Lijst van gebruikte afkortingen
|
|
- Samuël Lambrechts
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen IX 1 Inleiding Achtergrond: causaliteitsonzekerheid in het aansprakelijkheidsrecht Relevantie en afbakening van het onderzoek Relevantie van het onderzoek De te behandelen toepassingsvoorwaarden De specifiek te behandelen normschendingen De bredere reikwijdte van het onderzoek: aanknopingspunten voor andere normschendingen Onderzoeksvraag en deelvragen Opzet van het onderzoek Methodologie Indeling van het onderzoek 9 2 De relevante causaliteitsproblematiek Inleiding Algemeen: de relevante vormen van causaliteitsonzekerheid Medische zorgplicht Medische informatieplicht Bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen Proportionele aansprakelijkheid versus verlies van een kans Conclusie 19 3 De ratio van proportionele aansprakelijkheid Inleiding Alles of niets: c.s.q.n.-verband en omkeringsregel De ratio achter de rechtsregel van proportionele aansprakelijkheid 24 V Straus.indd :00:13
2 De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid 3.4 Conclusie: uitgangspunt voor het onderzoek 27 4 De strekking van de norm, de aard van de normschending en de aard van de schade Inleiding De functie van de normatieve gezichtspunten Interpretatie van de normatieve gezichtspunten Aansluiting bij artikel 6:98 BW In het licht van rechtvaardiging van proportionele aansprakelijkheid Strekking van de norm Inhoud criterium Medische zorgplicht Medische informatieplicht Bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen In het licht van rechtvaardiging van proportionele aansprakelijkheid Aard van de normschending Inhoud criterium Medische zorgplicht Medische informatieplicht en bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen In het licht van rechtvaardiging van proportionele aansprakelijkheid Aard van de schade Medische zorgplicht, medische informatieplicht en bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen In het licht van rechtvaardiging van proportionele aansprakelijkheid Conclusie: de rol van de strekking van de norm, de aard van de normschending en de aard van de schade 45 5 De gemotiveerde schatting van de kans op causaal verband Inleiding De functie van de gemotiveerde schatting van de kans op causaal verband De gemotiveerde schatting van de kans: mogelijkheden en voorwaarden Medische zorgplicht 49 VI Straus.indd :00:13
3 5.3.2 Medische informatieplicht en bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen Conclusie 55 6 De ondergrens van de kans op causaal verband Inleiding De functie van de ondergrens van de kans op causaal verband De interpretatie van de ondergrens als voorwaarde voor proportionele aansprakelijkheid Categoriebenadering De rol van de normatieve gezichtspunten De ondergrens als voorwaarde voor proportionele aansprakelijkheid Vaststelling van de ondergrens: aard van de normschending Inhoud criterium Medische zorgplicht Medische informatieplicht en bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen Vaststelling van de ondergrens: strekking van de norm Inhoud criterium Medische zorgplicht Medische informatieplicht Bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen Vaststelling van de ondergrens: aard van de schade De ondergrens van de kans op causaal verband Medische zorgplicht Medische informatieplicht Bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen Slot: de ondergrens in het concrete geval Conclusie 76 7 Conclusie De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid bij schending van de medische zorgplicht, de medische informatieplicht en de bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen 79 VII Straus.indd :00:13
4 De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid 7.2 Aanknopingspunten voor de toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid 83 Geraadpleegde literatuur 87 Geraadpleegde jurisprudentie 99 VIII Straus.indd :00:13
5 HOOFDSTUK 1 Inleiding 1.1 Achtergrond: causaliteitsonzekerheid in het aansprakelijkheidsrecht Een fabriekswerker is gedurende vijftien jaar door zijn werkgever blootgesteld aan asbest, waarna longkanker bij hem wordt geconstateerd. De werknemer stelt zijn werkgever aansprakelijk, maar blijkt zelf ook 28 jaar lang stevig te hebben gerookt, een eveneens alleszins reële oorzaak van de longkanker. 1 Een patiënt reageert slecht op de verdovingsvloeistof tijdens een operatie. Desondanks gaat de chirurg door met het toedienen van de vloeistof. Alleen de toediening na het ontstaan van de complicaties vormt een medische fout waarvoor de chirurg aansprakelijk kan worden gesteld. Onduidelijk blijft echter in hoeverre die fout de schade heeft veroorzaakt, aangezien ook de correcte toediening van de stof mogelijk al leidde tot letsel bij de patiënt. 2 Een ondernemer verkoopt zijn bedrijf voor een aandelenpakket en gaat hieromtrent een vermogensbeheerovereenkomst aan met een bank. De desbetreffende aandelen kelderen en de ondernemer stelt de bank aansprakelijk voor de schade in zijn vermogen, omdat de bank heeft nagelaten hem te waarschuwen voor bepaalde risico s. De ondernemer blijkt in de specifieke sector echter deskundiger dan de bank en er bestaan ernstige twijfels of hij een waarschuwing van de bank wel opgevolgd zou hebben en zo zijn vermogensschade zou hebben voorkomen. 3 Deze gevallen vormen een greep uit de rechtspraak van de afgelopen jaren waarin de onzekerheid omtrent de specifieke oorzaak van schade in conflict komt met de uitgangspunten van het Nederlandse schadevergoedingsrecht. Enerzijds is het uitgangspunt dat iemand alleen vergoedingsplichtig is voor schade die in causaal verband staat met de 1 Uit HR 31 maart 2006, NJ 2011, 250, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Nefalit/Karamus). 2 Uit Rb. s-hertogenbosch 12 december 2012, JA 2013/30. 3 Uit HR 24 december 2010, NJ 2011, 251, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Fortis/Bourgonje). 1 Straus.indd :00:14
