Veiligheidsbeleid De Lans. Schooljaar

Transcriptie

1 Veiligheidsbeleid De Lans Schooljaar Inhoud Veiligheidsbeleid, visie doelen en uitgangspunten... 1 Communicatie en voorlichting... 3 Coördinatie en organisatie... 3 Melding en registratie... 4 Evaluatie... 5 Bijlage 1: leerlingenprotocol... 6 Bijlage 2: Incidentenformulier... 8 Bijlage 4: Pestprotocol Bijlage 4: Afspraken vreedzame school Afspraken leerkrachtgedrag na Blok Afspraken leerkrachtgedrag na Blok Afspraken leerkrachtgedrag na Blok Afspraken leerkrachtgedrag na Blok Bijlage 5: Vragen mentorgesprekken met betrekking tot veiligheid Bijlage 6: Los het op... 18

2 Veiligheidsbeleid, visie doelen en uitgangspunten Het veiligheidsbeleid van de Lans is een integraal beleidsplan voor sociale veiligheid. Dit wil zeggen dat het beleidsplan zich richt op alle vormen van grensoverschrijdend gedrag, agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, die binnen of in de directe omgeving van de school kunnen voorkomen. De Lans maakt, als school voor speciaal onderwijs, deel uit van de Stichting vrijescholen Athena. De Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E), geïnitieerd door de stichting, wordt een maal per vier jaar uitgevoerd en wordt zo vaak als nodig is, tussentijds aangepast. Het beleid met betrekking tot de fysieke veiligheid verwerken we niet in dit veiligheidsplan. In het veiligheidsplan van de Lans ligt het accent op de sociale veiligheid en de incidentregistratie. Visie We streven naar een leef- en leerklimaat waarin ons personeel en onze leerlingen zich veilig voelen en zich positief verbonden voelen met de school. Een positieve sociale binding met onze school vormt een belangrijke voorwaarde voor een zo optimaal mogelijk werkklimaat voor ons personeel en leerklimaat voor onze leerlingen. Ons sociaal veiligheidsbeleid heeft als doel alle vormen van grensoverschrijdend gedrag, agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten binnen of in de directe omgeving van de school te voorkomen en daar waar zich incidenten voordoen adequate maatregelen te treffen om verdere escalatie te voorkomen De wettelijke verplichtingen Bij het ontwikkelen van onze visie op het terrein van sociale schoolveiligheid hebben we rekening gehouden met de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet, die sinds 1 januari 2007 van kracht is. We willen in elk geval voldoen aan de wettelijke verplichtingen. Onderdeel van het totale schoolbeleid Ons veiligheidsbeleid betreft geen losstaande aanpak, maar is een integraal onderdeel van ons totale schoolbeleid. Planmatige aanpak Het opstellen en uitvoeren van ons veiligheidsbeleid gebeurt planmatig. Wij hanteren hierbij de kwaliteitszorgcyclus. Volgens artikel 12 van de Arbeidsomstandighedenwet werken werkgevers en werknemers bij de uitvoering van het beleid samen. De Stichting vrijescholen Athena, directeur en de medewerkers zijn 1

