Jaarverslag GR OGZ Amstelland GGD Amsterdam 2011

Transcriptie

1

2 Jaarverslag GR OGZ Amstelland GGD Amsterdam 2011 Uitgave GGD Amsterdam, juni 2012 Tekst Tekstschrijfster Yvonne van Osch en afd. Communicatie Fotografie Afdeling Communicatie Vormgeving SDA Print+Media, Amsterdam

3 2 GGD Amsterdam Algemeen Jaarverslag 2011 Inleiding 4 1. GGD-organisatie 5 2. Zorgwethouders aan het woord 6 Focus op jeugd 6 Zedenzaak in veilige handen 7 Nieuw elan 7 Praktisch blijven 8 3. WPG-taken Jeugdgezondheidszorg Milieu & Gezondheid Infectieziektenbestrijding Hygiëne en Inspectie Tuberculosebestrijding Soa/aids-bestrijding Gezondheidsbevorderende taken Epidemiologie Beleidsadvisering Lijkschouw Geen WPG-taken Reizigersvaccinatie Openbare Geestelijke Gezondheidszorg 29

4 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 3

5 4 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam Inleiding In dit jaarverslag wordt door de GGD Amsterdam verantwoording afgelegd over de ondernomen activiteiten in het jaar 2011 waarvoor de GR OGZ Amstelland (Gemeenschappelijke Regeling Openbare Gezondheidszorg Amstelland, bestaande uit de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel en Uithoorn) op grond van de Wet Publieke Gezondheid, ofwel WPG (voorheen WCPV) verantwoordelijk is. Dit is vastgelegd in een bestuurlijk convenant dat is afgesloten op 29 oktober 2007 en waarin de samenwerking tussen de GGD Amsterdam en GR Amstelland staat uitgewerkt. In het jaar 2011 zijn de taken conform afspraak uitgevoerd. Uitzondering hierop vormt de inspectie kinderopvang. Voor het eerst sinds de GGD Amsterdam hiervoor verantwoordelijk is in de regio Amstelland, zijn niet alle inspecties uitgevoerd. Oorzaak is de grote zedenzaak die eind 2010 in Amsterdam aan het rollen kwam. Daarnaast waren er nog twee andere zedenzaken in de regio die capaciteit van de GGD gevraagd hebben. De schok die de zaak in het Hofnarretje veroorzaakt heeft, heeft wel geleid tot een kwaliteitsimpuls in kinderopvang. Gemeenten bemoeien zich er meer mee. De GGD heeft deelgenomen aan relevante regionale overleggen, waaronder het ambtelijk en bestuurlijk overleg Zorg en Welzijn, Jeugd en Onderwijs, overleggen met betrekking tot Centra Jeugd en Gezin, Multi Probleem Gezinnen, Lokaal Gezondheidsbeleid en overleggen rondom openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). De GGD trad hierbij op als adviseur. Daarnaast heeft er één bestuurlijke overleg plaatsgevonden tussen de gemeente Diemen, de gemeente Amsterdam, GR OGZ Amstelland en de GGD, waarbij gezamenlijke GGD-gerelateerde zaken en de regionale volksgezondheidsituatie aan de orde zijn gekomen. In hoofdstuk 1 wordt algemene uitleg gegeven over de GGD-organisatie. Vervolgens komen de wethouders Zorg van de gemeenten aan het woord. Daarna worden de activiteiten die in 2010 zijn uitgevoerd toegelicht. Deze zijn uitgesplitst naar WPG-taken (hoofdstuk 3) en geen WPG-taken (hoofdstuk 4). Per activiteit wordt uitleg gegeven over de inhoud en doelstelling, de activiteiten die daarvoor zijn ondernomen en eventuele bijzonderheden die zich hebben voorgedaan.

6 1 5 GGD-organisatie De GGD Amsterdam is de grootste en oudste geneeskundige en gezondheidsdienst van Nederland en heeft een breed scala aan werkzaamheden op het terrein van de volksgezondheid. Het werkgebied omvat de gemeenten Amsterdam, Amstelveen, Uithoorn, Ouder-Amstel, Diemen en Aalsmeer (zie kaart). Gezamenlijk betreft dit zo n inwoners. Ongeveer 1400 GGD-medewerkers, verspreid over meer dan veertig gebouwen in de regio, zijn iedere dag druk in de weer om de gezondheid van de inwoners te bewaken en bevorderen. Amsterdam Ouder-Amstel Amstelveen Uithoorn Aalsmeer Diemen De afdelingen zijn in het onderstaande organogram weergegeven: Algemeen Directeur Directeur DIRECTIE Ondernemingsraad Beleidsadvisering Communicatie Directiesecretariaat STAFAFDELINGEN Facilitair Bedrijf Financiën Informatisering & Automatisering Personeel & Organistie ONDERSTEUNENDE AFDELINGEN Algemene Gezondheidszorg Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio Infectieziekten Jeugdgezondheidszorg Leefomgeving Maatschappelijke en Geestelijke Gezondheidszorg UITVOERENDE CLUSTERS

7 6 2 Zorgwethouders aan het woord Keken de zorgwethouders van de Amstelland-gemeenten in 2010 nog op tegen hoge bezuinigingen, 2011 bleek voor het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling vooral het jaar van vernieuwing. Vernieuwing in de kinderopvang bijvoorbeeld, in de vorming van centra voor jeugd en gezin, de uitvoering van maatschappelijke taken. De GGD wordt daarbij over het algemeen als een grote steun ervaren. Alleen verschillen in schaalgrootte vragen blijvend aandacht. Wethouder Jacqueline Koops (CU), Amstelveen Focus op jeugd Zomerschool, een 75+lunch, Praat met de Raad. Het wemelt in Amstelveen van de initiatieven om burgers te betrekken bij elkaar, bij lokale tradities en bij de politiek. Bezuinigingen hebben in 2011 volgens Jacqueline Koops vooral aangezet tot het benutten van nieuwe kansen. Het meest markant voor haar was de door het Rijk gestimuleerde harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, waaraan de gemeente besloot gehoor te geven. Dit is een ingreep om kwaliteit en toezicht beter te kunnen regelen. In Amstelveen betekent dit dat gesubsidieerde peuterspeelzalen zijn overgenomen door de kinderopvang. De gemeente koopt alleen nog plaatsen in voor de opvang van kinderen van ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. Een verdedigbare bezuiniging, want de lasten worden zo eerlijker verdeeld. In 2011 werd ook gekeken naar de resultaten van E-MOVO, een online gezondheidsonderzoek onder middelbare scholieren. Zoals in veel gemeenten blijkt in Amstelveen sprake te zijn van overgewicht, maar wat vooral naar voren komt is dat veel jongeren niet gezond eten. Voor Jacqueline Koops reden in te zetten op Gezonde School, een GGD-programma rond alcohol, drugs en voeding. De zorgwethouder is zelf moeder van een 1-jarige. Voor haar is de focus op jeugdig Amstelveen vanzelfsprekend. Ze is enthousiast over Triple P, een programma gericht op positief opvoeden waarmee het consultatiebureau werkt. Op haar eigen initiatief werd een zogenaamde complimententeller geïntroduceerd, waarmee ouders het aantal positieve signalen aan hun opgroeiende kind kunnen tellen. Ter bewustwording. Eén van de talrijke dingen die nog in de steigers staan, is de realisatie van een stenen Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), een verzamelgebouw waarin partners als GGD, Altra, Spirit, MEE en Vita samenwerken. Ik hoop dat ook het consultatiebureau hierin een plek krijgt.