6 De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid gebeurtenis waarvoor zijn aansprakelijkheid is gevestigd. 4 Anderzijds heeft een benadeelde van een aansprakelijkheidvestigende gebeurtenis recht op vergoeding van de daardoor geleden schade. 5 Op basis van artikel 150 Rv is de hoofdregel dat de partij die schadevergoeding eist moet stellen en bewijzen dat de aansprakelijkheidvestigende gebeurtenis daadwerkelijk de oorzaak is van de schade. Er moet een causaal verband worden aangetoond, in de vorm van condicio sine qua non: de aansprakelijkheidvestigende gebeurtenis moet de noodzakelijke, onmisbare voorwaarde voor het ontstaan van de schade zijn geweest. 6 Slaagt de eiser in zijn bewijsopdracht, dan heeft de aansprakelijke persoon in beginsel de plicht de gehele schade te vergoeden, zelfs als er een kans bestaat dat de schade eigenlijk (enkel of mede) is veroorzaakt door gedragingen of omstandigheden binnen de risicosfeer van de eiser. Slaagt de eiser niet in zijn bewijsopdracht, dan wordt géén causaal verband aangenomen en blijft de schade voor rekening van de eiser, ook als nog steeds de kans bestaat dat de schade wél in causaal verband staat met de aansprakelijkheidvestigende gebeurtenis. In gevallen als de in de eerste alinea gegeven voorbeelden kan het zojuist uiteengezette alles of niets -systeem tot onbillijke resultaten leiden, wanneer een partij de volledige schade moet dragen terwijl de significante kans bestaat dat hij niet (alleen) voor de schade verantwoordelijk is. Om die reden is jarenlang gepleit voor de mogelijkheid om de schadevergoedingsplicht te laten corresponderen met de kans dat de schade is veroorzaakt door de aansprakelijkheidvestigende gebeurtenis. 7 Een dergelijke proportionele benadering is door de jaren heen ook in de lagere rechtspraak toegepast. 8 Uiteindelijk is de rechtsregel van de proportionele aansprakelijkheid door de Hoge Raad aanvaard in het arrest Nefalit/Karamus. 9 In dit arrest oordeelde de Hoge Raad dat de rechter in gevallen 4 Zie Klaassen 2007, p Zie Klaassen 2012, p. 26. Vgl. Spier 2005, p Zie Van 1995, p. 48; Asser/Hartkamp & Sieburgh 6-II 2013/50. Dit uitgangspunt kent ook buiten proportionele aansprakelijkheid enkele nuanceringen, hetgeen kort aan bod komt in hoofdstuk 3. Tegelijkertijd volgt uit dat hoofdstuk ook nog steeds de conclusie dat het condicio sine qua non-verband uiteindelijk het fundamentele uitgangspunt vormt. 7 Zie Klaassen 2007, p Zie Ktr. Middelburg 1 februari 1999, NJK 1999, 35 (Schaier/De Schelde); Ktr. Eindhoven 23 augustus 2001, JAR 2003/286, m.nt. M.S.A. Vegter; Ktr. Amsterdam 20 juni 2002, JAR 2004/18, m.nt. M.S.A. Vegter; Hof Amsterdam 18 maart 2004, JAR 2004/96, m.nt. M.S.A. Vegter; Hof s-gravenhage 1 oktober 2004, JAR 2004/ HR 31 maart 2006, NJ 2011, 250, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Nefalit/Karamus). Vgl. ook HR 31 maart 2006, JAR 2006/101 (Eternit/Hollink). 2 Straus.indd :00:14
7 INLEIDING van significante causaliteitsonzekerheid, veroorzaakt doordat de kans bestaat dat de schade geheel of mede is veroorzaakt door omstandigheden die binnen de risicosfeer van de eiser vallen, de schadevergoedingsplicht van de gedaagde mag verminderen in evenredigheid met die kans. 10 Aangezien proportionele aansprakelijkheid een uitzondering vormt op het fundamentele uitgangspunt van het condicio sine qua non-verband (hierna: c.s.q.n.-verband) als vereiste voor een schadevergoedingsplicht, stelt de Hoge Raad voorwaarden voor haar toepassing: 11 (a) de strekking van de norm en de aard van de normschending (waaronder ook moet worden verstaan de aard van de schade) 12 moeten ertoe leiden dat het uit overwegingen van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is om de causaliteitsonzekerheid volledig voor rekening van een der partijen te laten; (b) de kans dat de schade in c.s.q.n.-verband staat met de normschending van de gedaagde mag niet te klein noch te groot zijn, en (c) de proportionele schadevergoedingsplicht van de gedaagde moet berusten op een gemotiveerde schatting van de kans op causaal verband. Met het onderhavige onderzoek beoog ik een nadere invulling te geven van deze door de Hoge Raad geformuleerde voorwaarden voor toepassing van proportionele aansprakelijkheid. 1.2 Relevantie en afbakening van het onderzoek Relevantie van het onderzoek In de jaren sinds Nefalit/Karamus is de interpretatie van de toepassingsvoorwaarden voor proportionele aansprakelijkheid veelvuldig in de literatuur besproken en heeft de Hoge Raad enkele vervolgarresten gewezen op het gebied van proportionele aansprakelijkheid. Zoals ik in paragraaf nader zal uiteenzetten, hebben deze discussies en rechtspraak weliswaar deels geleid tot een nadere invulling van de toepassingsvoorwaarden, maar blijft omtrent de interpretatie van belangrijke elementen van de voorwaarden nog steeds onduidelijkheid bestaan. Tegelijkertijd vormen 10 Zie HR 31 maart 2006, NJ 2011, 250, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Nefalit/Karamus), r.o HR 31 maart 2006, NJ 2011, 250, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Nefalit/Karamus), r.o De aard van de schade is expliciet toegevoegd in HR 14 december 2012, NJ 2013, 236, m.nt. S.D. Lindenbergh (NN/Zoon en moeder), r.o Straus.indd :00:14
8 De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid situaties van significante causaliteitsonzekerheid met enige frequentie een belemmering voor de vaststelling van c.s.q.n.-verband, met potentieel onbillijke toekenningen en afwijzingen van schadevergoeding als gevolg. Voor zowel de praktijk als de wetenschap is derhalve een scherpe invulling van de voorwaarden waaronder proportionele aansprakelijkheid een rechtvaardig alternatief vormt voor condicio sine qua non van belang. Hiermee kan worden bewerkstelligd dat proportionele aansprakelijkheid, als uitzondering op het fundamentele uitgangspunt van het c.s.q.n.-verband, (enkel) wordt toegepast wanneer dit daadwerkelijk gerechtvaardigd is. Tegelijkertijd is minstens even belangrijk dat door een scherpe invulling van de voorwaarden wordt bewerkstelligd dat proportionele aansprakelijkheid (enkel) wordt afgewezen wanneer toepassing van deze rechtsregel daadwerkelijk niet gerechtvaardigd is De te behandelen toepassingsvoorwaarden Voorwaarde (a) Wat betreft voorwaarde (a) is de vraag welke gevolgen de gestelde normatieve gezichtspunten van de strekking van de norm, de aard van de normschending en de aard van de schade hebben voor de reikwijdte van proportionele aansprakelijkheid. Op basis van de arresten Nefalit/ Karamus en Nationale Nederlanden/Zoon en moeder kan in beginsel worden aangenomen dat proportionele aansprakelijkheid op basis van de normatieve gezichtspunten gerechtvaardigd is (althans: kan zijn) bij (schending van) respectievelijk de zorgplicht van werkgevers ex artikel 7:658 BW en verkeers- en veiligheidsnormen. 13 De vraag naar de toepasselijkheid blijft wat betreft de andere normen in het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht echter open voor discussie. In Fortis/Bourgonje oordeelde de Hoge Raad dat de schending van een waarschuwingsplicht van een vermogensbeheerder in het concrete geval niet de toepassing van proportionele aansprakelijkheid kon rechtvaardigen. 14 De toespitsing op het concrete geval betekent evenwel dat die afwijzing van proportionele aansprakelijkheid (ook) geen definitieve antwoorden biedt omtrent de toepasselijkheid van de rechtsregel bij schending van de informatie- en waarschuwingsplicht van een financiële onderneming. 13 Zie HR 14 december 2012, NJ 2013, 236, m.nt. S.D. Lindenbergh (NN/Zoon en moeder), r.o. 4.2 en Zie HR 24 december 2010, NJ 2011, 251, m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Fortis/Bourgonje), r.o. 3.8 en Straus.indd :00:14
