Primaire begroting 2010 en Meerjarenraming Werkbedrijf Midden- Langstraat

Transcriptie

1 Raad Onderwerp: V Primaire begroting 2010 en Meerjarenraming Werkbedrijf Midden- Langstraat Raadsvoorstel Op 10 april 2009 heeft de gemeente Heusden van het Dagelijks Bestuur van het Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden-Langstraat (WML) de Primaire begroting 2010 en de meerjarenraming ontvangen. Het Dagelijks Bestuur van het WML verzoekt het gemeentebestuur dit stuk te bespreken en haar bevindingen voor 8 juli 2009 aan het WML kenbaar te maken. Feitelijke informatie: Met ingang van 1 januari 2008 is de nieuwe wet op de Sociale Werkvoorziening in werking getreden. Naast de regiefunctie die gemeenten hiermee verkregen hebben is in deze wet ook de zgn. beweging van binnen naar buiten weergegeven. Uit het voorliggend stuk blijkt dat deze wetgeving, en de verandering met betrekking tot de regie, nog niet heeft geleid tot een andere werkwijze tussen het WML en de gemeenten. Het WML biedt nu een primaire begroting 2010 & meerjarenraming aan. In de primaire begroting worden onder de vergelijkende cijfers de gerealiseerde cijfers van de jaarrekening 2008 nog niet opgenomen. In de jaarschijf 2008 zijn de begrotingscijfers 2008 opgenomen. Dit is gebeurd vanwege het feit dat de jaarrekening 2008 nog niet gereed is en nog niet aan de gemeente is aangeboden door het WML. Afweging: Het, door het WML, aangeboden stuk is sterk gebaseerd op financiële uitgangspunten. Een inhoudelijke onderbouwing van de werkwijze van het WML in een sterk veranderende omgeving ontbreekt. Uit het voorliggend stuk blijkt niet of het WML de concrete gevolgen van de huidige economische crisis heeft meegenomen in haar primaire begroting 2010 & meerjarenraming Daar de gemeente hier wel zicht op wil krijgen wordt voorgesteld het WML dringend te verzoeken in het najaar van 2009 een bijgesteld meerjarenperspectief aan u voor te leggen. Daarnaast wordt voorgesteld het WML te vragen een analyse te maken van de gevolgen van de economische crisis voor de financiële situatie van het WML. Inzet van middelen: De aangeboden begroting is een voortzetting van het bestaande beleid, er is niet geanticipeerd op mogelijke gevolgen van de kredietcrisis. De voorliggende begroting sluit voor het jaar 2010 met een tekort van Dit tekort wordt opgevangen binnen de reserves van het WML. Risico's: Net als voorgaande jaren liggen de nodige aannames ten grondslag aan de primaire begroting 2010 en de meerjarenraming Hierbij is geen rekening gehouden met de (mogelijke) gevolgen van de huidige kredietcrisis. Procedure: Het DB van het WML heeft op 1 april 2009 de primaire begroting 2010 & meerjarenraming vastgesteld. Voor de vaststelling van dit stuk door het Algemeen bestuur worden de gemeenteraden in de gelegenheid gesteld hun visie te geven. Na vaststelling van dit stuk zal dit aan Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant worden toegezonden. 1/3

2 Raad Onderwerp: V Primaire begroting 2010 en Meerjarenraming Werkbedrijf Midden- Langstraat BESLUIT Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems Naar aanleiding van de informatievergadering: BIJLAGEN: TER INZAGE: Aanbiedingsbrief Primaire begroting 2010 en meerjarenraming van het WML 2/3

3 Raad Onderwerp: V Primaire begroting 2010 en Meerjarenraming Werkbedrijf Midden- Langstraat BESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 16 juni 2009; gezien het voorstel van het college van 28 april 2009, doc.nr. V ; b e s l u i t : 1. Kennis te nemen van de primaire begroting 2010 & meerjarenraming van het Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden- Langstraat met dien verstande dat het college graag ziet dat het WML in volgende jaren de benodigde stukken compleet aanlevert. 2. Het WML dringend te verzoeken een meerjarenperspectief voor te leggen in het najaar van 2009, uitgaande van de gewijzigde wetgeving met betrekking tot de Wet Sociale Werkvoorziening. 3. Het WML te verzoeken om een analyse te maken van de gevolgen van de huidige kredietcrisis voor de financiële situatie van het WML. de griffier, de voorzitter, mw. drs. E.J.M. de Graaf drs. H.P.T.M. Willems 3/3

4

5

6 Primaire Begroting 2010 & meerjarenraming Leerwerkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden-Langstraat 1

7 Inhoudsopgave pag. 1 Inleiding 3 2 Missie WML 4 3 Wijzigingen in de regelgeving Sociale Werkvoorziening per 1 januari Uitgangspunten voor de primaire begroting 2010 en de 7 Meerjarenraming Gesubsidieerde arbeid WSW Overige gesubsidieerde arbeid Beleid ISD Voormalige I/D banen Voormalige WIW-dienstbetrekkingen Loonkostensubsidies Detacheringsbanen/ Werkgeverschap 10 6 Overige activiteiten Maatschappelijke participatie/activering voor de ISD Re-integratie trajecten voor individuele werkgevers en UWV Begeleid werken 12 7 Opbrengsten Netto toegevoegde waarde divisie industrie Netto toegevoegde waarde productie PMC s van de divisie diensten Opbrengsten afdelingen re-integratie en ADC van de divisie diensten Detacheringen Overige activiteiten van de re-integratie afdeling 14 8 Kosten Loonkosten en subsidie WSW Loonkosten en loonkostensubsidie voormalige WIW-ers Loonkosten en subsidie detacheringsbanen/ Werkgeverschap Loonkosten en subsidie wachtlijsttrajecten Overige personeelskosten WSW Overige personeelskosten WIW Kosten ongesubsidieerde medewerkers Overige kosten ongesubsidieerd personeel Kapitaallasten Overige kosten 16 9 Ontwikkeling resultaat en reserve voordelige saldi Liquiditeitspositie Prognose balansposities per ultimo planningsperiode Verloop leningen gedurende planningsperiode Investeringen Risico s, kansen en bedreigingen Nota van aanbieding Begroting 2010 en meerjarenraming Bijlagen: Lijst van afkortingen 28 2

