10. DYSLEXIEPROTOCOL Draaiboek protocol leesproblemen en dyslexie.
|
|
- Esther van de Velden
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 10. DYSLEXIEPROTOCOL Draaiboek protocol leesproblemen en dyslexie. Versie januari 2016 Mathilde van Boxtel-Foolen
2 Leesproblemen en dyslexie Kindcentrum t Ven is sinds november 2014 officieel een dyslexievriendelijke school! De school heeft een routeplanner opgesteld, waarin staat beschreven wat de school doet om leesproblemen te voorkomen en kinderen met dyslexie te begeleiden. Ook staan er actiepunten beschreven, die de school de komende twee jaar zal uitwerken, zodat zij in 2016 opnieuw het certificaat dyslexievriendelijke school kan aanvragen. Er zijn verschillende definities in omloop, die het begrip dyslexie uitleggen en verklaren. Op school gaan wij uit van de wetenschappelijke onderbouwing en hanteren wij onderstaande definities: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau (Stichting Dyslexie Nederland, 2008). Dyslexie is een specifieke lees- en spellingstoornis met een neurobiologische basis, die wordt veroorzaakt door cognitieve verwerkingsstoornissen op het raakvlak van fonologische en orthografische taalverwerking. Deze specifieke taalverwerkingsproblemen wijken proportioneel af van het overige cognitieve, en m.n. taalverwerkingsprofiel en leiden tot een ernstig probleem met het lezen en spellen van woorden ondanks regelmatig onderwijs. Dit specifieke lees- en spellingprobleem beperkt in ernstige mate een normale educatieve ontwikkeling, die op grond van de overige cognitieve vaardigheden geïndiceerd zou zijn. (Blomert, 2006). Een uitgebreide uitleg over dyslexie is terug te vinden in het protocol groep 1&2 vanaf blz. 10, in het protocol van groep 3 vanaf blz. 29, in het protocol van groep 4 vanaf blz. 15 en in het protocol van groep 5 t/m 8 vanaf blz. 15.
3 Huidige visie en beleid t Ven Onze visie is dat wij alle kinderen met lees- spellingproblemen en/of dyslexie goed onderwijs willen geven. Hierbij stemmen wij het aanbod af op de behoeftes van de leerling. Hierbij gaan we uit van handelingsgericht werken. Ons beleid is er op gericht om leerlingen met leesproblemen en dyslexie vroegtijdig te signaleren. Op basis hiervan komen leerlingen in aanmerking voor ondersteunende maatregelen. Ook als leerlingen nog geen dyslexieverklaring hebben, kijken wij naar de behoefte van de individuele leerling; wat heeft deze leerling nodig om tot goed lezen en/of spellen te komen. Als school financieren wij geen dyslexieonderzoeken. In januari 2009 is stapsgewijs de vergoeding voor onderzoek en behandeling van dyslexie via de ziektekostenverzekering ingevoerd. Per 1 januari 2015 is de vergoeding via de ziektenkostenverzekering over geheveld naar de gemeente. De route voor de aanvraag van een dyslexieonderzoek is hierdoor veranderd. Indien leerlingen hiervoor in aanmerking komen, zullen wij dit met de betreffende ouders en leerling bespreken. De intern begeleider kan ouders meer vertellen over de wijze waarop ouders een aanvraag kunnen indienen. Als ouders niet in aanmerking komen voor deze vergoeding, kunnen zij op eigen gelegenheid en kosten een onderzoek laten doen. Als school zullen wij altijd een dossier aanleveren, om aan te tonen dat er sprake is van didactische resistentie. Ook zullen we met dit dossier aantonen dat de leerlingen minimaal een half jaar intensieve begeleiding binnen de klas hebben gehad. Ondanks al het aanbod en alle signaleringsmomenten, komt het voor dat er bij een leerling pas op latere leeftijd dyslexie wordt geconstateerd. Niet bij alle leerlingen treden de problemen die dyslexie met zich meebrengt direct naar voren. Op t Ven werken wij met het protocol leesproblemen en dyslexie (Wentink H, Verhoeven L, Gijsel M, Scheltinga F, Druenen van M, 2011). Het doel om te werken volgens deze protocollen, is om de ontwikkeling van de zwakke lezers en spellers binnen de hele school systematisch te volgen, in kaart te brengen en te evalueren. De begeleiding van dyslectische leerlingen moet gericht zijn op: Het zo snel mogelijk bereiken van een zo hoog mogelijk niveau van automatisering van de woordherkenning en schriftbeeldvorming (technisch lezen en spellen). Het voorkomen van een algehele didactische achterstand in verhouding tot de cognitieve mogelijkheden die een leerling heeft. Het voorkomen of verminderen van de emotionele en sociale gevolgen. Het kunnen omgaan met een laag niveau van automatisering.