9 INLEIDING Voorwaarde (b) Wat betreft voorwaarde (b), de vereiste omvang van de kans dat de schade (mede) is veroorzaakt door de normschending, is er de discussie wanneer de kans op causaal verband tussen normschending en schade zo klein is dat de schade naar redelijkheid en billijkheid toch geheel voor rekening van de eiser moet komen. De Hoge Raad heeft geen percentage(s) of enige andere concrete aanwijzingen gegeven voor de hoogte van deze ondergrens. Evenmin wordt expliciet aangegeven of de vereiste minimale omvang van de kans op causaal verband per situatie kan verschillen. 15 De specifieke invulling van deze voorwaarde blijft mijns inziens ook in de literatuur onderbelicht, terwijl deze voorwaarde een belangrijke rol kan spelen in de beoordeling of proportionele aansprakelijkheid in een concreet geval naar redelijkheid en billijkheid de meest rechtvaardige optie is. Zoals ik in dit onderzoek nader zal betogen, is de niet zeer kleine kans op causaal verband niet altijd reeds voldoende om aan de ondergrens te voldoen. Naast de ondergrens is er ook sprake van een bovengrens : de kans op causaal verband mag tevens niet te groot zijn. De bovengrens zal naar verwachting in de praktijk ook van significant belang zijn voor toepassing of afwijzing van proportionele aansprakelijkheid. Echter, de bovengrens wordt in beginsel bepaald door de redelijke mate van waarschijnlijkheid die is vereist voor een c.s.q.n.-verband. Hierover is door de decennia heen al zeer veel geschreven en hoewel die discussie ook nog steeds vragen omtrent de specifieke invulling open laat, verdient een analyse van de invulling van de juist nog zeer weinig besproken ondergrens mijns inziens de voorkeur. Voor een zinvolle aanvulling op de vraag wanneer is voldaan aan de vereiste mate van waarschijnlijkheid voor een c.s.q.n. verband is dan binnen de omvang van dit onderzoek geen ruimte meer. Ten behoeve van de leesbaarheid ga ik er in dit onderzoek telkens van uit dat proportionele aansprakelijkheid toepasbaar is indien aan de in dit onderzoek te behandelen toepassingsvoorwaarden is voldaan, zonder telkens de kanttekening te plaatsen dat de kans op causaal verband in kwestie tevens niet groter mag zijn dan de bovengrens. Voorwaarde (c) Het vereiste van de gemotiveerde schatting roept de vraag op wanneer een schatting van het kanspercentage mag worden beschouwd als een gemotiveerde schatting waarop de schadeverdeling mag worden gebaseerd. Toepassing van proportionele aansprakelijkheid zonder een gemotiveerde 15 Zie ook Sahtie 2013, p Straus.indd :00:14
10 De toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid schatting wordt algemeen ontoelaatbaar geacht. 16 Een duidelijke invulling van het vereiste van de gemotiveerde schatting is hierdoor van belang voor de gerechtvaardigde toepassing van proportionele aansprakelijkheid. In het licht van het belang van de gemotiveerde schatting is ook relevant of een dergelijke schatting onmogelijk is als de kans op causaal verband bestaat uit de kans op een andere beslissing van een persoon. 17 In het op het concrete geval toegespitste arrest Fortis/Bourgonje waarin de vraag naar de kans op een andere beslissing speelde zijn ook hiervoor vooralsnog geen definitieve antwoorden door de Hoge Raad gegeven De specifiek te behandelen normschendingen Afbakening De doelstelling van een scherpe invulling van de toepassingsvoorwaarden voor proportionele aansprakelijkheid binnen een relatief beperkt aantal pagina s noodzaakt ertoe de behandeling van de voorwaarden toe te spitsen op enkele specifieke normschendingen. In dat kader beperk ik mij in dit onderzoek tot de vraag naar de toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid bij schending van de medische zorgplicht, de medische informatieplicht en de bijzondere zorgplicht van financiële ondernemingen. 18 Aansprakelijkheidsprocedures naar aanleiding van schending van deze normen komen veel voor en leveren frequent moeilijkheden op bij het bewijzen van causaal verband. 19 Ook ten aanzien van deze specifieke categorieën normschendingen ontbreken definitieve antwoorden ten aanzien van de toepasselijkheid van proportionele aansprakelijkheid. De toespitsing op de normschendingen in kwestie is tevens waardevol voor de inhoudelijke interpretatie van de toepassingsvoorwaarden voor proportionele aansprakelijkheid, vanwege de onderlinge tegenstellingen tussen de betreffende normschendingen. De medische zorgplicht en de bijzondere zorgplicht voor financiële ondernemingen zien op twee sterk verschillende beroepsgroepen, vormen twee sterk verschillende typen verplichtingen (zorgplicht/veiligheidsnorm respectievelijk informatie- en/of 16 O.a. Živković 2010, p ; Akkermans & Van Dijk 2012, p Vgl. A-G Wissink, conclusie voor Fortis/Bourgonje, NJ 2011, 251, nr. 3.77; T.F.E. Tjong Tjin Tai, annotatie bij Fortis/Bourgonje, NJ 2011, 251, nr Dit zijn zeker niet de enige normen waarbij de toepasbaarheid van proportionele aansprakelijkheid vragen oproept. Te denken valt ook aan productaansprakelijkheid (artikel 6:185 BW) en aansprakelijkheid voor gevaarlijke stoffen (artikel 6:175 BW). 19 Zie over financiële aansprakelijkheid Busch, Klaassen & Arons 2013, p Voor causaliteitsonzekerheid bij medische normschendingen zie o.a. HR 23 november 2001, NJ 2002, 386 (Informed Consent I) en HR 23 november 2012, JA 2013/3, m.nt. J.P.M. Simons. 6 Straus.indd :00:15
Lijst van gebruikte afkortingen
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen VII 1 Inleiding tot onderzoek 1 1.1 Onzekere causaliteit 1 1.2 Proportionele aansprakelijkheid en het verlies van een kans 1 1.3 De Hoge Raad maakt een onderscheid
Nadere informatieOver proportionele aansprakelijkheid, terughoudendheid & hoe de diverse rechtsprekende instanties hiermee om gaan.
