Activiteitenverslag

Transcriptie

1 Activiteitenverslag

2 Inhoud Inleiding 3 1 Begeleiding van de centra in Agogische en organisatorische ondersteuning Deskundigheidsbevordering Onderwijsvernieuwing en kwaliteitszorg Ondersteuning bij het realiseren van eindtermen, specifieke eindtermen en basiscompetenties bij de cursisten Opvolging doorlichting Communicatie met de centra Interne organisatie: mensen en middelen 33 2 Wablieft in Wablieft-boeken Wablieft-kranten Wablieft-tekstadvies Wablieft-prijs Communicatie en promotie 40 3 Samenwerking met de pedagogische begeleidingsdiensten Samenwerkende organisaties Omschrijving van het thema en eventuele deelprojecten Activiteitenverslag per thema Thema 1: Curriculumontwikkeling Thema 2: Elders verworven competenties (EVC) Thema 3: Onderwijs aan gedetineerden Thema 4: Afstandsleren, e-leren en gecombineerd leren Thema 5: Geletterdheid 48 Bijlagen 50 Bijlage 1: Open aanbod ondersteuning 50 Bijlage 2: Afspraken centrum- en sectorondersteuning 52 Bijlage 3: Onze centra 53 Bijlage 4: Lijst van afkortingen 54 inhoudstafel 2

3 Inleiding Beste lezer Het Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs (Vocvo) heeft als decretale opdracht de begeleiding van de centra voor basiseducatie (CBE) en van de centra voor volwassenenonderwijs (CVO) die niet door een van de pedagogische begeleidingsdiensten worden ondersteund. Daarnaast heeft Vocvo nog drie andere opdrachten: (1) met Wablieft maken we de wereld duidelijker, (2) samen met het departement onderwijs en de Federatie voor centra voor basiseducatie trekken we de uitvoering van het Strategisch Plan Geletterdheid en (3) we zijn decretaal verantwoordelijk voor de coördinatie van het onderwijs in de Vlaamse en Brusselse gevangenissen. Voor de ondersteuning van het volwassenenonderwijs werkt Vocvo nauw samen met de pedagogische begeleidingsdiensten rond de volgende 5 focuspunten: curriculumontwikkeling; elders verworven competenties (EVC); onderwijs aan gedetineerden; afstandsleren, e-leren en gecombineerd onderwijs; geletterdheid. In dit activiteitenverslag rapporteren we over onze decretale ondersteuning aan de centra voor basiseducatie en de centra voor volwassenenonderwijs tijdens het schooljaar en over de activiteiten van Wablieft. De rapportage over de samenwerking met de pedagogische begeleidingsdiensten nemen we hier ook op. Over de coördinatie van het onderwijs aan gedetineerden en de uitvoering van het Plan Geletterdheid rapporteren we apart, in overeenstemming met de samenwerkingsovereenkomsten met de overheid. Ik dank het volledige team van medewerkers voor de samenwerking, de volgehouden inzet en het blijvende enthousiasme. Namens het Vocvo-team Ronny Van Houplines Voorzitter raad van bestuur inhoudstafel 3

4 1 Begeleiding van de centra in Agogische en organisatorische ondersteuning Vocvo vzw biedt ondersteuning bij de ontwikkeling van het eigen agogisch project van de centra Actie: Maatgericht ondersteuningsplan voor de centra In het schooljaar boden wij de volgende ondersteuning aan: (1) Trajectbegeleiding in onze centra (2) Centrumoverschrijdende trajectbegeleiding (voor CBE) (3) Opleidingen en studiedagen (4) Initiatieven op sectorniveau (5) Lerende netwerken, intervisie en werkgroepen (6) Ontwikkeling (7) Projecten (8) Diensten, informatie en publicaties. Voor de bepaling van de inhoud van het aanbod werd zowel vraag- als aanbodgestuurd gewerkt. Vocvo communiceerde over de aangeboden ondersteuning via zijn communicatiekanalen (nieuwsbrief, website, mailings, sociale media). Daarnaast volgden de pedagogisch begeleiders de centra van nabij op, deden suggesties voor ondersteuning en bespraken die ondersteuning met elk centrum individueel. Een ondersteuningsplan per centrum De pedagogische begeleiders stelden samen met de centra één of meerdere trajectbegeleidingen op maat op. Hier ging heel wat overleg en afstemming met het betreffende centrum aan vooraf. Deze trajectbegeleiding(en) werd(en) beschreven in een individueel ondersteuningsplan (IP) per centrum, waar ook een tussentijdse en eindevaluatie aan gekoppeld was. In de tabellen hieronder stellen we eerst de individuele trajectbegeleidingen voor die Vocvo tijdens het schooljaar aanbood. Daarna beschrijven we het centrumoverschrijdend traject voor de sector Basiseducatie. 1 Deze nummering correspondeert met de indeling van het samenwerkingsovereenkomst tussen de Vlaamse Regering en Vocvo van 23 mei 2008 (zie hiervoor deze website ). inhoudstafel 4

5 Individuele trajectbegeleidingen CBE en CVO Thema Alfa NT2 - Latijns schrift Beleidsplan Centra CBE Mechelen Ontwikkeling van een centrumvisie op alfa NT2 CBE Mechelen Opstellen van een nieuw beleidsplan CBE Kortrijk-Roeselare Opstellen van een jaaractieplan i.f.v. beleidsplan Cursistenbegeleiding Evalueren Externe communicatie CVO Vilvoorde Ontwikkeling van een centrumvisie en de organisatie van de begeleiding en ondersteuning van TKO Vilvoorde (trajectbegeleiding en brede zorg) CVO BEC Ontwikkeling van een gezamenlijke centrumvisie op evalueren CVO BEC Ontwikkeling van een externe communicatiestrategie Toekomstonderwijs Antwerpen Ontwikkeling van een externe communicatiestrategie Gecombineerd leren CVO Vilvoorde Ondersteuning bij en de ontwikkeling van een servicedocument voor een aanvraag tot gecombineerd leren CVO VIVA West-Vlaanderen Opstart van gecombineerd leren: visie en organisatie CVO VIVA VL-BR Opstart gecombineerd leren: visie en organisatie Implementatie nieuwe leerplannen Interne communicatie CBE Limburg-Zuid Implementatie nieuw leerplan alfa NT2 CBE LiMiNo Werken aan interne communicatie CBE Leuven-Hageland Werken aan interne communicatie Opleidingscrafting Organogram CVO ISBO Ontwikkeling van visie en instrumenten i.f.v. een nieuw didactisch concept opleidingscrafting CBE Brugge-Oostende-Westhoek Ontwikkeling van een organogram inhoudstafel 5

6 Teamcoachings CBE Antwerpen Vorming over verbindende communicatie CBE Halle-Vilvoorde Werken aan interne samenwerking CBE Kempen Werken aan interne samenwerking CBE Leuven-Hageland Teamcoaching voor het beleidsteam CBE LiMiNo Intervisie: hoe voer je coachingsgesprekken? CBE Zuid-Oost-Vlaanderen Teamcoaching voor administratieve medewerkers CBE Waas en Dender Teamcoaching: Communicatielijnen binnen het organogram Studiedagen CBE Kortrijk-Roeselare Het DNA van Basiseducatie CVO VIVA West-Vlaanderen Hoe lesgeven aan specifieke (laaggeletterde) doelgroepen? Videocoaching VTO-beleid CBE Brusselleer Coaching voor ervaren lesgevers NT2 met video-opnames CVO Sopro Ontwikkeling van een VTO-beleid Centrumoverschrijdend traject sector Basiseducatie Thema: Impact- en doelgroepenbeleid De Federatie Centra voor Basiseducatie en de 13 centra voor basiseducatie engageren zich om uit te groeien tot een sterke netwerkorganisatie. Hiermee wil de sector de onderlinge betrokkenheid en de bereidheid tot samenwerking structureel bestendigen. In het beleidsproces dat de sector recent doorliep, werd niet alleen een nieuw organisatiemodel op poten gezet, maar werden bijkomend zeven gemeenschappelijke strategische doelstellingen uitgewerkt. De eerste strategische doelstelling is de ontwikkeling van een gemeenschappelijk en gedragen doelgroepenbeleid voor de sector basiseducatie. Hoewel er in het verleden al initiatieven ondernomen werden om op centrumniveau een doelgroepenbeleid te ontwikkelen, blijft de vraag naar een overkoepelend doelgroepenbeleid. inhoudstafel 6

