Jaarverslag & Jaarrekening 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag & Jaarrekening 2014

2 INHOUDSOPGAVE Jaarverslag Raad van Toezicht Vergaderingen Financiële verantwoording Samenstelling 5 2. Bestuursverslag Organisatie en bestuur Landelijke, provinciale en gemeentelijke ontwikkelingen Landelijk Provinciaal Gemeentelijk Hoofdlijnen beleid Bibliotheken Zuidoost Fryslân en behaalde resultaten tot en met De klant: Programmalijnen beleid Educatieve bibliotheek De fysieke bibliotheek en de verankering in de lokale gemeenschap Sociaal Verslag Kengetallen 25 2

3 Jaarverslag 3

4 1. Raad van Toezicht 1.1 Vergaderingen De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar vier keer vergaderd (13 maart, 5 juni, 2 oktober en 11 december). Bij deze vergaderingen was de bestuurder aanwezig. Daarnaast heeft er op 11 maart een vergadering plaatsgevonden van de auditcommissie met de bestuurder, de accountant en de boekhouder. In de vergaderingen werd door de Raad van Toezicht - als gebruikelijk - aan de hand van schriftelijke rapportages en daarbij gegeven toelichtingen gesproken over de gang van zaken en de vooruitzichten. Daarbij is onder meer aandacht besteed aan de gang van zaken in en de ontwikkeling van de organisatie, financiële kwartaalrapportages en besluitvorming over jaarrekening, jaarverslag en begroting; en verder o.a. aan de ontwikkelingen van het Friese Bibliotheeknetwerk, landelijke ontwikkelingen, de landelijke bibliotheekpas, nieuwe toetreders op de bibliotheekmarkt, de nieuwe Bibliotheekwet, klanttevredenheidsonderzoek (Biebpanel), te voeren beleid i.v.m. door de gemeenten aangekondigde bezuinigingen, de samenwerking met andere instellingen, Culturele Broedplaats Wolvega, scholing van medewerkers, Medewerkers Tevredenheidsonderzoek (MTO), de digitale bibliotheek (o.a. Bibliotheek.nl, e-readers en e-books) en dbos (de bibliotheek op school). Op 7 februari was er een functioneringsgesprek met de bestuurder. Zelfevaluatie Onder leiding van een externe deskundige heeft de Raad van Toezicht in oktober 2014 een zelfevaluatie uitgevoerd. De uitkomst van deze zelfevaluatie was, dat de Raad van Toezicht de zaken goed op orde heeft en in control is. 1.2 Financiële verantwoording De bestuurder van Bibliotheken Zuidoost Fryslân (BZOF) heeft aan de leden van de Raad van Toezicht voorgelegd: de jaarrekening 2014, evenals het verslag over de gang van zaken en het gevoerde beleid in het afgelopen boekjaar. De jaarrekening werd gecontroleerd door KPMG Accountants NV. De verklaring van KPMG Accountants NV is opgenomen in hoofdstuk 4: jaarrekening In overeenstemming met de bepalingen van artikel 20 van de statuten heeft de Raad van Toezicht de door de bestuurder opgemaakte jaarrekening in haar vergadering van 1 april 2015 vastgesteld en aan de bestuurder kwijting en decharge verleend voor het gevoerde beleid. De Raad van Toezicht spreekt zijn waardering uit jegens de bestuurder, het managementteam en de medewerkers, en over de in het verslagjaar behaalde resultaten. 4

5 1.3 Samenstelling De heer J. Hamstra ( ), voorzitter Nationaliteit: Nederlandse Voormalige functie: algemeen directeur Vereniging voor Chr. Primair Onderwijs De Tjongerwerven Eerste benoeming: 2007 Einde tweede termijn: 2015 De heer mr. E.H. de Vries ( ), secretaris Nationaliteit: Nederlandse Functie: zelfstandig advocaat Nevenfuncties: Lid van de Raad van Discipline in het ressort Arnhem-Leeuwarden, Bestuurslid Stichting Bedrijvenverzamelgebouw Weststellingwerf, Voorzitter Stichting Dorpshuis De Hoeve, lid Raad van Toezicht Eduzon Eerste benoeming: 2012 Einde eerste termijn: 2016 (herkiesbaar) Mevrouw K.J. Hornstra-van Dijk ( ), lid auditcommissie Nationaliteit: Nederlandse Functie: Online Business Coach en trainer bij Parnasos Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Eduzon, bestuurslid VVD Weststellingwerf Eerste benoeming: 2011 Einde tweede termijn: 2019 Mevrouw J.E.M.B. Janssen ( ), lid Nationaliteit: Nederlandse Functie: adjunct-directeur Human Resources Rijksuniversiteit Groningen Nevenfuncties: lid van de Raad van Toezicht van Stichting PRIMO Opsterland (openbaar basisonderwijs) Eerste benoeming: 2014 Einde eerste termijn: 2017 (herkiesbaar) De heer mr. R.G. Boomsma ( ), voorzitter auditcommissie Nationaliteit: Nederlandse Functie: fiscaal-jurist/belastingadviseur, directeureigenaar van BGR Belastingadviseurs BV Nevenfuncties: bestuurslid/penningmeester Stichting Ronald McDonald fonds Friesland, bestuurslid/ penningmeester Stichting Drachtster Skûtsje Eerste benoeming: 2013 Einde eerste termijn: 2017 (herkiesbaar) Begin 2014 is mevrouw J.E.M.B. Janssen benoemd als lid van de Raad van Toezicht. Mevrouw K.J. Hornstra-van Dijk is herkozen. Mevrouw H.F. Nieuwenhuis ( ), vicevoorzitter Nationaliteit: Nederlandse Functie: leerkracht basisschool Nevenfunctie: buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand Eerste benoeming: 2009 Einde tweede termijn:

