BBV Gevorderden. Gemeente Enschede. 11 en 18 april en 9 mei Welkom!
|
|
- Emma van der Berg
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BBV Gevorderden Gemeente Enschede 11 en 18 april en 9 mei 2017 Welkom!
2 Programma Inleiding begrotingsvernieuwing en BBV algemeen Vernieuwing BBV Activeren en waarderen/reserves en voorzieningen BBV en overige (actuele) onderwerpen
3 Doelstelling Kennis opdoen en opfrissen (vernieuwde) BBV (hebben we hetzelfde beeld/gedachte?) Interpretatie en toepassing (vernieuwde) BBV (hebben we alles voor elkaar?) Verkenning verdere mogelijkheden (vernieuwing) BBV (waar moeten we nog (extra) op letten?) Borging en verankering (nieuwe) BBV (waar nog puntjes op de i zetten)
4 BBV cursus Kennis Begrip Actualiteit Reflectie
5 Begrotingsvernieuwing en BBV (Wat zijn de ontwikkelingen?) Waarom vernieuwen? (schakelen tussen inzicht en overzicht) 1. Behoefte beter te sturen (doel/prestatie en geld) 2. Versterken/beheersen systematiek(kostentoerekening) 3. Decentralisaties (andere opbouw begroting) 4. Wijk en burgerbegroting (transparantie) 5. Toegankelijke presentatie (digitalisering) 6. Procesmatige motieven P&C (regie en eigenaarschap)
6 Pro-actieve interpretatie en toepassing BBV Ontwikkeling en beweging bij gemeenten naar de toekomst: Meer afstemmen op informatiebehoefte Raad (minder gegevens, meer informatie en toegankelijker, begrijpelijker, leesbaarder) Ruimte zoeken binnen BBV (mogelijkheden benutten) Grijze gebied lokaal invullen (bijv. restwaarde) Technische vereenvoudigingen doorvoeren (bijv. kostentoerekening)
7 Publicaties en wijzigingen BBV 2016 Wijzigingsbesluit BBV 5 maart 2016 staatsblad (101) V en A rubriek 2016 (deel 1-7) Aanvullende notities commissie BBV (2016) Grondexploitatie maart 2016 (ingangsdatum ) Faciliterend grondbeleid maart 2016 (ingangsdatum ) Notitie Rente 2017 juli 2016 (ingangsdatum ) Notitie Overhead juli 2016 (ingangsdatum ) Notitie Verbonden Partijen (oktober 2016)
8 Publicaties en wijzigingen BBV Ministeriële regelingen Financiële kengetallen (2015 en 2016) Beleidsindicatoren (2016) (Definitie beleidsindicatoren bestuur en organisatie ) Taakvelden en IV3 Website met informatie over IV-3 informatiesysteem: Overzicht nieuwe taakvelden en toelichting Actueel IV3-informatievoorschrift-2017 (20 december 2016, versie 8.5)
9 Vervolgstappen invoering vernieuwing BBV 1. Fasering op weg naar vernieuwing BBV (haalbaarheid) > Late besluitvorming Rijk! > Veel werk in korte tijd! 2. Ambitie toegankelijke begroting > Inzichtelijk (minder gegevens, meer informatie) > Begrijpelijk (transparant en duidelijk) > Leesbaar ( overzichtelijk en uitleg) 3. Hoe vergelijkbaar wil de gemeente zijn? 4. Beter inzicht in financiële positie?
10 Vervolgstappen invoering vernieuwing BBV 5. Aanpassen programmabegroting aan taakvelden? 6. Trendbreuk financiële vergelijking begroting 2016 en 2017 door overhead! 7. Sturen op maatschappelijk effect > Hoe effectief en efficiënt en hoe ver ga je daarmee? > Eigen indicatoren ja/nee 8. Toelichting overhead, paragraaf financiering (rente) en kostenonderbouwing tarieven
11 Vervolgstappen invoering vernieuwing BBV 9. Aanpassing eigen financiële beleidsdocumenten (kaderstelling) > Verordening 212 gemeentewet 10. BBV vernieuwing benutten voor > Vereenvoudiging > Informatie zo optimaal afstemmen op behoefte raad
12 Succesvol vervolg verdere implementatie BBV 1. Op tijd klaar met verslaggevings-technische interpretatie en toepassing: accountant toetst aan: Regels en bepalingen BBV Notities Stellige uitspraken 2. Evalueer de 1 e invoering en maak een verbeterplan fase 2 Zet de puntjes op de i Kijk naar de witte vlekken Spoor de verbeteringen op En doe het snel
13 Succesvol vervolg verdere implementatie BBV 3. Maak (samen met de raad) een visiedocument (kort en kernachtig) over je ambitie voor de volgende stappen Onderscheid: wat moet : vastleggen in verordening ex. artikel 212 Gemeentewet Facultatief: wat mag : idem vastleggen Fasering in de tijd : niet alles tegelijk willen
14 Modelverordening ex. Artikel 212 Gemeentewet Financiële verordening Begroting en verantwoording Financieel beleid Paragrafen Financiële organisatie en financieel beheer Model 2016 (versus 2014) Aanleiding: wijziging BBV
15 Modelverordening ex. Artikel 212 Gemeentewet Inrichting begroting en jaarstukken Van producten naar verplichte taakvelden Autorisatie vormgeven programma versus taakvelden Verplichte beleidsindicatoren Kostentoerekening (overhead en rente) Overzicht kosten overhead Kostprijsberekening rechten en heffingen c.a. Niet rechtstreeks uit de financiële administratie Extra comptabele kostprijsberekeningen vastleggen
16 Modelverordening ex. Artikel 212 Gemeentewet Let op: modelverordening gaat uit van afschaffen bespaarde rente Vastleggen grondslagen toerekening kosten overhead en rente aan kostprijzen van rechten en heffingen c.a. Vastleggen verdeelsleutels toerekenen overhead aan besteding specifieke uitkeringen en subsidies en vpb Financiële kengetallen
17 Beginselen BBV Toerekening Voorzichtigheid Realisatie Vergelijking Consistentie Resultaat (on)afhankelijk
18 BBV- vraagstukken (hoe pak je die aan?) Kern BBV Beginselen BBV Notities: su + aanblv. Vraag- en antwoordenrubriek Artikelen + toelichting
19 Benadering BBV-vraagstelling Waar lopen we tegenaan (probleem)? Wat zegt de regelgeving (bepalend voor de ruimte)? Wat zou de strekking en bedoeling zijn (context regelgeving)? Hoe zou de doelstelling kunnen luiden (probleem opgelost)? Wie is bevoegd / wie mag het besluit nemen? Waar regel ik dat dan?