8 1. Inleiding Met deze primaire begroting voldoet WML aan de verplichting om vóór 15 juli van het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar 2010, een door het Dagelijks Bestuur van WML, de Raden van de 3 gemeenten en het Algemeen Bestuur van WML, een goedgekeurde begroting in te dienen bij de provincie. We zijn nog betrekkelijk vroeg (maart) in het jaar dat voorafgaat aan het begrotingsjaar Inmiddels heeft de reeds lang op stapel staande wijziging van de Wet Sociale Werkvoorziening, incl. het daarbij behorende Besluit en de Ministeriële Regeling, zijn beslag gekregen met als ingangsdatum 1 januari De belangrijkste problematiek, nl. de groeiende wachtlijsten, is door deze wetswijziging niet opgelost. De wachtlijst is in het afgelopen jaar zelfs toegenomen. Daarom heeft de staatssecretaris een commissie ingesteld voor een fundamentele herbezinning op de Wsw. Deze commissie, onder leiding van oud minister De Vries, heeft in oktober 2008 aan de staatssecretaris gerapporteerd. Het rapport beschrijft het huidige participatievraagstuk en hoe, bij gelijkblijvende budgettaire middelen, de participatie kan worden bevorderd. Dit betekent dat er op kortere of langere termijn naar alle waarschijnlijkheid weer wijzigingen aan zullen komen. Naast deze veranderingen in wet en regelgeving is de arbeidsmarkt eveneens aan het veranderen. Vraag en aanbod van arbeid verschuift als gevolg van de monetaire en economische crisis. De komende jaren zal de werkloosheid toenemen en zal de afzet van een aantal producten (bijvoorbeeld metaal) moeilijker worden. Wat de uiteindelijke regionale effecten zullen zijn en de impact op WML, zijn momenteel nog niet juist en volledig in te schatten. De onzekerheid daarover is groot. 3

9 2. Missie WML De missie van WML luidt: Aan mensen met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt biedt WML, als leerwerkbedrijf en re-integratiebedrijf, passend werk of een traject aan in een beschermende omgeving en bevordert hun ontwikkeling naar een zo regulier mogelijke arbeidsplaats, zowel binnen als buiten WML. De activiteiten van WML zijn in een aantal processen onder te verdelen: 1. Instroom, waarbij van de cliënt de afstand tot de arbeidsmarkt wordt vastgesteld, alsmede de mogelijkheden van betrokkene. Hierbij wordt een plan gemaakt om het arbeidsmarktdoel van de cliënt te bereiken; 2. Ontwikkelingstraject Wsw, waarvan het doel is om via gerichte activiteiten, meestal binnen het leerwerkbedrijf, een zo hoog mogelijke trede te bereiken op de werkladder, waarbij de hoogste trede begeleid werken is: werken in dienst van een reguliere werkgever, met loonkostensubsidie en begeleiding, of als dat mogelijk is: uitstroom (zie 4) 3. Re-integratietraject, waarvan het doel altijd is om een plek te verwerven op de reguliere arbeidsmarkt; gesubsidieerde arbeid kan hierbij wel tijdelijk, maar op basis van het huidige beleid, nooit permanent worden ingezet; 4. Uitstroom, waarbij een cliënt, aanvankelijk met een stukje nazorg, maar uiteindelijk zonder (financiële) ondersteuning, aan het werk is bij een reguliere werkgever of deelneemt aan een ander traject zonder begeleiding van WML. WML heeft voor deze processen de volgende faciliteiten: 1. Maatschappelijke participatie waarbij activiteiten in huis of buitenshuis georganiseerd worden, die de afstand tot de arbeidsmarkt moeten verkleinen. Er is nog geen sprake van een dienstverband. 2. Het leerwerkbedrijf dat met zijn activiteiten deelneemt aan het economisch verkeer. Deze activiteiten hebben als doel: Nagaan wat de mogelijkheden van de cliënt zijn tot het verrichten van arbeid; Het bijbrengen van werknemers- en/of vakvaardigheden om de afstand tot regulier werk te verkleinen; Het bieden van werk aan werknemers voor wie een verdere stap op de werkladder niet meer mogelijk is; Het genereren van een bedrijfseconomisch resultaat om voor het totaal van de activiteiten van WML-, minimaal break even te opereren middels professioneel georganiseerde productieactiviteiten en dienstverlening. 3. Detachering waarbij mensen in dienst van WML of SBW als fase of als eindpunt in het reintegratie- of ontwikkeltraject werkzaamheden verrichten bij een reguliere werkgever. 4. Facilitering reguliere werkgever waarbij WML mensen begeleidt die, in dienst van een reguliere werkgever, met loonkostensubsidie, op een reguliere werkplek werkzaamheden verrichten. 4

10 3. Wijzigingen in de regelgeving Sociale Werkvoorziening Als kernpunten van de wijzigingen zijn aan te merken: De gemeenten dienen (meer) regie te gaan voeren op de uitvoering van de wet. De Rijksvergoeding gaat daarom niet meer rechtstreeks naar de uitvoeringsorganisaties maar naar de gemeenten, waardoor deze geldstromen ook voorkomen op de begroting en in de jaarrekening van de gemeenten en aldus deel uitmaken van de politieke agenda; Het budget (en daarmee de taakstelling ten aanzien van het aantal te realiseren Wsw arbeidsplaatsen) wordt door de Rijksoverheid verdeeld op basis van het aantal Wswgeïndiceerden (wachtlijst en werkenden) per gemeente; Daarmee financiert de gemeente niet alleen de arbeidsplaatsen bij het eigen schap, maar ook de arbeidsplaatsen van hun inwoners bij andere uitvoeringsorganisaties; Gemeenten kunnen middels een plaatsingsverordening een doelgroepenbeleid voeren dat aansluit bij het regionaal arbeidsmarktbeleid (bv. bij plaatsing voorrang voor jongeren, mensen met een Wwb-uitkering, allochtonen, etc.); Het wachtlijstbeheer moet worden uitgevoerd door de colleges van B&W. Aangezien de collegetaken in het kader van de Wsw middels de GR zijn overgedragen aan WML, blijft het wachtlijstbeheer bij WML; De Rijksoverheid promoot werken in een zo regulier mogelijke omgeving door voor begeleid werkenden (op de loonlijst bij een reguliere werkgever, met een loonkostensubsidie en andere voorzieningen) een extra subsidiebedrag (max per arbeidsplaats) ter beschikking te stellen; Er is een aantal voorzieningen voor werkgevers (loonkostensubsidie, begeleiding, werkplekaanpassingen, premiekorting, no risk polis) om het in dienst nemen van iemand met een Wsw-indicatie financieel aantrekkelijk te maken en de risico s te minimaliseren; Er is een klantenraad ingesteld waardoor de inspraak op een soortgelijke wijze geregeld is als bij de Wwb; Mensen die begeleid willen werken kunnen kiezen voor een Persoons Gebonden Budget (Pgb), een instrument dat ook reeds bestaat voor zorg en onderwijs. Hoe wordt met deze wetswijziging omgegaan in onze gemeenten? Er is een ambtelijke werkgroep die de gemeentelijke regieruimte uitwerkt en hierover voorstellen doet aan de stuurgroep regionaal arbeidsmarktbeleid. In de werkgroep zijn beleidsmedewerkers van de gemeenten, de ISD en WML vertegenwoordigd. De stuurgroep bestaat uit de wethouders sociale zaken en werkgelegenheid, alsmede de directeuren van ISD en WML. De stuurgroep wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter. Wat zijn de gevolgen van de wetswijziging voor onze gemeenten en WML, welke afspraken zijn er inmiddels gemaakt en waar zijn we nog mee bezig? WML is een Gemeenschappelijke Regeling en draagt zorg voor een zorgvuldige en juiste uitvoering van de Wsw voor de deelnemende gemeenten. Daarbij worden alle financiële middelen met betrekking tot de Wsw overgeheveld naar WML. WML is daarbij verantwoordelijk voor de realisatie van de gemeentelijke taakstellingen, de financiering van de arbeidsplaatsen van ingezetenen werkzaam bij andere uitvoeringsorganisaties te verzorgen en zorg te dragen voor alle taken op het gebied van registratie, informatie en verantwoording; 5

