Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?"

Transcriptie

1 Ik, het water en de waterbodem! Het onzichtbare in beeld brengen Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten? Een doorbraak in de laser-altimetrie!? Foto Riegl Edwin ter Hennepe, 21 september 2017

2 Airborne Laser Bathymetrie Een bewezen techniek om de hoogte van de zeebodem te meten NIR-topo-laser en een groene bathy-laser Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

3 Waarom onderzoek naar laseraltimetrie? Behoefte aan meer data omdat: waterdiepte in meerdere gebieden de waterkwaliteit en ecologie belemmert een up-to-date dashboard van de waterdiepte in het beheergebied voor het programmeren van gebiedsopgaven Ondiepe wateren zijn lastig in te meten met sonar Handmatige metingen zijn arbeidsintensief Leo Harren, Frank Smits en Edwin ter Hennepe Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

4 Pilot 2015 Chiroptera II Leica Foto Aerodata Resultaat: Geen returns van de waterbodem Wat is hier aan de hand? Het lukt niet om dit te verklaren Financiering door: Waternet Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Het Waterschapshuis Provincie Utrecht Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

5 Een andere golflengte? Water heeft een andere kleur en turbiditeit Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017

6 Een andere golflengte HUMUSZUREN CHLOROPHYL Buiteveld, 1988 TURBIDITEIT Piel et al., 2012 Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 In troebel water als gevolg van humuszuren of chlorofyl verschuift de laagste uitdoving van het licht naar de gele golflengte He et al., 2000

7 Verschillende waterbodems Verschillende eigenschappen zorgen voor andere reflectie van licht Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017

8 Supercontinuum lasers 490 nm 532 nm 590 nm 650 nm Een brede range van golflengtes met dezelfde laser (~400 nm ~2400 nm)

9 Supercontinuum lasers USING SINGLE WAVELENGTH (532 nm) ERROR Andersen et al., 2017 USING MULTI-WAVELENGTH (1064 nm AND 532 nm) Lasersysteem met enkele golflengte (anders dan IR) is vatbaar voor onnauwkeurige waterspiegelmeting. IRlaser is nodig voor een nauwkeurige meting Supercontinuu lasers hebben zichtbaar en IR golflengte in één laser Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 ERROR Mandlburger et al., 2013 Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

10 30 cm 30 cm Korte laserpuls De laagst meetbare waterdiepte is gerelateerd aan de pulslengte van de laser Als de pulslengte te lang is in relatie tot de waterdiepte, faalt de meting Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

11 Korte laserpuls De meeste bathymetrische lasers (pulslengte >1 ns) hebben een blindzone zien van 30 cm Deze zijn daarom niet geschikt voor erg ondiepe wateren Supercontinuum laser hebben extreem korte pulsen (1.000 x korter) Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 BLIND ZONE 30 cm Andersen et al., 2017

12 Conclusies labonderzoek Gele golflengte geeft betere en nauwkeuriger meetresultaten dan groene in troebel/gelig water en bij waterbodems van donker zand en bodems met slib 2. Het is, dankzij een korte puls, gelukt om nauwkeurige metingen te doen van waterdiepten tussen 20 en 80 cm 3. Supercontinuum lasers zijn klein en kunnen tegelijk zowel IR- als zichtbare laser geven 4. Alleen de bovenkant van de toplaag slib/waterbodem kan worden gemeten, niet de dikte van de sliblaag Gemiddelde fout van de metingen

13 Veldtesten 2017 PARTNERS INVOLVED Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

14 Tests 2017 Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 Real measured depth 11 cm LiDAR measured depth ns=11.25 cm Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

15 Tests 2017 Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

16 Resultaten tests 2017 Spiegelplas Loenderveense plas Sloterplas Laboratory Amsterdam Laboratory Leiduin Measurements Mean [cm] Median [cm] Standard deviation [cm] Afstudeeronderzoek David Batlle Vazquez 2017 Maximum depth [cm] Minimum depth [cm] Gemiddelde fout = 2.56 cm Standaard deviatie= 2.89 cm

17 Conclusies onderzoek Metingen buiten erg lastig te organiseren (boot, afstand tot water, gevoeligheid detector, opvangen van de laserpuls) 2. Beperkingen van onze kennis en vaardigheden 3. Beperkt aantal resultaten, maar meting van 11 cm waterdiepte (in emmer) en 190 cm waterdiepte (in plassen met een zandige bodem)

