Bijlagen. Paper 4. Paper Antwoordtabellen nul- en eindmeting 8. Inhoudsanalyse nul- en eindmeting 9. Hardopdenken eindmeting

Transcriptie

1 Bijlagen Paper 4 1. Powerpoint presentatie concept maps 2. Afbeelding concept map leerling 3. Powerpoint presentatie uitleg 4. Powerpoint presentatie verhaallijn rivier 5. Afbeelding verhaallijn rivier leerlingen 6. Afbeelding poster leerlingen Paper 5 7. Antwoordtabellen nul- en eindmeting 8. Inhoudsanalyse nul- en eindmeting 9. Hardopdenken eindmeting 1

2 1. Powerpoint presentatie concept maps 2

3 2. Afbeelding concept map leerling 3

4 3. Powerpoint presentatie uitleg 4

5 5

6 4. Powerpoint presentatie verhaallijn rivier 6

7 5. Afbeelding verhaallijn rivier leerlingen 7

8 6. Afbeelding poster leerlingen 8

9 7. Antwoordtabellen nul- en eindmeting Nulmeting Resultaten: aantal punten per vraag Vraag Eindmeting Resultaten: aantal punten per vraag Vraag Nulmeting Resultaten: aantal punten per vraag Vraag

10 Eindmeting Resultaten: aantal punten per vraag Vraag Dolomieten percentages 0 punten 1 punt 2 punten vraag 1 nulmeting eindmeting 0 87,5 12,5 vraag 2 nulmeting eindmeting vraag 3 nulmeting eindmeting 50 12,5 37,5 vraag 4 nulmeting eindmeting 75 12,5 12,5 Mississippi percentages 0 punten 1 punt 2 punten vraag 1 nulmeting 87,5 12,5 eindmeting vraag 2 nulmeting 37, ,5 eindmeting vraag 3 nulmeting 12, ,5 eindmeting vraag 4 nulmeting 62,5 37,5 0 eindmeting

11 8. Inhoudsanalyse nul- en eindmeting Codering: 1. misconceptie 2. half antwoord 3. geen antwoord 4. vraag niet goed gelezen 9. juist antwoord Nulmeting Opgave 1 De Dolomieten Eindmeting Opgave 1 De Dolomieten

12 Nulmeting Opgave 2 Mississippi Eindmeting Opgave 2 Mississippi

13 9. Hardopdenken eindmeting Gespreksverslagen Voor de eindmeting is op 3 december 2014 door drie leerlingen uit 5 havo een hardopdenken taak uitgevoerd. Hieronder volgt een uitwerking hiervan. De taak is op dezelfde wijze uitgevoerd als op 8 oktober 2014 (zie paper 1). Ook voor de instructie, opgave en het correctievoorschrift wordt verwezen naar paper 1. In de gespreksverslagen zijn sommige uitspraken blauw cursief gemaakt. Na de verslagen volgt per leerling een korte analyse van deze uitspraken. Onderaan het verslag staat een korte inhoudelijke analyse bij de gegeven antwoorden op de vragen. Leerling 1: De Dolomieten vormen een gebergte in Noord-Italië met toppen tot meer dan 3000 meter hoog. Het gesteente waaruit deze bergen zijn ontstaan is gevormd uit koraalriffen. [kijkt mij aan] Moet ik zeggen dat ik niet weet wat Dolo, Dolomieten zijn? [Ja, dat is goed] Ok, dat weet ik niet. Maar dat is waarschijnlijk een gebied ofzo! Nee, dat weet ik niet. Eh. Beschrijf de waarop dit gesteente door plaattektoniek zo hoog is komen liggen. [leerling kijkt naar de muur] Dat is toch dat twee naar elkaar toe komen [kijkt mij aan en beeld het uit met haar handen] en dan omhoog gaan? Of niet? [Ja, schrijf maar op] Ik weet niet hoor, maar dat kan. Ja. Oke. [leerling begint te schrijven en zegt onderwijl] Twee platen komen naar elkaar toe, en dan gaan omhoog. Mag je er ook bij tekenen? [Ja] [Leerling tekent twee botsende platen] Kasjooeee [met omhoogkomen] Oke, haha, eh, bij het cijfer 1 uit de bron vindt eh mechaaanische verwering plaats. Dit type verwering wordt ook wel fysische verwering genoemd. Beschrijf twee manieren waarop dit type verwering bij cijfer 1 plaats vindt. [Leerling kijkt naar bron] Ehm. Ja. [giegelt] Ehm, het is een beetje een onduidelijk plaatje. [leerling krijgt een ander bronnenblad met een duidelijkere kopie erop] [ondertussen zegt de leerling] Was fysische verwering met eh warmte? Nee he? Wat is fysische verwering ook al weer? [Dat ga ik nu niet vertellen. Probeer maar gewoon met wat je weet antwoordt te geven] [leerling kijkt naar de bron. Haalt schouders op] Is dat die met dat eh die gleuven in de bergtop? Fysische verwering? Dat? Nee? [Wat denk je? Ga eens door?] Dat er eh, haha, eh, ik zie eigenlijk alleen dat er gleuven in de, in de berg [kijkt moeilijk] is. [en wat zou er dan kunnen gebeuren?] Dat er water, de temperatuur, dat er water in komt en dan wordt het ijs en dan zet het uit. [ja] Is dat het? Ja? 13