3 samen verantwoordelijk voor de uitvoering van ons beleid met betrekking tot sociale veiligheid. De Stichting vrijescholen Athena zorgt in de eerste plaats voor het opzetten van algemeen beleid voor de hele organisatie en voor een adequate overlegstructuur. De directeur en de medewerkers zorgen voor de uitvoering van het beleid. Het plan van aan-pak wordt in overleg met de (G)MR vastgesteld. Samenhangend preventief beleid op primair, secundair en tertiair niveau Ons veiligheidsbeleid heeft betrekking op drie vormen van preventie: primaire, secundaire en tertiaire preventie. Wij streven ernaar om ons preventief en curatief beleid zoveel mogelijk in samenhang uit te voeren. Deze samenhangende aanpak komt tot uiting in de manier waarop wij ons plan van aanpak met betrekking tot sociale veiligheid hebben opgesteld. Primaire preventie betekent dat we een zodanig schoolklimaat hebben, dat ons personeel en onze leerlingen werken en leren in een veilige omgeving, waardoor uitval wordt voorkomen. Ons beleid op primair niveau blijkt uit: onze aandacht voor onderwijs op maat. onze methode voor sociale emotionele ontwikkelingen De vreedzame school. (Bijlage voorbeeld Los het op kaart) bij deze methode horen ook afspraken die schoolbreed zijn ingevoerd. ( zie bijlage) de mentorgesprekken waarbij specifieke aandacht is voor (sociale) veiligheid. In deze vragenlijst zijn ook de vragen verwerkt die landelijk worden bijgehouden door de PO raad ( zie bijlage) onze aandacht voor normen- en waardeontwikkeling, waarbij wij de nadruk leggen op het voorbeeldgedrag van ons personeel tegenover leerlingen en ouders. de menselijke maat die wij blijven nastreven. De Lans is een kleine school. Wij streven naar een organisatie waarin ieder personeelslid en iedere leerling zich gekend blijft voelen, de actieve rol die wij van ouders verwachten en onze actieve aanpak van het (digitaal) pesten. Met ons beleid voor secundaire preventie richten we ons op personeelsleden en risicoleerlingen, die een meer dan gemiddelde kans lopen om dader of slachtoffer te worden en op situaties die extra gevoelig zijn voor criminaliteit. De secundaire preventie betreft ook de vroegtijdige signalering van mogelijke situaties van seksuele intimidatie. Voorbeelden van ons beleid op secundair niveau zijn: zo vroegtijdig mogelijk problemen signaleren en aanpakken, door onder andere mentorgesprekken trainingen omgaan met agressie en geweld. Trainingen die gevolgd worden voor de methode de vreedzame school. Onze tertiaire preventie heeft betrekking op leerlingen, personeel en situaties, waarbij er daadwerkelijk sprake is van agressie, geweld, pesten, discriminatie, seksueel misbruik. We willen een zo adequaat mogelijke aanpak bij gebleken problemen realiseren. Daarbij zijn snelheid van handelen, een zorgvuldige analyse van de eventuele achterliggende problematiek, een goede 2

4 klachtenregeling en een goede afstemming en communicatie met en doorverwijzing naar hulpverlening belangrijke succesfactoren. Samenwerking met externe partners Het veiligheids- en geweldsprobleem is niet van de school alleen. Het probleem heeft ook te maken met de directe omgeving van de school en de weg van huis naar school. Belangrijk is om afspraken te maken met externe instellingen en de gemeente om zaken goed op elkaar af te stemmen en korte communicatielijnen te hanteren. Communicatie en voorlichting Voorlichting vormt voor ons schoolbestuur een belangrijk onderdeel van het veiligheidsbeleid. Hiervoor zijn twee redenen: het geven van voorlichting over ons sociaal veiligheidsbeleid is een wettelijke verplichting (artikel 8 Arbowet); door middel van voorlichting kunnen we meer draagvlak realiseren. Het is daarbij belangrijk dat voorlichting niet uit eenrichtingsverkeer bestaat, waarbij het personeel alleen geïnformeerd wordt over het beleid. Ons veiligheidsbeleid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van schoolleiding en personeel, het bevoegd gezag, de directie, het team, het onderwijsondersteunend personeel, de medezeggenschapsraad, de ouders, de leerlingen, de stagiaires, de hulpouders, enzovoorts. Wel zal het initiatief veelal liggen bij het bevoegd gezag en/of de directie. In het kader van deze voorlichting wordt het personeel geïnformeerd over: de noodzaak en de achtergronden van ons veiligheidsbeleid; de bevindingen van de risico-inventarisatie en ander onderzoek naar de veiligheid op onze school; de manier waarop we het beleid voeren alle consequenties van de meld- en aangifteplicht; de gedragsregels van de school; de functie van vertrouwenspersoon op het gebied van veiligheid. Ook ouders en leerlingen worden bij de voorlichting betrokken. Dit doen we door een samenvatting van ons beleidsplan en de gedragsregels in de schoolgids op te nemen. Coördinatie en organisatie De directeur van de Lans is verantwoordelijk voor de coördinatie van het veiligheidsbeleid binnen onze organisatie. Bij de coördinatie gaat het niet alleen om de uitvoering, maar ook om het bewaken en stimuleren van de voortgang. 3