11 WML voorziet de gemeenten op maandbasis van gegevens omtrent de ontwikkelingen op de wachtlijst, de samenstelling van de wachtlijst, de wachttijden, de in- en uitstroom en de realisatie ten opzichte van de taakstelling e.d., zodat de gemeenten een eventueel plaatsingsbeleid kunnen ontwikkelen, zowel qua volgordebepaling als qua inzet van middelen; De werkgroep ontwikkelt het te voeren plaatsingsbeleid en zodra daar binnen de werkgroep overeenstemming over is zal dit indien hiervoor gekozen wordt- worden vertaald naar een verordening die door de raden van de gemeenten moet worden vastgesteld. In het afgelopen jaar zijn langs deze wijze verordeningen vastgesteld met betrekking tot het persoonsgebonden budget en klantenparticipatie. De volgorde van de wachtlijst geschiedt volgens de wet en is gebaseerd op het principe van first in first out ; Door de nieuwe manier van verdelen van het beschikbare budget en de daarmee verbonden taakstelling qua aantal te realiseren arbeidsplaatsen, is de plaatsingsruimte de komende jaren voor onze gemeenten uiterst beperkt. Door een groei van het landelijk aantal geïndiceerden per gemeenten, zijn de taakstellingen naar beneden bijgesteld waardoor er geen plaatsingruimte ontstaat en de wachtlijsten zullen oplopen en de wachttijden langer worden. WML tracht dit enigszins te verzachten door in 2008 en 2009 eigen middelen in te zetten om de noodzaak voor aanvullende financiering door gemeenten te vermijden en toch nog enige mensen te kunnen plaatsen. De verwachting is dat door de economische crisis in 2009 de wachtlijstproblematiek en de beperkte plaatsingsruimte alleen maar groter worden; Voor de toekomst zal door de stuurgroep regionaal arbeidsmarktbeleid beleid worden geformuleerd waarbij gekeken wordt naar de inzet van middelen buiten het Wswbudget, zoals re-integratiemiddelen uit de Wwb, eigen middelen van WML, eigen middelen van de gemeenten (Wmo) en wat dies meer zij; Tevens zal er, gezien de omvang van de wachtlijst, beleid worden gemaakt ten aanzien van de activering van mensen op de wachtlijst. Voor mensen met een Wwbuitkering en niet-uitkeringsgerechtigden (Nugger s) zijn inmiddels, gefinancierd met Wwb-middelen, trajecten opgestart om de wachttijd te overbruggen. WML heeft ook met het UWV soortgelijke afspraken gemaakt; In de werkgroep is ook aan de orde geweest dat in navolging van wonen en onderwijs- er een streven is om mensen in een zo regulier mogelijke omgeving te laten werken. WML probeert reeds bij de eerste plaatsing mensen zoveel mogelijk in een reguliere omgeving aan de gang te krijgen, hetzij in een detacheringsconstructie hetzij op een begeleid werken plek. Voorts is WML bezig om structureel mensen in een intern ontwikkelingstraject naar een zo hoog mogelijk niveau te brengen, liefst buiten de muren van WML, maar dat is geen doel op zich. Voor een plaatsing in begeleid werken zijn werkgevers noodzakelijk die met de boven omschreven faciliteiten- de uitdaging aan willen gaan om iemand met een Wsw-indicatie in dienst te nemen. Een door de stuurgroep regionaal arbeidsmarktbeleid gecoördineerde werkgeversbenadering (CWI, UWV, ISD en WML) zou daarbij behulpzaam zijn. 6

12 4. Uitgangspunten voor de primaire begroting 2010 en de meerjarenraming De Wet Sociale Werkvoorziening, besluit en regelingen per ; Lopende afspraken met de ISD Midden-Langstraat; Het bedrijfsplan 2009*); De begroting 2009*); De Wet Maatschappelijke Ondersteuning. *) = de begroting 2009 is in het najaar 2008 opgesteld. Er is in de ontwikkeling van de begroting geanticipeerd op terugval in economische groei en dat WML een positief resultaat zou realiseren van euro. 7

