Integrale Veiligheidsmonitor 2012

Transcriptie

1 Integrale Veiligheidsmonitor 2012

2

3 Integrale Veiligheidsmonitor 2012 Datum: oktober 2012 Colofon Gemeente Nijmegen Afdeling Onderzoek en Statistiek contactpersoon: Ad Manders tel.: (024) adres: website: www2.nijmegen.nl/gemeente/onderzoekencijfers

4

5 Inhoudsopgave Samenvatting 1 1 Inleiding 7 2 Thematische analyses Vermogensdelicten Geweldsdelicten Jeugdoverlast Onveiligheidsbeleving Veilig Wijkteams Discriminatie Polarisatie 24 3 Wijkanalyses hoofdbevindingen wijkanalyse Gebiedsgerichte aanpak 31 4 Uitkomsten landelijke Veiligheidsmonitor Nijmegen vergeleken met andere grote steden Nijmegen vergeleken met de politieregio Gelderland-Zuid en Nederland 38 Bijlage: aandachtspunten per wijk 39 Wijken in Nijmegen-Centrum 39 Wijken in Nijmegen-Oost 40 Wijken in Nijmegen-Oud-West 41 Wijken in Nijmegen-Nieuw-West 42 Wijken in Nijmegen-Midden 43 Wijken in Nijmegen-Zuid 44 Wijken in Dukenburg 45 Wijken in Lindenholt 48 Wijken in Nijmegen-Noord 49

6

7 Samenvatting Objectieve gegevens over de veiligheid in de stad (cijfers uit politieregistraties en cijfers over slachtofferschap) laten enkele positieve ontwikkelingen en één negatieve ontwikkeling op het vlak van de veiligheid in Nijmegen zien. Desondanks is er sprake van een lichte verslechtering van de veiligheidsbeleving, die volgt op een lange periode van verbetering ervan. De uitkomsten van de landelijke Veiligheidsmonitor laten zien dat de veiligheidssituatie in enkele grote steden relatief gunstig is en in enkele andere grote steden relatief ongunstig; Nijmegen behoort tot een grotere groep van steden die meer in de buurt van het gemiddelde beeld scoren. Verdere afname auto-inbraak en fietsendiefstal, toename woninginbraak Twee jaar geleden constateerden we een afname van delicten, waarvan bekend is dat deze relatief veel door veelplegers worden gepleegd: auto-inbraak, bedrijfsinbraak, woninginbraak en fietsendiefstal. Deze keer zien we een verdere afname van auto-inbraak, fietsendiefstal en een afname van diefstal van motorvoertuigen, maar een stijging van woninginbraak. In vergelijking met het gemiddelde beeld voor de grote steden 1 werden Nijmegenaren in 2011 relatief minder slachtoffer van auto-inbraak en meer slachtoffer van fietsendiefstal en woninginbraak. Dat laatste is in het verleden vaker voorgekomen. Wat hierbij een rol kan spelen is dat in Nijmegen relatief weinig huishoudens aan woninginbraakpreventie doen. In Nijmegen is het aandeel koopwoningen relatief laag en huishoudens in koopwoningen brengen vaker extra sloten, rolluiken, buitenverlichting en alarminstallaties aan. Afname straatroven, lichte afname overvallen Na de forse stijging van het aantal overvallen in 2009 en 2010, was er in 2011 sprake van een lichte afname. Het aantal straatroven in de stad is sterker afgenomen. Het aantal slachtoffers van bedreiging en mishandeling was in de afgelopen jaren vrij stabiel. Het slachtofferschap van geweldsdelicten in Nijmegen ligt in de buurt van het gemiddelde niveau voor de grote steden. Het aantal meldingen van huiselijk geweld in Nijmegen, dat bij de politie binnenkomt, vertoont geen duidelijke trend. Enkele gunstige signalen m.b.t. jeugdoverlast Het aantal geregistreerde gevallen van jeugdoverlast is afgenomen, evenals het aantal hinderlijke en overlastgevende jeugdgroepen. Het percentage Nijmegenaren met de indruk dat jeugdoverlast vaak in de buurt voorkomt is ongeveer gelijk gebleven. Wel hebben nu minder Nijmegenaren dan twee jaar geleden de indruk dat jeugdcriminaliteit vaak in de buurt voorkomt. Nog steeds staat jeugdoverlast hoog in de ranglijsten van stads- en buurtproblemen, die volgens de burgers met voorrang aangepakt moeten worden, maar wel minder hoog dan in Ook is jeugdoverlast nog steeds één van de belangrijkste redenen van onveiligheidsgevoelens bij burgers. In de wijken, waar er in de afgelopen jaren extra aandacht is besteed aan het terugdringen van jeugdoverlast Meijhorst, Neerbosch-Oost, Hatert en Heseveld, zien we een terugloop van het aantal geregistreerde gevallen van jeugdoverlast (vooral in Meijhorst, het minst in Neerbosch- 1 Het gemidddelde beeld voor de grote steden is gebaseerd op de uitkomsten van de 16 steden met tussen de en inwoners, die najaar 2011 aan de landelijke Veiligheidsmonitor hebben deelgenomen. Samenvatting - 1

8 Oost) en/of vandalisme 2 (vooral in Neerbosch-Oost). Volgens betrokkenen is de aanpak van jeugdoverlast vooral in Meijhorst succesvol geweest. In Hatert en Neerbosch-Oost is er nog steeds sprake van flinke overlast door één respectievelijk twee jeugdgroepen. De cijfers over ervaren jeugdoverlast en aantallen jeugdige veelplegers duiden erop dat de jeugdoverlast in Nijmegen op een gemiddeld niveau voor de grote steden ligt. Ook bij andere vormen van overlast overlast van omwonenden, dronken mensen op straat, drugsverslaafden/- dealers en daklozen zien we voor Nijmegen een gemiddeld beeld. Lichte toename van onveiligheidsgevoelens Na een langere periode van afname van onveiligheidsgevoelens, zien we een lichte toename van het percentage burgers dat in de woonbuurt vaak of soms onveilig voelt. Daarmee is de veiligheidsbeleving op een gemiddeld niveau voor de grote steden gekomen. Ook het aandeel burgers dat onveiligheid/criminaliteit een met voorrang aan te pakken probleem vindt, is licht toegenomen, eveneens na een langere periode van afname hiervan. Mogelijke verklaringen voor de licht verslechterde veiligheidsbeleving zijn de toename van het aantal woninginbraken en de aandacht die er in de afgelopen jaren geweest is voor overvallen, die in een aantal gevallen ernstige gevolgen hadden. Benedengemiddelde veiligheidssituatie in deelgebieden binnen de stad In vier wijken van Nijmegen geven de bewoners een onvoldoende voor de veiligheid in de buurt: Voorstenkamp 3, Neerbosch-Oost, Meijhorst en Aldenhof. In Meijhorst, waar diverse instrumenten zijn ingezet om de objectieve en subjectieve veiligheid te verhogen (onder meer: Veilig Wijkteam, straatcoaches, versterking jongerenwerk), vinden veel bewoners dat de veiligheidssituatie in de afgelopen jaren verbeterd is en zien we een duidelijke afname van de geregistreerde jeugdoverlast. Echter, tegelijk hebben nog steeds relatief veel bewoners de indruk dat overlast van jongeren en omwonenden er vaak voorkomt. De objectieve gegevens laten zien dat de bewoners relatief vaak met bedreiging te maken hebben. Ook in Neerbosch-Oost zijn diverse instrumenten ingezet. De objectieve cijfers laten een lichte afname van jeugdoverlast zien, maar betrokkenen wijzen erop dat de aanpak van jeugdoverlast hier minder succesvol is dan in Meijhorst. De indrukken van burgers m.b.t. overlast en criminaliteit in hun buurt zijn relatief ongunstig, maar de meeste van die indrukken kunnen we niet staven met objectieve cijfers. Die laatste bewering geldt ook voor Voorstenkamp. In Aldenhof duiden objectieve en subjectieve gegevens op relatief veel overlast van omwonenenden, maar er zijn geen aanwijzingen voor een bovengemiddelde jeugdoverlast in deze wijk. Behalve de vier hierboven genoemde wijken, zijn er diverse wijken waar het oordeel van bewoners over de veiligheid in de wijk benedengemiddeld, maar wel voldoende is (Biezen, Wolfskuil, Heseveld, Nije Veld, Hatert, Zwanenveld en Gildekamp 4 ). In deze wijken is er geen sprake van een bredere veiligheidsproblematiek. In Stadscentrum en Benedenstad is het oordeel van bewoners over de veiligheid in de buurt gemiddeld, terwijl er vanwege de centrumfuncties relatief veel overlast en criminaliteit is. 2 Van vernielingen is bekend dat deze relatief veel door jongeren gepleegd worden. Vandaar dat we hier naast jeugdoverlast ook vandalisme noemen. 3 Is formeel geen wijk, maar een grote buurt binnen de omvangrijke wijk De Kamp. 4 Is formeel geen wijk, maar een grote buurt binnen de omvangrijke wijk De Kamp. 2 - Samenvatting