5 De Commissie van Begeleiding is intensief betrokken bij de sociale veiligheid van onze leerling-populatie. De CVB heeft een actieve rol in de preventie, aanpak en afhandeling van grensoverschrijdend gedrag. In de agenda zijn incidentmeldingen opgenomen en worden besproken. Contactpersoon en vertrouwenspersoon De Stichting vrijescholen Athena heeft minimaal één contactpersoon per school en een externe vertrouwenspersoon aangesteld. In de schoolgids staat wat hun namen en functies zijn en op welke manier ze zijn te bereiken. Contactpersonen zorgen voor de eerste opvang en verwijzen de klagers door naar de leidinggevende of de vertrouwenspersoon. Omgaan met de media De Stichting vrijescholen Athena onderhoudt de contacten met de media en derden in geval van incidenten. Het personeel van de school verwijst de media en derden dan ook consequent door naar het bestuur. In geval zich een ernstige calamiteit voordoet, loopt alle communicatie met externen via de door het bestuur aangewezen contactpersoon. Klachten In geval zich op het terrein van agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten klachten en/of bezwaren voordoen, wordt de algemene procedure van de klachtenregeling gehanteerd. De klachtenregeling is terug te vinden in de schoolgids. Wij zijn aangesloten bij de landelijke klachtencommissie en vermelden de bereikbaarheid in de schoolgids. Wij informeren de medezeggenschapsraad meteen over elk gegrond oordeel van de klachtencommissie en de maatregelen die het bevoegd gezag naar aanleiding van dat oordeel zal nemen. Sociaal jaarverslag In het sociaal jaarverslag worden de activiteiten in het kader van sociale veiligheid beschreven en het aantal meldingen vermeld. De benodigde personele en financiële middelen In de jaarlijkse budgetteringsronde worden de activiteiten in het kader van sociale veiligheid begroot. De omvang van de kosten wordt mede bepaald door het aantal te ondernemen verbeteractiviteiten die zijn opgenomen in het plan van aanpak. Melding en registratie Melding Onze school is wettelijk verplicht om bepaalde ongevallen te melden aan de Arbeidsinspectie. Iedereen op onze school heeft de verantwoordelijkheid om aan de directie door te geven wanneer een ongeval heeft plaatsgevonden. Artikel 9, lid 1 van de Arbeidsomstandighedenwet luidt in dit kader als volgt: 4

6 De werkgever meldt arbeidsongevallen die leiden tot de dood, een blijvend letsel of een ziekenhuisopname direct aan de daartoe aangewezen toezichthouder en rapporteert hierover desgevraagd zo spoedig mogelijk schriftelijk aan deze toezichthouder. De directie maakt hiervoor gebruik van het Ongevallenmeldingsformulier Arbeidsinspectie. Registratie De directie houdt een lijst bij van de gemelde arbeidsongevallen en van de arbeidsongevallen die hebben geleid tot een verzuim van meer dan drie werkdagen. De directie noteert ook de aard en datum van het ongeval (artikel 9 lid 2 Arbo-wet). De Meld- en Aangifteplicht Zedenmisdrijf Volgens artikel 4a WPO/WEC zijn we verplicht om een vermoeden van een zedenmisdrijf tegen een minderjarige leerling in de onderwijssituatie te melden bij ons bestuur, dat op zijn beurt met de vertrouwensinspecteur moet overleggen over aangifte bij politie/justitie. Registratie van incidenten Alle incidenten betreffende grensoverschrijdend gedrag van leerlingen, leerlingen onderling en/of de betrokkenheid van medewerkers daarbij worden geregistreerd en gemeld aan de directeur van de Lans. Dit wordt genoteerd in Parnassys. Ernstige incidenten worden per omgaande gemeld aan het bestuur. Zo mogelijk verzoekt de directeur van de Lans het bevoegd gezag om de maatregel schorsing en verwijdering toe te passen voor een betrokken leerling. Bij herhaalde schorsingen wordt het advies van de vertrouwensinspecteur ingewonnen. Indien er sprake is van grensoverschrijdend gedrag van een medewerker, volgt een disciplinaire maatregel, afgekondigd door het bevoegd gezag. Directeur is verantwoordelijk voor de opvang van slachtoffer en agressor. Leden van de CvB van de Lans worden betrokken bij de aanpak en afhandeling van het incident. Ook bij minder ernstige incidenten is aandacht voor het slachtoffer (en eventueel de agressor) gewenst. De schoolleiding stimuleert (indien de betrokkene dit op prijs stelt) de betrokkenheid van leidinggevenden en collega s bij de situatie. Telefoontjes, persoonlijke gesprekken en dergelijke worden aangemoedigd. Indien een incident leidt tot ziekteverzuim van een medewerker, wordt gehandeld conform het algemeen geldende ziekteverzuimbeleid van onze onderwijsinstelling. Evaluatie De Lans evalueert het veiligheidsbeleid en de voortgang van het plan van aanpak. Om een goede evaluatie mogelijk te maken, is het van belang dat bij aanvang de doelen duidelijk zijn. Daarom wordt bij het 5