8 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 7 Wethouder Ad Verburg (CDA), Aalsmeer Zedenzaak in veilige handen Ook Ad Verburg kijkt terug op een belevenisvol jaar. In Aalsmeer speelde de zedenzaak rond de Uithoornse zwemleraar André V. een grote rol. Een beperkt delict qua aantal slachtoffers - de beschuldiging luidde seksueel misbruik van drie jonge meisjes tijdens de zwemlessen - maar de impact was groot. Aalsmeer is een hechte gemeenschap, iedereen kent elkaar, zegt Verburg. Het leverde een ongelooflijke onrust op. De inzet van de GGD was ook daarom zeer waardevol. Het zedenprotocol is onmiddellijk in werking gezet, er was direct opvang en informatie aan ouders. Je voelde dat de afwikkeling in veilige handen was. Door ouders goed en duidelijk te informeren in een afgeschermde sessie samen met justitie, politie en het zwembad, hebben we een hype kunnen voorkomen. Inmiddels hebben we stappen gezet om met sportclubs, scouting en vrijwilligersorganisaties centrale afspraken te maken over de begeleiding van jonge kinderen. Van een andere orde is de begrotingssystematiek van de GGD. Wethouder Verburg is blij met de aanpassingen die zijn gedaan. De cijfers waren voorheen te algemeen, we zagen niet welke producten de afzonderlijke gemeenten hadden afgenomen. Daar zijn in de raad destijds vragen over gesteld. Het is nu een stuk duidelijker. Hierdoor kunnen we de activiteiten in het lokale gezondheidsbeleid ook beter op elkaar afstemmen. Zo hielden zowel de gemeente als de GGD zich bezig met bijvoorbeeld alcohol en drugs. De GGD heeft alle ervaring en expertise in huis, onnodig voor ons om zelf het wiel uit te gaan vinden. We waarderen de input van de GGD en de bereidheid om mee te denken. Wat interessant wordt, is de uitvoering van de nieuwe Wet gemeenschappelijke regelingen (WGR). Het rijk bepaalt dat GGD en straks één regeling hebben per veiligheidsregio, in ons geval Amsterdam, Amstelland en Diemen. De verschillende schaalgroottes maken het natuurlijk lastig, we moeten als kleine gemeente altijd al oppassen om niet onder te sneeuwen. De oplossing die we hebben bedacht is een overkoepelend structureel overleg van alle betrokken zorgwethouders. We zijn benieuwd hoe dat gaat werken. Wethouder Crys Larson (VVD), Ouder-Amstel Nieuw elan Ouder-Amstel is in beweging. Het dorpsplein van Duivendrecht wordt gerevitaliseerd, straten gaan op de schop, er komen twee nieuwe scholen. Wethouder Crys Larson voelt zich er goed bij. Vernieuwing is nodig, maar ook leuk om mee bezig te zijn. Het geeft nieuw elan. Wat haar wel zorgen baart is de luchtkwaliteit in de schoolgebouwen. Dat blijft een probleem voor de gemeente en voor ouders. Omdat we tussen twee snelwegen zitten, zijn onze mogelijkheden beperkt. Niettemin komen de nieuwe scholen gunstiger te liggen en met een state-of-the-art ventilatiesysteem bereiken we een grote verbetering. Gezondheid staat hoog op de agenda. Het komend jaar willen we aan de slag met de resultaten van de gezondheidsmonitor. Opvallend is dat mensen in onze gemeente relatief veel aan sport doen, maar ongeveer de helft kampt desondanks met overgewicht. Binnenkort bespreken we de bevindingen van de monitor met alle eerstelijners in Ouder-Amstel. We hebben de GGD gevraagd een toelichting te geven en te adviseren. Ik vind dat we als gemeente en zorgsector moeten proberen dichter bij elkaar te komen, bijvoorbeeld op het gebied van alcoholpreventie. Omdat de drank- en horecawet verandert en handhaving straks

9 8 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam een gemeentelijke taak wordt, zijn wij in gesprek met horeca-ondernemers en sportclubs. Maar de input van huisartsen is daarnaast heel wezenlijk, omdat die meer licht kunnen schijnen op de achterliggende problemen van alcoholmisbruik. Decentralisatie vraagt veel organisatie. Ouder-Amstel kiest ervoor het Wmo- en het CJGloket te combineren. Anders dan in Amstelveen maakt het consultatiebureau in deze gemeente geen deel uit van het CJG. Dat is het mooie van gemeentelijk beleid. Je kunt doen wat het beste bij de burgers past. Wij vinden dat de GGD als sterk en vertrouwd merk best op zichzelf kan blijven staan. Wethouder Maarten Levenbach (PvdA), Uithoorn Praktisch blijven Maarten Levenbach deed laatst mee met Zumba-dansen. Het was op een basisschool waar het startschot werd gegeven voor het bewegingsprogramma JUMP-In. Eén van de mooie producten van de GGD, vindt hij. De PvdA-wethouder is voorstander van gerichte acties om problemen aan te pakken. De afgelopen maanden riep iedereen foei en schande omdat er 5% minder is voor de zorg. Ik vind: laten we vooral kijken hoe we omgaan met die resterende 95%. Wat ik een heel goed initiatief vind, is het structureel overleg dat we hebben ingevoerd met alle partijen in de gezondheidszorg - huisartsen, ziekenhuis, tweedelijn, GGD, Vita. Het hele sociale domein wordt opgeschud, verantwoordelijkheden komen veel meer bij de gemeenten te liggen. Denk aan de Wet werk en bijstand en de AWBZ. Ook op veranderingen in de Jeugdzorg per 2015 wordt al voorgesorteerd. De GGD speelt in veel van deze discussies een rol. Wat voor ons altijd een kwestie is: wat regel je lokaal en wat regionaal? De burger moet terecht kunnen bij één loket. Maar daarachter moeten ook de regionale voorzieningen toegankelijk zijn. Hoe zet je dat goed in elkaar? Het is niet eenvoudig. Iets anders is de eis van het rijk om per veiligheidsregio een gemeenschappelijke regeling voor de openbare gezondheidszorg te creëren. De oplossing waar we voor hebben gekozen is een soort holding, een overleg van bestuurders. Cosmetisch misschien, maar ook praktisch. We moeten gewoon dingen voor elkaar zien te krijgen. Zo zou ik ook de GGD aanraden op momenten dat er frictie ontstaat tussen wetenschappelijke inzichten en praktische uitvoering: maak het niet te ingewikkeld. De organisatie is soms misschien wat te veel op Amsterdam georiënteerd, op de problematiek en hectiek van de grote stad, de waan van de dag. Daar zal zo n overleg hopelijk goed voor zijn: dat we de aandacht kunnen opeisen waar we recht op hebben. Je merkt dat de bereidheid er altijd is om te luisteren en te veranderen. Het is een zeer professionele organisatie.