20 Hoofdlijnen vernieuwing BBV Overzicht vernieuwing BBV 1. Taakvelden (uniformiteit) 2. Beleidsindicatoren (uniformiteit) 3. Financiële kengetallen (uniformiteit) 4. Verbonden partijen (verbeterde informatie) 5. Overhead en Rente (inzichtelijkheid) 6. Stelsel van baten en lasten (aanpassingen) 7. Vernieuwing Accountantscontrole Vpb-plicht en gevolgen en verantwoording grondexploitaties
21 Hoofdlijnen vernieuwing BBV Belang en betekenis vernieuwing BBV (waarom? Kaderstellende en controlerende rol raad versterken (inzichtelijker, transparanter en toegankelijker) Betere financiële vergelijkbaarheid Impuls 3 decentralisaties (extra noodzaak) Tijdig bijsturen in economische slechte tijden Meer inzicht in financiële positie en risico s (eigen positie en die van andere gemeenten) Vragen huidige praktijk rechtmatigheidstoezicht
22 Vernieuwing BBV en accountant Jaarrekening 2016 proof Goede, separate toelichting onder de baten en lasten voor de heffing van de vennootschapsbelasting Verplaatsen balanscategorie bijdragen aan activa in eigendom van derden van financiële vaste activa naar immateriële vaste activa Vervallen categorie NIEGG en verplaatsen naar MVA
23 Vernieuwing BBV en accountant Jaarrekening 2016 BBV-proof Uitsplitsing van ontvangen/nog te ontvangen voorschotbedragen met specifiek bestedingsdoel naar verstrekker, te weten: Europese overheidslichamen Rijk Overige Nederlandse overheidslichamen Uitbreiding verplichte toelichting aangaande bouwgronden in exploitatie
24 Uniforme taakvelden (1) Betrouwbare informatie voor interne sturing en externe vergelijkbaarheid Kenmerken: Onderverdeling in deeltaken en activiteiten toegestaan Geen invloed op indeling programmabegroting Geen invloed op autorisatiebevoegdheid raad Laten sturing op beleidsprioriteiten vrij Gegevens taakvelden ook gebruiken voor IV3 College bevoegd taakvelden in te delen en te ordenen naar programma s van de raad Taakvelden worden vastgesteld bij ministeriële regeling
25 Uniforme taakvelden (1) Betrouwbare informatie voor interne sturing en externe vergelijk Uitvoeringsinformatie (1) Taakveldenlijst ; onderverdeeld in 9 hoofdtaken en 48 deeltaken 0.0 Bestuur en ondersteuning (11) 1.0 Veiligheid (2) 2.0 Verkeer, vervoer en waterstaat (5) 3.0 Economische zaken (4) 4.0 Onderwijs (3) 5.0 Sport, cultuur en recreatie (7) 6.0 Sociaal domein (8) 7.0 Volksgezondheid en milieu (5) 8.0 Volkshuisvesting, ruimtelijke ord. en sted. vernieuwing (3)
26 Uniforme taakvelden (1) Betrouwbare informatie voor interne sturing en externe vergelijk 0. Bestuur en ondersteuning 0.1 Bestuur 0.2 Burgerzaken 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 0.4 Overhead 0.5 Treasury 0.61 t/m 0.64 OZB-(niet) woningen, parkeerbel. en overig bel. 0.7 Algemene uitkering GF en overige uitkeringen GF 0.8 Overige baten en lasten 0.9 Vennootschapsbelasting 0.10 Mutaties reserves 0.11 Resultaat rekening baten en lasten
27 Uitvoeringsinformatie: IV3-categorieën Gemeenten 7. Verrekeningen 7.1 Mutatie reserves 7.2 Mutatie voorzieningen 7.3 Afschrijvingen 7.4 Toegerekende reële rente en bespaarde rente 7.5 Overige verrekeningen
28 Beleidsindicatoren (2) Sturen op de effecten van beleid en vergelijkbaarheid Indicatoren nu niet verplicht Richting geven aan beleid (meetbaar en vergelijkbaar) Nadruk op outcome = maatschappelijke effecten Verplichte beleidsindicatoren: 39 indicatoren Ministeriële regeling 24 maart 2016 Zowel bij begroting als rekening in de beleidsbegroting bij de programma s
29 Beleidsindicatoren (2) Sturen op de effecten van beleid en vergelijkbaarheid Uitgangspunten: Leveren bijdrage aan horizontaal toezicht Sturen op maatschappelijke effecten door raadsleden Indicatoren van toepassing op alle gemeenten Gebaseerd op landelijke bronnen, geen extra informatie uitvraag, automatisch deelnemen gemeente Gebruik bestaande bronnen Regelmatige publicatie door de bronnen Aansluiting Gemeentelijke monitor sociaal domein
30 Beleidsindicatoren (2) Sturen op de effecten van beleid en vergelijkbaarheid Openbaar en gebruiksvriendelijk ontsluiten Gebruik eigen indicatoren is mogelijk Hardheidsclausule indien bronhouder gegevens niet kan leveren: gegevens niet beschikbaar Clausule voor taakveld bestuur en ondersteuning niet van toepassing = informatie waarover gemeente zelf beschikt
31 Financiële kengetallen (3) Sturen op de financiële positie en vergelijkbaarheid Uniforme basisset van 5 financiële kengetallen Wijzigingsbesluit BBV 15 mei 2015 Ministeriële regeling 9 juli 2015 Begroting 2016 en jaarrekening 2015 Ministeriële regeling 24 maart 2016 Verloop kengetallen: Verslag t-2, Begr. t-1, Begr. t, Mjr. t+1, t+2 en t+3 (relatie geprognosticeerde balans) Voldoende informatie ontwikkeling financiële positie
32 Financiële kengetallen (3) Sturen op de financiële positie en vergelijkbaarheid Opnemen in paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Inzichtelijk maken financiële positie voor raadsleden Interpretatie financiële positie in relatie tot toekomstbestendigheid en weerbaarheid Niet normeren, wel berekeningswijze en verwerking in begroting en rekening
33 Financiële kengetallen: vertaling wijziging BBV Artikel 11 paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Toevoeging in lid 2 de 5 financiële kengetallen: 1a netto schuld quote; 1b netto schuldquote, gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen; 2. solvabiliteitsratio; 3. grondexploitatie 4. structurele exploitatieruimte; 5. belastingcapaciteit + een beoordeling onderlinge verhouding Actueel: de doorontwikkeling!
34 Verbonden partijen (4) Beter inzicht in bijdrage VB aan beleid gemeente Grip, zicht en controle op beleid, financiën en risico s Belang, diversiteit en complexheid VP neemt toe Raad: welke bijdrage levert VP aan realisatie van de doelstellingen programma s (artikel 8, 3 e lid, letter b) Om dat vast te stellen nodig; Inzicht in de beleidsmatige prestaties Inzicht in de financiële positie VB
35 Verbonden partijen (4) Beter inzicht in bijdrage VB aan beleid gemeente Paragraaf verbonden partijen (artikel 15): Visie VP i.r.t. realisatie doelstelling in paragraaf VP vervalt; Wel opnemen algemene visie en beleidsvoornemens omtrent inschakelen VP (artikel 15, 1 e lid, letter a) Bij kadernota VP dan daar naar verwijzen in paragraaf Realisatie beleidsdoelstellingen/concrete beleidsprestaties VP worden opgenomen bij de betreffende programma s (aanpassing artikel 8) Notitie verbonden partijen wordt geactualiseerd
36 Verbonden partijen: vertaling wijziging BBV Artikel 15 1e lid: aanpassing vanwege inzicht voor de raad (paragraaf verbonden partijen bevat): a. Visie en beleidsvoornemens VP b. Lijst van verbonden partijen, uitsplitsen naar typen: - Vennootschappen en corporaties; - Stichtingen en verenigingen; - Gemeenschappelijke regelingen; - Overige verbonden partijen Doel letter b =vergroten inzicht in VP
37 Verwerking bijdragen verbonden partijen Toepassing BBV (m.i.v. 2018): Openbaar lichaam (R + EBJ) Bedrijfsvoeringsorganisatie (R + EBJ) Gemeenschappelijk orgaan (geen R, wel EBJ) (voor Centrumgemeente, Lichte regeling: n.v.t.) BBV t/m 2016 geen regels verantwoorden bijdragen Vanaf 2018 geldt voor GR: Inzicht in kosten overhead Splitsing naar taakvelden
38 Stellige uitspraken Bijdragen aan GR (uitspraak 1) 1. Directe last op het taakveld 2. Bijdragen lastenkant gemeenten/batenkant GR geen splitsing naar directe taakvelden en overhead 3. Lastenkant bij GR wel splitsing naar directe taakvelden en overhead GR voert overheadtaken uit van gemeenten (uitspraak 2) 1. Bijdrage als last bij gemeenten > taakveld overhead 2. Bijdrage als baat bij GR > taakveld overhead