7 Gemeenschappelijk de juiste doelgroepen bedienen met de beperkte middelen die ter beschikking staan, vormt bijgevolg de meest wezenlijke en existentiële schakel voor het bestaan van de netwerkorganisatie. In het voortraject van schooljaar werd duidelijk dat de sector behoefte heeft aan een impact- én doelgroepenbeleid. Dit wil zeggen dat het optimaliseren van de maatschappelijke impact prioritair is en dat de prioritering van de doelgroepen van tweede orde is. De sector is met andere woorden niet op zoek naar een restrictief en statisch overzicht van prioritair te bedienen doelgroepen, maar eerder naar maatschappelijk relevante problematieken en criteria waarop ze een maximale impact wenst uit te oefenen. Door eerder te focussen op de impact in plaats van op de te bedienen doelgroepen, kunnen onoplosbare (ethische) discussies van de huidige bereikte doelgroepen ontmijnd worden, niet in het minst omdat deze qua volume en profiel regionaal kunnen verschillen. Er is bijkomend een historische evolutie geweest in de te bedienen doelgroepen. De Netwerkorganisatie Basiseducatie (NBE) wil een duidelijk, gemeenschappelijk en gedragen referentiekader uitwerken dat aangeeft waarom het netwerk een gemeenschappelijk impact- en doelgroepenbeleid wenst te voeren en hoe het netwerk dit beleid definieert. De NBE wenst in cocreatie met de centra en de pedagogische ondersteuning van Vocvo te komen tot een gemeenschappelijk en gedragen impact- en doelgroepenbeleid om haar maatschappelijke impact te vergroten en wel door: doelgroepen bewuster te bedienen; gewenste maatschappelijke effecten / indicatoren te definiëren, te verwezenlijken en (wetenschappelijk) te onderbouwen (legitimatie CBE s en NBE); meer interne gelijkgerichtheid te creëren; meer interne en externe slagkracht te bekomen Actie: Uitwerken van lerarenopleiding voor de leraar basiseducatie Vocvo gaat in op de vraag van de centra en de overheid om een lerarenopleiding voor de leraar basiseducatie uit te werken. Al geruime tijd ervaart het werkveld dat de bestaande lerarenopleidingen niet voldoende inzetten op de ontwikkeling van alle nodige competenties voor een leraar basiseducatie. De lerarenopleiding leraar basiseducatie wil elke leraar basiseducatie relevante handvatten en tools aanbieden om de laaggeletterde cursisten alle kansen te geven tot leren en groei. Er zal worden ingezet op o.a. andragogie, coachingsvaardigheden in de onderwijscontext, kenmerken van de specifieke en complexe doelgroep Tijdens het schooljaar heeft een werkgroep, die bestaat uit medewerkers uit de verschillende centra voor basiseducatie, Vocvo en de Federatie Centra voor Basiseducatie het competentieprofiel voor de leraar basiseducatie afgewerkt. Er ligt ook een eerste voorstel klaar voor invulling van de bijhorende competentiematrix, waardoor je op een eenvoudige manier tot een selectie van doelstellingen en leerinhouden kan komen. inhoudstafel 7

8 4.2 (1) Vocvo vzw inventariseert bestaand les- en cursusmateriaal en stelt dit via een databank ter beschikking van de centra Actie: Verdere uitbouw van Vocvo-bibliotheek en webcatalogus naar infotheek In het kader van het beleidsplan gaat Vocvo op vlak van informatieverspreiding een belangrijke uitdaging aan. Eén van onze doelstellingen luidt namelijk: Vocvo beschikt over een infotheek die beantwoordt aan de noden van de klanten en het personeel. Vocvo bouwt de infotheek uit om gerichte, digitale informatie te verstrekken over relevante thema s voor het volwassenenonderwijs. Infotheek De rubriek Infotheek is een belangrijke pijler van de Vocvo-website. De volgende webpagina s van deze rubriek worden systematisch up-to-date gehouden: Recente literatuurlijsten (24 bundels opgemaakt op aanvraag) Bibaanwinsten (10 bundels) Lente-zomer-herfst (3 bundels) Informatiebundel (deze nieuwe bundel is een collage van artikels over een bepaald thema) (26 bundels) Webbibliotheekcatalogus Expertenpool Vocvo-collega s informeren Externe informatie Publicaties en aanwinsten uit bibliotheken van bv. de overheid, de VDAB, docatlas, universiteiten en andere (zowel nationale als internationale) instellingen nemen we regelmatig door. Relevante documenten worden opgenomen of aangekocht. Een 100-tal externe nieuwsbrieven worden doorgenomen. De nuttige informatie wordt intern doorgegeven en/of opgenomen in de catalogus. Verhuis. Wekelijks selecteren we ook Belgische en Nederlandse krant- en tijdschriftartikels uit de Gopress-onderwijsdatabank. De Vocvo-collega s ontvangen deze selectie via mail. Aanschafbeleid Tijdens het schooljaar verzamelde de infotheek vooral informatie over de volgende thema s: basisdidactiek voor beginnende lesgevers cocreatie communicatie communicatietechnieken voor lesgevers en presentaties inhoudstafel 8

9 digitaal voor laaggeschoolden doorstroom CBE / CVO (goede praktijken, knelpunten, onderzoek) evalueren financiële geletterdheid geletterdheid Hoe motiveer ik mijn cursisten? ICT in de gevangenis ICT voor lesgevers IKZ internationalisering lerarenopleiding leren op de werkvloer NT2 onderwijs in de gevangenis samenwerking met verschillende organisaties (CBE, CVO, VDAB, OCMW ) subsidiegelden sponsoring thema s voor leidinggevenden trajectbegeleiding voor de basiseducatie VTO-beleid vluchtelingen en integratie Digitale tijdschriftartikels Tijdschriften van de Vocvo-infotheek worden niet uitgeleend, maar interessante artikels nemen we wel op in onze catalogus. Klanten kunnen de artikels in digitale vorm opvragen. E-documenten Vrijgegeven e-documenten kan je rechtstreeks vanuit de webcatalogus downloaden (via een link). Niet-vrijgegeven documenten moet je opvragen. We sturen ze digitaal door met de vermelding Dit bericht is alleen bestemd voor de geadresseerden. Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend. Lente-zomer-herfst Driemaal per jaar doorzoeken we websites van educatieve uitgevers naar nieuw lesmateriaal en nieuwe literatuur voor het volwassenenonderwijs. Vervolgens bezorgen we het overzicht Lente-zomer-herfst via mail aan onze centra, alle klanten van de infotheek en de Vocvo-medewerkers. Niet alle boeken op deze lijst worden door Vocvo aangekocht. We krijgen veel positieve reacties op deze selectieve boekenlijst. Iedereen kan Lente-zomer-herfst op de website raadplegen. De Vocvo-infotheek in cijfers inhoudstafel 9

10 Vanaf nemen we de statistieken uit Brocade voor de bibliotheekcatalogus, webcatalogus en expertenpool. In de bibliotheekcatalogus komen dubbele documenten voortaan onder één record. Vandaar dat het aantal records gedaald is. Sinds juli 2015 is de expertenpool online en in gebruik. In totaal werden er 231 experten in de expertenpool opgenomen: personen: 195 profielen organisaties: 51 profielen Vocvo-expertprofielen: 4 profielen daarvan zijn er: 5 front end expertprofielen 194 back end profielen 1. In (van 1 september 2016 tot 31 augustus 2017) voegden we 507 nieuwe titels aan de catalogus toe. 2. De catalogus bevat in totaal records. Voor we onze nieuwe bibliotheekruimte in gebruik namen, pasten we het afvoerbeleid toe in de: niet-uitgeleende documenten in de 5 laatste jaren (met uitzondering van de wetenschappelijke studies) oudere versies van documenten dubbele versies verouderde leermethoden aanvulmappen (einde uitgave) oude, eenvoudige leesboeken voor volwassenen archief: bestaat enkel nog uit VOCB-Vocvo publicaties (of medewerking aan ) Top 6 van de meest uitgeleende werken 1 Cocreatie is... : 13 mythen ontkracht. Ga zelf aan de slag / Begeer, Hans [auteur]; Vanleke, Lesley [auteur] - Leuven: LannooCampus, p.: ill Eco-millions : klimaatwijziging, iedereen heeft ermee te maken - Leuven: Centrum Informatieve Spelen CIS, cm ; 70 cm. - doos; rol; boeken 3 Onderwijs voor de 21ste eeuw : een boek voor ouders en leerkrachten / Van den Branden, Kris [auteur] - 1 ed. - Leuven: Acco, Een sterk draagvlak in 10 stappen. Participatie, stakeholdermanagement en strategische communicatie / Derwael, Bart [auteur] - Brussel: Politeia, p inhoudstafel 10

11 5 Over stoute dingen doen : een inleiding tot criminologische psychologie / Decoene, Stef [auteur] - Leuven: Acco, p werkvormen voor creatieve sessies : een schatkist vol ideeën voor bijeenkomsten met resultaat / Dols, Rozemarijn [auteur] ; Gouwens, Josine [auteur] - Culemborg: Van Duuren Management, p cm Bibliotheekcatalogus Totaal records artikels boeken e-documenten spelmateriaal URL andere (usb, dia...) nieuw records RUBRIEK Totaal records leermiddelen achtergrondliteratuur archief tijdschriften 42 LENERS extern (nieuw) 59 intern (nieuw) 16 nieuwe leners UITLEEN Uitleen (totaal) leermiddelen achtergrondliteratuur zoekactie in de webcatalogus niet-vrijgegeven documenten gedeeld (via mail) inhoudstafel 11