Over proportionele aansprakelijkheid, terughoudendheid & hoe de diverse rechtsprekende instanties hiermee om gaan. Naam: Mandy Boertjes ANR: 808486 Master: Rechtsgeleerdheid, accent Privaatrecht Begeleider:
Nadere informatieB35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2
Monografieen BW B35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2 Prof. mr. C.J.M. Klaassen Kluwer - Deventer - 2007 Inhoud VOORWOORD XI LUST VAN AFKORTINGEN XIII LUST VAN VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR XV I INLEIDING
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid. Prof.mr. E. Bauw Universiteit Utrecht
Proportionele aansprakelijkheid Prof.mr. E. Bauw Universiteit Utrecht Opbouw 1. Het vereiste van causaal verband 2. Bewijs van causaal verband 3. Remedies bij onzeker causaal verband 4. Proportionele aansprakelijkheid
Nadere informatieAnnotatie bij HR 24 december 2010, LJN: BO1799 (Fortis/Bourgonje)
Annotatie bij HR 24 december 2010, LJN: BO1799 (Fortis/Bourgonje) 1. Het belang van het hier te bespreken arrest is gelegen in de principiële overwegingen die de Hoge Raad wijdt aan het leerstuk van proportionele
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid & de beginselen en doelen
Datum: 31 januari 2012 Proportionele aansprakelijkheid & de beginselen en doelen Hoe verhouden de voorwaarden waaronder proportionele aansprakelijkheid wordt toegepast zich tot de beginselen en doelen
Nadere informatieHet verlies van een kans en proportionele aansprakelijkheid.
Het verlies van een kans en proportionele aansprakelijkheid. SCHADETOEREKENING BIJ ONZEKERE CAUSALITEIT Van hetzelfde laken een pak? Naam student: H.N. (Hedwig) Peperkamp Master Rechtsgeleerdheid, civiel
Nadere informatieVoorwoord 13. Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding Het thema De opzet 26. Deel I 29
Voorwoord 13 Lijst van gebruikte afkortingen 15 1 Inleiding 23 1.1 Het thema 23 1.2 De opzet 26 Deel I 29 2 De patiënt en een incident bij een geneeskundige behandeling; een verkenning 31 2.1 Inleiding
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid & Werkgeversaansprakelijkheid
Universiteit van Tilburg Faculteit der rechtsgeleerdheid 27 maart 2009 Proportionele aansprakelijkheid & Werkgeversaansprakelijkheid In hoeverre draagt proportionele aansprakelijkheid bij aan het doel
Nadere informatieGoede zorg, beter recht?
Goede zorg, beter recht? Mr.dr. Rolinka Wijne WAA JAARCONGRES 2017 Proportionele aansprakelijkheid en de verloren kans WAA-congres, 24 november 2017 2 DISCLOSURE Ik ben eigenaar van Wijne Health Law, lid-jurist
Nadere informatieSymposium Omkering van bewijslast. 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg
Symposium Omkering van bewijslast 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg Wettelijk vermoeden en omkering van de bewijslast Daan Asser 1 1. Feiten en recht Rechtsfeit is het feit of het
Nadere informatieGerechtshof s-hertogenbosch 7 april 2015 De leer van de proportionele aansprakelijkheid toegepast
Gerechtshof s-hertogenbosch 7 april 2015 De leer van de proportionele aansprakelijkheid toegepast 12 Mr. C. Banis en mevrouw mr. L.K. de Haan V&A Advocaten Eenieder draagt in beginsel zijn eigen schade,
Nadere informatieDe bruikbaarheid van de theorie van verlies van een kans bij informed consent zaken.
De bruikbaarheid van de theorie van verlies van een kans bij informed consent zaken. Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Civiele medische aansprakelijkheid... 8 2.1 WBGO... 8 2.2 Informatieplicht... 9 2.3
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband
Schoordijk Instituut Centrum voor aansprakelijkheidsrecht AJ. Akkermans Proportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband Een rechtsvergelijkend onderzoek naar wenselijkheid, grondslagen en afgrenzing
Nadere informatieEssentie. Samenvatting
RAV 2013/26: Billijkheidscorrectie. Maatstaf voor toepassing van het leerstuk van proportionele aansprakelijkheid; bestaat er ruimte voor toepassin... Klik hier om het document te openen in een browser
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid, omkeringsregel, bewijslastverlichting en eigen schuld: een inventarisatie van de stand van zaken
Prof. mr. A.J. Akkermans en mr. Chr.H. van Dijk 1 Proportionele aansprakelijkheid, omkeringsregel, bewijslastverlichting en eigen schuld: een inventarisatie van de stand van zaken 17 Het arrest Fortis/Bourgonje
Nadere informatieInleiding. Het systeem II 15. Causaal verband Relativiteit Groepsaansprakelijkheid. Aansprakelijkheid voor personen
Inhoud I 1 2 Deel 1 II 3 4 5 6 7 8 9 10 III 11 12 13 14 15 Inleiding Aansprakelijkheidsrecht Het systeem Vestiging Aansprakelijkheid voor eigen onrechtmatig handelen (art. 6:162 BW) Onrechtmatige daad
Nadere informatieMedische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen
DOSSIERS GEZONDHE1DSRECHT Medische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen prof. mr. T. Hartlief (eindred.) mw. prof. mr. W.R. Kastelein (eindred.) mr. Chr.H. van Dijk mw. mr. E. de Kezel
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid
Proportionele aansprakelijkheid Dorna Tanori Studentnummer: 10309209 Scriptiebegeleider: dr.drs. G.J.P. de Vries Tweede beoordelaar: mr. R.F. Groos 2013-2014 Voorwoord Dit is de scriptie in het kader van
Nadere informatieCausaliteit Top-down en bottom-up in Nederlands en transnationaal perspectief
Causaliteit Top-down en bottom-up in Nederlands en transnationaal perspectief Redactie: R.M.A. van der Poel D.A. Scheenjes T.B.D. van der Wal Apeldoorn/Antwerpen Inhoudsopgave Gebruikte afkortingen 9 Voorwoord