4 Om dit te kunnen bereiken, hanteren wij een aantal vuistregels. Deze staan hieronder beschreven. Met betrekking tot methodes en materiaal. In groep 1&2 maken we gebruik van de methode Schatkist. Voor het voorbereidende schrijven gebruiken we de methode Zwart op Wit en als ondersteuning de methode Schrijfkriebels. Als signalerings- en registratiesysteem gebruiken we KIJK! en gebruiken we de signaleringslijsten uit het dyslexieprotocol groep 1&2. Daarnaast maken we gebruik van het toetspakket beginnende geletterdheid van Aarnoutse, Beernink en Verhagen. Als leerlingen in groep 1 & 2 risicoleerlingen zij met betrekking tot verwachte leesproblemen en/ of dyslexie, krijgen zij begeleiding van de leerkracht door middel van de voorschotbenadering. In groep 3 wordt gewerkt met de nieuwe maanversie van Veilig Leren Lezen. Hierbij wordt ook de leerkrachtassistent op het digitale schoolbord gebruikt. Bij leerlingen die sterk uit blijven vallen in groep 3, zetten we het remediërende programma Connect in (klanken&letters, woordherkenning) of Taal In Blokjes. Vanaf groep 3 werken we ook met de methode Zo leer je kinderen lezen en spellen (ZLKLS) van José Schraven. ZLKLS is een methode die goed te gebruiken is naast onze lees- en spellingmethode. Deze methode is zeer gestructureerd en geeft de kinderen goed houvast om te komen tot goed leren lezen en spellen. Vanaf groep 4 tot en met 8 werken we met de technisch leesmethode Estafette. Deze methode hanteert drie niveaus; Estafette niveau 1, niveau 2 en Estafetteloper. Estafette niveau 1 krijgt tijdens de technisch leeslessen extra oefening en aanbod onder begeleiding van de leerkracht. Ook krijgen de kinderen van Estafette niveau 1 3 á 4 keer per week een kwartier extra remediering volgens het zogeheten risicolezen. Ook in groep 4 en groep 5 zetten we bij leerlingen die sterk uitvallen het remediërende programma Connect in (klanken& letters, woordherkenning, vloeiend lezen) of Taal in Blokjes. Voor toetsing maken we gebruik van alle signaleringsmomenten, zoals ze beschreven staan in de het dyslexieprotocol. In de kast in de vergaderruimte staan diverse materialen die ingezet kunnen worden om de technische leesvaardigheid te vergroten. Op het gebied van taal en spelling werken wij vanaf groep 4 met de methode Taalactief, met ondersteuning van Zo leer je kinderen lezen en spellen van José Schraven. Met betrekking tot de vaardigheden van de leerkracht. Werken volgens het protocol neemt niet direct meer tijd in beslag dan dat de leerkracht gewend is. Het vraagt echter wel om een continue gerichtheid op de ontwikkeling van de geletterdheid bij leerlingen. Ook een positieve, actieve houding ten opzichte van het vroegtijdig ingrijpen wanneer zich een probleem voordoet op het gebied van technisch lezen is een pré. Dit vereist onder meer de volgende kennis:
5 Inzicht in het lees- en spellingproces en de mogelijke belemmeringen die daarin op kunnen treden. Zowel op cognitief als sociaal- emotioneel gebied. Vaardigheden in het opsporen van de lees- en spellingproblemen. Positieve houding tegenover het nauwgezet volgen van de ontwikkeling van geletterdheid bij leerlingen, het systematisch documenteren van de lees- en schrijfprestaties van zwakke leerlingen en openheid in de resultaten van de begeleiding. Intentie tot bij- en nascholing. Bereidheid tot regelmatig overleg met ouders. Jaarlijks worden er diverse cursussen rondom leesproblemen, dyslexie en geletterdheid aangeboden. Leerkrachten kunnen zich hier voor opgeven. Gewenste visie en beleid. Ondanks dat het werken met dyslectische leerlingen op t Ven al goed loopt, willen wij de kennis en begeleiding in de toekomst verder gaan ontwikkelen door het inzetten van ICT hulpmiddelen. Om dit goed op te gaat starten heeft de vorige IB-er een cursus gevolgd, die betrekking heeft op het werken met ICT hulpmiddelen. De school heeft ook het hulpmiddel Sprint aangeschaft en wil hier structureel mee gaan werken. Onze toekomstige visie is dan ook dat wij voor alle dyslectische leerlingen Passend Onderwijs willen bieden. Hierbij stemmen we aanbod èn hulpmiddelen af op de behoefte van de leerling. Wat betekent dat voor ons en onze leerlingen met dyslexie? Per schooljaar bekijken we welke leerlingen dyslexie hebben en in welke groep ze zitten. Per schooljaar bekijken we per leerling wat er al goed gaat en waar ondersteuning bij nodig is. Per leerling kijken we of er hulpmiddelen en ondersteuning nodig zijn; en welke zijn dat dan. Er worden criteria vastgesteld om te bepalen welke kinderen in aanmerking komen om te werken met Sprint. Er wordt een doorlopende leerlijn opgesteld over het werken met Sprint. In welke groep beginnen we? Hoe leren we de leerlingen en leerkrachten werken met Sprint? In welk leerjaar starten we met Sprint? Bij welke vakken zetten we Sprint in? Mogen kinderen toetsen maken met Sprint? Om goed in beeld te krijgen wat de mogelijkheden zijn, zal er in schooljaar een pilot opgesteld worden, waaraan twee á drie leerlingen deel zullen nemen. Na een jaar zal dit geëvalueerd en bijgesteld worden.
6 Met betrekking tot toetsen. Wij werken met de volgende toetsen op de lees- en spellingvaardigheid te meten: AVI (2009). DMT (2009). LOVS spelling. Toetspakket beginnende geletterdheid (Aernoutse). Signaleringslijsten dyslexieprotocol groep 1&2. Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen (Struijksma & van der Leij). PI-dictee. Klepel.