9 De Leefbaarometer 5 laat zien dat behalve (delen van) de genoemde wijken ook deelgebieden in andere wijken 6 benedengemiddeld scoren op het vlak van veiligheid. Uit eigen onderzoek en ook landelijke onderzoeken blijkt dat diverse factoren kunnen bijdragen aan een hoger niveau van onveiligheidsgevoelens, overlast en criminaliteit in wijken of deelgebieden daarbinnen, waaronder de volgende: - een relatief groot aandeel bewoners in een zwakke sociaaleconomische positie (werklozen, mensen met een laag inkomen); - relatief veel jongeren; - de aanwezigheid van multiprobleemgezinnen; - de aanwezigheid van jeugdgroepen; - de aanwezigheid van drugsverslaafden, drugsdealers; - een lage mate van saamhorigheid in de wijk; - een relatief groot aandeel sociale woningbouw; - de aanwezigheid van hoogbouw; - de aanwezigheid van voorzieningen als winkels, cafés en scholen; - een relatief hoge mate van verloedering. Bij de gebieden met een relatief ongunstige veiligheidssituatie gaat het om gebieden waar een combinatie van dergelijke factoren speelt. Het zijn dan ook delen van de stad die behoren tot de aandachtsgebieden: de gebieden die bij de wijkaanpak extra aandacht krijgen vanwege het relatief grote aantal problemen. Maar het is niet zo dat alle deelgebiedjes in de stad, met een relatief lage score voor de leefbaarheid 7, die door werkers in de wijken 8 veelal worden herkend als probleemgebiedjes, ook een relatief lage score voor de dimensie veiligheid laten zien. Geen aanwijzingen voor ernstige conflicten tussen groepen burgers In diverse gebieden, waar bewoners een benedengemiddelde score voor de veiligheid geven, ervaren relatief veel bewoners overlast van jongeren en/of omwonenden. Overlast blijkt de belangrijkste reden te zijn voor spanningen tussen burgers (geluidsoverlast, vervelend/ascociaal gedrag, rommel op straat, e.d.). Burgers - en ook werkers in de wijken - zien geen spanningen in de buurten in verband met religieuze of ideologische tegenstellingen. En er zijn geen aanwijzingen voor ernstige conflicten tussen groepen bewoners ten gevolge van spanningen. Gegevens duiden op het in beperkte mate voorkomen van ernstige vormen van discriminatie Discriminatie wordt door burgers nauwelijks genoemd als een met voorrang aan te pakken buurt- of stadprobleem. Het aantal meldingen van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid is vrij stabiel (tussen de 10 en 20 per jaar). De homo-acceptatie in Nijmegen is in vergelijking met het landelijk beeld 5 De Leefbaarometer is een landelijk instrument dat een beeld geeft van de leefbaarheid in gemeenten, wijken en deelgebieden binnen wijken. De Leefbaarometer geeft een totaalscore voor de leefbaarheid van een gebied, tot op het niveau van clusters van postcodegebieden (6 posities). De totaalscore is gebaseerd op de scores op vijf dimensies: woningvoorraad, publieke ruimte, voorzieningenniveau, bevolkingssamenstelling, sociale samenhang en veiligheid. 6 Horstacker in t Acker, de Kolpingbuurt in Goffert, maisonnettegebied in Malvert, noordelijk deel van Tolhuis en noordelijk deel van Lankforst 7 Op basis van scores op de dimensies woningvoorraad, publieke ruimte, voorzieningenniveau, bevolkingssamenstelling, sociale samenhang en veiligheid. 8 Voor de Wijkmonitor 2012 is aan werkers in de wijken gevraagd of men gebiedjes met een lage score voor de leefbaarheid herkend als probleemgebiedjes binnen de wijken. Met werkers in de wijken bedoelen we mensen die vanwege hun (vrijwilligers)werk veel van de Nijmeegse wijken afweten, zoals mensen werkzaam binnen zorginstellingen, politie, scholen en bewonersgroepen. Samenvatting - 3

10 relatief groot. Bij een aantal deelgroepen is deze lager 9, maar wel aan het toenemen. Een beperkt deel van de homoseksuelen in Nijmegen geeft aan veel last van discriminatie te hebben 10. Ook het aantal meldingen van discriminatie op grond van herkomst/huidskleur/ras is vrij stabiel (circa 60 per jaar). Over het samenleven in de buurt tussen autochtonen en Nijmegenaren van niet-westerse herkomst zijn veel meer burgers positief dan negatief. Een beperkt deel van de Nijmegenaren van niet-westerse herkomst geeft aan veel last van discriminatie te hebben 11. Uitkomsten landelijke Veiligheidsmonitor: enkele verschillen t.o.v. andere grote steden Van de 22 grote steden met tussen de en inwoners (dus exclusief de G4: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) hebben er 16 najaar 2011 deelgenomen aan de landelijke Veiligheidsmonitor, het jaarlijkse bevolkingsonderzoek over leefbaarheid, veiligheid en slachtofferschap. Als we die 16 steden met elkaar vergelijken zien we in grote lijnen het volgende beeld: 3 steden scoren relatief gunstig als het gaat om de leefbaarheid en veiligheid: Zwolle, Ede en Amersfoort. 2 steden scoren relatief ongunstig: Arnhem en Tilburg. De overige 11 steden scoren meer in de buurt van het gemiddelde beeld voor de 16 steden: Nijmegen, Breda, Haarlem, Enschede, Almere, Den Bosch, Dordrecht, Eindhoven, Leiden, Zaanstad en Zoetermeer. Op enkele punten zijn de uitkomsten voor Nijmegen minder gunstig dan het gemiddelde beeld voor de 16 steden: meer slachtoffers van woninginbraak, fietsendiefstal en overige diefstal en meer overlast van vermogensdelicten in de buurt; minder inbraakpreventie; wat minder sociale cohesie en wat meer sociale overlast in de buurt. Op enkele andere punten zijn de uitkomsten voor Nijmegen gunstiger dan het gemiddelde beeld voor de 16 steden: minder slachtoffers van diefstal uit de auto; minder fysieke verloedering in de buurt; een positiever oordeel over de beschikbaarheid van de politie in de buurt; een positiever oordeel over de inzet van de gemeente voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Op de volgende punten scoort Nijmegen gemiddeld: het slachtofferschap van autodiefstal, zakkenrollerij, geweldsdelicten en vandalisme; de aangiftebereidheid; het percentage dat in de buurt vaak de volgende vormen van overlast ervaart: overlast van groepen jongeren, jeugdcriminaliteit, overlast door omwonenden, drugsoverlast, overlast van zwervers/daklozen en overlast van dronken mensen op straat; de onveiligheidsbeleving in de buurt; de mate waarin men in de buurt verkeersoverlast ervaart; het oordeel over het functioneren van de politie in de buurt; 9 Nijmegenaren van niet-westerse herkomst, jongens, 65-plussers, vmbo-leerlingen en volwassenen die laag of middelbaar opgeleid zijn. 10 We noemen hier geen percentage omdat de uitspraak gebaseerd is op de antwoorden een kleine groep respondenten, die niet representatief is voor de totale doelgroep. 11 Zie voetnoot Samenvatting