6 2. Bestuursverslag 2.1 Organisatie en bestuur Dit betreft een bestuursverslag van de Stichting Bibliotheken Zuidoost Fryslân, gevestigd in Wolvega. De Stichting heeft ten doel om in de gemeenten Opsterland, Ooststellingwerf en Weststellingwerf openbare bibliotheken op te richten en in stand te houden voor het beschikbaar stellen van media en informatie aan een ieder, zonder onderscheid des persoons, en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. De Stichting tracht haar doel te verwezenlijken door het verwerven van gelden door middel van bijdragen van de overheid, particulieren en ondernemers, het samenwerken met andere instellingen in de ruimste zin van het woord en alle andere wettige middelen, welke het doel van de Stichting bevorderen. De heer L. Postma is directeur/bestuurder van de Stichting en staat onder toezicht van de Raad van Toezicht (RvT). De heer Postma is daarnaast bestuurslid van de Stichting Beheer Multifunctioneel Vastgoed Oosterwolde (Frl.) en bestuurslid van de Stichting Beheer Multifunctioneel Vastgoed Haulerwijk (Frl.) 2.2 Landelijke, provinciale en gemeentelijke ontwikkelingen LANDELIJK BZOF is lid van de landelijke Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB); het lidmaatschap met alle daarbij behorende branchevoordelen, is voorbehouden aan de bibliotheken die gecertificeerd zijn. BZOF voldoet aan deze eisen, die in samenwerking met de VNG zijn opgesteld. Netwerk-breed wordt gestreefd naar een onderling afgestemde collectie, één uitstraling, één logo, eenduidige tarieven, eenduidige leveringsvoorwaarden en overeenstemming over de basiskwaliteit van de dienstverlening. De focus ligt volledig op het inspelen op de wensen van de (potentiële) gebruikers, zowel personen als instellingen. Gemak voor de gebruikers staat voorop. Ondanks de schaalvergroting die in de afgelopen jaren is bereikt, is geen enkele bibliotheek in staat de benodigde innovatiekracht stand alone op te brengen. Er is een landelijke aansturing én uitvoering op het gebied van de digitale infrastructuur, de innovatie van digitale diensten en producten en het digitale collectiebeleid. De digitale bibliotheek is gereed. Alle bibliotheken zijn aangesloten op de infrastructuur, de financiering is geregeld in de nieuwe bibliotheekwet. Daarbij biedt de ontwikkelde Nationale Bibliotheekcatalogus een complete vorm van presenteren en ontsluiten van de collectie Nederland. Bibliotheken hebben tal van nieuwe services ontwikkeld op het gebied van leesbevordering en media-educatie en zijn klantgerichter gaan werken door de toepassing van kennis over retail, formulemanagement en innovatieve marketing. Binnen deze speerpunten zal in de komende jaren gewerkt worden aan De Nationale Bibliotheekpas en de bibliotheekcatalogus. Het Rijk werkte aan een nieuw wetsvoorstel voor herstructurering en herziening van de wetgeving van het openbare bibliotheekwerk, ter ondersteuning van de ontwikkeling van de digitale bibliotheek. 6

7 De hoofdlijnen van dit wetsvoorstel samengevat: De maatschappelijke functies van de openbare bibliotheek worden gedefinieerd. Er komt een landelijke digitale bibliotheek waarvan iedereen lid kan worden. Alle bibliotheekorganisaties lokaal, provinciaal en landelijk werken zodanig samen, dat alle inwoners van Nederland toegang hebben tot zo veel mogelijk informatie en cultuur, waar en in welke vorm dan ook: fysiek, digitaal, via PC, tablet of mobiel. De Koninklijke Bibliotheek, die steeds meer documenten ook digitaal beschikbaar stelt, gaat een centrale rol spelen in het bibliotheeknetwerk. deze innovatie door samenwerking met scholen en instellingen, lessen media-educatie, (digitale) cursussen voor volwassenen en leesbevordering voor laaggeletterden. Ontwikkelingen als mobiliteit, digitale bibliotheek kunnen leiden tot een centralisatie van vestigingen. BZOF wijst dit niet af, maar ziet mogelijkheden als deze centrumbibliotheken broedplaatsen kunnen zijn voor werk en ontwikkeling. Informatie, educatie, ontmoeting en debat, leesbevordering en cultuur vallen daarbinnen vanzelf op hun plaats PROVINCIAAL Gevolgen Wet stelsel openbare bibliotheekvoorziening (Wsob) De nieuwe wetgeving gaat in op 1 januari Het zwaartepunt ligt op het realiseren van de digitale bibliotheek en de bekostiging daarvan. De financiering vindt plaats door onttrekking van gelden uit het gemeentefonds vanwege de centralisatie van inkoop van e-content. In de wet worden gemeenten niet verplicht gesteld om een lokale, fysieke bibliotheek te subsidiëren. Afgesproken is, dat sluiting van een bibliotheek door een gemeente niet eerder geschiedt, dan na overleg met de naburige (centrum)gemeente. Verder is afgesproken, dat gemeenten bibliotheken zullen aansturen op de ondersteuning van digitaal lezen en dat gemeenten, tezamen met het Rijk en de provincies, zich inzetten voor leesbevordering en bestrijding van laaggeletterdheid. De subsidiëring moet in relatie staan tot het vermogen om de opgedragen taken uit te voeren. Er is geen bezwaar tegen uitvoering van bibliotheekwerk door een commerciële aanbieder. De gemeente is verantwoordelijk voor bewaking van de kwaliteit en voor de opdrachtformulering aan de bibliotheek. Een (te) beperkte opdracht zal bij aanname van de Wsob er toe kunnen leiden, dat de bibliotheek niet kan deelnemen aan het stelsel. Een bibliotheek moet aan een aantal verplichtingen kunnen voldoen om deel te nemen in het netwerk, waaronder aansluiting op de digitale infrastructuur en de ondersteuning van het onderwijs. De Wsob biedt op landelijk niveau in onze kennissamenleving enorme kansen voor de bibliotheken om aan de digitale ontwikkelingen op het gebied van informatie en E-lezen, beter vorm te gaan geven. BZOF onderschrijft de noodzaak van een landelijke, innovatieve regeling. BZOF werkt op lokaal niveau al aan BZOF maakt deel uit van de landelijke en provinciale netwerken van bibliotheek- en educatieve organisaties. In een samenhangend netwerk worden ideeën, kennis en middelen gebundeld om tot een maximaal en betaalbaar resultaat te komen. Het Fries Bibliotheken Netwerk is een samenwerkingsverband van lokaal verankerde bibliotheekorganisaties en het servicecentrum Bibliotheekservice Fryslân, dat voorziet in een groot aantal noodzakelijke randvoorwaarden, zodat de bibliotheken hun doelen kunnen realiseren. Meer gebruikers, meer samenwerkingspartners, een goede provinciale collectie, mediawijsheid, een beter bereik van nieuwe doelgroepen en een goede spreiding van locaties. Daarnaast is ook de versterking van het Netwerk zelf een zaak die aandacht blijft vragen. Bibliotheken Zuidoost Fryslân onderschrijft het belang van het provinciale netwerk. Bibliotheekservice Fryslân zien wij niet alleen als facilitair bedrijf, maar ook als kenniscentrum. Het Netwerk is de afgelopen jaren geconfronteerd met provinciale bezuinigingen op Bibliotheekservice Fryslân. Daarmee is een deel van de service vervallen, of wordt deze tegen betaling gehandhaafd. BZOF is meer gaan betalen voor ICT, P&O, marketing, financiële administratie, educatieve dienstverlening en mediaverwerking. Het aanbod dat uitviel, was de service aan leeskringen, zorgcentra en deels ook het onderwijs. BZOF heeft dit opgevangen met een eigen aanbod. 7