7 opstellen van het plan van aanpak duidelijk omschreven wat het probleem is en welk doel met de te ondernemen actie wordt nagestreefd. Per actie wordt vastgesteld of de school de evaluatie zelf uitvoert dan wel uitbesteed. Dit is natuurlijk mede afhankelijk van de aard en ernst van de problemen. Jaarlijks wordt vastgesteld of de risico-inventarisatie en -evaluatie nog actueel is. Zo nodig wordt deze opnieuw uitgevoerd. Daarnaast is veiligheid een verantwoordelijkheid van het totale team. Het reguliere teamoverleg is een goede gelegenheid om het beleid met betrekking tot agressie, geweld en dergelijke geregeld aan de orde te laten komen. In dit overleg worden de meldingsformulieren van de afgelopen periode besproken, komen ervaringen met agressie, geweld en dergelijke aan bod en de manier waarop is gereageerd. Ook bekijkt het teamoverleg of het gevoerde beleid en/of het gebruikte materiaal (onder andere de formulieren) bijstelling behoeven. Bijlage 1: leerlingenprotocol Een leerlingenprotocol Toelichting bij het gebruik van een leerlingenprotocol op de Lans. 1. Het leerlingenprotocol kan opgevat worden als een specificatie van het OPP/handelingsplan. 2. Wanneer een leerling regelmatig ernstig de les verstoort door zijn/haar gedrag waardoor het stimulerend en veilig leerklimaat in de klas in gevaar komt, wordt dit aan de orthopedagoog, de IB-er en de schoolleiding gemeld. 3. Het klimaat is in gevaar wanneer: De leerling geregeld en gedurende een langere periode door gerichte ordeverstoringen lessen ernstig verstoort of onmogelijk maakt. De leerling gedurende een langere periode geregeld de leerkracht en/of de leerlingen ernstig verbaal bedreigt. De leerling gedurende een langere periode geregeld de leerkracht en/of de leerlingen met fysiek geweld bedreigt. De leerling zich geregeld schuldig maakt aan fysiek geweld jegens leerlingen en/of personeel. De leerling daarbij dreigt met voorwerpen die mogelijk verwonding zouden kunnen veroorzaken. De leerling een medeleerling en/of medewerker regelrecht fysiek aanvalt met of zonder voorwerp of wapen. 4. In dit protocol worden een aantal aandachtspunten vastgelegd, zodat deze overdraagbaar zijn en bindend voor het onderwijzend en ondersteunend personeel op school, zoals: a. Aandachtspunten m.b.t. de leerling (zoals: medicatie, mogelijke psychologische factoren, aard van de gedragsafwijking enz. 6

8 b. De pedagogische houding. c. Instructies, hoe te handelen in een bedreigende situatie. d. Regelingen omtrent het gebruik maken van de time-out-ruimte op school en CFB. 5. Een leerling met een leerlingenprotocol wordt wekelijks tijdens het gesprek van de begeleidingscommissie onder de aandacht gebracht. Bovendien wordt zijn ontwikkeling gevolgd en de betreffende leerkracht inhoudelijk bijgestaan door de orthopedagoog. De leerkracht werkt een handelingsplan uit m.b.t. de specifieke gedragsafwijking. Het protocol wordt pas na evaluatie verlengd. 6. De beslissing om een leerling te voorzien van een leerlingenprotocol, wordt genomen door de IB-er in samenwerking met de verantwoordelijke leerkracht. De ouders/wettelijke vertegenwoordigers geven hun instemming door hun handtekening te plaatsen onder het leerlingenprotocol. LEERLINGENPROTOCOL De hieronder genoemde leerling verdient bijzondere aandacht in verband met zijn/haar gedragsproblemen. Om de veiligheid binnen de school te waarborgen zijn onderstaande aandachtspunten en instructies vastgelegd. Deze instructies zijn bindend voor het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel op School de Lans. Naam Leerling: Geboortedatum: Verantwoordelijke leerkracht: Geldig van. Tot. Evaluatie gepland op: Aandachtspunten (aard van de gedragsafwijking, mogelijke psychologische factoren, medicatie) Pedagogische houding 7

