Gemeente Bergen op Zoom t.a.v. de Gemeenteraad Postbus AA BERGEN OP ZOOM

Transcriptie

1 Niet op barcode schrijven!! Gemeente Bergen pp Zoom Reg. Datum: 02/05/2006 Eenheid: GRIFF1.58 t Syncera Water Postbus 27O 26OO AG DELFT Gemeente Bergen op Zoom t.a.v. de Gemeenteraad Postbus AA BERGEN OP ZOOM

2

3 april 2006 Geachte lezer, DlT IS EEN BRANDBRIEF, BEDOELD OM HET BESEF AAN TE WAKKEREN DAT WIJ ONS AAN WATER KUNNEN BRANDEN ALS WIJ HET WATER- VRAAG STUK NIET SNEL ANDERS GAAN AANPAKKEN. Voor de aanleiding van deze brief moeten we terug naar eind vorig jaar. Toen raakten ondergetekenden, allen afkomstig uit de waterwereld, min of meertoevallig verzeild aan dezelfde tafel. Al snel dook de vraag op: Hoe ziet Nederland er over uijfti<j jaar uit als we kijken naar water. Duidelijk was, dat wij ons allemaal zorgen maakten over water, ieder vanuit zijn eigen invalshoek. Wij spraken over de stagnerende kennisontwikkeling, de sterke focus op procesmanagement en de veronachtzaming van de techniek, het moeizame geworstel met PPS-constructies, de kwijnende concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven, de versnippering van bestuur en uitvoering, de geringe aandacht voor de financierbaarheid en het uitblijven van een heroriëntatie op veiligheid en rampenbestrijding. Zijn deze zorgen terecht of onterecht? Een kwestie van onwetendheid of een goede analyse van de werkelijkheid? Om daar achter te komen, nodigden wij ruim 30 experts uit, die net als wij, worden gedreven door hun passie voor water. Deze mensen kwamen begin 2006 twee keer bij elkaar in Delft en bogen zich over de vraag: 'Moeten we ons zorgen maken over de toekomst van het Nederlandse waterbeheer?' Hun antwoord is een volmondig 'ja'. De beraadslagingen van de mensen uit deze ad hoc klankbordgroep liggen ten grondslag aan deze brief. * Wij zijn ons ervan bewust dat wij hier geen geheel nieuwe zaken aandragen. De meeste knelpunten speelden in de afgelopen tijd ook al. Des te verontrustender is het dat ze nog steeds niet zijn opgelost. Wij zijn van mening dat dit het gevolg is van het ontbreken van een gezamenlijke spirit. Oplossingen zijn er legio, maar de uitvoering komt niet van de grond omdat er geen collectieve geestdrift is. We missen het heilige vuur. De inspiratie. Wij durven de stelling aan dat we zonder een nieuwe bevlogenheid de impasse niet kunnen doorbreken. Daarom zijn wij op zoek naar geestverwanten. Naar mensen die met ons vinden dat de waterwereld toe is aan een nieuw elan en dat we op een andere manier naar de branche moeten gaan kijken. Dat is een kwestie van nu of nooit. Want hoe staan we ervoor? De overheid trekt zich terug Bij de Deltawerken stelde de overheid zich op als uitdager en aanjager. Dat zou zij nu ook moeten doen. Maar het tegenovergestelde gebeurt. Het ministerie van V&W maakt een terugtrekkende beweging. De overheid is doorgeschoten naar procesmanagement. Ambtenaren met voldoende technische kennis zijn schaars, waardoor ze de vragen niet goed meer kunnen formuleren en de resultaten niet meer kunnen beoordelen. Bovendien kan de overheid niet omgaan met haar eigen regels, laat staan dat ze de veelbesproken 'regie' kan voeren. We moeten in Nederland weerde omslag maken naar wat nodig is en wat kan. De overheid denkt en handelt niet integraal Het openbaar bestuur is verbrokkeld en versnipperd en de ambtenarij verkokerd als het gaat om water; 4 ministeries, 12 provincies, 27 waterschappen, 458 gemeenten en 10 drinkwaterleidingbedrijven hebben elkeen dikke vinger in de pap. Door de versnippering en interne concurrentie is erte weinig visie en daadkracht. Er is een overdaad aan managers, die te veel aandacht hebben voor het proces en te weinig voor de techniek. De noodzaak om langeretermijnplannen te ontwikkelen wordt onvoldoende gevoeld. Het gebrek aan regie en samenhang zijn de zwakke schakels in het beheren van Nederland. VROM en V&W kunnen van oudsher moeilijk door één deur. De W van Waterstaat wordt in de RO van VROM onvoldoende verdedigd. Het gevolg: water delft het onderspit. Het Nederlandse bedrijfsleven is de concurrentie niet meer de baas Het zwaartepunt van kennis en lef ligt al niet meer in Nederland. De doenersmentaliteit uit het recente verleden heeft plaatsgemaakt voor stroperigheid, regels en papierwerk. In Nederland vinden we altijd wel een reden waarom iets niet kan. Vaak heeft dat niets te maken met techniek of geld, maar alles met politieke keuzes en bureaucratie. De cultuur in de waterwereld is niet bevorderlijk voor lucratief samenwerken tussen overheid en bedrijfsleven. Onze thuismarkt bruist niet en dat is per definitie nadelig voor onze internationale positie. De overheid is geen professionele partner meer voor het bedrijfsleven.

4 De ontwikkelingvan kennis blijft achter Overheid en bedrijfsleven houden niet van mislukte projecten. Daardoor staat er in dit land een premie op nietsdoen. Als je je laat drijven door angst, leer je ook niks. We leven in de illusie datje dingen kunt oplossen door ze anders te organiseren, terwijl een heleboel (water)vraagstukken gewoon vragen om een degelijke technische oplossing. Bruikbare kennis ontstaat als je onderzoek koppelt aan de praktijk en dat gebeurt te weinig. We investeren onvoldoende in gezamenlijke kennis en het netwerk van politici, wetenschappers, ambtenaren, adviseurs- en ingenieursbureaus, aannemers, etc. De financiering is niet geregeld In de Decembernota 2005 staat een overzicht van de huidige en de voorgenomen maatregelen. Voor de eerste fase (start 2009) is 4,4 miljard per jaar nodig om deze maatregelen uit te voeren. De nota wekt onterecht de indruk dat al deze kosten budgettair zijn geregeld. Dit is niet het geval; slechts een deel van de kosten is gedekt. Het financieren van waterprojecten is vaak een kwestie van 'hollen of stilstaan', terwijl juist de aanpak van natte infrastructuur vraagt om continuïteit. Er moet minstens een miljard per jaar extra worden uitgetrokken voor de kustverdediging en de dijken. De toenmalige ministervan V&W heeft de telefoontik destijds met eenderde ingekort om de werken in de Oosterschelde te financieren. Naar dat soort creatieve financiering moeten we ook nu weer op zoek. Veiligheid en rampenbestrijding zijn onderbelicht Leven en overleven in de Nederlandse delta houdt politici niet bezig. Daardoor hebben ook de burgers afgehaakt. Draagvlak, erkenning en herkenning op dit terrein zijn ver te zoeken. Onze kust wordt niet alleen bedreigd door de stijgende zeespiegel, maar ook door veranderde zeestromen. We hebben Nederland veroverd op de zee, en die legt zich daar niet bij neer. Wat ontbreekt, is een Nationaal Masterplan voor de kust, gebaseerd op grondig onderzoek en weloverwogen beslissingen en niet op moegestreden compromissen.

5