8 2.2.3 GEMEENTELIJK Ontwikkelingen De gemeenten Opsterland, Weststellingwerf en Ooststellingwerf hebben voor wat betreft het openbaar bibliotheekwerk in Zuidoost Friesland met de volgende ontwikkelingen te maken: Krimp De meeste gemeenten hebben te maken met een afnemende bevolking, met daarbij een sterke vergrijzing en ontgroening. In feite krijgt men te maken met een zekere leegloop van het platteland; Leefbaarheid Een tweede, mede daaruit voortkomende, kwestie is die van de instandhouding van de leefbaarheid van het platteland, c.q. de instandhouding van een aantal basisvoorzieningen, in dit specifieke geval de bibliotheken. Dat kan inhouden dat, met de relatief toenemende kosten van deze voorzieningen, een zekere noodzakelijke centralisatie of combinatie van functies in die voorzieningen plaats zal moeten vinden. De gemeenten hebben alle drie als speerpunt de jeugd, in het bijzonder die in achterstandssituaties. Belangrijke punten hierbij zijn het onderwijs, het welzijn en de opvoedingsondersteuning. Juist de bibliotheken kunnen en moeten daaraan bijdragen, bijvoorbeeld door het bevorderen van het lezen in de meest brede zin van het woord. Daarnaast richten de gemeenten zich op het in stand houden van de leefbaarheid van het platteland, in dit geval meer specifiek van de voorzieningen, c.q. de bibliotheekvestigingen. Gemeentelijke bezuinigingen op de bibliotheek De gemeente Opsterland heeft voor 2014, 2015 en 2016 een bezuiniging van per jaar opgelegd, en voor In 2014 is een extra bezuiniging toegevoegd voor 2015 van De gemeente heeft alle jaren prijscompensatie toegepast. De gemeente Ooststellingwerf heeft na forse bezuinigingen en het jarenlang niet toepassen van prijscompensatie voor 2015 besloten om weer 50% van de prijscompensatie te vergoeden. De gemeente Weststellingwerf heeft voor 2014 geen prijscompensatie toegekend en voor 2015 staat een bezuiniging van op het programma. Ook voor 2015 is geen prijscompensatie toegekend. 8

9 2.3 Hoofdlijnen beleid Bibliotheken Zuidoost Fryslân en behaalde resultaten tot en met DE KLANT: PROGRAMMALIJNEN BELEID Wij maken lezen, leren en zich informeren gemakkelijk, leuker en voor iedereen toegankelijk. Vanuit de missie kennen we drie programmalijnen: DE DIGITALE BIBLIOTHEEK DE EDUCATIEVE BIBLIOTHEEK DE FYSIEKE BIBLIOTHEEK met als speerpunten: leesbevordering en informatievaardigheid voor de jeugd en laaggeletterden, mediawijsheid en digitale vaardigheid in het kader van maatschappelijke participatie en daarbij streven naar verankering in de lokale gemeenschap. Omdat je dan de mensen bereikt! DE DIGITALE BIBLIOTHEEK We willen meer burgers met een passend en aantrekkelijk aanbod bereiken met zowel de fysieke als de digitale bibliotheek en hen als klant behouden of verwerven. We besteden daarbij extra aandacht aan een digitaal informatieaanbod en aan media-educatie. De digitale ontwikkelingen staan niet los van het overige bibliotheekaanbod; ze werken integraal door in de educatieve en de fysieke bibliotheek. Landelijk wordt, met ondersteuning van het Rijk, zwaar ingezet op de digitale bibliotheek. Lokaal is het van belang het aanbod goed te integreren met de educatieve en de fysieke bibliotheek. DE EDUCATIEVE BIBLIOTHEEK De bibliotheek biedt een doorgaande lijn voor leesbevordering en media-educatie. Deze lijn wordt steeds meer doorontwikkeld, voor zowel jeugd als volwassenen, voor de non-profit én de profitsector. Kinderen en de laaggeletterde klant vinden wij zo belangrijk, dat we deze als extra speerpunt benoemen. Lees- en informatievaardigheden zijn in deze maatschappij van levensbelang. Wij leveren een bijdrage aan het voorkomen van taal- en onderwijsachterstanden en we bevorderen de ontwikkeling van (digitale) informatievaardigheden. Samenwerking is daarbij essentieel. DE FYSIEKE BIBLIOTHEEK EN DE VERANKERING IN DE LOKALE GEMEENSCHAP Het bestaansrecht van de bibliotheek is afhankelijk van de betekenis die de bibliotheek heeft voor de gemeenschap. Focus op verankering in de lokale gemeenschap is dan ook voor ons van zeer groot belang. Deze verankering uit zich in cultureel ondernemerschap. Cultureel ondernemerschap zien wij als het voortdurend initiëren van nieuwe ontwikkelingen en activiteiten en het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden. We werken actief mee aan het vestigen van informatiepunten in de bibliotheek, zowel structureel als incidenteel. We zoeken naar partners die een loket of ruimte in de bibliotheek willen huren, passend bij de functies van de bibliotheek, zoals WMO, Seniorweb, ZZPwerkplekken, huiswerkbegeleiding, cursusaanbieders, regionale kunst en HIP. Incidentele loketten kunnen zijn: makelaar, uitzendbureau, projectontwikkelaar, gemeente, politie, politieke partijen bij verkiezingen, etc.. De fysieke bibliotheek wil het dorpsplein zijn van educatie, informatie, ontmoeting en debat, waar alle bewoners samenkomen en zich welkom voelen. Ontwikkelingen als een terugtredende overheid, mobiliteit en digitale bibliotheek kunnen leiden tot een centralisatie van vestigingen. Waar participatieve initiatieven ontstaan om bibliotheken betaalbaar te behouden, zal de bibliotheek proberen deze ondersteunen. Lerende organisatie Wij worden geïnspireerd door een lerende werksfeer. Een lerende organisatie stimuleert leren op alle niveaus. Het continu willen en kunnen leren stelt de organisatie in staat zich voortdurend en flexibel aan te passen aan de omgeving en continue kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen. BZOF ziet dit als essentieel in onze voortdurend veranderende digitale kennissamenleving. 9

