle betrokken partijen te komen tot een provinciaal programma "Behoud weide- en akkervogels in Drenthe". Provinciale Staten van Drenthe (PS) hebben op 9 maart 2016 deze motie aangenomen. Vervolgens is op 15 juni 2016 met de betrokken partijen een symposium over de akker- en weidevogels in Drenthe in Erm georganiseerd. Hierbij is kennis uitgewisseld en is het symposium afgesloten met een resolutie (met 8 punten) om de akker- en weidevogelpopulaties in Drenthe te behouden en te herstellen. Afgesproken is om de punten uit deze resolutie uit te werken in een Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels in Drenthe (hierna Plan van Aanpak). PS hebben dit Plan van Aanpak op 1 februari 2017 vastgesteld. 2. Vervolg Het Erm beraad heeft tot taak de uitvoering van het Plan van Aanpak te volgen en rapporteert jaarlijks aan PS over de voortgang van de uitvoering van dit Plan van Aanpak. De voortgangsrapportage Ermberaad over het 1 e jaar uitvoering Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels in Drenthe (2017) is bedoeld om GS, PS en de betrokken partijen te informeren over de voortgang in het eerste jaar. Hierin staan, indien aan de orde, aanknopingspunten voor eventuele verbeteringen in het vervolg. Aan het eind van 2019 (looptijd Plan van Aanpak) zal een uitgebreide evaluatie plaatsvinden van alle activiteiten. Het Erm beraad draagt zorg voor deze evaluatie van het Plan van Aanpak in Daarbij zal zijn nagegaan of de gestelde doelen uit het Plan van Aanpak gehaald zijn en kunnen aanbevelingen gedaan worden inzake de verbetering van de leefomstandigheden(overlevingskansen) van de Akker- en Weidevogels in Drenthe in de komende jaren daarna. Leeswijzer van de voortgangsrapportage: In hoofdstuk 3 treft u de voortgang van de maatregelen c.q. actiepunten van 2017 aan. In hoofdstuk 4 neemt de maatregelenmakelaar u mee in zijn praktijkervaringen van In hoofdstuk 5 kijken we vooruit op het seizoen

5 3. Voortgang 2017 Het Plan van Aanpak bevat 17 maatregelen c.q. actiepunten die in drie jaar uitgevoerd moeten worden, waarvan 13 zouden worden opgepakt in Onderstaand staat de voortgang 2017 geclusterd in hoofdpunten beschreven. 1 Gebiedsgerichte aanpak (4.2. Gebiedsgerichte aanpak Akker- en weidevogels, 4.3. Vrijwilligers en terreinbeheerders en 5.2. Praktische handvatten) Voortgang Weidevogels (regie Landschapsbeheer Drenthe) Dit onderdeel is vooraan in de planning gezet om genoemde maatregelen nog in het broedseizoen 2017 uit te kunnen voeren. Met de diverse gebiedspartijen is in vier pilot gebieden invulling gegeven aan het opstellen van gebiedsplannen en het uitvoeren en monitoren van de resultaten. Het betreft de gebieden Ruinerwold, Drostendiep West, Alteveer/Kerkenveld, en Zuidlaren/Hunze. De begrenzing van het gebied bij Ruinerwold in het plan van aanpak bleek achteraf niet te kloppen; hierdoor is een gebied bij Ruinen uiteindelijk afgevallen. Het beoogde gebied in de Veenkoloniën zal worden opgepakt via het traject akkervogels (zie akkervogels). In de gebieden is het enthousiasme en de betrokkenheid groot en werkt het Plan van Aanpak als een extra stimulans voor vrijwilligers en agrariërs. Per gebied is met lokale vrijwilligersgroepen, Wildbeheereenheden (WBE s) en Terreinbeherende organisaties (TBO s) een bijeenkomst georganiseerd/overleg gevoerd, waarbij de informatie (taakverdeling, uit te voeren maatregelen e.d.) uit het gebiedsplan is afgestemd/gedeeld. Vanwege het korte tijdbestek waarin de uitvoering gerealiseerd moest worden is dit op onderdelen niet volledig gelukt. Dit