14 Zeker? [schrijf maar op wat jij denkt] Krijg je hier een cijfer voor? [nee] O. [wat schrijf je nu op?] O, de gleuven in de berg door regen gaat het in de gleuven [maakt hier een gebaar bij] eeeen als het dan, s nachts wordt het dan koud. En dan wordt het ijs. [kijkt mij aan] En dan zet het uit. Ja. Ehm. [schrijft laatste woorden op]. Eh, bij de letter A in bron 1 heeft een aardverschuiving plaats gevonden. Leg uit dat dergelijke aardverschuivingen in de [kijkt moeilijk] Dolomieten vooral in het voorjaar ontstaan. [haalt wenkbrouwen op] Je, eh, uitleg moet een oorzaak gevolg relatie bevatten. [kijkt mij lachend aan] Ehm [kijkt naar de bron]. Tja, van het voorjaar is ik weet hem niet. Ik weet hem niet. Moet ik dan een streepje neer zetten? [ja, als je het niet weet zet je een streepje neer] Gebruik kaartblad 111 en 110. De Dolomieten maken deel uit van de Alpen. Er bestaat een relatie tussen de exogene processen die in de Alpen, die in de Alpen en het overheersende exogene proces oh, ehm, in de Povlakte ten zuiden van de Alpen. [leest vraag na, pakt atlas, kijkt naar kaart, leest vraag na, kijkt naar kaart] Moet ik eh, dit uit de kaart? [schudt vertwijfelt hoofd] [je kunt zien waar de Dolomieten liggen en waar de Povlakte ligt.] O. [kijkt naar atlas en opgaveblad] [wat denk je?] De Dolomieten moeten in Noord-Italië liggen. Dus die liggen hier ergens. [wijst iets aan in de atlas] Ik kan het niet goed vinden. [zegt dit laatste zachtjes] En er moet een relatie zijn tussen die twee. Toch? [huhu]. Nou Ik weet niet. [kijkt mij aan] Die weet ik ook niet. [lacht een beetje] [Nee? Dan schrijf je dat op] Ja? Maakt dat niet uit? [nee] [zet een streepje] Dat is het dan denk. Maar ik heb niet veel punten. Analyse leerling 1: Leerling 1 maakt regelmatig handbewegingen bij het praten om haar antwoord te ondersteunen. Ook vraagt de leerling of ze bij het antwoord mag tekenen. De leerling weet een aantal maal wel de juiste processen te omschrijven, maar doet dit aarzelend en zonder gebruik te maken van de officiële begrippen. Ze noemt bijvoorbeeld het begrip vorstverwering niet en spreekt van twee platen die naar elkaar toe komen zonder het te hebben over convergente platen, continentale platen, breuklijn, etc. Leerling 2: Ok. De Dolomieten. Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. [pakt bron 1] Bron 1 is een bergtop van de Dolomieten te zien. Met een 1 en een A. Eh, wat 14