10 Behaalde resultaten tot eind 2014 Klantgerichtheid Informatie en scholing over presentatie, klantvriendelijkheid en retail komen elk jaar terug op de agenda om zo voldoende scherp te blijven. De bibliotheek heeft een boekendienst aan huis voor diegenen die minder mobiel zijn. Vrijwilligers halen de boeken op. Ook dit jaar gaven stagiairs de vrijwilligers instructieochtenden voor de catalogus en was er een gezamenlijke bijpraatochtend. De bibliotheek levert huurcollecties aan verzorgingshuizen en aan 28 leesgroepen binnen het BZOF werkgebied. Op de site van BZOF staat het aanbod voor leeskringen uitgebreid vermeld. De leeskringen hebben medio 2014 het aanbod samen met BZOF positief geëvalueerd. BZOF biedt tijdens Nederland Leest de leeskringen jaarlijks een moment om met alle groepen samen te komen en te discussiëren over literatuur. Ook via de sociale media hielden we contact met onze klant: Facebook heeft 547 likes, het gemiddelde bereik per post is flink gestegen naar 200. Twitter Gorredijk, Wolvega en de algemene BZOF twitter: samen ca tweets en 559 followers. Pinterest: 251 pins en 76 followers. Het aantal re-pins is gemiddeld 25 per week. Gebruikersonderzoek Bibliotheken Zuidoost Fryslân voert klantonderzoeken uit met behulp van BiebPanel. Dit is een online klantenpanel waarbij de Panelleden vier keer per jaar een onderzoek toegestuurd krijgen via de mail. BiebPanel wordt uitgevoerd door Ruigrok NetPanel, een gerenommeerd marktonderzoeksbureau. Landelijk zijn hierbij 90 bibliotheekorganisaties aangesloten waardoor een benchmark mogelijk is. Per onderzoek staat een thema centraal. In 2014 waren dit: De tarieven en leenvoorwaarden van de bibliotheek De vindbaarheid en presentatie van de collectie De digitale diensten van de bibliotheek De bekendheid van de CPNB campagnes Onderzoek onder niet-leden (extra onderzoek met behulp van een online research community) Uit deze onderzoeken is o.a. naar voren gekomen, dat vooral Panelleden van BZOF het erg prettig vinden om in alle Friese bibliotheken te kunnen lenen en inleveren. Ook wordt het personeel positiever beoordeeld dan gemiddeld en zien klanten het papieren boek nog altijd als kerntaak van de bibliotheek. Daarnaast vindt men het belangrijk dat de bibliotheek met de tijd blijft meegaan. Een verrassende uitkomst was het feit dat de doelgroep 65-plussers ook goed met hun tijd meegaat. Ze zijn weliswaar iets minder bekend met het bestaan van de digitale diensten die de bibliotheek aanbiedt, maar geven slechts in iets mindere mate aan hier behoefte aan te hebben dan de doelgroep jaar. Uit het extra onderzoek onder de niet-leden is o.a. gebleken dat deze groep, tegen hun verwachting in, aangenaam verrast was toen ze zagen, dat de bibliotheek zowel digitaal als met het aanbod van activiteiten bij de tijd is. De bibliotheekcollectie Sinds 2010 werkt in Fryslân het Centraal Collectioneringsteam (CCT). Alle bibliotheken leveren een medewerker en de media worden centraal aangeschaft op basis van lokaal ingevulde collectieprofielen. Dankzij een centrale bestelmodule ziet het team wat overal aanwezig is en kunnen de aankopen beter op elkaar afgestemd worden. Met een digitaal programma worden de uitleningen gevolgd. Op basis van de overzichten uit dit programma wordt bij BZOF jaarlijks een collectieprofiel samengesteld dat prioriteiten stelt. Media waar veel vraag naar is, koopt het CCT vervolgens in grote hoeveelheid en media waar weinig vraag naar is, wordt verdeeld over een paar bibliotheken. Voordeel van deze werkwijze is, dat tussen de bibliotheken op provinciaal niveau titelafstemming gerealiseerd is. Over de collectie van Bibliotheken Zuidoost Fryslân zijn de bibliotheekleden tamelijk positief. Per 2014 is gestart met een langere uitleentermijn voor de actueel media. BZOF is daarbij gestopt met afname van een landelijk aanbod actuele media. Het resultaat is lagere kosten en een hoger rendement. 10

11 Bibliotheken Zuidoost Fryslân actueel in relatie tot collectiebudget (excl. tijdschriften en boekenhuur) collectie excl. tijdschriften, huurboeken budget lokaal en actueel 2014* * in 2014 is gestopt met een landelijke service van actuele boeken; het budget voor actueel is daar deels mee opgehoogd. Voor kinderen en volwassenen met leesproblemen zijn speciale, makkelijk leesbare boeken en ook luisterboeken en daisy-roms te leen in alle bibliotheken. Deze makkelijke boeken sluiten aan bij de doelgroep. In Bibliotheek Oosterwolde, Wolvega en Haulerwijk worden door docenten van het Friesland College regelmatig alfabetiseringslessen gegeven. Landelijk is dit jaar ook hard gewerkt aan de voorbereiding van een bibliotheekaanbod van 5000 e-books. Als wegbereider daartoe is landelijk een succesvolle vakantieapp aangeboden. De digitale bibliotheek Het digitale aanbod in de bibliotheek bevat, naast een Friese catalogus, een landelijke catalogus en een wetenschappelijke catalogus: 20 databanken over literatuur, (regionaal) nieuws, gezondheid, consumentenzaken, leesproblemen, geschiedenis en onderwerpen voor schoolwerkstukken. Ook is er gratis toegang tot de catalogus van Tresoar. In 2014 heeft BZOF moeten beslissen te stoppen met het aanbod thuisgebruik van deze databanken door leden. De kosten waren te hoog in relatie tot het thuisgebruik. De bibliotheekcatalogus doorzoekt bij vragen 7 landelijke kranten en 6 tijdschriften, zoals opiniebladen en de Consumentengids. Bibliotheken Zuidoost Fryslân biedt daarnaast ruim 50 gratis internetlinks aan naar o.a. gemeentelijke sites, plaatselijke boekhandels, lokale organisaties, zoals VVV, TIP, HIP en scholen. BZOF migreerde in 2014 de eigen website in de nieuwe landelijke site van Bibliotheek.nl en sloot daarmee aan bij de nieuwe, landelijke bibliotheekcatalogus. Diverse sessies werden daartoe bijgewoond door manager en medewerkers. De landelijke Zoek en Boek service voor Aanvragen is daar een onderdeel van. E-Lezen en Apps In 2014 was het eindelijk zover. Bibliotheek.nl, de landelijke bibliothekenkoepel, startte met het aanbod E-lezen. Na een aanloop met wat storingen werd het een succes. In dit startjaar maakten 553 leden gebruik van het E-lezen. Samen leenden ze 4972 boeken. In eerdere jaren was de app vakantiebieb al een groot succes. Bibliotheek.nl zette deze voort in de zomervakantie van In 2014 startten de bibliotheken in Friesland met de Bicat-wise app: voor verlengen, reserveren en het zoeken van boeken. 11

12 Landelijke resultaten e-lezen 2014 Aantal uitgeleende e-books Aantal geleende boeken Totaal (cumulatief) jan feb mrt april 2014 mei 2014 juni 2014 juli 2014 aug sep okt nov dec Aantal downloads leesapp Bibliotheek App Store Google Play Store Totaal (cumulatief) jan feb mrt april 2014 mei 2014 juni 2014 juli 2014 aug sep okt nov dec