10 3 9 WPG-taken 3.1 Jeugdgezondheidszorg Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg In het Basistakenpakket (BTP) Jeugdgezondheidszorg (JGZ) zijn de taken en verantwoordelijkheden van de Jeugdgezondheidszorg van 0 tot 19 jaar beschreven. Deze zijn gebaseerd op de Wet Publieke Gezondheid (WPG).Het wettelijke basistakenpakket JGZ maakt onderscheid tussen een uniform en een maatwerkdeel. Het uniforme deel bestaat uit verplichte activiteiten die volgens (landelijk) protocol aan alle kinderen en jongeren op een bepaalde leeftijd worden aangeboden. Het maatwerkdeel is een verplicht onderdeel van het Basistakenpakket JGZ en omvat activiteiten die afgestemd moeten worden op behoeftes die binnen een bepaalde gemeente/regio of bij bepaalde doelgroepen bestaan. Het aanbod kan zowel individueel als groepsgewijs worden ingevuld. Dit basistakenpakket is in goede onderlinge samenwerking in 2011 voor de periode opnieuw vastgesteld. Het nieuwe BTP voldoet aan de huidige ontwikkelingen (landelijk, lokaal, regionaal), de lokale situatie, de inspectie-eisen en de richtlijnen JGZ. Uitvoering basistakenpakket, projecten en plusproducten Het basistakenpakket (uniform en maatwerk) is conform de Productbeschrijvingen openbare gezondheidszorg Regio Amstelland d.d uitgevoerd. De daarbij behorende personele formatie was vooralsnog op sterkte; maar het begint echter wel meer moeite te kosten om te beschikken over een goede invalpool. De arbeidskrapte begint meer en meer voelbaar te worden. Twee scholen erbij In september 2011 kwamen er twee scholen bij in de regio Amstelland. Zo ging basisschool de Tra in Uithoorn van start met zo n 25 leerlingen in het eerste schooljaar. De verwachting is dat de school verder gaat groeien. Daarnaast verhuisde de Praktijkschool Koningin Emma (een school voor voortgezet speciaal onderwijs, met 155 leerlingen) per september van Hoofddorp naar Uithoorn. De Koningin Emmaschool is de eerste school voor voortgezet speciaal onderwijs in de regio Amstelland. Beide scholen doen mee aan de preventieve gezondheidsonderzoeken (pgo s). Kidos De invoering van Kidos, het Digitaal Dossier JGZ, verliep in 2011 conform de planning en begroting. De laatste stap was het inscannen van het laatste restant van papieren dossiers eind Hiermee is binnen een periode van drie jaar een megaklus volbracht, waarbij vele JGZ ers betrokken waren en waaraan velen hard aan hebben gewerkt. Het was plezierig om vast te stellen dat planning, fasering, aanpak en begroting juist waren. Wel is het zo dat het werken met een digitaal dossier voor alle professionals binnen JGZ een grote omschakeling is en de registratie in een digitaal dossier structureel extra tijd kost. Dit blijkt ook uit landelijk beschikbare gegevens. SamenStarten Begin 2011 zijn we gestart met de invoering van SamenStarten, een instrument voor vroegsignalering van psychosociale problemen bij 0-4 jarigen, SamenStarten gaat uit van de eigen kracht van ouders en richt zich mede op versterking van de lokale samenwerking in gezondheid en welzijn, waardoor het ook stimulerend is voor de ontwikkeling van het CJG. SamenStarten is evidence based en wordt door de inspectie aanbevolen. Tijdens het verlengd 8-wekenconsult bij JGZ wordt door de verpleegkundige het DMO-protocol gehanteerd. Dit protocol, ontwikkeld door de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) van de gemeente Amsterdam, is een hulpmiddel om in gesprekken met ouder(s)/opvoeder(s) zicht te krijgen op vijf aspecten die van invloed zijn op de ontwikkeling van het kind: het welbevinden van het kind, de competentie van de ouder, de rol van de partner, sociale steun en obstakels (wonen/werken/verslaving/schulden). Indien nodig volgt een huisbezoek en/of wordt verwezen naar passende hulp. In de daaropvolgende Preventieve Gezondheidsonderzoeken (PGO s) evalueert de verpleegkundige de situatie en ondernomen acties. Zonodig zet zij nieuwe acties in. De medewerkers zijn in 2011 intensief getraind in de methodiek, middels scholingen, intervisie en video-interactiebegeleiding. Vanaf april zijn we gestart met de uitvoering en uitrol. In het