13 5. Gesubsidieerde arbeid 5.1 Wsw In de gemoderniseerde wet wordt het aantal Se s verdeeld op basis van het aantal Wsw geïndiceerden per gemeente, zowel mensen met een dienstverband als mensen die op de wachtlijst staan. WML heeft dus te maken met 3 taakstellingen, die los van elkaar moeten worden ingevuld. De taakstellingen per gemeente voor 2009 zijn bekend. Voor latere jaren zijn deze afhankelijk van het totaal aantal arbeidsplaatsen dat het Rijk wil financieren en het relatieve aantal geïndiceerden ten opzichte van de landelijke ontwikkeling. Voor 2010 en volgende jaren wordt uitgegaan van een gelijkblijvende taakstelling. Tevens wordt aangenomen dat het aantal personen dat niet in de eigen gemeenten werkt langzaam afneemt. Verhuizingen zijn echter onvoorspelbaar. Voor 2009 dienen de gemeenten de arbeidsplaatsen te financieren- bij WML en elders- van mensen die op 1 januari 2009 bij hen stonden ingeschreven. Voor latere jaren geldt echter dat gemeenten de arbeidsplaatsen in jaar t financieren van degenen die op 31 december van het jaar t-2 bij de gemeente stonden ingeschreven, dit wil zeggen dat verhuizingen in 2009 pas effect hebben per 1 januari 2011, waarbij dan de financiering van degenen die in 2009 zijn verhuisd wordt overgenomen door de ontvangende gemeente. In onderstaande tabel is de verwachte bezetting voor de komende jaren weergegeven. Herkomst plaatsingen % % 2013 Aantal SE s uit voordelig 10,00 saldo Heusden taakstelling 191,41 191,00 191,00 191,00 191,00 Heusdenaren elders -46,8-46,00-45,00-45,00-45,00 werkzaam Loon op Zand taakstelling 147,34 147,00 147,00 147,00 147,00 Loon op Zanders elders -7,50-7,50-7,50-7,50-7,50 werkzaam Waalwijk taakstelling 270,47 270,00 270,00 270,00 270,00 Waalwijkers elders werkzaam -2,00-2,00-2,00-2,00-2,00 Inwoners andere gemeenten 16,42 16,00 15,00 14,00 14,00 Totaal aantal SE s bij WML 579,34 578,5 568,50 568,50 568,50 Extra SE s ernstig -21,00-22,00-23,00-24,00-25,00 gehandicapten Aantal arbeidsplaatsen bij 100,0 558,34 546,50 545,50 544,50 543,50 100,0 WML Waarvan begeleid 5,5-31,39-35,00-41,00-48,00-54,00 9,7 werkenden In dienst bij WML 94,5 526,95 511,50 504,50 510,00 505,00 90,3 Waarvan gedetacheerd 11,3 63,30 64,50 64,50 80,00 85,00 15,2 Werkzaam bij WML zelf 83,2 463,65 447,00 440,00 430,00 420,00 75,1 Waarvan: industrie 49,1 274,00 272,00 270,00 265,00 260,00 46,5 diensten 32,2 180,00 165,00 160,00 155,00 150,00 26,8 centrale staf 1,9 9,65 10,00 10,00 10,00 10,00 1,8 Hieruit blijkt het volgende: 8

14 Voor ernstig arbeidsgehandicapten ontvangen de gemeenten 125 % subsidie. Door toename van het aantal ernstig arbeidsgehandicapten, waarvoor extra subsidie wordt ontvangen, daalt bij gelijkblijvende taakstelling in Se s het aantal arbeidsplaatsen (FTE s); WML zet in op een toename van het aantal mensen dat aan de slag gaat als begeleid werkende bij een reguliere werkgever of gedetacheerd bij een reguliere werkgever; Dit betekent dat het aantal arbeidsplaatsen bij WML zelf zal dalen (van 463 in 2009 naar 420 in 2013). Verder lopen de volgende acties in het kader van de beweging van binnen naar buiten: WML zal in 2009 nagaan wat de mogelijkheden en wenselijkheden zijn om bestaande activiteiten onder te brengen in een samenwerkingsverband met een private partij (derden), waarbij WML dan het werk niet meer zelf organiseert, maar slechts de mensen ter beschikking stelt, om op die manier meer aansluiting te krijgen bij de reguliere arbeidsmarkt; De oprichting van een regionaal groenbedrijf met alleenrecht voor de uitvoering van groenwerkzaamheden ten behoeve van de gezamenlijke gemeenten (al dan niet in samenwerking met een derden, publiek private samenwerking), waarin dan de huidige bezetting van de gemeenten en WML wordt ondergebracht zal onderwerp van overleg worden met de gemeenten; Er gekeken wordt of er (ook) voor de andere branches binnen WML mogelijkheden zijn in de regio, waarbij dan de aandacht het eerst uitgaat naar activiteiten die op de huidige schaal te kostbaar worden of reeds zijn; WML steekt in op een beheerste beweging van binnen naar buiten, die niet conjunctuurgevoelig is en voor werknemers, gemeenten en WML, geen grote risico s met zich meebrengt; In bovenstaande tabel is met een afbouw van de eigen activiteiten, die van bovenstaande ontwikkelingen het gevolg zou kunnen zijn, geen rekening gehouden. 5.2 Overige gesubsidieerde arbeid Beleid ISD Per 1 januari 2004 is er een einde gekomen aan de Wet Inschakeling Werkzoekenden (Wiw) en het Besluit In- en Doorstoombanen (I/D). Hiervoor in de plaats is de Wet Werk en Bijstand (Wwb) gekomen. Deze wet regelt de bijstandsuitkeringen en tevens de weg van uitkering naar werk. Met het van kracht worden van de Wwb zijn de gemeenten volledig verantwoordelijk geworden voor de uitkeringslasten. De gemeente ontvangt in het kader van de Wwb twee budgetten, nl. een inkomensdeel, waaruit de uitkeringen moeten worden betaald. Als er een overschot is mogen de gemeenten dit naar eigen inzicht besteden; een tekort moet door de gemeenten zelf gefinancierd worden, behoudens in extreme gevallen; een werkdeel, waaruit de gemeenten alle aan jeugdige werklozen, uitkeringsgerechtigden, ANW-ers en NUG-gers aangeboden voorzieningen op weg naar werk moeten financieren. Een overschot op dit budget kan voor een beperkt deel worden meegenomen naar volgende jaren; de rest moet terug naar het Rijk. Een tekort moet uit eigen middelen of uit het budget van het volgend jaar worden gefinancierd. Dit budget bestaat uit een optelling van een aantal voorheen afzonderlijke budgetten. Met de komst van de Wwb zijn budgetten verlaagd, zodat waar onder het regime van de Wiw en de I/D-banenregeling het adagium gold: zoveel mogelijk mensen naar gesubsidieerde arbeid, aangezien de budgetten niet werden uitgeput, het beleid is gewijzigd in: zo weinig 9