12 INFOTHEEK Bibaanwinsten Literatuurlijsten Informatiebundels Lente-zomer-herfst Wetenschappelijk onderzoek EXPERTENPOOL Totaal records front end back end interne experts externe experten (personen) externe experten (organisaties) zoekactie in de webcatalogus 563 VOCVO-WEBSITE (downloads) Bibaanwinsten 168 Literatuur en informatiebundels 811 Expertenpool stappenplan 41 VOCVO-WEBSITE (aantal kliks) naar webcatalogus 166 naar expertenpool 75 Andere diensten Dankzij de nieuwe webcatalogus kunnen klanten nu veel e-documenten rechtstreeks via een link downloaden. Daardoor is de aanvraag niet-vrijgegeven e-documenten/artikels gedaald. Verder kunnen we het downloadverkeer in de webcatalogus niet nagaan. Opmerking Niet vrijgegeven e-documenten / artikels Gedeeld via Google-drive per aanvrager 110 We deelden er een 50-tal via mail. Daarnaast verzonden we ook e-documenten en We deelden er 36 via mail. Daarnaast verzonden we ook e-documenten en inhoudstafel 12

13 artikels (pdf s) via de Google Drive. Het aantal daarvan kunnen we niet achterhalen. artikels (pdf s) via de Google Drive. Het aantal daarvan kunnen we niet achterhalen. Literatuurlijsten Iedereen kan lijsten via de webcatalogus samenstellen. Daardoor is er minder aanvraag Bibaanwinsten Lente-zomerherfst Wetenschappelijk onderzoek Informatiebundels Andere diensten 4.2 (2) Vocvo vzw ontwikkelt in overleg met de centra een kader voor de ontwikkeling van nieuw les- en cursusmateriaal Actie: Uitdenken en uitwerken van een concept voor de ontwikkeling en het delen van materiaal voor ICT in de basiseducatie Binnen de nieuwe cloudomgeving van Vocvo werd een website gecreëerd waarop, onder leiding van Vocvo, lesmateriaal werd verzameld dat door de CBE s werd aangemaakt voor de realisatie van de leerplannen uit het studiegebied ICT. We steunden daarvoor op het competentie-ontwikkelende learning design model dat we vanuit Toll-net ontwikkelden: het 4IC/ID-model. Deze website is toegankelijk op eenvoudig verzoek. Op dit moment bevat tientallen taken en leerpaden. Tijdens deze rapporteringsperiode werkten we hieraan verder. We kwamen echter tot de vaststelling dat dit concept niet zomaar op alle studiegebieden kan overgedragen worden Actie: uitwerken van digitale leerpaden In 2013 bracht Vocvo Nieuw Leven uit, een humoristische soap voor anderstalige volwassenen die Nederlands leren. In juni inhoudstafel 13

14 2017 lanceerden we met veel trots de (herwerkte) digitale leeromgeving van Nieuw Leven. De leeromgeving werd grondig geüpdatet en is voortaan gratis toegankelijk. Bezoekers kunnen nu ook voor het eerst de soap 'Nieuw Leven' helemaal gratis bekijken op YouTube. De website kwam tot stand in samenwerking met enkele educatieve medewerkers van de Centra voor Basiseducatie. De ontwikkelaars kregen hierbij ondersteuning van Toll-net. Op deze website vind je digitale oefeningen bij de 8 afleveringen van de soap en bij het beeldboek 'Feest!'. Deze oefeningen zijn speciaal ontwikkeld voor cursisten van de centra voor basiseducatie (CBE), maar zijn ook bruikbaar binnen andere opleidingen. We hebben besloten om al het lesmateriaal van 'Nieuw Leven' (de digitale handleiding, het scenario en foto s ) gratis aan te bieden via de leeromgeving. Daarnaast kan je ook alle afleveringen van de soap gratis bekijken op het YouTube-kanaal van Vocvo. 4.2 (3) Vocvo vzw onderhoudt regelmatig contacten met educatieve uitgeverijen met het oog op de aanmaak van les- en cursusmateriaal Actie: Netwerk met uitgeverijen uitbouwen Vocvo onderhoudt goede contacten met verschillende uitgeverijen. Zo konden we het afgelopen werkjaar bekomen dat de centra voor basiseducatie opnieuw gratis toegang krijgen tot Bingel. In samenwerking met uitgeverijen ontwikkelde Vocvo een aantal publicaties, zoals Nieuwe Spreekrecht. Die worden jaarlijks bekeken en indien nodig bijgewerkt. 4.3 Vocvo begeleidt de centra bij de implementatie van concepten en instrumenten voor een integraal zorgsysteem. Dit zorgsysteem omvat alle aspecten van intake en plaatsing, remediëring en leertrajectbegeleiding, instrumenten en procedures voor de evaluatie van leerresultaten Centra ondersteunen bij de implementatie van een integraal zorgbeleid Vocvo zorgde in voor maatgerichte ondersteuning van het zorgbeleid van 4 van haar centra, met: 1. studiedagen Hoe lesgeven aan specifieke (laaggeletterde) doelgroepen? Het DNA van Basiseducatie 2. trajectbegeleidingen begeleiding en ondersteuning van cursisten: trajectbegeleiding en brede zorg evalueren: ontwikkelen van een gezamenlijke centrumvisie 4.4 Vocvo vzw ondersteunt de centra bij aspecten van organisatie-uitbouw, bijvoorbeeld het organisatiemanagement, de teamvorming en het wervingsbeleid. inhoudstafel 14

15 4.4.1 Actie: Maatgerichte ondersteuning centrummanagement Onze centra hanteren een kwaliteitszorgsysteem. Vocvo zorgde in , al dan niet samen met een externe expert, voor maatgerichte managementondersteuning in 12 van haar centra met deze thema s: 1. teamcoaching voor administratieve medewerkers voor het beleidsteam ten bate van de samenwerking tussen teams intervisie: hoe voer je coachingsgesprekken? communicatielijnen binnen het organogram verbindende communicatie in de organisatie interne communicatie 2. opstellen organogram 3. uitvoering beleidsplan en jaaractieplan 4. opstellen nieuw beleidsplan 5. VTO-beleid 1.2 Deskundigheidsbevordering 5.1 Vocvo vzw detecteert en inventariseert op regelmatige basis de nascholingsbehoeften van de centra Actie: Inventarisatie van deskundigheidsbevorderende behoeften bij medewerkers uit de centra Zie hiervoor paragraaf en Vocvo vzw informeert de centra ten minste jaarlijks over het extern nascholingsaanbod Actie: Inventariseren en ontsluiten van externe deskundigheidsbevorderende initiatieven Op basis van de behoeften van onze klanten en de actuele tendensen binnen het onderwijslandschap bracht Vocvo zijn klanten op de hoogte van externe deskundigheidsbevorderende initiatieven. Dit gebeurde via de tweewekelijkse Vocvonieuwsbrief en een permanente actualisering van de website. Ook via de maandelijkse Nieuwsbrief Plan Geletterdheid brengt Vocvo initiatieven onder de aandacht. Om de relevante externe deskundigheidsbevorderende initiatieven te filteren voor de klanten worden zowel vaktijdschriften, Schooldirect, CTO, Klasse, de info van de PB s als de vormingen van Socius op geregelde basis geconsulteerd, naast de informatie die ons via de infotheekverantwoordelijke wordt aangeleverd (o.a. filtering van een 100-tal nieuwsbrieven op relevantie voor thema s die gelinkt zijn aan het volwassenenonderwijs). inhoudstafel 15

16 Deskundigheidsbevorderende initiatieven stoppen niet aan de landsgrenzen. Daar zorgt het nieuwe internationale platform EPALE voor. Sinds april 2015 bezorgen zij daarover informatie aan ons. Sinds het voorjaar 2016 engageerde Vocvo zich ook als ambassadeur voor de volwasseneneducatie en Actie: Opzetten van deskundigheidsbevorderende initiatieven voor medewerkers uit de centra en de communicatie hierover Trajectbegeleiding In de trajectbegeleidingen op maat werd in overleg met het centrum vastgelegd welke medewerkers het traject doorlopen en welke de inhoud en de doelstellingen zijn. We verwijzen hierbij naar de (eerste) tabel met individuele trajectbegeleidingen (zie paragraaf 4.1.1). Naast de trajectbegeleidingen op maat van één centrum organiseerde Vocvo ook een grootschalig centrumoverschrijdend traject voor de sector Basiseducatie: impact- en doelgroepenbeleid. Voor meer informatie over de inhoud verwijzen we opnieuw naar 4.1.1, maar dan naar de tweede tabel. De gekozen trajectbegeleidingen (inclusief het centrumoverschrijdende traject voor de CBE) werden vastgelegd in een individueel ondersteuningsplan (IP) per centrum. Lerende netwerken en werkgroepen Verder werden er ook een aantal lerende netwerken en werkgroepen georganiseerd, waarbij het samenwerken en de expertisedeling tussen de centra gestimuleerd werden: Leermiddelen ICT De werkgroep Leermiddelen ICT (Vocvo - CBE) ontwikkelden een actief platform voor en door lesgevers ICT uit de basiseducatie. Het doel van deze website is tweeledig: onderling leermiddelen delen ICT-lesgevers actief ondersteunen via: didactische achtergrondinformatie digitale leerpaden links naar videomateriaal forum... De werkgroep promoot ICT-onderwijs binnen authentieke contexten en vertrekkend vanuit de noden en behoeften van de laaggeletterde doelgroep van de basiseducatie. Het lesmateriaal werd daarom gerangschikt via authentieke taken volgens het 4C/ID-model. inhoudstafel 16

