research centre on profound maatschappijwetenschappen research centre on profound maatschappijwetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "research centre on profound maatschappijwetenschappen research centre on profound maatschappijwetenschappen"

Transcriptie

1 Opgelet! Alertheid bij mensen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Vera Munde Afdeling Orthopedagogiek Rijksuniversiteit Groningen Opbouw van de workshop Introductie Alertheid observeren De Lijst Alertheid Alertheid beïnvloeden Alertheid en bewegen Alertheid beschrijven (1) Hoe zou u alertheid beschrijven? Zijn er verschillende vormen van alertheid? Hoe kunnen we alertheid bepalen? Alertheid beschrijven (2) open staan voor/ gefocused zijn op de omgeving Voorwaarde voor leren en ontwikkeling Observeerbaar (op verschillende niveaus) Alertheid observeren veel en snelle wisselingen individuele verschillen in alertheidsuitingen individuele verschillen in reacties op stimuli De Lijst Alertheid: doel Formuleren van een individueel Handvatten voor begeleiders geven om het zorgaanbod aan te passen aan de mate van alertheid 1

2 De Lijst Alertheid: scoring Alert (groen) In zichzelf (oranje) Slapen (rood) Ontevreden, zelfstimulerend (blauw) De Lijst Alertheid: stappen Is het een normale dag voor de persoon? 2. Wat is het alertheidspatroon gedurende de dag? 3. Wat is de reactie van de persoon op verschillende prikkels in termen van alertheid? 4. Hoe kunnen we het individuele van de persoon beschrijven? Formulier A Is het een normale, representatieve dag voor de cliënt? een dag van tevoren en net vóór de observaties checken Was er bij het kind sprake van ongewone epileptische activiteit? Was het kind ziek? Was het kind ongewoon druk of rustig? Bevond het kind zich in een ongewone omgeving? Heeft het kind ongewone medicatie gehad? Formulier B Zien we een patroon in de dag m.b.t. de alertheid van de cliënt? (Checklist + observaties) Tijd Kleur Bijzonderhede n 9:00 9:15 9:30 ontbijt 9:45 10:00 10:15 10:30 activiteit 10:45 activiteit 11:00 activiteit 11:15 11:30... Formulier C Verandert de alertheid tijdens (en na) het aanbieden van verschillende soorten stimuli? Tijd Stimulus Kleur 11:00 Voorafgaand 11:05 aan het aanbieden 11:10 van de stimulus 11:15:00 VT 11:15:20 VT 11:15:40 VT 11:16:00 VT 11:16:20 VT... 11:25 Na afloop 11:30 van het aanbieden 11:35 van de stimulus Formulier D: het stoplicht Kunnen we een formuleren? Hoe zien de verschillende alertheidsniveaus voor deze specifieke cliënt eruit? Actief, op de omgeving gericht In zichzelf gekeerd Slapen, doezelen Ontevreden, geagiteerd 2

