EMPACK 16 april Voordracht M.H. Reuderink

Transcriptie

1 EMPACK 16 april 2015 Voordracht M.H. Reuderink

2 Regelgeving: hindernissen? Inhoud I Duitse ontwerpverordening minerale oliën en inkten, noodzaak Europese Voedselcontactverordening; II Belastingrechtzaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten; III Energie en besparingsverplichting/-prestatiekeuring en Arbo RI&E-Grafimedia;

3 Regelgeving: hindernissen? Inhoud IV Verlenging van het Papiervezelconvenant V Product-/verpakkingscombinaties/dragerloze etiketten VI Ontinkting VII Levensmiddelen 1 meertalig etiket voor EU VIIIDe nieuwe omgevingswet

4 I De Duitse ontwerpverordening voor minerale olie en inkten Ia Ib Ic Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Duitse ontwerp voedselcontactverordening inkten Noodzaak Europese verordening

5 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Aanleiding verordening 2010 Zwitserland vindt minerale olie in levensmiddelen

6 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Inleiding: Bronnen minerale olie o.a.: - Gebruik van antikleefmiddelen en glansmiddelen - Natuurlijke bronnen - Uit verpakkingen van gerecycleerd karton met droge voedingsmiddelen zoals rijst en deegwaren

7 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Inleiding: Bron uit gerecycleerd karton - De herverwerking van oudpapier en karton die bedrukt zijn geweest met inkten op basis van minerale oliën - De migratie van minerale oliën uit de bedrukking van de verpakking die door de verpakking migreren naar levensmiddel.

8 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Ontwerp van tot 22 e wijziging van de Duitse Voedselcontactverordening, toepassingsbereik: - Papier- en karton waarin oudpapier is verwerkt. - Niet op drukinkten!

9 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Gebruikte afkortingen: MOSH: verzadigde koolwaterstoffen afkomstig uit minerale olie MOAH: aromatische koolwaterstoffen afkomstig uit minerale olie

10 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Algemene limiet voor voedselcontactmateriaal: - MOSH 24 mg/kg - MOAH 6 mg/kg

11 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Specifieke migratielimieten naar levensmiddel voor materiaal dat niet voldoet aan algemene norm: - MOSH < 2 mg/kg levensmiddel - MOAH < 0,5 mg/kg levensmiddel

12 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën In de verordening wordt gedifinieerd wat verzadigde koolwaterstoffen en aromatische koolwaterstoffen uit minerale oliën zijn.

13 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën Bij de limieten wordt een onderscheid gemaakt in de lengte van de koolstofketens van beide groepen: - C 16 -C 25 voor voedselcontactmateriaal gebruikt voor droog of niet-vettig voedsel. - C 16 -C 35 voor voedselcontactmateriaal gebruikt voor alle andere toepassing.

14 Ia Duitse ontwerpvoedselcontactverordening minerale oliën EFSA-onderzoek minerale oliën Het Europese Voedselveiligigheidsagentschap (European Food Safety Agency, EFSA) publiceerd op groot literatuuronderzoek over minerale oliën in voedingsmiddelen (verbeterd op ) Conclusie literatuuronderzoek: EFSA stelt geen concrete migratielimieten of andere maatregelen vast en beveelt nader onderzoek aan. Het Engelstalige ESFA-standpunt (let op: het document telt 185 bladzijden) is te vinden op:

15 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Duitse ontwerp-inktverordening van juli 2014 De verordening is van toepassing op: 1) de bestanddelen van de drukinkten en vernissen en op de te bedrukken materialen 2) bedrukken van voedselcontactmaterialen bestaande uit één laag en uit laminaten (indirect voedselcontact)

16 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Duitse ontwerpinktverordening van toepassing op: 3) beoogd direct voedselcontact 4) voor niet-beoogd voedselcontact maar voorzienbaar direct voedselcontact, bijvoorbeeld servetten.

17 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Verordening bevat positieve lijst met algemene grenswaarden en migratielimieten voor stoffen in inkten en vernissen en specifieke voor het toepassen van bepaalde voedselcontactmaterialen die voor bepaalde levensmiddelen worden gebruikt.

18 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten De verordening is niet van toepassing: - Indien aangetoond kan worden dat uit het materiaal geen stoffen migreren naar het voedsel. - Kleurstoffen voor keramiek.

19 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Verklaring van overeenstemming In elke stap van de keten van basisgrondstof tot het bedrukte voedselcontactmateriaal dient de desbetreffende leverancier van die stap een verklaring van overeenstemming te geven aan zijn afnemer.