geldt voor het monitoringsprogramma en het vastleggen van beheerafspraken met agrariërs en het uitvoeren van maatregelen in terreinen van TBO s. Een specifieke werving heeft geresulteerd in 10 nieuwe vrijwilligers voor de pilotgebieden. De Maatregelenmakelaar heeft in de pilotgebieden met 18 agrariërs, 2 TBO s (Het Drentse Landschap en Staatsbosbeheer), de Waterleiding Maatschappij Drenthe (WMD) en het waterschap Vechtstromen afspraken gemaakt over beheermaatregelen. Het afgesproken beheer bij agrariërs is hoofdzakelijk gefinancierd uit de flexibele pot; er waren ook koppelingen mogelijk vanuit het Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb). In het gebied Alteveer is samengewerkt met Sovon in het onderzoek naar kuikenoverleving bij kieviten i.r.t. maatregelen. Monitoring in de pilotgebieden is ten dele uitgevoerd; de eisen ten aanzien van de monitoring kwamen te laat beschikbaar om hiervoor nog voldoende vrijwilligers te kunnen organiseren. Uit reacties van vrijwilligers bleek dat het qua omvang en inhoud moeilijk in te passen is. Het tijdig beschikbaar krijgen van de door vrijwilligers verzamelde informatie blijft een aandachtspunt. Het plan van aanpak leefde ook buiten de pilotgebieden. Verheugend is dat vier vrijwilligersgroepen weidevogelrijke percelen aandroegen waar vanuit de flexibele pot maatregelen getroffen zijn (o.a. uitgesteld maaien en voswerende rasters). Ook kwamen de terreinbeheerders, Waterleiding Maatschappij Drenthe en Het Drentse Landschap met verzoeken voor beheeradviezen. In overleg met Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zijn ook een aantal maatregelen genomen. Het Drents Particulier Grondbezit heeft dit eerste jaar geen terrein aangemeld, Akkervogels (regie Agrarisch Natuur Drenthe) Dit onderdeel zou op basis van de oorspronkelijke planning 2017 in de periode april-juli worden uitgevoerd. Tot op heden is hier nog geen verdere invulling aangegeven vanwege andere prioriteiten bij de AND. Aanbevelingen a. Gebied Ruinen toevoegen aan het gebied Ruinerwold (aanpassing gebiedsplan Ruinen-Ruinerwold) en aanvulling gebied Drostendiep (omgeving Steenwijksmoer) 5

6 b. Dit najaar de mogelijkheid verkennen om nieuwe vrijwilligers in te zetten voor de monitoring. Leg een relatie met de jaarbijeenkomst Werkgroep Avifauna Drenthe en de Telgroep Drentsche Aa. Benut daarbij ook lokale Huis aan Huis bladen. c. Zorgdragen dat voor het onderdeel Akkervogels vóór 1 oktober 2017 de voorbereiding voor het nieuwe broedseizoen gereed is, met als eindproduct voor vier akkervogelgebieden: Een ecologische kaart; met de gewenste ecologische netwerkstructuur Een gebiedsplan; waarin benoemd de gebied specifieke maatregelen en concreet traject voor uitvoering Het betreft de akkervogelgebieden Drentse Aa (Eexterveld e.o.), Veenkolonien, Norg- Zuidvelde en de Broekstreek. 2 Aanpak predatie in de praktijk in de gebieden ( 5.1 Praktijkaanpak in vijf gebieden en 5.2 Praktische handvatten) Voortgang In de vier pilotgebieden is een start gemaakt met predatiebeheer. De basis hiervoor is gelegd in het gebiedsplan; het betreft zowel preventie maatregelen (o.a. plaatsen van rasters en biotoopverbetering) als actieve maatregelen (bejagen vos met lichtbak). Hierbij is gewerkt met het predatieprotocol. In dit protocol is stap voor stap aangegeven hoe het predatiebeheer vorm gegeven kan worden en wat de Drentse spelregels zijn. Door de provincie is het predatieprotocol aan de Maatregelenmakelaar aangeleverd. De Maatregelenmakelaar heeft op basis van het predatieprotocol invulling