11 10 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam najaar was er een startbijeenkomst voor JGZ ers en samenwerkingspartners. Hier kon men nader kennismaken met de methodiek, maar ook informatie uitwisselen rondom adequaat verwijzen binnen de regio. Triple-P Triple-P /Positief Opvoeden is een laagdrempelig en integraal programma met als doel (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen of te verminderen door het bevorderen van competent ouderschap. JGZverpleegkundigen zijn de uitvoerders van niveau 2, wat inhoudt dat zij antwoord geven op alledaagse opvoedingsvragen aan ouders. Andere niveaus gaan over informatiecampagnes, gericht advies en ondersteuning bij gedragsproblemen. JGZ neemt het grootste aandeel in van Triple P interventies in Amstelland en het aantal daarvan blijft ook onveranderd hoog: 1037 eerste contacten over opvoedingsvragen (niveau 2). Babygroepen Voor ouders van eerste kinderen (kind tussen de 2 en 20 weken) organiseert JGZ zogenaamde babygroepen. Dit zijn vier bijeenkomsten gericht op het ondersteunen en versterken van ouders van eerste kinderen, om opvoedingsonzekerheid bij de ouders weg te nemen. De nadruk ligt op het geven van voorlichting, onderling uitwisselen van ervaringen en het wennen aan het ouderschap. Onderwerpen die aan de orde komen: zwangerschap, bevalling, kraamtijd, huilen, troosten, slapen, ritme, hechting, ontwikkeling, spelen en ouderschap. Deelname aan de babygroep wordt gestimuleerd door de verpleegkundige en/ of de arts, waardoor gericht toeleiding plaatsvindt. Uit de evaluaties blijkt dat de babygroepen zeer gewaardeerd worden. Ouders geven aan zich na afloop zekerder te voelen in de omgang met hun kind. Daarnaast werkt de babygroep versterkend voor het eigen netwerk; de meeste ouders houden na afloop onderling contact met elkaar. In 2011 werden vijf babygroepen georganiseerd. In totaal namen 48 ouders/ouderparen deel. Hiervan waren er 35 afkomstig uit Amstelveen, zes uit Ouder-Amstel, vier uit Aalsmeer en drie uit Uithoorn. Vroeg- en Voorschoolse Educatie Eind 2010 hebben we nieuwe afspraken met de Amstelland-gemeenten kunnen maken over eenduidig indiceren en toeleiden naar Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE) voorzieningen in de regio. Bestaande protocollen, werkwijzen en het Digitaal Dossier JGZ zijn aangepast en in het voorjaar van 2011 zijn deze gepresenteerd aan beleidsambtenaren van de gemeenten en de VVE-aanbieders. Per 1 maart 2011 wordt conform de herziene afspraken gewerkt. Na evaluatie met gemeenten en aanbieders hebben we in het najaar van 2011 opnieuw enkele aanpassingen gedaan. In de periode maart t/m december 2011 heeft JGZ in de regio Amstelland 231 kinderen geïndiceerd voor VVE. Het gaat hierbij om kinderen in de leeftijd in de leeftijd van 11 maanden tot en met 2 jaar en 10 maanden. Tijdens de contactmomenten in deze periode kan VVE-indicatie plaatsvinden. Lokaal Analyse Team/RCA JGZ heeft deelgenomen aan het Lokaal Analyse Team/RCA. De afdeling heeft haar expertise ingebracht om samen met ketenpartners te komen tot één plan voor gezinnen die te maken hebben met complexe problematiek. Daarnaast heeft JGZ ook eigen cases ingebracht. Al langer bestond het plan binnen de regio Amstelland om het LAT en het Multi-Disciplinair Overleg Plus (MDO+), waarin onder voorzitterschap van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam complexe problematiek met diverse Jeugdzorgaanbieders werd besproken, samen te voegen. Vanaf oktober werd deze samenvoeging gerealiseerd in het RCA. Uiteindelijk zat JGZ vooralsnog niet als vaste deelnemer in het RCA. Wel heeft JGZ met BJAA werkafspraken gemaakt zodat de informatie en het advies van JGZ meegenomen kan worden. Ook zijn er met de voorzitter van RCA werkafspraken gemaakt, zodat JGZ tijdig de agenda ontvangt en informatie kan geven, dan wel indien nodig aanschuift. Afgelopen periode bleek dat een aantal malen wenselijk. Afgesproken is dat genoemde werkafspraken in 2012 geëvalueerd worden. Stevig Ouderschap In 2011 werden dertig nieuwe trajecten Stevig Ouderschap gestart, een interventieprogramma dat voorziet in begeleiding van gezinnen met een verhoogd risico in een crisis te komen die kan leiden tot huiselijk geweld. gemeente nieuwe trajecten Amstelveen 13 Aalsmeer 5 Uithoorn 6 Ouder-Amstel 6

12 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 11 Nog eens negentien gezinnen kregen op basis van de ingevulde vragenlijsten een indicatie voor het volgen van het programma, maar weigerden deelname: gemeente deelnameweigeraars Amstelveen 7 Aalsmeer 5 Uithoorn 3 Ouder-Amstel 4 Ondanks alle inspanningen blijft het aantal deelnemende gezinnen over de afgelopen jaren stabiel; steeds rond de dertig geïndiceerde gezinnen die deelnemen en tegen twintig geïndiceerde gezinnen die weigeren. Bemoeizorg Bemoeizorg richt zich op kinderen waarover ernstige zorgen bestaan en waarbij men twijfelt aan de verantwoordelijkheid die de ouders nemen in de zorg voor de gezondheid en de ontwikkeling van hun kind. Door middel van extra contacten wordt gedeelde zorg geformuleerd met als doel het inzetten van passende zorgverlening. Bemoeizorg wordt gefinancierd uit OGGZ-middelen. In 2011 namen 28 gezinnen met in totaal 45 kinderen deel aan bemoeizorg, drie gezinnen meer dan geraamd en bekostigd. In het eerste half jaar ging het nog maar om vier gezinnen, in het tweede half jaar kwamen er 24 bij. Centra voor Jeugd en Gezin JGZ heeft in 2011 de frontoffice van het regionaal knooppunt van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Amstelland bemenst, alsook de lokale inlooppunten CJG in Aalsmeer en Uithoorn. Verder leverde ze de maandelijkse rapportages telefonie en cliëntcontacten van alle inlooppunten CJG. JGZ-medewerkers en leidinggevenden namen deel aan diverse werkgroepen en (lokale) bijeenkomsten van het CJG. Daarnaast was JGZ trekker van een van de werkgroepen, namen JGZ ers deel aan de redactieraad, nam de teamleider deel aan het organisatieteam van de CJG-dag in september en regelden de frontoffice-medewerkers de toegang tot het intranetgedeelte op de CJG-website voor alle professionals. Tevens werd JGZ trekker van een werkgroep sociale kaart. Eind 2011 werd bekend dat het convenant CJG Amstelland zou worden opgezegd. Gemeenten Aalsmeer en Amstelveen gaan samen aan de slag met de doorontwikkeling van het CJG, Uithoorn en Ouder-Amstel doen dit vooralsnog individueel. Eind 2011 was nog niet duidelijk wat een en ander zou betekenen voor het CJG-loket/frontoffice. Wij hebben daarom een voorstel gedaan waardoor de frontoffice vooralsnog door ons bemenst blijft. JGZ is de grootste kernpartner van het CJG. Binnen JGZ wordt de noodzaak en urgentie gevoeld om het CJG Amstelland goed neer te zetten en te ontwikkelen. Wij dragen daar met onze expertise graag aan bij. Ondersteuning voor Kinderrijk In het vroege voorjaar van 2011 hebben we als JGZ gedurende een week op diverse kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang van Kinderrijk in Amstelland ondersteuning geboden aan personeel en ouders. Dit naar aanleiding van de aanhouding van een verdachte in relatie tot de zedenzaak in Amsterdam. De aanwezigheid en betrokkenheid van GGD ers werd door zowel Kinderrijk als ouders erg op prijs gesteld. Overige ontwikkelingen De stadsregionale verwijsindex risicojongeren Matchpoint werd eind november door JGZ in gebruik genomen. JGZ-medewerkers zijn geschoold en getraind in het gebruik ervan. Medio juni is de pilot Transitie Jeugdzorg in regio Amstelland van start gegaan, een traject waarin de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg van provincie naar gemeenten wordt overgedragen. JGZ is een van de deelnemers en zal een grotere rol gaan spelen in toeleiding en verwijzing naar jeugd- en opvoedhulp. Deze taak past goed bij de rol en de expertise van JGZ. We zijn enthousiast over de pilot, die zich met name richt op kinderen/ jongeren in het basis- of voortgezet onderwijs. In september verhuisde de JGZ-locatie in Uithoorn van het Amstelplein naar het nieuwe gezondheidscentrum de Waterlinie. Een mooie, eigentijdse en praktische locatie voor zowel klanten als medewerkers. In 2011 werd binnen JGZ een uitvoerig klantenonderzoek uitgevoerd door Bureau O+S (Onderzoek + Statistiek, onderdeel van gemeente Amsterdam). Niet alleen ouders, maar ook jongeren en contactpersonen uit het onderwijs werden op diverse wijzen bevraagd. De onderwerpen van onderzoek waren bejegening, communicatie, bereikbaarheid, contacten, dienstverlening, deskundigheid en kwaliteit van de adviezen.