20 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Bezwaar PIJITF tegen verordening bij EC en Duitsland: Verordening niet alleen van toepassing is op (de bestanddelen van) de inkten maar ook op het bedrukte materiaal. Gehele keten steeds verklaringen van overeenstemming moeten doorgegeven (bureaucratische rompslomp). (Echter: Europese Plasticverordening kent hetzelfde soort systeem!)

21 Ib Duitse ontwerpvoedselcontactverordening inkten Het ontwerp staat niet meer op internet; niet alle ministeries waren geraadpleegd. Het ontwerp is nog niet genotificeerd.

22 Ic Noodzaak Europese voedselcontactverordening Er is o.a. geen Europese voedselcontactverordening voor: - Papier en karton - Drukinkten en vernissen - Lijmen Gevolg nationale regelingen = handelsbelemmeringen

23 Ic Noodzaak Europese voedselcontactverordening Oplossing handelsbelemmeringen: Europese voedselcontactverordening. KVGO dringt hier al jaren op aan evenals Nederlandse overheid. Heeft tot nu toe geen prioriteit bij Europese Commissie. Echter: Duitsland dringt hier nu ook op aan!

24 Ic Noodzaak Europese voedselcontactverordening Indien Europese Commissie aankondigt dat ze gaat werken aan eigen verordening dan: Stilstandbeginsel: mogen geen nieuwe nationale bepalingen worden ingevoerd. Indien er een Europese Inktverordening komt dan zal die vermoedelijk lijken op de Plasticverordening!

25 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Huidig geschil ontstaan in 2011 omdat belastingdienst vindt dat rugmateriaal een verpakking. 3 rechtszaken geweest: - 1 t/m Hoge Raad verloren (beperkt aantal rechtsgronden); - 1 t/m Hoger Beroep (beperkt aantal rechtsgronden, boete kwijtgescholden); - 1 lopende zaak ondersteunt door KVGO (veel meer rechtsgronden).

26 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Rechtsgronden waarom rugmateriaal (rug) geen verpakking is: 1) I en M heeft vanaf oktober 2010 laten weten tegen de opname te zijn van de rug als voorbeeld van een verpakkingsmateriaal in Bijlage I van de verpakkingenrichtlijn. 2) 2011 Nederland stemt in artikel 21 Comité van verpakkingenrichtlijn tegen opname rug in Bijlage I.

27 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Rechtsgronden vervolg 2012 In brief van regreging aan TK staat o.a. dat zij vindt dat dit voorstel veel inconsistenties bevat in de definitie van verpakking. Om die reden heeft Nederland tot nu toe in het technisch Comité van de richtlijn dit voorstel steun onthouden, evenals de grote meerderheid van lidstaten. Nederland vindt daarnaast dat dit voorstel extra administratieve lasten alsmede kosten voor bedrijfsleven en burger met zich meebrengt. (TK 22112, nr bijlage 12).

28 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Rechtsgronden vervolg 4) Schending van de abbb o.a. omdat belastingdienst niet meteen in 2009 zijn standpunt heeft gepubliceerd dat hij vindt dat de rug een verpakking is. 5) Definitie verpakkingenbelasting = definitie van de Verpakkingenrichtlijn/verpakkingenbesluit. 6) Belasting heeft geen recht van definitie af te wijken. 7) De rug is ten onrechte niet aangemerkt als exoot.

29 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Rechtsgronden vervolg: 8) De rug is ten onrechte niet aangemerkt als logistiek hulpmiddel. 9) Etiket werd als grafisch product gezien inclusief de rug in zin papiervezelconvenant. 10) Lijst van exoten/logistieke hulpmiddelen met de criteria van het voorbeeld van (niet-)verpakking in Bijlage I van de Verpakkingenrichtlijn.