Nadere informatieSchadevergoeding voor zittende aandeelhouders bij misleidende berichtgeving? Mr. B.J. de Jong 1 en mr.drs. A.C.W. Pijls 2
Schadevergoeding voor zittende aandeelhouders bij misleidende berichtgeving? Mr. B.J. de Jong 1 en mr.drs. A.C.W. Pijls 2 Abstract Een beursvennootschap kan door middel van haar berichtgeving een misleidend
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid, omkeringsregel, bewijslastverlichting en eigen schuld: een inventarisatie van de stand van zaken
Prof. mr. A.J. Akkermans en mr. Chr.H. van Dijk 1 Proportionele aansprakelijkheid, omkeringsregel, bewijslastverlichting en eigen schuld: een inventarisatie van de stand van
Nadere informatieMededelingsplicht, onderzoeksplicht, onrechtmatigheid en eigen schuld 1
Mededelingsplicht, onderzoeksplicht, onrechtmatigheid en eigen schuld 1 1 - Mr. L.F. Kloppenburg is advocaat bij Groenendijk & Kloppenburg Advocaten te Leiden. 30 Magna Charta ~ Leergang contractenrecht
Nadere informatiePROPORTIONELE AANSPRAKELIJKHEID, KANSSCHADE EN EEN ONZEKERHEIDSCORRECTIE
In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de leerstukken van kansschade, proportionele aansprakelijkheid en het nieuwe instrument van een onzekerheidscorrectie in het geval er causaliteitsonzekerheid bestaat
Nadere informatieNaar aansprakelijkheid voor klimaatverandering: Het Urgenda-vonnis en het causaal verband
Naar aansprakelijkheid voor klimaatverandering: Het Urgenda-vonnis en het causaal verband Een onderzoek van het causaal verband naar aanleiding van het Urgenda-vonnis inzake een aansprakelijkheid voor
Nadere informatieStelplicht en bewijslast bij werkgeversaansprakelijkheid
partij die volgens de hoofdregel de bewijslast zou hebben gehad. Een andere bewijslastverdeling kan voorts voortvloeien uit de eisen van redelijkheid en billijkheid. 2 In een concreet geval kan de redelijkheid
Nadere informatieRCR 2013/14: Proportionele aansprakelijkheid. Is er na toepassing van proportionele aansprakelijkheid nog ruimte voor een correctie op grond van bi...
RCR 2013/14: Proportionele aansprakelijkheid. Is er na toepassing van proportionele aansprakelijkheid nog ruimte voor een correctie op grond van bi... Instantie: Hoge Raad (Civiele kamer) Datum: 14 december
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2009:BI2805
ECLI:NL:CRVB:2009:BI2805 Instantie Datum uitspraak 09-04-2009 Datum publicatie 06-05-2009 Zaaknummer Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 06-227
Nadere informatieHandhaving prospectusaansprakelijkheid niet illusoir: vermoeden van causaal verband bij prospectusaansprakelijkheid
Handhaving prospectusaansprakelijkheid niet illusoir: vermoeden van causaal verband bij prospectusaansprakelijkheid Mr. drs. A.C.W. Pijls en prof. mr. W.H. van Boom 1 Eerder verschenen in WPNR 2010 (nr.
Nadere informatieHet bewijs van causaal verband bij informatieverzuimen in de beleggingspraktijk 1
Het bewijs van causaal verband bij informatieverzuimen in de beleggingspraktijk 1 Mr. drs. A.C.W. Pijls 2 1. Inleiding De belegger aan wie zijn financiële dienstverlener 3 ten onrechte bepaalde informatie
Nadere informatieDe geldigheid van het concurrentiebeding
De geldigheid van het concurrentiebeding Het criterium zwaarwegend belang bij het concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd Mr. drs. G.W. Nijhoff III Nijhoff.indd 3 9-2-2015 14:18:54
Nadere informatieVoordeelstoerekening LSA 2018
Voordeelstoerekening LSA 2018 Chris van Dijk Vooropstelling: schade deels feitelijk, deels normatief Niet gedefinieerd in rechtspraak of Parl. Geschiedenis Bloembergen: Causaal- en vergelijkingselement:
Nadere informatieStellen en bewijzen in procedures over verplichtstelling
Stellen en bewijzen in procedures over verplichtstelling 9 september 2015 Alex Ter Horst Advocaat pensioenrecht Achtergrond Indien verplichtstelling van toepassing is leidt dat voor wg en bpf tot allerlei
Nadere informatieToezicht en aansprakelijkheid
Toezicht en aansprakelijkheid Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de rechtvaardiging voor de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad van toezichthouders ten opzichte van derden PROF. MR. I. GIESEN Hoogleraar
Nadere informatieDe vaststellingsovereenkomst. Prof. mr dr Edwin van Wechem
De vaststellingsovereenkomst Prof. mr dr Edwin van Wechem Wat is een vaststellingsovereenkomst? Artikel 7:900 BW Bij een vaststellingsovereenkomst binden partijen, ter beëindiging of ter voorkoming van
Nadere informatie, ECLI:NL:GHAMS:BF0810, JOR
Hof Amsterdam 16 september 2008, ECLI:NL:GHAMS:BF0810, JOR 2008/310 (Stichting Spirit/Aegon Bank NV) Effectenlease, Wck niet van toepassing op SprintPlan-overeenkomst, Hof bekrachtigt vonnis Rechtbank
Nadere informatieHoge Raad, 26 januari 2001 (Weststrate/De Schelde); blootstelling aan asbest niet aangetoond. Vordering afgewezen.
Hoge Raad, 26 januari 2001 (Weststrate/De Schelde); blootstelling aan asbest niet aangetoond. Vordering afgewezen. Samenvatting Werknemer met mesothelioom spreekt werkgever aan. De schadevergoeding wordt
Nadere informatiePROPORTIONELE AANSPRAKELIJKHEID: 'BUITEN ALLE PROPORTIES' OF NIET?
PROPORTIONELE AANSPRAKELIJKHEID: 'BUITEN ALLE PROPORTIES' OF NIET? OVER DE WENSELIJKHEID VAN PROPORTIONELE AANSPRAKELIJKHEID BIJ ONZEKER CAUSAAL VERBAND Masterscriptie Privaatrechtelijke Rechtspraktijk
Nadere informatieNederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, jg. 35(3), 2018, pp (NTBR 2018/11)
Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, jg. 35(3), 2018, pp. 72-79 (NTBR 2018/11) Verlies van een kans en proportionele aansprakelijkheid: verschillende figuren voor verschillende gevallen? (I) B.C.J.
