VAVO Academie Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs

Transcriptie

1 VAVO Academie Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO

2 1 INHOUD Inleiding 2 bladzijde Nederlandse taal en literatuur 6 Engelse taal en literatuur 7 Rekentoets 8 Examenreglement vwo 9 Afkortingen PTA = programma van toetsing en afsluiting C(S)E = centraal (schriftelijk) (eind)examen SE = schoolexamen AFN = afnamevorm S = schriftelijk M = mondeling P = praktisch VO = voortgezet onderwijs ER = ernstige rekenproblemen TL = theoretische leerweg H = hoofdstuk hfdst. = hoofdstuk

3 2 PTA VWO Tiel, 1 oktober 2017 Aan de examenkandidaten VWO, Hierbij ontvangen jullie het programma van toetsing en afsluiting 2017/2018 VWO. Voor alle vakken staan de onderdelen van het schoolexamen aangegeven die dit examenjaar aan de orde komen. Het is in verband met een goede planning absoluut noodzakelijk de navolgende pagina s uiterst zorgvuldig door te lezen. Het officiële examenreglement is tevens toegevoegd. Enkele belangrijke punten breng ik nadrukkelijk onder de aandacht: 1. Algemeen Je bent zelf verantwoordelijk voor je leerproces en studievoortgang. Aan het begin van het schooljaar heb je voor ieder vak een studiewijzer ontvangen waarin precies staat aangegeven wat er van week tot week wordt behandeld. In deze studiewijzer staat tevens de stofomschrijving van de in het PTA vermelde schoolexamenonderdelen nader uitgewerkt. Studiewijzer en PTA zijn derhalve cruciaal voor een goede planning van je studie. De school stelt zich niet verantwoordelijk voor mededelingen over zaken betreffende schoolexamen en eindexamen, gedaan door andere personen dan de voorzitter en de secretaris van de examencommissie vavo. Met klem raad ik je aan dit soort informatie uitsluitend bij de laatstgenoemden in te winnen. 2. Onregelmatigheden Indien je je ten aanzien van enig deel van het eindexamen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of hebt gemaakt zoals het integraal overnemen (kopiëren, knippen, plakken) van internetinformatie of het niet tijdig inleveren van opdrachten, werkstukken e.d., kan de examencommissie vavo maatregelen nemen. De maatregelen kunnen o.a. zijn het toekennen van het cijfer 1 voor een toets of het uitsluiten van het schoolexamen of het centraal examen. Zie artikel 4 van het examenreglement. 3. Aanwezigheid De school stelt aanwezigheid tijdens alle onderdelen van het schoolexamen verplicht. Bij verhindering dien je je s morgens vòòr 8.30 uur, het liefst eerder, af te melden via telefoonnummer (optie 2). Tijdens de toetsperiodes zal er op de dag een afwijkend rooster gelden. Neem hier goede nota van! De tijden van de mondelinge toetsen worden in overleg met de docent afgesproken. Tip: het is uitermate verstandig om mondelinge toetsen eerder te doen! Afwezigheid tijdens enig onderdeel van het schoolexamen wordt beschouwd als onregelmatigheid. 4. Inhalen/herkansen Het inhalen/herkansen van een schoolexamenonderdeel is onder voorwaarden mogelijk. Zie artikel 11, onderdeel 12 en 13, van het examenreglement. 5. Rekentoets De aangekondigde aanpassingen over hoe de rekentoets in 2018 in de uitslagregels meeweegt, zijn in dit PTA op pagina 3 en 8 opgenomen. 6. Klachten/bezwaar Als je het niet eens bent met het verloop of de uitslag van een schoolexamenonderdeel dan kun je schriftelijk een klacht indienen bij de examencommissie vavo, uiterlijk 10 werkdagen na het ontvangen van de uitslag. Zie artikel 11, lid 14, van het examenreglement. Namens docenten en schoolleiding wens ik jullie veel sterkte en succes toe. Met vriendelijke groeten, J.E.A. Rodermans secretaris eindexamencommissie vavo

4 3 A. Normen eindexamen VWO 2018 Geslaagd is de kandidaat: a. van wie het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het centraal examen behaalde cijfers ten minste 5,5 is (de CE-eis); b. die voor 1) één van de vakken Nederlandse taal en literatuur, Engelse taal en literatuur en voor zover van toepassing wiskunde A, wiskunde B of wiskunde C als eindcijfer 5 of meer heeft behaald en hij voor de rekentoets en het andere vak dan wel vakken, genoemd in dit subonderdeel als eindcijfer 6 of meer heeft behaald; of voor 2) de rekentoets als eindcijfer 5 heeft behaald en voor de vakken Nederlandse taal en literatuur, Engelse taal en literatuur en voor zover van toepassing wiskunde A, wiskunde B of wiskunde C als eindcijfer 6 of meer heeft behaald (de kernvakkeneis*); c. die onverminderd onderdeel b: 1) voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 5 of meer en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 6 of meer heeft behaald; 2) voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 4 en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers bedraagt ten minste 6,0; 3) voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 5 heeft behaald en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers bedraagt ten minste 6,0; of 4) voor één van de vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 4 en voor één van deze vakken als eindcijfer 5 heeft behaald en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, als eindcijfer 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers bedraagt ten minste 6,0; d. die voor de vakken maatschappijleer, algemene natuurwetenschappen en het profielwerkstuk niet lager dan het eindcijfer 4 heeft behaald. Bij deze uitslagbepaling wordt het rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van maatschappijleer, algemene natuurwetenschappen en het profielwerkstuk aangemerkt als het eindcijfer van één vak, genaamd het combinatiecijfer, voor zover voor deze onderdelen een eindcijfer is bepaald. Indien de uitkomst van deze berekening niet een geheel getal is, wordt dat getal indien het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, naar beneden afgerond en indien dat cijfer een 5 of hoger is, naar boven afgerond. * Voor vwo geldt voor elke uitslag de zogenaamde kernvakkeneis: in het rijtje Nederlands, Engels, rekentoets en wiskunde (voor zover dit laatste vak in het pakket zit) mag ten hoogste één vijf als eindcijfer voorkomen. Dus om te kunnen slagen moet de kandidaat voor deze kernvakken halen: - één vijf en verder 6 of hoger, of - alles 6 of hoger. Voorschriften judicium cum laude De kandidaat die eindexamen heeft afgelegd, is geslaagd met toekenning van het judicium cum laude indien zijn examen voldoet aan de volgende voorschriften: a. ten minste het gemiddelde eindcijfer 8,0, berekend op basis van de eindcijfers voor: 1) de rekentoets, de vakken in het gemeenschappelijke deel, het combinatiecijfer, en de vakken van het profieldeel, en 2) het vak uit het vrije deel waarvoor het hoogste eindcijfer is vastgesteld, en b. ten minste het eindcijfer 7 of ten minste de kwalificatie voldoende voor de rekentoets en alle vakken die meetellen bij de uitslagbepaling op grond van artikel 19. B. Normen deeleindexamen VWO Geslaagd is de kandidaat die: voor het vak of de vakken waarin hij deeleindexamen heeft afgelegd, als eindcijfer 6 of hoger heeft behaald. C. Herkansing centraal examen De herkansing van het centraal examen betreft ten hoogste één vak. Alle kandidaten, geslaagd of niet geslaagd, hebben het recht om in één vak te herkansen.