13 Digitale diensten BZOF ontwikkelde nieuwe digitale diensten. Een tabletcafé als een community voor onderlinge ondersteuning. Het is in alle hoofdvestigingen 1x in de maand te bezoeken. Tijdens het tabletcafé staan de Digitale Bibliotheek, e-books en apps centraal. In het tabletcafé kunnen gebruikers van een e-reader of tablet tips uitwisselen en apps delen met andere gebruikers. Daarnaast is er het Digitaal Hulpplein en het Digitaal Spreekuur. Het spreekuur is een betaalde dienst waar mensen samen met een medewerker van de bibliotheek een account aanmaken of boeken op hun e-reader of tablet zetten. Het Digitaal Hulpplein (betaalde dienst) maakt het mensen helemaal makkelijk. Medewerkers van de bibliotheek maken een account aan en zetten boeken op de e-reader van de klant. De klant haalt de e-reader weer op en kan meteen beginnen met lezen! Marketing Lokale activiteiten Het uitgangspunt voor lokale marketingactiviteiten is kleinschalig en doelgericht. Op deze manier kan met een klein budget een optimaal resultaat worden bereikt. Afgelopen jaar hebben de volgende marketingactiviteiten plaatsgevonden: maandelijks versturen van de nieuwsbrief aan ruim adressen; versturen van persberichten over schoolbezoek, activiteiten e.a.; aanpassen van de informatieschermen in de bibliotheken; adverteren in dorpskrant in verschillende dorpen/ streken; Huis-aan-Huis actie in de gemeenten Opsterland, Oost- en Weststellingwerf; Cultuurkrant Opsterland, samen met de andere cultuuraanbieders in de gemeente; nieuwe tarievenfolders; Daarnaast hebben er nog een aantal reguliere promoties plaatsgevonden voor de volgende producten en/of activiteiten: Makkelijk Lezen Plein, Nederland Leest, Kinderboekenweek, Boekenweek, Nationale Voorleesdagen, Maand van het Spannende Boek, Comfort abonnement, Vakantietas en bibliotheek aan huis. Voor die promoties is gebruik gemaakt van diverse media, zoals Huisaan-Huisbladen, dorps-en schoolkranten, Twitter, Facebook, Hyves, gemeentegids, gezondheidskrant en blad voor jonge ouders. Provinciale activiteiten In provinciaal verband zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: Voordeel-met-je-biebpas; Provinciale campagnekalender; Moordspel + Facebook-actie; Promotie landelijke e-book-actie Lees Meer ; Biebpanel. Met het oog op de digitale en landelijke ontwikkelingen wordt in provinciaal verband gezocht naar samenwerking, om op deze manier een kostenbesparing te realiseren EDUCATIEVE BIBLIOTHEEK Mediawijsheid Mensen, en kinderen in het bijzonder, communiceren, socialiseren, studeren, consumeren en produceren steeds meer via internet. De nieuwe media zijn overal in ons leven aanwezig en daarom is de ontwikkeling van mediabewustzijn, mediabegrip, media-attitude en mediagedrag voor zowel volwassenen als basisschoolkinderen van groot belang. Jeugd en scholen In 2014 bezochten de scholen regelmatig de bibliotheken voor een groepsbezoek of om klassikaal te lenen. Ook werden diverse projecten geleend. De meeste basisscholen hebben een dienstverleningsabonnement evenals de scholen voor voortgezet onderwijs. Naast alle peuterspeelzalen hebben ook de meeste kinderopvanginstellingen inmiddels een abonnement. Verschillende scholen nemen medialessen af. Lessen Slimmer zoeken (voorheen informatie zoeken en vinden en Maak je eigen startpagina ) en NET-tiquette worden steeds belangrijker. Daarnaast is een lessenserie Bieb versus Google ontwikkeld. Voor deze nieuwe lessenserie is veel belangstelling, zowel van scholen in ons eigen werkgebied als van bibliotheken elders in het land. De lessen richten zich op informatie- en strategische vaardigheden én op digitale participatie en productie. Zo komen alle facetten van mediawijsheid aan bod. De lessen worden continu uitgebreid en aangepast aan de wensen van het onderwijs. Een aantal producten is verkocht aan andere bibliotheken. 13

14 De deelname aan de Nationale Voorleeswedstrijd is in Oost- en Weststellingwerf populair. Weststellingwerf scoorde met 22 van de 24 scholen bijna 100% en Ooststellingwerf deed het met 19 uit 22 scholen ook zeer goed. In Opsterland blijft de deelname ietwat achter, met 6 van de 28 scholen. Ook de Kinderboekenweek is qua bezoekersaantal een flinke uitschieter. Voor kinderen en scholen is dit elk jaar weer het leeshoogtepunt. In de scholen wordt van de Mobiele Schoolmediatheken goed gebruikgemaakt. De leerlingen zijn allen lid en ruilen veelvuldig. De registratie is in handen van een uitleenmoeder, administratief medewerker of leerlingen van groep 8. Tot de zomervakantie gebruikten zij het uitleenprogramma Educat-B. Nu dit programma van de markt is gehaald, werkt de bibliotheek aan een eigen uitleenprogramma. In 2014 zijn 4 scholen in het werkgebied een contract voor 3 jaar aangegaan in het kader van de Bibliotheek op School (dbos). Dit houdt in, dat een medewerker van de bibliotheek een overeengekomen aantal uren binnen de school aan het werk is ten behoeve van leesbevordering en mediawijsheid. Mediawijsheid Leerlijn Mediawijsheid BZOF updatete de zelf ontwikkelde en landelijk bekende site met mediawijsheidaanbod voor het basisonderwijs. Op de website staan mediawijsheidlessen voor groep 3 t/m 8 van het basisonderwijs. Deze lessen zijn door BZOF ontwikkeld en geheel geactualiseerd. Op de website worden de lessen ter overname aangeboden aan collega-bibliotheken. Workshops Mediawijsheid & Reik BZOF verzorgde 10 workshops Mediawijsheid bij Reik, het expertise- en behandelcentrum in het noorden voor de behandeling en begeleiding van kinderen, jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking. In totaal werden ruim 200 medewerkers getraind in mediabewustwording. Mediawijsheid PABO Net als vorig jaar verzorgde BZOF een aantal gastcolleges aan tweede- en derdejaars PABO-studenten aan de NHL Hogeschool Leeuwarden. Aan het gastcollege koppelde BZOF een vrije opdracht voor studenten voor het ontwikkelen van een mediawijsheidles voor het basisonderwijs, die eventueel opgenomen wordt in het aanbod van BZOF. Nieuwe BoekStartleden in 2014: Ooststellingwerf 59 Door de scholen afgenomen cursussen Mediawijsheid in 2014 Opsterland 65 Weststellingwerf 102 Totaal 226 Cursus Maak je eigen startpagina Opsterland Ooststellingwerf Weststellingwerf Het blijkt, dat veel ouders van baby s het koffertje komen ophalen, waarbij ze worden ingeschreven. Een aantal hiervan komt echter daarna niet meer lenen. In alle drie gemeenten is een ouderbijeenkomst gehouden voor BoekStartleden met als thema Verjesfeest : een speelse workshop over communiceren met je baby/dreumes. Deze bijeenkomsten zijn goed bezocht; gemiddeld 17 ouders per workshop. De bibliotheek ontving dit jaar van de gemeente Ooststellingwerf extra middelen om in de peuterspeelzaal Appelscha te starten met voorleestasjes, gebaseerd op Pyramide in overleg met Scala. Daarmee werken alle VVE peuterspeelzalen en Opstap(je) in Ooststellingwerf nu samen met de bibliotheek extra aan leesbevordering door het actief uitlenen van leuke voorleesboeken aan de peuters. Informatie zoeken en vinden Pluk van de Petteflet 1 1 NET-tiquette 3 4 Bekijk t maar 1 Bieb versus Google 4 3 Basisonderwijs KEK! = samen cultuureducatie versterken! KEK! is Kultueredukaasje mei kwaliteit. Doel is de cultuureducatie op Friese basisscholen een flinke impuls te geven en zoveel mogelijk kinderen in aanraking te laten komen met kunst en cultuur. Hiervoor is landelijk subsidie beschikbaar gesteld en dit is in Friesland toegekend aan Keunstwurk. Keunstwurk heeft Friesland in 6 regio s verdeeld en per regio kon een plan worden ingediend. Voorwaarde is, dat het geld ingezet wordt voor de scholen. 14