gegeven aan de paragraaf van het gebiedsplan. Daarbij is getoetst aan kwaliteit, preventie en onderscheid kritische of niet kritische soorten). Voor het bejagen van vossen met lichtbakken in de pilotgebieden zijn door de Maatregelenmakelaar ontheffingen aangevraagd; deze zijn verleend door de provincie Drenthe. Door de termijn van behandeling en fouten in de begrenzingen (zie onderdeel 7) werd de effectieve uitvoering belemmerd in Monitoringsgegevens als afschot van vossen, predatiecijfers en analyses van camerabeelden zijn deels beschikbaar. Net als bij de overige monitoring blijft uitvoering door vrijwilligers een punt van aandacht (haalbaarheid). Aanbevelingen Er wordt aan gewerkt om de gegevens in 2017 compleet te krijgen om tot voorlopige conclusies te komen. In 2017 is geëxperimenteerd met vossenrasters. Het plaatsen van deze rasters op de locaties vond later plaats dan wenselijk. De resultaten ten aanzien van nestoverleving zijn wel bemoedigend. De resultaten ten aanzien van kuikenoverleving zijn onduidelijk. Een punt van aandacht is de omvang van tijdbelasting voor vrijwilligers. a. Monitoringsgegevens in 2017 verzamelen en beoordelen en gebruiken als input voor 2018 b. In 2018 tijdig vosrasters plaatsen c. Vrijwilligers? 3 Het Erm beraad (4.1. Erm beraad) Voortgang Aanbevelingen Het Ermberaad is voortgekomen uit de resolutie die door alle aanwezigen op het symposium Akker- en weidevogels is aangenomen. De rol van het Ermberaad is vooral het bewaken van de voortgang en afspraken die zijn vastgelegd in het Plan van aanpak. De heer Bennema, die ook dagvoorzitter was op het symposium, is gevraagd als onafhankelijk voorzitter. Het Ermberaad is twee keer bijeen geweest; Op 4 mei 2017 en op 14 september Bij de eerste bijeenkomst in Alteveer waren alle betrokken partijen aanwezig. Deze bijeenkomst stond nog vooral in het teken van informatie uitwisseling en kennismaking. De tweede bijeenkomst stond in het teken van het verbeteren en toetsen van het Plan van aanpak. a. Benut de contactpersonen van het Ermberaad voor het nakomen van gezamenlijke afspraken (b.v. gebiedsplan) 6

7 4 Financiële rapportage (o.a. punt 6.1 Flexibele Pot). Voortgang De financiële rapportage bestaat uit twee onderdelen: 1. Totaalbedrag uitvoering Plan van aanpak. PS hebben bij de vaststelling van het Plan van Aanpak ,= voor de uitvoering van de maatregelen beschikbaar gesteld. Vanwege de late start van 1 februari 2017 (oorspronkelijk stond de vaststelling van het Plan van Aanpak door PS gepland in december 2016) konden niet alle maatregelen tegelijkertijd worden opgepakt. In overleg met de betrokken partijen is een nieuwe verdeling van de financiën gemaakt waarbij de kosten voor de uitvoering van de maatregelen binnen het totaalbedrag van ,= voor drie jaar blijven. Was Wordt ,= ,= ,= ,= ,= ,= Totaal ,= ,= Het budget voor 2017 is besteed aan de inzet van de maatregelenmakelaar (Landschapsbeheer Drenthe en Agrarisch Natuur Drenthe), waarbij Landschapsbeheer Drenthe hoofdaannemer is), Flexibele pot en aan IVN (lesbrief gericht op educatie voor scholen). 2. Flexibele pot: Uit de flexibele pot zijn gefinancierd: beheermaatregelen binnen en buiten pilotgebieden, aanschaf van camera s voor predatieonderzoek, wildredders, vossenrasters, waterpomp voor plasdras. Het budget is volledig benut, hierbij is 85% van het budget benut voor beheer en 15% voor overige zaken De mogelijkheid tot inzet van de flexibele pot wordt door vrijwilligersgroepen als zeer positief ervaren. Er is gezocht naar externe co financiers voor de flexibele pot. De gemeente Tynaarlo gaat storten. Indirect heeft de WMD bijgedragen door maatregelen als voorwaarden in pachtcontracten op te nemen. 