5 4 D. Het aantal vakken Het VWO eindexamen omvat de rekentoets, een profielwerkstuk, de vakken van het gemeenschappelijk deel van elk profiel, de vakken van het profieldeel en het vak of de vakken van het vrije deel van elk profiel. Bij het volwassenenonderwijs is het mogelijk om via studie in één of meer van de voor het eindexamen voorgeschreven vakken een diploma te behalen. Iemand is geslaagd voor een deeleindexamen wanneer hij een voldoende behaalt voor alle vakken waaruit het deeleindexamen bestaat (zie B). Wanneer echter voor een voldoende aantal deeleindexamens zodanige eindcijfers zijn behaald dat de kandidaat voldoet aan de voorwaarden om te slagen voor een volledig eindexamen (zie A) en wanneer na het jaar waarin deze eindcijfers zijn vastgesteld nog geen 10 jaren verstreken zijn, ontvangt de kandidaat een volwaardig diploma. E. Data toetsperiodes VWO Toetsperiode 1: ma. 6 november t/m vrij. 10 november 2017 (wk 45) Toetsperiode 2: ma. 29 januari t/m vrij. 2 februari 2018 (wk 5) Toetsperiode 3: vrij. 23 maart t/m do. 29 maart 2018 (wk 12/13) Tijdens de toetsperioden van de opleiding VWO wordt er geen les gegeven; twee weken voor elke toetsperiode kunnen de leerlingen het toetsrooster op de vavo administratie (kamer 102) afhalen. Profielwerkstuk Introductie op dinsdag 19 september 2017, uur. Stap 1: 1 e en 2 e vakkeuze uiterlijk vrijdag 22 september 2017, uur, mailen aan examenbureau@rocrivor.nl + papieren versie in de brievenbus Examenbureau VAVO. Week 40: je wordt geïnformeerd over de vakkeuze met de mededeling een afspraak te maken met de begeleidende (vak)docent over de keuze van een onderwerp. Week 41: 1 e gesprek met (vak)docent over onderwerpkeuze en planning. Stap 2: planning/onderwerp/inleiding/hoofdvraag/deelvragen/bronnen; uiterlijk vrijdag 27 oktober 2017, uur, inleveren via examenbureau@rocrivor.nl + papieren versie in de brievenbus Examenbureau VAVO. Week 46/47: 2 e gesprek met (vak)docent over stap 2. Stap 3: planning en uitwerking van minimaal de eerste 2 deelvragen; uiterlijk vrijdag 12 januari 2018, voor uur, inleveren via examenbureau@rocrivor.nl + papieren versie in de brievenbus Examenbureau VAVO. Week 6: 3 e gesprek met (vak)docent over stap 3. Stap 4: definitieve versie; uiterlijk vrijdag 9 maart 2018, voor uur, inleveren via examenbureau@rocrivor.nl + papieren versie in de brievenbus Examenbureau VAVO. Handelingsdelen dienen uiterlijk donderdag 15 maart 2018, uur naar behoren te zijn voltooid. Herkansen van een (tussen)toets/tussenopdracht (zie Examenreglement, artikel 11, lid 12) a. De herkansing van een gemaakte (tussen)toets/tussenopdracht uit periode 1, 2 of 3 vindt plaats in week 15. b. De docent bespreekt in week 14 met de kandidaat of en zo ja, welk onderdeel wordt herkanst. c. Het herkansen wordt centraal geregeld. Het rooster is op de administratie af te halen. d. Het tijdstip van herkansen van kijk-/luistertoetsen regelt de docent zelf met de kandidaat. e. Indien je binnen een vak herkanst, vervalt het recht op inhalen binnen datzelfde vak. Inhalen van een (tussen)toets/tussenopdracht (zie Examenreglement, artikel 11, lid 13) a. Het inhalen van een gemiste (tussen)toets/tussenopdracht uit periode 1, 2 of 3 vindt plaats in week 15. b. De docent bespreekt in week 14 met de kandidaat of en zo ja, welk onderdeel wordt ingehaald. c. Het inhalen wordt centraal geregeld. Het rooster is op de administratie af te halen. d. Het tijdstip van inhalen van kijk-/luistertoetsen regelt de docent zelf met de kandidaat. e. Het tijdstip van inhalen van mondelinge toetsen regelt de docent zelf met de kandidaat. f. Indien je inhaalt binnen een vak, vervalt het recht op herkansing binnen datzelfde vak.

6 5 woensdag 16 mei Examenrooster VWO eerste tijdvak Engels vrijdag 18 mei Nederlands Examenrooster VWO tweede tijdvak 2018 Het tweede tijdvak begint op maandag 18 juni In de eindexamenmedelingen die de kandidaat kort voor de aanvang van het 1 e tijdvak zal ontvangen, wordt een nadere indeling van de vakken bekend gemaakt. Onze Minister kan vakken aanwijzen waarin het centraal examen in het tweede tijdvak wordt afgenomen door het College voor Toetsen en Examens. De examenafname zal dan plaatsvinden op donderdag 21 juni Definitief bericht hierover volgt in de eindexamenmedelingen. Het derde tijdvak 2018 vindt plaats in augustus Na aanmelding worden door het College voor Toetsen en Examens datum en plaats van de zitting meegedeeld.

7 6 NEDERLANDSE TAAL EN LITERATUUR VWO TIJDSTIP AFN. DUUR STOFOMSCHRIJVING HANDELINGSDEEL week 44 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 46 S 90 min. SCHRIJFDOSSIER week 47 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 48 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 49 S 90 min. SCHRIJFDOSSIER week 2 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 3 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 4 S 90 min. TEKSTDOSSIER week 7 S 90 min. SCHRIJFDOSSIER week 8 S 90 min. TEKSTDOSSIER Let op: van bovenstaande handelingsdelen moeten er minimaal 8 voor de deadline (in week 11 op 15 maart 2018, uiterlijk uur) naar behoren afgerond zijn! week 4 is de deadline voor het LEESDOSSIER LITERATUUR [uitwerking 2 Nederlandstalige literaire werken aan de hand van opdrachten + boekenlijst (in totaal 12 boeken, waarvan 3 voor 1880)] TOETSDEEL WEGING Toetsperiode 1 S 90 min. LITERATUUR A 20 % (van SE literatuur) Literaire theorie en proza - Theorie en toepassing Aantekeningen en syllabus literatuur Toetsperiode 2 S 90 min. SCHRIJFVAARDIGHEID A 20 % (van SE schrijfv.) Argumentatieve vaardigheden - Theorie en toepassing Aantekeningen en gemaakte opdrachten week 6 M 60 min. SPREEKVAARDIGHEID 30 % (SE) Voorbereiding en afname in aanvang schooljaar samen te stellen groepen van maximaal zes cursisten. Aanwezigheid van alle groepsleden is verplicht! (niet herkansbaar) week 11, 12 M 20 min. LITERATUUR B 80 % (van SE literatuur) Balansgesprek over het leesdossier (niet herkansbaar) Toetsperiode 3 S 90 min. SCHRIJFVAARDIGHEID B 80 % (van SE schrijfv.) Betoog/beschouwing schrijven Het leesdossier bevat 12 boektitels van gelezen Nederlandstalige (niet vertaald!) literaire werken waarvan 2 boeken uitgewerkt zijn op basis van opdrachten. Drie boeken moeten van voor 1880 zijn. Voor de opdrachten wordt gebruik gemaakt van de in de studiewijzer genoemde syllabus. Eindcijfer schoolexamen: het eindcijfer literatuur is 30 % cijfer schoolexamen het eindcijfer schrijfvaardigheid is 40 % cijfer schoolexamen het eindcijfer spreekvaardigheid is 30 % cijfer schoolexamen Het eindcijfer schoolexamen wordt afgerond op één decimaal.

