Telefoongesprekken Sensoor Oost Nederland over eenzaamheid en psychiatrie

Transcriptie

1 Telefoongesprekken Sensoor Oost Nederland over eenzaamheid en psychiatrie Sybren Bouwsma Arcon November 2012

2 Inleiding Sensoor is een telefonische hulpdienst die dag en nacht bereikbaar is wanneer mensen hun verhaal kwijt willen, een oplossing voor een probleem willen hebben of alleen maar even contact willen. Van de telefoongesprekken wordt een registratie gemaakt en een kort gespreksverslag. Jaarlijks maakt Sensoor Oost Nederland een korte analyse van het aantal telefoongesprekken en de onderwerpen van deze gesprekken. Door de uitgebreide registratie zijn er echter uitgebreidere analyses mogelijk. Dit heeft zowel voor interne als voor externe doeleinden een meerwaarde. Aan Arcon, onderzoeks- en adviesbureau op het gebied van zorg en welzijn, is gevraagd om te kijken welke uitgebreidere analyses van de telefoongesprekken er mogelijk en zinvol zijn. Om die analyses te maken zijn alle gegevens van de telefoongesprekken tussen 1 januari 2009 en 31 augustus 2012 verzameld en bewerkt in een spreadsheet. Gekozen is om naast een algemeen beeld van de gevoerde telefoongesprekken dieper in te gaan op de twee onderwerpen waar het meest over gebeld wordt: eenzaamheid en psychiatrische problemen. In het eerste hoofdstuk is algemene informatie te vinden over alle gevoerde telefoongesprekken in de onderzochte periode en over de onderwerpen waarover gebeld is. Het tweede hoofdstuk gaat dieper in op de onderwerpen eenzaamheid en psychiatrische problemen, achtereenvolgens gaat het daarbij om: de ontwikkeling van het aantal maandelijkse gesprekken over eenzaamheid en psychiatrie; het geslacht en de leeftijd van de bellers; de samenstelling van het huishouden; de verhouding tussen regelmatige en incidentele bellers; het tijdstip waarop meest gebeld wordt over eenzaamheid en psychiatrie; de gemiddelde duur van de gesprekken over eenzaamheid en psychiatrie. 1

3 Telefoongesprekken algemeen Gevoerde gesprekken Lineair (Gevoerde gesprekken) Figuur 1 Aantal telefoongesprekken Het aantal telefoongesprekken van Sensoor is gestegen van gemiddeld telefoongesprekken in januari 2009 naar bijna telefoongesprekken in augustus Dit zijn de gesprekken waarvan tenminste één aanleiding van het gesprek is geregistreerd (dus exclusief de silent calls ). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gevoerde gesprekken Silent calls Figuur 2 Verhouding tussen 'silent calls' en gevoerde gesprekken De ontwikkeling van de verhouding tussen de gevoerde gesprekken en silent calls (meestal slechts een gesprek van een paar seconden, zonder duidelijk onderwerp) is in figuur 2 te zien. Zoals in figuur 2 is te zien betreft ongeveer 30% van de gesprekken met Sensoor een silent call. Van de gevoerde gesprekken is het onderwerp wel bekend. Figuur 3 laat zien hoe de ontwikkeling in de tijd is van de onderwerpen waar er per maand over wordt gebeld. 2

4 Figuur 3 Onderwerpen van de telefoongesprekken De verhouding tussen gesprekken over de verschillende onderwerpen is als volgt: eenzaamheid (40%) psychiatrische probleem (20%). relatieproblemen (10%) gezondheid (5%) informatievraag (5%) seksualiteit (3%) overig (17%) 3

5 2. Gesprekken over eenzaamheid en psychiatrie Aantal maandelijkse gesprekken gesprekken eenzaamheid Lineair (gesprekken eenzaamheid) Figuur 4 Aantal gesprekken per maand over eenzaamheid (jan aug. 2012) Het aantal gesprekken over eenzaamheid laat sinds januari 2009 een stijgende lijn zien, van ongeveer 800 gesprekken per maand, naar ongeveer 1300 gesprekken. Het is daarmee het onderwerp waar het meest over gebeld wordt gesprekken psychiatrie Lineair (gesprekken psychiatrie) Figuur 5 Aantal gesprekken per maand over psychiatrie (jan aug. 2012) 4