11 het vertrouwen in de politie. Als we de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor voor de jaren 2009 en 2011 met elkaar vergelijken, zien we dat de ontwikkelingen in Nijmegen deels wat afwijken en deels overeenkomen met de landelijke ontwikkelingen (zie paragraaf 4.2). Er is geen sprake van sterk uiteenlopende ontwikkelingen. Samenvatting - 5

12

13 1 Inleiding In de tweejaarlijkse rapportage Integrale Veiligheidsmonitor Nijmegen beschrijft de afdeling Onderzoek en Statistiek (O&S) ontwikkelingen op het gebied van de veiligheid in de stad. De rapportage geeft zicht op resultaten m.b.t. de beleidsprioriteiten, die zijn opgenomen in het programma Veiligheid en het Beleidskader Integrale Veiligheid , en dient als input voor het veiligheidsbeleid. Belangrijke bronnen voor de rapportage zijn: De landelijke Veiligheidsmonitor: het jaarlijkse bevolkingsonderzoek over leefbaarheid, veiligheid en slachtofferschap. Gemeenten kunnen aanhaken bij dit onderzoek door extra enquêtes te laten afnemen. Najaar 2011 hebben in Nijmegen ruim Nijmegenaren van 15 jaar en ouder aan de Veiligheidsmonitor deelgenomen 12. Registratiecijfers van de politie over het aantal aangiftes en incidenten voor de afgelopen jaren (t/m 2011). De ontwikkelingen op het gebied van de veiligheid in Nijmegen beschrijven we in hoofdlijnen in de tweejaarlijkse Stads- en Wijkmonitor, waarvan in april 2012 de vijfde editie verscheen. In de onderliggende rapportage Integrale Veiligheidsmonitor Nijmegen zoomen we nader in op: de stand van zaken m.b.t. prioriteiten binnen het gemeentelijk veiligheidsbeleid (hoofdstuk 2: thematische analyses); verschillen tussen deelgebieden in de stad (hoofdstuk 3: wijkanalyses); de mate waarin de veiligheidssituatie in Nijmegen positief of negatief afwijkt van het gemiddelde beeld voor de grote steden ( steden, exclusief de G4: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) (hoofdstuk 4: uitkomsten landelijke Veiligheidsmonitor). De opzet van de analyses en de rapportage Veiligheidsmonitor Nijmegen is op een aantal punten anders dan in 2010: De thema s in hoofdstuk 1 sluiten nauw aan bij prioriteiten in het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Dat betekent dat een nieuw thema is opgenomen (discriminatie) en een ander thema is weggelaten (verkeersveiligheid). Net als bij de Wijkmonitor 2012 is er bij de onderliggende Intregrale Veiligheidsmonitor gekozen voor analyses van de veiligheidssituatie op wijkniveau, in plaats van analyses op stadsdeelniveau. De uitkomsten van die wijkanalyses hebben we beknopt weergegeven in hoofdstuk 2 en in de bijlage. In de bijlage is per wijk aangegeven welke aandachtspunten op het gebied van veiligheid uit de analyse naar voren komen en wat voor beeld bewoners van de veiligheidssituatie in hun buurt hebben. 12 Ruim 200 respondenten uit de regiosteekproef van het CBS en ruim respondenten uit de aanvullende lokale steekproef. Inleiding - 7

14

15 2 Thematische analyses In het programma Veiligheid en het beleidskader Integrale Veiligheid zijn de doelstellingen van en prioriteiten voor het gemeentelijk veiligheidsbeleid vastgelegd. In het uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid zijn de beleidskaders nader uitgewerkt. In dit hoofdstuk zijn veiligheidsthema s beschreven, die aansluiten bij de doelstellingen/prioriteiten binnen het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Daarmee geven we zicht op resultaten m.b.t. die doelstellingen en prioriteiten. 2.1 Vermogensdelicten Het verminderen van de criminaliteit is één van de prioriteiten in het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Daartoe worden veelplegers in Nijmegen al diverse jaren intensief aangepakt. Sinds 2009 is die aanpak ondergebracht in het Veiligheidshuis 13. In de Integrale Veiligheidsmonitor van twee jaar geleden constateerden we een afname van een aantal vermogensdelicten, waarvan bekend is dat deze naar verhouding veel door veelplegers worden gepleegd: woninginbraken, bedrijfsinbraken, diefstal uit auto s en fietsendiefstallen. Voor de laatste twee delicten meten we nu een verdere afname, maar het aantal woninginbraken is toegenomen. Ook landelijk is er sprake van een toename van het aantal woninginbraakslachtoffers. Interessant in dit verband is dat relatief weinig Nijmeegse huishoudens aan inbraakpreventie doen. Tabel 1: aangiftes vermogensdelicten in 2009, 2010 en 2011 (bron: politiecijfers) winkeldiefs tal bedrijfs inbraak zakkenro llerij diefs tal uit auto diefs tal van auto diefs tal van fiets s chuurinbraak wo ninginbraak In 2009 is er in Nijmegen gestart met een Veiligheidshuis. Veiligheidshuizen zijn netwerken van organisaties die strafrechtelijke en zorginterventies met elkaar verbinden en op elkaar afstemmen. Het doel van de veiligheidshuizen is een bijdrage leveren aan het terugdringen van de criminaliteit. Thematische analyses - 9