3. Inzet vrijwilligers: Een project als dit kan alleen slagen met de inzet van de vrijwillige medewerking van boeren, vrijwilligers voor bescherming en beheer, vrijwilligers voor monitoring en vrijwilligers van organisaties die deelnemen in het Erm Beraad. Een ruwe schatting om dit op uren te zetten betekent grof weg uren. Bij een uurtarief van 22.50,= houdt dit ca ,= in. Aanbevelingen a. De Flexibele Pot is in 2017 alleen gevuld door een bijdrage vanuit de provincie Drenthe. Ook andere partijen stimuleren een bijdrage te leveren. 5 Kennisuitwisseling en veldbezoeken (o.a. punt 4.4 Veldbezoeken). Voortgang De motie vanuit de Drentse staten heeft in eerste instantie geleid tot de organisatie van het symposium. Doel hiervan was brede informatie toe te lichten en te verspreiden onder de deelnemers. Vooral de eerste bijeenkomst van het Ermberaad op 14 mei 2017 stond in het teken van kennisuitwisseling en een kort veldbezoek. Dit onderdeel zal zich nog verder moeten ontwikkelen. Aanbevelingen a. Kennisuitwisseling ook op gebiedsniveau stimuleren 7

8 6 Samenwerking, interne en externe communicatie Voortgang Vanuit de provincie is een ambtelijke klankbordgroep ingesteld, waarin deelnemers zijn vertegenwoordigd vanuit beleid, uitvoering (maatregelen), wetgeving, vergunningverlening en monitoring. De voortgang en ontwikkelingen worden daarin besproken en waar nodig verder doorgeleid naar het bestuur (Gedeputeerde en statenleden), de pers en/of de maatregelenmakelaar. Daarnaast is een externe klankbordgroep ingesteld, waarbij de maatregelenmakelaar en de betrokken organisaties Landschapsbeheer en Agrarische Natuur Drenthe deelnemen. Op verzoek kan de voorzitter van het Ermberaad ook aanschuiven. In de praktijk bleek dat de achterbannen van de partners in het Ermberaad niet allemaal op de hoogte waren van de inhoud en afspraken van het Plan van Aanpak. Kennisuitwisseling heeft vooral betrekking op praktische onderdelen, bijvoorbeeld voortgang en samenwerking, communicatie (pers, items op RTV Drenthe), vergunningverlening etc. Het direct kunnen schakelen tussen projectleider en maatregelenmakelaar staat bovenaan. De Maatregelenmakelaar heeft uitleg gegeven over het Plan van Aanpak aan alle weidevogelgroepen in Drenthe, op de jaaravond vrijwillige weidevogelbescherming, bij de waterschappen Hunze en Aa s en Vechtstromen, twee WBE s en de gemeente Tynaarlo. Met de initiatiefnemers (statenleden) van de motie is een veldexcursie gehouden in het Drostendiep. Het positieve tot slot is dat RTV Drenthe drie items heeft besteed aan onderdelen uit het Plan van Aanpak. Aanbevelingen a. Verbeterde Plan van Aanpak op de website van de provincie Drenthe zetten b. Blijven investeren in externe communicatie b.v. door gebruik te maken van het nieuwe natuurplatform: Een voorbeeld zou kunnen zijn de start van de Akkervogels. 7 Juridische en regelgevingsaspecten (6.3. Ontheffingen Flora en Faunawet) Voortgang Aanbevelingen Een plan van aanpak met veel ambitie dat rond de start van het broedseizoen is vastgesteld en daarnaast de wil tot samenwerking, staat soms op gespannen voet met de juridische kaders en termijnen. De provincie heeft de keuze gemaakt dat in het kader van het Plan van Aanpak de Maatregelenmakelaar degene is die ontheffingen kan aanvragen. Daarmee ontstond de zekerheid dat de basis van de aanvraag in de gebiedsplannen (opgesteld door de gezamenlijke