7 Stappenplan Stappenplan dyslexieprotocol groep 1. Stap Moment in het leerjaar Actie door leerkracht (en leesspecialist) 1 Aanvang groep (t/m Stimuleren van geletterdheid december) volgens Schatkist en protocol. 2 Januari Invullen signaleringslijst. Aanpassingen in groepsplan 1 voor leerlingen die onvoldoende opsteken van het aanbod aan geletterde activiteiten. Maart/ April Afnemen toets fonologisch bewustzijn TBG (alle lln.) Opstellen groepsplan 2. Mei Woordenschattoets 1 TBG (alle lln.) 3 Januari juni Aanbod verrijken voor lln. die onvoldoende opsteken van het aanbod aan geletterde activiteiten. 4 Juni Invullen signaleringslijst. Evalueren groepsplan 2. Uitwerking protocol Hoofdstuk 2 en 3. Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 5 Einde schooljaar Overdracht naar nieuwe groep Hoofdstuk 6 Stappenplan dyslexieprotocol groep 2. Stap Moment in het leerjaar Actie door leerkracht (en leesspecialist) 1 Aanvang groep (t/m Stimuleren van geletterdheid december) volgens Schatkist en protocol. Gericht aanbod verrijken voor leerlingen met onvoldoende klankbewustzijn en letterkennis. Groepsplan 1 opstellen. oktober Woordenschattoets 2 TBG Letterkennistoets 1 TBG Analysetoets Synthesetoets 1 Alle lln.! 2 januari Invullen signaleringslijst. Groepsplan 2 opstellen. Leerlingen met onvoldoende klankbewustzijn en letterkennis in gele groep opnemen. Mei Woordenschattoets TBG (alle lln.) Uitwerking protocol Hoofdstuk 2 en 3.
8 3 Januari juni Aanbod beginnende geletterdheid verrijken voor uitvallers. Extra begeleiding door middel van voorschotbenadering. Maart/ April Benoemsnelheid cijfers en letters TBG (uitvallers). Groepsplan 3 opstellen. Mei Letterkennistoets 2 Synthesetoets 2 (uitvallers) 4 Juni Invullen signaleringslijst. Evalueren groepsplan 3. Hoofdstuk 3 en 5. Hoofdstuk 4 5 Einde schooljaar Overdracht naar nieuwe groep Hoofdstuk 6 Stappenplan dyslexieprotocol groep 3. Stap Moment in het leerjaar Actie door leerkracht (en leesspecialist) 1 Aanvang groep Beginsituatie van alle leerlingen vastleggen in groepsplan 1. Aanvang leesonderwijs 2 oktober Herfstignalering* Connect klanken en letters of Taal in Blokjes. 3 Oktober - februari Interventieperiode 1: elementaire leeshandeling (zoals beschreven in groepsplan 1, in november groepsplan 2 opstellen). 4 Februari Wintersignalering. Uitwerking protocol blz. 83. blz. 84 t/m 86. Hoofdstuk 4, blz Hoofdstuk 4. blz. 87 t/m 89. Connect woordherkenning of Taal in Blokjes Hoofdstuk 4, blz Februari maart/ april Interventieperiode 2. Evalueren Hoofdstuk 4. groepsplan + nieuwe interventies verwerken in groepsplan 3. 6 April Lentesignalering (uitvallers). blz. 89 t/m April/ mei Interventieperiode 2b + bijstellen groepsplan. Hoofdstuk 4. 8 Mei juni Eindsignalering + evalueren groepsplan. Overdracht volgens formulieren protocol. blz. 91 t/m 93.
9 Let op! Signaleringen in groep 3 mogen gedaan worden volgens de signaleringen uit VLL, omdat deze momenten goed aansluiten bij het protocol. Echter is dit pakket niet compleet en dient aangevuld te worden met: *Herfstsignalering: Fonologische vaardigheden worden niet in kaart gebracht. Het is wel belangrijk dit te doen. Kijk op de toetskalender van VLL voor suggesties. De herfstsignalering biedt losse zinnen in plaats van een tekst aan. Om zicht te krijgen op de tekstleesvaardigheid kan aanvullend de leestekst die ontwikkeld is voor de eerste maanversie worden aangeboden. Deze tekst is te vinden op Twee keer per jaar wordt er een groepsplan opgesteld, waarin voor alle leerlingen het leesaanbod beschreven wordt. De leesproblemen worden altijd met de ouders besproken! Elk groepsplan wordt geëvalueerd en in november vindt er een tussenevaluatie plaats. Dit wordt vastgelegd in een evaluatieverslag. Met de methode Veilig Leren Lezen wordt er differentiatie toegepast. De leerlingen worden in de juiste niveaugroep ingedeeld. De zwakke leerlingen krijgen dagelijks extra instructie van de leerkracht als de overige leerlingen zelfstandig aan het werk zijn. De AVI niveaus worden vastgesteld volgens de toetsen die genoemd staan op de toetskalender. Stappenplan dyslexieprotocol groep 4. Stap Moment in het leerjaar Actie door leerkracht (en leesspecialist) Uitwerking protocol 1 Aanvang groep Beginsituatie van alle leerlingen vastleggen in groepsplan 1. blz. 82 Aanvang leesonderwijs 2 Aanvang groep 4 tot Interventieperiode 1 Hoofdstuk 4 oktober/ november 3 Oktober/ november Herfstignalering (evt. door leesspecialist). blz. 84 t/m 86 Evalueren groepsplan 1, opstellen groepsplan 2. 4 Oktober februari Interventieperiode 1b Hoofdstuk 4. 5 Januari/ februari Wintersignalering (aanvullende toetsen zwakke lln. evt. door leesspecialist), 6 Januari/ februari - april Interventieperiode 2a (na 2 e rapport opstellen blz. 87 t/m 89. Hoofdstuk 4. groepsplan 3). 7 April Lentesignalering blz. 89 t/m April mei/ juni Interventieperiode 2b Hoofdstuk 4.