15 omcirkeld is en bron is van het cito. [pakt opgaveblad] De Dolomieten vormen een gebergte in Noord Italië met toppen tot meer dan 3000 meter hoog. Het gesteente waar deze bergen uit bestaan is gevormd uit koraalriffen. Vraag 1. Beschrijf de wijze waarop dit gesteente door plaattektoniek zo hoog is komen te liggen. Bij het cijfer 1 in de bron vindt veel mechanische verwering plaats. Dit type verwering wordt ook wel fysische verwering genoemd. Oh. Dat laatste dat hoort bij de volgende vraag. Beschrijf de wijze waarop dit gesteente door plaattektoniek zo hoog is gekomen. Eh Ik denk dat dit zo hoog is gekomen doordat twee platen tegen elkaar aan zijn gebotst. Eh. Twee. Vermoedelijk twee continentale platen en die zijn allebei ehm omhoog gaan staan en dat heeft zo ik vvvv verwacht miljoenen tot miljarden jaren heeft dat voortgeduurd en toen zijn de bergtoppen ontstaan. Dat ga ik nu ook opschrijven. Ehm. Door de botsing van twee landplaten eh miljoenen jaren geleden zijn deze Dolomieten ontstaan doordat de landplaten allebei omhoog gingen. Vraag 2. Bij het cijfer 1 in de bron vindt veel mechanische verwering plaats. Dit type verwering wordt fysische verwering genoemd. Beschrijf twee manieren waarop dit type verwering bij het cijfer 1 plaats vindt. [kijkt naar bron] Ehm [kijkt naar opgave, fronst] Mechanische verwering dit type verwering fysische verwering [kijkt lang naar bron] Ehm [wat zie je?] Eh, je ziet een eh, stuk berg vlak onder de bergtop waar eh als ik het goed bekijk eh weinig eh los gesteente ligt. Heel erg eh, ja vrij vlak, zonder eh veel uitsparingen of dingen. Een beetje een dal vorm. Ennuh dat gebied is omcirkeld en ik denk eh dat het plaats vindt door neerslag ten eerste. Dus door middel van het bevriezen en de regen die er valt. Dat in de kieren die ontstaan of zijn ontstaan door scheurtjes in de bergen als het water er dan tussen komt en bevriest dat het uitzet en dat het kapot gaat. Eeeeeenn Dat is dan een manier. Dus ehm, [schrijft] door neerslag die bevriest vindt er fysische verwering plaats. En de tweede. Eh. [kijkt naar opgave] Noem twee manieren waarop dit plaats vindt. Nee die tweede weet ik niet. [oke, dan schrijf je dat er bij]. Ja. [schrijft] Weet ik niet. Drie. Bij letter A in bron 1 heeft een aardverschuiving plaats gevonden. [kijkt naar bron] Eh. O trouwens ik heb eh, ik was bezig met de, ik heb bij vraag twee, heb ik A [wijst dit aan op de bron] als bron gebruikt in plaats van 1, dus dat is niet zo heel slim. [maakt dat uit voor je antwoord?] Ja, want eh, bij A gaat het niet om een bergtop en bij 1 wel. En bij 1 is dus ondermeer door middel van neerslag sowieso eeeen ik denk dat de tweede reden ook is ehm door middel van wind. [kijkt mij aan] Dat je eh, schuren krijgt van eventueel eh ijs en ander los gesteente dat door de wind tegen de bergtop aan kan waaien. Dus die kan ik daar nog bij schrijven. [schrijft] Door middel van wind op deze hoogte zorgt dat ook voor fysische verwering. 15

16 Drie. Bij letter A heeft een aardverschuiving plaats gevonden. [kijkt kort naar bron] Ja dat klopt. Leg uit dat een dergelijke aardverschuiving in de Dolomieten vooral in het voorjaar ontstaan. Ehm. Dat klopt. Deze ontstaan vooral in het voorjaar omdat eh het ijs dan smelt wat er heeft gezeten en daardoor wordt de bodem die eronder zit die eh ontdooit en in combinatie met dat ijs dus weer water is geworden en er zoals hier op het plaatje aangegeven [kijkt naar bron] geen begroeiing is, lijkt mij, is het mogelijk dat er een laag aarde weg schuift en dat je aardverschuivingen krijgt. Dus. [schrijft] Door het ontdooien van bevroren water en er geen begroeiing staat is het mogelijk dat er een laag aarde los laat... In het voorjaar. Zo. O ja. Je uitleg moet een oorzaak gevolg relatie bevatten. Oke. Het ontdooien is dan maar oorzaak. [schrijft] Oorzaak. Het gevolg is ehm, het loslaten van de aarde. [schrijft] Dat is gevolg. Vraag 4. Gebruik kaartblad [pakt atlas]. De Dolomieten maken deel uit van de Alpen. Er bestaat een relatie tussen de exogene processen in de Alpen en het overheersende exogene proces in de Povlakte ten zuiden van de Alpen. Beschrijf deze relatie. [opent atlas] Effe kijken. Ehm. Ik ga dus eerst op zoek naar de Alpen. Of ten minste, effe kijken, [leest opgave] de Dolomieten maken deel uit van de Alpen. Relatie tussen proces in de Alpen en de Povlakte ten zuiden van de Alpen. Nou de Alpen heb ik gevonden, die lopen hier [wijst Alpen aan op kaart] eh, effe kijken hoor, de Povlakte ten zuiden van de Alpen. Die moet ik even achterin opzoeken. [opent register] Volgens mij zit ik niet helemaal goed. [zoekt in register][ik zal het wel even verklappen dan hoef je het niet op te zoeken. De Povlakte is dat groene gedeelte.] Dit is de Povlakte?[wijst aan op kaart] [Ja] Oke. Ehm. [leest opgave] De Alpen, er bestaat een relatie tussen de exogene processen in de Alpen en het overheersende exogene proces in de Povlakte beschrijf deze relatie. Ehm nou als het in het voorjaar eh de gevallen sneeuw vanuit de Alpen dus door de stijgende temperatuur weer begint te ontdooien of ten minste, het weer water wordt, dan ehm, moet het ergens heen en, [kijkt in atlas] het kan ten noorden kan het naar de meren toe van Geneve en de Bodensee en dan zal het als het aan de zuidkant van de Alpen ligt, zal het eh, naar de Povlakte toestromen. En Ja het overheersende exogene proces is daar dus in de Povlakte in het voorjaar de enorme watertoevoer vanuit de Alpen, gesmolten ijs en, eh het exogene proces in de Alpen ja dat is ook het smelten van het ijs in de Alpen zelf maar waar gaat dat dan heen, dat is dus naar de Povlakte. En dat is dan dus de relatie. Dus. Dan schrijf ik op dat [schrijft] Het proces in de Alpen is het smelten van sneeuw en ijs. Dit gesmolten sneeuw en ijs wordt aan de zuidelijke kant van de Alpen afgevoerd naar de Povlakte ehm, dit, deze aanvoer van water is het exogene proces van de Povlakte dus is dit de relatie. Oke. Nou dat was hem. 16