13 12 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam De ervaringen van alle genoemde groepen waren overwegend positief. We zijn trots op dit resultaat. Om hulpverlening aan multiprobleemgezinnen effectiever te maken is door het Rijk de aanpak Eén gezin, één plan geïntroduceerd. De aanpak moet zorgen voor optimale afstemming van alle hulp en zorg die vanuit verschillende voorzieningen aan een gezin wordt geboden. Vanwege deze aanpak werken wij sinds oktober 2011 met integrale teams JGZ 0-19 jaar. Dit betekende ook in Amstelland een herinrichting. De JGZ-teams in Amstelland vormen nu samen met de teams in Amsterdam Zuid regio 4. Met de integrale teams willen we de aansluiting met wijkgerichte ketenpartners en de CJG s verder versterken. Al sinds vele jaren plant JGZ in de regio Amstelland de spreekuren, consulten en daaraan gekoppelde personele inzet voor 0-4 jaar centraal. Ook haar telefonische bereikbaarheid is centraal geregeld. Vanaf begin 2011 zijn we gestart om het regionaal centraal plannen verder uit te breiden naar JGZ 4-19 jaar. In het derde kwartaal was deze vernieuwde werkwijze volledig geïmplementeerd. Het regionaal centraal plannen levert een belangrijke bijdrage aan een efficiënte klantvriendelijke JGZ met een hoog bereik. Huisvesting De huisvesting van JGZ in de regio Amstelland kan beter. Dit is al een aantal jaar gespreksonderwerp tussen de GGD en de regio. In 2011 is een begin gemaakt met het oplossen van huisvestingsproblemen. De huur van de JGZ-locatie in Aalsmeer hebben we voor de duur van één jaar kunnen verlengen. De eigenaar heeft het pand al geruime tijd in de verkoop staan. Het pand kent veel achterstallig onderhoud, is te klein, voldoet niet aan de eisen en is eigenlijk niet op de juiste plek gehuisvest binnen de gemeente (te ver van kinderrijke nieuwbouwwijk). Een andere locatie lijkt vooralsnog echter niet voorhanden. De huidige huisvesting van de JGZ-locatie in Duivendrecht voldoet niet meer aan de tegenwoordige eisen voor JGZ-locaties. Daarnaast is het gezien de beperkte openstelling in verband met het geringe aantal kinderen ook kostbaar om een geschikte en kwalitatief goede JGZ-locatie in Duivendrecht te exploiteren. Samen met de gemeente Ouder-Amstel gaan we in 2012 op zoek naar een oplossing. De locaties Bourgondische Laan en Melkweg in Amstelveen kampen met achterstallig onderhoud en ruimtegebrek. Samen met de locatie Laan van de Helende Meesters zijn er drie JGZ-locaties in Amstelveen, maar spreiding hiervan is niet ideaal. Een mogelijkheid zou zijn de JGZ-locatie Melkweg onder te brengen in locatie Orion die ten behoeve van het CJG ontwikkeld wordt. Eind 2011 is een onderzoek hiernaar gestart. De GGD blijft in overleg met de gemeente Amstelveen om voor de JGZ- locaties een kwaliteitsslag te maken. De locatie in Uithoorn is net vernieuwd en prima geschikt voor het werk van JGZ. GGD Amsterdam wil graag samen met de regio bekijken of het totale huisvestingsvraagstuk in 2012 verder aangepakt kan worden door verbeteringen te realiseren waar dat nodig en mogelijk is.

14 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 13

15 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 14

16 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 15 Kengetallen JGZ Aantal kinderen van 0-4 jaar onder zorg 0 jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 0-4 jaar Aalsmeer Amstelveen Ouder-Amstel Uithoorn Totaal Bereik 0-jarigen: kinderen geboren in 2011 met consult in 2011 consult geen consult Aalsmeer Amstelveen Ouder-Amstel Uithoorn Totaal Bereik 3-jarigen: kinderen geboren in 2008 met consult in 2011 consult geen consult Aalsmeer Amstelveen Ouder-Amstel Uithoorn Totaal Aantal leerlingen van 4-19 jaar onder zorg Totaal aantal kinderen PO Totaal aantal kinderen SBO 370 Totaal aantal kinderen VO + SVO Totaal aantal kinderen ROC 850 totaal aantal leerlingen onder zorg Het gaat hier om de kinderen die onder de zorg van de JGZ-regio Amstelland vallen. Het aantal leerlingen van 4-19 onder zorg kan niet makkelijk per gemeente worden uitgesplitst, aangezien het kind niet altijd naar school gaat in de gemeente waar hij/zij woont. Dit geldt vooral voor het voortgezet onderwijs, zoals in Ouder-Amstel, waar geen school voor voortgezet onderwijs is. Kinderen uit Ouder-Amstel gaan dus naar diverse scholen in Amsterdam of elders in de regio.