10 9 Mei/ juni Eindsignalering Overdracht groep 5 blz, 91 t/m 92. Stappenplan dyslexieprotocol groep 5 t/m 8. Stap Moment in het leerjaar Actie door leerkracht (en leesspecialist) Uitwerking protocol 1 Aanvang groep Beginsituatie van alle leerlingen vaststellen op basis van analyse blz, 92 van het dossier. Groepsplan 1 opstellen. 2 Aanvang groep/ Interventieperiode 1a Hoofdstuk 4 oktober-november 3 Oktober- november Tussenmeting 1 blz. 94/ 95 4 Oktober/ november, januari/ februari Interventieperiode 1b. Evalueren groepsplan 1, opstellen groepsplan 2. Hoofdstuk 4 5 Januari/ februari Hoofdmeting 1 blz. 96/ 97 6 Januari/ februari april Interventieperiode 2a Hoofdstuk 4 Evalueren groepsplan 2, opstellen groepsplan 3. 7 April Tussenmeting 2 blz. 98/ 99 8 April- mei/ juni Interventieperiode 2b Hoofdstuk 4 9 Mei/ juni Hoofdmeting 2 Evalueren groepsplan 3 blz. 99/ 100 Afspraken begeleiding leerlingen met leesproblemen en dyslexie in de bovenbouw: Uitvergroot aanbieden van toetsen. Voldoende tijd geven op werk en toetsen af te maken. Inzetten en gebruiken van hulpmiddelen zoals beschreven in het protocol bij interventies in hoofdstuk 4 en 5. Extra lees- en spellinginstructie mogelijk maken door middel van het directe instructiemodel. Leerlingen krijgen verlengde instructie en oefening. Toetsen Engels in groep 7 en 8 niet verbeteren op spellingfouten enkel op taalfouten. Cito entree- en cito eindtoets uitvergroot met daarbij eventueel auditieve ondersteuning.
11 Indien nodig toetsen mondeling aanbieden. Leerlingen die op het gebied van spelling dyslectisch zijn, krijgen hun dictees niet helemaal aangestreept terug. Dit om demotivatie bij de kinderen te voorkomen. De leerkracht registreert zelf wel het aantal fouten In de bovenbouw wordt het accent gelegd op motivatie. Hiervoor wordt het dyslexie protocol gebruikt. Ook wordt er gebruik gemaakt van de tips die door de werkgroep leesmotivatie wordt gegeven Inzetten van Sprint bij blijvende uitval op het gebied van lezen en spelling. Dit ICT hulpmiddel zal ook gebruikt worden bij vakken waar een groot beroep op de leesvaardigheid van de leerlingen wordt gedaan, zoals begrijpend lezen en de zaakvakken. De mogelijk om onder schooltijd dyslexietraining te volgen. Per kind wordt bekeken welke aanpassing wenselijk is. Dergelijke afspraken worden vastgelegd in het groepsplan. De extra aanpassingen voor de kinderen worden met de betreffende ouders besproken. Leerkrachten geven hierbij duidelijk aan wat wel en wat niet haalbaar is in de klas. Afspraken die gemaakt worden, moeten ook uitvoerbaar zijn.
12 Bijlage 1: Handleiding aanmelden dyslexiezorg Handleiding toegang tot dyslexiezorg voor de basisscholen in 's-hertogenbosch versie dd. 1 januari De school handelt volgens het bestaande Protocol Leesproblemen en Dyslexie (basisondersteuning voor de leerling). 2. Als de school op basis van dit protocol- alle stappen heeft gezet t.a.v. de lees- /spellingproblemen van de leerling, maakt de school, in overleg met de ouders, de kritische afweging of het kind in aanmerking zou kunnen komen voor een nader onderzoek naar / diagnose voor dyslexie. Het moet dan gaan om zgn. Ernstige Enkelvoudige Dyslexie (EED). 3. Als dit aan de orde is en de school het hierbij behorende Leerlingdossier Dyslexie (versie januari 2015!) heeft ingevuld, dient dit eerst toegestuurd te worden naar het Dyslexieteam ( dyslexieteam@demeierij-po.nl ), inclusief alle bij dit dossier behorende bijlagen. Een dyslexie-deskundige zal het dossier screenen en hierop feedback geven aan de IB-er. (NB: het juiste format voor het leerlingdossier is te downloaden van de website van Masterplan Dyslexie: (zie leerlingdossier). 4. Na een positieve feedback verzorgt de school, samen met de ouders, de officiële aanvraag bij de gemeenten. Deze aanvraag dient per naar de gemeente s-hertogenbosch verzonden te worden. E- mailadres: jeugd@s-hertogenbosch.nl Deze aanvraag dient te bestaan uit 2 delen: het door de ouders ingevuld en ondertekend aanvraagformulier (bijgevoegd) de Akkoordverklaring van het "Leerlingdossier Dyslexie" door het Dyslexieteam (format bijgevoegd). 5. De gemeente zorgt vervolgens voor het afgeven van de positieve beschikking voor dyslexiezorg. Deze beschikking (in 1 e instantie bedoeld voor de diagnosestelling en - als de diagnose EED wordt gesteld-, ook voor de behandeling) krijgen de ouders toegestuurd (per post). 6. Voor dit traject (onderzoek/behandeling) kiezen de ouders zelf een dyslexiezorgaanbieder. Zie hiervoor de lijst met alle door de gemeenten gecontracteerde zorgaanbieders. Wanneer ouders een andere zorgaanbieder kiezen (dan op deze lijst staan), kan geen vergoeding van onderzoek en/of behandeling plaatsvinden. 7. De ouders laten de school weten welke zorgaanbieder zij hebben gekozen. De school geeft deze keuze door aan het dyslexieteam en het team zorgt ervoor dat het "Leerlingdossier Dyslexie" + bijlagen (inclusief eventuele warme overdracht en de schoolinformatie ) bij de gekozen zorgaanbieder terecht komt. 8. Nadat de zorgaanbieder het Leerlingdossier Dyslexie met de bijlagen én de beschikking in zijn bezit heeft, kan deze het diagnostisch onderzoek uitvoeren. Indien de diagnose Ernstige Enkelvoudige Dyslexie (EED) gesteld is, kan de hierbij behorende behandeling starten. Dit
13 geldt voor kinderen vanaf 7 jaar in het primair onderwijs (start voor het 13 e jaar) en voor leerlingen van 7 tot en met 13 jaar in het speciaal onderwijs. Van de zorgaanbieder wordt verwacht dat zij tijdens de behandeling samenwerken/afstemmen met de betreffende school. 9. Als er geen diagnose EED kan worden gesteld koppelt de zorgaanbieder het resultaat (verslag) van het onderzoek terug naar ouders. Zij (de ouders) kunnen hierover vervolgens in overleg treden met de school. Ouders kunnen ouders er dan overigens toch voor kiezen behandeling te laten plaatsvinden op eigen kosten.
Protocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieDyslexieprotocol. Oranje Nassau School Geldermalsen. Oktober 2012
Dyslexieprotocol Oranje Nassau School Geldermalsen Oktober 2012 1 Dyslexieprotocol: stappenplan voor groep 1 Stap Moment in leerjaar Actie door de leerkracht Toetsen alle leerlingen: In kaart brengen van:
Nadere informatieDyslexieprotocol. Versie: mei 2018
Dyslexieprotocol 1 Versie: mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz.3 2. Doel van het protocol blz.3 3. Wat is dyslexie? blz.3 4. Signaleringsmiddelen blz.4 5. Minimumdoelen voortgezet technisch lezen blz.5
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 3 expertisecentrum nederlands 3 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieTaak van de school. Vermoeden onderbouwen. Leerling ondersteunen & begeleiden. Verwijzen naar gezondheidszorg
Intervisie ONL, 10 februari 2012 Taak van de school Toetsen (en interventies) in het onderwijs Leerling ondersteunen en begeleiden Vermoeden van dyslexie onderbouwen Eventueel verwijzen naar de gezondheidszorg
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie
Protocol Leesproblemen en Dyslexie Inleiding In dit protocol is vastgelegd hoe op onze school goed leesonderwijs wordt gerealiseerd. Hoe leerlingen in hun leesontwikkeling worden gevolgd en hoe en met
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieNiveau 2. VVE Aandacht voor geletterdheid met startblokken Groep 1
Dyslexieprotocol Niveau 1 Kwaliteit instructiegedrag en klassenmanagement, Juist gebruik van effectieve methodes voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen, Gebruik leerlingvolgsysteem ( rond technisch
Nadere informatieHet Kampus protocol leesproblemen en dyslexie
BS KAMPUS DE GILDEKAMP 6016 6545 LX Nijmegen Het Kampus protocol leesproblemen en dyslexie Om houvast te hebben bij het onderkennen en aanpakken van leesproblemen en dyslexie hebben wij als school een
Nadere informatieDyslexieprotocol Oranje Nassauschool
Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool Protocol bij ernstige leesproblemen en dyslexie 1. Inleiding Het protocol Ernstige leesproblemen en dyslexie is onderdeel van ons zorgbeleid op de Oranje Nassauschool.
Nadere informatieDyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT
2016 Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wat is dyslexie? 3 Waar kan de dyslectische leerling last van hebben? 4 Signalering dyslexie 5
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en dyslexie
www.pcpokrimpenerwaard.nl Protocol Leesproblemen en dyslexie Geloof in onderwijs DE ARK - DE WEGWIJZER - ICHTHUSSCHOOL - DE RANK - KON. JULIANASCHOOL - KON. WILHELMINASCHOOL - EBEN-HAËZER - DE BRON Inhoudsopgave
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Oktober 2016
Beleidsstuk dyslexie Oktober 2016 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 3
Nadere informatiePROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE
PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE Inhoudsopgave december 2016 1. Inleiding p.3 2. Wat is dyslexie? p.4 3. Voor wie is dit ondersteuningsplan bedoeld? p.4 4. De ondersteuning p.5 4.1
Nadere informatieLees- en dyslexiebeleid
Lees- en dyslexiebeleid Koningin Julianaschool Barneveld 2016-2017 2015-2016 Inhoudsopgave Inleiding 1 1. Signaleren leesproblemen en dyslexie 1.1 Vroegtijdig onderkennen 2 2 1.2 Beginnende geletterdheid
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieInformatiebrief Ernstige Enkelvoudige Dyslexiezorg
Informatiebrief Ernstige Enkelvoudige Dyslexiezorg Voor de directeuren en intern begeleiders van basisscholen, rectoren en zorg coördinatoren van scholen voor voortgezet onderwijs met leerlingen die wonen
Nadere informatieDyslexieprotocol Kardinaal de Jongschool 2013
Dyslexieprotocol Kardinaal de Jongschool 2013 Gebaseerd op Protocol Leesproblemen en Dyslexie 1 INHOUDSOPGAVE Stappenplan groep 1 t/m 8 blz.3 Toetskalender groep 1 t/m 8 blz. 5 Continuüm van de zorg blz.