15 mogelijk mensen op een gesubsidieerde arbeidsplaats en als het niet anders kan dan zo kort mogelijk en onder de huidige omstandigheden- zeker niet meer permanent. Inmiddels is het aantal voormalige WIW en I/D banen sterk gereduceerd, zodat er ruimte is ontstaan voor nieuw beleid. Per 1 januari 2009 is het werkdeel van het WWB budget ondergebracht in het participatiebudget Voormalige I/D-banen Per waren er nog 75 personen werkzaam op 68,09 arbeidsplaatsen van 32 uur. Dit zijn 58 eindfuncties en 17 brugfuncties. Per stopt de subsidie voor de brugfuncties, waarmee er dus sprake is van uitstroom uit gesubsidieerde arbeid. De subsidie voor eindfuncties blijft, evenals in 2008, Eind 2008 zijn er dus nog maximaal 58 personen werkzaam in een voormalige I/D-baan. Deze personen zijn in dienst van een reguliere werkgever. Hoe de uitstroom verder zal plaatsvinden hangt af van het natuurlijk verloop of eventueel voortijdig ontslag door de werkgever voormalige Wiw-dienstbetrekkingen Ontwikkeling voormalige Wiw dienstverbanden (Fte s 36 uur) Aanvang Ultimo Gemiddeld ,95 78,72 91, ,72 47,12 63, ,12 37,18 41, ,18 29,73 32, ,73 28,73 28, ,73 26,95 27, ,95 21,96 24, ,96 20,28 21, ,28 16,94 19,00 In overeenstemming met het beleid van de ISD zijn tijdelijke dienstverbanden niet meer verlengd, tenzij er sprake was van personen ouder dan 50 of met een Wsw-indicatie. Eind 2009 zijn er geen tijdelijke dienstverbanden meer. Vanaf 2009 eindigen dienstverbanden uitsluitend nog op 65-jarige leeftijd als gevolg van pensionering of ander natuurlijk verloop Loonkostensubsidies Er is een convenant opgesteld waarbij is afgesproken dat WML tegen een vergoeding voor tijdelijke loonkostensubsidies aan werkgevers de controle, uitbetaling en administratie verzorgt. Voor de komende jaren wordt uitgegaan van een voortdurende bezetting van 15 banen Detacheringsbanen/Werkgeverschap De ISD zet sterk in op dit instrument om mensen via een tijdelijke gesubsidieerde baan naar regulier werk te brengen. Hebben de mensen een indicatie en staan ze op de wachtlijst, dan is het mogelijk om de mensen voortijdig te plaatsen wat gefinancierd wordt uit het werkdeel van het Wwb budget. Datzelfde geldt voor langdurig arbeidsongeschikten bij het UWV die eveneens beschikken over een indicatie. Deze mensen komen in 2009 in dienst bij Pijler en volgen via detachering, proefplaatsing e.d. een traject naar regulier werk. Pijler ontvangt een loonkostensubsidie ter grootte van de kosten van de uitkering. Pijler past de omvang van het 10

16 dienstverband hierop aan. De kosten voor de begeleiding worden betaald door de ISD. Eind 2008 liepen er 32 trajecten via de ISD en 6 trajecten via de UWV. 11

17 6. Overige activiteiten 6.1 Maatschappelijke participatie/activering voor de ISD In 2007 is deze activiteit eveneens aanbesteed door de ISD. WML voert dit uit samen met nog twee andere opdrachtnemers. Deze trajecten zijn gericht op uitstroom naar regulier werk. Uitgegaan wordt van een minimale bezetting van 30 trajecten en deze langzaam uit te bouwen. 6.2 Re-integratietrajecten voor individuele werkgevers en UWV Naast de lopende meer incidentele activiteiten voor werkgevers en UWV- de laatste doorgaans in de vorm van IRO s (Individuele Re-integratie Opdrachten)- is er medio januari 2008 een project gestart voor het UWV waarin 50 ontslagwerkelozen > 45 jaar naar regulier werk moeten worden begeleid. 6.3 Begeleid werken Begeleid werken krijgt steeds meer aandacht; het advies van het CWI is, zowel bij de eerste indicatie als bij herindicatie, niet langer vrijblijvend. De aantallen zullen, zoals ook hierboven reeds is vermeld, toenemen. Tot op dit moment wordt de plaatsing en begeleiding geheel door WML zelf uitgevoerd. Tot op heden is overigens geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid voor financiering via het Persoons Gebonden Budget. 12

18 7. Opbrengsten 7.1 Netto toegevoegde waarde divisie industrie Zoals in 2 aangegeven heeft WML een leerwerkbedrijf waarin een aantal mensen met verschillende oogmerken actief is. Naast het bieden van stages, opleidingen en het ontwikkelen van vaardigheden wordt deelgenomen aan het economisch verkeer. Met deze activiteit genereert het leerwerkbedrijf inkomsten uit de markt. De omvang van deze inkomsten is afhankelijk van enerzijds de economische ontwikkelingen en anderzijds het aantal arbeidsplaatsen in de divisie en het niveau van de werkzaamheden. De activiteiten van de divisie industrie spelen zich af op de locatie Zanddonkweg en voor wat betreft het onderdeel industriële detacheringen bij bedrijven in de regio. De bezetting van deze divisie zal de komende jaren in Fte s Wsw en Wiw afnemen. Nieuwe Wiw-ers of andere gesubsidieerde banen zullen er niet meer komen. Wel zullen er nog werkervarings- of oriëntatietrajecten worden uitgevoerd die meestal van korte duur zullen zijn. Middels niches in de markt, zoals cleanroomactiviteiten, de wasserij, maar ook industriële detacheringen en metaal zal WML proberen om de drukbeviste vijver van zeer eenvoudig werk te omzeilen, waardoor ook arbeidsmarktrelevante werkervaringsplaatsen voor mensen in een traject beschikbaar blijven. Voor 2010 en volgende jaren wordt ingezet op een niveau dat gelijk is aan Echter, de economische crisis heeft ernstige gevolgen voor de omzetontwikkeling waardoor de onzekerheid over de te realiseren doelen toeneemt. Er bestaat een aanmerkelijke kans dat het volume zal dalen. 7.2 Netto toegevoegde waarde productie PMC s van de divisie diensten De divisie diensten is ook een onderdeel van het leerwerkbedrijf met gelijke doelstellingen als de divisie industrie. Er is hier echter sprake van het uitvoeren van werkzaamheden niet op locatie van WML, maar op locatie van de opdrachtgever in de regio. Het betreft voornamelijk dienstverlening op het gebied van groenvoorziening, onderhoud aan gebouwen, schoonmaak, toezicht e.d. Ook hier zal de bezetting Wsw en Wiw dalen, hetgeen ook hier o.a. zal worden gecompenseerd door mensen in een wachtlijsttraject. Gezien de aard van de werkzaamheden en de goede marktpositie van WML worden ook reguliere krachten ingezet om de afspraken met opdrachtgevers te kunnen nakomen en in de aanbestedingsmarkt actief te kunnen blijven. Het prijsniveau in de markt is nl. zodanig dat ook reguliere krachten, zoals dat bij reguliere bedrijven natuurlijk niet anders is, zorgen voor een goede bijdrage in de Netto Toegvoegde Waarde (NTW) van WML. Om onder aftrek van de loonkosten van reguliere krachten- een gelijke NTW te realiseren zal de omzet echter moeten toenemen. Gezien de economische ontwikkelingen steken we ook hier in op een lagere omzetontwikkeling in de toekomstige jaren. 7.3 Opbrengsten afdelingen reïntegratie en ADC van de divisie diensten Detacheringen Inleenvergoedingen detacheringen WSW Al enige jaren is het aantal gedetacheerde Wsw-ers dalende door pensionering. Het gaat voornamelijk om functies in de non-profit, waar hoge eisen aan worden gesteld. Het niveau 13