17 Werkgroep MO en evalueren Deze werkgroep werkte dit schooljaar een gezamenlijke visie uit op evalueren met betrekking tot MO. De werkgroep wil de kennisdeling binnen het leerdomein over centra heen stimuleren. Voor het delen van leermateriaal werd een aanzet gedaan door een sjabloon aan te maken voor het inventariseren van de ingerichte modules en contactpersonen per centrum. Meer informatie is te vinden op deze website. NT1 Het Lerend Netwerk NT1 (CBE) verzamelde meermaals tijdens het schooljaar rond deze topics: NT1,5 - NT1 voor anderstaligen evalueren binnen NT1 aanvangsbegeleiding en vakdidactiek Het materiaal van de sessies werd gedeeld met alle centra. Digitaal platform NT alfa De werkgroep die werd opgericht om het Digitaal platform NT2 alfa inhoudelijk vorm te geven, heeft zich tijdens het schooljaar gericht op de didactische ondersteuning van de lesgevers NT2 alfa. Zo werden authentieke taken uitgewerkt die verspreid zullen worden via het digitale platform. Men werkte ook aan een document met best practices over hoe je een volwassene kan leren lezen en schrijven. Rijbewijs Zowel het theoretische rijexamen als de praktische rijopleiding worden stapsgewijs hervormd. In het schooljaar organiseerde Vocvo een infosessie en uitwisseling voor lesgevers Rijbewijs in de basiseducatie met een: update over de wetgeving vraag-en-antwoordgesprek tussen lesgevers over inhoudelijke en praktische kwesties over de gehele rijopleiding (theorie en praktijk) ontwikkelingen m.b.t. rijbewijs in detentie uitwisseling tussen centra over: doelgroep(en) taalvaardigheid materiaal programmatie samenwerking ICT-maatwerk VDAB VDAB gaat radicaal digitaal, ook in haar dienstverlening voor klanten. Laaggeletterde werkzoekenden ondervinden helaas niet zelden problemen met deze werkwijze. Om die reden wenst VDAB een structurele samenwerking aan te gaan met de sector inhoudstafel 17

18 basiseducatie. Samen met de CBE wil men Vlaanderen-breed via maatwerk een beperkte opleiding voor digibete werkzoekenden aanbieden. Het lesmateriaal, de aanvraagprocedure en alle tips and tricks van lesgevers én VDAB-consulenten werden voorgesteld aan alle geïnteresseerde centra en staan ter beschikking voor lesgevers ICT via het digitale platform (zie Community ICT ). Opstap Talen Hoewel Opstap Talen een klein en niet-verplicht leergebied is binnen het onderwijsaanbod van de basiseducatie, is enige kennis van vreemde talen relevant in het kader van een brede geletterdheid. Het Lerend Netwerk Opstap Talen verzamelde enkele keren over: een eventuele herwerking van het OP en het LP een uitwisseling en intervisie over de didactische aanpak onder lesgevers. L-modules Op 1 februari werd een Lerend Netwerk over de L-modules voor CVO georganiseerd door Vocvo en de andere pedagogische begeleidingsdiensten voor het volwassenenonderwijs. In navolging hiervan werd de nieuwe website Geletterdheid in een CVO gelanceerd. Daar vinden CVO informatie om een geletterdheidsbeleid op te starten en de L-modules vorm te geven. OLC in detentie In het kader van het OLAT-project (Open Leren Achter Tralies), verzamelden de onderwijscoördinatoren en de pedagogische begeleiding van Vocvo lesgevers van de basiseducatie die werkzaam zijn in de open leercentra (OLC) van West-Vlaamse gevangenissen. De bijeenkomsten stonden in het teken van: geschikt cursusmateriaal Rijbewijs in detentie uitwisseling van relevant materiaal in OLC in detentie. Leidraad bij de keuzemodule Omgaan met armoede en sociale uitsluiting in de opleidingen Samen leven, Communicatie, Werk, Levenslang en Levensbreed Leren van de basiseducatie. Download de leidraad hier. In functie van de ondersteuning van lesgevers van de basiseducatie die werken met mensen in armoede en met de keuzemodule aan de slag willen gaan, werden een aantal inzichten en aandachtspunten uitgewerkt. De leidraad kwam tot stand met: ervaren lesgevers uit verschillende centra Federatie Centra voor Basiseducatie partnerorganisaties: Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, De Link vzw. Vocvo In navolging hiervan heeft Vocvo i.s.m. De Link vzw een specifieke opleiding Omgaan met armoede en sociale uitsluiting uitgewerkt. inhoudstafel 18

19 Draaiboek voor coaching van beginnende lesgevers in de gevangenissen In functie van ondersteuning en coaching van beginnende lesgevers aan gedetineerden werd tijdens schooljaar een draaiboek opgesteld. Dit draaiboek kwam tot stand met: ervaren lesgevers uit verschillende centra Vocvo Opleidingen in open aanbod Vocvo organiseerde in ook een hele reeks opleidingen in open aanbod. De keuze voor de thema s en inhouden kwam grotendeels tot stand op vraag van of in overleg met de centra. Via deze centrumoverschrijdende initiatieven konden centra van elkaar leren en konden ook kleinere doelgroepen (bv. lesgevers van kleinere leer- of studiegebieden) de kans krijgen om collega s van andere centra binnen deskundigheidsbevorderende initiatieven te ontmoeten. Bij deze nascholingsactiviteiten richtte Vocvo zich op de verschillende doelgroepen. Zo werden er naast opleidingen voor lesgevers, ook nascholingen voor de directie, het middenkader en specifiek voor administratieve medewerkers voorzien. Opleidingen open aanbod Hieronder vind je een overzicht van de opleidingen, trefdagen en events die Vocvo tijdens het schooljaar organiseerde. 1. Van samenwerken een succes maken 2. Voorstelling van het onderzoek 'Efficiënte leervraagdetectie bij laaggeletterden' 3. Omgaan met getraumatiseerde cursisten (regio Brugge) 4. Omgaan met getraumatiseerde cursisten (regio Antwerpen) 5. TPRS Workshop MovieTalk (vervolgsessie) 6. Didactiek: Lees- en schrijfvoorwaarden (Leuven) 7. ICT in verschillende opleidingen functioneel inbrengen (Brugge) 8. Omgaan met getraumatiseerde cursisten (regio Brussel) 9. Doe meer met video 10. Lessen verrijken met audiovisueel archiefmateriaal (Antwerpen) 11. Starterskit voor lesgevers NT2 en Alfa NT2 (Brussel) 12. Moeilijke gesprekken voeren met cursisten 13. Didactiek: Lees- en schrijfvoorwaarden 14. Uitwisseldag lesgevers gedetineerden 15. Lerend netwerk: Geletterdheid in een CVO (Brussel) 16. Uitwisseldag NT2 Alfa (Brussel) 17. Omgaan met getraumatiseerde cursisten (Brussel) 18. Moeilijke gesprekken voeren met cursisten (enkel verdiepingsdag) 19. Didactiek: Lees- en schrijfvoorwaarden inhoudstafel 19

20 20. Psychisch veerkrachtig blijven op het werk (Brussel) 21. Vocvo-uitwisseldag (Antwerpen) 22. Asielprocedure en traumaherkenning in een onderwijscontext (Mechelen) 23. Asielprocedure of traumaherkenning in een onderwijscontext (Mechelen) 24. Infosessie onderwijskwaliteit (Brussel) 25. Postgraduaat didactiek Nederlands voor anderstaligen (KU Leuven) Meer details hierover vind je in bijlage 1 Open aanbod ondersteuning. Vocvo-uitwisseldag 2017 Op vrijdag 12 mei 2017 vond de Vocvo-uitwisseldag plaats in 'De Finale' in Antwerpen. Het thema was dit jaar 'Volwassenenonderwijs als kansenonderwijs'. Naast workshops en presentaties waren er ook korte, informele uitwisselmomenten in de vorm van een gezellig uitwisselcafé. Het programma was divers. Heel wat aspecten van het volwassenenonderwijs kwamen aan bod: taal en geletterdheid, ICT, werk en financiële geletterdheid Raadpleeg het volledige programma op onze website. Een aantal presentaties en workshops kan je hier downloaden. De Vocvo-uitwisseldag was een groot succes: De Finale kreeg 172 enthousiaste deelnemers over de vloer. Makelaar Vocvo trad in ook op als makelaar. In deze functie ging Vocvo op vraag van en in overleg met een centrum op zoek naar een geschikte expert voor een centrumspecifieke nascholingsactiviteit, bv. de invulling van een pedagogische studiedag. Vocvo fungeerde hierbij als tussenpersoon tussen het centrum en de expert. 5.3 (1) Vocvo vzw informeert ten minste jaarlijks de centra over het eigen nascholingsaanbod Om meer flexibel te kunnen ingaan op ondersteuningsvragen uit de centra wordt niet meer met een vaste ondersteuningsbrochure gewerkt. Voor de trajecten op centrum- en sectorniveau werkten we vanuit een vraaggericht aanbod. Voor de overige ondersteuning (opleidingen, lerende netwerken, projecten, andere) werd gebruikgemaakt van de website en de nieuwsbrief. 5.3 (2) Vocvo vzw evalueert jaarlijks het eigen nascholingsaanbod Actie: Evalueren van zelf georganiseerde deskundigheidsbevorderende initiatieven inhoudstafel 20