17 Analyse leerling 2: Deze leerling verteld heel uitgebreid over de processen en schrijft vervolgens in veel kortere bewoordingen het antwoord op. Bij de korte antwoorden laat hij sommige sleutelbegrippen achterwege die wel uitgesproken werden tijdens het denkproces. Als de leerling geen tweede manier van mechanische verwering kan noemen, komt hij met verwering door wind op de proppen (misconceptie). Bij de laatste vraag lijkt de leerling de vraag niet helemaal te begrijpen. Hij gebruikt de atlas als steun, en komt hiermee tot een antwoord; er moet in het voorjaar sprake zijn van veel smeltwater uit de Alpen en dat stroomt dan uit de bergen naar (verrek, daar ligt de Povlakte) de Povlakte. Het enige wat de leerling niet toevoegt is het exogene proces: afvoer van verweringsmateriaal uit de Dolomieten en sedimentatie op de Povlakte. Leerling 3 [leerling leest vraag] Ehm. Het gesteente is zo hoog gekomen omdat eh, de Dolomieten [kijkt mij aan] waren eerst de zeebodem en toen eh, de Euraziatische plaat en de Afrikaanse plaat tegen elkaar aan botsten toen eh kwamen ze zo [doet met handen na] omhoog. Daardoor eh vormde het gebergte. Ehm. [kijkt naar opgave] [Wat lees je?] Bij het cijfer 1 in de bron vindt veel mechanische verwering plaats. Dit type verwering wordt ook wel fysische verwering genoemd. Ehm. Beschrijf twee manieren waarop dit type verwering bij het cijfer 1 plaats vindt. [kijkt mij aan] Wat is ook al weer fysische verwering? [Maar dat is vraag 2 he? Of niet?] Ja dat weet ik. [Je moet eerst nog even het antwoord opschrijven.] Oke. Doordat de Euraziatische plaat op de Afrikaanse plaat botste, toen, eh vormde dat gebergte. Oke. Wat is dan de vraag. Eh, wat is dit type verwering? Of eh, beschrijf de twee manieren waarop dit type verwering bij het cijfer 1 plaats vindt. Maar wat is eh, fysische verwering? [kijkt mij aan] [Wat herinner je je nog?] Verwering dat is met eh dingen die worden meegenomen. Met eh vervoer, transport. Toch? [klein lachje] [En wat kan je zien op de afbeelding?] [kijkt naar bron] Nou dat is een ja, steile bergwand dus. [Wat zou daar misschien gebeurd kunnen zijn?] Ehm, nou dat is naar beneden gestort ofzo, dat is ingestort? [kijkt mij aan] [En waarom?] Ehm [haalt schouders op] door de wind ofzo? [schrijf maar op] De ene is dan wind en de ander dan eh, regen ofzo. Misschien komt dat door een gletsjer die er langs is geschuurd. [schrijft] Oke, vraag 11. Bij de letter A in bron 1 heeft een aardverschuiving plaats gevonden. Leg uit dat dergelijke aardverschuivingen in de Dolomieten vooral in het voorjaar ontstaan. Je uitleg 17