3 Actief, op de omgeving gericht: Teuntje is met name s ochtends actief en op de omgeving gericht. Teuntje ziet slecht, en laat merken dat ze actief is door luisteren en voelen. Ze reageert het sterkst op tactiele stimuli. Teuntje is vooral gericht op haar begeleiders. Wanneer je dicht bij haar blijft en het tactiele contact met haar niet verbreekt, kan ze ongeveer 1-5 minuten alert blijven. In zichzelf gekeerd, inactief: Teuntje is met name nadat ze heeft gegeten of na andere activiteiten (bv. fysiotherapie) langere periodes achtereen in zichzelf gekeerd. Ze is dan voral met haar handen bezig, veel friemelen en plukken.teuntje peutert (met duim en wijsvinger) aan haar kleren, stopt haar duim in haar mond, maakt bromgeluidjes en wrijft in de ogen. Slapen, doezelen: Teuntje valt overdag niet echt diep in slaap. Wel periodes van doezelen, met name vlak na therapie of na groepactiviteiten.teuntje zit heel stil, haar ogen gaan herhaaldelijk langzaam open en dicht. Ontevreden, geagiteerd: Teuntje kan hard huilen als alles haar teveel wordt. Huilbuien komen vooral in de namiddag voor.teuntje huilt met lange uithalen, maar zonder tranen. Als ze niet onmiddellijk aandacht krijgt gaat ze bijten op de muis van haar hand Teuntje draait haar gezicht naar geluid toe, ogen staan helder, ze glimlacht vrijwel continu. Maakt geluidjes wanneer ze aangeraakt wordt. Raakt de begeleider ook aan. Houdt voorwerpen vast, betast ze. Teuntje is met name nadat ze heeft gegeten of na andere activiteiten (bv. fysiotherapie) langere periodes achtereen in zichzelf gekeerd. Ze is dan voral met haar handen bezig, veel friemelen en plukken.teuntje peutert (met duim en wijsvinger) aan haar kleren, stopt haar duim in haar mond, maakt bromgeluidjes en wrijft in de ogen. Teuntje valt overdag niet echt diep in slaap. Wel periodes van doezelen, met name vlak na therapie of na groepactiviteiten.teuntje zit heel stil, haar ogen gaan herhaaldelijk langzaam open en dicht. Teuntje kan hard huilen als alles haar teveel wordt. Huilbuien komen vooral in de namiddag voor.teuntje huilt met lange uithalen, maar zonder tranen. Als ze niet onmiddellijk aandacht krijgt gaat ze bijten op de muis van haar hand. Lijst Alertheid: onderzoek Betrouwbaarheid: Verschillende observatoren komen tot hetzelfde resultaat Validiteit: Observaties komen in grote lijnen overeen met fysiologische metingen bij mensen zonder beperkingen Conclusie 1 Alertheid als open staan voor/ gefocused zijn op de omgeving Alertheid scoren op vier niveaus Formuleren van een individueel Belang van individuele verschillen Belang van relatie van alertheid en aangeboden activiteit Alertheid beïnvloeden (1) Omgevingsfactoren hebben een grotere invloed op alertheid dan interne factoren Heeft u ideëen over de beïnvloeding van alertheid? Heeft u eigen ervaringen met verschillende methodes en het effect ervan? Alertheid beïnvloeden (2) Alertheid beïnvloeden (3) De optimale situatie: geen afleidende stimuli zelf-geïnitieerde activiteit zelf stimulus mogen kiezen voorkeursstimuli 1:1-interactie Mogelijke beïnvloedende factoren: aanpassingen in de directe omgeving interactiestrategieën stimuleringsstrategieën vormen van behandeling staftraining beweging 3

4 Casus: Elfried Aanpassingen in de directe omgeving 20 Activiteit in de rolstoel aanbieden of in een andere positie/ op een andere plaats Invloed van beweging (naar andere houding) op alertheid tijdens de daarop volgende activiteit! Graag even gaan staan, even bewegen! Interactiestrategieën Voorbeeld: Saskia en Ruben Mogelijkheid bieden tot interactie Zelf laten kiezen Zelf laten initiëren Mogelijkheid bieden tot bewegen Uitdagen tot beweging Mogelijk uit de rolstoel Stimuleringsstrategieën Beweging op zich! Hoe wordt het aangeboden? Individuele verschillen! Voorbeeld: Michiel Vormen van behandeling Fysiotherapie Zwemmen Paard rijden Staftraining Workshop volgen Overleg tijdens teamvergadering Bewust zijn van alertheid! Bewust zijn van invloed van beweging! 4

5 Conclusie 2 Grote invloed van omgevingsfactoren Bedankt voor uw aandacht! Optimaal: veilige, zelfbepaalde, 1:1-situatie Belang van: begeleider(!), geïndividualiseerde stimulering, bv. beweging 5

Handleiding bij de lijst Alertheid van mensen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Handleiding bij de lijst Alertheid van mensen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Handleiding bij de lijst Alertheid van mensen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Carla Vlaskamp Hendrike Fonteine Annemarie Tadema Vera Munde Afdeling Orthopedagogiek Faculteit

Nadere informatie

dankzij bewegen beter participeren

dankzij bewegen beter participeren dankzij bewegen beter participeren Jan Jacobs Herbert Krakauer EMG Congres 2013 Bewegen als middel tot... Kwaliteit van leven Alertheid Therapeutic Motion Simulation KWALITEITSKADER GEHANDICAPTENZORG Uitgangspunten:

Nadere informatie

Slapen Wakker en ongericht passief.(afwezig, b.v. ogen dicht of staren) -1

Slapen Wakker en ongericht passief.(afwezig, b.v. ogen dicht of staren) -1 Signaleringsplan op basis van alertheid, Sherpa Consult. Op basis van beeldvorming door deskundigen kan in een multidisciplinair overleg besloten worden dat een cliënt en diens begeleiders baat hebben

Nadere informatie

ZieZo Observatiemethode Handleiding

ZieZo Observatiemethode Handleiding ZieZo Observatiemethode Handleiding Ellen Eelman Marjolein Kuiper Marieke Steendam Inhoud 1. Inleiding 3 1.1. Doel 3 1.2. Gebruikers 3 1.3. Samenstelling 3 2. Verantwoording 4 3. Visuele basisvaardigheden