8 7 ENGELSE TAAL EN LITERATUUR VWO TIJDSTIP AFN. DUUR STOFOMSCHRIJVING WEGING Toetsperiode 1 S 60 min. A1 TUSSENTOETS 1 S 60 min. B1 LITERATUUR (romantoets 1) (afname tijdens lesuur) zie * week 4 S 60 min. C LUISTER- EN KIJKVAARDIGHEID 1 Cito kijk- en luistertoets Toetsperiode 2 S 60 min. A2 TUSSENTOETS 2 S 60 min. B2 LITERATUUR (romantoets 2) zie * (afname tijdens lesuur) S 90 min. E SCHRIJFVAARDIGHEID 1 (afname tijdens lesuur) Toetsperiode 3 S 60 min. A3 TUSSENTOETS 3 S 60 min. B3 LITERATUUR (romantoets 3) zie * (afname tijdens lesuur) M 30 min. D GESPREKSVAARDIGHEID 1 (tijdens lesuur na afspraak met docent) * Het gemiddelde van de drie tussentoetscijfers (A1 + A2 + A3) is 20 % cijfer schoolexamen; het gemiddelde van de drie literatuurcijfers (B1 + B2 + B3) is 20 % cijfer schoolexamen; elke verdere schoolexamentoets [Luister- en Kijkvaardigheid (C), Gespreksvaardigheid (D) en Schrijfvaardigheid (E)] is 20 % cijfer schoolexamen. Eindcijfer schoolexamen: (A1 + A2 + A3) / 3 + (B1 + B2 + B3) / 3 + C + D + E 5 Het eindcijfer schoolexamen wordt afgerond op één decimaal.

9 8 REKENTOETS VWO Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) heeft de afnameperiodes voor de rekentoets vo in het schooljaar bepaald. Eerste afnameperiode 3F (havo/vwo): dinsdag 9 januari t/m maandag 22 januari ER (havo/vwo): donderdag 18 januari en vrijdag 19 januari Tweede afnameperiode 3F (havo/vwo): dinsdag 6 maart t/m maandag 19 maart ER (havo/vwo): donderdag 15 maart en vrijdag 16 maart Derde afnameperiode 3F (havo/vwo): woensdag 30 mei t/m maandag 11 juni ER (havo/vwo): donderdag 7 juni en vrijdag 8 juni Extra afnamedag Alleen voor vwo-examenkandidaten (3F en 3ER): dinsdag 29 mei Alle kandidaten die in het schooljaar eindexamen doen, moeten de rekentoets als verplicht onderdeel van het eindexamen afleggen, tenzij ze gebruik kunnen maken van een vrijstelling. Voor die vrijstelling is het cijfer vijf of hoger nodig. Maar ook in het laatste geval mogen zij alle drie kansen in hun eindexamenjaar benutten in een poging een hoger cijfer te halen. Het hoogst behaalde cijfer telt. De rekentoets maakt voor vwo-examenkandidaten onderdeel uit van de kernvakkenregel. Op 29 mei 2018 is voor hen een extra afnamedag vastgesteld. Deze speciale extra afname wordt versneld genormeerd zodat de kandidaten die in aanmerking komen voor een herkansing in het tweede tijdvak hun rekentoetsresultaat kunnen meenemen in de afweging voor welk vak ze in het tweede tijdvak willen opgaan. Examenkandidaten vwo kunnen ook in de reguliere derde afnameperiode 30 mei t/m 11 juni 2018 meedoen, maar ontvangen dan hun cijfer pas later. Tijdsduur rekentoetsen 3F 120 minuten; 3ER 150 minuten.

10 9 EXAMENREGLEMENT ROC Rivor, afdeling VAVO VWO bladzijde Inleiding 10 Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen 11 Artikel 1. Begripsbepalingen 11 Artikel 2. Toelating tot het eindexamen en het afnemen eindexamen 11 Artikel 3. Indeling eindexamen; profielwerkstuk 11 Artikel 4. Onregelmatigheden 12 Hoofdstuk 2. Inhoud van het eindexamen 13 Artikel 5. Examenprogramma 13 Artikel 6. Begrenzing mogelijkheden vakkenkeuze kandidaten 13 Artikel 7. Eindexamen vwo 13 Artikel 8. Vrijstellingen vavo 14 Artikel 9. Ontheffingen vavo op verzoek 14 Hoofdstuk 3. Regeling van het eindexamen 15 Artikel 10. Examenreglement en programma van toetsing en afsluiting 15 Artikel 11. Schoolexamen 15 Hoofdstuk 4. Centraal examen 19 Artikel 12. Tijdvakken en afneming centraal examen 19 Artikel 13. Regels omtrent het centraal examen 19 Artikel 14. Beoordeling en vaststelling score en cijfer centraal examen 20 Artikel 15. Verhindering centraal examen 20 Artikel 16. De rekentoets 20 Hoofdstuk 5. Uitslag, Herkansing en Diplomering 21 Artikel 17. Eindcijfer eindexamen 21 Artikel 18. Vaststelling uitslag 21 Artikel 19. Uitslag 21 Artikel 20. Herkansing 22 Artikel 21. Diploma en cijferlijst 22 Artikel 22. Certificaat en cijferlijst 23 Artikel 23. Duplicaten en afgifte verklaringen 23 Hoofdstuk 6. Overige bepalingen 24 Artikel 24. Afwijking wijze van examineren 24 Artikel 25. Gegevensverstrekking 24 Artikel 26. Bewaren examenwerk 24

11 10 Inleiding De examencommissie vavo van bovengenoemde instelling voor educatie en beroepsonderwijs voor zover het betreft de opleidingen vavo, dient ter uitvoering van artikel 31.1 van het Eindexamenbesluit VO (verder genoemd Eindexamenbesluit) een examenreglement vast te stellen. Dit reglement beschrijft zo volledig en duidelijk mogelijk de gang van zaken betreffende het schoolexamen en het centraal examen. Het bevat een aantal wettelijk algemeen verplichte regels zoals de te nemen maatregelen bij onregelmatigheden. Daarnaast bevat het een aantal wettelijk toegestane schooleigen elementen. Het hier voorliggende examenreglement regelt in het bijzonder het eindexamen voor de afdeling vwo. Waarin dit reglement de hoedanigheid of functie van personen met een mannelijk substantief aanduidt, dienen deze in voorkomende gevallen gelezen te worden als betrekking hebbende op zowel vrouwelijke als mannelijke personen. De gebruikte voornaamwoorden dienen telkens op dezelfde wijze te worden geïnterpreteerd.