21 De door Vocvo georganiseerde deskundigheidsbevorderende initiatieven voor medewerkers uit de centra werden steeds geëvalueerd. Vocvo beschikt daarvoor over een elektronisch evaluatieformulier. Op basis van de feedback stuurde Vocvo zijn aanbod bij. 5.4 Vocvo vzw ondersteunt de centra bij het uitwerken van een eigen vormings-, trainingsen opleidingsbeleid Actie: VTO-beleid in de centra stimuleren en ondersteunen Bij nagenoeg alle centra werd een VTO-beleid uitgewerkt en geïmplementeerd. In het schooljaar werd CVO Sopro door Vocvo nog begeleid in dit verband. inhoudstafel 21

22 1.3 Onderwijsvernieuwing en kwaliteitszorg 6.1 Vocvo vzw bundelt de beschikbare kennis, expertise en instrumenten inzake interne kwaliteitszorg voor het volwassenenonderwijs. 6.2 Vocvo vzw stelt op regelmatige basis informatie ter beschikking van de centra over relevante ontwikkelingen in onderwijs, vorming en opleiding via zijn kennis- en informatiecentrum en portaalsite. 6.3 (1) Vocvo vzw stelt de beschikbare kennis, expertise en instrumenten inzake interne kwaliteitszorg voor het volwassenenonderwijs ter beschikking van de centra en Actie: Vocvo bundelt en stelt kennis en instrumenten ter beschikking over integrale kwaliteitszorg (IKZ) Vocvo ontwikkelde de Q-box, een kwaliteitszorgsysteem op maat van de centra. Centra kregen hierover vorming en begeleiding op maat. In de aanloop naar de nieuwe beleidsplannen van de centra, zal Vocvo opnieuw aftoetsen in welke mate er nog extra kennis en instrumenten wenselijk zijn om hun IKZ te garanderen. Vocvo breidt haar expertisenetwerk met betrekking tot integrale kwaliteitszorg verder uit. Daarnaast stelde Vocvo via haar infotheek permanent literatuur en instrumenten ter beschikking over kwaliteitszorg en relevante ontwikkelingen in onderwijs, vorming en opleiding Actie: Vocvo beschikt over en neemt deel aan een breed netwerk van overlegstructuren op nationaal en internationaal gebied De medewerkers van Vocvo namen ook tijdens de rapporteringsperiode op regelmatige basis deel aan verschillende overlegorganen, werkgroepen en stuurgroepen. Een aantal zijn structureel van aard: Vlaams onderhandelingscomité voor de basiseducatie (VOCBE) Informeel overleg overheid - volwassenenonderwijs Informeel overleg overheid - samenwerking volwassenenonderwijs Vlor - Werkgroep commissie basiseducatie Stuurgroep Strategisch Plan Geletterdheid Structureel overleg geletterdheid Werkgroep Samenwerkingen van de Federatie Centra voor Basiseducatie Overleg samenwerking pedagogische begeleidingsdiensten en Vocvo Structureel overleg Federatie centra voor basiseducatie en Vocvo Overleg PBD s - inspectie overkoepelend Overleg PBD s - inspectie volwassenenonderwijs Overleg PBD s - inspectie talen volwassenenonderwijs Overleg NT2020 (PBD) inhoudstafel 22

23 Stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Stuurgroep Klasbak vzw Raad van bestuur Klasbak vzw Gemengde commissie gedetineerden Beleidsteams gedetineerden Overleg PBD s - Federatie TKO Stuurgroep Toll-net Platform NT2-NTU (Nederlandse Taalunie) Jury Koning Boudewijnstichting B-post Alfabetiseringsfonds ELINET (European Literacy Network) EPEA (European Prison Education Association) EPALE (European Platform for Adult Learning) Mediawijs, werkgroep e-inclusie Horizontaal Permanent Armoede Overleg (HPAO) Andere zijn eenmalig of tijdelijk van aard: Stuurgroep IWT-ALO project (Adult Learning Online) Infosessies van de overheid voor CVO s en CBE s Overleg Vlaams Fonds voor de Letteren IP-project Universiteit Antwerpen Leervraagdetectie bij laaggeletterde cursisten Werkgroep Toolbox geletterdheid Project KA3 FORINER Project leerkansen Presentatie resultaten GIA-onderzoek NT2 Studiedagen PB (LP-startdag) Overleg Testbeeld VIAA Goal advisory commissie NT2-overleg asielcrisis Focusgroep ROK Overleg vormingsaanbod OKOT Overleg implementatie leerplannen ICT VO Sectordag Federatie Centra voor Basiseducatie Overleg samenwerking Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) Werkgroep leesplezier Overleg i.k.v. leesplezier met Stichting Lezen VDAB Actie: Informeren van medewerkers uit de centra over relevante ontwikkelingen in het onderwijs. Via de website en de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief informeerde Vocvo zijn centra over relevante ontwikkelingen in het onderwijs. Daarnaast bracht de maandelijkse digitale Nieuwsbrief Geletterdheid specifiek informatie rond werken aan geletterdheid. inhoudstafel 23

24 Vocvo volgt de regelgeving, overlegt met de overheid en ontsluit informatie uit vakliteratuur. Vocvo is ook aanspreekpunt voor vragen uit de sector. Via zijn communicatiekanalen informeert Vocvo de centra over relevante ontwikkelingen binnen het volwassenenonderwijs Actie: Sensibiliseren en begeleiden van medewerkers uit de centra om relevante onderwijskundige ontwikkelingen te implementeren in de werking. Thema s die tijdens de rapporteringsperiode in de focus zaten, zijn: geletterdheid, geletterdheidsmodules, impact- en doelgroepenbeleid, beleidsvoerend vermogen, het nieuwe leerplan NT2 alfa, leervraagdetectie bij laaggeletterden, coaching van beginnende leraren in de gevangenis, de starterskit NT2, omgaan met getraumatiseerde cursisten, cursistenbegeleiding, leesplezier en werken met mensen in armoede (o.a. door de Week van de geletterdheid en de opleiding 'Omgaan met armoede en sociale uitsluiting'). 6.3 (2) Vocvo vzw begeleidt de centra bij de implementatie van systemen van interne kwaliteitszorg Actie: Sensibilisering en begeleiding van centra m.b.t. integrale kwaliteitszorg (IKZ) Vocvo ondersteunt de centra bij de implementatie van de Q-box, een kwaliteitszorgsysteem op maat van het volwassenenonderwijs. In de Vocvo-infotheek stellen we ook literatuur en instrumenten over kwaliteitszorg ter beschikking. Via diverse communicatiekanalen verspreidde Vocvo informatie over integrale kwaliteitszorg. Vocvo stimuleerde kwaliteitszorg bij de centra door in de individuele plannen hier ook bijzondere aandacht aan te besteden: de doelstellingen werden SMART geformuleerd en aan elke trajectbegeleiding werd een meetplan gekoppeld. Het meten gebeurde in de eerste plaats door het centrum zelf. De pedagogische begeleider of trajectbegeleider ondersteunde het centrum daarbij. 1.4 Ondersteuning bij het realiseren van eindtermen, specifieke eindtermen en basiscompetenties bij de cursisten 7.1 (1) Vocvo vzw ondersteunt de centra inhoudelijk en procesmatig bij de implementatie van kwaliteitsvolle leerplannen. 7.1 (2) Vocvo vzw ondersteunt de centra inhoudelijk en procesmatig bij de implementatie van nieuwe of gewijzigde opleidingsprofielen in afwachting van goedgekeurde leerplannen en Actie: Centra informeren over en ondersteunen bij de implementatie van de leerplannen en opleidingsprofielen Om centra te informeren over en te ondersteunen bij de implementatie van de LP en OP, organiseerde Vocvo een gevarieerd ondersteuningsaanbod van vormingen, trajectbegeleidingen en werkgroepen. inhoudstafel 24