16 Figuur 1: percentage Nijmegenaren dat in de voorgaande 12 maanden slachtoffer werd van... (bron: landelijke Veiligheidsmonitor 2009 en 2011) (poging tot) woninginbraak 4,9% 3,8% diefstal van fiets 8,2% 10,3% diefstal van auto diefstal uit auto 1,5% 2,4% zakkenrollerij overige diefstal 2,1% 2,7% 4,8% 4,3% % 5% 10% 15% Woninginbraak In Nijmegen steeg het aantal aangiftes van woninginbraak van in 2009 en 999 in 2010 naar in Daarbij aansluitend laat de Veiligheidsmonitor zien dat in 2011 meer Nijmegenaren slachtoffer werden van woninginbraak dan in 2009 (zie Figuur 1). Ook landelijk nam het aantal woninginbraken toe. In vergelijking met andere steden is het percentage dat in 2011 slachtoffer werd van woninginbraak in Nijmegen relatief hoog (4,9% in voorgaande 12 maanden bij de meting najaar 2011, tegenover 3,9% gemiddeld voor de grote steden). In eerdere jaren hebben we vaker gezien dat het inbraakrisico in Nijmegen t.o.v. steden van vergelijkbare omvang relatief hoog was, bijvoorbeeld in 2006 en In de jaren daarvoor en daarna was het inbraakrisico in Nijmegen in vergelijking met die steden tamelijk gemiddeld. De stedenvergelijking laat ook zien dat relatief weinig Nijmeegse huishoudens preventieve maatregelen toepassen om de kans op woninginbraak te verkleinen. Tabel 2: aandeel huishoudens dat maatregelen voor woninginbraakpreventie toepast (bron: landelijke Veiligheidsmonitor 2011) Nijmegen steden buitenverlichting 63% 77% extra veiligheidssloten of grendels op buitendeuren 53% 67% luiken of rolluiken voor ramen en/of deuren 10% 13% alarminstallatie in huis 4% 10% Een verklaring voor het in mindere mate toepassen van preventieve maatregelen is dat het percentage koopwoningen in Nijmegen relatief laag is. In Nijmegen is ruim 40% van de woningen een koopwoning, in de grote steden gemiddeld ruim de helft. Huishoudens in koopwoningen passen relatief vaak preventieve maatregelen toe (zie Tabel 3) Thematische analyses

17 Tabel 3: aandeel huishoudens in Nijmegen dat maatregelen voor woninginbraakpreventie toepast, uitgesplitst naar huur- en koopwoningen (bron: landelijke veiligheidsmonitor 2011) koopwoningen huurwoningen totaal buitenverlichting 78% 54% 63% extra veiligheidssloten of grendels op buitendeuren 75% 39% 53% luiken of rolluiken voor ramen en/of deuren 14% 7% 10% alarminstallatie in huis 8% 1% 4% In de afgelopen jaren vonden relatief veel woninginbraken plaats in de stadsdelen Oud-West, Nieuw-West en Midden, In 2011 gold dat voor Oud-West en Midden. In beide stadsdelen nam het aantal woninginbraken in 2011 flink toe. Er is geen duidelijke samenhang tussen de gemiddelde woningwaarde in deelgebieden binnen de stad en de mate waarin er in die deelgebieden woninginbraak plaatsvindt. Bedrijfsinbraak Ook voor bedrijfsinbraak geldt dat het aantal aangiftes in 2011 (393) hoger lag dan in 2010 (335), maar in 2009 lag het aantal aangiftes nog hoger (436). Vooral in de stadsdelen Centrum en Noord nam het aantal aangiftes van bedrijfsinbraken in 2011 toe, in Oud-West nam dit aantal af. Diefstal van auto/motor Het aantal aangiftes van auto-/motordiefstal was in 2011 fors lager (373) dan in 2010 (478). Landelijk lag het aantal diefstallen van auto s en motoren in 2011 in de buurt van het aantal in In vergelijking met de grote steden is het percentage dat in 2011 slachtoffer werd van diefstal van de auto gemiddeld. Diefstal van auto s/motoren komt relatief veel voor in Nijmegen-Centrum. Diefstal uit auto s Het aantal aangiftes van diefstal uit auto s was in 2011 (1.573) fors lager dan in 2010 (2.138) en ook lager dan in 2009 (1.808). Daarbij aansluitend werden in 2011 minder Nijmegenaren slachtoffer van diefstal uit de auto dan in Landelijk zien we dat het percentage dat slachtoffer werd van diefstal uit de auto in de afgelopen jaren schommelde. In vergelijking met andere steden is het percentage dat in 2011 slachtoffer werd van diefstal uit de auto relatief wat lager (2,6% in voorgaande 12 maanden bij de meting najaar 2011, tegenover 3,1% gemiddeld voor de grote steden). In 2009 was het aandeel Nijmegenaren dat slachtoffer werd van diefstal uit de auto t.o.v. de grote steden nog gemiddeld. Vooral in de stadsdelen Centrum en Zuid, en ook in Nieuw-West en Oost, nam het aantal aangiftes van diefstal uit de auto in 2011 fors af; in Dukenburg en Lindenholt nam het aantal aangiftes toe. Fietsendiefstal Het aantal aangiftes van fietsendiefstal daalde in 2010 en nam in 2011 weer toe, maar was in 2011 wel lager dan in Lokaal en ook landelijk daalde sinds 2009 het percentage slachtoffers van fietsendiefstal. In vergelijking met andere steden is het percentage dat in 2011 slachtoffer werd van fietsendiefstal in Nijmegen relatief hoog (8,2% in voorgaande 12 maanden bij de meting najaar 2011, tegenover 6,4% gemiddeld voor de grote steden). Dit beeld is niet nieuw, maar zagen we ook al in Thematische analyses - 11

18 Tegen de 40% van de aangiftes van fietsendiefstal heeft betrekking op voorvallen in de wijk Stadscentrum. Ook in Zwanenveld (waar winkelcentrum Dukenburg ligt) vindt relatief veel fietsendiefstal plaats. Kijken we naar de overige stadsdelen, dan springen ook Midden en Oost er negatief uit. Zakkenrollerij Het aantal aangiftes van zakkenrollerij was in 2011 even hoog als in Het percentage slachtoffers van zakkenrollerij in Nijmegen ligt in de buurt van het gemiddelde voor de grote steden (2,1% in voorgaande 12 maanden bij de meting najaar 2011, tegenover 1,8% gemiddeld voor de grote steden). Overige diefstal Niet alleen werden Nijmegenaren in 2011 meer dan gemiddeld in de grote steden slachtoffer van woninginbraak en fietsendiefstal, maar ook van overige diefstal 14 (4,8% in voorgaande 12 maanden bij de meting najaar 2011, tegenover 4% gemiddeld voor de grote steden). Schaalscore vermogensdelicten De schaalscore overlast vermogensdelicten geeft een beeld van indrukken van bewoners m.b.t. het plaatsvinden van vermogensdelicten in hun woonbuurt. Hoe hoger de score, des te groter is de ervaren overlast. In 2011 (3,6) is deze score ongeveer even hoog als in 2009 (3,5). De score in Nijmegen is minder gunstig dan de gemiddelde score voor de grote steden (3,2). Ten opzichte van het gemiddelde beeld voor die steden worden Nijmegenaren ook vaker slachtoffer van dergelijke delicten (vaker slachtoffer van woninginbraak, fietsendiefstal en overige diefstal, minder vaak slachtoffer van diefstal uit de auto). De landelijke Veiligheidsmonitor laat zien dat in 2011 in Nijmegen 24 vermogensdelicten per 100 inwoners plaatsvonden. Het gemiddelde voor de grote steden lag op Diefstal anders dan woninginbraak, fietsendiefstal, diefstal uit of vanaf de auto en zakkenrollerij, bijvoorbeeld diefstal van planten uit de tuin, kleding uit een kleedruimte of een eigen computer uit een kantoor of studieruimte Thematische analyses