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart
Protocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart Protocol Leesproblemen en Dyslexie Groep 1/2 Einde groep 1 Gedurende het Gedurende het Midden groep 2 Einde groep 2 Einde groep 2 Cito taal afnemen en
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2
Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie. B.S. De Duinsprong. 1 Protocol leesproblemen en dyslexie
Protocol leesproblemen en dyslexie B.S. De Duinsprong 1 Protocol leesproblemen en dyslexie PROTOCOL LEESPROBLEMEN EN DYSLEXIE Om te komen tot verbetering van het onderwijs aan leerlingen met (potentiële)
Nadere informatieDyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering
Dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011 1
DYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011 1 Inhoudsopgave DYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011... 3 1 Inleiding... 3 2 Vergoedingsregeling Dyslexie... 3 3 Interventies en hulp in de klas bij (vermoeden van ) dyslexie... 4 4 Signaleringslijst
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 2
Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Signaleren leesproblemen en dyslexie 1.1 Vroegtijdig onderkennen 3 3 1.2 Beginnende geletterdheid groep 1 en 2 3 1.3 Aanvankelijk lezen en spellen groep 3 5 1.4 Voortgezet
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Augustus 2014
Beleidsstuk dyslexie Augustus 2014 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 4
Nadere informatieCBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14 Doel: Doel van ons dyslexieprotocol is een zo goed mogelijke begeleiding van leerlingen met (dreigende) leesproblemen.
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 4 expertisecentrum nederlands 4 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieStappenplan Dyslexietraject
Stappenplan Dyslexietraject Een leerling komt in aanmerking voor dyslexie-onderzoek wanneer: Criterium van de achterstand: er sprake is van een significante achterstand op het gebied van lezen en/of spelling
Nadere informatieDyslexie: een greep uit de actualiteit
Dyslexie: een greep uit de actualiteit Maud van Druenen Cindy Teunissen 3 november 2016 Wat gebeurt er veel. Een greep. Twee definities van dyslexie in Nederland? Kwaliteit dyslexieverklaringen Dyslexie
Nadere informatieLeesproblemen en dyslexie
Leesproblemen en dyslexie Bijeenkomsten Bijeenkomst 1- dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Bijeenkomst 2- groep 1-2 : signaleren en begeleiden van potentiele zwakke lezers Bijeenkomst 3:
Nadere informatieHandreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden (ernstige enkelvoudige) dyslexie
Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden (ernstige enkelvoudige) dyslexie Adelante audiologie & communicatie Vanaf 1 januari 2015 is de bekostiging en uitvoering van beleid met betrekking
Nadere informatieLEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL
LEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL De Palster september 2012 Lees- en dyslexieprotocol De Palster versie september 2012 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Dit digitale leesprotocol is gemaakt om er voor te zorgen
Nadere informatieLeidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0
Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Femke
Nadere informatieLeesprotocol Groep 1-8
Leesprotocol Groep 1-8 Inhoudopgave Leerling onderwijs volgsysteem (LOVS) en het van gebruik toetsen m.b.t. het volgen van de leesontwikkeling 3 De niet methode gebonden toetsen (gestandaardiseerde, landelijk
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 7 expertisecentrum nederlands 7 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatiegroep 1 september oktober november december Vaardigheidslijst groep 1 januari/ februari Cito Taal voor kleuters Cito Rekenen voor kleuters maart
groep 1 Vaardigheidslijst groep 1 januari/ februari Cito Taal voor kleuters voor kleuters voor beide toetsen geldt: eind januari/ of begin februari Rijmtoets mei Vaardigheidslijst groep 1 Woordenschattoets
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE De Golfbreker
PROTOCOL DYSLEXIE De Golfbreker Protocol Leesproblemen en Dyslexie Het Protocol Leesproblemen en Dyslexie is bedoeld om leerkrachten in het primair onderwijs een houvast te geven bij vroegtijdig onderkennen
Nadere informatieAanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen
ONL Leerlingdossier Aanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen naar ouders Aanmelden Wie? Ouders
Nadere informatieEEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL. Joop Stoeldraijer Kees Vernooy
EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Joop Stoeldraijer Kees Vernooy Hengelo/Breda september 2011 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL We hebben dit digitale leesprotocol gemaakt om te voorkomen dat scholen heel veel
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 8 expertisecentrum nederlands 8 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.1b lezen Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij lezen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand
Nadere informatieVeelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal
Veelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal Inhoud Basisondersteuning: waarvoor zijn scholen verantwoordelijk, op het gebied van lees- en/of spellingsproblemen?...
Nadere informatiebijlage 10 of ZLKLS auditieve woorden met de aangeboden bijlage 9 of ZLKLS auditieve synthese Toets met 20 klankzuivere
29 Protocol klas 1 Toetsing/ signalering 1 Overdracht LVS Kleuters 2 Hoofdmeting 1 (Herfstsignalering, alle leerlingen) Letterkennis: Lezen en herkennen van aangeboden letters, lange klanken, korte klanken,
Nadere informatiePLD de Spindel, bijlage 4
Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.1 Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij lezen en spellen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een
Nadere informatieHandleiding. Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie.
Handleiding Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie. Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Wanneer spreken van risicoleerlingen? 3 Leeswijzer 3 Tot slot
Nadere informatieDyslexieprotocol o.b.s. Kiezel en Kei
Dyslexieprotocol o.b.s. Kiezel en Kei Inhoud Inleiding 1 Definitie dyslexie 2 Uitgangspunt 2 Misvattingen en dwalingen 3 Aanmelding 3 Signalering en toetskalender 4 Het lees- en spellingsonderwijs 5 Zorgniveau
Nadere informatieDyslexieteam Regio de Meierij
Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) Dyslexieteam SWV de Meierij, mei 2016. Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekostiging en uitvoering van beleid
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieOok een rivier begint met de eerste druppel
Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
PROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG 1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van lees-
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatieMOMENTEN IN DE TIJD WAT MOET ER GEBEUREN? HOE PAKKEN WE HET AAN?