9 Instructies voor kritische situatie Afspraken m.b.t. het gebruik van de time-out ruimte Handtekeningen: Vertegenwoordiger de Lans Wettelijke vertegenwoordiger van de leerling Bijlage 2: Incidentenformulier INCIDENTENFORMULIER Registratie: Incidenten: agressie, ongevallen, fouten en (bijna-)ongelukken Dit formulier wordt ingevuld in geval van een gebeurtenis die buiten het normale patroon valt en leidt, of kan leiden, tot schade voor een zorgdrager(s), medewerker(s) of leerling(en) en/of de omgeving. Alle vragen invullen 8

10 Datum gebeurtenis: Tijdstip gebeurtenis: Afdeling: Plaats gebeurtenis: Naam medewerker: Functie medewerker: Naam leerling: Geboortedatum leerling: Aard gebeurtenis (meerdere categorieën mogelijk) Medisch (Alle incidenten m.b.t. medicatie en behandeling) Agressie (verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag dat dreigend is of daadwerkelijk fysieke schade aanricht) Incident/risicovolle situatie (Een gebeurtenis die jou, een andere medewerker of een ouder als (ernstig) incident op zou kunnen vallen) Seksueel overschrijdend gedrag (Seksuele contacten die tegen de zin van het slachtoffer plaatsvinden of zonder het gevoel de seksuele contacten te kunnen weigeren) 9

11 Arbeidsongeval Anders dan hiervoor genoemd (Een ongeval dat plaatsvindt bij of als gevolg van werkzaamheden, waarbij sprake is van (blijvende) schade aan de gezondheid) Beschrijving van de gebeurtenis: Beschrijf kort wat er gebeurd is: Hoe ernstig heb je de gebeurtenis ervaren? Helemaal niet ernstig Extreem ernstig Zet een kruisje op de plek die naar jouw mening de situatie het beste weergeeft. Handtekening medewerker. Handtekening directie Bijlage 4: Pestprotocol Pestprotocol 1. Inventarisatie en signalering 10

12 Leerkracht ontvangt informatie van gepeste leerling, ouders, andere leerkracht. Vragen die aan de gepeste leerling gesteld moeten worden: - Wie doet het? - Met wie wordt er gepest? - Wat doen ze? - Waar doen ze het? - Wanneer wordt er gepest? - Sinds wanneer wordt er gepest? - Afspraken met de gepeste leerling worden op schrift gesteld. - Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. - Ouders van de gepeste leerling worden uitgenodigd voor gesprek. In dit gesprek worden de ouders van de situatie op de hoogte gesteld en krijgen zij het verslag van het gevoerde gesprek met de gepeste mee. Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. - Evaluatietijdstip wordt overeengekomen. - Vastlegging in een dossier wordt gestart. 2. Gesprek met de pester Leeftijd pester Aard van het pesten: - Wie doet het? - Met wie wordt er gepest? - Wat doen ze? - Waar doen ze het? - Wanneer wordt er gepest? - Sinds wanneer wordt er gepest? - Oorzaak van het pestgedrag Ernst van het vergrijp 11