12 11 HOOFDSTUK I. ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1. Begripsbepalingen In dit reglement wordt verstaan onder: bevoegd gezag: het bevoegd gezag, bedoeld in artikel 1.1.1, onderdeel w, onder 1 en 2, van de Wet educatie en beroepsonderwijs; College voor Toetsen en Examens College voor Toetsen en Examens (verder genoemd CvTE), genoemd in artikel 2, eerste lid, van de Wet College voor Toetsen en Examens; deeleindexamen: een examen in één of meer van de voor het eindexamen voorgeschreven vakken; eindexamen: een examen ten minste in het geheel van de voorgeschreven vakken; examencommissie vavo de in artikel , tweede lid, samenhangend met artikel van de Wet educatie en beroepsonderwijs bedoelde examencommissie voor een opleiding vavo; examenstof: de aan de kandidaat te stellen eisen; examinator: degene die is belast met het afnemen van het examen in een vak; gecommitteerde: een gecommitteerde als bedoeld in artikel 36 van bovengenoemd Eindexamenbesluit; herkansing: het opnieuw deelnemen aan een onderdeel van het centraal examen of het schoolexamen; inhalen: het alsnog deelnemen aan een onderdeel van het centraal examen of het schoolexamen; inspectie: de inspectie, bedoeld in artikel 1 van de Wet op het onderwijstoezicht; kandidaat: ieder die door het bevoegd gezag tot het eindexamen of deeleindexamen wordt toegelaten; leerling: een leerling aan een school voor voortgezet onderwijs of een deelnemer aan een opleiding vavo; Onze Minister: Onze Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap; school: een school voor voortgezet onderwijs (vwo, havo, mavo, vbo) of een instelling voor educatie en beroepsonderwijs, voor zover het betreft door deze verzorgde opleidingen vavo (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs) voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo), hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo) of voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) voor zover het betreft de theoretische leerweg, bedoeld in artikel 10 van de wet; schoolexamenonderdeel: een toets, een tussentoets, een tussenopdracht, een dossieropdracht talen of een praktische opdracht, alle met schriftelijke of mondelinge vragen en opdrachten; schooljaar: het tijdvak dat aanvangt op 1 augustus en eindigt op 31 juli van het daaropvolgende jaar, daaronder mede begrepen het studiejaar, bedoeld in artikel 1.1.1, onderdeel r, van de Wet educatie en beroepsonderwijs; wet: de Wet op het voortgezet onderwijs en de Wet educatie en beroepsonderwijs, voor zover het betreft opleidingen vavo; Artikel 2. Toelating tot het eindexamen en het afnemen eindexamen 1. Het bevoegd gezag stelt de leerlingen van de school in de gelegenheid om ter afsluiting van hun opleiding een eindexamen of in plaats daarvan een of meer deeleindexamens af te leggen. 2. Het bevoegd gezag kan tot het eindexamen of in plaats daarvan een of meer deeleindexamens kandidaten toelaten die niet als leerling van de school zijn ingeschreven. 3. De examencommissie vavo en de examinatoren nemen onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag het eindexamen af. Artikel 3. Indeling eindexamen; profielwerkstuk 1. Het eindexamen kan voor ieder vak bestaan uit een schoolexamen, uit een centraal examen dan wel uit beide. 2. Het schoolexamen omvat mede een profielwerkstuk. Dit is een werkstuk, een presentatie daaronder begrepen, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden aan de orde komen die van betekenis zijn in het desbetreffende profiel. 3. Het profielwerkstuk heeft betrekking op één of meer vakken van het eindexamen. Ten minste één van deze vakken heeft een omvang van 400 uur of meer.

13 12 Artikel 4. Onregelmatigheden 1. Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het eindexamen dan wel ten aanzien van een aanspraak op ontheffing aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, dan wel zonder geldige reden afwezig is, kan de examencommissie vavo maatregelen nemen. 2. De maatregelen, bedoeld in het eerste lid, die afhankelijk van de aard van de onregelmatigheid ook in combinatie met elkaar genomen kunnen worden, zijn: a. het toekennen van het cijfer 1 voor een onderdeel van het schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen, b. het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan één of meer onderdelen van het schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen, c. het ongeldig verklaren van één of meer onderdelen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen, d. het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de examencommissie vavo aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwd examen bedoeld in de vorige volzin betrekking heeft op een of meer onderdelen van het centraal examen, legt de kandidaat dat examen af in een volgend tijdvak van het centraal examen. 3. Het besluit waarbij een in het eerste lid bedoelde maatregel wordt genomen, wordt tegelijkertijd in afschrift toegezonden aan de inspectie en aan de wettelijke vertegenwoordigers van de kandidaat, indien deze minderjarig is. 4. De kandidaat kan tegen een beslissing van de examencommissie vavo in beroep gaan bij de Commissie van Beroep voor de Examens. Het beroep wordt binnen vijf dagen nadat de beslissing aan de kandidaat is bekendgemaakt, schriftelijk ingesteld bij de commissie van beroep. De commissie stelt een onderzoek in en beslist binnen twee weken na ontvangst van het beroepsschrift, tenzij zij deze termijn gemotiveerd heeft verlengd met ten hoogste twee weken. De commissie stelt bij haar beslissing zo nodig vast op welke wijze de kandidaat alsnog in de gelegenheid zal worden gesteld het eindexamen geheel of gedeeltelijk af te leggen onverminderd het bepaalde in de laatste volzin van het tweede lid. De commissie deelt haar beslissing schriftelijk mede aan de kandidaat, aan de ouders, voogden of verzorgers van de kandidaat indien deze minderjarig is, aan de examencommissie vavo en aan de inspectie. 5. De Commissie van Beroep voor de Examens bestaat uit 3 leden die werken conform het Reglement van de Commissie van Beroep voor de Examens. Het adres van de commissie: ROC Rivor Commissie van Beroep voor de Examens t.a.v. de Bestuurssecretaris Postbus 365, 4000 AJ TIEL