18 moet een oorzaak-gevolg relatie bevatten. Ehm. Doordat ehm. De sneeuw dan smelt tijdens de lente, of in de lente, en dan eh, ja, gaat het schuiven [doet een schuifbeweging met de handen]. En soms als het heel zwaar is en de, eh, in de winter dan dooit en vriest het weer in de stenen en dan komen er scheuren in waardoor het afbrokkelt en daardoor komt zo n aardverschuiving. [kijkt mij aan] [schrijft] Door de ehm chemische verwering [kijkt mij aan] komen de stenen los van de berg en ontstaat er een aardverschuiving. Gebruik kaartblad De Dolomieten maken deel uit van de Alpen. Er bestaat een relatie tussen de exogene processen in de Alpen en de overheer, heers, overheersende exogene processen in de Povlakte ten zuiden van de Alpen. Beschrijf deze relatie. [slaat atlas open, maar kijkt niet op de kaart] Ehm. [leest opgave] Nou door eh de Alpen komt er allemaal van dat smeltwater naar de Povlakte toe. [wijst dit aan op de kaart] Daar ontspringt ook de Po, de rivier in de Povlakte. En die neemt dan sedimenten mee waardoor eh, ja, sedimentatie plaats vindt. [kijkt mij aan] En in de bergen is juist erosie waardoor het allemaal los komt. [schrijft] Dus eh, doordat smeltwater uit de Alpen komt, en die materialen uit de Alpen mee neemt, zoals zand, stenen, grind, dus de sedimenten mee neemt en dat vervolgens neerlegt in de Povlakte. Dat was m al. Analyse leerling 3: De eerste vraag beantwoord leerling 3 gelijk en zonder aarzeling. Hij maakt handbewegingen ter ondersteuning van zijn verhaal en gebruikt de termen Euraziatische plaat en Afrikaanse plaat en vermeld ook nog dat de Dolomieten eerst zeebodem waren. Bij de tweede vraag rijst een probleem, de leerling weet niet wat fysische verwering is. In zijn zoektocht naar een antwoord laat de leerling allemaal begrippen de revue passeren. Vervoer, transport, winderosie, gletsjererosie. Begrippen die wel bij het onderwerp horen maar voor deze vraag niet van toepassing zijn. Het eerste deel van vraag drie gaat snel en goed, in het voorjaar is er sprake van smeltwater. Maar dan geeft de leerling een uitleg van vorstverwering, noemt dit chemische verwering en zegt dat dit de oorzaak van de aardverschuiving is. De laatste vraag over exogene processen weet de leerling zonder aarzelingen en volledig te beantwoorden, zelfs zonder een blik in de atlas te werpen. Opvallend is dat de leerling twee vragen zó beantwoordt, maar met de andere twee vragen wat moeite heeft. In de zoektocht naar een antwoord begint de leerling dan als het ware begrippen te spuien. 18

19 Inhoudelijke analyse van de antwoorden op de vragen: 9. Alle drie de leerlingen beschrijven het botsen van platen als oorzaak voor de gebergtevorming. Een leerling noemt specifiek dat gebergtevorming een enorm lange tijd nodig heeft. Een andere leerling noemt de Euraziatische en Afrikaanse plaat, en het feit dat er een vroegere zeebodem opgeheven is. 10. Leerling 1 weet niet wat fysische verwering is. Uiteindelijk komt met behulp van de afbeelding een uitleg van vorstverwering. Leerling 2 geeft meteen aan dat er sprake is van vorstverwering. Een tweede antwoord vindt hij lastiger, en uiteindelijk komt hij met wind. Wind kan erosie veroorzaken, maar geen verwering. Leerling 3 weet niet wat fysische verwering is en noemt aan de hand van de afbeelding uiteindelijk twee typen erosie op i.p.v. verwering. 11. Leerling 1 weet deze vraag niet te beantwoorden. Leerling 2 beantwoordt de vraag correct. Leerling 3 schrijft een fout antwoord op over chemische verwering. Het smeltwater wat de leerling wel noemde, gebruikt hij uiteindelijk niet in zijn antwoord. 12. Leerling 1 weet deze vraag niet te beantwoorden. Leerling 2 legt correct de relatie tussen de bergen en de vlakte maar noemt de sedimentafvoer niet. Leerling 3 geeft vloeiend antwoord op deze vraag. 19