17 16 Jeugdgezondheidszorg: preventie voorop Van hielprik tot coaching van ouders: alles wat cluster Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de GGD Amsterdam moet en kan doen, staat in het JGZ-productenboek. De Amstelland-gemeenten zijn blij met de heldere systematiek en positief over de ervaringen met producten als Samen Starten en Stevig Ouderschap. JGZ-productenboek De overheveling van taken naar gemeenten veroorzaakt veel beweging in het sociale domein. Gemeenten en partners in zorg en welzijn slaan de handen steviger in elkaar. Maar wie doet wat in de nieuwe situatie? En op welke schaal? Waar ligt de regie? Het is ook in Amstelland een behoorlijke puzzel. De plaats van de jeugdgezondheidszorg is een van de puzzelstukjes. Moet het GGDconsultatiebureau als aparte naam blijven bestaan, zoals het bestuur van Uithoorn en Ouder-Amstel wil? Of moet het als icoon opgaan in het Centrum voor Jeugd en Gezin? De gemeenten doen hun best lokale behoeften met landelijke eisen te verenigen. En het productenboek van de JGZ komt aan deze maatwerkgedachte tegemoet. Maatwerk In het JGZ-productenboek staat een omschrijving van alle activiteiten, de inzet en de prijs van het aanbod. Er is een verplicht uniform deel, waaronder de reguliere huisbezoeken en de rijksvaccinaties. Er is een maatwerkdeel, waarin de door het rijk gegeven kaders zijn uitgewerkt in een lokaal toepasbaar product. En er zijn de plusproducten, programma s en projecten waarvoor de blauwdruk veelal landelijk klaarligt en die lokaal worden ingevuld, zoals het programma Stevig Ouderschap. Heldere omschrijving Het resultaat is een mooie, afgewogen waaier van producten, zegt Marius Reijnen, beleidsadviseur bij de gemeente Uithoorn, die namens de Amstellandgemeenten over het productenboek overlegde met regiomanager JGZ-Amstelland Petra van Tiggelen. Alles is helder omschreven zodat we snappen waar het voor is en wat we ervan kunnen verwachten. Je weet wat je krijgt voor je geld en wie je aan moet spreken als iets niet goed gaat. De meeste plusproducten zijn door Amstelveen, Aalsmeer, Ouder-Amstel en Uithoorn gezamenlijk ingekocht. Zoals de toeleiding naar vroeg- en voorschoolse educatie (VVE), waarbij is de indicatiestelling is geharmoniseerd. SamenStarten SamenStarten is een van de producten in het basistakenpakket voor nul tot vierjarigen waarvan het belang in de Amstelland-gemeenten alom wordt erkend. Een programma ter ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen, dat de GGD conform inspectie-eisen aanbiedt als evidence based instrument voor vroegsignalering. SamenStarten is met name gericht op het bijstaan van ouders. Bij het acht weken consult is twintig minuten extra tijd gereserveerd om met hen te praten over alle aspecten van het gezinsleven. Verpleegkundigen die met SamenStarten werken noemen vooral deze empowerment als winst. Marjolein Keij is projectleider van het programma in Amsterdam en Amstelland. Je bouwt een vertrouwensrelatie met elkaar op, waardoor een open gesprek vaak mogelijk is. Ouders delen wat goed gaat en waar ze trots op zijn, dit werkt versterkend. Daarnaast ontstaat een sfeer waarin ze ook hun zorgen durven uit te spreken. Vaak komt een ouder zelf tot een oplossing tijdens het gesprek. Dat ze hulp inschakelen van hun eigen netwerk, zodat ze een avondje kunnen ontspannen bijvoorbeeld. Er zijn ook situaties waarin ouders hulp willen, dan helpen wij ze op weg. Normaliseren Marjolein werkte zelf acht jaar als jeugdverpleegkundige in Amsterdam Zuidoost. Het DMO-protocol, nu onderdeel van SamenStarten, vond ze enorm motiverend. Je pikt als verpleegkundige altijd veel signalen op. Het protocol voorzag in extra tijd en systematische aandacht voor al die factoren. Dat was een enorme erkenning. SamenStarten is een verrijking voor je rol als verpleegkundige, vindt ook Anneke Bijl, teamleider van cluster JGZ in Amstelland. Met gerichte vragen

18 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 17 vorm je een beeld. Hoe ouders het samen rooien, waar ze hun steun vandaan halen, wat ze belangrijk vinden en wat hun verwachtingen zijn. Je merkt dan ook wanneer het minder gaat en waarin je ze kunt steunen. Ouders moeten weten dat sommige problemen vaker voorkomen, dat anderen ze ook hebben. Baby s die urenlang huilen, bijvoorbeeld, druk op de relatie. Normaliseren, noemen we dat. We merken dat dat veel ouders geweldig helpt. En wat al goed gaat, dat wil je alleen maar versterken. Stevig Ouderschap Het interventieprogramma Stevig Ouderschap had in Amstelland al eerder wortel geschoten. Het programma voorziet in begeleiding van gezinnen met een verhoogd risico op kindermishandeling. Een gekwalificeerde interventieverpleegkundige legt in dit programma in anderhalf jaar tijd zes à zeven huisbezoeken af, waarbij zij ouders steunt bij het veilig opvoeden van hun kind. Anders dan bij Samen Starten, dat álle kinderen betrekt, selecteert Stevig Ouderschap te volgen gezinnen middels een vragenlijst aan ouders. De vragen gaan over risicofactoren zoals geweld en onveiligheid in de eigen jeugd. Laagdrempelig Marianne Telgenhof is één van de drie interventieverpleegkundigen die werken met Stevig Ouderschap in Amstelland. Het invullen van de vragenlijst is niet verplicht, maar wij proberen ouders te stimuleren dit wel te doen. Tijdens het eerste huisbezoek vraag je naar hun ervaringen met het ouderschap. Je zeg bijvoorbeeld: Soms begint ouderschap wat minder ontspannen. Hoe is dat bij u? Ook vraag je naar de eigen jeugd. Blijken er negatieve ervaringen te zijn, dan brengen we Stevig Ouderschap onder de aandacht en proberen we hen te motiveren deel te nemen. Marianne denkt wel dat de toeleiding beter kan, door meer aandacht voor het programma in een vroeger stadium. Ik denk dat de doelgroep groter is dan de mensen die we zien, en dat is een gemiste kans. De kracht van het programma zit in de laagdrempeligheid, denkt ze. Je bent geen therapeut, je bent gewoon luisterend aanwezig. Wat je vaak hoort is: Fijn dat je er bent, want familie en vrienden hebben altijd hun mening klaar en hebben ook lang zoveel geduld niet. Ouders uit de doelgroep zijn vaak onzeker en stellen zich afhankelijk op van wat de directe omgeving vindt. Ze ervaren weinig sociale steun. Huilbaby s Een veel voorkomend probleem zijn baby s die heel veel huilen. Soms zien ouders niet dat het kind huilt omdat het moe is. Het is voor hen moeilijk om de verschillende soorten huiltjes (honger, vermoeidheid, vieze luier etc.) te onderscheiden. Ook kan het huiltje haken aan pijnlijke persoonlijke ervaringen uit het verleden van de ouders. Iemand kan bijvoorbeeld ooit in de steek zijn gelaten en dat gevoel projecteren op de huilende baby. Het is dan makkelijk om niet een baby te zien die moe is en naar bed moet, maar een baby die zielig is, in de steek gelaten. Het gevolg kan zijn dat ouders de baby oppakken en bij zich houden. Daardoor gaat men voorbij aan het eigenlijke probleem, wordt het inslaapproces verstoord en kan de baby makkelijk overprikkeld raken. Ik vraag de ouders wat zij zien aan het huiltje van de baby, dan vertel ik wat ik zelf zie en denk dat de baby nodig heeft. Ik help ouders het kindje rustig in bed te leggen en laat ze dan weglopen. Het is fijn om ouders te leren hun eigen gevoelens niet te projecteren op hun baby en ze onder meer door het leren interpreteren van verschillende huilsoorten in staat te stellen om in te zien wat de baby werkelijk nodig heeft. Als ouders merken dat de aanpak werkt, worden ze merkbaar ontspannen. En de baby natuurlijk ook. Geen afwijzing of oordeel dus, maar naast de ouders staan en ze ondersteunen. Ik geef ouders de regie en zet ze in hun kracht. Schulden en huisvestingsproblemen In Amstelland startten in 2011 in totaal 30 gezinnen een traject Stevig Ouderschap. Ik heb zelf één keer het Steunpunt Huiselijk Geweld ingeschakeld, maar geen enkel gezin heb ik tot nu toe hoeven melden bij de Kinderbescherming. Marianne en haar collega s ervaren veel steun van partners uit zorg en welzijn, ook van vrijwilligersorganisaties als Homestart en Humanitas. Waar ze zich zorgen over maken zijn de schulden en huisvestingsproblemen die in veel gezinnen de sfeer bepalen. Daar hebben wij vaak geen antwoord op.