14 13 HOOFDSTUK II. INHOUD VAN HET EINDEXAMEN Artikel 5. Examenprogramma 1. Onze Minister stelt voor het vwo examenprogramma s vast, waarin zijn opgenomen: a. een omschrijving van de examenstof voor ieder eindexamenvak, en b. welk deel van de examenstof centraal zal worden geëxamineerd en over welke examenstof het schoolexamen zich uitstrekt. 2. Een examenprogramma wordt vastgesteld per vak of per groep van vakken. Artikel 6. Begrenzing mogelijkheden vakkenkeuze kandidaten 1. De kandidaten kiezen, met inachtneming van dit hoofdstuk, in welke vakken zij examen willen afleggen. Voor leerlingen geldt deze keuze voor zover het bevoegd gezag al dan niet in samenwerking met het bevoegd gezag van een of meer andere scholen - hen in de gelegenheid heeft gesteld zich op het examen in die vakken voor te bereiden. Indien sprake is van samenwerking tussen scholen, is artikel 2 van het Besluit samenwerking VO- BVE van toepassing. 2. De kandidaten kunnen, voor zover het bevoegd gezag hun dat toestaat, in meer vakken examen afleggen dan in de vakken die ten minste tezamen een eindexamen vormen. Een examen als bedoeld in de eerste volzin heeft geen betrekking op vakken die overeenkomen met vakken die onderdeel zijn van dat eindexamen. 3. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing op kandidaten die deeleindexamen afleggen. 4. Indien het eindexamen één of meer vakken omvat van een andere schoolsoort dan die waarvoor de kandidaat is ingeschreven, behoort ten minste één vak tot de voorgeschreven eindexamenvakken van de schoolsoort van inschrijving. Artikel 7. Eindexamen vwo 1. Het eindexamen vwo omvat: a. de vakken van het gemeenschappelijk deel van elk profiel, genoemd in artikel 26b, eerste lid, van het Inrichtingsbesluit WVO, daaronder tevens begrepen een profielwerkstuk; b. de vakken van het profieldeel van één der profielen, genoemd in artikel 26b, derde t/m zesde lid, van het Inrichtingsbesluit WVO, en c. ten minste één vak met een normatieve studielast van tenminste 440 uur van het vrije deel van elk profiel, genoemd in artikel 26b, zevende lid, van het Inrichtingsbesluit WVO, met dien verstande dat door het bevoegd gezag vast te stellen vakken onderdeel zijn van het eindexamen uitsluitend voor zover Onze Minister daarvoor goedkeuring heeft verleend, en d. de rekentoets. 2. In afwijking van lid 1 is de kandidaat bij het eindexamen vrijgesteld van de vakken culturele en kunstzinnige vorming en lichamelijke opvoeding van het gemeenschappelijk deel. 3. In afwijking van lid 1 is die kandidaat vrijgesteld van de rekentoets die in het bezit is van het diploma havo of het diploma van een leerweg in het vmbo en die in plaats van de rekentoets zoals deze is vastgesteld voor het eindexamen havo of het eindexamen van een leerweg in het vmbo, de rekentoets heeft afgelegd zoals deze is vastgesteld voor het eindexamen vwo. 4. In afwijking van lid 1 is de kandidaat die in het bezit is van het diploma havo vrijgesteld van de volgende vakken van het gemeenschappelijk deel: algemene natuurwetenschappen en maatschappijleer. 5. In afwijking van lid 1 is de kandidaat die in het bezit is van het diploma havo, en die in plaats van de vakken, genoemd in artikel 26c van het Inrichtingsbesluit WVO examen heeft afgelegd in een of meer overeenkomstige vakken van artikel 26b van het Inrichtingsbesluit WVO, bij het eindexamen vrijgesteld van dit vak of deze vakken. 6. In afwijking van lid 1 kan de kandidaat bij het eindexamen ontheffing worden verleend van de taal, genoemd in artikel 26b, eerste lid onder c, van het Inrichtingsbesluit WVO, in de volgende gevallen: a. de leerling heeft een stoornis die specifiek betrekking heeft op taal of een zintuiglijke stoornis die effect heeft op taal, b. de leerling heeft een andere moedertaal dan de Nederlandse taal, of c. de leerling volgt onderwijs in het profiel natuur en techniek of het profiel natuur en gezondheid en de taal verhindert naar verwachting een succesvolle afronding van de opleiding. 7. Bij ontheffing op grond van het zesde lid wordt de taal vervangen door een van de vakken, genoemd in artikel 26b, derde t/m zesde lid, of in het zevende lid, onder c of d, van het Inrichtingsbesluit WVO met een normatieve studielast van tenminste 440 uren, naar keuze van de leerling, voor zover het bevoegd gezag deze als zodanig aanbiedt. 8. In afwijking van lid 1 is de kandidaat die op grond van artikel 12 van de Beleidsregel verstrekking LOOT-licentie VO dan wel artikel 13 van de Beleidsregel verstrekking DAMU-licentie VO ontheffing heeft verkregen voor een of meer van de in die artikelen genoemde vakken, bij het eindexamen vrijgesteld van dat vak of die vakken.

15 14 Artikel 8. Vrijstellingen vavo 1. a. De kandidaat is vrijgesteld van de rekentoets of van het examen in een vak op grond van een examen vwo, indien voor de overeenkomstige rekentoets of het overeenkomstige vak een eindcijfer 6 of hoger of een daarmee overeenkomende waardering is behaald. b. De kandidaat die vanuit het mbo terugkeert in het vavo is vrijgesteld van de rekentoets indien hij in het mbo het onderdeel rekenen tenminste gelijk aan het bij de nieuwe vavo-opleiding behorende niveau met tenminste een cijfer 6 heeft behaald, en indien er na het studiejaar waarin hij dit onderdeel rekenen heeft afgelegd nog geen twee schooljaren zijn verstreken. c. De kandidaat is vrijgesteld van het profielwerkstuk, indien reeds eerder een profielwerkstuk is gemaakt dat betrekking heeft op een of meer vakken van het vwo, behorende tot het profiel van de kandidaat en waarvoor een eindcijfer 6 of hoger is behaald. 2. Het eerste lid is uitsluitend van toepassing indien na het jaar waarin het eindcijfer of de beoordeling is vastgesteld, nog geen 10 jaren zijn verstreken. 3. De kandidaat is eveneens vrijgesteld wanneer het eindcijfer 5 of 4 is behaald, mits hij voldoet aan de voorwaarden van artikel 19 van dit reglement om te slagen voor het eindexamen. 4. Bij ministeriële regeling kunnen nadere voorschriften worden gegeven voor de toepassing van het eerste lid. Artikel 9. Ontheffingen vavo op verzoek 1. Indien de kandidaat op grond van eerder gevolgd onderwijs aantoonbaar in het bezit is van voldoende kennis en vaardigheden ter zake van een examenvak of de rekentoets, kan het CvTE op verzoek van de kandidaat ontheffing verlenen voor het desbetreffende vak respectievelijk de rekentoets. De ontheffing kan slechts worden verleend op basis van een diploma, getuigschrift, certificaat of ander bewijsstuk, al of niet behaald in Nederland, dat door het CvTE wordt aanvaard als bewijs van voldoende kennis en vaardigheden. Indien het CvTE dit nodig oordeelt, onderzoekt het college of de kandidaat in het bezit is van voldoende kennis en vaardigheden. 2. Het eerste lid is uitsluitend van toepassing indien na het jaar waarin het in dat lid bedoelde diploma, getuigschrift, certificaat of ander bewijsstuk is vastgesteld, nog geen tien jaren zijn verstreken. 3. Tot de in het eerste lid bedoelde diploma s, getuigschriften, certificaten en andere bewijsstukken behoren in elk geval die betreffende het Internationaal Baccalaureaat, het Europees Baccalaureaat en die betreffende het overeenkomstige onderwijs in een lidstaat van de Europese Unie. 4. Indien het CvTE de gevraagde ontheffing verleent, verstrekt het college de verzoeker een bewijs van ontheffing, en zendt het college onze Minister een afschrift daarvan. 5. Het bewijs van ontheffing vermeldt de gronden van de ontheffing, het tijdstip van het verrichten van de onderwijs- en examenprestatie waarop de ontheffing berust, en gaat in voorkomend geval vergezeld van een verklaring betreffende het in het eerste lid bedoelde onderzoek naar de kennis en de vaardigheden van de examenkandidaat, of naar de in het eerste lid bedoelde bewijsstukken. 6. Onze Minister stelt het model van het bewijs van ontheffing vast. 7. Een verzoek om ontheffing wordt schriftelijk ingediend bij het CvTE, onder overlegging van een uittreksel uit het geboorte- of persoonsregister en een gewaarmerkte fotokopie van het diploma, getuigschrift, certificaat of andere bewijsstuk waarop het verzoek om ontheffing berust.

