VOGELGRIEP AVIAIRE INFLUENZA

Transcriptie

1 VOGELGRIEP AVIAIRE INFLUENZA Bestemd voor: Medewerkers Vogelopvangcentra Onderwerp: Vogelgriep Aviaire Influenza Datum: 1 december 2016 Inleiding Dit document is als houvast opgesteld door de werkgroep Aviaire Influenza van de BvVN. Rondom een uitbraak van vogelgriep heerst altijd heel veel onduidelijkheid. Om alle partijen te informeren en duidelijkheid te verkrijgen bij het ministerie en NVWA houdt deze werkgroep zich bezig met informatievoorziening naar collega opvangcentra, dierenambulances, gemeentes, politie enzovoorts. Voor meer informatie kijk op op deze site is alle informatie geclusterd te vinden. De officiële berichtgevingen van het ministerie, nieuwsberichten enzovoorts worden hier weergegeven. Op welke plaatsen is momenteel vogelgriep vastgesteld? Monnickendam, Edam, Volendam, Medemblik, Zeewolde, Rotterdam, Werkendam, Oostzaan, Durgerdam, Wormer en Texel Is een pluimveebedrijf besmet? Ja, op 26 november 2016 is vogelgriep vastgesteld bij een bedrijf met vleeseenden in Biddinhuizen. Dit bedrijf heeft nog drie andere locaties welke preventief geruimd zijn. Er is een vervoersbeperkingsgebied ingesteld rondom 10 kilometer van dit bedrijf. (zie kaart bijlage I) Op 1 december 2016 is er op een tweede bedrijf in Biddinghuizen vogelgriep vastgesteld. Wat zijn de nu geldende maatregelen? 1. Er is een ophok- en afschermplicht voor alle vogels ongeacht of dit nu een commercieel bedrijf is of niet. 2. Er is een vervoersbeperkingsgebied ingesteld 10 kilometer rondom Biddinghuizen. 3. Er geld een verbod op vogelshows en andere evenementen waar vogels bij elkaar komen. 4. Er geld een jachtverbod op in het wild levende dieren. 5. Bij zieke/gewonde dieren binnen de 10 kilometerzone rondom Biddinghuizen mogen dieren niet verplaatst worden, ze dienen ter plaatse ingeslapen te worden door een dierenarts. Na euthanasie het kadaver als mogelijk besmet kadaver verpakken en afvoeren. (zie bijlage III) Welke vogels zijn gevoelig? Bekijk hiervoor de lijst Doelsoorten aviaire influenza surveillance bij in het wild leven vogels. Advies is om deze geprint, al dan niet via andere media onder de aandacht te brengen binnen uw medewerkers. (zie bijlage II) Waar moeten wij op letten bij de vogels? 1. Houd goed in de gaten welke diersoorten gevoelig zijn. (Zie bijlage II) 2. Let op de volgende symptomen: a. Niezen b. Dieren die zonder aanwijsbare oorzaak gewicht verliezen c. Dieren met diarree d. Dieren met uitvloeiing uit snavel, neus, ogen of cloaca e. Open wonden zonder directe aanleiding (bv hond, kat, auto) f. Sterk afwijkend gedrag g. Draaien met de kop (en hals) h. Zwelling van de kop met mogelijk ook blauwe verkleuring i. Niet kunnen staan terwijl er geen letsel aan de poten is j. Vleugels niet goed op kunnen houden zonder dat er letsel aan de vleugels is Wat moeten wij in deze gevallen doen? 1. Draag handschoenen, mondkapje en een disposable schort/overall. 2. Registreer je bevindingen. 3. Meld dit aan de beheerder. Auteur: Werkgroep Aviaire Influenza BvVn / Meer informatie: / 1 december 2016

2 Bijlage I Vervoersbeperkingsgebied Biddinghuizen 10km Beperkingsgebied HPAI (Vogelgriep) Vogelgriep Vervoersbeperking versie: 1.0 definitief datum: Bron: Auteursrechten- en databankrechten: Topografische Dienst Kadaster, 2012 RVO: Analyse, Selectie en Beschikbaar stellen, Assen Vervoersbeperkinggebied Esri Nederland & Community Maps Contributors 1:

3 Bijlage II Doelsoorten van aviaire influenza surveillance bij in het wild levende vogels (deel 1/2) Aviaire influenza surveillance wordt uitgevoerd bij in het wild levende vogelsoorten, in het bijzonder bij de vogelsoorten waarvan is aangetoond dat zij een hoger risico lopen om met het hoog-pathogene aviaire influenza H5N1-virus (HPAI H5N1- virus) te worden besmet en dit virus over te dragen. Dit zijn de zogenaamde doelsoorten. Een lijst hiervan staat in Bijlage II van het Besluit 2010/367/EU betreffende de uitvoering van AI surveillanceprogramma s door EU lidstaten. In Nederland komen 48 doelsoorten voor, hier afgebeeld. EENDEN ANATIDAE Knobbelzwaan Cygnus olor Kleine Zwaan Cygnus bewickii Wilde Zwaan Cygnus cygnus Rotgans Branta bernicla (Foto: Saxifraga-Jan Nijendijk) (Foto: Roy Slaterus) Brandgans Branta leucopsis Roodhalsgans Branta ruficollis Grote Canadese Gans Branta canadensis Kleine rietgans Anser brachyrhynchus (Foto: Roy Slaterus) Grauwe Gans Anser anser Toendrarietgans Anser serrirostris Kolgans Anser albifrons Dwerggans Anser erythropus (Foto: Saxifraga-Rik Kruit) (Foto: Saxifraga-Janus Verkerk) Nonnetje Mergellus albellus Krooneend Netta rufina Tafeleend Aythya ferina Kuifeend Aythya fuligula (Foto: Saxifraga-Jan C. van der Straaten) (Foto: Saxifraga-Ab H. Beers) Zomertaling Anas querquedula Slobeend Anas clypeata Krakeend Anas strepera Smient Anas penelope (Foto: Saxifraga-Jan Nijendijk) (Foto: Saxifraga-Peter Meininger) Wilde Eend Anas plathyrhynchos Pijlstaart Anas acuta Wintertaling Anas crecca Muskuseend Cairina moschata (Foto: Saxifraga-Jaap Schelvis) 16 Nov 2014 DWHC Sovon &

4 Doelsoorten van aviaire influenza surveillance bij in het wild levende vogels (deel 2/2) Dankzij mensen in het veld die dood-aangetroffen exemplaren van deze doelsoorten (en van nauw verwante wilde vogelsoorten) melden en inzenden, worden in Nederland elk jaar exemplaren bemonsterd voor onderzoek op het voorkomen van aviaire influenza virussen (moleculaire detectie m.b.v. PCR en/of virusisolatie). Vindt u ook een vers-dood exemplaar van een doelsoort, en zou u die eventueel willen inzenden? Meld het dan via of of neem contact met ons op (dwhc@uu.nl, ). FUTEN PODICIPEDIDAE RALLEN RALLIDAE Dodaars Tachybaptus ruficollis Fuut Podiceps cristatus Geoorde Fuut Podiceps nigricollis Meerkoet Fulica altra OOIEVAARS CICIONIIDAE REIGERS ARDEIDAE AALSCHOVERS PHALOCROCORACIDAE Ooievaar Ciconia ciconia Blauwe Reiger Ardea cinerea Aalscholver Phalacrocorax carbo (Foto: Saxifraga-Ab H. Baars) PLEVIEREN CHARADRIIDAE Goudplevier Pluvialis apricaria (Foto: Saxifraga-Jan Nijendijk) (Foto: Saxifraga-Ab H. Baars) (Foto: Saxifraga-Ab H. Baars) STRANDLOPERS SCOLOPACIDAE MEEUWEN LARIDAE Kievit Vanellus vanellus Grutto Limosa limosa Kemphaan Calidris pugnax Kokmeeuw Chroicocephalus ridibundus (Foto: Saxifraga-Jan Nijendijk) SPERWERS ACCIPITRIDAE Stormmeeuw Larus canus Bruine Kiekendief Circus aeruginosus Sperwer Accipiter nisus Havik Accipiter gentilis () (Foto: Saxifraga-Martin Mollet) (Foto: Saxifraga-Martin Mollet) Rode Wouw Milvus milvus Zwarte Wouw Milvus migrans Ruigpootbuizerd Buteo lagopus Buizerd Buteo buteo (Foto: Saxifraga-Mark Zekhuis) (Foto: Saxifraga-Mark Zekhuis) (Foto: Saxifraga-Martin Mollet) UILEN STRIGIDAE VALKEN FALCONIDAE KRAAIEN CORVIDAE Oehoe Bubo bubo Torenvalk Falco tinnunculus Slechtvalk Falco peregrinus Ekster Pica pica (Foto: Saxifraga-Mark Mollet) (Foto: Saxifraga-Rik Kruit) 16 Nov 2014 DWHC Sovon &

