Middelen en bevoegdheden van Toezicht op het Welzijn op het Werk. Elke De Vits Sociaal inspectrice

Transcriptie

1 Middelen en bevoegdheden van Toezicht op het Welzijn op het Werk Elke De Vits Sociaal inspectrice

2 Personalia Elke De Vits Federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) Algemene directie Toezicht op het Welzijn op het Werk Afdeling basistoezicht Regionale directie Brussel - Hoofdstad Ernest Blerotstraat 1 te 1070 Brussel Sociaal inspectrice sinds 2005 Actiecomité Brussel, lid van de kennisdirectie hygiëne, coördinator asbest voor Brussel, nationale KSS coördinator voor SLIC (Europese Commissie)

3 Lesinhoud 1. Situering binnen FOD WASO 2. Algemene directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW) 3. Afdeling Regionaal Toezicht 4. Vraagstelling

4 1. Situering binnen FOD WASO

5 2. Algemene directie TWW Omvat drie afdelingen: 2.1 Afdeling toezicht op de chemische risico s 2.2 Afdeling regionaal toezicht 2.3 Afdeling kennisbeheer

6 2. Algemene directie TWW 2.1 Afdeling van het toezicht op de chemische risico s Directie van het Laboratorium voor industriële arbeidshygiëne Ondersteuning van de regionale directies bij het toezicht op reglementaire bepalingen over arbeidshygiëne (metingen van chemische en fysische agentia, grenswaarden voor chemische agentia REACH en CLP); Coördinatie van de algemene directie van het kenniscentrum over arbeidshygiëne; Bewaking van de kwaliteit van de metingen op werkplaatsen in bedrijven door officiële laboratoria.

7 2. Algemene directie TWW 2.1 Afdeling van het toezicht op de chemische risico s Directie toezicht chemische risico s inspecties in de zogenaamde Seveso-bedrijven de actueel geldende Europese Sevesorichtlijn, richtlijn 2012/18/EU van 4 juli 2012 (ook wel Seveso III genoemd) Omgezet in Belgisch recht d.m.v. samenwerkingsakkoord van 16 februari 2016 tussen de Federale Staat en de 3 gewesten

8 2. Algemene directie TWW Omvat drie afdelingen: 2.1 Afdeling toezicht op de chemische risico s 2.2 Afdeling regionaal toezicht 2.3 Afdeling kennisbeheer

9 2. Algemene directie TWW 2.2 Afdeling regionaal toezicht Belast met toezicht op de welzijnswet van 4 augustus 1996 en haar uitvoeringsbesluiten opgenomen in : de Codex over het welzijn op het werk het ARAB het AREI in bedrijven en instellingen (met uitzondering van SEVESObedrijven) Bijstand aan de Afdeling van het toezicht op de chemische risico's voor het gespecialiseerd gezondheidstoezicht Toezicht op andere wetten, zoals de wet op de controlegeneeskunde

10 2. Algemene directie TWW 2.2 Afdeling regionaal toezicht Ongeveer 130 inspecteurs Verspreid over 8 regionale kantoren: Vier in Vlaanderen met zetels in Antwerpen, Brugge, Gent, Diest (Vlaams-Brabant en Limburg) Eén voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Drie voor Wallonië met zetels te Bergen, Luik en Namen (Namen, Luxemburg en Waals Brabant) Adressen, telefoonnummers en ambtsgebieden terug te vinden op de webstek van de FOD WASO

11 2. Algemene directie TWW Omvat drie afdelingen: 2.1 Afdeling toezicht op de chemische risico s 2.2 Afdeling regionaal toezicht 2.3 Afdeling kennisbeheer

12 2. Algemene directie TWW 2.3 Kennisbeheer Advies en ondersteuning over vragen betreffende de verschillende welzijnsdomeinen, daartoe zijn 6 kennisdirecties opgericht nl. arbeidshygiëne, arbeidsveiligheid, gezondheid, psychosociale risico s, ergonomie en organisatorische structuren Instaan voor de kwaliteitsbewaking van de: De externe diensten preventie en bescherming op het werk De externe diensten voor technische controle De opleidingen voor preventieadviseurs De opleiding voor coördinatoren Begeleiden en coördineren van projecten

13 3.1 Missie Het welzijn op het werk bevorderen door het stimuleren van een preventiecultuur en de werkgevers en hun hiërarchische lijn te overtuigen om een preventiebeleid te ontwikkelen gesteund op de principes van het dynamisch risicobeheersing systeem. De reglementaire bepalingen inzake welzijn op het werk, waarop de AD TWW het toezicht uitoefent, dienen hierbij als referentie.

14 3.2 Kerntaken van een inspecteur A.Adviseren en preventieve acties via onze communicatiemiddelen: publicaties, website(s), uiteenzettingen, B.Controleren Ter plaatse Van op afstand (administratief) C.Repressieve taak opstellen van PJ bij ernstige overtredingen

15 3.2 Kerntaken van een inspecteur A.Adviseren en preventieve acties Door informatieverspreiding: Via de website van de FOD WASO Via de website van het Belgisch focal point Studiedagen en studieavonden Via multiplicatoren zoals: Telefonisch Beroepsorganisaties, federaties, preventiediensten, arbeidsongevallenverzekeraars

16 3.2 Kerntaken van een inspecteur B.Controleren Ter plaatse tijdens bezoeken Administratief Rondgang: controle van werkposten, arbeidsmiddelen, Vanop afstand (administratief) o.a. toezicht op naleving regelgeving i.v.m. ernstige arbeidsongevallen via omstandige verslagen die opgestuurd worden