16 15 HOOFDSTUK III. REGELING VAN HET EINDEXAMEN Artikel 10. Examenreglement en programma van toetsing en afsluiting 1. De examencommissie vavo stelt een examenreglement vast. Het examenreglement bevat in elk geval de maatregelen, bedoeld in artikel 5 van het Eindexamenbesluit, en de toepassing daarvan, alsmede regels met betrekking tot de organisatie van het eindexamen, de gang van zaken tijdens het eindexamen, de herkansingsmogelijkheden van het schoolexamen en de samenstelling en het adres van de commissie van beroep. Ten aanzien van de herkansing wordt in elk geval bepaald, in welke gevallen een herkansing mogelijk is. 2. Jaarlijks voor 1 oktober stelt de examencommissie vavo een programma van toetsing en afsluiting vast. Hierin staat voor het desbetreffende schooljaar in elk geval aangegeven: a. welke onderdelen van het examenprogramma in het schoolexamen worden getoetst; b. de inhoud van de onderdelen van het schoolexamen; c. de wijze waarop en de tijdvakken waarbinnen de schoolexamenonderdelen plaatsvinden, de herkansing daaronder mede begrepen; d. de wijze van herkansing van het schoolexamen, alsmede e. de regels voor de wijze waarop het cijfer voor het schoolexamen voor een kandidaat tot stand komt. 3. Het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting worden door de examencommissie vavo voor 1 oktober toegezonden aan de inspectie en verstrekt aan de kandidaten. Artikel 11. Schoolexamen 1. Het bevoegd gezag bepaalt het tijdstip waarop het schoolexamen aanvangt. 2. Het schoolexamen wordt afgesloten voor de aanvang van het eerste tijdvak, bedoeld in artikel 12 van dit examenreglement. 3. De examencommissie vavo kan in afwijking van het tweede lid een kandidaat die ten gevolge van ziekte of een andere van zijn wil onafhankelijke omstandigheid het schoolexamen in één of meer vakken niet heeft kunnen afsluiten voor de aanvang van het eerste tijdvak, in de gelegenheid stellen het schoolexamen in dat vak of in die vakken af te sluiten vóór het centraal examen in dat vak of die vakken, doch na de aanvang van het eerste tijdvak. 4. Het geheel van de onderdelen van het schoolexamen wordt per vak gedocumenteerd in een examendossier. Dit dossier bestaat minimaal uit de opgaven, het gemaakte werk, de beoordelingsnormen en de behaalde resultaten der verschillende schoolexamenonderdelen. 5. Van iedere beoordeling die bij het bepalen van het eindoordeel over een kandidaat meetelt, stelt de examinator de kandidaat zo spoedig mogelijk in kennis. 6. De examinator levert de eindcijfers voor het schoolexamen op een jaarlijks vast te stellen datum voor de aanvang van het centraal examen in bij de secretaris van het eindexamen, met dien verstande, dat de cijfers voor de afzonderlijke onderdelen per vak zo spoedig mogelijk na de gehouden toets bij de secretaris van het eindexamen moeten worden ingeleverd. 7. Voor de aanvang van het centraal examen maakt de examencommissie vavo aan de kandidaat bekend, voor zover van toepassing, welk cijfer of welke cijfers hij heeft behaald voor het schoolexamen. 8. a. Het eindcijfer van een vak met alleen een schoolexamen wordt uitgedrukt in een cijfer uit een schaal van cijfers lopende van 1 tot en met 10. Dit eindcijfer komt tot stand door eerst af te ronden op één decimaal en vervolgens op een geheel getal. Indien na afronding op de decimaal het eerste cijfer achter de komma een 4 of lager is, wordt naar beneden en indien dat cijfer een 5 of hoger is, naar boven afgerond. b. Indien in een vak tevens centraal examen wordt afgelegd, worden schoolexameneindcijfers gebruikt van 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal. 9. Het profielwerkstuk moet uiterlijk zijn afgesloten in maart van het eindexamenjaar. In geval van ziekte van de kandidaat of een bijzondere van zijn wil onafhankelijke omstandigheid kan de docent in overleg met de betrokken kandidaat en de examencommissie vavo een andere uiterste datum ter voltooiing van het profielwerkstuk vaststellen. De kandidaat dient zich daartoe zo spoedig mogelijk in verbinding te stellen met de docent. Indien hij dit verzuimt, kunnen maatregelen getroffen worden overeenkomstig artikel 4, tweede lid van dit examenreglement.