15 Het Kiekes-project (in Oost- en Weststellingwerf) is één van de regionale projecten binnen de KEK-regeling. Een belangrijk einddoel is dat de aan het Kiekes-project deelnemende scholen in 2016 een gestructureerd en duurzaam erfgoedbeleid hebben opgenomen in het beleidsplan, dat gedragen wordt door het hele team. De erfgoedleerlijn van TULE, behorende bij kerndoel 56 (Leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed) is geconcretiseerd en geïntegreerd in het curriculum van de deelnemende scholen. Samen met 10 scholen worden erfgoedprojecten gedaan, om te komen tot een ontwikkelingslijn in het erfgoedonderwijs. Scholen, cultuuraanbieders en coaches werken hierbij samen. Inmiddels zijn er 4 concrete ontwikkelingslijnen ontstaan en bekijken de scholen, welk model het beste bij hun school past. De projecten worden in deze ontwikkelingslijn geplaatst en het moet duidelijk worden, dat erfgoedonderwerpen vervangend kunnen worden ingezet. Het moet niet iets extra s bovenop de reguliere lessen zijn. De bibliotheek is penvoerder van het project, wat inhoudt, dat de subsidie ( per kalenderjaar) aan BZOF wordt uitbetaald en dat BZOF de financiële afhandeling verzorgt. BZOF heeft een contract met Keunstwurk en legt daar ook verantwoording aan af, zowel financieel als projectmatig. Voortgezet onderwijs Voorleeswedstrijd voor brugklassers Read2me! BZOF organiseerde i.s.m. het Stellingwerf College en het CSG Liudger College voor de vierde keer de Read2me! voorleeswedstrijd voor brugklassers. Het Stellingwerf College deed mee met acht brugklassers, het CSG Liudger College leverde drie kandidaten. Uiteindelijk staat de winnaar in de provinciale finale in Leeuwarden. De voorbereidingen voor de Read2me! wedstrijd startten eind Wisselcollectie mediatheek BZOF leverde een wisselcollectie met 100 boeken aan het CSG Liudger College. Groepsbezoek Het CSG Liudger bezocht met drie brugklassen de bibliotheek voor een groepsbezoek. Tentoonstelling Anne Frank BZOF faciliteerde voor het Stellingwerf College de locatie voor de tentoonstelling van Anne Frank. Deze tentoonstelling met levensgrote panelen stond vier weken in bibliotheek Oosterwolde, waar leerlingen van het Stellingwerf College rondleidingen verzorgden voor geïnteresseerden. Maatschappelijke Stage Er liepen 21 leerlingen van het voorgezet onderwijs hun maatschappelijke stage bij BZOF. In Ooststellingwerf 6, Weststellingwerf 6 en in Opsterland 9. Parents are Watching! Naast Informatievaardigheden en NET-tiquette is de interactieve ouderavond Parents are Watching! een belangrijk onderdeel van de doorgaande leerlijn mediawijsheid. Tijdens deze ouderavond vertellen basisschoolleerlingen aan hun ouders hoe ze op social media met elkaar communiceren en welke spelletjes ze op internet doen. Eén van de uitkomsten van een dergelijke avond is dat het gesprek tussen kind en ouder over internet en social media op gang wordt gebracht. Workshop WebbiebNL In de bibliotheeksector is het bekend dat BZOF goede banden met het onderwijs heeft. Voor de themamiddag Mediacoach in de praktijk: hoe doe je dat? is BZOF gevraagd om uitleg te geven over de manier waarop dit tot stand is gebracht. Deze themamiddag van WebbiebNL wordt jaarlijks georganiseerd. De aanwezige bibliotheekmedewerkers en managers reageerden positief op de informatie en tips die ze kregen. 15

16 Ooststellingwerf Groepsbezoeken op school en in de bibliotheken van Ooststellingwerf Doelgroep Programma Aantal scholen Aantal groepen Aantal leerlingen Peuters Nationale Voorleesdagen Groep 1/2 Schatgoed Groep 3 Monstertje Mo wil in een boek Groep 3 Lettersoep Groep 4 Speurneuzen Groep 4 Kinderboekenweek (theatervoorstelling groep 4) Groep 5 Bibliotheekmedewerker gezocht Groep 6 Leeskoorts Groep 6 Schrijver op bezoek VO Bibliotheekinstructie 1 90 Totaal Aan de Nationale Voorleeswedstrijd deden 19 scholen mee. Aan het Boekenbal bij de opening van de Kinderboekenweek deden 5 scholen mee, met in totaal 400 leerlingen. Projecten en collecties Uitgeleende projecten en collecties Aantal keren uitgeleend Aantal leerlingen Speel-leescollectie 4 65 Leeskastje 1 20 Letterwinkeltje 1 9 Ladekastje 1 4 Boekenbal 1 16 Van top tot teen 1 16 Vergeten oorlog koffer 1 20 Thema collecties 1 10 Totaal 160 Door een aantal scholen zijn collecties voor groepsgewijs lezen aangevraagd en ook wordt er gebruik gemaakt van het lenen van themacollecties die door de hele school worden gebruikt. 16

17 Opsterland Groepsbezoeken op school en in de bibliotheken van Opsterland Doelgroep Programma Aantal scholen Aantal groepen Aantal leerlingen Peuters Nationale Voorleesdagen Groep 1/2 Schatgoed Groep 3 Lettersoep Groep 3 Monstertje Mo Groep 4 Speurneuzen Groep 4 Kinderboekenweek Groep 5 Bibliotheekmedewerker gezocht Groep 5/6/7 Project Leesvirus Groep 6 Schrijver op bezoek Groep 6 Leeskoorts Groep 7/8 Bieb versus Google Groep 8 Vergeten oorlog Totaal Aan de Nationale Voorleeswedstrijd deden 6 scholen mee. In juni zijn er twee voorstellingen Tomke geweest. Hier zijn 65 peuters op bezoek geweest Projecten en collecties Uitgeleende projecten en collectie Aantal keren uitgeleend Aantal leerlingen Kamishibai + vertelplaten 1 23 Speel-leescollectie Bentje en de Bruine Beer 1 18 Leeskastje 2 29 Letterwinkeltje 6 90 Ladekastje 2 36 Boekenbal 6 98 Elfstedentocht kist tegen allen 2 64 Vergeten oorlog koffer 2 35 Europese verhalenkoffer 2 79 Kinderjury 1 29 Thema collecties 3 45 Totaal