Protocol Leesproblemen en dyslexie, groep 7-8 Groep 7 Aandachtspunten: Vlot en vloeiend kunnen lezen Onderhouden en verbeteren technische leesvaardigheid Enkele leesstrategieën Tekstkennis bijbrengen Aandacht
Nadere informatieLeerlingdossier Dyslexie VERSIE 3.0
Leerlingdossier Dyslexie VERSIE 3.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Chris Struiksma, NKD Boukje Toering, NKD Jolanda Roelfsema, NKD Marijke van Grafhorst,
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 5 expertisecentrum nederlands 5 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieBinnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Dyslexie Protocol Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? Binnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Nadere informatieHandreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED)
Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) Inleiding: Vanaf januari 2015 is de bekostiging en uitvoering van beleid met betrekking tot ernstige enkelvoudige
Nadere informatieSchoolspecifiek Protocol Dyslexie J.J. Anspachschool Dongen
Schoolspecifiek Protocol Dyslexie J.J. Anspachschool Dongen Protocol Dyslexie J.J. Anspachschool 1 Schoolspecifiek Protocol Dyslexie J.J. Anspachschool Dongen Inhoudsopgave 1. Algemene Inleiding 3 2. De
Nadere informatieProtocol dyslexie Openbare Basisschool De Bouwsteen Inhoud
Protocol dyslexie Openbare Basisschool De Bouwsteen Inhoud 1) Dyslexie in het kort Problemen bij het lezen Problemen bij het spellen Problemen bij het schrijven Mogelijke gevolgen van dyslexie 2) Voorbereidend
Nadere informatieDyslexieprotocol. Basisschool Sint Antonius van Padua Sint-Oedenrode. Inhoud
Dyslexieprotocol Inhoud 1 Dyslexie... 4 1.1 Mogelijk bijkomende problemen... 4 1.2. Diagnose dyslexie en dyslexieverklaring... 4 2 Signalering van dyslexie... 5 2.1 Toetsen... 5 2.2 Zwakke lezers en/of
Nadere informatie1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.
Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)
Nadere informatieVan onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling
Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Het onderwijs en de gezondheidszorg dragen samen de verantwoordelijkheid voor het voorkomen
Nadere informatieSCHOOL SPECIFIEK DYSLEXIEPROTOCOL. Montessori school Nieuw Vreugd en Rust
SCHOOL SPECIFIEK DYSLEXIEPROTOCOL Montessori school Nieuw Vreugd en Rust Inhoudsopgave 1. THEORETISCH KADER... 4 1.1. School specifiek dyslexieprotocol... 4 1.2. Wat is dyslexie?... 4 1.3. Doelstellingen
Nadere informatiedoen dat 3 het dyslexieprotocol
doen dat 3 het dyslexieprotocol Het dyslexieprotocol juni 2008 Vooraf De scholen van de Stichting Peelraam hebben in het schooljaar 2007-2008 gezamenlijk een dyslexieprotocol ontwikkeld. Dit protocol is
Nadere informatieAchtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:
Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3: In het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3, kortweg PLD 3, wordt in het hoofdstuk Signaleren een
Nadere informatieDyslexie protocol en stappenplan
Dyslexie protocol en stappenplan Wat is dyslexie? Dyslexie is een taalverwerkingsstoornis, waardoor leren lezen en spellen voor veel problemen zorgt. Kinderen met dyslexie hebben vooral veel moeite met
Nadere informatieDyslexieprotocol van CBS de Slotschool
B. Hesselinkstraat 2 9076EC Sint Annaparochie. Tel.: 0518-402144 Email: info@cbs-slotschool.nl Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool INHOUD: 1 definitie dyslexie 2 signalering 3 analyse 4 schoolprocedure
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Protocol leesproblemen en dyslexie Inhoudsopgave Inleiding 2 Signalering en begeleiding bij leesproblemen 3 Diagnostisering 8 Begeleiding en maatregelen bij dyslexie 9 Bijlage 1: dyslexiekaart 11 Bijlage
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie. RK Basisschool Het Molenven
RK Basisschool Het Molenven Versie 2 Opgesteld door: Karin van Reijsen en Nicole Wijkamp Besproken met team: oktober en december 2013, voorjaar 2014 Vastgesteld op: 11 juni 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieDyslexieonderzoek door HCO: wat is er nodig voor aanmelding?
Dyslexieonderzoek door HCO: wat is er nodig voor aanmelding? We krijgen regelmatig vragen vanuit scholen over een dyslexieonderzoek. Welke leerlingen komen in aanmerking? Welke begeleiding heeft de leerling
Nadere informatieIedereen kan leren lezen
Iedereen kan leren lezen Versie 2: december 2015 Inhoudsopgave Voorwoord blz 2 Voorbereidend lezen groep 1/2 blz 3 Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 blz 5 Effectief leesonderwijs groep 4 blz 7 Effectief
Nadere informatieSignalering en diagnostisering van dyslexie op het Bertrand Russell college
Signalering en diagnostisering van dyslexie op het Bertrand Russell college Inleiding Het onderwijs speelt een belangrijke rol bij de preventie, signalering en begeleiding van leerlingen met lees en/of
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Richtlijnen bij het invullen Met dit begeleidend schrijven willen wij het invullen van het leerlingdossier voor onderzoek en behandeling van ernstige, enkelvoudige dyslexie
Nadere informatieSchooljaar 2013/2014 KBS DE ZONNEWENDE PROTOCOL DYSLEXIE. Caroline Wenum
Schooljaar 2013/2014 KBS DE ZONNEWENDE PROTOCOL DYSLEXIE Caroline Wenum Inhoudsopgave 1. Theorie... 2 1.1 Wat is dyslexie... 2 1.2 Stadia van geletterdheid... 2 1.3 risicofactoren... 3 1. 4 Aanpak mogelijke
Nadere informatieZorgniveau 2 Zorgniveau 3
Leerlinggegevens: Naam: Groep: Namen betrokkenen/functie: Startdatum handelingsplan: Einddatum handelingsplan: Voorbeeld handelingsplan Beginsituatie Beschrijf hier de kern van het probleem a.d.h.v. toets-
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden.