17 10. Ten aanzien van de te toetsen schoolexamenonderdelen geldt het volgende: 16 Toetsen - toetsen worden op school gemaakt op vastgestelde momenten in de toetsperioden of tijdens de les; - de examinator beoordeelt een gemaakte toets met een cijfer uit een schaal van 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal; - een gemaakte toets is onder voorwaarden herkansbaar; zie lid 12 van dit artikel; - een gemiste toets kan onder voorwaarden alsnog afgelegd worden op een door de school vastgesteld uiterst tijdstip; zie lid 13 van dit artikel; - wie een toets of toetsen niet heeft gemaakt, heeft voor de betreffende toets(en) géén schoolexamencijfer gescoord en kan derhalve het schoolexamen van het betreffende vak niet afronden. Dit leidt bij de vakken met een centraal examen tot uitsluiting van het centraal examen van het betreffende vak (in geval van bijzondere omstandigheden zie lid 3 van dit artikel). Tussentoetsen en Tussenopdrachten - tussentoetsen/tussenopdrachten worden op school gemaakt op vastgestelde momenten tijdens de les of in de toetsperioden; - de examinator beoordeelt een gemaakte tussentoets/tussenopdracht met een cijfer uit een schaal van 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal; - een gemaakte tussentoets/tussenopdracht is onder voorwaarden herkansbaar; zie lid 12 van dit artikel; - een gemiste tussentoets/tussenopdracht kan onder voorwaarden alsnog afgelegd worden op een door de school vastgesteld uiterst tijdstip; zie lid 13 van dit artikel; - wie een tussentoets/tussenopdracht of tussentoetsen/tussenopdrachten niet heeft gemaakt, heeft voor de betreffende tussentoets(en)/tussenopdracht(en) géén cijfer gescoord; bij de bepaling van het schoolexamencijfer tussentoetsen/tussenopdrachten wordt/worden de betreffende tussentoets(en)/tussenopdracht(en) wel meegewogen; - wie geen enkele tussentoets/tussenopdracht heeft gemaakt, heeft géén schoolexamencijfer tussentoetsen/tussenopdrachten gescoord en kan derhalve het schoolexamen van het betreffende vak niet afronden. Dit leidt bij de vakken met een centraal examen tot uitsluiting van het centraal examen van het betreffende vak (in geval van bijzondere omstandigheden zie lid 3 van dit artikel). - het schoolexamencijfer tussentoetsen/tussenopdrachten wordt bepaald: bij 1 t/m 5 voorgeschreven tussentoetsen/tussenopdrachten door het behaalde cijfer (de behaalde cijfers) voor de betreffende tussentoets(en)/tussenopdracht(en) bij 6 of meer voorgeschreven tussentoetsen/tussenopdrachten door de vijf hoogste tussentoetscijfers/tussenopdrachtcijfers. De praktische opdracht zaakvakken - wordt op school of thuis gemaakt en op een vastgesteld uiterst moment ingeleverd; - de examinator beoordeelt een gemaakte praktische opdracht met een cijfer uit een schaal van 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal; - de praktische opdracht is niet herkansbaar; zie lid 12, onderdeel c, van dit artikel; - een op het uiterst tijdstip niet ingeleverde praktische opdracht kan niet alsnog ingeleverd worden; zie lid 13, onderdeel c, van dit artikel; - wie de praktische opdracht op het vastgestelde uiterste tijdstip niet ingeleverd of wie de praktische opdracht niet gemaakt heeft, heeft voor dit onderdeel géén schoolexamencijfer gescoord en kan derhalve het schoolexamen van het betreffende vak niet afronden. Dit leidt bij de vakken met een centraal examen tot uitsluiting van het centraal examen van het betreffende vak (in geval van bijzondere omstandigheden zie lid 3 van dit artikel).

18 Handelingsdelen - handelingsdelen (zoals dossieropdrachten talen) worden op school gemaakt op vastgestelde momenten tijdens de les; - de handelingsdelen worden als afgerond beschouwd indien zij met minimaal naar behoren zijn beoordeeld; - wie een handelingsdeel niet maakt, scoort geen naar behoren ; - een gemist of niet gemaakt handelingsdeel kan onder voorwaarden alsnog gemaakt worden tot een door de school vastgesteld uiterst tijdstip; zie lid 13, onderdeel d, van dit artikel; - indien een gemaakt handelingsdeel niet met minimaal naar behoren beoordeeld is, wordt de kandidaat de gelegenheid geboden te werken aan de voltooiing dan wel verbetering ervan tot een door de school vastgesteld uiterst tijdstip; zie lid 13, onderdeel d, van dit artikel; - indien het handelingsdeel dan opnieuw niet met minimaal naar behoren is beoordeeld, volgt uitsluiting van het toetsdeel van het schoolexamen van het betreffende vak. Dit leidt bij de vakken met een centraal examen tot uitsluiting van het centraal examen van het betreffende vak (in geval van bijzondere omstandigheden zie lid 3 van dit artikel) Aanwezigheid tijdens schoolexamenonderdelen a. De school stelt aanwezigheid tijdens alle onderdelen van het schoolexamen verplicht. De school verplicht de kandidaat zich bij verhindering voor de aanvang van het betreffende schoolexamenonderdeel af te melden bij de administratie van de school. Deze stelt de docent, de voorzitter of de secretaris van de examencommissie vavo hiervan in kennis. b. De kandidaat stelt de voorzitter of de secretaris van de examencommissie vavo persoonlijk in kennis van langdurige afwezigheid op grond van zeer bijzondere omstandigheden (bijv. ernstige ziekte). c. Afwezigheid tijdens enig onderdeel van het schoolexamen wordt als onregelmatigheid beschouwd. De examencommissie vavo kan maatregelen nemen volgens artikel 4 van het examenreglement. 12. Herkansingsregeling schoolexamen a. Het recht op herkansing binnen een vak vervalt indien tijdens de door het bevoegd gezag vastgestelde herkansingsdata (zie onderdeel e) gebruik wordt gemaakt van het recht op inhalen binnen datzelfde vak. b. De kandidaat heeft in ieder vak recht op herkansing van maximaal één van de volgende onderdelen van het schoolexamen: of één (tussen)toets of één tussenopdracht. Het maximaal aantal vakken waarin herkanst mag worden, bedraagt drie. c. De praktische opdracht zaakvakken is niet herkansbaar. d. Mondelinge toetsen zoals spreek-/gespreksvaardigheid bij de talen en het balansgesprek over het leesdossier bij Nederlandse taal en literatuur zijn niet herkansbaar. e. Herkansing van een (tussen)toets of tussenopdracht vindt eenmaal per schooljaar plaats, en wel op door het bevoegd gezag vastgestelde uiterste data. f. Het hoogst behaalde cijfer telt als definitief eindcijfer voor een (tussen)toets of tussenopdracht. g. Herkansing is niet mogelijk indien de (tussen)toets of tussenopdracht met een 1 is gehonoreerd ten gevolge van fraude. 13. Inhaalregeling schoolexamen a. Indien tijdens de door het bevoegd gezag vastgestelde herkansingsdata (zie lid 12, onderdeel e) gebruik wordt gemaakt van het recht op herkansing binnen een vak, vervalt het recht op inhalen binnen datzelfde vak. b. De kandidaat heeft in ieder vak recht op het inhalen van maximaal één van de volgende onderdelen van het schoolexamen: of één (tussen)toets of één tussenopdracht. Het maximaal aantal vakken waarin ingehaald mag worden, bedraagt het aantal vakken waarvoor de kandidaat zich heeft ingeschreven. c. De praktische opdracht zaakvakken is niet inhaalbaar. d. Per vak heeft de kandidaat recht op het inhalen van gemiste handelingsdelen, en wel tot een door de school vastgesteld uiterst tijdstip. e. Inhalen van het betreffende schoolexamenonderdeel vindt eenmaal per schooljaar plaats, en wel op door het bevoegd gezag vastgestelde uiterste data. f. De examencommissie vavo kan in afwijking van het gestelde in lid d en e een kandidaat die ten gevolge van ziekte of een andere van zijn wil onafhankelijke omstandigheid het schoolexamen niet heeft kunnen afsluiten, alsnog in de gelegenheid stellen het betreffende schoolexamen voor de aanvang van het eerste tijdvak van het centraal examen af te ronden, bij de vakken met een centraal examen zelfs na aanvang van het eerste tijdvak, doch uiterlijk vóór het centraal examen in dat vak. g. Bij langdurige afwezigheid op grond van zeer bijzondere omstandigheden (bijv. ernstige ziekte van de kandidaat) is het alsnog afleggen van een reeks gemiste schoolexamenonderdelen als uitzondering mogelijk. Elk geval wordt door de examencommissie vavo in overleg met de examinatoren afzonderlijk beoordeeld.