19 2.2 Geweldsdelicten Het terugdringen van geweld en agressie behoort tot de prioriteiten in het gemeentelijke veiligheidsbeleid. Veel aandacht is er voor huiselijk geweld en het terugdringen van het aantal overvallen. Na de piek in 2010 is het aantal overvallen in Nijmegen, en ook in Nederland, aan het afnemen. Ontwikkelingen m.b.t. huiselijk geweld zijn om diverse redenen moeilijk vast te stellen. Tabel 4: aangiftes geweldsdelicten in 2009, 2010 en 2011 (bron: politiecijfers) o verval s traatro o f bedreiging zedenmis drijf mis handeling Figuur 2: percentage Nijmegenaren dat in de voorgaande 12 maanden slachtoffer werd van... (bron: landelijke Veiligheidsmonitor 2009 en 2011) mishandeling 0,9% 0,9% seksuele mishandeling 1,6% 1,8% bedreiging 4,4% 3,9% diefstal met geweld 0,7% % 1% 2% 3% 4% 5% Overvallen en straatroof Vanaf begin 2009 nam het aantal overvallen in Nijmegen, net als in andere steden in het land, flink toe. De piek lag in 2010 (56 overvallen in 1 jaar tijd). Naar aanleiding van de toename van het aantal overvallen vanaf begin 2009 heeft Bureau Beke in samenwerking met de afdeling Onderzoek en Statistiek voorjaar 2011 een onderzoek verricht naar overvallen en overvallers in Nijmegen. Dat onderzoek leverde het volgende beeld op: De meest voorkomende soorten overvallen zijn overvallen op horecagelegenheden (met name snackbars), winkels (onder meer supermarkten) en woningen. Bij veel overvallen wordt gedreigd met een wapen, bij een beperkt deel wordt excessief geweld gebruikt. Een behoorlijk deel van de overvallen lijkt redelijk tot goed voorbereid. De professionaliteit van de overvallers is vermoedelijk één van de oorzaken waarom zaken niet door de politie worden opgelost. Naar schatting twee derde van de overvallers is jonger dan 25 jaar, één op de zeven is minderjarig en meer dan de helft is van niet-westerse herkomst. Thematische analyses - 13

20 Het professionele karakter van een deel van de overvallers gekoppeld aan hun jongere leeftijd kan worden opgevat als een ernstig signaal. Bij de onderzochte overvallers spelen er allerlei problemen. De meest problematische leefdomeinen zijn het gezin, opleiding, financiën, vrije tijd en vrienden. Ook zijn er overvallers met psychische stoornissen. De uiteenlopende problemen bij de overvallers lijken bij de instanties onvoldoende bekend. In 2011 daalde het aantal overvallen naar 41, ongeveer het niveau van Ook landelijk is er sprake van een afname van het aantal overvallen. Ook bij straatroof zien we in 2011 een afname (70 aangiftes tegenover jaarlijks rond de 100 in de jaren daarvoor). Hierbij aansluitend laat de landelijke Veiligheidsmonitor voor Nijmegen een daling zien van het percentage slachtoffers van diefstal met geweld. Bedreiging en mishandeling De aantallen aangiftes van bedreiging en mishandeling in 2011 liggen in de buurt van de aantallen in 2009; in 2010 lagen de aantallen lager (zie Tabel 4). Hierbij aansluitend laat de landelijke Veiligheidsmonitor voor Nijmegen een tamelijk stabiel beeld zien voor het slachtofferschap van geweldsdelicten (mishandeling, seksuele mishandeling en bedreiging) (zie Figuur 2). Ook landelijk is er sinds 2009 op dit punt weinig veranderd. De mate waarin Nijmegenaren slachtoffer worden van geweldsdelicten ligt op het gemiddelde niveau voor de grote steden (zie hoofdstuk 3). Geweldsdelicten in het stadscentrum Geweldsdelicten vinden relatief vaak plaats in het stadscentrum (uitgaansgeweld). Zo vond 30% van de in 2011 in Nijmegen geregistreerde mishandelingen in de wijk Stadscentrum plaats. Hetzelfde percentage meten we bij de geregistreerde straatroven. De politiecijfers duiden niet op een toe- of afname van geweldsdelicten in het centrum in de voorgaande jaren. Schaalscore bedreiging De schaalscore bedreiging geeft indrukken van burgers weer m.b.t. het plaatsvinden van geweldsdelicten in hun woonbuurt. Hoe hoger de score, des te ongunstiger zijn die indrukken. Aansluitend bij de uitkomsten hierboven is deze score het hoogst in de wijk Stadscentrum. Andere wijken met relatief hoge scores zijn: Benedenstad, Meijhorst, Neerbosch-Oost, Hatert en Voorstenkamp. Het zijn dezelfde gebieden als waar men relatief veel jongerenoverlast ervaart (zie paragraaf 2.3). Uit eerdere edities van de Integrale Veiligheidsmonitor Nijmegen weten we dat het de daders van geweldsdelicten relatief vaak personen jonger dan 25 jaar zijn. Huiselijk geweld Om allerlei redenen is het lastig om de omvang van de problematiek van huiselijk geweld in Nijmegen en ontwikkelingen daarin vast te stellen: - Een deel van het huiselijk geweld speelt zich af buiten het zicht van omwonenden, huisartsen, hulpverleners en politiemensen. - Op het moment dat er aanwijzingen voor huiselijk geweld zijn, moeten burgers en professionals een keuze maken of ze daar melding van maken of niet. In de IVmonitorrapportage van twee jaar geleden werd geconstateerd dat campagnes om de meldingsbereidheid te verhogen tot een toename van het aantal geregistreerde gevallen van huiselijk geweld hadden geleid Thematische analyses