Nadere informatieAdviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip.
1 2 INFORMATIE OVER COMENIUS Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen een ruime ervaring
Nadere informatieLees- en dyslexiebeleid. op de. Twaalfruiter
Lees- en dyslexiebeleid op de Twaalfruiter Richtinggevend kader lees- en dyslexiebeleid binnen het SWV RK/AB stad Utrecht Inleiding Het SWV RK/AB heeft in zijn Zorgplan 2007-2011 bij hoofdstuk 6 Strategisch
Nadere informatieEED-ZORG HOLLAND RIJNLAND
EED-ZORG HOLLAND RIJNLAND IB-bijeenkomst 6 september 2017; Rijnstreek 12 september 2017; Duin- en bollenstreek 14 september 2017; Leiden Programma BELEIDSDOCUMENT Beleidsdocument Beschrijft procedures
Nadere informatieAanpak ter voorkoming van leesproblemen en het snel opsporen van dyslexie
Aanpak ter voorkoming van leesproblemen en het snel opsporen van dyslexie 1. Inleiding Lezen is een basale vaardigheid. Het belang van goed lezen kan niet genoeg worden benadrukt. Plezier in lezen staat
Nadere informatieProtocol dyslexie. In de volgende tabel wordt aangegeven welke toetsmomenten er in de jaarplanning zijn opgenomen om leesproblemen te signaleren.
Protocol Dyslexie Inhoud Inleiding... 2 Signaleren... 3 Interventies... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op leesuitval... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op spellingproblemen... 5 Interventies
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL Sneek, januari 2018
DYSLEXIEPROTOCOL Sneek, januari 2018 1- Wat is dyslexie 2- Signalen 3- Planmatig handelen 4- Handelingsplan 5- Remediëring. compensatie en dispensatie 6- Didactische principes/ aandachtspunten 1.Wat is
Nadere informatieAanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3
Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieStudieochtend Dyslexie
Studieochtend Dyslexie Hoe ziet de ochtend eruit? Welkomstwoord Introductie dyslexie (praktische opdracht) Beleidskader dyslexie Theoretisch kader Koppeling naar de praktijk (praktische opdracht) 10.35-10.45
Nadere informatieGroep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4
Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 September Oktober November * KIJK registratie * KIJK registratie signaleringslijst gr.2 (zie zorgmap) * Herfstsignalering signaleringslijst gr.3 (zie zorgmap) December Januari
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Protocol leesproblemen en dyslexie 1 Inhoud 1. PROTOCOL LEESPROBLEMEN EN DYSLEXIE... 3 2. STAPPENPLAN GROEP 1... 5 3. STAPPENPLAN GROEP 2... 7 4. STAPPENPLAN GROEP 3... 10 5. STAPPENPLAN GROEP 4... 14
Nadere informatiePROTOCOL LEESPROBLEMEN EN DYSLEXIE. Inleiding
PROTOCOL LEESPROBLEMEN EN DYSLEXIE Inleiding Als uitgangspunt bij het schrijven van dit document, is gekozen voor het Protocol Leesproblemen en Dyslexie herziende editie 2010 groep 1/2,3 t/m 4 groep 5
Nadere informatieDyslexie protocol de Werkschuit
Dyslexie protocol de Werkschuit Doel van het protocol Het protocol beoogt dat leerlingen in de groepen 1 t/m 8 de basisprincipes en basisvaardigheden van lezen en spellen onder de knie krijgen. Dat wil
Nadere informatieFormat Leerlingdossier Dyslexie
Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het
Nadere informatieVisie en Beleidsplan Bouw! Basisschool de Driesprong, Chaam
Visie en Beleidsplan Basisschool de Driesprong, Chaam Schooljaren 2018-2019 INHOUDSOPGAVE 1. SCHOOLNIVEAU... 3 1.1 Visie en beleid... 3 1.2 Doelen korte termijn (2018-2019):... 3 1.3 Doelen voor de komende
Nadere informatieDyslexie. Protocol. April Expertisecentrum Innoord Breedveld PZ Amsterdam
Protocol Dyslexie April 2018 1 Expertisecentrum Innoord Breedveld 7 1025 PZ Amsterdam Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Samenwerking met ouders 4. Signaleren van dyslexie 5. Diagnostiek/onderzoek
Nadere informatieBeleidsplan. Leesproblemen en Dyslexie. Obs De Klim, Utrecht. Loes Brons, juni 2015. Eindredactie Dieuwke van Kraaij
Beleidsplan Leesproblemen en Dyslexie Obs De Klim, Utrecht Loes Brons, juni 2015 Eindredactie Dieuwke van Kraaij 1 Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1: Goed lees- en spellingonderwijs 1.1 Het continuüm
Nadere informatieBeleidsplan lees- en spelling- problemen en dyslexie
Beleidsplan lees- en spelling- 2018 2019 problemen en dyslexie 22018 2019 RKBS De Golfbreker Papiermolen 18 1541 RT Koog aan de Zaan E-mail: info@de-golfbreker.nl Tel. algemeen: 075-2010123 Tel. interne
Nadere informatieInhoudsopgave: Bijlagen: 1. Signalen c.q. kenmerken van dyslexie 2. Format dyslexiekaart
Dyslexiebeleid Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Definitie van dyslexie 3. De procedure binnen onze school met betrekking tot zorg t.a.v. de leesontwikkeling. 4. Overdracht aan Voortgezet Onderwijs Bijlagen:
Nadere informatie