17 3.2 Kerntaken van een inspecteur B.Controleren : controlerende taak i.v.m. EAO Organiseren dat alle inkomende dossiers (omstandige verslagen) op een doeltreffende wijze afgehandeld worden Selectie van de inkomende omstandige verslagen Onderzoek van de inhoud van de verslagen Afhandeling (door eventueel extra informatie op te vragen, bezoek te brengen aan de plaats van het ongeval, ) Tweede informatiestroom over arbeidsongevallen via het Fedris (om na te gaan of er wel degelijk een omstandig verslag werd opgesteld voor elk EAO)

18 3.2 Kerntaken van een inspecteur B.Controleren : controlerende taak i.v.m. EAO Het is niet de taak van de inspectie : het ongeval te onderzoeken met als specifieke bedoeling om zelf de maatregelen op te sporen om herhaling te voorkomen Het is de taak van de inspectie : om na te gaan of alle betrokken partijen hun taken en opdrachten naar behoren hebben vervuld zoals voorzien in de regelgeving om maatregelen te treffen ten overstaan van de werkgevers die geen kwaliteitsvolle verslagen indienen en onvoldoende preventiemaatregelen ter herhaling voorstellen en doorvoeren

19 3.2 Kerntaken van een inspecteur C.Repressieve taak Het nemen van coërcitieve maatregelen zoals schriftelijke waarschuwing, opleggen van maatregelen, opstellen van projustitia tegen die werkgevers die er de kantjes af lopen m.b.t. Het opsturen van een omstandig verslag Het implementeren van de voorgestelde maatregelen

20 3.3 Plichten van een inspecteur Finaliteitsbeginsel: bevoegdheden uitoefenen met het oog op het toezicht op de naleving van de sociale wetgeving Proportionaliteitsbeginsel: de aangewende middelen moeten passend en noodzakelijk zijn Legitimatiebewijs: uniform voor alle sociale inspecteurs en verplicht voor te leggen bij elk contact Vertrouwelijkheid van de gegevens Geheimhoudingsplicht bij klachten Geen rechtstreeks of onrechtstreeks belang bij betrokken onderneming ) Deontologie van de federaal ambtenaar respecteren

21 3.3 Middelen Liggen besloten in: de conventie 81 van de Internationale Arbeidsorganisatie - vroeger: de wet op de arbeidsinspectie van 16/11/1972; - sedert 1 juli 2011 opgenomen in het sociaal strafwetboek (SSW) Kunnen opgedeeld in: Opsporingsinstrumenten Handhavingsinstrumenten

22 3.3 Middelen Opsporingsinstrumenten Controlebezoeken (zie ook volgende slides) Nemen van stalen en monsters (vb. asbest) Beslag leggen op of verzegelen van goederen, indien dit nodig is voor bewijs van inbreuken (vb. n.a.v. EAO) Inbreuken vaststellen met beeldmateriaal Afnemen van verhoren Identificatie van op de arbeidsplaats aanwezige personen Documenten opvragen en kopie maken

23 3.3 Middelen Opsporingsinstrumenten : controlebezoeken Inspecteurs mogen op elk ogenblik van de dag of de nacht, zonder voorafgaande verwittiging zich toegang verschaffen tot alle inrichtingen en werkplekken waarvan ze menen dat ze aan hun controle zijn onderworpen Voor toegang tot bewoonde lokalen enkel voorwaarden : Vaststelling op heterdaad Met toestemming van de bewoner In geval van oproep vanuit die plaats In geval van brand of overstroming In het bezit van een toelating van een onderzoeksrechter

24 3.3 Middelen Opsporingsinstrumenten : controlebezoeken Geprogrammeerd: Klachten Meldingen: gebruik van stoffen, TMB, ernstige arbeidsongevallen (telefonisch of via omstandig verslag) Campagnes (nationaal of in Europees verband) Aanvragen GIDPBW, bemiddelingen, informatie DYRIB (Dynamisch Risicobeheersingsysteem) Erkenningen (voor specialisten binnen TWW!) Vrijwillig: opgelet moet zinvol zijn voor de organisatie en moeten dus passen in de missie en de prioritaire doelstelling

25 3.3 Middelen Handhavingsinstrumenten Waarschuwing geven met een termijn voor inregelstelling Opleggen van maatregelen Stillegging (toegang verbieden, gebruik AM, ) Pro-justitia opstellen!!ook ten aanzien van zelfstandigen in bepaalde gevallen

26 3.3 Middelen Handhavingsinstrumenten (producten TWW) Geen opmerkingen (product 102) Corrigerend advies (103) Schriftelijke waarschuwing (105) Opleggen maatregelen (106) Stopzetting (107) Pro-justitia (108) Voor toelichting bij producten het jaarverslag raadplegen op de website onder de rubriek welzijn op het werk - publicaties

27 3.4 Strafbepalingen In sociaal strafwetboek (in werking sinds 1 juli 2011) Coördinatie van bestaande sancties: bevat alle regels voor de behandeling van alle inbreuken op het arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht Ook enkele nieuwigheden: de inbreuken worden in 4 sanctieniveaus ingedeeld

28 3.4 Strafbepalingen Opdeciemen dienen nog toegepast te worden (x 8 sinds ) Administratieve geldboete enkel aan overtreder, ook indien de inbreuk werd begaan door een aangestelde of lasthebber

29 3.5 Uitdagingen voor inspecteurs Kennis welzijnswetgeving en bijhorende interpretaties Kennis sociale wetgeving (arbeidsreglement, actieve vennoten, ) Bemiddelen tijdens comitévergaderingen (ontevreden WG, WN, ) Steeds meer buitenlandse firma s en bijgevolg vreemde talen Nodige reactiesnelheid t.o.v. soms beperkte beschikbaarheid van informatie Inspecties worden alleen uitgevoerd

30