21 - Niet alleen de politie legt meldingen vast. Er komen ook meldingen binnen bij zorginstanties. Er bestaat niet één registratiesysteem, waarin al die meldingen bij elkaar worden gebracht. - Er kan sprake zijn van overlap in de meldingen: verschillende melders die hetzelfde geval melden; meer meldingen binnen een bepaalde periode die betrekking hebben op dezelfde case. - Er kan sprake zijn van onterechte meldingen. Kortom: een toe- of afname van het aantal geregistreerde meldingen hoeft niet te betekenen dat de problematiek van huiselijk geweld in de stad in dezelfde mate aan het toe- of afnemen is. Meldingen van huiselijk geweld, die bij de politie binnenkomen, worden besproken in het Veiligheidshuis. Het aantal meldingen, dat in één maand tijd in het Veiligheidshuis besproken wordt, varieert van 50 tot 122. Gemiddeld gaat het om 87 meldingen per maand. In 2011 werden meer meldingen besproken (1.149, gemiddeld 96 per maand) dan in 2010 (961, gemiddeld 80 per maand). Maar in de eerste helft van 2012 is het aantal besproken meldingen weer gedaald (gemiddeld 83 per maand). Er zit dus geen duidelijke trend in het aantal meldingen. Sinds eind 2009 kan de burgemeester op grond van de Wet Tijdelijk Huisverbod (WTH) een tijdelijk huisverbod opleggen De WTH is een bestuurlijke maatregel om actief in te grijpen in een situatie waar huiselijk geweld dreigt. De (potentiële) dader kan gedurende 10 dagen de toegang tot de woning, waar (potentiële) slachtoffers verblijven, ontzegd worden. Tevens is het hem in deze periode verboden om überhaupt in contact te treden met de laatst genoemde personen. Mocht daar aanleiding voor zijn, kan de periode van 10 dagen verlengd worden tot een tijdsbestek van 28 dagen. Het aantal opgelegde aan Nijmegenaren opgelegde huisverboden is in 2012 hoger (15 tot eind augustus) dan in de voorgaande jaren (9 in 2010 en 10 in 2011). Dit hoeft geen aanwijzing te zijn voor een toename van huiselijk geweld in de stad. Immers, huiselijk geweld wordt ook op andere manieren aangepakt. Indien er sprake is van (het vermoeden van) strafbare feiten start er een strafrechtelijke aanpak. Verder kan er gekozen worden voor een zorgaanpak, al dan niet in combinatie met een strafrechtelijke aanpak, waarbij verschillende zorginstanties betrokken kunnen zijn. De afdeling Onderzoek en Statistiek is bezig met de uitvoering van een regionale evaluatie naar de effecten van de WTH en naar de oorzaken van de toename van het aantal opgelegde huisverboden. Deze zal najaar 2012 afgerond worden. Experts in het land 15 denken dat huiselijk geweld door de recessie tijdelijk zal toenemen, en daarna door een betere preventie en een steeds effectievere aanpak zal gaan afnemen (groeiende afstemming bij aanpak huiselijk geweld tussen overheid, politie/justitie en hulpverleners; het kijken achter de voordeur en zo nodig ingrijpen wordt steeds breder geaccepteerd; steeds meer wordt gekozen voor het integraal aanpakken van het huiselijk geweld en de andere problemen in multiprobleemgezinnen; er zijn steeds meer professionals betrokken bij de preventie en melding van huiselijk geweld). Ze wijzen op de effecten van demografische ontwikkelingen: door de vergrijzing zal ouderenmishandeling toenemen en zal huiselijk geweld door en tegen kinderen en pubers in absolute zin afnemen. Verschillende experts wijzen op de zorgwekkende ontwikkeling dat het steeds vaker jongeren zijn die het huiselijk geweld plegen. 15 Bron: Wordt vervolgd: experts over trends en ontwikkelingen in huiselijk geweld, Movisie, Thematische analyses - 15

22 2.3 Jeugdoverlast De aanpak van overlast behoort tot de prioriteiten van het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Een belangrijke vorm van overlast is overlast door jongeren. In de afgelopen jaren zijn verschillende instrumenten ingezet om jeugdoverlast terug te dringen, waaronder het inzetten van straatcoaches, het verstevigen van het jongerenwerk in wijken met veel jeugdoverlast en een aanpak voor criminele jongeren, risicojongeren en jeugdgroepen via het Veiligheidshuis. In vergelijking met enkele jaren geleden zien we een afname van de jeugdoverlast, onder meer in de wijken waar de jeugdoverlast enkele jaren geleden ernstige vormen aannam. Maar het blijft wel één van de belangrijkste redenen voor onveiligheidsgevoelens en Nijmegenaren blijven om aandacht voor jeugdoverlast vragen. Tabel 5: aantal geregistreerde gevallen van jeugdoverlast en vandalisme (bron: politiecijfers) jeugdo verlas t vernieling, vandalis me In 2011 lag het aantal door de politie geregistreerde gevallen van jeugdoverlast (962) een stuk lager dan in 2010 (1.347). We kijken ook naar cijfers over vernielingen, omdat jongeren zich daar bovengemiddeld schuldig aan maken. Het aantal geregistreerde gevallen van vernieling lag in 2011 (2.020) iets lager dan in 2010 (2.082). Het percentage slachtoffers van vandalisme is de afgelopen jaren niet veel veranderd (zie Figuur 3). Figuur 3: percentage Nijmegenaren dat in de voorgaande 12 maanden slachtoffer werd van... (bron: landelijke Veiligheidsmonitor 2009 en 2011) beschadiging auto 10,1% 9,3% overige vernieling, beschadiging 7,1% 7,4% % 2% 4% 6% 8% 10% 12% Het percentage burgers met de indruk dat jongerenoverlast vaak in de buurt voorkomt, is ten opzichte van 2009 niet veranderd (rond de 13%). Wel is het percentage burgers met de indruk dat jeugdcriminaliteit vaak in de buurt voorkomt licht gedaald (van 7% in 2009 naar 5% in 2011). Jeugdgroepen en jeugdige veelplegers Volgens de politie is het aantal hinderlijke, overlast gevende en criminele jeugdgroepen in Nijmegen is in de afgelopen twee jaar afgenomen (van 43 naar 30) De constateringen over de jeugdgroepen zijn op basis van de shortlistmethodiek: een methode die de politie hanteert om jeugdgroepen in beeld te brengen Thematische analyses

23 In 2010 werd 2,5% van de jarigen verdacht van één of meer delicten (812 jongeren): een beperkt deel daarvan was veelpleger (44 jongeren). Het aantal harde kern jongeren - personen verdacht van zware misdrijven - lag op 76. Tot de jeugdige verdachten, jeugdige veelplegers en harde kern jongeren behoren relatief veel personen van niet-westerse herkomst. Vooral onder Marokkaanse jongeren was het aandeel verdachten in 2010 relatief groot (12%). Onder jongeren die onderwijs volgen op een laag niveau is het aandeel verdachten duidelijk groter. Jeugdoverlast als met voorrang aan te pakken probleem De Nijmegenaren blijven aandacht vragen voor jongerenoverlast, maar minder nadrukkelijk dan in Het aantal Nijmegenaren dat jongerenoverlast als een met voorrang aan te pakken stadsen buurtprobleem ziet is afgenomen. Zo noemde in % van de volwassen Nijmegenaren jongerenoverlast als één van de belangrijkste, met voorrang aan te pakken stadsproblemen, tegenover 10% in In de ranglijst van met voorrang aan te pakken stadsproblemen volgens burgers daalde jeugdoverlast van plaats 5 in 2009 naar plaats 7 in 2011, en in de ranglijst van met voorrang aan te pakken buurtproblemen van de 3 e naar een gedeelde 4 e plaats. Wel zien Nijmegenaren overlast door groepen jongeren duidelijk vaker als een belangrijk buurtprobleem dan overlast door andere groepen (omwonenden, drugsdealers/-verslaafden, zwervers/daklozen). Verder is groepen jongeren op straat nog steeds één van de meest genoemde redenen voor onveiligheidsgevoelens, naast donkere, slecht verlichte plaatsen. Ook landelijk noemen minder burgers dan in 2009 jongerenoverlast als één van de belangrijkste buurtproblemen, is het percentage met de indruk dat jeugdcriminaliteit vaak in de buurt plaatsvindt t.o.v gedaald. Vergelijking met grote steden De indrukken in Nijmegen m.b.t. het plaatsvinden van jongerenoverlast en jeugdcriminaliteit in de buurt wijken niet af van het gemiddelde beeld voor de grote steden. Cijfers voor 2010 laten zien dat het aantal jeugdige veelplegers in Nijmegen in de buurt lag van het gemiddelde voor de grote steden (13 per inwoners in de leeftijdscategorie 12 t/m 24 jaar); het aantal verdachten in de categorie harde kern jongeren in Nijmegen was in 2010 iets bovengemiddeld (23 per inwoners in de leeftijdscategorie 12 t/m 24 jaar). Bij de harde kern jongeren gaat het om verdachten van zware misdrijven. Verschillen tussen deelgebieden Binnen Nijmegen zijn er enkele wijken waar relatief veel mensen de indruk hebben dat jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit vaak plaatsvindt: Stadscentrum, Neerbosch-Oost, Meijhorst, Hatert en Voorstenkamp. Voor Stadscentrum en Neerbosch-Oost zien we ook een relatief hoog aantal geregistreerde voorvallen van jeugdoverlast, voor Meijhorst, Hatert en Voorstenkamp is dat niet het geval. Andere wijken, die er ongunstig uitspringen als het gaat om geregistreerde jeugdoverlast, zijn Benedenstad, Nije Veld en t Acker. In de wijken Meijhorst, Neerbosch-Oost, Hatert en Heseveld zijn de afgelopen jaren verschillende instrumenten ingezet om de jeugdoverlast terug te dringen, waaronder straatcoaches, (normerend optreden tegenover overlast gevende jongeren), de aanpak van individuele jongeren en jeugdgroepen via het Veiligheidshuis, het Veilig Wijkteam Meijhorst (sinds 2012 zijn er ook Veilig Wijkteams actief in Neerbosch-Oost en Hatert), versterking van het jongerenwerk en ruimere openstelling van jongerencentra. In de betreffende wijken is het aantal Thematische analyses - 17