13 De leerkracht heeft een gesprek met de pester, met als doel: - Het begrip/ empathisch vermogen van de pester te vergroten - Afspraken te maken - Gemaakte afspraken worden op schrift gesteld en voorzien van een handtekening van pester en leerkracht De afspraken kunnen de volgende gebieden beslaan: Denken/Voelen/Willen/doen Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. - Ouders van de pester worden uitgenodigd voor gesprek. - In dit gesprek worden de ouders van de situatie op de hoogte gesteld en krijgen zij het verslag van het gevoerde gesprek met de pester mee. - Evaluatietijdstip wordt overeengekomen. - Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. - De leerkracht: observatie schriftelijk, een signaleringsformulier wordt bijgehouden en in dossiervorm bewaard. 3. Evaluatie punt 1 en 2 a) Afsluiten indien er sprake is van duidelijke verbetering b) Er worden nieuwe afspraken gemaakt. - Signaleringsformulier is door de leerkracht ingevuld en bijgehouden. - De leerling, en het signaleringsformulier, wordt ingebracht en besproken door de Commissie van Begeleiding. De leerkracht is hierbij aanwezig. Handelingsplan wordt gemaakt door leerkracht i.s.m. de CvB. (Onderzoeken / Therapieën / Verwijdering van school) 4. Gesprek met de ouders - Er volgt een gesprek met de ouders van de pester over de adviezen/aanbevelingen van de CvB. Hierbij zijn de volgende personen aanwezig: (beide) ouders, de directeur, lid van de CvB en de leerkracht. - Vanaf een bepaalde leeftijd is de pester de laatste 15 minuten bij dit gesprek aanwezig. Eventuele inbreng van de ouders wordt aan het handelingsplan toegevoegd. - Het definitieve handelingsplan wordt op schrift gesteld, overeen wordt gekomen op welke wijze de ouders hiervan in bezit komen. - Evaluatietijdstip wordt overeengekomen. 12

14 Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. 5. Evaluatie punt 4 a) Afsluiten indien er sprake is van duidelijke verbetering. b) Indien geen verbetering: start verwijderingsprocedure Ouders van de pester worden uitgenodigd voor gesprek. In dit gesprek worden de ouders van de situatie op de hoogte gesteld en krijgen zij het verslag van het laatst gevoerde overleg mee. Van dit gesprek wordt een verslag op schrift gesteld. Bijlage 4: Afspraken vreedzame school Afspraken leerkrachtgedrag na Blok 1 Leerkracht: Ja Opmerkingen/aanvullingen Persoonlijk verwelkomt de leerlingen elke dag persoonlijk aan de deur, en neemt ook persoonlijk afscheid toont waardering als een leerling inbreng heeft gehad (bijvoorbeeld: dank je wel) Regels de klasseregels hangen zichtbaar in het lokaal herhaalt de regels zo nodig, bijvoorbeeld door één regel centraal te stellen gedurende een week geeft opstekers aan leerlingen die zich aan de regels houden Afspraken (VSO) hangt de afspraken die leerlingen samen maken op een poster op in de klas refereert aan de poster, niet alleen als het niet goed gaat, maar vooral als het wel goed gaat 13

15 Opstekers en afbrekers geeft opstekers waar dat kan signaleert opstekers en complimenteert de gever benoemt een afbreker, maar maakt er geen toestand van Taken besteedt regelmatig aandacht aan het uitvoeren van taken laat taken rouleren Plagen en pesten stimuleert dat leerlingen plagen zelf oplossen door STOP! HOU OP! te zeggen grijpt direct in bij pesten; gebruikt een oplossingsgerichte aanpak Samenwerken zorgt ervoor dat leerlingen regelmatig samenwerken/ elkaar helpen bespreekt na het samenwerken niet alleen het product, maar ook het proces van samenwerken Oor voor elkaar geeft opstekers aan leerlingen die goed luisteren naar elkaar stimuleert dat leerlingen in een groeps- of leergesprek vragen stellen aan elkaar laat, waar dat past, verschillende meningen aan bod komen en benadrukt het positieve daarvan Afspraken leerkrachtgedrag na Blok 2 Leerkracht: Ja Opmerkingen/aanvullingen Omgaan met boosheid Wijst leerlingen op de strategie van Stop hou op! Ondersteunt leerlingen in het herkennen van hun boosheid en het herkennen van boosheid bij een ander Geeft ruimte om boosheid te uiten Doet voor hoe je bij boosheid kunt afkoelen Ondersteunt leerlingen bij het afkoelen Conflict en ruzie ( VSO) maakt in het dagelijks taalgebruik onderscheid tussen een conflict en ruzie gebruikt deze termen ook bij het bespreken van conflicten 14