19 18 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 3.2 Milieu & Gezondheid Algemeen Het cluster Leefomgeving bestaat uit drie afdelingen: Milieu & Gezondheid, Luchtkwaliteit en Dierplaagbeheersing. De afdeling Milieu & Gezondheid houdt zich bezig met alle onderwerpen waar milieu en gezondheid elkaar raken. De afdeling behandelt meldingen van burgers, geeft adviezen aan bestuur, collegadiensten en bewoners, geeft voorlichting, doet onderzoek en signaleert nieuwe problemen. De afdeling voert deze activiteiten uit in alle gemeenten van het werkgebied van de GGD Amsterdam, dus ook voor Amstelland en Diemen. Milieu & Gezondheid biedt daarnaast tweedelijns ondersteuning aan de GGD en van de provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland en coördineert de zogenaamde GAGS (Gezondheidkundige Adviseur Gevaarlijke Stoffen) functie voor de veiligheidsregio s in deze provincies. Medewerkers van de afdeling draaien zelf mee in de piketfunctie GAGS. De afdeling luchtkwaliteit beheert het luchtmeetnet van Amsterdam. Daarnaast doet de afdeling (aanvullend en betaald) het beheer van de online luchtmeetnetten van de provincie Noord-Holland, de gemeente Zaanstad, de haven van Amsterdam en de Milieudienst van Curaçao. Ook doet ze offline metingen met Palmesbuisjes in Zaanstad, Amstelveen, Diemen, Utrecht en Ouder-Amstel (buiten de reguliere begroting, tegen betaling). In opdracht van diverse gemeenten en bedrijven voert de afdeling Luchtkwaliteit projectmatige metingen uit bij bodemverontreinigingen, arbo-hygiënische vraagstukken en wetenschappelijke onderzoeken. Elk jaar rapporteert de afdeling onder andere over de luchtkwaliteit in Amsterdam. Samen met de afdeling Milieu & Gezondheid doet de afdeling onderzoek naar onder andere maatregelen om de lucht schoner te maken (waaronder een landelijk onderzoek naar de effectiviteit van de milieuzone), de invloed van scheepvaart op de luchtkwaliteit en filter- en ventilatietechnieken op scholen langs rijkswegen en andere drukke wegen. De afdeling Dierplaagbeheersing (DPB) sluit contracten af met bedrijven/instellingen om door dieren veroorzaakte overlast beheersbaar te maken. De afdeling komt in actie zodra particulieren/ instellingen incidentele meldingen van overlast doen. Daarnaast vinden er in samenspraak met de stadsdelen activiteiten plaatst in de openbare ruimte (monitoring en beheersbaar maken overlast). De nadruk ligt daarbij op het voorkómen van overlast van dierplagen, met dierenwelzijn en milieu als belangrijke pijlers. We hebben deze visie ook voor de openbare ruimte ontwikkeld, samen met andere diensten van de gemeente Amsterdam, de stadsdelen en diverse dierenwelzijnsorganisaties. De visie is te lezen in de nota Beleid en aanpak van schade of overlast door dieren in de openbare ruimte (met gezond verstand samenleven met dieren). Dierplaagbeheersing is grotendeels een markttaak. Voor Amsterdam voert de afdeling DPB ook zorgtaken uit, zoals het ophalen van dode dieren, afhandeling van meldingen over de bruine rat in en om woningen en een 24-uurs beschikbaarheiddienst. Sinds 2009 coördineert DPB samen met de afdeling Milieu & Gezondheid de bestrijding van de eikenprocessierups, in opdracht van de stadsdelen verenigd in het Groenoverleg (GGA). Activiteiten 2011 Een ontwikkeling die vanaf 2006 is ingezet is het meer aandacht geven aan gezondheid bij ruimtelijke projecten. De afdeling heeft jarenlang geijverd om gevoelige groepen beter te beschermen tegen luchtverontreiniging, bijvoorbeeld door terughoudend te zijn bij het bouwen van gevoelige bestemmingen zoals scholen langs drukke wegen. In 2010 was de Academische Werkplaats Medische Milieukunde afgelopen. Dit was een samenwerkingsverband met het toonaangevende onderzoeksinstituut IRAS van de Universiteit Utrecht, waarin onderzoek werd gedaan naar verschillende maatregelen om de lucht schoner te maken, zoals filter- en ventilatietechnieken op scholen langs rijkswegen en andere drukke wegen. Het succes van de Academische Werkplaats heeft geleid tot een vervolg waaraan ook de GGD Rotterdam-Rijnmond en de Erasmus Universiteit meedoen ( ). Hierin zal onder andere onderzoek plaatsvinden naar de gecombineerde gezondheidseffecten van factoren in de stedelijke leefomgeving (lucht, geluid, groen). In 2010 is in de Amstelland-gemeenten (aangevuld met Diemen) de vierjaarlijkse gezondheidsmonitor gedaan. In 2011 is een uitgebreide analyse gedaan van de gegevens die in verschillende hoofdstukken over de verschillende aspecten van gezondheid zijn beschreven. De afdeling Milieu & Gezondheid heeft bijdragen geleverd aangaande bezorgdheid