39 Aanbevelingen Geen sprake van verbonden partij door ontbreken financieel belang, maar wel sprake van: Een structurele bekostiging van een organisatie via één of meer geldstromen (begrotingsfinanciering, subsidie en overeenkomst van opdracht) én Een bestuurlijk belang, dan Deze organisatie toch opnemen in paragraaf verbonden partijen vanwege het maatschappelijk of algemene belang en de mogelijke risico s
40 Voorbeeld 1 GR Buitendienst (groen, begraafplaatsen, sportvelden) die werkt in mandaat
41 Voorbeeld 2 GR Wmo voert de Wmo in delegatie uit
42 Overhead (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Toerekening indirecte kosten niet inzichtelijk BBV kent geen voorschriften: > voor kostentoerekening van apparaats- en personeelskosten of rentelasten > die de kosten van overhead als geheel inzichtelijk maken BBV biedt daardoor veel ruimte bij toerekening overheadkosten Praktijk: veel discussie, raad geen zeggenschap, geen inzicht, geen controle, verschillende omgang, complex en ondoorzichtig en dus geen financiële vergelijkbaarheid (hoogte en samenstelling)
43 Overhead (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Overheadkosten = PIOFACH Kostenplaatsen > verdeelsleutels > programma s Definitie overhead: het geheel van functies gericht op sturing en ondersteuning van medewerkers primaire proces ( Vensters voor Bedrijfsvoering ) Posten: a. loonkosten overhead; b. ICT kosten; c. huisvestingskosten d. uitbestedingskosten bedrijfsvoering en
44 Overhead (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Kosten van overhead centraal begroten Niet meer in afzonderlijke beleidsprogramma s, maar centraal in afzonderlijk taakveld (04. Overhead) Baten en lasten overhead in apart overzicht in programmaplan (artikel 8. 1 e lid) Informatie over overhead niet meer opnemen in paragraaf bedrijfsvoering
45 Overhead (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Voordelen andere toerekening kosten overhead: Meer inzicht in totale kosten overhead (omvang en samenstelling) Meer zeggenschap Minder administratieve lasten Eenduidiger budgetbeheer Verantwoording transparanter Betere sturing Betere vergelijkbaarheid
46 Overhead (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Daarnaast nog 4 themaonderwerpen: Overhead en rente Overhead en investeringen Overhead en fiscale tarieven Overhead en berekening EMU-saldo
47 Overhead en rente (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Rente in direct verband met taakveld = (omslag) rente van investeringen: toerekenen aan betreffende taakveld als directe kosten Rente en afschrijvingskosten investeringen overhead als indirecte kosten toerekenen aan de overhead Paragraaf financiering (artikel 13) inzicht in: de rentelasten het renteresultaat de financieringsbehoefte de rentetoerekening aan investeringen, grondexploitaties en taakvelden Herziene notitie rente 2017 (juli 2016 verschenen)
48 Overhead en investeringen (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Geldt ook voor grondexploitatie en grote projecten Uitzondering op hoofdregel: als het niet toerekenen van overhead leidt tot begrotingstekorten Kosten van overhead kunnen dan dus wel worden toegerekend Om inzicht in totaaloverzicht te behouden: lasten wel boeken onder overzicht overhead Daartegenover de dekking: wordt geboekt als negatieve last via separate verrekencategorie binnen overzicht overhead (7.5 Overige verrekeningen) Wel apart toelichten in overzicht overhead
49 Overhead en fiscale tarieven (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Systematiek overhead: niet direct mogelijk kosten te bepalen voor de maximaal kostendekkende tarieven Daarom: dient uit begroting op andere wijze te blijken: hoe de tarieven worden berekend Welke (beleids-) keuzes bij berekening zijn gemaakt Paragraaf lokale heffingen (artikel 10, onderdeel c): berekening kostendekkendheid tarieven beleidsuitgangspunten daarbij gebruikt hoe uitgangspunten bij tariefberekening gehanteerd
50 Overhead en fiscale tarieven (5) Beter inzicht en eenvoudiger toerekening Voorbeeld berekening kostendekkendheid rioolheffing Kosten taakveld, incl. rente Inkomsten taakveld, excl. Heffingen 240 Netto kosten taakveld Toe te rekenen kosten: Overhead, incl. rente BTW Totale kosten % Opbrengst heffingen Dekking 92%
51 Notitie Overhead Inleiding Juli 2016 Waar gaat de notitie nader op in? Definitie begrip overhead (soorten, omgang) Kostendekking tarieven Verwerking overhead in programmaplan Relatie overhead in IV-3 en grondexploitatie/invest. SU: methodiek berekening toerekening overhead tarieven opnemen in financiële verordening
52 Programma 1 Programma 2 Programma.. Notitie Overhead Programmaplan: overzicht van baten en lasten Jaar x Baten Lasten Saldo Algemene dekkingsmiddelen (0.5, 0.61,0.62,0.64 en 0.7 Overhead (0.4) Heffing VPB (0,9) Onvoorzien (0.8) Saldo van baten en lasten Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves (0.10) Resultaat (0.11)
53 Notitie Overhead Programmaplan artikel 8 BBV Overzicht van baten en lasten (artikel 17 en 27 BBV Overzicht baten en lasten per taakveld (artikel 7 en 24 BBV) Overzicht Overhead Taakveld 0.4 Overzicht Algemene dekkingsmiddelen 0.5 treasury 0.61/0.62 ozb (niet-)woningen 0.64 belastingen 0.7 algemene uitkering GF Vennootschaps- Belasting Taakveld 0.9 Onvoorzien Taakveld
54 Stelsel van baten en lasten (6) Beter inzicht en betere vergelijkbaarheid Geen fundamentele wijziging BBV richting kasstelsel of voorschriften bedrijfsleven vanwege EPSAS Wel aanpassingen die de vergelijkbaarheid bevorderen en die het inzicht en de sturing op het verbeteren: Investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut (MN): activeren en afschrijven Bijdrage investering derden: netto methode activering EMU-saldo: beter inzicht berekening
55 Stelsel van baten en lasten (6) Beter inzicht en betere vergelijkbaarheid Investeringen openbare ruimte MN: activeren en afschrijven (1) Wat is het probleem? Verschillen in omgang en onduidelijkheden door vrijheid Geen rekening gehouden met vervangingskosten (vooruit schuiven kosten) Kosten komen niet ten laste van burgers die het profijt hebben Wat gaan we doen? Alle investeringen, ook die met een MN gaan we activeren en afschrijven
56 Stelsel van baten en lasten (6) Beter inzicht en betere vergelijkbaarheid Geldt voor nieuwe investeringen na 2017 Andere methode = extra begrotingsruimte = dekkingsreserve In verloopoverzicht toelichting balans: inzicht geven in wat wel vergelijkbaar is: verantwoording bedrag oude en nieuwe systematiek Onderscheid investeringen EN in jaarrekening blijft (zelfstandige vervreemdbaarheid en inzicht in stille reserves)
57 Stelsel van baten en lasten (6) Beter inzicht en betere vergelijkbaarheid Bijdrage investering derden: netto methode activering (2) Artikel 62, 2 e lid Kunnen wordt moeten = netto-methode verplicht Uniforme verantwoordingssystematiek Vergelijkbaarheid, transparantie en administratieve eenvoud
58 Stelsel van baten en lasten (6) Beter inzicht en betere vergelijkbaarheid Actiever sturen op EMU-saldo (3) Nu niet voldoende aandacht voor meerjarige sturing op individuele referentiewaarden per gemeente Belang: overschrijding macro norm Betere raming en beheersing EMU-saldo Geprognosticeerde balans + berekening aandeel EMU-saldo in meerjarenperspectief in uiteenzetting financiële positie Raad meer inzicht in investeringen, aanwenden reserves en voorzieningen en financieringsbehoefte Vereisten: tenminste de posten om EMU-saldo te berekenen + aansluiten op balans, maar minder detail
59 Overige wijzigingen BBV Artikel 1: definities aangepast Artikel 34: Bijdragen aan activa in eigendom van derden van FVA (36) naar IVA (34) Artikel 40a/49: uitsplitsing uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel Artikel 40b: actiefzijde balans buiten de telling: recht verliescompensatie Vbp
