een ernstige belemmering voor de ontwikkeling van dit onderwijs dreigt te worden.

Transcriptie

1 ONDERWIJSRAAD. nkis 2 N". 'S-GRAVENHAGE, WÊÊËÈÈiM ) 9 2 Bericht op schrijven van ^ ^ Ä e n gelieve bij het antwoord n ä$&p dagteekening en 'nummer van Betreffende: MÀ?..?.Ï.Y...Y an 2,KXC, dit schrijven te vermelden. den Min.v.O.K.A W.d.d.10 g-ö";ii"7fii8 ^^:I::O:A. 'Bo.1!?5ó1 Afd.L.O.A. Oct.'21 Bet is den Onderwijsraad(Afdeel ing voor het algemeen vormend lager onderwijs en het bewaarschoolonderwijs) gebleken* dat de missive van Uwe Excellentie d.d.10 October 1921 aan de Inspectie van het lager onderwijs, inzake enkele bepalingen der L.O.wet 1920, betreffende het vervolgonderwijs in de praktijk tot moeilijkheden aanleiding heeft gegeven en inzonderheid door de interpretatie, die si j lieer en daar ten opzichte van sommige punten bij het schooltoezicht schijnt te hebben gevonden, vooral op het platteland een ernstige belemmering voor de ontwikkeling van dit onderwijs dreigt te worden. Met het oog daarop neemt de Afdeeling de vrijheid, de opmerkingen, die zij, indien te voren haar oordeel gevraagd ware,inzake deze missive zou gemaakt hebben, alsnog ter kennis van Uwe Bxcellentie te brengen. Ad.ö.l.EBFTIJD LKERLINGBN. De Afdeeling erkent, dat de L.O.wet niet beoogt de regeling van het onderwijs aan volwassenen en dan ook geen steun biedt aan de opvatting, dat, aangezien in de wet geen maximum leeftijd voor het deelnemen aan het vervolgonderwijs is opgenomen, dit onderwij Zijne excellentie den Minister van Onderwijs, Kunsten en vve ten schappen»aan- AAN *l±t^.:a..v;.;.l.;.h.\ ; i :.;A If 3. te

2 2. aan leerlingen van eiken leeftijd, ongelimiteerd zou kunnen worden gegeven met behoud van de aanspraak op Rijksvergoeding; zij acht het niet slechts in overeenstemming met de bedoeling der wet, maar ook in het belang van het vervolgonderwijs zelf, dat de leerlingen zoo spoedig mogelijk na het verlaten der lagere school eraan deelnemen. En in zooverre kan ze er geen bezwaar tegen hebben, wanneer Uwe Excellentie meent te moeten uitgaan van den tegel dat tot het vervolgonderwijs slechts worden aangenomen leerlingen, die in het betrokken jaar de lagere school verlieten. De Afdeeling zou het echter betreuren, indien deze woorden in Uwer Excellenties missive niet slechts als constateering van een feitelijken toestand, of als algemeen theoretisch uitgangspunt, maar gelijk inderdaad schijnt te geschieden, als imperatief voorschrift moeten worden beschouwd, en dat te meer, waar het uit paedagogisch oogpunt toch minder op den leeftijd als zoodanig dan wel op het bereikte peil van kennis en ontwikkeling aankomt, en de leeftijd slechts in zooverre een geschikt kriterium is,als alleen bij onmiddellijke aansluiting van het vervolgonderwijs aan het lager onderwijs zekerheid bestaat, dat het eerste aan zijn doel beantwoordt en niet in herhalings-of liever in inhalingsonderwijs ontaardt. De Afdeeling heeft met voldoening uit de bladen gezien, dat ook naar het gevoelen van Uwe Excellentie, blijkens haar schrijven van December jl.aan B.& W.van Bierum, leerlingen, die reeds een of meer jaren de lagere school hebben verlaten, daarom niet per si van het vervolgonderwijs uitgesloten zijn. Waar echter hier en daar bij de bevoegde autoriteiten de meening schijnt post gevat te hebben, dat dit wel het geval is, -acht-