30 II Belastingrechtszaak over het rugmateriaal van zelfklevende etiketten Belang om rechtszaak te winnen: 1) Teruggave geheven verpakkingenbelasting 2) Teruggave geheven afvalbeheersbijdrage verpakkingen 3) Stichting Afvalfonds wil rug niet aanmerken als logistiek hulpmiddel/exoot 4) Om duidelijkheid te krijgen over de inconsistenties van Bijlage I met de verpakkingscriteria in de Richtlijn zelf

31 III Energieonderwerpen Inhoud: IIIa Energiebesparingsverplichtingen IIIb De energiemaatregelenlijst IIIc Energieprestatiekeuring (EPK)/Arbo RI&E Grafimedia IIId Handhaving energiebesparing IIIe Groene stroom

32 IIIa Energiebesparingsverplichtingen Activiteitenbesluit verplicht bedrijven tot nemen energiebesparende maatregelen met terugverdientijd 5 jaar

33 IIIa Energiebesparingsverplichtingen Voor bedrijven geldt: 1) El. < k Wh en aardgaseq. < Nm 3 vrijstelling 2) El KWh en/of aardgaseq. van Nm3 kunnen verplicht worden maatregelen te nemen 3) El. > K Wh of een aardgaseq. Van > Nm 3 kunnen verplicht worden een energiedoorlichting uit te voeren door een onafhankelijk adviseur en moeten de daaruit volgende energiemaatregelen met een terugverdientijd van < 5 jaar uitvoeren. 4) MJA-bedrijven uitvoering eigen programma in beginsel worden geen maatregelen opgelegd.

34 IIIb De energiemaatregelenlijst De overheid wil graag dat branches een energiemaatregelenlijst opstellen voor hun branche. Maatregelenlijst kan algemeen verbindend worden door opname in Activiteitenregeling. Uitvoering maatregel uit lijst = voldoen aan wet op dat punt. Bedrijf mag een minstens gelijkwaardige maatregel Nemen, aantoonplicht bij bedrijf.

35 IIIb De energiemaatregelenlijst Voor Grafimedia zijn er vrijwillige lijsten. Lijsten worden nu samengevoegd en gemoderniseerd in kader MJA. KVGO overweegt om lijst als branchelijst aan te melden. Lijsten worden gebruikt voor energiemaatregelenmodule (zie EPK).

36 IIIc Energieprestatiekeuring (EPK)/Arbo RI&E Grafimedia - In 2010 duurzaamheidsakkoord getekend. O.a. afgesproken proefneming met energieprestatiekeuring (EPK). - EPK te vergelijken met een APK voor auto s maar dan voor bedrijven op energiegebied. - Nieuwe Grafimedia-energiemaatregelenlijst wordt verwerkt tot energiemodule. - Energiemodule in toekomst onderdeel Arbo-RI&E- Grafimedia.

37 IIIc Energieprestatiekeuring (EPK)/Arbo RI&E Grafimedia Doel EPK Grafimedia: - Kijken of energiemodule werkt. - Vervolgfase hoe het gebruikt kan worden om handhaving bij bedrijven te voorkomen.

38 IIId Handhaving energiebesparing Overheid gaat strenger toezien op naleving energiebesparing. 150 inspecteurs krijgen speciale opleiding. Inspecteurs gebruiken branchemaatregelenlijsten. Doel EPK is o.a. om onnodige controles/discussies te voorkomen.

39 IIIe Groene Stroom Europees/nationaal beleid: - Energiebesparing - Verduurzaming van stroom Groene stroom in Nederland meestal groen via Noorse waterkrachtcertificaten.

40 IIIe Groene Stroom 2014 Green deal CO 2 emissiefactoren. Deelnemende partijen o.a. SKAO (milieuprestatieladder), Stimular (milieubarometer); Stichting Milieukeur; Milieu Centraal maken een afspraak wat groene stroom is. In praktijk is dat Nederlands Wind.

41 IIIe Groene Stroom Stichting Energie Inkoop (SEI) koopt groene stroom voor o.a leden KVGO. Groen = op basis van Noorse windcertificaten. Groep KVGO-leden gebruikt milieubarometer. Probleem: hun stroom is nu grijs (CO 2 factor is nu niet nul).

42 IIIe Groene Stroom Oplossing: Raamcontract SEI staat omruil tegen Nederlandse wind toe. Wel bijbetaling voor meer kosten. SEI inventariseert wie wil omruilen.

43 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant Bedrijven hebben productverantwoordelijkheid voor tot na de afdankingsfase van door hun geproduceerde Producten op basis: 1) Wet of 2) Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

44 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant Invulling productverantwoordelijkheid papierketen voor afgedankt papier en karton niet zijnde verpakkingen: - Door papiervezelconvenant. - Dit convenant is een garantie van bedrijven voor de papierinzameling door de gemeenten.

45 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant Ketendeficiet = oudpapierprijs daalt onder kosten inzameling/opslag en afvoer. Bij ketendeficiet komt heffing op papier en karton niet zijnde verpakkingen die voor eerst op Nederlandse markt worden afgezet.