60 Overgangsbepalingen wijziging BBV 1. Investeringen MN blijft oude BBV van toepassing 2. Activa als NIEGG voor begrotingsjaar 2016 overbrengen naar MVA tegen dezelfde boekwaarde, categorie gronden en terreinen en uiterlijk in begrotingsjaar 2020 op marktwaarde waarderen tegen dan geldende bestemming 3. Op begroting en jaarrekening 2015 en 2016 en op IV3 blijft oude BBV van toepassing, m.u.v. artikel I, onderdelen B,R,S,T,U,Y en W = m.i.v (nader toelichten!) 4. Begroting 2017 WGR geldt oude BBV (begroting 2018 voor het eerst nieuw BBV)
61 Notitie Rente 2017 Inleiding Gepubliceerd: juli 2016 Inhoud: verwerking van rentelasten en -baten in begroting en jaarstukken Doelstelling: bevorderen eenduidige handelswijze (harmoniseren) stimuleren opnemen werkelijke rentelasten inzichtelijk maken omgang rente (transparantie)
62 Notitie Rente 2017 Inleiding Bepalingen en richtlijnen: m.i.v. begrotingsjaar 2018 Eerdere toepassing aanbevolen Vanaf 2017 toepassen: rente toerekenen aan taakvelden en rentetoerekening grondexploitatie Rente grondexploitatie: notitie grondexploitatie Rentenotitie december 2013 buiten werking:
63 Notitie Rente 2017 Stellige uitspraken (5) 1. Alle rentelasten en rentebaten: taakveld treasury. projectfinanciering = specifieke lening aangetrokken of doorgeleend 2. Rente EV en/of voorzieningen = maximaal gewogen gemiddelde (bruto) externe rentelasten kort en lang financieringsmiddelen 3. Omslagrente = toe te rekenen rente : boekwaarde vaste activa per 1-1 integraal te financieren
64 Notitie Rente 2017 Stellige uitspraken (5) - Omslagrente consistent en eenduidig toerekenen aan individuele activa van de taakvelden (moeten) - Rentedifferentiatie niet toegestaan - Omslagrentepercentage begroting afronden op 0,5% 4. Afwijking werkelijke rentelasten van voorgecalculeerde renteomslag dan correctie facultatief, verplicht bij afwijking > 25% 5. Toerekenen alle rente via taakveld treasury (0.5)
65 Notitie Rente 2017 Aanbevelingen (2) 1. Renteschema opnemen in paragraaf financiering doel: inzicht geven in: Rentelasten externe financiering Renteresultaat Wijze van rentetoerekening 2. Systematiek rentevergoeding EV (of vergoeding inflatie) met doorbelasting aan taakvelden niet (meer) toepassen (inzicht, eenvoud en transparantie) Conclusie: mogelijkheid bespaarde rente blijft (nog)
66 Notitie Rente 2017 Toerekening van rente Rentetoerekening aan taakvelden moet m.b.v. (rente) omslag Waarom deze wijze van verantwoorden? Behoefte aan inzicht in kosten taakvelden Behoefte aan harmoniseren wijze van renteverantwoording Verplichting = ter ondersteuning onderlinge vergelijking
67 Notitie Rente 2017 Renteschema a. Externe rentelasten kort en lang financiering b. Externe rentebaten (idem) -/- Saldo rentelasten en rentebaten c. 1. Rente aan grondexploitatie (moet) -/- 2. Rente projectfinanciering (moet) -/- 3. Rentebaat verstrekte lening (moet) +/+ Aan taakvelden toe te rekenen externe rente d. 1. Rente EV +/+ d. 2. Rente voorzieningen +/+ Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente e. Werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) -/- f. Rente resultaat taakveld Treasury
68 Notitie Rente 2017 Taakveld Treasury 5.1 Externe rentelasten kort en lang geld Rente EV Rente voorzieningen Rente GREX -/- 7.4 Rente projectfin. -/- 7.4 Werkelijke rente taakvelden (renteomslag) -/- 5.1 Externe rentebaten Bespaarde rente EV Bespaarde rente voorzieningen Rentebaat verstrekte lening projectfinanciering -/- Saldo renteresultaat Taakveld Treasury
69 Activeringsbeleid (1) Artikel 35 BBV materiële vaste activa (MVA) Investeringen economisch nut Investeringen economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
70 Activeringsbeleid (2) Investeringen met economisch nut Verhandelbaar / markt voor Mogelijkheid middelen genereren Regel = activeren moet Uitzondering: kunstvoorwerpen met cultuurhistorische waarde Reserves niet in mindering op investering = bruto activeren Bijdragen van derden moeten in mindering op investering Resultaat afhankelijk (extra) afschrijven niet toegestaan Eenduidig activeren en consistent afschrijven
71 Activeringsbeleid (3) Investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut Dienen maatschappelijk nut Genereren geen middelen Geen markt voor Regel = nieuwe investeringen m.i.v activeren Reserves mogen niet (meer) in mindering op investering Bijdragen van derden moeten in mindering op investering Resultaat afhankelijk (extra) afschrijven niet (meer) toegestaan Bij activeren: afschrijven volgens nuttige levensduur
72 Activeringsbeleid (4) Kosten van onderzoek en ontwikkeling (artikel 34b/60) Kunnen worden geactiveerd Immateriële vaste activa Voorwaarden Plannen moeten redelijk omlijnd zijn (verkopen of gebruiken) Plannen moeten uitvoerbaar zijn (technisch) Actief in toekomst economisch of maatschappelijk nut genereren Kosten zijn in te schatten (betrouwbaarheid) Maximale afschrijvingstermijn 5 jaar
73 Activeringsbeleid (5) Bijdrage aan activa in eigendom derden (artikel 34c/61) Kunnen worden geactiveerd Immateriële vaste activa Cumulatieve voorwaarden Investering door een derde Investering moet bijdragen aan publieke taak Gemeente kan derde partij verplichten te investeren Bij ingebrekestelling is terugvordering bijdrage mogelijk
74 Reserves en voorzieningen (1) Karakteristiek reserves Eigen vermogen Raad kan de bestemming wel wijzigen Bespaarde rente mag wel worden toegevoegd (via resultaatbestemming) Stortingen / onttrekkingen verlopen via resultaatbestemming Administratieve verantwoording verloopt via taakveld 0.10 (980) Onderscheid in balans Algemene reserve Bestemmingsreserves Omvang: gekoppeld aan bestemming / doel
75 Reserves en voorzieningen (2) Karakteristiek voorzieningen Vreemd vermogen Raad kan de bestemming niet wijzigen Bespaarde rente mag niet worden toegevoegd, tenzij waardering tegen contante waarde Stortingen verlopen via resultaatbepaling Onttrekkingen verlopen niet via exploitatie, maar worden rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht Administratieve verantwoording: functioneel / kostendrager
76 Reserves en voorzieningen (3) Voorzieningen typering: a. Bestaande verplichtingen en/of verliezen Geen keuzevrijheid Pensioenverplichtingen Verschuldigde schadevergoeding b. Bestaande risico s Geen keuzevrijheid Wel bepaald (niet voor rampen) Claims garantiestellingen Lopende rechtsgedingen c. Gelijkmatige lastenvergoeding in de tijd Wel keuzevrijheid: facultatief Egalisatievoorzieningen Groot onderhoud d. Bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen
77 Reserves en voorzieningen (4) Voorzieningen typering (artikel 44.2): Nog niet bestede middelen van derden die specifiek besteed moeten worden Geen keuzevrijheid Voorheen bestemmingsreserve Wijziging BBV: voorschotbedragen Europese en Nederlandse overheidslichamen (artikel 49, onder b) Geen voorziening: voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume
78 Reserves en voorzieningen (5) Bij voorzieningen gaat het dus om: Voorzienbare lasten Omvang en tijdstip optreden onzeker Omvang wel bekend: schuld Redelijkerwijs te schatten Verplichtingen die oorzakelijk samenhangen met de periode voor balansdatum
79 Mate van zekerheid over het verlies of de verplichting Mate van zekerheid over de omvang van het bedrag Zeker Waarschijnlijk Kans aanwezig Zeker Schuld Redelijkerwijs in te schatten (onderbouw de berekening) Opnemen als voorziening Niet redelijkerwijs in te schatten Risico: opnemen in de paragraaf weerstandsvermogen
80 Attentiepunten jaarrekening Onderbouwing voorzieningen Structurele en incidentele baten en lasten (Notitie) Verwerking van derden verkregen middelen Rechtmatige vaststelling van uitgaven (SISA) Verwerking meerjarige contracten Verbonden partijen en aanbesteding Risico ontwikkeling Let Op: Stellige uitspraken en notities!