partners) ligt. Dit is in grote haast gebeurd; het broedseizoen stond immers voor de deur. Een medewerker van de provincie is vrijgemaakt om de verwerking en afhandeling vlot te laten verlopen. De ontheffingen zijn tijdig verleend, maar er zijn wel een aantal fouten gemaakt. Deze zijn vervolgens weer onderwerp van gesprek geweest en behoeven verbetering. Voorbeelden zijn: onduidelijke kaarten en ondergronden, overlappende grens met Natura 2000 (Hunze), niet altijd eenduidige presentatie en opzet van de gebiedsplannen. De afstemming binnen de provincie (tussen projectleider en ontheffing verlener) moet beter en vooraf moeten de wederzijdse rollen en verwachtingen helder zijn. a. Tijdig gebiedsplannen aanleveren i.v.m. doorlooptermijnen en start broedseizoen 2018 b. Duidelijker kaarten met grenzen en ondergronden c. Eenduidige presentatie en opzet gebiedsplannen d. Betere afstemming binnen de provincie 8

9 8 Innovatie, nieuwe technologische ontwikkelingen en nieuwe beleidsconcepten (6.2 Innovatie) Voortgang Aanbevelingen Vanuit het beleid zijn er veel ontwikkelingen in gang gezet. Landelijk heeft staatssecretaris van Dam op 12 juli 2017 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met zijn voornemen om jaarlijks 20 miljoen van de eerste pijler naar de tweede pijler van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) over te hevelen. Deze 20 miljoen heeft betrekking op de laatste twee jaar van de GLB periode en is bestemd voor agrarisch natuurbeheer. Nog in 2017 zullen de provincies samen met de agrarische collectieven inventariseren waar kansen liggen om het bestaande beheer effectief aan te vullen en kwalitatief te versterken. Er zitten nog veel haken en ogen aan (zoals uitvoeringskosten, verdeling budget, nationale cofinanciering etc.) maar de provincie Drenthe heeft een goed actueel Natuurbeheerplan en een verbeterd Plan van Aanpak gesteund door de Drentse partners. De provincie spant zich in, in relatie met het bestaande beleid en het Plan van Aanpak Akker- en weidevogels in Drenthe, hiervoor gelden binnen te halen en voor een effectieve en kwalitatief goede invulling zorg te dragen. De staatsecretaris had al eerder uitgesproken dat hij zich voor de zorg voor de boerenlandvogels ook sterk wil gaan inzetten op natuurinclusieve landbouw. De provincie Drenthe is in april 2017 gestart met een verkenning voor natuurinclusieve landbouw in Drenthe. Najaar 2017 moet duidelijk worden op welke wijze de provincie dit gaat begeleiden, stimuleren of in het beleid gaat vertalen. In samenwerking met de staten (toekomstgerichte landbouw) zijn al initiatieven ondersteund als: een consulent duurzame melkveehouderij, project weideweelde, biodiversiteitsmonitor, samenwerking omringende provincies en inzet van drones. In andere provincies (bijvoorbeeld Overijssel) zijn initiatieven op gebied van nieuwe technieken, zoals de inzet van drones. De ervaringen zijn op dit moment nog niet beschikbaar. a. Ermberaad ondersteunt de provincie Drenthe in de inspanning om in relatie met het bestaande beleid en het Plan van Aanpak Akker- en weidevogels in Drenthe hiervoor gelden binnen te halen en voor een effectieve en kwalitatief goede invulling zorg te dragen b. Voor het jaar 2018 nagaan op welke wijze innovatieve landbouw kan bijdragen aan verbetering van de stand van akker- en weidevogels c. Nagaan of inzet drones in 2018 zinvol en/of mogelijk is 9 Inbreng leden Erm Beraad Voortgang In de vergadering van het Erm Beraad van 14 september 2017 is de vraag gesteld of een gebiedsregisseur (contactpersoon