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

Ontwikkelingsgerichte zorg op een neonatale afdeling. Ellen Melis & Kelly Schillemans

Ontwikkelingsgerichte zorg op een neonatale afdeling. Ellen Melis & Kelly Schillemans Ontwikkelingsgerichte zorg op een neonatale afdeling Inhoud van de les 1. Inleiding 2. Wie, waarom, wanneer? 3. Vijf uitgangspunten 1. Positionering 2. Slaap/waak ritme 3. Geluid 4. Licht 5. Gecombineerde

Nadere informatie

Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar

Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De Alles of niets methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar De Alles of niets methode is een heel simpele manier om een hond te leren om wat

Nadere informatie

Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart

Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart 2016 1 1. Waarom huilen baby s Huilen is normaal voor een baby. Het is zijn eerste communicatiemiddel. Een baby huilt omdat er een reden is. Er is vaak onenigheid

Nadere informatie

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Inhoud Wat is si? Zintuigen Prikkelverwerking SI bij ouderen Alertheid Inzet

Nadere informatie

Psychiatrische problemen bij cliënten

Psychiatrische problemen bij cliënten Psychiatrische problemen bij cliënten Hoe gaat de dietist daarmee om? J o l a n d a R e g o u t Programma Inleiding Communicatie Praktijkvoorbeelden (waan, eten weggooien of weigeren) Voorbeeld omgangslijn

Nadere informatie

Epilepsie. Wat de docent moet weten.

Epilepsie. Wat de docent moet weten. Epilepsie Wat de docent moet weten. Sommige epileptische aandoeningen zijn moeilijker onder controle te brengen dan andere, maar de kans is groot dat de voorgeschreven medicijnen goed werken. Epilepsie

Nadere informatie

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Audiometrie Bij mensen met een verstandelijke beperking Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Voorwaarden aan onderzoeker Affiniteit met de doelgroep Kunnen observeren Geduld, duidelijke structuur kunnen

Nadere informatie

Handleiding: Een mooie 24 uur

Handleiding: Een mooie 24 uur Handleiding: Een mooie 24 uur 1. Wat is "een mooie 24 uur". Een mooie 24 uur is een werkwijze om met de cliënt in beeld te brengen wat hij prettig vindt in zijn leven. Door te kijken naar een dag (24 uur),

Nadere informatie

SEMINAR - LICHT EN SLAAP ROY VAN BUGGENUM - UXD

SEMINAR - LICHT EN SLAAP ROY VAN BUGGENUM - UXD SEMINAR - LICHT EN SLAAP ROY VAN BUGGENUM - UXD - 1636257 01 / 15 01 / 15 1. INTRODUCTIE 02 / 15 02 / 15 2. HOOFDVRAAG 03 / 15 03 / 15 3. DEELVRAGEN 04 / 15 04 / 15 4. ONDERZOEK 05 / 15 05 / 15 5. CONCLUSIE

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen 2 Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Toedienen van Stesolid bij epilepsie

Toedienen van Stesolid bij epilepsie Sophia Kinderziekenhuis Uw kind is onderzocht op de afdeling Kinderneurologie wegens epilepsie. Bij sommige kinderen is het nodig de epilepsie te behandelen met anti-epileptica. Deze medicijnen zorgen

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Midazolam neusspray (bij kinderen)

Midazolam neusspray (bij kinderen) Midazolam neusspray (bij kinderen) Uw kind wordt behandeld voor epilepsie. Soms is extra medicatie nodig bij aanvallen. Om uw kind bij een aanval te kunnen helpen, heeft de arts in overleg met u Midazolam

Nadere informatie

Vertrekgegevens Datum vertrek... reden: verhuizing overgang naar ander kinderdagverblijf anders,...

Vertrekgegevens Datum vertrek... reden: verhuizing overgang naar ander kinderdagverblijf anders,... Observatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) Voorschoolse voorziening Kindgegevens Voornaam... Achternaam... Geslacht... Geboortedatum... Nationaliteit... Thuistaal... Gezinssituatie: - woont

Nadere informatie

Abrona Communicatieplan

Abrona Communicatieplan Het : het ACP Het Abrona communicatieplan (ACP) is een middel tot het in kaart brengen van de communicatie van en met en cliënt wonend en/of werkend op Abrona. Het plan kan voor elke cliënt ingevuld worden.