20 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam 19 over veiligheid en gezondheid in de woonomgeving, overlast en slaapverstoring door geluid, geurhinder en vocht en schimmel in de woning. In alle gemeenten werd geadviseerd over de eikenprocessierups en gezondheid. Daarbij werd materiaal aangeleverd over de bestrijding en monitoring zoals die in Amsterdam plaatsvindt. In het kader van het project Verbetering ventilatie basisscholen hebben we in 2011 twee scholen bezocht in Amstelveen: De Zwaluw en Palet Noord. In Aalsmeer, Ouder-Amstel en Uithoorn hadden zich geen scholen aangemeld die in aanmerking kwamen voor het project. In Amstelveen is vanwege klachten over vocht en beperkte ventilatie een onderzoek uitgevoerd in een bijgebouw van de Roelof Venemaschool. In Uithoorn is vanwege klachten over temperatuur en ventilatie nog een onderzoek gaande in de Brede school Legmeer. In beide gevallen is het rapport verstuurd naar de betreffende gemeenten. Om het werk van de afdeling onder de aandacht te brengen bij de bevolking van Amstelland en Diemen werden regelmatig artikelen aangeleverd bij de gemeente en de plaatselijke kranten. In de artikelen zijn verschillende onderwerpen behandeld die interessant zijn voor de bevolking, bijvoorbeeld asbest, kwik, koolmonoxide, vochtproblemen, mechanische ventilatie, balansventilatie et cetera. Een medewerker heeft op 24 januari op RTV Amstelveen verteld over de noodzaak en juiste wijze van ventileren. In Amstelveen heeft de afdeling op 13 januari een voorlichting georganiseerd over de eikenprocessierups en gezond groen in de wijk. De dag was bedoeld voor geïnteresseerde ambtenaren uit de regio (voornamelijk uit de Amstellandgemeenten). In verband met het bestrijden van de eikenprocessierups werd onder andere gekeken naar ervaringen uit Amsterdam en uit Brabant, waar de rups al langere tijd voorkomt. Er bleek veel behoefte te zijn aan kennis delen en samenwerken. In het kader van gezond groen zijn aan het einde van de dag twee bouwplannen (uit Amstelveen en Aalsmeer) bekeken en van advies voorzien. Naar aanleiding van problemen met asbest op scholen in Amsterdam is een brief verstuurd aan de gemeenten, waarin de afdeling waarschuwt om ook bij kleinere (ver)bouwwerkzaamheden op scholen goed op de eventuele aanwezigheid van asbest te letten. De afdeling heeft een notitie gemaakt voor de regio rond Schiphol, naar aanleiding van een Zwitsers onderzoek over de invloed van geluid van vliegverkeer op gezondheid. Het Zwitserse onderzoek bleek vergelijkbare resultaten op te leveren met eerdere resultaten op dit gebied. De notitie is gestuurd naar alle Amstelland-gemeenten. Aan Ouder-Amstel is twaalf keer advies uitgebracht. De adviezen gingen over ventileren op een school langs een snelweg en over onderzoek op het gebied van luchtkwaliteit en gezondheid. Daarnaast is er input geleverd voor het Actieplan Geluid. Aan Uithoorn zijn adviezen uitgebracht over een kinderdagverblijf waar men zich zorgen maakte over het geluidsniveau (in verband met Schiphol) en over luchtkwaliteit. Ten tijde van de brand in Moerdijk maakte men zich zorgen over deeltjes die terechtkwamen op auto s. Het bleek echter om stuifmeel te gaan. De afdeling Milieu & Gezondheid heeft verder deelgenomen aan overleg over natuurspeelterreinen. Ook is het nog interessant om te vermelden dat een GAGS (Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen) van onze afdeling betrokken was bij een oefening van de GHOR op het terrein van Cindu Chemicals in Uithoorn. De GGD Amsterdam verricht geen reguliere taken op het terrein van luchtmetingen in Amstelland. In Amstelveen en Ouder-Amstel werden luchtmetingen (NO2) verricht met een palmesbuisjes-netwerk. Deze metingen worden apart gefinancierd. Gerealiseerde aantallen Aalsmeer Amstelveen Ouder-Amstel Uithoorn Totaal Aantal meldingen Aantal adviezen Aantal voorlichtingsactiviteiten Aantal publicaties

21 20 Jaarverslag GR OGZ Amstelland 2011 GGD Amsterdam Het grootste deel van de meldingen betrof in 2011 klachten in verband met bezorgdheid (36%), longen/ luchtwegen (26%) en hinder (19%) De oorzaak van de klacht betreft vaak vocht en schimmel (25%), vervuilde lucht (15%, stank inbegrepen) en asbest (12%). Dit beeld is weinig anders dan dat van voorgaande jaren. Het aantal meldingen is lager dan geschat, maar hoger dan vorig jaar. Dit is gunstig uit het oogpunt van actief burgerschap en wijst erop dat de Amstelland-gemeenten bezig zijn met een inhaalslag. Het aantal adviezen is weliswaar lager dan geschat, maar de adviezen die niet specifiek aan een gemeente zijn toe te schrijven (ook niet aan Amsterdam) zijn allemaal bij Amsterdam gerekend en komen dus niet terug in de voorgaande tabel. Dit geldt ook voor algemene adviezen ten behoeve van de regio Amstelland, alsook voor de voorlichtingsactiviteiten (met name presentaties) en publicaties, die in totaal (dus inclusief Amsterdam) hoger uitkomen dan gepland. 3.3 Infectieziektenbestrijding De onderafdeling Infectieziekten van cluster Infectieziekten houdt zich bezig met het opsporen, behandelen en voorkomen van infectieziekten. Om deze activiteiten mogelijk te maken is er een meldingsplicht voor de behandelend arts en het laboratorium waar de diagnose is gesteld: zij moeten de patiënt melden bij de GGD. Daarnaast dienen instellingen zoals verpleeghuizen en scholen melding te doen van een ongewoon aantal zieken. Kengetallen Infectieziektenbestrijding Amstelland verbeteren, doet inspecties van tatoeage- en piercingstudio s en geeft in Amsterdam ship sanitation certificaten aan schepen. Activiteiten 2011 Bij de Inspectie Kinderopvang zijn in 2011 niet alle inspecties kinderopvang gerealiseerd vanwege alle extra werkzaamheden die verband houden met de aanbevelingen van de Commissie Gunning. Deze commissie was ingesteld om te leren van de grote zedenzaak in Amsterdam. Wat kan er allemaal beter in de kinderopvangsector, samen met het toezicht op de sector en de handhaving. De commissie Gunning en haar uitwerking heeft veel capaciteit gevraagd van de Inspectie Kinderopvang. Als gevolg daarvan zijn niet alle inspecties uitgevoerd. Wel zijn er prioriteiten bij het toezicht gesteld op basis van ervaringen uit het verleden. Het niet kunnen uitvoeren van alle inspecties is niet tijdig aan alle gemeenten gecommuniceerd. Om dit niet opnieuw te laten gebeuren zijn hierover inmiddels afspraken gemaakt. Bij het uitvoeren van de inspecties wordt vanaf september bovendien gewerkt met het opstellen van zogenaamde risicoprofielen per locatie. Dit is een nieuw instrument op basis waarvan het inspectieregime per locatie in de toekomst bepaald kan worden. Dit instrument is landelijk vastgesteld. Rondom de Technische Hygiënezorg is eind 2010 een uitgebreid contract afgesloten met zorgaanbieder Cordaan voor een intensieve begeleiding van al hun verpleeghuizen in de regio Amstelland. Kengetallen Hygiëne en Inspectie Amstelland Gemelde ziektes 89 Controles piercing/tatoo 4 Bezoekers 503 H&P Contracturen kinderopvang Hygiëne en Inspectie Algemeen De afdeling Hygiëne en Inspectie heeft twee aparte taken: De Inspectie Kinderopvang houdt toezicht op kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus, gastouders en peuterspeelzalen. De Technische Hygiënezorg geeft adviezen om de hygiëne en infectiepreventie bij diverse instellingen en collectieve voorzieningen te 3.5 Tuberculosebestrijding De GGD Amsterdam verzorgt de tuberculosebestrijding voor haar gehele werkgebied vanuit het hoofdkantoor te Amsterdam. De volgende resultaten zijn in 2011 behaald. De aanbevelingen uit het visitatierapport van 2010 zijn in 2011 besproken en waar mogelijk is implementatie gestart. In 2011 is toegewerkt naar een nieuw contract met de regio Noord- Holland Flevoland voor de inzet van artsen