5 Bijlage III Handleiding voor het hanteren en verpakken van karkassen Risico s Risico's bij het hanteren en verpakken van kadavers zijn laag, mits de vinder goede voorzorgsmaatregels neemt. In het bijzonder dient de inzender elk contact met bloed of lichaamsvloeistoffen van het dier vermijden, en voorkomen geprikt of gesneden te worden door bek, tanden, klauwen, en gereedschap. Verpakking en koeling Met een goed dubbel verpakt kadaver wordt voorkomen dat het kadaver de omgeving besmet tijdens transport. Verpakte kadavers liefst gekoeld bewaren (+4º C) en binnen uur aanleveren. Hieronder volgen drie verschillende manieren om, bij het inpakken, de kadavers op te pakken: OPTIE A: Met deze optie tilt u met handschoenen het kadaver op om het in de eerste zak te stoppen. OPTIE B: Met deze optie brengt u de eerste zak over het kadaver, en tilt en rolt U het in de zak (dit kan alleen bij kleine karkassen). OPTIE C: Met deze optie tilt u het kadaver op met gereedschap, zoals een schop of een grote tang. OPTIE A: Stap A1 Bescherm uzelf en trek wegwerp handschoenen aan (vinyl, PVC, latex [indien niet allergisch], nitril, of rubber handschoen) Stap A2 Gebruik twee zware lekdichte sterke plastic zakken van de juiste grootte. De zakken moeten dik genoeg zijn om niet geperforeerd te worden door snavels, klauwen, nagels, enz. Ze moeten voldoende groot zijn om het karkas te omvatten en goed afgesloten te kunnen worden (bij voorkeur met bindbandjes, eventueel touw). Open een zak, en rol de openzijde van de zak voor de helft naar buiten toe om (Fotos 2a & 2b). Leg de zak als een mandje neer op een niet door het kadaver besmette ondergrond en doe hetzelfde met de andere zak (Foto 2c). 2a 2b 2c 1

6 3 Stap A3 a Leg deze ook als een mandje neer, op een schoon oppervlak (Foto 3). Stap A4 4 Til het kadaver op met de met handschoenen bedekte handen en leg het voorzichtig in de eerste zak, zonder uw kleding of de buitenkant van de zak te besmetten (Foto 4). Als het kadaver scherpe puntige uiteinden heeft kunnen deze eventueel met kranten omwikkeld worden om perforatie van de zak te voorkomen. Stap A5 5a 5b Uw handschoenen zijn nu vies. U verwijdert de vuile handschoenen door ze binnenstebuiten te trekken. Pak met een handschoen de andere aan de buitenzijde beet ter hoogte van de pols (Foto 5a), trek deze binnenste buiten (Foto 5b) en laat het in de zak met het kadaver vallen. Verwijder nu de tweede handschoen door die ook binnenstebuiten te trekken, waarbij nu de onbedekte vingers alleen de binnenzijde van de handschoen aanraken (Fotos 5c & 5d). Laat de tweede handschoen ook in zak met het kadaver vallen. 5 4 c 5d U kunt nu voor de zekerheid een schoon paar handschoenen aan doen (zie Fotos 1a t/m 1d), maar normaliter blijven ze nu verder schoon. 2

7 Stap A6 6 Rol nu voorzichtig de eerste zak helemaal af zonder de binnenkant aan te raken (Foto 6). Stap A7 7 Sluit de zak goed af met bindbandje en label (Foto 7). Op het label staat: species en eventueel nummer (bv. wildmerknummer), naam, adres en telefoon nummer van de vinder, datum en plaats van vondst/afschot. Stap A8 Plaats vervolgens de eerste zak in de tweede zak, zonder de buitenkant aan te raken (Foto 8a), verwijder indien van toepassing nu ook het tweede paar handschoenen zoals boven vermeld. (Fotos A5a-d & Foto 8b). 8a F t 8b F t Rol de tweede zak af en sluit deze ook af met een bindbandje, adresseer en label (Fotos 6, 7, 8c-d). U hebt schoon gewerkt, maar was toch uit voorzorg uw handen met water en zeep als mogelijk en ontsmet ze. 8c F t 8d F t 9a 3

8 OPTIE B: Stap B1 als Stap A1 (u kunt voor de zekerheid een paar handschoenen aan doen, maar normaliter blijft u schoon). Stap B2 als Stap A2 9b Stap B3 U brengt de halverwege opgerolde Zak 1 binnenstebuiten over u met handschoen beklede handen (Foto 9). 10a Stap B4 U brengt vervolgens de zak met uw handen om het kadaver heen (Foto 10a); en pakt het kadaver door de zak heen vast (Foto 10b). 10b Stap B5 Met een langzame soepel roterende beweging van 180º van zich af wordt tegelijker tijd het kadaver opgetild en kan de zak worden afgerold. De buitenkant van de zak raakt hierbij niet de vervuilde grond, en ook uw handschoenen raken hierbij noch het kadaver noch de vervuilde binnenkant van de zak. De buitenkant van de zak en uw handschoenen zijn dus nog schoon (Fotos 11a & 11b) 11a 11b F Verder als Stap A6 t/m Stap A8 van OPTIE A. 4

9 OPTIE C: 12a Stap C1 als Stap A1 (u kunt voor de zekerheid een paar handschoenen aan doen, maar normaliter blijft u schoon). Stap C2 als Stap A2 Stap C3 als Stap A3. Stap C4 Foto 12b Til het kadaver op met het gereedschap en leg het voorzichtig in de zak 1, zonder spetteren en de buitenkant van de zak te besmetten (Foto 12). U kunt vanaf de buitenkant van de zak de zak afrollen. U maakt nu het gereedschap schoon. Foto 12c Verder als Stap A5 (indien u handschoenen gebruikt heeft en die met het schoonmaken van het gereedschap vervuild hebt), of anders Stap A6 t/m Stap A8 van OPTIE A. Foto 12d 5