Nadere informatie

Midazolam neusspray (bij kinderen)

Midazolam neusspray (bij kinderen) Midazolam neusspray (bij kinderen) Uw kind wordt behandeld voor epilepsie. Soms is extra medicatie nodig bij aanvallen. Om uw kind bij een aanval te kunnen helpen, heeft de arts in overleg met u Midazolam

Nadere informatie

STCC-3: Woorden zoeken

STCC-3: Woorden zoeken STCC-3: Woorden zoeken Materiaal Bij deze subtest wordt pagina 2 (en volgende) van de testmap gebruikt. Maximumtijd Er is geen tijdslimiet voor deze subtest. Breek de oefening af wanneer deze te frustrerend

Nadere informatie

door. Soms in trance, vaak ongelukjes. 3 Groen

door. Soms in trance, vaak ongelukjes. 3 Groen Balansboek Mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking kunnen eerder uit balans raken. Dit komt omdat ze de wereld niet goed kunnen overzien, ze zich niet gemakkelijk verstaanbaar kunnen maken

Nadere informatie

Stesolid (bij kinderen)

Stesolid (bij kinderen) Stesolid (bij kinderen) 2 Uw kind wordt behandeld voor epilepsie. Soms is extra medicatie nodig bij aanvallen. Om uw kind bij een aanval te kunnen helpen, heeft de arts in overleg met u Stesolid voorgeschreven.

Nadere informatie

Informatie voor ouders en verzorgers

Informatie voor ouders en verzorgers Informatie voor ouders en verzorgers Kinderen op bezoek op de Intensive Care (IC) Kinderen op bezoek op de Intensive Care (IC) 20190021 Kinderen op bezoek op de Intensive Care.indd 1 1 08-03-19 09:19 Kinderen

Nadere informatie

Van slaapprobleem naar slaapcomfort! Harry Broekhuizen, moeder van Wanda, Sandra van der Aa, Annemarie Remmerswaal, Sylvia Loos en Anja Doornveld.

Van slaapprobleem naar slaapcomfort! Harry Broekhuizen, moeder van Wanda, Sandra van der Aa, Annemarie Remmerswaal, Sylvia Loos en Anja Doornveld. Van slaapprobleem naar slaapcomfort! Harry Broekhuizen, moeder van Wanda, Sandra van der Aa, Annemarie Remmerswaal, Sylvia Loos en Anja Doornveld. Inhoud presentatie Even voorstellen Het ontstaan van het

Nadere informatie

Repetitive Behavior Questionnaire 1. Bedankt dat u de tijd neemt om deze vragenlijst in te vullen

Repetitive Behavior Questionnaire 1. Bedankt dat u de tijd neemt om deze vragenlijst in te vullen Repetitive Behavior Questionnaire 1 Bedankt dat u de tijd neemt om deze vragenlijst in te vullen Ondanks dat deze vragenlijst meerdere pagina s met vragen bevat, zult u merken dat u veel van de vragen

Nadere informatie

In gesprek met werknemers met psychische klachten. Machteld List, Sitagre

In gesprek met werknemers met psychische klachten. Machteld List, Sitagre In gesprek met werknemers met psychische klachten Machteld List, Sitagre 1 Even stil staan bij communicatie Het is soms lastig om een goed gesprek te voeren met een medewerker die last heeft van psychische

Nadere informatie

Learning together Samen leren / communiceren

Learning together Samen leren / communiceren Learning together Samen leren / communiceren Anita Bruining Elise van der Kooi Logopedist Zozijn Logopedist Bartiméus Communicatieve ontwikkeling Contact Interactie Invloed Initiatief nemen Wederkerigheid

Nadere informatie

Rana, het regenboogkind. Esther Bohte-de Wilde

Rana, het regenboogkind. Esther Bohte-de Wilde Rana, het regenboogkind Esther Bohte-de Wilde Eerste druk, september 2016 ISBN 978 90 824214 2 2 NUR 728 Tekst: juli 2016 Esther Bohte-de Wilde Illustraties: juli 2016 Esther Bohte-de Wilde Uitgeverij:

Nadere informatie

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Floorplay Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Mariska van Buuren-Bijland en Francoise Moser 10 februari 2017 Indeling workshop - Informatie

Nadere informatie

rtms Behandeling bij Therapieresistente Depressie

rtms Behandeling bij Therapieresistente Depressie rtms Behandeling bij Therapieresistente Depressie rtms Behandeling Bij Therapieresistente Depressie In deze brochure kunt u lezen wat een rtms behandeling in het kader van een therapieresistente depressie

Nadere informatie

Ondersteuningsplan JW voor Jan Test. Voorbeeld

Ondersteuningsplan JW voor Jan Test. Voorbeeld Ondersteuningsplan JW voor Jan Test Datum: 28-06-2017 Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens.................................................................. 3 2. Wie ben ik..........................................................................