24 geregistreerde incidenten jeugdoverlast teruggelopen (het meest in Meijhorst en het minst in Neerbosch-Oost). In Hatert en Neerbosch-Oost is ook het aantal geregistreerde gevallen van vernieling teruggelopen, vooral in Neerbosch-Oost. In interviews over de ontwikkeling van jeugdoverlast met wijkagenten en een medewerker van het Veiligheidshuis, gehouden door de bureaus Van Montfoort en INTRAVAL 17, is aangegeven dat de aanpak van jeugdoverlast vooral in Meijhorst succesvol is geweest. In Neerbosch-Oost is er nog steeds sprake van flinke overlast door twee jeugdgroepen, en in Hatert door één jeugdgroep. In totaal zien we in 14 wijken een daling van de geregistreerde jeugdoverlast en in 3 wijken een toename ( t Acker, Hatertse Hei en Weezenhof). In de hierboven genoemde wijken, behalve Stadscentrum en Benedenstad, en ook in Leuvensbroek vinden relatief veel bewoners jongerenoverlast een belangrijk buurtprobleem en voelen relatief veel bewoners zich soms of regelmatig onveilig door de aanwezigheid van groepen (hang)jongeren. Voor enkele wijken geldt dat veel bewoners jeugdoverlast als een belangrijk aan te pakken buurtprobleem zien, terwijl er in die wijken niet relatief veel jeugdoverlast wordt ervaren en jeugdoverlast ook niet relatief veel als reden van onveiligheidsgevoelens wordt genoemd. Het gaat om Hengstdal, Lent, Oosterhout en t Broek. 17 Ontwikkeling jeugdoverlast, Deelrapportage gemeente Nijmegen, Van Montfoort/INTRAVAL, Woerden, Thematische analyses

25 2.4 Onveiligheidsbeleving Tot de hoofddoelen van het veiligheidsbeleid behoort het vergroten van het veiligheidsgevoel van de Nijmegenaren. Na een jarenlange verbetering van de veiligheidsbeleving, zien we nu een lichte stijging van de onveiligheidsgevoelens bij burgers. Daarmee is veiligheidsgevoel in Nijmegen op een gemiddeld niveau voor de grote steden gekomen. Figuur 4: onveiligheidsbeleving: voelt zich... (bron: landelijke Veiligheidsmonitor 2009 en 2011) in het algemeen vaak/soms onveilig 21,6% 25,4% in woonbuurt vaak/soms onveilig 18,8% 16,8% in woonbuurt vaak onveilig 3,0% 2,4% % 5% 10% 15% 20% 25% 30% Er is een einde gekomen aan een langere periode van afname van onveiligheidsgevoelens onder de Nijmegenaren (daling sinds 2001); in vergelijking met 2009 voelt een wat groter deel van de Nijmegenaren zich in het algemeen en in de woonbuurt vaak of soms onveilig (zie Figuur 4). Mogelijke verklaringen voor de lichte toename van de onveiligheidsbeleving zijn de toename van het aantal woninginbraken en de grote aandacht in de afgelopen jaren voor de soms brute overvallen in de stad. Gedurende een lange reeks van jaren tot 2009 noemden steeds minder Nijmegenaren criminaliteit, onveiligheid als een met voorrang aan te pakken stadsprobleem (daling van 61% in 1993 naar 12% in 2009). Maar deze trend is nu doorbroken. In 2011 ziet 16% criminaliteit, onveiligheid als een met voorrang aan te pakken stadsprobleem. Duidelijk op nummer 1 in de ranglijst van belangrijkste stadsproblemen volgens burgers staat verkeerproblematiek (slechte bereikbaarheid en verkeersdoorstroming), met criminaliteit, onveiligheid op de tweede plaats (zie Figuur 5). In 2009 stond criminaliteit, onveiligheid nog op de derde plaats. Hetzelfde zien we bij de buurtproblemen: in 2001 noemde 21% criminaliteit, onveiligheid als het belangrijkste buurtprobleem. Dat percentage daalde naar 10% in 2009, om vervolgens te stijgen naar 13% in Alleen verkeersoverlast is nog iets vaker dan criminaliteit, onveiligheid als met voorrang aan te pakken buurtprobleem genoemd (zie Figuur 6). Thematische analyses - 19

26 Figuur 5: met voorrang aan te pakken stadsproblemen volgens burgers (bron: Stadspeiling 2011) 39,5% onveiligheid, criminaliteit 15,9% 13,3% fietsvoorzieningen 9,8% voorzieningenniveau in het algemeen zwerfvuil, verpaupering, verloedering 7,1% 6,6% 9,2% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% Figuur 6: met voorrang aan te pakken buurtproblemen volgens burgers (bron: aanvullende lokale vraag in landelijke Veiligheidsmonitor 2011) jongerenoverlast verkeersproblematiek onveiligheid, criminaliteit 14,3% 13,4% rommel, zwerfvuil, hondenpoep 10,4% parkeerproblemen jongerenoverlast parkeerproblemen verkeersproblematiek 8,1% 8,1% geluidsoverlast 6,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% Vergelijking met grote steden Landelijk is er na een periode van daling van de onveiligheidsgevoelens sprake van een stabilisatie sinds De situatie in Nijmegen is dus afwijkend van het landelijke beeld, en ook van het beeld in de grote steden. In de meeste grote steden is er geen sprake van een toename van de onveiligheidsgevoelens. Nijmegen is een uitzondering, samen met Tilburg en Zoetermeer. Maar het is niet zo dat Nijmegen relatief slecht scoort. In 2009 was de onveiligheidsbeleving in de buurt in Nijmegen namelijk wat gunstiger dan in de grote steden. Nu scoort Nijmegen op dit punt tamelijk gemiddeld Thematische analyses