per gebied) zinvol is. Daarnaast is gesproken over de rol van de Faunabeheereenheid (FBE). Enkele partijen zien graag dat de FBE de rol oppakt om de ontheffingen aan te vragen. Nu is dit in deze pilot de Maatregelenmakelaar. Hierover is enige discussie. De elementen in deze discussie zijn: er komt een extra schakel bij de afgesproken procedure. De MM doet zijn werk nu goed in het kader van de pilot, waarom dan nu veranderen. Wettelijke en juridische kaders lopen niet gelijk op, FBE heeft deze activiteit niet in het eigen beheerplan staan en wat is de toegevoegde waarde omdat de partners in de FBE ook betrokken zijn op gebiedsniveau en in het Erm beraad. Om geen tegenstellingen te creëren stelt de voorzitter daarom voor deze pilot op de bestaande wijze af te ronden, maar wellicht de FBE al informeel te betrekken bij de huidige werkwijze/ procedure. Voorgesteld wordt bij de evaluatie dit aspect expliciet te benoemen. Aanbevelingen a. De Maatregelenmakelaar kijkt per gebied of een coördinator per gebied nodig/haalbaar is. b. Bij de evaluatie het aspect rol van de FBE expliciet te benoemen. 9

10 Maatregelen zijn gerealiseerd of worden tijdig gerealiseerd Maatregelen zijn niet tijdig of volledig gerealiseerd of betreffen een aandachtpunt Maatregelen zijn niet tijdig gerealiseerd 10

11 4. Bloemlezing uit de praktijk, ervaringen van de Maatregelenmakelaar De maatregelenmakelaar is een samenwerking tussen Landschapsbeheer Drenthe en Agrarisch Natuur Drenthe, waarbij Landschapsbeheer Drenthe hoofdaannemer is. De heer J. van Gorkum van Landschapsbeheer Drenthe neemt u mee in zijn ervaringen van het jaar Inzet flexibel beheer: Een lang gekoesterde wens van de Drentse weidevogelgroepen om flexibel beheer te kunnen afsluiten op weidevogelrijke percelen is in 2017 in vervulling gegaan. Dankzij de inzet van dit instrument hebben op diverse plaatsen de weidevogels een extra steuntje in de rug gekregen. Hiervan een paar voorbeelden: In het beste weidevogelgebied van Drenthe, het Drostendiep, werd vorig jaar een bedrijf met 50 ha weidevogelbeheer verkocht. Op dit bedrijf zitten veel weidevogels, de belangrijkste percelen zaten in de ANLb. De nieuwe eigenaar wou aanvankelijk geen verplichtingen overnemen. Hierdoor dreigden broedpercelen van Grutto s vroeg gemaaid te worden. Via het flexibele beheer kon voor deze percelen een passende oplossing worden gevonden door het maaien uit te stellen. Een grondeigenaar bij Coevorden doet graag mee aan het uitstellen van de bewerking op zijn maispercelen. Ondanks dat er voor 6 hectare financiële compensatieruimte is, doet hij met de volledige 20 hectare mee. Na vossenpredatie op de percelen werd in overleg met vrijwilliger en eigenaar besloten het mais toch vervroegd in te zaaien. De vervolglegsels werden hierdoor niet verstoord door de werkzaamheden. Op weidevogelrijke percelen in de polder Matsloot en bij Paterswolde werd maaien uitgesteld in overleg met een tweetal veehouders. Op initiatief van D66 heeft de gemeente Tynaarlo besloten de flexibele pot aan te vullen met een budget van 5000 euro voor haar gemeente. Nesten op een perceel. Rood = grutto Wit = kievit Geel = tureluur. Waardering voor betrokken boer Loonbedrijf Stam uit Alteveer is een liefhebber. Hij past zelf geweldig op zijn weidevogels; vrijwilligers heeft hij niet nodig. Hij is dan ook erg blij met de extra mogelijkheden vanuit het plan van aanpak. Dit jaar heeft hij een plasdras aangelegd, een perceel ingezaaid met een gruttomengsel en akkerranden voor kievitkuikens. Op deze locatie werd ook door Sovon onderzoek uitgevoerd naar overleving van kievitkuikens. De onderzoekers werden altijd gastvrij ontvangen. De vrijwilligers die hielpen bij het kuikenonderzoek organiseerden een taart voor deze deelnemer vanwege de enorme passie en medewerking. Het met de haarföhn verwarmen van een verkleumd kievitsjong is hier een mooi voorbeeld van. 11