18 Weststellingwerf Groepsbezoeken op school en in de bibliotheken van Weststellingwerf Doelgroep Programma Aantal scholen Aantal groepen Aantal leerlingen Peuters Nationale Voorleesdagen Groep 1/2 Schatgoed Groep 3 Monstertje Mo wil in een boek Groep 3 Lettersoep Groep 4 Speurneuzen Groep 4 Kinderboekenweek Groep 5 Bibliotheekmedewerker gezocht Groep 5/6/7 Project Leesvirus Groep 6 Leeskoorts Groep 7/8 Bieb versus Google Groep 8 Vergeten oorlog Totaal Aan de Nationale Voorleeswedstrijd deden 22 scholen mee. Op de Vensterschool was het project Schrijversbezoek voor de hele school. Het betrof hier 280 leerlingen. Projecten en collecties Uitgeleende projecten en collectie Aantal keren uitgeleend Aantal leerlingen Kamishibai + vertelplaten 4 48 Speel-leescollectie Bentje en de Bruine Beer 1 18 Leeskastje 2 40 Letterwinkeltje 3 36 Ladekastje 2 20 Boekenbal 2 35 Friese Elfsteden kist tegen allen 3 58 Thema rugtasjes Van Top tot teen 1 26 Boekenbroek 1 20 Vergeten oorlog koffer 4 84 Europese verhalenkoffer 1 66 Thema collecties 1 99 Totaal

19 Algemeen Vijf scholen in het werkgebied van Bibliotheken Zuidoost Fryslân hebben een zelfgemaakt Sinterklaaspakket voor 5,= per pakket afgenomen. Tijdens de Kinderboekenweek hebben de groepen 1 t/m 4 van 21 scholen gebruik gemaakt van één of meer boekenpakketten met boeken rondom het thema, à 1-,= per pakket. Provinciaal was het LEESFEEST ontwikkeld. Dit is afgenomen door 63 groepen à 10,= per pakket DE FYSIEKE BIBLIOTHEEK EN DE VERANKERING IN DE LOKALE GEMEENSCHAP Vestigingen In alle vestigingen is de aantrekkelijkheid van de bibliotheek een blijvend aandachtspunt. Er wordt gewerkt vanuit een protocol voor uiterlijk, uitstraling en presentatie. De ideeënbus, die sinds 2011 als een digitale variant op de website is geplaatst, levert regelmatig interessante reacties op: over de collectie, tips voor de inrichting, maar ook soms vragen over uitleenvoorwaarden of een compliment voor uitstraling van de bibliotheek, de collectie, het personeel. De verhuurbare vergader- en ontvangstruimtes boren nieuwe groepen aan die door verhuur binnen komen met onder andere trainingen werklozen; exposities, vergaderingen. Ook ZZP-ers zoeken steeds vaker een werkplek in de bibliotheek. De open Wi-Fi-faciliteit, inmiddels een noodzaak, levert af en toe overlast op van middelbare scholieren. In de herfst is BZOF gestart met gesprekken met de leden van de gemeenteraad. Met de benen op tafel samen praten over maatschappelijke ontwikkelingen en wat de bibliotheek daarin betekenen kan. Leesbevordering, digitale vaardigheden, laaggeletterdheid, plaats van ontmoeting en de relatie met het sociaal domein en preventie waren de items die veelvuldig genoemd werden. In Bibliotheek Oosterwolde en Haulerwijk startte medio 2014 het Digi-Taalhuis, een samenwerkingsvorm ter bestrijding van de laaggeletterdheid met het ROC Friesland College, Humanitas, Scala en de gemeente Ooststellingwerf. In Oosterwolde wordt de bibliotheek relatief door veel middelbare scholieren bezocht. Ze ontmoeten er elkaar, schaken samen, zoeken iets op via Internet of lezen een boek of tijdschrift. De bibliotheek in Gorredijk heeft haar Wi-Fi-faciliteit verbeterd. Hierdoor bezoeken meer jongeren de bibliotheek frequenter. Bibliotheek Wolvega is bezig in samenwerking met Timpaan Welzijn Weststellingwerf met plannen voor een herinrichting richting cultuurhuis-gedachte. Realisatie is mede afhankelijk van verkoop van het Timpaan gebouw. Frieschepalen In Appelscha is een Biebpunt. Dat is een kleine huiskamerbibliotheek bestemd voor 0-6 jarigen en volwassenen, met als extra een collectie voor kinderen en volwassenen met leesproblemen. De jeugdcollecties staan uitleenbaar bij de scholen. Bibliotheek Appelscha is nu onderdeel van een sociaal plein, in samenwerking met verschillende plaatselijke organisaties en verenigingen worden regelmatig activiteiten aangeboden. Munnekeburen Ureterp Nij Beets Beetsterzwaag Wijnjewoude Tijnje OPSTERLAND Hemrik Siegerswoude Bakkeveen Haulerwijk Waskemeer Terwispel Lippenhuizen Gorredijk Donkerbroek Luxwoude Oosterwolde Jonkerslân Makkinga Langezwaag OOSTSTELLINGWERF Langedijke Oldeberkoop Elsloo Oldeholtwolde Nijeholtpade Boijl WESTSTELLINGWERF Noordwolde Oldelamer De Hoeve Wolvega Steggerda Oldetrijne De Blesse Haule Ravenswoud Appelscha 19