3 3. acht de Afdeeling eene opzettelijke tegenspraak niet overbodig. A Nu eigenlijk eerst"sinds korten tijd van eene regeling van het vervolgonderwijs na de schooljaren kan gesproken worden, dit onderwijs derhalve nog in zijn opkomst is, en er dientengevolge in de eerwte jaren vele ouderen zullen zijn die van de gelegenheid tot het volgen van dit onderwijs, die hun vroeger niet werd geboûôn, gebruik willen maken, acht de Afdeeling het gewenscht in den eersten tijd de deuren zoo wijd mogelijk open te zetten. Zij meent daarom, dat voorloopig zou kunnen worden volstaan met. eene aansporing aan de Gerne en te«en Schoolbesturen, om zooveel mogelijk te bevorderen, dat de leerlingen terstond na het verlaten der lagere school aan het vervolg onderwijs deelnemen en het althans in den eersten tijd dien Besturen moet worden toegestaan, ook oudere leerlingen aan te nemen. Van zgn."toehoorders", die niet in aanmerking zouden komen, voor het getal, waarmede bij de toekenning van Rijksvergoeding wordt rekening gehouden, kan, naar het oordeel lyer Afdeeling, geen sprake zijn. Ad.4.SPLITSING CURSUS. Ofschoon ook de Afdeeling meent, dat het eerste lid van art.21 L.O.wet niet in dien zin opgevat moet worden, dat in alle voorkomende gevallen iedere groep van tenminste zes leerlingen als een afzonderlijke cursus is te beschouwen en ook harerzijds d oordrongen is van de noodzakelijkheid, dat de oprichting van meerdere cursussen voor vervolgonderwijs en de splitsing en uitbreiding van bestaande, zonder dat daarvoor voldoende redenen bestaan, worde voorkomen, acht zij het toch in het belang van het vervolgonderwijs, ten deze een ruim standpunt in te nemen, -en-

4 4. en het dus in het algemeen mogelijk te malen, dat, wanneer een groep toan leerlingen behoefte blijkt te hebben aan een bijzonder leerprogram cf alleen op bepaalde, voor anderen niet heschikte tijden, het vervolgonderwijs kan volgen, voor zulk een groep een afzonderlijke cursus wordt opgericht, te meer waar de Inspecteur bij de beoord eeling van het leerplan tegen misbruik kan waken, en, indien er dan conflict ontstaat, bij het Openbaar Onderwijs, Uwe Excellentie beslist, den Onderwijsraad gehoord, en bij het Bijzonder Onderwijs de Onderwijsraad de beslissing heeft. In het bijzonder meent de Afdeeling, ernstig bezwaar te moeten maken tegen de uitspraak in Uwer Excellentie's missive, dat het onderwijs aan jongens en meisjes op zichzelf niet zulk een verschil biedt, dat daarvoor splitsing noodzakelijk zou kunnem zijn, en dus, tenzij zich het geval van art.61 eerste lid, onder b, voordoet, steeds als één cursus moet worden beschouwd, zood.at het doen geven van vervolgonderwijs in verschillende tijdvakken van een jaar of op verschillende dagen en uren der week, of met verschillenden tijdsduur aan jongens en meisjes afzonderlijk, alleen op grond van verschil in sekse, uitgesloten is. De Afdeeling is van oordeel, dat zoowel paedagogi8che als ethische overwegingen in vele gevallen splitsing op grond van verschil in sekse noodzakelijk maken, en dat handhaving van dit voorschrift althans op het platteland niet zelden den ondergang van het vervolgonderwijs zal meebrengen. Ad.5.DUUR VAN DEN CURSUS. In verband met de door Uwe Excellentie bij wijze van voorbeeld gegeven regeling van lesuren meent de Afdeeling te moeten opmerken, dat zij het van het grootste belang acht, dat het vervolgonderwijs zooveel mogelijk overdag gegeven wordt. Voor vele -meisjes-

5 5. meisjes zal dat geen bezwaar ontmoeten, terwijl voor jongens de weg daartoe gebaand wordt in art.8 der Arbeidswet. Overigens erkent zij, dat, waar de omstandigheden geen afzonderlijken cursus voor meisjes nood ig maken, een regeling, zooals Uwe Excellentie in overweging geeft, aanbeveling verdient. Ad. 6»LEERPLAN. De Afdeeling beaamt de wenschelijkheid, dat het aantal uren in het vak"nuttige handwerken" te geven, in eene evenredige verhouding sta tot dat der uren, gegeven in de andere verplichte vakken. Zij is echter van raeening, dat het geene aanbeveling verdient, ten dezen een bindend voorschrift te geven: er moet eenige vrijheid blijven om te kunnen voldoen aan bijzondere plaatselijke behoeften en aan de eischen van het vak; en in geen geval mag de eisch gesteld worden van gelijke verdeeling der uren over de verschillende vakken, hetgeen op grond van het door Uwe Excel- Je n tie sub 4 bij wijze van voorbeeld gegeven schema zou kunnen geschieden. De Afdeeling zou het zeer op prijs stellen, indien Uwe Excellentie in het bovenstaande, termen mocht vinden, om door eene nadere missive, waarin met de opmerkingen der Afdeeling rekening wordt gehouden, aan de gerezen bezwaren tegemoet te komen. Namens de Afdeeling voornoemd,»voorzitter.,secretaris.