19 van de nieuwe instroom is onvoldoende om de opengevallen plaatsen te herbezetten. Bovendien wordt prioriteit gegeven aan begeleid werken. Het is echter de bedoeling de dalende tendens te doorbreken door ook mensen met minder mogelijkheden, uiteraard tegen lagere vergoedingen, een detacheringplek te bezorgen. Er wordt derhalve uitgegaan van stijging van het aantal gedetacheerden, met, door het lagere niveau van de functies, een gelijkblijvende opbrengst. Inleenvergoedingen detacheringen WIW Door beperkt natuurlijk verloop zal het aantal gedetacheerde Wiw-medewerkers dalen, waardoor ook de inleenvergoedingen dalen. Inleenvergoeding WWB Aan WML is de opdracht voor het werkgeverschap van tijdelijke gesubsidieerde banen door de ISD gegund. Hiervan zal er aan aantal elders gedetacheerd zijn. Daarvoor wordt een inleenvergoeding meegenomen, raming Onduidelijk is wat de gevolgen zullen zijn voor ons reïntegratiebedrijf in relatie tot de stijgende werkloosheid als gevolg van de economische crisis. Er wordt uitgegaan van een nagenoeg gelijkblijvende omzetontwikkeling Overige activiteiten van de reïntegratie afdeling Algemeen De re-ïntegratie afdeling beschikt over een team van re-ïntegratie consulenten, dat zich behalve met het plaatsen en begeleiden van mensen op een detacheringplek of bij een reguliere werkgever, vooral bezig houdt met trajecten die kandidaten zover moeten brengen. Deze kandidaten zijn met name afkomstig van de ISD, maar ook van werkgevers die personeel moeten herplaatsen, of van het UWV. Daarbij beschikt WML over een Arbeidsdiagnostisch Centrum (ADC), waar beoordeeld wordt wat mensen kunnen (leren), om zicht te krijgen op een passend arbeidsperspectief. Activiteiten voor de ISD De re-ïntegratie afdeling werkt voor het grootste deel voor de ISD. Het hebben van één grote klant houdt grote risico s in. De meeste activiteiten zijn door de ISD inmiddels aanbesteed en WML heeft daarbij de percelen maatschappelijke participatie/activering en het werkgeverschap voor gesubsidieerde banen gegund gekregen samen met twee andere partijen. Daarnaast blijft WML de Wiw-dienstverbanden verzorgen en de subsidiering van de I/D banen. De laatste zijn echter aflopende activiteiten. Het totaal van de activiteiten voor de ISD wordt geraamd op in Begeleid werken Deze activiteit zal de komende jaren in belang toenemen. Derhalve nemen de opbrengsten voor de eigen begeleiding toe. Duidelijk is dat het speciaal onderwijs en de begeleidingsorganisaties voor gehandicapten deze markt gaan betreden. Aangenomen dat de economische crisis weinig effect zal hebben op het begeleid werken, dan betekent dit dat de opbrengsten in 2010 circa zal bedragen. Trajecten UWV en derden WML gaat er van uit dat werkgevers, het UWV of re-ïntegratiebedrijven voor de moeilijker te re-ïntegreren doelgroepen, bij WML zullen aankloppen. Er komen ook steeds meer mensen bij WML voor een Individueel Re-ïntegratie Traject (IRO). Voor het UWV loopt momenteel een re-ïntegratie project voor 50 mensen ouder dan 45 jaar met een WW-uitkering. De opbrengsten van de in deze paragraaf genoemde activiteiten worden geraamd op in

20 8. Kosten 8.1 Loonkosten en subsidie WSW In 2007 is door een verhoging van het subsidiebedrag per Se de verhouding tussen loonkosten en rijksvergoeding weer rechtgetrokken. De Rijksvergoeding dekt ongeveer de loonkosten en de kosten van begeleid werken. Uitgangspunten voor de loonkostenontwikkeling voor 2010 en volgende jaren is het eindbod van VNG voor een nieuwe CAO Wsw voor de periode 1 november 2007 tot 1 maart Dit gaat uit van een stijging van de salarissen met 2,5 % per Daarna is uitgegaan van jaarlijkse stijgingen met 2 % per 1 januari. Welke daarvan doorgang vinden is nog niet bekend; aangenomen wordt dat de rest van de aanpassingen budgetneutraal is. Over het algemeen volgt de Rijksvergoeding de loonkostenontwikkeling. Voor de planperiode is hiervan uitgegaan. 8.2 Loonkosten en subsidie voormalige WIW-ers Het betreft intussen zo goed als allemaal medewerkers met een vast dienstverband, waarvoor WML van de ISD een vaste vergoeding ontvangt, die jaarlijks geïndexeerd wordt en die de loonkostenontwikkeling volgt. Wat in de loonkostensubsidie niet gevolgd wordt zijn de periodieke verhogingen die de medewerkers in 10 stappen brengen van het minimumloon naar 120 % van het minimumloon. Uitgegaan wordt van een loonkostenontwikkeling (incl. periodieken) van 3 % en een stijging van de subsidiebedragen met 2 %. Daarmee blijven de kosten, ondanks de getalsmatige afname van het aantal dienstverbanden, ongeveer op hetzelfde niveau. 8.3 Loonkosten en subsidie detacheringsbanen/werkgeverschap De vergoeding bedraagt het minimumloon en de loonkostensubsidie het bedrag van de uitkering. Dit is gemiddeld per persoon. WML zorgt ervoor, indien er geen andere factoren een rol spelen, dat de omvang van het dienstverband zodanig is, dat er geen beroep meer behoeft te worden gedaan op de Wwb. 8.4 Loonkosten en subsidie wachtlijsttrajecten Zoals in paragraaf vermeld krijgt een aantal mensen op de wachtlijst een traject aangeboden met een dienstverband bij SBW tegen het minimumloon, waarbij reïntegratiemiddelen worden ingezet van de Wwb en het UWV. Voor zover momenteel te voorzien zullen de loonkosten en de reïntegratiemiddelen gemiddeld ongeveer aan elkaar gelijk zijn. 8.5 Overige personeelskosten Wsw In de loop van 2010 zal de kostbare voorziening van het collectief vervoer worden beëindigd voor personen die hiervoor geen medische indicatie hebben. Daardoor zullen de vervoerskosten dalen. Voor het overige houden de prijsstijgingen en de daling van het personeelsbestand elkaar in evenwicht op een niveau van ca Overige personeelskosten Wiw Bij de Wiw-werknemers is de grote daling in aantallen werknemers voorbij en nemen de overige personeelskosten in lichte mate af in de komende jaren, gelijke tred houdend met de daling van het aantal Wiw-werknemers. 15