81 Vennootschapsbelasting en BBV Nieuwe last in begroting en jaarrekening (taakveld 0.9) Nieuwe post in balans nog te verrekenen Vpb Bedrijfseconomisch en fiscaal resultaat; Verschillen: FR gaat over belastbare ondernemingsactiviteiten en BR gaat over alle taken Investeringen ondernemingsactiviteit tegen economische waarde op fiscale openingsbalans en BBV waardering wijkt daarvan af Verschil afschrijvingsstelsel: vastgoed in eigen gebruik/verhuur afschrijven tot 50/100% WOZ-waarde, bedrijfsmiddelen minimaal 5 jaar tot restwaarde; BBV: levensduur tot nihil of restwaarde Fiscaal strengere regels aanhouden reserves en voorzieningen Fiscale regelingen; bv. investeringsaftrekregelingen
82 Vennootschapsbelasting en BBV De geraamde Vpb-last wordt berekend naar fiscale grondslag (artikel 2, 5 e lid) Extra comptabel conform fiscale uitgangspunten winst/voordelig saldo bepalen Daaruit afleiden de Vpb heffing in begroting en jaarstukken Eén aanslag Vpb heffing voor alle ondernemingsactiviteiten = één bedrag in programmaplan en verantwoording en in overzicht van baten en lasten (artikel 8, 17, 25 en 27)
83 Grondexploitatie en BBV Voorstellen: afbakening, definiëring en verslaglegging Doel: meer transparantie, eenduidigheid en vermindering administratieve lasten Aanleiding: Forse afboekingen grondposities Rapport vernieuwing BBV Omgevingswet Vpb plicht gemeenten
84 Grondexploitatie en BBV Vpb plicht noodzaakt tot afbakening NIEGG en BIE NIEGG niet langer passend: fiscaal niet beleidsmatig niet (kostentoerekening niet waargemaakt via grondverkopen= te hoge waardering) NIEGG wordt MVA (artikel 38 > artikel 52) (relatie oud artikel 70) Rente en andere kostentoerekening niet meer mogelijk Nieuw artikel 52 d toelichting balans voor de BIE > verloop activa Notitie Grondexploitaties 2016 (maart 2016) Notitie faciliterend grondbeleid (maart 2016)
85 Grondexploitatie en BBV Voor NIEGG geen aparte categorie strategische gronden onder MVA (nieuw t.o.v. conceptwijziging BBV!) > niet transparant Kostentoerekening uitsluitend bij kwalificatie BIE: Gronden in bezit gemeente Actief grondbeleid (zelf ontwikkelen en grond via transformatieproces omvormen naar bouwrijpe grond met het oogmerk (opnieuw) bebouwen Grondexploitatiecomplex (ruimtelijk plan) met exploitatiebegroting Artikel 52 d. nieuw verslaglegging aangescherpt: afzonderlijke waardering per complex op balans, geen saldering
86 Incidentele baten en lasten Bepalingen zijn nieuw vanaf 2004 Doel Duidelijkheid scheppen over de aard van de baten lasten Relevante informatie beoordelen financiële positie Incidenteel = maximaal 3 jaar
87 Notitie incidenteel / structureel Verduidelijken onderscheid incidentele en structurele baten en lasten Geen SU en aanbevelingen (kader is BBV) Relatie Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader Grens: toelichting BBV 3 jaar
88 Notitie incidenteel / structureel Geen verandering binnen 3 jaar, dan baten en lasten structureel met dien verstande dat indien de eindigheid vaststaat door raadsbesluit of toekenningsbesluit er sprake is van incidenteel, ook als de geldstroom nog langer is dan 3 jaar Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves altijd incidenteel tenzij: - Reserve rente-inkomsten (vruchtgebruik) - Reserve dekking kapitaallasten investeringen EN
89 Notitie incidenteel / structureel Wijzigingen in bestaand structureel beleid worden niet als incidenteel beschouwd Budgetverschillen tussen begroting en rekening op structureel bestaand beleid blijven naar hun aard structureel
90 Notitie Budgetoverheveling Verschenen juli 2008 Platvorm rechtmatigheid Provincies en Gemeenten Budgetoverheveling tussen begrotingsjaren en rechtmatigheid Kern: Rechtmatig oplossen van de situatie dat een budget in het oude jaar niet besteed is, maar nog wel nodig is voor het uitvoeren van activiteiten in het nieuwe jaar
91 Redenen waarom een budget wordt onderschreden: De activiteit is efficiënter uitgevoerd (naar resultaat) De begroting was te ruim (naar resultaat) De activiteiten zijn (nog) niet uitgevoerd (budgetoverheveling?) Dilemma: activiteiten en bestedingen moeten worden uitgevoerd, dat is afgesproken met de raad, maar in het nieuwe jaar is daar geen of onvoldoende budget voor Om dat op te lossen: gaan we budget overhevelen
92 Onrechtmatig en niet toegestaan Verplichting aangaan en lasten in het oude jaar boeken Voorschotbetalingen aan derden Gefingeerde facturen boeken Bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden/beleid na 31 december jaar x als generieke toevoeging
93 Oplossingsrichting Een viertal opties Actieve budgetoverheveling (actie vóór en afzonderlijke besluitvorming vóóraf) 1) Specifieke budgetoverheveling 2) Generieke budgetoverheveling Passieve budgetoverheveling ( actie na en informatie en bekrachtiging achteraf) 1) Saldo budgetoverheveling 2) Geen budgetoverheveling
94 Notitie Gebeurtenissen na balansdatum Verschenen in mei 2008 Van toepassing vanaf boekjaar 2008 Vraag: welke zaken (gebeurtenissen), die voor het vaststellen van de jaarrekening door de raad bekend worden, moeten worden meegenomen in de jaarrekening Toepassing volledigheidsvereiste en toerekeningsbeginsel
95 Notitie Gebeurtenissen na balansdatum Antwoord: artikel 29 BBV onontbeerlijk voor het in artikel 3 bedoelde inzicht Artikel 3 BBV: zodanige verwerking in de jaarrekening dat daarmee een getrouw, duidelijk en stelselmatig inzicht in de financiële positie aan het einde van het begrotingsjaar ontstaat
96 Gebeurtenissen na balansdatum Zelfde datum Minimaal 14 dagen 31 december 2016 Opstellen jaarrekening Datering B&W Datum accountantsverklaring Behandeling B&W Ter inzage leggen Vaststelling door de raad Tussen opstellen en vaststellen: - gunstige en ongunstige gebeurtenissen - nadere informatie over situatie balansdatum - onontbeerlijk voor het inzicht van de gemeenteraad VERWERKEN EN JAARREKENING AANPASSEN JAARREKENING = NIEUWE ACCOUNTANTS- VERKLARING
97 Vernieuwing accountantscontrole gemeenten 1. Opdrachtgeverschap Gemeenteraad is opdrachtgever Aandacht voor kwaliteit opdrachtgeverschap raad 2. Specialisatie noodzakelijk Specifieke kennis accountant van gemeenten 3. Keuzen tussen accountants Expliciete keuze accountant in private en/of publieke dienst 4. Rechtmatigheid College legt verantwoording af over rechtmatigheid
98 Vernieuwing accountantscontrole gemeenten 5. Interpretatie controlestandaarden Controlestandaarden laten aansluiten op eigenheid gemeenten (HADO = handreiking auditing) 6. Toezicht op accountants Specifieke kennis gemeenten bij AFM 7. Domein accountantscontrole gemeenten Controle gemeenten waarborgen met wettelijke controle Wel specifiek toegesneden op gemeenten (geen OOB status voor gemeenten)
Programmabegroting Versie:
Programmabegroting 2017 Versie: 5.0.0.0.0.0 2.2 Wijzigingen regelgeving BBV Wijzigingen in Besluit begroting en verantwoording (BBV) verwerkt in Programmabegroting 2017-2020. Samenvatting Het Besluit begroting
Nadere informatieER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF VERNIEUWINGEN BBV AGENDA AANLEIDING VERNIEUWINGEN. JE presenteert. Aanleiding. Tijdspanne vernieuwingen
ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF BBV JE presenteert 1 AGENDA Aanleiding Tijdspanne vernieuwingen De vernieuwingen Resterende vernieuwingen 2 AANLEIDING Rapport Adviescommissie Depla: Kaderstellende en controlerende