25 Leidraad en opleiding Omgaan met armoede en sociale uitsluiting Vocvo ontwikkelde een leidraad 'Omgaan met armoede en sociale uitsluiting' die past bij de nieuwe keuzemodule Omgaan met armoede en sociale uitsluiting binnen het leergebied MO (van de basiseducatie). In samenwerking met armoedeorganisatie De Link werd een vorming ontwikkeld. Deze vorming zal bestaan uit een driedaagse opleiding voor lesgevers, in combinatie met drie terugkommomenten (intervisie). De vorming richt zich vooral op lesgevers die met de module Omgaan met armoede en sociale uitsluiting aan de slag zullen gaan of lesgevers die (zullen) samenwerken met partnerorganisaties die werken met mensen in armoede. In organiseerde Vocvo (op vraag) in 2 CBE een infosessie over deze vorming en werken met mensen in armoede door lesgevers van de basiseducatie. Authentieke taken Vocvo ondersteunt centra bij het werken met authentieke taken volgens het 4C/ID-model van J. Van Merriënboer, zowel binnen het leergebied ICT voor de CBE, de CVO als voor andere leergebieden bij basiseducatie en het secundair volwassenenonderwijs. Ontwikkeling en implementatie nieuwe LP ICT CVO Vocvo ontwikkelde samen met de pedagogische begeleidingsdiensten nieuwe leerplannen ICT en vrijstellingsproeven voor de CVO. Vocvo werkte mee aan de implementatie van de nieuwe leerplannen in de eigen centra. Ondersteuning L-modules Om CVO te ondersteunen bij de implementatie van de geletterdheidsmodules heeft Vocvo, i.s.m. de andere pedagogische begeleidingsdiensten, hierover een Lerend Netwerk georganiseerd. Daarnaast werd de nieuwe website Geletterdheid in een CVO ontwikkeld. Op deze website kunnen CVO terecht die aan geletterdheid in hun centrum willen werken. Zij vinden op de website relevante informatie terug, maar ook contactpersonen bij wie ze terecht kunnen met vragen. Evalueren In 2 centra begeleidde Vocvo een traject over evalueren. Evaluatie is een van de meest doorgedreven vormen van implementatie van de OP en LP. Een centrum wil aantonen dat de leerplandoelstellingen gerealiseerd zijn en hanteert daarvoor een bepaalde evaluatiepraktijk. Centra zien echter bepaalde knelpunten m.b.t. de inhoud van de evaluatie, het vertalen van de LP-doelstellingen naar de evaluatietaken, het toepassen van kwaliteitscriteria, het opstellen van beoordelingswijzers en het omgaan met eventuele weerstanden bij het invoeren van nieuwe vormen van evaluatie. inhoudstafel 25

26 Latijns schrift In 1 CBE werd een traject opgezet rond Latijns Schrift. Tijdens het traject besprak men een aantal good practices en nam men een aantal wetenschappelijke inzichten onder de loep. Op basis van deze input kwam het centrum tot een lijst met een aantal belangrijke ankerpunten. NT2 alfa In één CBE ging er een info- en werkdag door in het kader van implementatie van de leerplannen NT2 alfa. Er werd vooral ingezoomd op de mondelinge modules. De lesgevers kregen een aantal handvatten aangereikt voor de vertaling van de doelen naar de concrete lespraktijk. Implementatie LP ICT CBE Samen met een ontwikkelgroep van vertegenwoordigers uit alle CBE zette Vocvo een lerend netwerk op voor de ontwikkeling van digitaal materiaal bij het LP ICT. In een drietal bijeenkomsten met tussentijdse opdrachten werden methodieken uitgewisseld en materiaal gedeeld. Hiertoe richtte Vocvo eveneens een digitaal platform op om alle ICT-lesgevers toegang te geven tot dit gevalideerd materiaal. Toolbox geletterdheid Begin 2015 werd de Toolbox Geletterdheid door ESF gevalideerd. In 2015 zetten we verder in op de verspreiding van de toolbox en het ontwikkelen en delen van tools. Daarna werd de Toolbox Geletterdheid overgedragen aan de Federatie Centra voor Basiseducatie. Vocvo heeft wel de rol opgenomen om te blijven innoveren over dit onderwerp. Op die manier kan de toolbox verder aangevuld worden. Vocvo nam verder deel aan het overleg met de CBE over geletterdheid op de werkvloer, o.m. met het oog op eventuele ondersteuning van lesgevers die samenwerken met bedrijven en met de Toolbox aan de slag gaan. Digitaal platform NT2 alfa Tijdens de ontwikkeling van de leerplannen NT2 alfa kwam de terechte vraag naar informatiedeling en ondersteuning. De leerplancommissie koos voor een Digitaal platform NT2 alfa. Deze format maakt het mogelijk om in te spelen op recente evoluties en specifieke vragen vanuit de centra. Samen met de commissieleden en andere medewerkers uit de basiseducatie werd de structuur van dit platform vormgegeven. inhoudstafel 26

27 Het digitaal platform probeert een antwoord te bieden op vragen inzake leerplanimplementatie. Zo kunnen lesgevers NT2 alfa hier terecht voor onder andere uitgewerkt didactisch materiaal, om contact te leggen met andere lesgevers NT2 alfa, recent wetenschappelijk onderzoek betreffende alfabetisering bij tweede-taalleerders... Ook directie- en stafleden kunnen op dit platform beroep doen, bijvoorbeeld voor informatie betreffende programmatie, de vrijstellingentabel... Zowel de vorm als de inhoud van dit platform wordt bepaald door medewerkers basiseducatie. Hierbij worden zij door Vocvo ondersteund. De werkgroep die werd opgericht om het digitaal platform NT alfa inhoudelijk vorm te geven, heeft zich tijdens het schooljaar gericht op de didactische ondersteuning van de lesgevers NT2 alfa. Zo werden authentieke taken uitgewerkt die verspreid zullen worden via het digitale platform. Ook werkte men aan een document dat best practices verzamelt over hoe je een volwassene kan leren lezen en schrijven. Digitaal platform MO Vocvo wil kennisdeling over de centra heen stimuleren. Voor het leerdomein MO is gekozen voor contactmomenten (uitwisseldag en werkgroep), ondersteund door een digitaal platform waarop informatie wordt gedeeld. In de werkgroep MO en evalueren werd beslist om niet het materiaal digitaal te delen, maar specifieke informatie over het aanbod en de contactpersonen per centrum. Het digitaal platform is hiervoor het medium en wordt beheerd door Vocvo. Omgaan met armoede en sociale uitsluiting In organiseerde Vocvo (op vraag) een infosessie in CBE Halle-Vilvoorde en CBE Brusselleer over werken met mensen in armoede door lesgevers basiseducatie (zie hiervoor paragrafen en ). 1.5 Opvolging doorlichting Vocvo ondersteunde de centra bij de opvolging van de doorlichting. In heel wat centra bespraken we samen met de directie het definitieve doorlichtingsverslag en bekeken we welke ondersteuning hiervoor wenselijk is. Waar nodig brachten we de centra in contact met externe experten of boden we ondersteuning bij de opmaak van een verbeterplan. De doorlichtingsverslagen worden ook gebruikt als input voor het detecteren van tendensen die richtinggevend zijn voor de programmatie voor het volgende schooljaar. inhoudstafel 27

28 1.6 Communicatie met de centra 8.1 Vocvo vzw informeert gericht en transparant over zijn werking, over zijn eigen ondersteuningsaanbod, over zijn producten, over zijn beleidsplan, over zijn jaarlijkse ondersteuningsplannen en activiteitenverslagen, over overheidsinitiatieven en over initiatieven van derden Actie: Gericht en transparant informeren Vocvo informeerde de centra (en alle andere geïnteresseerden) over de werking van Vocvo en initiatieven van de overheid en derden. Vocvo vervulde zijn informatie-opdracht via verschillende digitale mediakanalen: de website (zie ) Een handig overzicht van onze websites en platformen vind je hier. digitale nieuwsbrieven Vocvo-nieuws 23 nummers Nieuwsbrief Plan Geletterdheid Verhogen 10 nummers sociale media Facebookpagina: Vocvo - Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs Twitter: Vocvo Facebookpagina: Geletterdheid in Vlaanderen Blog: Platform Geletterdheid Blog publicaties Activiteitenverslag Vocvo Daarnaast informeerden we ook via de volgende kanalen: raad van bestuur en algemene vergadering De pedagogische begeleiders brachten hun centra op de hoogte van de werkzaamheden van de decretale stuurgroep in samenspraak met de projectmedewerkers en behandelden vragen vanuit de centra. Vocvo informeerde over overheidsinitiatieven Vocvo informeerde over initiatieven van derden (zie hiervoor 4.6.1) Actie: Optimalisering / uitbouw gebruik website Onze website is een belangrijk medium om zowel het brede publiek als de centra te informeren. Actuele info uit de sector, initiatieven van de overheid en derden, inhoudstafel 28