Nadere informatie

Vragenlijst voor de leerkracht

Vragenlijst voor de leerkracht Sensory Profile School Companion Vragenlijst voor de leerkracht Winnie Dunn, PhD, OTR, FAOTA Vertaling: Anders Kijken naar Kinderen, Karin Brinkmann en André Rietman Naam van de leerling: School: Groep:

Nadere informatie

Observatielijst Groepsfunctioneren

Observatielijst Groepsfunctioneren Observatielijst Groepsfunctioneren Toelichting De Observatielijst Groepsfunctioneren is verdeeld in twee leeftijdscategorieën: kinderen tot 1,5 jaar en kinderen ouder dan 1,5 jaar. Met de lijst wordt de

Nadere informatie

Workshop slaap en slaapproblemen bij zevmb mensen

Workshop slaap en slaapproblemen bij zevmb mensen Workshop slaap en slaapproblemen bij zevmb mensen Algemene informatie over slaap Slaap bij mensen met een verstandelijke beperking Informatie over onderzoek bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking

Nadere informatie

Stesolid (bij kinderen)

Stesolid (bij kinderen) Stesolid (bij kinderen) Uw kind wordt behandeld voor epilepsie. Soms is extra medicatie nodig bij aanvallen. Om uw kind bij een aanval te kunnen helpen, heeft de arts in overleg met u Stesolid voorgeschreven.

Nadere informatie

Non-verbale communicatie

Non-verbale communicatie Non-verbale communicatie Wie de taal van het lichaam wil leren begrijpen, moet eerst de verschillende signalen leren kennen, herkennen en goed inschatten. Meestal richten we (bewust) onze aandacht op het

Nadere informatie

Observatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) in de voorschoolse voorziening

Observatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) in de voorschoolse voorziening Observatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) in de voorschoolse voorziening Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geslacht... Geboortedatum... - geboorteplaats... - geboorteland... Nationaliteit...

Nadere informatie

Lichaamstaal en sekspraat. Leonora van der Beek en Esther Keller

Lichaamstaal en sekspraat. Leonora van der Beek en Esther Keller Lichaamstaal en sekspraat Leonora van der Beek en Esther Keller Even voorstellen Leonora van der Beek Communicatiedeskundige Kentalis, regio west, Zoetermeer Werkzaam binnen de doelgroep Communicatief

Nadere informatie

WAT IS ADHD kort gezegd

WAT IS ADHD kort gezegd A D H D e n gedr ag HET DOEL van deze brochure WAT IS ADHD kort gezegd WAT ZIJN gedragsproblemen 07 08 11 OORZAKEN van gedragsproblemen als je ADHD hebt 12 ADHD en gedragsstoornissen 14 PEDAGOGISCHE ONDERSTEUNING

Nadere informatie

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren

Floorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Floorplay Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Marianne Smit, Mirella Walraven en Francoise Moser 25 november 2016 Indeling workshop - Informatie

Nadere informatie

Lawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie

Lawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Lawaai en slaap Winni Hofman Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Omgevingsraad Schiphol 3 juli 2017 1 Slaap belangrijk voor functioneren overdag alertheid omgaan met stress voldoende

Nadere informatie

Omgang met uw baby Tips en adviezen

Omgang met uw baby Tips en adviezen Omgang met uw baby Tips en adviezen Afdeling fysiotherapie Uw baby mag met u mee naar huis. Dit is een vreugdevolle en ook spannende gebeurtenis. Spannend omdat u nu zelf de zorg voor uw kindje op u gaat

Nadere informatie

Fysiotherapie. Omgang met uw baby.

Fysiotherapie. Omgang met uw baby. Fysiotherapie Omgang met uw baby www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl FYS021 / Omgang met uw baby / 25-04-2019 2 Omgang met uw baby Uw baby mag

Nadere informatie

Ontwikkelingsgerichte Zorg Couveuse-unit

Ontwikkelingsgerichte Zorg Couveuse-unit Uw kind verblijft momenteel op de couveuse-unit van het MCL. Om de ontwikkeling van uw kind zo goed mogelijk te steunen en te stimuleren wordt in het MCL ontwikkelingsgerichte zorg toegepast. In deze folder

Nadere informatie

Baby s die veel huilen Informatie voor ouders

Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 1177 Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby

Nadere informatie

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Dr. Annette van der Putten Afdeling orthopedagogiek, Rijksuniversiteit Groningen

Nadere informatie

Observeren en interpreteren

Observeren en interpreteren 1 1 1 1 1 0 1 0 1 Opdrachtformulier Observeren en interpreteren Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten

Nadere informatie

Ik-Wijzer Bijlage (voor de begeleider)