Nadere informatieWijzigingen Besluit begroting en verantwoording. Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser
Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording 1 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording
Nadere informatieSytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november
Sytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november 2015 1 Vernieuwing BBV: planning en stand van zaken
Nadere informatieInloopavond. 10 oktober 2016
Inloopavond 10 oktober 2016 Agenda Technische behandeling Programmabegroting 2017 Vernieuwingen BBV Programmabegroting Niet beantwoorde vragen worden schriftelijk afgedaan Aanleiding 10 jaar BBV Doel versterking
Nadere informatieVernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol
Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol Hier komt tekst Frank Halsema Hier CFO komt / Concerncontroller ook tekst 22 maart 2016 Aanleiding vernieuwing BBV (1) 2004:
Nadere informatieECFE/U Lbr. 16/070
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Modelverordening ex artikel 212 Gemeentewet uw kenmerk ons kenmerk ECFE/U201601248 Lbr. 16/070 bijlage(n)
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves
Nadere informatieProvincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017
Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017 1 1. Inleiding en achtergrond De Financiële verordening van de provincie Zuid-Holland schrijft voor dat Provinciale Staten
Nadere informatie1. Inleiding en richtlijnen
NOTITIE RENTE 2017 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB) voor de lagere overheden
Nadere informatieWelke ontwikkelingen komen op ons af? Bijeenkomst spelregels vanuit financieel perspectief, 22 juni 2016 Wouter van den Wildenberg Erik Vlaming
Welke ontwikkelingen komen op ons af? Bijeenkomst spelregels vanuit financieel perspectief, 22 juni 2016 Wouter van den Wildenberg Erik Vlaming Inhoud BBV Historie Actuele ontwikkelingen Vennootschapsbelasting
Nadere informatieVernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)
Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Inleiding 2004: Invoering BBV. Nadruk op transparantie begroting en versterken van de positie van raad, vanwege dualisering Raad: kaderstellend (allocatie
Nadere informatieBEGROTING 2017 PRESENTATIE
BEGROTING 2017 PRESENTATIE 1 Wijzigingen BBV 2016 Wijzigingen & Implementatie Hoofdlijnen (1) Taakvelden (2) Beleidsindicatoren (3) Verbonden partijen (4) Overhead (5) Investeringen (6) EMU saldo (7) Vpb
Nadere informatieThemaraad financiën 3 april
Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit
Nadere informatieNaam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder
Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...
Nadere informatieVernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Concerncontrol: John Simons & Johan Heger
Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Concerncontrol: John Simons & Johan Heger 1 Inleiding 2004: Invoering BBV. Nadruk op transparantie begroting en versterken van de positie van raad.
Nadere informatieGemeente Delft VERZONDEN - 7 JAN Geachte leden van de raad,
Gemeentebrede Bedrijfsvoeringsondersteuning Programmering Geld Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhoffiaan 2 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Programmering
Nadere informatieAldus besloten in de openbare raadsvergadering van de gemeente Leudal, 17 april 2018.
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Leudal Nr. 91376 1 mei 218 Vaststellen rentenotitie Inleiding en richtlijnen De gemeenteraad van gemeente Leudal Gezien het voorstel van het college d.d.
Nadere informatie01 = ^ o d e l Financiële verordening 2016 GESCAND OP 2 6 SEP. Ge'meente Wormerland. Tjoelker, Nicolien. VNG Ledenbrief
GESCAND OP 2 6 SEP. Tjoelker, Nicolien Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Ge'meente Wormerland VNG namens VNG vrijdag 23 september 2016 14:36 Postbus Lbr.
Nadere informatieDe wijziging van de BBV betreft een wettelijke verplichting, maar in het verlengde hiervan kunnen er toch beperkte keuzes aan de orde komen.
Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Inleiding In 2014 heeft een door de VNG ingestelde adviescommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de VNG, het ministerie van Binnenlandse Zaken
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2
Nadere informatieFinanciële begroting 2016
Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.
Nadere informatieWijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven
Wijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting Weerstandvermogen: BBV wijziging verplichte kerngetallen toegevoegd. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven 1. Inleiding De volgende
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2015-2018
Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleidslijnen reserves en voorzieningen... 4 2.1 Definities en regelgeving... 4 2.2 Toerekening van rente... 5 3. Huidige standen
Nadere informatiedocumentnr.: INT/M/16/27126 zaaknr.: Z/M/16/35471 Raadsinformatiebrief
*Z018D1DF9A5* documentnr.: INT/M/16/27126 zaaknr.: Z/M/16/35471 Raadsinformatiebrief Onderwerp : Raadsinformatiebrief vernieuwingen BBV Aard : Actieve informatie Portefeuillehouder : H.P.W.M. van Daal
Nadere informatieCommissie BBV NOTITIE RENTE 2017
Commissie BBV NOTITIE RENTE 2017 Juli 2016 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB)
Nadere informatieJaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad
Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening
Nadere informatieProvincie Noord-Holland
Noord-Holland POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM Aan de besturen van de gemeenschappelijke regelingen in Noord-Holland Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon S.H.B. Riteco AD/KAB/IBT Doorkiesnummer (023) 514
Nadere informatieNota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel
Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.
Nadere informatieBespreeknota wijziging Besluit Begroting en Verantwoording
Bespreeknota wijziging Besluit Begroting en Verantwoording Inleiding Met ingang van de begroting 2017 gaat er het nodige veranderen in het Besluit Begroting en Verantwoording en daarmee in onze begroting.
Nadere informatieNieuwe voorschriften kostenonderbouwing
Nieuwe voorschriften kostenonderbouwing 1. Achtergrond en inhoud gewijzigde begrotingsregels 2. Nut en noodzaak transparantie 3. Bespreking model Begrotingsregels BBV: Besluit begroting en verantwoording
Nadere informatieToelichting actualisatie Financiële verordening. Met ingang van 2017
Toelichting actualisatie Financiële verordening Met ingang van 2017 september 2016 Colofon uitgave Financiën Gemeente Utrecht 030-286 00 00 info@utrecht.nl in opdracht van BCS Financiën Gemeente Utrecht
Nadere informatieJaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden
Jaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden Juni 2018 Arjan Verwoert, partner BDO Audit & Assurance De samenstelling van de jaarrekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Nadere informatieNotitie software Mei 2007
Notitie software Mei 2007 2 1 Inleiding 1.1 Algemeen De taak van de commissie Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (hierna: BBV) is om een eenduidige toepassing van het BBV te bevorderen.