21 8.7 Kosten ongesubsidieerde medewerkers Steeds meer medewerkers uit de doelgroepen in sleutelfuncties verlaten WML als gevolg van pensionering. Door WML prioriteit geeft aan het plaatsen van mensen buiten WML is er uit de doelgroepen nauwelijks nog sprake van aanvulling. Om het bedrijf gaande te houden is er dan noodgedwongen sprake van vervanging door ongesubsidieerde medewerkers. Qua indirecte medewerkers was de uitgangspositie 80 Fte s in 2009, oplopend met 1 à 2 per jaar. Echter, de economische crisis grijpt zodanig in dat het niet meer verantwoord is om deze stijging te realiseren. Uitgangspunt blijft daarom 80 Fte s voor de komende jaren. Directe medewerkers worden slechts aangenomen of in dienst gehouden als er kwantitatief of kwalitatief onvoldoende medewerkers uit de doelgroepen beschikbaar zijn en de door hen gegenereerde opbrengsten de kosten ruimschoots goedmaken. Mochten de reïntegratie activiteiten sterker stijgen dan wordt aangenomen, dan zal ook hier extra personeel voor moeten worden aangenomen, maar ook die verdienen zichzelf dan terug. De kosten zullen derhalve de komende jaren toenemen. Dit wordt gecompenseerd door het oplopend positief verschil tussen loonkosten en subsidie voor de Wsw-medewerkers. 8.8 Overige kosten ongesubsidieerd personeel De komende jaren zal er, gezien de verhoudingen op de arbeidsmarkt, meer doorstroming zijn van personeel, hetgeen hogere wervingskosten met zich meebrengt. Voorts zullen door de vergrijzing de kosten van de post-actieven toenemen, tot het moment dat de overgangsregelingen zijn afgelopen en eenieder tot 65 jaar werkt. De totale bijkomende kosten voor ongesubsidieerd personeel zullen in de planperiode derhalve licht. 8.9 Kapitaallasten Als gevolg van de verwachte resultaten in de komende jaren, het positieve verschil tussen afschrijvingen en investeringen, zal de financieringsbehoefte dalen en daarmee ook de rentelasten. Aangezien delen van gebouw 1 in de planperiode geheel zijn afgeschreven dalen de afschrijvingslasten. De totale kapitaallasten dalen daardoor van in 2009 naar in Overige kosten Voor de overige kosten worden geen bijzondere ontwikkelingen verwacht. Rekening is gehouden met een toename van de energiekosten. 16

22 9. Ontwikkeling resultaat en reserve voordelige saldi De reserve voordelige saldi is het weerstandsvermogen van WML en dient om tijdelijke verliezen op te vangen. Als bovengrens is een bedrag van vastgesteld. Ontwikkeling van de reserve voordelige saldi (weerstandsvermogen): in stand 1 januari (begroot) resultaat Bestemmingreserve stand 31 december ==== ==== ==== ==== ==== ===== In 2010 wordt een tekort voorzien. Er is sprake van een stagnerende resultaatontwikkeling als gevolg van de economische crisis. De positieve resultaten vanaf 2012 worden overgebracht naar een bestemmingsreserve voor extra Se s. 17

23 10. Liquiditeitspositie liquiditeitsplanning: in liquiditeitspositie 1 januari begroot resultaat begrote afschrijvingen toevoegingen aan voorziening besteding voorziening besteding best. res. extra Se s investeringen aflossing leningen aan te trekken financiering liquiditeitspositie 31 december ==== ==== ===== ==== ==== ==== De jaarlijkse aflossing van lopende leningen bedraagt circa per jaar. Daarmee zijn de langlopende schulden ultimo 2012 afgelost. WML blijft met een debet stand van 1,2 mln in de rekening courant met de BNG ruimschoots binnen de voorgeschreven kasgeldlimiet en de met de BNG overeengekomen kredietlimiet van

24 11. Prognose balansposities per ult. planningsperiode per ultimo Activa Vaste activa Voorraden/OHW Debiteuren en overlopende activa Liquide middelen Totaal activa ====== ====== ====== ===== ===== ===== Passiva Weerstandsvermogen Best res. vak geld/pers Best res. extra SE s Voorz. groot onderhoud Leningen Crediteuren en overlopende passiva Totaal passiva ====== ====== ====== ====== ====== ===== 19

25 12. Verloop leningen gedurende planningsperiode per ultimo Lening 5,2 % Lening 3,3 % Lening 3,79 % Totaal ====== ====== ====== ====== ====== Gezien de positieve resultaten in de komende jaren en het positieve verschil tussen afschrijvingen en investeringen, kunnen de leningen worden afgelost uit de liquide middelen. Als er tijdelijk tekorten ontstaan aan liquide middelen bestaat er voldoende ruimte ( ) aan rekening courant faciliteiten bij de BNG. De bovenstaande balansprognose geeft een liquiditeitstekort aan vanaf 2009.; afhankelijk van de rentestand kan gekozen worden voor een langere termijn financiering. De rente rekening courant ligt momenteel aanzienlijk lager (a.g.v. monetaire crisis) dan rentestand middellange termijn. 20

26 13. Investeringen In voorgaande jaren is geïnvesteerd in uitbreiding van de eigen capaciteit van de gebouwen, waardoor er in de komende jaren geen uitbreiding meer nodig zal zijn. De investeringen in 2009 en latere jaren zullen dienen ter vervanging van bestaande activa en om de benodigde productiemiddelen aan te passen aan de activiteiten van WML, die mede afhankelijk zijn van de vraag in de markt; deze laatste zijn in onderstaand overzicht aangegeven als nieuwe activiteiten Machines metaal Machines overig industrie Werktafels en dergelijke Nieuwe activiteiten industrie Personeelsvervoer Vervoermiddelen groen groot Vervoermiddelen groen klein Maaimachines groot Maaimachines klein Tractoren Klein materieel diensten Magazijnen en technische dienst Computers en IT infrastructuur Totaal verwachte investeringen ====== ====== ====== ====== ====== 21