Nadere informatieDoorwerking van Europees recht
Doorwerking van Europees recht De verhouding tussen directe werking, conforme interpretatie en overheidsaansprakelijkheid Jolande M. Prinssen KLUWER Deventer - 2004 INHOUD Lijst van gebruikte afkortingen
Nadere informatieONTBINDING, SCHADEVERGOEDING EN NAKOMING. De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit
ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING EN NAKOMING De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit mr. M.M. Stolp Kluwer - Deventer - 2007 Inhoudsopgave Deel
Nadere informatie4 De schadevergoedingsvordering
4 De schadevergoedingsvordering 1 INLEIDING In de twee voorgaande hoofdstukken is het Europees- en het nationaalrechtelijk kader besproken voor de rechtsbescherming van inschrijvers bij aanbestedingen.
Nadere informatieThe Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra
The Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra Samenvatting Dit onderzoek heeft als onderwerp de invloed van het Europees Verdrag
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel I Accountant: wie, wat, waar? 7 1 HET SPEELVELD VAN DE ACCOUNTANT 9
AFKORTINGEN XI INLEIDING 1 Deel I Accountant: wie, wat, waar? 7 1 HET SPEELVELD VAN DE ACCOUNTANT 9 1.1 Inleiding 9 1.2 Korte schets van de geschiedenis van het accountantsberoep 10 1.3 Dé accountant 12
Nadere informatieHoge Raad , ECLI:NL:HR:2016:2987, (X/Erasmus Medisch Centrum)
commentaar op Hoge Raad 23-12-2016, ECLI:NL:HR:2016:2987, (X/Erasmus Medisch Centrum) datum 26-01-2017 auteur R.P. Wijne Hoge Raad 23-12-2016, ECLI:NL:HR:2016:2987, (X/Erasmus Medisch Centrum) De verloren
Nadere informatieAansprakelijkheid voor psychisch letsel op de voet van artikel 7:658 BW
Aansprakelijkheid voor psychisch letsel op de voet van artikel 7:658 BW Hoge Raad 11 maart 2005, LJN AR6657, JAR 2005, 84 Mw. mr. drs. M.S.A. Vegter Feiten en beslissing kantonrechter en hof Werknemer
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid en veroorzakingswaarschijnlijkheid
Proportionele aansprakelijkheid en veroorzakingswaarschijnlijkheid Een verkenning van het criterium veroorzakingswaarschijnlijkheid ter vaststelling van het percentage van proportionele aansprakelijkheid
Nadere informatieAansprakelijkheid voor het werken met chroom-6 Lydia Charlier
Aansprakelijkheid voor het werken met chroom-6 Lydia Charlier Grote zorgen: terecht? Wat moeten de blootgestelde werknemers van Defensie er van denken? Grote zorgen: terecht? Actualiteit: Steeds meer locaties
Nadere informatieECLI:NL:GHLEE:2007:BB0648 Gerechtshof Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer
ECLI:NL:GHLEE:2007:BB0648 Instantie Gerechtshof Leeuwarden Datum uitspraak 25-07-2007 Datum publicatie 31-07-2007 Zaaknummer 0600466 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel recht Hoger
Nadere informatieGenerieke zorgplichten: theorie en achtergrond. Prof.mr. T.F.E. Tjong Tjin Tai, 21 september 2012
Generieke zorgplichten: theorie en achtergrond Prof.mr. T.F.E. Tjong Tjin Tai, 21 september 2012 Zorgplichten, wat zijn dat? Zorg in maatschappelijke zin Handelen ten behoeve van belangen (individuele)
Nadere informatieProf. mr. drs. M.L. Hendrikse
Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) De Brandverzekering en Risicoverzwaring: over primaire dekkingsbepalingen, risicoverzwaringsmededelingsclausules en preventieve garantieclausules Prof. mr.
Nadere informatieECLI:NL:GHSHE:2017:3619
ECLI:NL:GHSHE:2017:3619 Instantie Datum uitspraak 15-08-2017 Datum publicatie 16-08-2017 Zaaknummer Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Gerechtshof 's-hertogenbosch 200.216.119_01
Nadere informatieKlaag op tijd én op de juiste wijze (!): het toetsingskader voor verval van recht
Klaag op tijd én op de juiste wijze (!): het toetsingskader voor verval van recht Author : gvanpoppel Klachtplicht Bij het verrichten van een gebrekkige prestatie of de levering van een gebrekkige zaak,
Nadere informatieINHOUD. Lijst van aangehaalde werken XV
INHOUD Voorwoord Afkortingen V XIII Lijst van aangehaalde werken XV Algemene inleiding 1 Deel I. Oorzaak 9 Hoofdstuk 1. Oorzaak en onzeker voorval 11 1.1 Inleiding 11 1.2 Waarom is vereenzelviging van
Nadere informatieNo.W03.12.0197/II 's-gravenhage, 16 juli 2012
... No.W03.12.0197/II 's-gravenhage, 16 juli 2012 Bij Kabinetsmissive van 18 juni 2012, no.12.001344, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Veiligheid en Justitie, bij de Afdeling advisering
Nadere informatieHoge Raad , ECLI:NL:HR:2017:2786, (patiënt/azm)
commentaar op Hoge Raad 27-10-2017, ECLI:NL:HR:2017:2786, (patiënt/azm) datum 07-12-2017 auteur A.J. Van en J. De Clerck Hoge Raad 27-10-2017, ECLI:NL:HR:2017:2786, (patiënt/azm) Verlies van een kans bij
Nadere informatieJurisprudentie. Hof Arnhem-Leeuwarden 31 maart 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:2353
Jurisprudentie Verwerping beroep omkeringsregel Hof Arnhem-Leeuwarden 31 maart 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:2353 1. Inleiding In veel procedures wordt een beroep gedaan op de omkeringsregel. De mogelijkheden
Nadere informatiePagina 15 Klachtplicht art. 6:89 BW en letselschade. (Lansink/Ritsma) LJN BZ1721 en (SVB/Van de Wege) LJN BZ1717
PIV Bulletin 4 Inhoud Pagina 1 2 x Hoge Raad 7 juni 2013 Pagina 10 Beschouwing Hof Den Bosch 20 januari 2013 Pagina 15 Klachtplicht art. 6:89 BW en letselschade Pagina 18 Leergang Zwaar Letsel (ZL) Pagina
Nadere informatieSchadebegroting, verlies van een kans, en proportionele aansprakelijkheid Tjong Tjin Tai, Eric
Tilburg University Schadebegroting, verlies van een kans, en proportionele aansprakelijkheid Tjong Tjin Tai, Eric Published in: Nederlands Juristenblad Document version: Publisher's PDF, also known as
Nadere informatieRb. 's-gravenhage 6 juli 2012, LJN BX2021, JA 2012/183. Trefwoorden: Sommenverzekering, Voordeelstoerekening, Eigen schuld
Rb. 's-gravenhage 6 juli 2012, LJN BX2021, JA 2012/183 Trefwoorden: Sommenverzekering, Voordeelstoerekening, Eigen schuld Auteurs: mr. M. Verheijden en mr. L. Stevens Samenvatting In maart 2009 vindt een
Nadere informatieVERVAL VAN RECHT-CLAUSULES IN VERZEKERINGSVOORWAARDEN VRIJDAG 3 NOVEMBER 2017
VERVAL VAN RECHT-CLAUSULES IN VERZEKERINGSVOORWAARDEN VRIJDAG 3 NOVEMBER 2017 INHOUD Verval van recht-clausules o Wat is een verval van recht-clausule? o Welke soorten verval van recht-clausules zijn er?