Ik-Wijzer Bijlage (voor de begeleider) (voor de begeleider) Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het persoonlijkheidsprofiel van Sander Geleynse... 4 3. De begeleiding... 5 Pagina 2 van 5 1. Inleiding Op 27 januari 2016 heeft Sander Geleynse

Nadere informatie

BIO training VOOR BEGELEIDERS IN OPLEIDING. Bijeenkomst

BIO training VOOR BEGELEIDERS IN OPLEIDING. Bijeenkomst BIO training VOOR BEGELEIDERS IN OPLEIDING Bijeenkomst 6 2018-2019 Welkom Antwoord op de vraag: ik ben een goede BIO omdat.. Uitdaging: iets anders noemen over jezelf waarin jij uitblinkt als BIO dan de

Nadere informatie

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling

Nadere informatie

Au-tomutilatie. Een groot probleem, een grote uitdaging. Carmen van Bussel Orthopedagoog/GZ-psycholoog

Au-tomutilatie. Een groot probleem, een grote uitdaging. Carmen van Bussel Orthopedagoog/GZ-psycholoog Au-tomutilatie Een groot probleem, een grote uitdaging Carmen van Bussel Orthopedagoog/GZ-psycholoog Inhoud Waarom verwonden cliënten zichzelf? Handelingsverlegenheid en machteloosheid bij begeleiders

Nadere informatie

NEECHAM Confusion Scale (Neelon et al., 1996, vertaling Milisen 1999)

NEECHAM Confusion Scale (Neelon et al., 1996, vertaling Milisen 1999) NEECHAM Confusion Scale (Neelon et al., 1996, vertaling Milisen 1999) Toelichting NEECHAM Confusion Scale: Vul deze schaal in op basis van observaties tijdens de zorg aan de patiënt en de routine verpleegkundige

Nadere informatie

E M D R een inleiding

E M D R een inleiding E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze

Nadere informatie

Bij deze cliënten is niet of in geringe mate sprake van gedragsproblematiek en psychiatrische problematiek.

Bij deze cliënten is niet of in geringe mate sprake van gedragsproblematiek en psychiatrische problematiek. en VG Wonen met begeleiding en verzorging (VG03) De volwassen cliënten functioneren sociaal beperkt zelfstandig. De cliënten wordt een veilige en vertrouwde leef- en werkwoonomgeving geboden. Het tijdsbesef

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS januari 2009 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door, ze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek. Ouders

Klanttevredenheidsonderzoek. Ouders Klanttevredenheidsonderzoek Ouders - 2017 Vraag 1: Wat voor cijfer zou u Columbus willen geven? Ons gemiddelde is een 8,3! Het onderzoek is 51 keer verstuurd en maar liefs 39 keer Ingevuld retour gekomen,

Nadere informatie

Midazolam neusspray (bij volwassenen)

Midazolam neusspray (bij volwassenen) Midazolam neusspray (bij volwassenen) 2 U wordt behandeld voor epilepsie. Als u een aanval krijgt, kan iemand in uw naaste omgeving Midazolam neusspray toedienen als dat nodig is. In deze folder leest

Nadere informatie

Ouderinformatie over ZIEN!

Ouderinformatie over ZIEN! Ouderinformatie over ZIEN! Algemene ouderavond 1 november 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN op school Aandacht voor het sociaal-emotioneel functioneren van kinderen. Sanne

Nadere informatie

Onrust in de nacht Samenvatting Dementie Wat is onrustig gedrag in de nacht? Levensloop Jul ie contact verandert Persoonlijkheid

Onrust in de nacht Samenvatting Dementie Wat is onrustig gedrag in de nacht? Levensloop Jul ie contact verandert Persoonlijkheid Onrust in de nacht Samenvatting Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Onrust in de nacht samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is onrustig gedrag in de nacht? Dementie kan

Nadere informatie

Workshop communicatie

Workshop communicatie Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun

Nadere informatie

PROTOCOL WAT TE DOEN BIJ (EEN VERMOEDEN VAN) HEIMWEE

PROTOCOL WAT TE DOEN BIJ (EEN VERMOEDEN VAN) HEIMWEE PROTOCOL WAT TE DOEN BIJ (EEN VERMOEDEN VAN) HEIMWEE Colofon @2006 Scouting Jong Arcen Auteur: Audrey Appeldoorn Aan dit protocol werkten verder mee: Tijdens het schrijfproces hebben Scoutingleden meegelezen.

Nadere informatie

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!?