27 14. Risico s, kansen en bedreigingen De monetaire en economische crisis heeft momenteel grote gevolgen voor vrijwel alle sectoren binnen onze samenleving (m.n. huizenmarkt, auto-industrie, bouwsector, etc.); daling investeringen, uitval van de vraag en grote gevolgen voor de werkgelegenheid. De verwachting is dat de werkloosheid zal toenemen (10% in 2010) en dat de lonen worden gematigd. Er bestaat gebrek aan producenten- en consumentenvertrouwen en er is sprake van grote onzekerheid. Een intensieve samenwerking met de gemeentelijke groenvoorzieningafdelingen, ofwel een gezamenlijk groenbedrijf, levert onder de gegeven omstandigheden beslist een winwin situatie op voor zowel de gemeenten als WML o.a. door: betere benutting van publieke middelen door eveneens realisatie sociale doelstellingen; regionale bestemming en hulp aan de kwetsbare doelgroepen waardoor beter maatschappelijk optimum; lagere kosten voor materieel; inschakeling van gemeentelijk personeel bij de (aansturing van) groenploegen van WML, waardoor het aantal ongesubsidieerde medewerkers kan worden beperkt en er voor het gemeentelijk personeel betere ontplooiingsmogelijkheden ontstaan. Door de inzet van de schoonmaakafdeling van WML, eventueel ook middels de vorming van een gemeentelijk schoonmaakbedrijf, binnen de openbare gebouwen van de regio wordt de aansturing eenvoudiger en is de werkgelegenheid gegarandeerd. Onbekend is hoe het kabinet omgaat met de resultaten uit het rapport van commissie De Vries; dit zal ongetwijfeld vanaf enig moment in de planperiode invloed hebben op de wetgeving en de uitvoeringspraktijk; wat de consequenties hiervan zullen zijn voor WML is op dit moment niet te voorzien. Uitgegaan is van een gelijkblijvende taakstelling Wsw van de drie gemeenten; indien er sprake is van een relatieve daling van het aantal geïndiceerden van onze drie gemeenten ten opzichte van de landelijke aantallen, kan dit in de komende jaren wederom beperkingen met zich meebrengen in de plaatsingsruimte. Weliswaar is aangenomen dat door de activering van de wachtlijst het aantal medewerkers constant zal blijven, maar de fondsen waaruit dit gefinancierd wordt zijn ook niet onuitputtelijk. Er zullen ongetwijfeld grenzen blijken te zijn aan het aantal mensen dat deel kan nemen aan een wachtlijsttraject. Minder medewerkers betekent minder opbrengsten. Aangenomen is dat de Rijksvergoeding de loonontwikkeling zal volgen en dat er geen bezuinigingen plaatsvinden. Het feit dat 3 organisaties binnen het werkgebied van WML, te weten het CWI, de ISD en WML zich op dezelfde schaal met werk en inkomen bezig houden, biedt, bij een nauwe samenwerking tussen de drie organisaties, goede mogelijkheden om een sluitende aanpak te organiseren, waarvan met name de groepen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, ten volle kunnen profiteren. Nu er sprake van is dat de taken van het CWI zullen worden overgenomen door het UWV met ingang van , is nog onduidelijk in hoeverre een dergelijke voorziening voor de regio behouden blijft. 22

28 15. Nota van aanbieding Aldus overlegd aan het dagelijks bestuur van WML, Waalwijk, 10 maart 2009 de directeur, de manager Centrale Staf, Ir. E.G.L.M. Hanekamp Drs. J.H.W. Sijbers Aldus in ontwerp vastgesteld door het dagelijks bestuur in de vergadering van 1 april 2009 en ter vaststelling voorgelegd aan het algemeen bestuur, Waalwijk, 1 april 2009 de secretaris, de voorzitter, Mr. U. Santi Dr. M.G.M. van der Poel Kennis genomen hebbende van de besluiten en reacties van de Raden van de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk, aldus vastgesteld door het algemeen bestuur in zijn vergadering van 8 juli 2009 Waalwijk, 8 juli 2009 de secretaris, de voorzitter, Mr. U. Santi Dr. M.G.M. van der Poel 23

29 16. Begroting 2010 en meerjarenraming

30 25

31 26

32 27

33 Lijst van afkortingen ABW Algemene Bijstands Wet ADC Arbeids Diagnostisch Centrum ANW Algemene Nabestaanden Wet AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten BNG Bank Nederlandse Gemeenten BTW Belasting Toegevoegde Waarde B & W Burgemeester & Wethouders CAO Collectieve Arbeidsvoorwaarden Overeenkomst CWI Centrum voor Werk en Inkomen FPU Flexibel Pensioen en Uittreden (VUT-regeling voor ambtenaren) FTE Full Time Equivalent (36-uurs baan) GR Gemeenschapppelijke Regeling I/D regeling Instroom/Doorstroom banen IRO Individuele Reintegratie Overeenkomst ISD Intergemeentelijke Sociale Dienst ITB Individuele Traject Begeleiding IOP Individueel Ontwikkelings Plan IVA regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten IWI Inspectie Werk en Inkomen NTW Netto Toegevoegde Waarde (opbrengsten verminderd met de directe orderkosten, incl. loonkosten van ongesubsidieerde productiemedewerkers) NUG-ger Niet Uitkerings Gerechtigde OHW Onder Handen Werk PGB Persoons Gebonden Budget PMC Product Markt Combinatie REA Reïntegratie Arbeidsgehandicapten SBW Stichting Bevordering Werkgelegenheid SE Standaard Eenheid (rekeneenheid voor subsidie WSW) SoZaWe Ministerie van Sociale Zaken en Welzijn SPAK Afdrachtskorting lage lonen TOP Tijdelijk Ouderdoms Pensioen (voorheen VUT) UWV Uitvoeringsinstelling Werknemers Verzekeringen VLW Afdrachtskorting langdurig werklozen VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten VUT vervroegde uittreding WAO Wet op de Arbeids Ongeschiktheidsverzekering WGA regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten WIA Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen WIW Wet Inschakeling Werkzoekenden WML Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden- Langstraat WML Wet minimumloon WSW Wet Sociale Werkvoorziening WVA Wet Vermindering Afdrachten loonheffing en premies volksverzekeringen WVP Wet Verbetering Poortwachter WWB Wet Werk en Bijstand 28