16 Petjes vraagt bij een conflict aan leerlingen of ze de gele pet willen opzetten Laat zelf gele petgedrag zien gebruikt de metafoor van de drie petjes om de drie manieren van reageren op een conflict mee aan te duiden (VSO) Win-win, win-verlies (VSO) gebruikt in het dagelijks spraakgebruik de termen win-win en win-verlies om verschillende soorten oplossingen voor conflicten mee te karakteriseren Stappenplan creëert een hoek in de klas waar kinderen hun conflicten kunnen oplossen hangt het Stappenplan Los het op! op in de oploshoek stimuleert de leerlingen hun conflicten zelf op te lossen met behulp van het Stappenplan, en ondersteunt waar nodig geeft een opsteker als een conflict opgelost is is in staat om vooral medierend op te treden Afspraken leerkrachtgedrag na Blok 3 Leerkracht: Ja Opmerkingen/aanvullingen Gevoelens benoemen brengt zelf geregeld zijn of haar eigen gevoelens onder woorden stimuleert leerlingen om hun gevoelens onder woorden te brengen Omgaan met gevoelens geeft leerlingen gelegenheid te passen vermijdt oordelen over gevoelens: ook negatieve gevoelens mogen er zijn stimuleert leerlingen elkaar te ondersteunen als iemand iets niet durft of bang is stimuleert empathie bij leerlingen: oog hebben voor elkaar Boos zijn maakt een plek waar leerlingen kunnen afkoelen (time-out) laat boze leerlingen gebruik maken van deze plek voor ze conflicten gaan oplossen 15

17 Afspraken leerkrachtgedrag na Blok 4 Leerkracht: Ja Opmerkingen/aanvullingen Acceptatie van verschillen geeft leerlingen enige keus in wat ze mogen doen; zorgt dat er elke dag iets te kiezen valt zegt niet altijd nee als een kind vraagt of hij of zij iets op een andere manier mag doen niet alle leerlingen hebben dezelfde behoeftes en dezelfde aanpak nodig; sommigen mogen iets wat een ander niet mag Diversiteit zorgt dat de verschillende achtergronden van de leerlingen of van onze samenleving terug te vinden zijn in het lokaal (cultuur, huidskleur) laat leerlingen over zichzelf vertellen: specifieke hobby maar ook allergie, handicap... geeft leerlingen de gelegenheid om een bijdrage aan de klas te leveren die verschillen tussen kinderen benadrukt waardeert verschillen als hij of zij ze ziet: Ik vind het leuk om te zien hoe verschillend jullie er allemaal uitzien maar benadrukt ook de overeenkomsten, met name tussen kinderen die op een bepaalde manier sterk van elkaar verschillen corrigeert kinderen of collega s als ze gedrag vertonen dat haaks staat op de doelen van dit blok 16

18 Bewust zijn van... is zich bewust van de eigen oordelen en vooroordelen (bijvoorbeeld over het milieu of gezin waar een leerling uitkomt; huidskleur in een tekening is niet altijd roze) is zich bewust van hoe verschillend hij of zij de leerlingen behandelt; onderzoekt zijn of haar eigen voorkeuren en vooroordelen; stelt zichzelf deze vragen: - welke leerlingen lijken het meest op mij? welke het minst? - welke leerlingen merk ik het meeste op? welke het minst? - welke leerling raak ik het meest aan? waarom? welke leerling nooit? waarom? - welke leerling is het meest anders dan andere? onderzoekt bij welke gezinnen hij of zij zich het meest betrokken voelt, en waardoor dat komt. zorgt voor een gezamenlijk beleid en optreden als schoolteam Bijlage 5: Vragen mentorgesprekken met betrekking tot veiligheid De volgende vragen komen aan bod. Hoe gaat het met je? Heb je vrienden op school? Wordt er naar je geluisterd op school? Wordt je geholpen als je vragen hebt? Voel je je fijn op school? In de klas, op het schoolplein? Voel je je veilig op school of gebeuren er vervelende dingen die je wilt oplossen? Wat vind je leuk op school, wat minder leuk. Word je gepest op school? Word je online gepest door andere leerlingen? Ben je wel eens bang voor andere leerlingen? Doen andere leerlingen je wel eens pijn? Word je door de leerkrachten geholpen bij het oplossen van een ruzie? Durf je het te zeggen als je het ergens niet mee eens bent of als je iets niet leuk vindt? Zijn er dingen die je mist? 17

19 Bijlage 6: Los het op 18