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde & onderzoeker Sandra Zwijsen, psycholoog & onderzoeker Wat gaan we vandaag doen? Warming up Gevolgen gedragsproblematiek

Nadere informatie

Bewegen = Beleven = Leven. Bewegen = Beleven = Leven. Greta van Dijk fysiotherapeut

Bewegen = Beleven = Leven. Bewegen = Beleven = Leven. Greta van Dijk fysiotherapeut Bewegen = Beleven = Leven Bewegen = Beleven = Leven Greta van Dijk fysiotherapeut Bewegen = Beleven = Leven Bewegen = Beleven = Leven "Samen zijn we sterker - multidisciplinair werken Intern samenwerking:

Nadere informatie

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat

Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat VERZORGING Over slapen, (teveel) huilen en regelmaat voor ouders met een baby tot 3 maanden 2 Waarom huilt een baby? Alle baby s huilen en dat is een gezonde zaak. Het is normaal. Huilen hoort bij de ontwikkeling

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van Filmopnames

Handleiding voor het maken van Filmopnames Handleiding voor het maken van Filmopnames 1 1.Benodigdheden bezoek kinderdagverblijf Camera + tas Accu s (opgeladen!) en oplader Bezoek kinderdagverblijf Start van de observatie Als je de introductie

Nadere informatie

Peuter en Kleuter Temperamentschaal 1-2 jaar

Peuter en Kleuter Temperamentschaal 1-2 jaar Peuter en Kleuter Temperamentschaal 1-2 jaar Naam van het kind:................................ Geslacht: jongen/meisje Geboortedatum kind:.. -.. -.... Ingevuld door: moeder / vader / anders n.l...........

Nadere informatie

Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule. sessie 1

Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule. sessie 1 Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule sessie 1 Doelstellingen lessenmodule Weten hoe je beter kunt omgaan met probleemgedrag van bewoners/cliënten Gezamenlijk met het team de

Nadere informatie

BIJLAGEN Pestprotocol

BIJLAGEN Pestprotocol BIJLAGEN Pestprotocol Basisschool De Horizon -Versie 1-02-02-2014 Ouderbladzijde: Wat verstaan we onder pesten? Wat is het verschil tussen plagen en pesten. Plagen is : Pesten is : onschuldig - met opzet

Nadere informatie

INVULINSTRUCTIE ALERTHEIDSCHEMA

INVULINSTRUCTIE ALERTHEIDSCHEMA INVULINSTRUCTIE ALERTHEIDSCHEMA Deze handleiding is bedoeld voor begeleiders die een alertheidschema willen maken voor hun cliënt. De afgelopen jaren is gebruik van alertheidschema s erg toegenomen. Dat

Nadere informatie

De Sensatie van een Goed Leven Workshop Zonder gelijkwaardigheid geen communicatie

De Sensatie van een Goed Leven Workshop Zonder gelijkwaardigheid geen communicatie 31-01-2019 De Sensatie van een Goed Leven Workshop Zonder gelijkwaardigheid geen communicatie Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Het voeren van een slechtnieuwsgesprek met een zorgvrager

Het voeren van een slechtnieuwsgesprek met een zorgvrager 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Opdrachtformulier Het voeren van een slechtnieuwsgesprek met een zorgvrager Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met

Nadere informatie

Midazolam neusspray. (bij volwassenen) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Midazolam neusspray. (bij volwassenen) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Midazolam neusspray (bij volwassenen) U wordt behandeld voor epilepsie. Als u een aanval krijgt, kan iemand in uw naaste omgeving Midazolam neusspray toedienen als dat nodig is. In deze folder leest u

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Als uw baby veel huilt

Als uw baby veel huilt Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor ouders Als uw baby veel huilt z Uw baby is opgenomen op de kinderafdeling, omdat hij onrustig is en veel huilt. Het doel van de opname

Nadere informatie

Cursusaanbod De Vijf Wijzer

Cursusaanbod De Vijf Wijzer Cursusaanbod De Vijf Wijzer Curriculum voor leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen (IQ < 35) Marja Pasman, REC Rivierenland Thea de Graaf, REC Groot Gelre Programma Voorgeschiedenis: Samenwerkingsprojecten

Nadere informatie

Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby

Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby Patiënteninformatie Kennismaken met uw baby Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Fysiologische blauwdruk van uw baby 3 De eerste ontmoeting 4 De eerste

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Beste ouders, Om een goed beeld te krijgen van de klachten van uw kind en de eventuele medicatie die het gebruikt, willen wij u vragen onderstaande vragenlijst in

Nadere informatie

Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie

Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent in het Albert Schweitzer ziekenhuis aan uw rug geopereerd. In deze folder

Nadere informatie

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Graduate School of Childhood Development and Education MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE 2016-2017 De beïnvloeding van tijdoriëntatie, timemanagement en

Nadere informatie

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Onderzoekscentrum Gezins- en Orthopedagogiek HOE ALERTHEID VERHOGEN BIJ PERSONEN MET ERNSTIG MEERVOUDIGE BEPERKINGEN?