6 Het aantal gesprekken over psychiatrie ligt lager dan het aantal gesprekken over eenzaamheid, maar het aantal gesprekken over psychiatrie is wel sterker toegenomen dan het aantal gesprekken over eenzaamheid: van iets minder dan 200 gesprekken in 2009 naar bijna 600 gesprekken in juli Dat is een stijging van bijna 200%. Geslacht van bellers Figuur 6 Geslacht van bellers gesprekken over eenzaamheid Figuur 7 Geslacht van bellers over psychiatrische problemen De verhoudingen in geslacht van de bellers over eenzaamheid en psychiatrie zijn vrijwel gelijk: bijna 70% is vrouw en 30% is man. Vrouwen bellen dus ruim twee en een half keer zo vaak als mannen. 5

7 Leeftijd van bellers Figuur 8 Leeftijd van bellers over eenzaamheid en psychiatrie (in procenten) De grootste groep bellers over eenzaamheid en psychiatrische problemen zijn tussen de 30 en 60 jaar oud. Opvallend is de relatief grote groep bellers over eenzaamheid van 60 jaar en ouder. Bij gesprekken over psychiatrie is er juist een relatief grotere groep bellers jonger dan 30 jaar dan bij gesprekken over eenzaamheid. Samenstelling huishouden van bellers Samenlevingsvorm Eenzaamheid Psychiatrie Eenzaamheid Psychiatrie alleenwonend % 62% wonend in gezins- of zorgverband % 7% samenwonend/gehuwd % 10% alleenstaande ouder % 2% onbekend/leeg % 19% overig % 1% Totaal % 100% Tabel 1 Samenstelling huishouden van bellers (jan aug. 2012) Een zeer groot gedeelte van de bellers over eenzaamheid of psychiatrie is alleenstaand. Van de mensen met eenzaamheid is dit percentage met 77% het hoogst (psychiatrie is 62%). Het aandeel bellers dat samenwoont of gehuwd is ligt bij bellers met een psychiatrisch probleem juist hoger (10%) dan bij bellers die eenzaam zijn (4%). 6

8 Regelmatige en incidentele bellers Eenzaamheid Psychiatrie Eenzaamheid Psychiatrie incidenteel % 38% regelmatig % 61% onbekend % 1% % 100% Tabel 2 Regelmatige en incidentele bellers (jan aug. 2012) Bellers over zowel eenzaamheid als psychiatrische onderwerpen zijn voor het grootste deel regelmatige bellers, bij eenzaamheid gaat het om bijna driekwart van de gesprekken en bij psychiatrie om ruim zestig procent. Tijdstip waarop mensen over eenzaamheid en psychiatrie bellen eenzaamheid psychiatrie Figuur 9 Tijdstip van gesprekken in uren in absolute aantallen jan juli 2012 In absolute aantallen worden er s avonds laat (vanaf ongeveer 20 uur) het meeste aantal telefoongesprekken gevoerd. De meeste van deze gesprekken gaan over eenzaamheid. 7

9 8% 7% 6% 5% 4% 3% % eenzaamheid % psychiatrie 2% 1% 0% Figuur 10 Telefoongesprekken naar tijdstip (in uren) waarop gebeld wordt, relatief, per onderwerp Om een vergelijking mogelijk te maken zijn de cijfers over het tijdstip van bellen in figuur 10 omgerekend naar de relatieve cijfers per onderwerp. Uit die vergelijking blijkt dat gesprekken over eenzaamheid vooral een piek kennen tussen 19 en 22 uur, en dat de piek van gesprekken over psychiatrische onderwerpen tussen 22 uur en 1 uur s nachts ligt. Gemiddelde duur van de gesprekken Gesprekken over een psychiatrisch probleem duren gemiddeld iets langer dan gesprekken die met eenzaamheid te maken hebben: gemiddeld 921 (psychiatrie) t.o.v. 803 seconden (eenzaamheid). 8