46 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant 2 soorten heffingen ter dekking: 1) Dekking systeemkosten voor 4 jaar. 2) Dekking ketendeficiet slechts 1 keer voorgekomen sinds 1998 ( 2,50/per ton gedurende 1 e kwartaal). Convenant heeft wettelijke regelingen voorkomen.

47 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant Convenant heeft wettelijke regelingen voorkomen. Convenant is goedkoper. Heffing systeemkosten voor 2015 t/m ,50 5,00 per ton in 4 e kwartaal 2015 en 1 e kwartaal (Ter vergelijking heffing op verpakkingen van papier en karton 23,50/ton/jaar, verpakkingenbelasting was 80/ton/jaar).

48 IV Verlenging van het Papiervezelconvenant Gevaar van gelijktijdig inzamelen van drankenkartons met oudpapier: - dit verontreinigd het oudpapier; - waardoor een lage oudpapierprijs; - permanent ketendeficit.

49 V Product-/verpakkingscombinaties en dragerloze etiketten Verplichting verpakkingenbesluit/raamovereenkomst verpakkingen verbetering productverpakkingscombinaties. Een invulling hieraan wordt gegeven door de ontwikkeling Van etiketten zonder rug (drager/line/release paper). Boekwerketiketten: rug zelfklevend = verpakking dus verpakkingenheffing (tenzij rechtszaak wordt gewonnen).

50 VI Ontinkting VIa Ontinktingscorekaart INGEDE VIb ISO-norm

51 VIa Ontinktingscorekaart INGEDE Aanscherping ontinktingscorekaart INGEDE. Keuzes aanscherping zijn vaak willekeurig. Probleem is o.a. verwijzing naar deze scorekaart in Europees milieukeur. Vereist van drukkerijen proeven om ontinkting aan te doen.

52 VIa Ontinktingscorekaart INGEDE Proeven veroorzaken veel en vaak onnodige kosten. Intergraf heeft bezwaar gemaakt. Werkt nu aan oplossing tezamen met INGEDE.

53 VIa Ontinktingscorekaart INGEDE Oplossing: toevoegen bijlage met ontheffing voor bepaalde soorten inkten op (niet-) gecoat papier afhankelijk van druktechniek. Nieuwe bijlage dit jaar? Ontinkting recyclebaarheid van oudpapier. Het meeste oudpapier is wel recyclebaar ook al is het minder ontinktbaar.

54 VIb Ontinkting ISO-norm ontinktbaarheid ISO-norm ontinktbaarheid. ISO/TC 130/WG 11 werkt aan ISO-norm. Gaat om beoordelingsrichtsnoer voor de ontinktbaarheid van drukwerk van papier Evaluatie ontinktbaarheid. Bevat kwaliteitseisen voor pulp, dat ontinkt is en bestemd als grondstof voor verschillende substraatgroepen gebaseerd op de verwachte eigenschappen van het papier voor bepaalde toepassingen.

55 VIb Ontinkting ISO-norm ontinktbaarheid De norm richt zich niet op proeven die bepalen of de pulp wel of niet ontinktbaar is. Hiervoor zal in de toekomst ook een ISI-norm worden ontwikkeld. KVGO volgt ontwikkelingen in Intergraf-verband.

56 VII Levensmiddelen 1 meertalig etiket voor EU De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft laten weten dat volstaan, kan worden met één boekwerketiket voor geheel Europa mits voldaan wordt aan de andere verplichtingen van de verordening de Europese Verordening 1169/2011 inzake de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten.

57 VIII De nieuwe omgevingswet Uw commentaar voor een minder bureaucratische Omgevingswet De Omgevingswet moet minder bureaucratisch worden. Daarom ontvangt de overheid graag uw commentaar op het huidige Activiteitenbesluit en Bouwbesluit. Aanmelding bij: onder vermelding red tape challenge. Of stuur uw commentaar aan uw branchevereniging.

58 VIII De nieuwe omgevingswet De omgevingswet bundelt: - 40 sectorale wetten Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) ministeriële regelingen Bedoeling is dat wet in 2018 in werking treedt.

59 VIII De nieuwe omgevingswet De omgevingswet kent slechts 4 AMvB s: 1) Het Omgevingsbesluit 2) Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) 3) Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) 4) Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) En nog nader vast te stellen aantal ministeriële regelingen.