20 Activiteiten en lokale samenwerking Met presentaties en tentoonstellingen wordt in alle bibliotheken aandacht geschonken aan actuele en/ of plaatselijke onderwerpen, vaak in samenwerking met andere organisaties. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden die de samenwerking met de CPNB biedt, zoals de Boekenweek, de Maand van het Spannende Boek, Zomerlezen, de Weken van het Reisboek, de Kinderboekenweek, etc.. Andere thema s waren onder andere: wintertijd, gezond en fit, bewegen, voorjaar, Anne Frank, voetbal, muziek, Bevrijding, Tweede Wereldoorlog, vakantie, tuinieren, etc.. In alle vestigingen wordt regelmatig werk tentoongesteld van lokaal talent. In bibliotheek Wolvega organiseert Stichting Kijkzaal aansprekende tentoonstellingen. van BZOF in uren en een vernieuwingssubsidie van Bibliotheekservice Fryslân en de provincie. Het Digi- Taalhuis werd in september 2014 feestelijk geopend door burgemeester H. Oosterman van Ooststellingwerf en Lutz Jacobi uit de Tweede Kamer. Als leespromotie lazen een tiental raadsleden van Ooststellingwerf in deze week op diverse scholen voor. Samenwerking Er is samengewerkt met o.a. het HIP (Historisch Informatie Punt) in Oosterwolde, Haulerwijk, Wolvega en Gorredijk. Andere samenwerkingspartners zijn: Timpaan Onderwijs, Kunst en Coo uit Ooststellingwerf, het Stellingwerf College, de Burgemeester Harmsmaschool, Kunstwerf Oosterwolde, Scala uit Oosterwolde, Timpaan Welzijn en AOC Terra. Highlights uit de overige activiteiten zijn : de Moanne fan it Fryske Boek, Nederland Leest voor leesgroepen met een bijpassende High Tea, Voordeel met je Biebpas, Groenmarkt in bibliotheek Oosterwolde en de Vrijwilligersochtend Bieb aan Huis. In Gorredijk o.a.: muziekworkshop, workshop Saxofoon en koper, voorlichtingsavond verslavingszorg, Mamacafé en Tussen Kunst en Kitsch. Stellingwarver Veurleespries BZOF heeft in opdracht van de Stellingwerver gemeenten de Stellingwarver Schrieveri jepries omgezet naar de Stellingwerver Veurleespries. De bibliotheek werkt daarbij samen met het onderwijs en de Stellingwarver Schrieversronte. De eerste uitreiking zal begin 2015 in Wolvega plaats gaan vinden. Digi-Taalhuis Medio 2014 is in Haulerwijk en Oosterwolde het Digi-Taalhuis gestart. Een samenwerking met onder andere de gemeente Ooststellingwerf, Humanitas, Lions, ROC de Friese Poort en Scala. Doel: bestrijding laaggeletterdheid. Alle partijen hebben dit jaar het Provinciale Bondgenootschap ter bevordering van de geletterdheid in Fryslân ondertekend en zich daarmee verbonden aan het doen van inspanningen om de laaggeletterdheid in het eigen werkgebied te bestrijden. De vrijwilligers houden spreekuur in de bibliotheek; de samenwerking op de facetten herkennen, doorverwijzen en overdracht wordt geïntensiveerd. De bibliotheek biedt: coördinatie, makkelijke boeken, werkplekken, computers met oefenprogramma s, prettige openingstijden. Het Digi- Taalhuis kon gestart worden door een investering Met de PABO, opleiding Communicatie en lectoraat Cybersafety (allen verbonden aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden) en Kweekvijver Noord is een constante samenwerking om studenten mogelijkheden voor praktijkervaring te bieden en om nieuwe zienswijzen in de bibliotheek toe te passen. Structureel is er sprake van een intensieve samenwerking in de brede school De Samensprong in Haulerwijk, brede school Zuid in Oosterwolde en de Vensterschool in Noordwolde: overleg, beheer en activiteiten, waaronder ook de klassikale bibliotheekbezoeken. De bibliotheek participeert in het gebruikersoverleg, het participatieoverleg, het overleg naschoolse activiteiten en in de klankbordgroep brede scholen Ooststellingwerf en Weststellingwerf. Er werden voorleesdagen en wedstrijden georganiseerd, de bibliotheek coördineert de kinderboekenweekactiviteiten en heeft open dagen bij feestelijke activiteiten van de school. In Haulerwijk draagt de bibliotheek haar steentje bij aan rondleidingen in de Brede School en was ze dit jaar actief betrokken bij de gezamenlijke beleidsvoorbereiding. Bibliotheek Gorredijk bood tot de zomervakantie onderdak aan Seniorweb die een doorlopend aanbod van cursussen en workshops heeft voor 40-plussers; In bibliotheek Oosterwolde is een VVV punt en een Historisch Informatiepunt gevestigd en er zijn doorlopende tentoonstellingen van museum Old Ark uit Makkinga. In Oosterwolde en Wolvega wordt structureel ruimte verhuurd voor een cursusaanbod Kunstgeschiedenis. De Wereldwinkel heeft een wekelijks aanbod in de bibliotheken van Gorredijk en Appelscha, met producten, informatie en tentoonstellingen. In Noordwolde verleent de bibliotheek onderdak aan een Speel-o-theek. 20

21 Boekendienst aan huis De Boekendienst aan huis is binnen elke gemeente als extra service, met behulp van vrijwilligers, uitgebouwd. Voor leden die de bibliotheek niet meer kunnen bezoeken, halen vrijwilligers boeken. De vrijwilligers worden ondersteund door de bibliotheek SOCIAAL VERSLAG Bibliotheken Zuidoost Fryslân werkt vanuit de visie van een lerende organisatie; wij worden geïnspireerd door een lerende werksfeer en hebben dit in onze missie verwerkt. Wij stimuleren leren op alle niveaus, onder andere met scholing, projecten, elders rondkijken en door actief in te zetten op zandbakprojecten. De bibliotheek heeft een scholingsbudget van 3% van de salarissom om aan te wenden voor scholing. De helft daarvan is een scharrelbudget: de medewerkers kunnen met een eigen budget scholing voor zichzelf op maat inkopen. De bibliotheek profileert zich als werkgever door het aantrekken van stagiair(e)s van de bibliotheekopleiding, o.a. via Hyves en Twitter, en door maatschappelijke stagiair(e)s bekend te maken met het bibliotheekwerk. De verdeling MBO/HBO niveau is onder de medewerkers ongeveer gelijk. Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) In 2014 werd onder de medewerkers een MTO afgenomen. Dat bleek bij de landelijke benchmarking een verrassend resultaat op te leveren. BZOF bleek in de top 10 te staan van de beste werkgevers met minder dan 100 medewerkers. Formatie Per FTE verdeeld over 31 medewerkers met in totaal 650 formatie-uren per week. 21

22 Samenstelling directie en management De heer L. Postma: directeur bestuurder Portefeuilles: algemene zaken, beleid en strategie, Fries en landelijk bibliotheeknetwerk, financiën, ICT, samenwerking, kwaliteit, certificering en huisvesting. De heer R. Kuipers: manager Weststellingwerf en Opsterland Portefeuilles: marketing & communicatie, culturele activiteiten, zakelijke markt en doelgroep jeugd. Mevrouw J. van Doremalen: manager Ooststellingwerf Portefeuilles: digitale bibliotheek, personeel & organisatie, fysieke en digitale collecties, marketing fysieke bibliotheek, laaggeletterdheid, Fries, doelgroep volwassenen. Landelijke taken De heer Postma maakte deel uit van de landelijke werkgroep herziening norm certificering Openbare Bibliotheken. Provinciale taken De heer Postma is lid van het Netwerk van Friese Openbare Bibliotheken. Management en medewerkers waren betrokken bij provinciale projecten en activiteiten: centraal collectioneren, laaggeletterdheid, Fries, De bibliotheek op school, Waas 2.0, marketing, retail, bibliotheekautomatisering en de digitale bibliotheek. Mevrouw Van Doremalen is lid van de werkgroep Culturele Hoofdstad Regionale taken De heer Postma is bestuurslid van de Stichting Beheer Multifunctioneel Vastgoed Oosterwolde, bestuurslid van de Stichting Beheer Multifunctioneel Vastgoed Haulerwijk, lid van de stuurgroep Brede Scholen Weststellingwerf en projectgroep lid van Cultuurhistorie Zuidoost Fryslân. De heer Kuipers is bestuurslid van de Vereniging van Eigenaren Schansburg. Mevrouw Van Doremalen is lid van de klankbordgroep brede scholen Ooststellingwerf en het LEJA Ooststellingwerf. Mevrouw Haan is penvoerder voor het project KEK in de Stellingwerven, een door de provincie gesubsidieerde opzet om te komen tot een structureel erfgoedaanbod op de scholen. In dienst Er zijn in 2014 geen nieuwe medewerkers in dienst getreden. Uit dienst n.v.t. Jubilea dhr. P.T. Obbema medewerker speciale dienstverlening 25 jaar in dienst CAO openbare bibliotheken mw. W. Talsma coördinator 12,5 jaar in dienst BZOF mw. H.R. Stavorinus coördinator 40 jaar in dienst CAO openbare bibliotheken 22