19 Bij mogelijke geschillen doet de examencommissie vavo, in overleg met de examinatoren en na de betrokkenen te hebben gehoord, een uitspraak. Voor zover het geschil betrekking heeft op een toegekend cijfer schoolexamen dan wel op de wijze waarop het schoolexamenonderdeel is afgenomen, de zwaarte van de opgaven e.d., dient de kandidaat binnen een termijn van 2 weken, nadat hij van de beoordeling van zijn werk op de hoogte is gesteld, schriftelijk en gemotiveerd zijn bezwaar aan de examencommissie vavo mee te delen, die daarop de kandidaat hoort. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. De examencommissie vavo deelt zijn beslissing mede aan de kandidaat, zo mogelijk mondeling en in ieder geval schriftelijk. De schriftelijke mededeling wordt tegelijkertijd in afschrift verzonden aan de wettelijke vertegenwoordigers van de kandidaat, indien deze minderjarig is. 15. De kandidaat kan tegen een beslissing van de examencommissie vavo in beroep gaan bij de Commissie van Beroep voor de Examens genoemd in artikel 4. Het beroep wordt binnen vijf dagen nadat de beslissing aan de kandidaat is bekendgemaakt, schriftelijk ingesteld bij de commissie van beroep. De commissie stelt een onderzoek in en beslist binnen twee weken na ontvangst van het beroepsschrift, tenzij zij deze termijn gemotiveerd heeft verlengd met ten hoogste twee weken. De commissie stelt bij haar beslissing zo nodig vast op welke wijze de kandidaat alsnog in de gelegenheid zal worden gesteld het schoolexamen geheel of gedeeltelijk af te leggen. De commissie deelt haar beslissing schriftelijk mede aan de kandidaat, de examencommissie vavo, de inspectie en aan de wettelijke vertegenwoordigers van de kandidaat, indien deze minderjarig is. 16. Eventuele nadere voorschriften zullen tijdig aan de kandidaat worden meegedeeld. 17. De school stelt zich niet verantwoordelijk voor mededelingen over zaken betreffende schoolexamen en centraal examen, gedaan door andere personen dan de voorzitter en secretaris van de eindexamencommissie vavo.

20 19 HOOFDSTUK IV. CENTRAAL EXAMEN Artikel 12. Tijdvakken en afneming centraal examen 1. Het centraal examen kent een eerste, tweede en derde tijdvak. 2. Het eerste en tweede tijdvak worden afgenomen in het laatste leerjaar. 3. Het derde tijdvak wordt aansluitend aan het laatste leerjaar afgenomen door het CvTE. 4. Het CvTE kan vakken aanwijzen waarin wegens het zeer geringe aantal kandidaten, het centraal examen in het tweede tijdvak wordt afgenomen door het CvTE. 5. Bij toepassing van het derde of vierde lid gelden de volgende regels: a. de examencommissie vavo deelt aan Onze Minister mee welke kandidaten het centraal examen zullen afleggen en in welke vakken; b. de kandidaten leveren de opgaven, de door hen gemaakte aantekeningen alsmede andere door hen gemaakte stukken in bij een van de toezichthouders. Het CvTE bepaalt, in welke gevallen wordt afgeweken van de eerste volzin, alsmede in welke gevallen en op welk tijdstip de opgaven, de aantekeningen en de andere stukken, bedoeld in die volzin, aan de kandidaten worden teruggegeven; c. het CvTE deelt het door de kandidaat behaalde cijfer voor het centraal examen mee aan de examencommissie vavo. 6. Het CvTE kan bepalen dat een toets wordt afgenomen op een tijdstip dat is gelegen voor de aanvang van het eerste tijdvak. Artikel 13. Regels omtrent het centraal examen 1. De examencommissie vavo zorgt ervoor, dat de opgaven voor het centraal examen geheim blijven tot de aanvang van de toets waarbij deze opgaven aan de kandidaten worden voorgelegd. 2. Tijdens een toets van het centraal examen worden aan de kandidaten geen mededelingen van welke aard ook, aangaande de opgaven gedaan, uitgezonderd mededelingen van het CvTE. 3. De examencommissie vavo draagt er zorg voor dat het nodige toezicht bij het centraal examen wordt uitgeoefend. 4. Een kandidaat die te laat komt, mag tot uiterlijk een half uur na de aanvang van de toets tot die toets worden toegelaten. 5. Het is de kandidaten niet toegestaan om binnen een uur na aanvang van de toets te stoppen met die toets en vervolgens het examenlokaal te verlaten. 6. Gedurende het examen is het de kandidaat niet geoorloofd zich zonder toestemming van de toezichthouders uit het examenlokaal te verwijderen. 7. De aan de kandidaten voorgelegde opgaven voor een toets van het centraal examen blijven in het examenlokaal tot het einde van die toets. 8. De toezichthouders nemen het gemaakte werk van de kandidaat in; aan het einde van de zitting controleert één van de toezichthouders of alle kandidaten hun werk hebben ingeleverd. 9. De toezichthouders maken een proces-verbaal op en leveren dit samen met het gemaakte examenwerk in bij de examencommissie vavo. 10. Het werk wordt gemaakt op papier, gewaarmerkt en verstrekt door of vanwege de examencommissie vavo, tenzij door het CvTE ander papier is verstrekt. De kandidaat voorziet het papier van zijn naam en examennummer. Kladpapier wordt gewaarmerkt en verstrekt door of vanwege de examencommissie vavo. 11. De kandidaat mag slechts die hulpmiddelen gebruiken die het CvTE heeft toegestaan. Deze hulpmiddelen kunnen door de examencommissie vavo of de toezichthouder gecontroleerd worden. 12. De examencommissie vavo maakt voor de aanvang van het examen de kandidaten nadrukkelijk opmerkzaam op de voorschriften vastgelegd in de voorgaande leden van dit artikel en in artikel 4, eerste en tweede lid.