Thomas ter Laak, Stefan Kools, Julian Starink , Amersfoort. Quickscan. Diergeneesmiddelen in de. waterketen

Transcriptie

1 Thomas ter Laak, Stefan Kools, Julian Starink , Amersfoort 1 Quickscan Diergeneesmiddelen in de waterketen

2 Bridging science to practice 2 Diergeneesmiddelengebruik Veestapel: koeien varkens kippen paarden geiten schapen Gezelschapsdieren: postduiven katten Honden konijnen andere knaagdieren zang/sier vogels aquariumvissen vijvervissen Bron CBS 2015 Bron van Heijst, 2015

3 Bridging science to practice 3 Diergeneesmiddelengebruik Veestapel: koeien varkens kippen paarden geiten schapen Gezelschapsdieren: postduiven katten Honden konijnen andere knaagdieren zang/sier vogels aquariumvissen vijvervissen Bron CBS 2015 Bron van Heijst, 2015

4 Bridging science to practice 4 Diergeneesmiddelengebruik 254 actieve stoffen op de markt met veterinaire toepassing Respiratory system 2% Various 0% Sensory organs 6% Blood and blood forming organs 5% Cardiovascular system 4% Dermatologicals 7% 2004: gerapporteerd antiobiotica gebruik 454t geschat antiparasitica gebruik 11t, geschat hormoongebruik 0,3t 2012: gerapporteerd antibiotica gebruik 244t gebruik antiparasitica en hormonen gelijk gebleven? Antiparasitic products, insecticides and repellents 19% Nervous system 12% Musculoskeletal system 6% Antineoplastic and immunomodulating agents 2% Genito urinary system and sex hormones 9% Antiinfectives for systemic use 22% Bron Systemic hormonal preparations, excl. sex hormones and insulins 6%

5 Bridging science to practice 5 Geneesmiddelenemissie productie Emissieroutes van diergeneesmiddelen zijn divers humaan gebruik afval productie aquacultuur veterinair gebruik Modelleren van emissies is complex consumptie excretie lot in mestopslag lot na verspreiding over het land gedrag in bodem afvalwater afvalwaterbehandeling effluent metabolisme, excretie omzetting in riool omzetting, sorptie slib afval overstort mest, water, voedsel Lekkage riool metabolisme, excretie mest omzetting Mestopslag, mestverwerking omzetting, sorptie oppervlaktewater / sediment bodem sorptie, omzetting, hydrologie grondwater

6 Bridging science to practice 6 Geneesmiddelenanalyse meetgegevens verzameld Gedeeltelijk individuele waarnemingen Gedeeltelijk geaggregeerde data 73% metingen humane geneesmiddelen 22% metingen middelen met veterinair en humaan gebruik 5% metingen veterinair gebruik (waarvan 78% antibiotica) Individuele waarneming enhuidige studie (NL) 33% Data entries UBA (NL) 10% Data entries UBA (buitenland) 57% 24 stoffen met veterinaire toepassing aangetroffen in NL waterketen

7 Bridging science to practice 7 Diergeneesmiddelenanalyse aangetroffen 7% Deel van stoffen gemeten/aangetroffen Onmogelijk alles te meten Niet relevant om alles te meten niet aangetroffen 9% niet gemeten 84%

8 Bridging science to practice 8 Diergeneesmiddelenanalyse Waar zijn deze stoffen gemeten? Voornamelijk in grote oppervlaktewateren Aandeel in grondwater Beperkte informatie in kleine lokale oppervlaktewateren Bron CBS 2015

9 Bridging science to practice 9 Diergeneesmiddelenanalyse Aangetroffen stoffen kennen gemengde toepassingen zoals veterinair gebruik, humaan gebruik en ook gebruik als bestrijdingsmiddel Zijn de aangetroffen stoffen van veterinaire oorsprong? GENEESMIDDEL1 THERAPEUTISCHE REGISTRATIE KLASSE 1 AMOXICILLIN ANTIBIOTICUM H&V CHLORAMPHENICOL ANTIBIOTICUM H&V CHLOROTETRACYCLINE ANTIBIOTICUM H&V DIAZINON INSECTICIDE - 2,3 ERYTHROMYCIN 7 ANTIBIOTICUM H&V FIPRONIL INSECTICIDE B&V 10 FLUMEQUINE ANTIBIOTICUM V IMIDACLOPRID INSECTICIDE B&V KETOPROFEN ANALGESIC H&V LEVAMISOLE ANTIHELMINTHIC V MEBENDAZOLE ANTIHELMINTHIC H&V OXYTETRACYCLINE 9 ANTIBIOTICUM V SPINOSAD INSECTICIDE B&V SULFADIAZINE ANTIBIOTICUM SULFADIMIDINE ANTIBIOTICUM V SULFADIMETHOXINE ANTIBIOTICUM V SULFAMETHAZINE ANTIBIOTICUM V SULFAMETHOXAZOLE ANTIBIOTICUM H&V SULFAPYRIDINE ANTIBIOTICUM - 3 SULFAQUINOXALINE INSECTICIDE V THIABENDAZOLE ANTIHELMINTHIC V TIAMULINE ANTIBIOTICUM V TRIMETHOPRIM ANTIBIOTICUM H&V TYLOSIN ANTIBIOTICUM V

10 Bridging science to practice 10 Diergeneesmiddelenanalyse 10 9 afvalwater Kwalitatieve evaluatie op basis van locatie van voorkomen en toepassingen: Zijn de aangetroffen stoffen van veterinaire oorsprong? Nee lang niet allemaal oppervlaktewater (inc. drinkwater) grondwater (inc. drinkwater)

11 Bridging science to practice 11 Diergeneesmiddelenanalyse 10 9 afvalwater Concentraties doorgaans < 0.1 ug/l, enkele (discutabele) waarnemingen >1 ug/l oppervlaktewater (inc. drinkwater) grondwater (inc. drinkwater)

12 Bridging science to practice 12 Conclusies Diergeneesmiddelen worden in Nederlandse waterketen aangetroffen Relatief veel metingen in grote oppervlaktewateren Identificatie van veterinaire oorsprong vaak moeilijk te bepalen Gemeten Diergeneesmiddelen doorgaans bijvangst in meetcampagnes Gebruik diergeneesmiddelen m.u.v. antibiotica zijn niet openbaar beschikbaar

13 Bridging science to practice 13 Stelling 1 Concentraties zijn laag en stoffen zijn vaak niet van veterinaire oorsprong, dus waar maken we ons druk over? Er is geen probleem!

14 Bridging science to practice 14 Stelling 2 Als diergeneesmiddelen nu worden aangetroffen in grondwater dan gaat het om historische vervuiling. De piek in het gebruik is voorbij.

15 Bridging science to practice 15 Stelling 3 Milieuonderzoek naar diergeneesmiddelen is onmogelijk zolang gebruiksgegevens van diergeneesmiddelen en dossiers met milieu-informatie niet openbaar beschikbaar zijn

16 Bridging science to practice 16 Stelling 4 Monitoring van diergeneesmiddelen is te kostbaar, we kunnen beter inzetten op modellering om emissies en stromen in kaart te brengen

17 Bridging science to practice 17 Stelling 5 De nadruk ligt teveel op antibiotica (resistentieproblematiek), andere middelen worden onderbelicht

18 18 BRIDGING science to practice