60 VIII De nieuwe omgevingswet Ontwerp van Omgevingswet ingediend in TK in Teksten ontwerp AMvB s in zomer 2015.

61 VIII De nieuwe omgevingswet Gaat niet zozeer om de inhoud van die regels maar om als herschikken daarvan volgens structuur van het Europees recht. Meer samenhang tussen de verschillende soorten regelgeving; Besluitvorming wordt sneller, meer voorspelbaar;

62 VIII De nieuwe omgevingswet Nationale koppen op EU-regels moeten voorkomen Worden. Minder vergunningen en eenvoudiger aanvraag daarvan. Uitgangspunt wet: ja, mits en niet meer nee, tenzij. De wet zal modulair worden uitgebreid.

63 VIII De nieuwe omgevingswet Komt voor bedrijven/burgers één aanvraag, één loket en één besluit. Vergunningenprocedures van 26 naar 8 weken. Komt website per gebied (adres) zichtbaar welke de bepalingen daar gelden.

64 VIII De nieuwe omgevingswet Kernbegrippenwet Fysieke levensomgeving

65 VIII De nieuwe omgevingswet Kritiek: - Wet gaat uit van beleidscyclus gericht op het verwezenlijken van specifieke doelen in de leefomgeving en gaat niet uit van de bedrijven. - Wet is onleesbaar geheel en moeilijk te overzien (ook voor juristen) net als bij Activiteitenbesluit. - Net zoals bij Activiteitenbesluit alleen te overzien d.m.v. een computertoepassing. - Begrippen sluiten niet aan bij taalgebruik.

66 VIII De nieuwe omgevingswet Maatschappelijke doelen Omgevingswet met oog op duurzame ontwikkeling zijn in onderlinge samenhang: 1) Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde leefomgeving en goede omgevingskwaliteiten 2) Doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling fysieke omgeving ter vervulling maatschappelijke functies - Omgevingswet moet ruimte blijven voor het realiseren van activiteiten van bedrijven en burgers en - Het verwezenlijken van (inter-)nationale, regionale en lokale beleidsdoeleinden.

67 VIII De nieuwe omgevingswet Zes kerninstrumenten Omgevingswet: 1) Omgevingsvisie: een samenhangend, strategisch plan voor de leefomgeving. Dat plan richt zicht op de fysieke leefomgeving als geheel. - Het rijk en de provincies moeten elk één omgevingsvisie vaststellen - Gemeenten mogen zelf beslissen of zij zo n visie vaststellen

68 VIII De nieuwe omgevingswet Zes kerninstrumenten Omgevingswet: 2) Omgevingsprogramma: een programma bevat concrete maatregelen voor bescherming, beheer, gebruik en ontwikkeling van de leefomgeving. Met die maatregelen moeten omgevingswaarden of doelen voor de leefomgeving worden bereikt (vastgesteld door: B en W, het waterschapsbestuur, GS of de Minister).

69 VIII De nieuwe omgevingswet 3) Decentrale regelgeving: de decentrale overheden moeten al hun regels over de leefomgeving bijeenbrengen in één gebiedsdekkende regeling. Voor gemeenten; het omgevingsplan. Voor de waterschappen: waterschapsverordening en Voor de provincies: de omgevingsverordening.

70 VIII De nieuwe omgevingswet 4) Algemene rijksregels voor activiteiten: voorkomt dat bedrijven steeds toestemming moeten vragen aan de overheid. Voor specifieke situaties en aantal instrumenten die de flexibiliteit van algemene regels vergroten. 5) Omgevingsvergunning: vergunning tot uitvoeren van een of meer activiteiten in de fysieke leefomgeving.

71 VIII De nieuwe omgevingswet 6) Projectbesluit: besluit van Rijk, een provincie of waterschap tot uitvoeren van een project, het inwerking hebben of in stand houden daarvan. Het biedt een uniforme procedure voor besluitvorming over complexe projecten om die sneller en beter te laten verlopen dan in het verleden.

72 VIII De nieuwe omgevingswet 6) Projectbesluit - Als een project bijvoorbeeld in strijd is met een omgevingsplan, bestaat de mogelijkheid om van het omgevingsplan af te wijken. - In voorkomende gevallen kan het projectbesluit ook in de plaats komen van de omgevingsvergunning.

73 VIII De nieuwe omgevingswet Andere belangrijk begrip: Omgevingswaarde: een maatstaf voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving of een onderdeel daarvan, of de toelaatbare belasting door activiteiten of toelaatbare concentraties of depositie van stoffen in de fysieke leefomgeving of een onderdeel daarvan, uitgedrukt in meetbare of berekenbare eenheden of andere objectieve termen (bijvoorbeeld geluidsnormen).