Nadere informatieKwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2
Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening
Nadere informatieWijzigingsbesluit herziening BBV. De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht
De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht Indeling presentatie De theorie De Drontense praktijk Vragen? 10 november 2016 Jenneke Schuurkamp-Spijkerboer
Nadere informatieCursus BBV gevorderden. Verzorgd door Segment. Welkom!
Cursus BBV gevorderden Verzorgd door Segment Welkom! Inhoud cursusprogramma Inleiding Programmabegroting; sturen op beleid en financiën Waarderen, activeren en afschrijven (materiële vaste activa) Kostentoerekening;
Nadere informatieRaadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2016/593253
Raadsstuk Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2016/593253 1. Inleiding De gemeenteraad stelt kaders vast o.a. in de vorm van gemeentelijke verordeningen. De financiële verordening
Nadere informatieFinanciële verordening VRU
Financiële verordening VRU Versie 2018-1 Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018. Het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Utrecht, gelet op: - artikel 212 van de Gemeentewet, -
Nadere informatieWijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2
Wijzigingen artikelsgewijs financiële 212 nieuw versus huidig Bijlage 2 Algemeen Bij de opstelling van de financiële, zoals deze ter besluitvorming voorligt in de raad van 14 februari 2017, is het uitgangspunt
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland
Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland 2017-2020 1 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2. OMSCHRIJVING RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2.1. RESERVES 3
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Eijsden-Margraten. Nr. 180003 20 december 2016 Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten 1 Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient conform
Nadere informatieActualiteiten BBV. vbbv. Verbonden partijen Erfpacht Ontwikkelingen Vpb
vbbv Actualiteiten BBV Aandachtspunten jaarrekening 2016 Vraagstukken gemeenten (grondexploitatie, rente, overhead) Stellingen Verbonden partijen Erfpacht Ontwikkelingen Vpb Actualiteiten BBV vbbv Jaarrekening
Nadere informatieNOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM
l lllllll llll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111 815-023068 NOTA RENTEBELEID 2015 GEMEENTE BERGEN OP ZOOM Bergen op Zoom, oktober 2015 1. INLEIDING.""""""""""""""""""""""""""""""""""
Nadere informatieWorkshop financiële kengetallen Gemeente Emmen. BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman
Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman P 1 woensdag 15 juni 2016 Agenda 1. Inleiding / doel 19.00-19.15 2. Voorstellen / wat doet de accountant?
Nadere informatieRichtlijnen van de commissie BBV
Richtlijnen van de commissie BBV Stellige uitspraken gelden met ingang van begrotingsjaar T+1, het jaar nadat de uitspraak is gepubliceerd. 1. Notitie Software, mei 2007 1.1 Software (als afzonderlijk
Nadere informatieParagraaf 7: Grondbeleid
Paragraaf 7: Grondbeleid Beleid Uitgangspunt vormt de in 2015 vastgestelde Nota Grondbeleid. Het uitgangspunt is hierbij dat de gemeente, uitgezonderd de ontwikkeling van eigen gronden, een faciliterende
Nadere informatieCursus Financiën voor raadsleden
Cursus Financiën voor raadsleden René de Bonte Teamleider Financiën Maandag 22 juni 2015 19:00 21:00 uur Programma Inleiding Planning en control cyclus Evaluatie p&c Kaders gemeentefinanciën Algemene begrippen
Nadere informatieBEGROTINGSCIRCULAIRE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN
Inhoud BEGROTINGSCIRCULAIRE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN Inleiding...2 1. Proces Financieel toezicht in aanloop naar uw begroting 2018...3 2. Wij bepalen de vorm van toezicht...4 We houden repressief
Nadere informatieInzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen
Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen 1 1. Korte introductie 2. Inkomsten van de gemeente 3. Uitgaven van de gemeente 4. instrument begroting 5. Begrotingscyclus 6. Controle
Nadere informatieWGDO: Good practice controle taakvelden BBV
WGDO: Good practice controle taakvelden BBV Datum: 10-jan-2018 Betreft: Taakvelden (van/voor WGDO) 1. Inleiding Met ingang van het begrotingsjaar 2017 dient de gemeente of provincie in de financiële begroting
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de
Nadere informatieToelichting op de artikelen Financiële Verordening gemeente Groningen
Toelichting op de artikelen Financiële Verordening gemeente Groningen Artikel 1 Definities Voor de gehanteerde begrippen in de verordening gelden de definities uit de Gemeentewet, de Wet Fido, het besluit
Nadere informatieFinanciële verordening gemeente Beesel Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen. Hoofdstuk 2. Begroting en verantwoording
Financiële verordening gemeente Beesel 2017 De raad van de gemeente Beesel gelet op artikel 212 van de Gemeentewet; besluit vast te stellen de Financiële verordening gemeente Beesel 2017 Hoofdstuk 1. Algemene
Nadere informatieGelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 november 2016;
Kenmerk Onderwerp : stafafdeling bestuurlijke zaken en middelen : Verordening artikel 212 Gemeentewet De raad van de gemeente Brielle; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 november
Nadere informatieFinanciële verordening 2017 gemeente Gemert-Bakel. gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 6 juni 2017;
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Gemert-Bakel Nr. 152657 4 september 2017 Financiële verordening 2017 gemeente Gemert-Bakel De raad van de gemeente Gemert-Bakel, gezien het voorstel van burgemeester
Nadere informatieWorkshop Grondexploitatie / Faciliterend grondbeleid. Commissie BBV: Sytzo v.d. Schaaf Reinier v.d. Pol
Workshop Grondexploitatie / Faciliterend grondbeleid Commissie BBV: Sytzo v.d. Schaaf Reinier v.d. Pol Agenda Stand van zaken Grondexploitatie en NIEGG Faciliterend grondbeleid Rente en disconteringsvoet
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen
Nota Reserves en voorzieningen November 2017 1 Inhoudsopgave 1. Visie en wettelijke kaders... 3 1.1 Visie... 3 1.2 Wettelijke kaders... 3 1.2.1 Reserves... 3 1.2.2 Voorzieningen... 3 2. Reserves... 4 2.1
Nadere informatieOnderwerp : Vernieuwing wetgeving BBV
Raadsvoorstel *Z028F1FE636* Aan de raad Documentnummer : INT-16-24966 Afdeling : Bedrijfsvoering Onderwerp : Vernieuwing wetgeving BBV Inleiding De regering heeft besloten om het huidige Besluit Begroting
Nadere informatieRichtlijnen van de commissie BBV januari 2018
1 hoofdlijnen notitie resultaat bestemmen 2007 Geen. Geen. 2 Notitie Software 2007 Ingetrokken zie notitie MVA. zie notitie MVA. 3 Notitie verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen 2007
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 626 6 november 2017 Financiële Verordening 2018 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepaling
Nadere informatie$çmxffin LUTD. Prgvrncï HorrAND. 1. Uniforme taakvelden: betrouwbare informatie voor interne sturing en externe vergelijkbaarheid
Lid Gedeputeerde Staten R.A.M. van der Sande Prgvrncï HorrAND LUTD $çmxffin Contact 070-441 70 13 ram.vander.sande@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl
Nadere informatieinzicht in overhead 1
inzicht in overhead 1 huidige situatie bij toerekening indirecte kosten onoverzichtelijk BBV geen voorschriften kostentoerekening, wel par. bedrijfsvoering en lokale heffingen nadelen regelmatige discussie
Nadere informatieArtikel 1. Definities
Verordening 212 Het algemeen bestuur van de ISD Bollenstreek besluit, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018
Nota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Regelgeving en kaders 3 2.1 Algemeen 3 2.2 BBV-regelgeving 3 2.3 Artikel 212 gemeentewet 3 3 Reserve versus voorziening
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010
Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 Inleiding 2 2. Overzicht van reserves en voorzieningen resultaatsbestemming 2009 3 3. Besluit Begroting en Verantwoording
Nadere informatieNotitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019
Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019 Regiodagen BZK 2019 27 juni Eindhoven 2 juni Zwolle 4 juli Utrecht Inleiders commissie BBV Henk van der Heijden (gemeente Den Haag) David van Hooff
Nadere informatieWijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)
Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Notitie rente 2017/2018 In notities over specifieke onderwerpen doet de commissie BBV stellige uitspraken die de gemeente verplicht moet opvolgen
Nadere informatieDe taak van de commissie Besluit begroting en verantwoording (hierna: BBV) is om een eenduidige toepassing van het BBV te bevorderen.
januari 2012 Notitie incidentele en structurele baten en lasten Algemeen De taak van de commissie Besluit begroting en verantwoording (hierna: BBV) is om een eenduidige toepassing van het BBV te bevorderen.