27 Verschillen tussen deelgebieden De belangrijkste redenen voor de onveiligheidsgevoelens in de woonbuurt zijn: - donkere/slecht verlichte plaatsen (door 18% van alle respondenten genoemd; relatief veel genoemd in Goffert, Biezen, Aldenhof en t Acker); - groepen jongeren op straat (door 17% van alle respondenten genoemd; relatief veel genoemd in Willemskwartier, Hatert, Neerbosch-Oost, Meijhorst, Voorstenkamp, Leuvensbroek en Zellersacker); - mensen die men vanwege hun gedrag niet vertrouwt (door 15% van alle respondenten genoemd; relatief veel genoemd in Stadscentrum, Willemskwartier, Neerbosch-Oost, Meijhorst, Aldenhof, Voorstenkamp en Leuvensbroek); - stille/afgelegen plaatsen (door 10% van alle respondenten genoemd; relatief veel genoemd in Weezenhof); - drugsdealers en/of drugsverslaafden (door 9% van alle respondenten genoemd; relatief veel genoemd in Stadscentrum, Benedenstad, Biezen, Aldenhof, Meijhorst en Voorstenkamp). De vier wijken, die het meest ongunstig scoren als het gaat om onveiligheidsbeleving, zijn Meijhorst, Aldenhof, Neerbosch-Oost en Voorstenkamp. Circa een derde van de bewoners van deze wijken voelt zich er soms of vaak onveilig. Het rapportcijfer dat de bewoners van deze wijken geven voor de veiligheidssituatie in de buurt ligt beneden de 6 (tussen de 5,4 en 5,9). In de andere wijken is dat rapportcijfer minimaal 6,2. - In Meijhorst voelen relatief veel bewoners zich wel eens onveilig vanwege groepen jongeren op straat, verdacht gedrag van mensen op straat, criminaliteit in de buurt en drugsdealers/- verslaafden. - In Aldenhof voelen relatief veel bewoners zich wel eens onveilig vanwege donkere/slecht verlichte plaatsen, verdacht gedrag van mensen op straat en drugsdealers/-verslaafden. In deze wijk is de onveiligheidsbeleving toegenomen. - In Neerbosch-Oost voelen relatief veel bewoners zich onveilig vanwege groepen jongeren op straat, verdacht gedrag van mensen op straat, criminaliteit in de buurt en berichten in de media. - In Voorstenkamp voelen relatief veel bewoners zich wel eens onveilig vanwege groepen jongeren op straat, verdacht gedrag van mensen op straat en drugsdealers/-verslaafden. In deze buurt is de onveiligheidsbeleving toegenomen. Andere wijken, die minder gunstig scoren op het vlak van de veiligheidsbeleving, zijn: - Stadscentrum en Benedenstad (relatief veel bewoners voelen zich wel eens onveilig vanwege dronken mensen, drugsdealers/-verslaafden, zwervers en verdacht gedrag van mensen op straat); - Leuvensbroek en Willemskwartier (relatief veel bewoners voelen zich wel eens onveilig vanwege groepen jongeren en verdacht gedrag van mensen); - Hatert (relatief veel bewoners voelen zich wel eens onveilig door groepen jongeren en berichten in de media); - Biezen (relatief veel bewoners voelen zich wel eens onveilig op donkere/slecht verlichte plekken in de wijk, vanwege drugsdealers/-verslaafden en vanwege dronken mensen); - Zwanenveld (er zijn geen redenen voor onveiligheidsgevoelens die de bewoners van deze wijk relatief veel noemen; het meest genoemd is donkere/slecht verlichte plekken ). Thematische analyses - 21

28 2.5 Veilig Wijkteams In 2009 is met de oprichting van het Veilig Wijkteam Meijhorst een nieuwe aanpak gestart om in wijken, waar relatief veel veiligheidsproblemen spelen, de objectieve en subjectieve veiligheid te vergroten. Een Veilig Wijkteam is een intensief samenwerkingsverband tussen politie en gemeentelijke toezichthouders. Een team bestaat uit de wijkagent, twee politiefunctionarissen en twee gemeentelijke toezichthouders. Het houdt in dat steeds een koppel in principe een agent en een toezichthouder door de wijk loopt. De twee personen kunnen misstanden signaleren, zijn aanspreekbaar voor en door bewoners en zijn bevoegd in te grijpen, als daar reden voor is. In 2011 heeft de afdeling Onderzoek en Statistiek een evaluatie van het Veilig Wijkteam Meijhorst uitgevoerd, die positieve effecten laat zien. De evaluatie van het Veilig Wijkteam Meijhorst laat positieve veranderingen zien m.b.t. de objectieve en subjectieve veiligheid in de betreffende wijk: - Het aantal geregistreerde gevallen van jeugdoverlast is sterk afgenomen. - Het aantal geregistreerde gevallen van burengerucht is afgenomen. - Bewoners, die in 2011 een vragenlijst over het Veilig Wijkteam Meijhorst hebben ingevuld, zien een afname van jeugdoverlast, overlast van omwonenden, drugsoverlast en diefstal/inbraak. - Het aandeel bewoners van Meijhorst, dat vaak of soms last heeft van onveiligheidsgevoelens, is de afgelopen jaren niet sterk veranderd (bron: Stadspeiling 2009 en Veiligheidsmonitor 2011). Andere gegevens duiden echter op een grotere subjectieve veiligheid: bijna driekwart van de bewoners, die in 2011 een vragenlijst over het Veilig Wijkteam Meijhorst hebben ingevuld, geeft aan dat de veiligheidssituatie in Meijhorst in de voorgaande jaren (licht) verbeterd is; slechts 4% ziet een verslechtering. Ook professionals, die werkzaam zijn in de wijk, vinden dat de veiligheidssituatie in Meijhorst verbeterd is. - Het Veilig Wijkteam heeft een positief effect op de zichtbaarheid van de politie en de toezichthouders. In Meijhorst zijn minder bewoners dan in de andere aandachtsgebieden binnen Dukenburg van mening dat men de politie te weinig in de wijk ziet en hebben meer bewoners de indruk dat de politie voldoende bescherming biedt (Veiligheidsmonitor 2011). Let wel: de genoemde verbeteringen m.b.t. de objectieve en subjectieve veiligheid kunnen, behalve met het Veilig Wijkteam ook te maken hebben met andere zaken, die na 2008 het jaar waarin er sprake was van ernstige overlast in de wijk tot ontwikkeling zijn gekomen, zoals straatcoaches, versterking jongerenwerk, extra openstelling jongerencentra, cameratoezicht en buurtpreventie door bewoners (Buurt Preventie Team). Ondanks de hierboven genoemde verbetering van de veiligheidssituatie, blijft de veiligheid in Meijhorst om aandacht vragen. Meijhorst is één van de vier wijken waar bewoners een onvoldoende geven voor de veiligheid van de woonbuurt (de andere wijken zijn Aldenhof, Neerbosch-Oost en Voorstenkamp 18 ). Nog steeds hebben relatief veel bewoners de indruk dat jeugdoverlast, jeugdcriminaliteit, vernieling en overlast van omwonenden vaak in de buurt voorkomt. Werkers in de wijk wijzen op spanningen tussen bewoners, vooral bij de maisonnettes, onder meer tussen autochtonen en mensen van niet-westerse herkomst. De score voor de sociale samenhang in de wijk is nog steeds relatief laag. 18 Is formeel geen wijk, maar een grote buurt binnen de omvangrijke wijk De Kamp Thematische analyses