Nadere informatieDe verzekerings(on)mogelijkheden van werkgeversaansprakelijkheid
De verzekerings(on)mogelijkheden van werkgeversaansprakelijkheid drs V.G.J. (Vincent) Zwijnenberg 8 april 2010 Onderwerpen 1. De behoorlijke verzekering volgens de Hoge Raad 2. De behoorlijke verzekering
Nadere informatieZaak C-524/04. Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue
Zaak C-524/04 Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue [verzoek van de High Court of Justice (England & Wales), Chancery Division, om een prejudiciële beslissing]
Nadere informatieExpertises beroepsziekten en bedrijfsongevallen
Expertises beroepsziekten en bedrijfsongevallen prof dr mr A.J. Akkermans Beroepsziekten en bedrijfsongevallen vanuit juridisch perspectief Werkgeversaansprakelijkheid Bron: W.E. Eshuis e.a. (2011), Werkgeverskosten
Nadere informatieScheidslijnen tussen kansschade, proportionele aansprakelijkheid en de omkeringsregel
Scheidslijnen tussen kansschade, proportionele aansprakelijkheid en de omkeringsregel Enkele praktische opmerkingen over verschillen tussen deze drie leerstukken naar aanleiding van HR 27 oktober 2017,
Nadere informatieLijst van gebruikte afkortingen
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen VII Inleiding 1 1 De berekening van toekomstige schade: huidige stand van zaken 7 1.1 Het wettelijk kader 7 1.2 De doelen en beginselen van het Nederlandse
Nadere informatieRAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 63.183/1 van 9 april 2018 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende de wijziging van het Onroerenderfgoedbesluit van 16 mei 2014, wat betreft
Nadere informatieJuridische aspecten van de behandeling van beroepsziektezaken. mr Veneta Oskam en Derk-Jan van der Kolk NIS, 16 mei 2013
Juridische aspecten van de behandeling van beroepsziektezaken mr Veneta Oskam en Derk-Jan van der Kolk NIS, 16 mei 2013 Agenda Inleiding Bewijs Causaliteit Praktische aanpak Deskundigen Zorgplicht werkgever
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieArtikel 3:40 Een besluit treedt niet in werking voordat het is bekendgemaakt.
Wetgeving Algemene wet bestuursrecht Artikel 1:3 1. Onder besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. 2. Onder beschikking
Nadere informatieDE ZORGPLICHT VAN DE VERZEKERAAR
DE ZORGPLICHT VAN DE VERZEKERAAR Aruba, 10 oktober 2018 1. TER INGELEIDE Op 11 september 2018 heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden een interessant arrest gewezen waarbij de zorgplicht van de verzekeraar
Nadere informatie13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten
Monografieën Privaatrecht 13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten S.D. Lindenbergh Tweede druk ï Kluwer a Wolters Kluwer business Kluwer- Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 Inleiding /1 1 Het thema
Nadere informatie«JA» Bedrijfs- en beroepsaansprakelijkheid
Bedrijfs- en beroepsaansprakelijkheid Hoge Raad 21 december 2012, nr. 11/05496, LJN BX7491 (mr. Numann, mr. Van Buchem-Spapens, mr. Van Oven, mr. Streefkerk, mr. Drion) (Concl. A-G Spier) Noot mr. Chr.H.
Nadere informatieDE REDACTIE PRIVAAT VAN TRANEN, DUITEN, DIJKEN EN SLUIZEN OVER VERGOEDING VAN AFFECTIESCHADE EN SHOCKSCHADE IN NEDERLAND NA 1 JANUARI 2019
DE REDACTIE PRIVAAT VAN TRANEN, DUITEN, DIJKEN EN SLUIZEN OVER VERGOEDING VAN AFFECTIESCHADE EN SHOCKSCHADE IN NEDERLAND NA 1 JANUARI 2019 Siewert Lindenbergh* I. TRANEN MET DUITEN 1. Op 1 januari 2019
Nadere informatieBewijslastverdeling bij gestelde uitputting
Cassatiemiddel Schending van het recht inz. artikel 2.23 lid 3 BVIE (art. 13A lid 9 BMW oud), zoals deze bepaling geïnterpreteerd en toegepast dient te worden in het licht van art 7 lid 1 van de Eerste
Nadere informatieCausaliteit. mr. Chris van Dijk Kennedy Van der Laan
Causaliteit mr. Chris van Dijk Kennedy Van der Laan Causaliteit Proportionele aansprakelijkheid Omkeringsregel Arbeidsrechtelijke omkeringsregel Causale toerekening Relativiteit Causale perikelen Normaal
Nadere informatieAANWIJZING VOOR DE PRAKTIJK 1 HET VORDEREN VAN BILLIJKE GENOEGDOENING
AANWIJZING VOOR DE PRAKTIJK 1 HET VORDEREN VAN BILLIJKE GENOEGDOENING I. Introductie 1. De toekenning van billijke genoegdoening is geen automatisch gevolg van de vaststelling door het Europees Hof voor
Nadere informatieDatum 8 juni 2011 Onderwerp De op het goed werkgeverschap gebaseerde verzekeringsplicht
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG sector privaatrecht Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus
Nadere informatieDe Commissie stelt vast dat Consument heeft gekozen voor een niet-bindend advies. De uitspraak is daardoor niet-bindend.
Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2019-387 (mr. R.J. Paris, voorzitter, mr. E.C. Ruinaard, mr. A.P. Luitingh, leden en mr. R.P.W. van de Meerakker, secretaris) Klacht ontvangen
Nadere informatieOver ontslagvergoeding: ontbinding of opzegging?