12 Werving vrijwilligers en communicatie: Voor de kansrijke gebieden zijn extra vrijwilligers geworven. RTV Drenthe was hierbij ook aanwezig. Naast de cursus heeft RTV Drenthe ook aandacht besteed aan het kuikenonderzoek, de beheermaatregel op bouwland en de predatie verminderende maatregel. De jeugd: Via een deelnemende boer werd ik gevraagd een presentatie en excursie te verzorgen op de basisschool in Dalerveen. Met de groepen 4, 5 en 6 maakten we een fietstocht door het gebied en bezochten we een vogelrijke plasdras. Enkele kinderen van de deelnemers vertelden trots dat hun vader eigenaar was Predatiebeheer: Positieve samenwerking met Wildbeheereenheid: In het gebied Alteveer/Kerkenveld is de WBE Echtensmorgenland betrokken bij de uitvoer van het predatiebeheer. Maar hun inzet is breder namelijk het inzaaien van akkerranden uit eigen middelen en het beschikbaar stellen van een nieuw type wildredder aan veehouders. De wildredder werkt op basis van geluid; hiermee worden zoogdieren en vogels tijdig gewaarschuwd. Gezien de positieve ervaringen is de wildredder ook in de andere kansrijke gebieden ingezet. 12

13 Voswerende rasters: Op vier locaties is een flexibel raster geplaatst rondom weidevogelrijke percelen, als experimentele maatregel tegen vossenpredatie. Deze percelen werden aangedragen door vrijwillige weidevogelbeschermers en werd in twee gevallen uitgevoerd in samenwerking met TBO s (SBB en NM). Vrijwilligers uit Ruinen en Staatbosbeheer Ruinen werkten geweldig mee met het verwijderen van struiken en riet rondom een voor weidevogels aantrekkelijke waterplas op SBB terrein. Dit nieuwe gecreëerde biotoop werd al snel ontdekt door weidevogels. Om predatie door vossen te voorkomen werd het raster geplaatst. In verband met uitvoer van het beheer moest het raster voortijdig verwijderd worden. Bij het opruimen van het raster zat een vos met twee jongen te wachten op uitbreiding van hun biotoop. In het Hunzedal werd op een akker de bewerking tot 15 mei uitgesteld. Jaarlijks broeden hier zo n 20 paar kievit. Camerabeelden stelden vast dat de drie nachten voor het plaatsen van het raster de vos aanwezig was. De vos schrok van de camera en liet de nesten met rust. Na het plaatsen van het raster werden de nesten ongestoord uitgebroed. De resultaten van uitgestelde bewerking op 13

14 bouwland en de inzet van de rasters waren tijdrovend, maar zeer succesvol voor de weidevogels. Ook bleken ze erg motiverend voor de agrariërs en vrijwilligers. Werkbezoek statenleden: 14

15 5. Vooruitblik op het seizoen Ondanks de late start in het broedseizoen overheerst een positief beeld van het 1 e jaar uitvoering Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels in Drenthe. Dat betekent niet dat we er al zijn; met name de samenwerking en in de inzet van vrijwilligers vragen om blijvende aandacht. De ontwikkelingen m.b.t. verdere invulling van maatregelen zijn kansrijk maar ook een verantwoordelijkheid van de deelnemers van het Ermberaad zelf, ook in financiële zin. Bij de pers hadden we een gewillig oor om onze activiteiten in een positief daglicht te plaatsen. Voor het seizoen 2018 is het zaak om tijdig en goed voorbereid de zaken op te starten. 15