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STTSCOURNT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20619 17 juli 2015 Regeling van de Minister van innenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 9 juli 2015, nr. 2015-0000387198,
Nadere informatieFinanciële verordening gemeente Achtkarspelen
Financiële verordening gemeente Achtkarspelen De raad van de gemeente Achtkarspelen; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van @; gelet op artikel 212 van de gemeentewet en
Nadere informatieCVDR. Nr. CVDR608470_1. Financiële verordening gemeente Hengelo Hoofdstuk I Definities
CVDR Officiële uitgave van Hengelo. Nr. CVDR608470_1 7 juni 2018 Financiële verordening gemeente Hengelo 2018 De raad van de gemeente Hengelo; gelet op artikel 212 Gemeentewet; gelezen het voorstel van
Nadere informatieBBV ACTUALITEITEN 2013. Willem Wijntjes / voorzitter commissie Melchior Kerklaan/ secretaris commissie
BBV ACTUALITEITEN 2013 Willem Wijntjes / voorzitter commissie Melchior Kerklaan/ secretaris commissie ACTUALITEITEN BBV Commissie BBV Gepubliceerd in 2013 Wijzigingen in BBV BBV onder de loep Uw mening
Nadere informatieGEMEENTEBLAD. Nr
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Hoogeveen. Nr. 102079 2 november 2015 Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor het financieel beheer en voor de inrichting van
Nadere informatieInformatienota. Onderwerp: Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) BBV nr: 2016/44495
Informatienota Onderwerp: Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) BBV nr: 2016/44495 1. Inleiding Ruim 10 jaar geleden is het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) ingevoerd. De nadruk
Nadere informatieNOTITIE GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
NOTITIE GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM maart 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding en leeswijzer... 3 1.1. Inleiding... 3 1.2. Leeswijzer... 4 2. Gebeurtenissen na balansdatum... 5 2.1. Soorten
Nadere informatieGemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Stadskanaal. Nr. 182641 23 december 2016 Gemeente Stadskanaal: nota Waardering en afschrijving vaste activa 2016-2019 De raad van de gemeente Stadskanaal; gelezen
Nadere informatieVerordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie
CVDR Officiële uitgave van Haaren. Nr. CVDR446360_1 9 januari 2018 Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie De raad
Nadere informatieFinanciële verordening 2015 gemeente Zeewolde, evenals de regels voor de inrichting van de financiële organisatie
CVDR Officiële uitgave van Zeewolde. Nr. CVDR351242_1 21 november 2017 Financiële verordening 2015 gemeente Zeewolde, evenals de regels voor de inrichting van de financiële organisatie De raad van de gemeente
Nadere informatieOnderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017
Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van
Nadere informatieNota Reserves en. Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves
Nadere informatieFinanciële positie. Beheersen
Beheersen Inleiding Doel avond Context 2 Donderdag, 23 december, 2009 Hier de titel van de presentatie Programma 1. Toelichting op de financiële positie 2. Financiële achtergronden 3. Hoe te beheersen?
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)
Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en
Nadere informatieFINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS
FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen
Nadere informatieAccountantscontrole 2013
Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan
Nadere informatieAdviezen Vernieuwing BBV
Adviezen Vernieuwing BBV Tussenstand werkgroepen Sabine Galjé (BZK): vicevoorzitter stuurgroep Melchior Kerklaan (VNG): (co)secretaris stuurgroep Rapport gepubliceerd in mei 2014 Aangeboden aan VNG Bestuur
Nadere informatieFinanciële verordening ex. artikel 212 Gemeentewet Bedrijfsvoeringsorganisatie Reinigingsdienst Waardlanden
Financiële verordening ex. artikel 212 Gemeentewet Bedrijfsvoeringsorganisatie Reinigingsdienst Waardlanden 1 Het Bestuur van de Bedrijfsvoeringsorganisatie Reinigingsdienst Waardlanden gelet op artikel
Nadere informatieCHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016
CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016 = aankruisen wat van toepassing is BEGROTING Artikel 7 t/m 21 BBV Beleidsbegroting
Nadere informatieWillem Wijntjes (voorzitter commissie BBV) Melchior Kerklaan (secretaris commissie BBV) Henk Satter (lid commissie BBV) Elma van der Mortel (lid
Willem Wijntjes (voorzitter commissie BBV) Melchior Kerklaan (secretaris commissie BBV) Henk Satter (lid commissie BBV) Elma van der Mortel (lid adviescommissie BBV) Regiodagen gemeentefinanciën 2014 Eerste
Nadere informatieGrip op de begroting. Het financiële roer in handen. Bijdrage Melchior Kerklaan/VNG Gemeentefinanciën
Grip op de begroting Het financiële roer in handen Bijdrage Melchior Kerklaan/VNG Gemeentefinanciën Enquête 2014 1164 Deelnemers 742 Raadsleden Hoe staat mijn gemeente er financieel voor? Reserves en toch
Nadere informatieVoorpublicatie begroting- en verslaggevingsvoorschriften voor verbonden partijen
Voorpublicatie begroting- en verslaggevingsvoorschriften voor verbonden partijen Voor verbonden partijen gelden de eigen van toepassing zijnde begroting- en verslaggevingsregels. Voor gemeenschappelijke
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014
Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Voorstel: 1. Met ingang van de programmabegroting 2014-2017 een bijstelling doorvoeren van de wijze van
Nadere informatieVoorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog
Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog Voorwoord De gemeente is verplicht om één keer per vier jaar een nota reserves en voorzieningen
Nadere informatieBesluiten: Vast te stellen de Financiële verordening provincie Zuid-Holland 2017
Voordracht aan Provinciale Staten van Gedeputeerde Staten vergadering November 2016 Nummer 6955 Onderwerp Financiële verordening provincie Zuid-Holland 2017 1 Ontwerpbesluit Provinciale Staten van Zuid-Holland,
Nadere informatieWij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Besluit van houdende wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten in verband met de invoering van een aantal wijzigingen die bijdragen aan de interne sturing door provinciale
Nadere informatieNota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland
Nota Reserves en voorzieningen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland 2015 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Leeswijzer... 3 Hoofdstuk 2 Begripsbepalingen... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2
Nadere informatieDe raden van alle gemeenten in de provincie Limburg
De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg Cluster FIN Behandeld J.G.G.M. Janssen Ons kenmerk Telefoon +31 43 389 72 38 Uw kenmerk Maastricht 20 maart 2018 Bijlage(n) Verzonden Onderwerp Aandachtspunten
Nadere informatieNotitie Grondexploitaties 2016 Commissie BBV
1 Notitie Grondexploitaties 2016 Commissie BBV In de volgorde zoals deze ook in gehanteerd in de notitie staan hieronder de stellige uitspreken en aanbevelingen. Omdat sommige aanbevelingen samenhangen
Nadere informatieRegeling Financieel Beheer Belastingsamenwerking Gouwe- Rijnland
Regeling Financieel Beheer Belastingsamenwerking Gouwe- Rijnland Het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke regeling Gouwe-Rijnland (BSGR), gelet op: Artikel 212 van de Gemeentewet; Het Waterschapsbesluit;
Nadere informatie