29 relevante publicaties, informatie van de stuurgroep volwassenenonderwijs, het beleidsplan en activiteitenverslag van Vocvo, het VTO-aanbod van Vocvo en van derden, al onze producten en diensten: ze zijn allemaal vlot consulteerbaar op de website. De lay-out van onze website werd tijdens het schooljaar vernieuwd door een extern bedrijf. Ook de structuur van de website werd op sommige plaatsen vereenvoudigd. Tijdens het schooljaar werden er enkele verfijningen doorgevoerd. Dit zijn enkele globale statistieken voor het schooljaar : gebruikers sessies 1,68 sessies per gebruiker paginaweergaven Dit waren de meest bezochte pagina s : 1. Vocvo-uitwisseldag Ondersteuningsaanbod voor CBE s en CVO s 3. Over Vocvo 4. Vacature - Halftijdse medewerker tekstadvies bij Wablieft 5. Vocvo-bibliotheek 6. Medewerkers 7. Nieuw Leven, een soap voor laaggeletterde anderstaligen 8. Gedetineerden 9. Nieuws Platform Geletterdheid Op 30 april 2014 lanceerden het departement Onderwijs en Vorming en Vocvo het Platform Geletterdheid. Het Platform Geletterdheid is een initiatief van het departement Onderwijs en Vorming en Vocvo en kadert in het Strategisch Plan Geletterdheid Verhogen De website bundelt informatie over (laag)geletterdheid via een stand van zaken over het Plan Geletterdheid, en een overzicht van kennis en onderzoek. Daarnaast maakt het Platform de diensten toegankelijk. Verder is het Platform een toolbox aan expertise via een inventaris en en een 'top tien' van tools. Zo hoopt het professionals vanuit verschillende sectoren deskundig te maken in het omgaan met geletterdheid. In het schooljaar werd de website losgekoppeld van de website van Vocvo. Zo werd het platform een autonome website. Ook de homepage werd vernieuwd. Het Platform Geletterdheid wordt verder vernieuwd zodat iedereen er gemakkelijker informatie vindt over geletterdheid, het Vlaamse geletterdheidsbeleid en projecten die reeds werden opgestart i.v.m. het Plan Geletterdheid. inhoudstafel 29

30 Week van de geletterdheid 2016: Extra bedrijvig De zesde Week van de geletterdheid focuste op werk. Op 8 september, de Internationale Dag van de Geletterdheid, zette Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits, projecten in de kijker die werken aan geletterdheid op de werkvloer. Zo ging de minister op de koffie bij Stad Mechelen. Binnen het project Smart City biedt de stad aan haar kortgeschoolde werknemers uit verschillende stadsdiensten een cursus digitale vaardigheden aan, begeleid door Centrum voor Basiseducatie regio Mechelen. Zo worden ze sterkere en meer weerbare werknemers én burgers. Daarnaast gingen de Centra voor Basiseducatie in Vlaanderen op bezoek in meer dan 30 VDAB-werkwinkels. Ze verrasten de bemiddelaars met taart en zetten daarmee niet alleen hun geslaagde samenwerkingen in de kijker, maar ook het belang van werken aan geletterdheid op en naast de werkvloer. Naast dit lanceringsevent voerden we ook campagne voor de Week van de Geletterdheid en zetten we de Toolbox Geletterdheid extra in de verf via: de website Facebook: en persberichten In oktober begonnen we met de voorbereiding van de Week van de geletterdheid Het kernteam koos een thema (laaggeletterdheid en (kans)armoede) en nodigde vervolgens de Vlaamse armoedeorganisaties uit. Samen bepaalden we de inhoudelijke en vormelijke koers van de campagne. In het tweede semester maakte het kernteam het eenmalige glossy magazine TROEF. Dit magazine staat vol met herkenbare verhalen en handige tips over geletterdheid, gericht op mensen in (kans)armoede. TROEF is geschreven in duidelijke taal, zodat het toegankelijk is voor iedereen. In augustus werd het magazine door alle betrokken partners verspreid. Daarnaast verspreidden we eind juni ook inspiratiepakketten voor de CBE en armoedeorganisaties. In juni en augustus werd de aftrap van de Week van de geletterdheid voorbereid. Op 18 augustus ontving de pers een persbericht en een persmap Actie: Optimaliseren informatieve publicaties en sociale media Alle digitale nieuwsbrieven (Vocvo-nieuws, Bibaanwinsten, Lente-zomer-herfst en Wetenschappelijk onderzoek) zijn onmiddellijk consulteerbaar op de website. Vocvo is er immers van overtuigd dat informatie en kennis delen een meerwaarde betekent. We willen daarbij geen onderscheid maken tussen potentiële lezers. inhoudstafel 30

31 Vocvo-nieuws In 2014 werd onze tweewekelijkse nieuwsbrief Vocvo-nieuws helemaal vernieuwd door een extern bedrijf. Sinds 31 januari 2014 verscheen de nieuwsbrief in een nieuw jasje mét een eigentijdse lay-out. Vanaf nu wordt Vocvo-nieuws samengesteld, verstuurd en beheerd vanuit het gebruiksvriendelijke online platform Flexmail. De nieuwsbrief opstellen en versturen, verloopt nu veel vlotter dan in het verleden. In Flexmail kunnen we ook de mailadressen van alle respondenten beheren. Ook zeer handig zijn de gedetailleerde cijfergegevens die Flexmail oplevert ( afgeleverd, geopend, geklikt ). Deze cijfers stellen ons in staat om het bereik van de nieuwsbrief van nabij op te volgen. Tijdens het schooljaar verstuurden we 23 nieuwsbrieven. We versturen Vocvo-nieuws naar 2322 contacten. De meest recente nieuwsbrieven kan je op onze website raadplegen. Nieuwsbrief Plan Geletterdheid Sinds februari 2016 versturen we maandelijks ook een digitale Nieuwsbrief Plan Geletterdheid met informatie over de voortgang van het Plan én over geletterdheid in Vlaanderen en Europa. Acties van onze partners maken ook deel uit van de nieuwsitems. De nieuwsbrief wordt gemaakt en verstuurd via het mailplatform MailChimp. Tijdens het schooljaar verstuurden we 10 nieuwsbrieven. De nieuwsbrief werd aan 2570 contacten bezorgd. De meest recente nieuwsbrieven kan je op het Platform Geletterdheid consulteren. Sociale media Tijdens het schooljaar trok Vocvo volop de kaart van de sociale media: De Facebookpagina Geletterdheid in Vlaanderen bestaat sinds 22 februari De pagina telt ondertussen 353 vind-ik-leuks en 363 volgers. Sinds 19 december 2016 is Vocvo ook aanwezig op Twitter. De pagina telt momenteel 106 volgers. Sinds 3 februari 2017 heeft Vocvo een Facebookpagina. De pagina heeft ondertussen 146 vind-ik-leuks en 151 volgers. 8.2 Vocvo zet een meldingssysteem voor feedback op Actie: Feedback van de centra naar Vocvo via een meldingssysteem rond realisaties en werking Opvolging door pedagogische begeleiders Met elk van de centra die Vocvo ondersteunt, wordt via informele en formele weg gecommuniceerd over het verloop van de ondersteuningsactiviteiten, die al dan niet op maat van het centrum zijn. Jaarlijkse algemene tevredenheidspeiling Bij de opmaak van het individueel plan wordt daarnaast ook expliciet gepeild naar de algemene tevredenheid van het centrum over de dienstverlening. inhoudstafel 31

32 Digitaal evaluatieformulier voor alle opleidingen en trajecten Alle opleidingen en trajecten worden met het digitaal evaluatieformulier geëvalueerd. Zo verzamelen we de feedback van de centra systematisch en is de informatie vlot consulteerbaar voor alle medewerkers. Deze feedback verwerken de teams in hun zelfevaluatie. Hij geeft mee richting aan de jaarlijkse actieplannen om de kwaliteit te optimaliseren. Systematische stakeholdersbevraging In de aanloop naar ons nieuw beleidsplan deden we onder externe begeleiding van Domo de Refontiro een bevraging over onze realisaties en werking. We deden dit via rondetafelgesprekken en digitale prikborden bij de lesgevers, middenkader, directies, externe stakeholders en bestuur. De analyse hiervan vormde mee de basis voor het opstellen van ons nieuw beleidsplan. Dergelijke brede stakeholdersbevraging herhalen we systematisch in het voorbereidingsjaar van een nieuw beleidsplan. Afspraken feedbackverzameling en -opvolging In het kwaliteitshandboek van Vocvo zijn de verschillende feedback-items bij elkaar geplaatst met hun frequentie, doelgroep en afspraken over opvolging. Op die manier maakten we van fragmentarische feedback, systematische feedback die een vaste plaats heeft verworven bij de planning van de prioriteiten voor een verdere kwalitatieve uitbouw van Vocvo Actie: verdere uitwerking van het feedbacksysteem Het feedbacksysteem van Vocvo steunt op drie pijlers: 1. Jaarlijkse zelfevaluatie van de teams De grondige jaarlijkse zelfevaluatie van de teams is volledig geïmplementeerd in de Vocvo-werking. Op basis van de zelfevaluaties maakten we teamverbeterplannen, die gedragen zijn door de hele organisatie. De uitvoering hiervan gebeurt in het schooljaar Tweejaarlijkse medewerkersbevraging We voerden voor een tweede keer de medewerkersbevraging uit in mei Hierin peilen we naar de tevredenheid van de medewerkers. Ook hieruit zijn een aantal sterktes en zwaktes naar voor gekomen. We houden de sterktes vast en stellen gezamenlijk een verbeterplan en -acties op om de zwaktes verder weg te werken. In voeren we die uit. 3. Vierjaarlijkse stakeholdersbevraging In voerden we de stakeholdersbevraging uit onder begeleiding van Domo de Refontiro. inhoudstafel 32