Nadere informatie

Minder angst geeft daarom ook een betere samenwerking tussen het kind en de behandelaar

Minder angst geeft daarom ook een betere samenwerking tussen het kind en de behandelaar STRESSREDUCTIE METHODE BIJ KINDEREN WAAROM STRESSREDUCTIE Een stressreductie methode kan het kind helpen om nare medische ingrepen, beter te doorstaan. Medische ingrepen horen nu eenmaal bij een ziekenhuis

Nadere informatie

Betrek actieve mensen bij je project. Actie-toolkit. stap. Ik wil een probleem aanpakken. Hoe begin ik?

Betrek actieve mensen bij je project. Actie-toolkit. stap. Ik wil een probleem aanpakken. Hoe begin ik? Actie-toolkit stap 1 2 3 4 Betrek actieve mensen bij je project Wil je aan de slag met jouw idee, actie of project? Maar weet je niet goed hoe en waar je moet beginnen? Kijk dan in de actie-toolkit. Daar

Nadere informatie

Resultaten tevredenheidsbevraging Bevraging tevredenheid bij kinderen

Resultaten tevredenheidsbevraging Bevraging tevredenheid bij kinderen Resultaten tevredenheidsbevraging 17.1 Bevraging tevredenheid bij kinderen Resultaten tevredenheidsbevraging kinderen Gedurende de maand maart en de paasvakantie werden er 3 kinderen bevraagd, 7 kinderen

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan

Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleidsplan Hieronder wordt een aantal kernpunten uit het pedagogische beleidsplan van Kinderdagverblijf Het Sprookjesbos besproken. Het volledige pedagogische beleidsplan ligt ter inzage op

Nadere informatie

Coachingsprincipes voor Ondernemers. 5 juni 2012

Coachingsprincipes voor Ondernemers. 5 juni 2012 Coachingsprincipes voor Ondernemers 5 juni 2012 Ondernemerskring Vragen vorige bijeenkomst: - Wat beweegt mensen? - Omgaan met weerstand -> Coachingsprincipes als hulpmiddelen om jezelf en anderen beter

Nadere informatie

Cliënten aan het woord

Cliënten aan het woord Cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Versie Wonen Naam cliënt : Woning cliënt : Datum : 1 Toelichting wil graag weten wat de bewoners vinden

Nadere informatie

Informatiefolder delier

Informatiefolder delier Informatiefolder delier Informatiefolder delier Het gedrag en de reactie van uw partner, familielid, vriend(in) of kennis zijn anders dan u gewend bent. Hij of zij is onrustig, begrijpt u niet, geeft vreemde

Nadere informatie

Prikkels in de groep!

Prikkels in de groep! Prikkels in de groep! Kijk op gedrag met een sensorische oorzaak Ingrid van der Heijden, Robert de Hoog, Sandra Stultiens-Houben, Inleiding Als leerkracht of groepsbegeleider herken je ze vast wel: kinderen

Nadere informatie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting

Nadere informatie

Hoogbegaafd en gevoelig

Hoogbegaafd en gevoelig Hoogbegaafd en gevoelig Kazimierz Dabrowski Hoogbegaafd zijn is meer dan slim zijn. Hoogbegaafde mensen zijn vaak ook veel gevoeliger dan andere mensen. Daardoor ervaar je situaties soms intenser dan andere

Nadere informatie

Februari 2012 Workshop Eviont

Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE...2 LEESWIJZER...3 INLEIDING...4 STAP 1: HET KADER...5 STAP 2: STATE, GEDRAG EN

Nadere informatie

BEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk

BEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk BEGRIP VAN BEWIJS Herman Schalk Vragenlijst Toelichting bij de vragenlijst p. 3 Vragen bij de elementen van begrip van bewijs p. 4 vrije Universiteit amsterdam

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma

Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma Inhoudsopgave Zorgplan van...5 Wat te doen bij benauwdheid?...6 Algemene tips... 10 Hoe werken de medicijnen... 11 Afbouwschema salbutamol (ventolin en airomir)...

Nadere informatie

Praktische tips voor mensen met problemen van het kauwapparaat

Praktische tips voor mensen met problemen van het kauwapparaat mond-, kaak- en aangezichtschirurgie informatiebrochure Praktische tips vr mensen met problemen van het kauwapparaat Inhoudstafel 1. Algemeen 4 2. Voeding 4 3. Knarsen 5 4. Medicatie 5 5. Oefeningen (aankruisen)

Nadere informatie

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:

Nadere informatie