Over ontslagvergoeding: ontbinding of opzegging? september 2009 mr J. Brouwer De auteur heeft grote zorgvuldigheid betracht in het weergeven van delen uit het geldende recht. Evenwel noch de auteur noch
Nadere informatieHoge Raad 23 november 2012, LJN: BX5880: als twee vechten om een been, mag de WAM-verzekeraar van de medeschuldenaar er mee heen?
Hoge Raad 23 november 2012, LJN: BX5880: als twee vechten om een been, mag de WAM-verzekeraar van de medeschuldenaar er mee heen? Feiten In 2007 vindt een ongeval plaats tussen twee auto s. De ene wordt
Nadere informatieDe ZZP er in het verkeer. VNAB beursdag Dinsdag 20 maart 2018 Chris Banis
De ZZP er in het verkeer VNAB beursdag Dinsdag 20 maart 2018 Chris Banis en de (mogelijke) noodzaak van de SVI Stelling: Een ZZP er die als bestuurder van een voertuig van zijn opdrachtgever een eenzijdig
Nadere informatieWERKGEVERSAANSPRAKLIJKHEID ARBEIDSONGEVALLEN. Bronneberg Advocaten heet u welkom. Mr. H.F.A. Bronneberg
WERKGEVERSAANSPRAKLIJKHEID ARBEIDSONGEVALLEN Bronneberg Advocaten heet u welkom. Mr. H.F.A. Bronneberg Artikel 7:658 en 7:611 BW risico of schuldaansprakelijkheid?; de wet laat de zorgplicht voor de veiligheid
Nadere informatieSchadebegroting, bewijs en waardering
Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series Schadebegroting, bewijs en waardering W. Dijkshoorn & S.D. Lindenbergh Published in Ars Aequi 2010, p. 538-542 Respectievelijk als aio en hoogleraar
Nadere informatieJAR 2012/33 27-12-2011, 200.065.076/01, LJN BU9564
Informatie 2012 afl. 2 Gerechtshof Amsterdam 27 december 2011 200.065.076/01 LJN BU9564 mr. Kingma mr. Smit mr. Van der Kwaak Appellant te (...), appellant, advocaat: mr. W.A. van Veen te Utrecht, tegen
Nadere informatieNIS-bijeenkomst 17 januari 2013. Herstelcoach Actualiteiten. Arlette Schijns
NIS-bijeenkomst 17 januari 2013 Herstelcoach Actualiteiten Arlette Schijns Wat ga ik met jullie bespreken? Herstelcoach: de juridische inbedding Actualiteiten - Verkeersongevallenjurisprudentie: 7:611
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid bij beroepsziekten
Illustraties: www.hermannauta.nl Afstudeerscriptie Nederlands Recht Open Universiteit Monique Verbeemen Studentnummer: 833251463 Scriptiebegeleider: Examinator: mr. J.J. Ebbinga prof. mr. J.G.J Rinkes
Nadere informatieAansprakelijkheid, de wegbeheerder en het verkeer: een overzicht van bewijs(last)kwesties
Aansprakelijkheid, de wegbeheerder en het verkeer: een overzicht van bewijs(last)kwesties Ivo Giesen Utrecht Centre for Accountability and Liability Law ( UCALL ) & Molengraaff Instituut voor Privaatrecht
Nadere informatieErvaringen van rechters met whiplash M R. H. D E H E K 3 0 M A A R T 2 0 1 2
Ervaringen van rechters met whiplash M R. H. D E H E K 3 0 M A A R T 2 0 1 2 Stereotypering van een whiplashzaak: - dik en voorspelbaar - rituele dans om de deskundige(n) en de vraagstelling - vaste standpunten
Nadere informatieDe betrekkelijkheid van de geschonden
Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series De betrekkelijkheid van de geschonden norm Een verweer dat dwingt tot principiële keuzes S.D. Lindenbergh Published in TPR 2008, p. 907-911 1 DE
Nadere informatieVereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen
Vereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen Mr. Jeroen Los Verjaring Art. 3:307 BW.. tot nakoming
Nadere informatieEen rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht. Louis Visscher
Een rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht Louis Visscher Boom Juridische uitgevers Den Haag 2006 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Communicerende vaten 1 1.2 De rechtseconomische
Nadere informatieeen bad hair day? De Billijke vergoeding:
1. Toekenningsgronden voor de billijke vergoeding 2. Begroting billijke vergoeding na invoering WWZ 3. New-Hairstyle arrest 4. Lagere rechtspraak na New-Hairstyle 5. Conclusie De Billijke vergoeding: een
Nadere informatieMEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN. 1 Inleiding
MEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN 1 Inleiding 1.1 In Nederland wordt in de praktijk door ondernemingen veel gebruik gemaakt van algemene voorwaarden ( AV ). Hoewel het gebruik van AV over het algemeen als
Nadere informatieVoorwoord 5. Inhoudsopgave 7. Curriculum Vitae 13
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 5 Inhoudsopgave 7 Curriculum Vitae 13 Over grondslagen van privaatrecht, discursieve grootheden, rechters die wetgeven en juridische methoden. Inleiding door Rob van Gestel en Eric
Nadere informatieWerkgeversaansprakelijkheid Causaal verband NIS 5 juni 2014. Sprekers: Chris van Dijk (Chris.van.Dijk@kvdl.nl)
Werkgeversaansprakelijkheid Causaal verband NIS 5 juni 2014 Sprekers: Chris van Dijk (Chris.van.Dijk@kvdl.nl) Artikel 7:658 lid 2 Kenmerkende elementen: Strenge norm (bijna-risicoaansprakelijkheid); strenger
Nadere informatieNaar een onzekerheidscorrectie bij onzekerheid rondom predispositie? *
Naar een onzekerheidscorrectie bij onzekerheid rondom predispositie? * Chris van Dijk ** 1. Inleiding Het is een zegen dat een mens niet weet of, en zo ja, wanneer hij in de toekomst gebrekkig wordt en
Nadere informatieOngelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht
Ongelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht Naar een eenvormig stelsel? Mr.H.JW.AÜ Kluwer - Deventer - 2009 Lijst van gebruikte afkortingen
Nadere informatieAsbestschade buiten de werkomgeving
Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series Asbestschade buiten de werkomgeving J.W.M.K.Meijer S.D. Lindenberhg Published in NJB, 2008, 436-443 1 J.W.M.K. Meijer S.D. Lindenbergh 1. Inleiding
Nadere informatie