33 1.7 Interne organisatie: mensen en middelen Personeel Toestand op 31 augustus 2017 VT = voltijds, DT = deeltijds Directeur Bart Horemans VT Team Pedagogische Begeleiding An Cloet Carolien Fuchs Shalini Roppe Els Van den Bossche Karolien Van Goidsenhoven VT VT VT VT VT Wablieft Farida Barki Lynn Claerhout Michel Helaers Ruud Meert Ibrahim Moumouh Dominique Piedfort Karina Tuerlinckx Katrien Janssens DT DT VT DT VT DT DT DT Team Geletterdheid An Bistmans Glen Fobelets Sara Jaminé DT DT VT Onderwijscoördinatoren (onderwijs aan gedetineerden) Siegfried Coudenys Lien Creemers Benedicte De Bock Sara De Hantsetters Liesbeth De Wit Karen Delespaul Hilde Deputter VT VT VT VT DT VT DT inhoudstafel 33

34 Lise Donckers Annemie Engels Lies Evenepoel Stephanie Jansen Marjolein Rammelaere Marleen Strubbe Veerle Wouters DT DT DT VT VT VT VT Projectcöordinator FORINER-project Bianca Durkovics DT Cocreatieteam Miriam Berghmans Myriam De Cock Joris De Rijck Glen Fobelets Ludwine Liefooghe Kaat Vansynghel VT DT DT DT DT DT Onderhoud Aleksandra Karkowska DT Raad van bestuur Baert, Tine Bogaerts, Anne De Raedemaeker, Marleen De Ryck, Rein Godu, Inge Haesendonckx, Martine Van Houplines, Ronny Wolfs, Anke CBE Open School Kortrijk Roeselare CBE Leerpunt Zuid-Oost-Vlaanderen CVO SVV VIVA Brabant CBE Gent-Meetjesland-Leieland CVO ISBO CBE LiMiNO CBE Mechelen (voorzitter) CVO Vilvoorde Algemene vergadering Baert, Tine Baita, Ellen Bammens, Veerle Berden, Rohnny Bogaerts, Anne De Raedemaeker, Marleen CBE Open School Kortrijk Roeselare CBE Leerpunt Zuid-Oost-Vlaanderen CBE Leuven CBE LiMiNO CBE Leerpunt Zuid-Oost-Vlaanderen CVO SVV VIVA Brabant inhoudstafel 34

35 Declerck, Jean-François Degrande, Dorine De Ryck, Rein Godu, Inge Haesendonckx, Martine Helsen, Jo Hens, Mieke Hoskens, Erna Huygens, Astrid Karien, Hoste Kerff, Marcel Marien, Jan Timmerman, Marc Van Brabant, Stefan Van de Walle, Els Van Gompel, Jan Van Houplines, Ronny Van Kuijck, Adriana Van Overmeir, Martin Wolfs, Anke CVO BEC CVO VIVA West-Vlaanderen CBE Gent-Meetjesland-Leieland CVO ISBO CBE LiMiNO CBE Open School Halle-Vilvoorde CBE Kempen CBE Antwerpen CVO Strombeek CBE Brugge-Westhoek-Oostende CBE Leuven CVO Sopro CBE Waas en Dender CBE Limburg-Zuid VDAB CBE Brusselleer CBE Mechelen CBE Halle-Vilvoorde CBE Waas en Dender CVO Vilvoorde Vocvo verhuisde naar de Frederik de Merodestraat Tijdens het schooljaar verhuisde Vocvo van het Kardinaal Mercierplein naar de Frederik de Merodestraat in Mechelen. Ons vorige pand was een klassiek gebouw met bureaus. Nu beschikken we over een groot open huis. Eind december 2016 nam Vocvo de nieuwe locatie in gebruik. Enkele pluspunten voor klanten en het organiseren van opleidingen zijn: de aangename, grote vergaderzaal : naast interne vergaderingen, is de zaal ook geschikt voor opleidingen voor externen en voor vergaderingen met onze klanten we beschikken over een compacte, overzichtelijke bibliotheek (100 lopende meter) er is een grote keuze aan verschillende soorten werkplekken : stilteruimtes waar alleen of samen gewerkt kan worden, kleine vergaderruimtes, een ruimte voor informele gesprekken... inhoudstafel 35

36 2 Wablieft in Het voorbije jaar was weer een goed jaar voor Wablieft. Wablieft behaalde mooie resultaten met de Wablieft-boeken, de Wablieft-kranten, Wablieft-tekstadvies en de Wablieft-prijs. Hieronder lees je meer over de werking in het jaar Wablieft-boeken Nieuwe boeken in 2017 Wablieft werkt nog steeds samen met Uitgeverij Vrijdag aan de reeks Wablieft-boeken. Die reeks blijft groeien. In april 2017 verschenen twee nieuwe titels in samenwerking met Uitgeverij Vrijdag: Augustus 1914, de oorlog van Fien van Diane De Keyzer De ogen van een kind van Ingrid Vander Veken Bij deze reeks boeken maakten we ook gratis lesmateriaal, dat lesgevers gratis kunnen downloaden van de website van Wablieft. Projecten rond de boeken Lezen doen we graag samen, met steun van het Fonds van Bpost Van najaar 2016 tot aan de zomer van 2017 liep het project Lezen doen we graag samen. Wablieft kreeg voor dat project steun van het Fonds van Bpost voor alfabetisering, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Doelgroep van het project waren laaggeletterde ouders van jonge kinderen. Wablieft bereikte hen onder meer via scholen, centra voor basiseducatie en welzijnswerkers. De deelnemers aan het project kregen een abonnement op de Wablieft-krant of Wablieft Start en enkele boeken. Daarbij waren een beeldboek van Wablieft en een gewoon Wablieft-boek. De begeleiders van de ouders en/of kinderen kregen van Wablieft een vorming over het boekenaanbod voor moeilijke lezers en over methodieken om moeilijke lezers aan het lezen te krijgen. Het project werd succesvol afgerond en bereikte ongeveer 100 deelnemers. 2.2 Wablieft-kranten Wablieft Start Wablieft Start is het tweewekelijkse tijdschrift (A4-formaat) met nieuws op een zeer laag leesniveau. Wablieft Start heeft in september 2017 bijna inhoudstafel 36

37 1.000 papieren abonnees. Daarnaast telt het 74 lezers die hun abonnement digitaal nemen. Ten opzichte van september 2016 betekent dit dat de hoeveelheid lezers op papier stabiel blijft, en dat het aantal digitale lezers met bijna 20 steeg. Wablieft-krant De actualiteit eenvoudig en toegankelijk uitleggen, blijft een uitdaging. Toch proberen we in de wekelijkse Wablieft-krant moeilijke thema s steeds op een heldere manier uit te leggen aan onze lezers. De aanslagen in Europa, de oorlog in Syrië en Irak, de vluchtelingencrisis, het nakende Britse vertrek uit de Europese Unie, de Noord-Koreaanse bedreiging, het aantreden van de Amerikaanse president Trump, de greep van president Erdogan op Turkije, en zoveel meer. De Wablieft-krant brengt de feiten en schetst het kader. De Wablieft-krant wisselde ook het voorbije jaar ernstige onderwerpen af met iets lichtere thema s. Onderwerpen als integratie en gelijke kansen kwamen meer dan eens aan bod. Denk aan reportages over voedselbanken, over onderwijs in de gevangenis, een lang interview met staatssecretaris voor Gelijke Kansen en Armoedebestrijding Zuhal Demir... Andere opvallende gesprekken op de bladzijden van Wablieft waren die met tv-koks Jeroen Meus en Sandra Bekkari, en justitie-kenner Faroek Özgünes. Uiteraard kon ook de aandacht voor de successen van de Rode Duivels niet ontbreken. Op verschillende manieren onderhoudt de Wablieft-krant de participatie van de lezers. De redactie krijgt elke week een honderdtal antwoorden (bij uitzondering nog op papier) op het kruiswoordraadsel. Honderden lezers antwoordden in december 2016 ook op de traditionele eindejaarsvragen. Daarin keken ze zelf terug op het afgelopen jaar. Daarnaast bleef Wablieft in elk nummer minimum één lezersbrief publiceren. Intussen maakte Wablieft plannen voor een uitgebouwd digitaal bestaan (meer dan het huidige nieuwsaanbod op de Wablieft-website). Hiervoor werd eerst een vooronderzoek Digitale Wablieft in de steigers gezet. Naar aanleiding daarvan bevraagt Wablieft in het najaar van 2017 de cursisten van de centra voor basiseducatie en groepen NT2 in het volwassenenonderwijs over hun noden en wensen inzake digitaal nieuwsgebruik. Zoals bekend, schommelt het aantal abonnees van de Wablieft-krant elke week. Dat heeft te maken met het opzet waarbij abonnees op elk tijdstip kunnen starten met de krant. Het aantal abonnees van de Wablieft-krant bereikte een hoogtepunt in het voorjaar van 2017 met meer dan abonnees. Dat betekent een heel lichte stijging ten opzichte van een jaar eerder. Over het hele afgelopen jaar blijft het abonneebestand gemiddeld stabiel. Het pakket leesplezier waarbij mensen een jaarabonnement nemen plus de nieuwste reeks Wablieft-boeken, blijft kopers vinden. inhoudstafel 37