18 Interesse Riegl Resultaten onderzoeken gepresenteerd bij Riegl met discussie Verwachtingen Riegl RIEGL LASER SYSTEMS (AUSTRIA) MORE THAN 30 YEARS EXPERIENCE IN SURVEYING FIELD TESTS IN RIVERS DEVELOPMENT OF AN ALB FOR A UAV Mandlburger et al.,

19 Voorbereiding vervolgonderzoek 2017/2018 Basic: Drone met piloot van WUR Samenwerking van Waternet Het Waterschapshuis Wageningen University & Research Riegl Deltares Laser en deskundige van Riegl Onderzoek op locaties met verschillende omstandigheden Duur 1 dag Lukt het Riegl om de waterbodem te detecteren met voldoende nauwkeurigheid? Zo niet wat is hun verklaring, en mogelijke oplossing Riegl geeft geen garantie dat bestaand systeem werkt of beter is dan van Ahap Meerwaarde is directe betrokkenheid van Riegl Nu vliegtuigen, straks drones om de waterbodem te meten?

20

Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemdiepte in sloten

Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemdiepte in sloten Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemdiepte in sloten Onderzoek naar het in-shore toepassen van een near-shore bewezen techniek DAVID BATLLE EDWIN TER HENNEPE FRANK SMITS LEO HARREN Bron:

Nadere informatie

Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemhoogte in sloten

Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemhoogte in sloten Laseraltimetrie veelbelovend voor meten waterbodemhoogte in sloten Edwin ter Hennepe, Leo Harren en René van der Velden (Waternet), Roger de Crook (Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden), David Batlle

Nadere informatie

Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan

Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan Inhoud Waternet Waarom is volumebepaling een issue Oorzaken Hoe anticiperen Conclusies Waternet als uitvoeringsorganisatie Gemeente Amsterdam: -riolering -grondwater

Nadere informatie

SIKB KALIBRATIEBIJEENKOMST 7 FEBRUARI 2017

SIKB KALIBRATIEBIJEENKOMST 7 FEBRUARI 2017 SIKB KALIBRATIEBIJEENKOMST 7 FEBRUARI 2017 KALIBRATIEDAG ELECTRONISCHE MEETMETHODEN BIJ BAGGERVOLUMEBEPALINGEN, ALTIJD BETER. 7 Februari 2017 HANS HUSSEM (HUSSEM CONSULTANCY) ANDREW DEVLIN (DELTA MARKING)

Nadere informatie

FACTSHEET FACTSHEET LASER-ALTIMETRIE. Gerbrand Vestjens. Geodelta VERSIE 20150421 APR 15

FACTSHEET FACTSHEET LASER-ALTIMETRIE. Gerbrand Vestjens. Geodelta VERSIE 20150421 APR 15 FACTSHEET FACTSHEET LASER-ALTIMETRIE Gerbrand Vestjens Geodelta VERSIE 20150421 APR 15 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 4 2 LASER-ALTIMETRIE... 5 2.1 Specificiteit en nauwkeurigheid... 7 2.2 Inzetbaarheid

Nadere informatie

TECHNIEKEN VOOR BAGGERVOLUMEBEPALINGEN STAND VAN ZAKEN THEMADAG BAGGERNET 15 JANUARI 2015

TECHNIEKEN VOOR BAGGERVOLUMEBEPALINGEN STAND VAN ZAKEN THEMADAG BAGGERNET 15 JANUARI 2015 TECHNIEKEN VOOR BAGGERVOLUMEBEPALINGEN STAND VAN ZAKEN THEMADAG BAGGERNET 15 JANUARI 2015 HYDROGRAFIE IN NEDERLAND 2 INDELING Inleiding Probleemstelling Meettechnieken in vogelvlucht Nieuwe methoden Conclusies

Nadere informatie

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt.

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. Brede informatie over het aanwezige sediment in de waterbodem biedt kansen voor nuttige toepassingen. Medusa Koos de Vries devries@medusa-online.com Tel:

Nadere informatie

Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen. Hans Hussem en Hans Tijhuis

Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen. Hans Hussem en Hans Tijhuis Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen Hans Hussem en Hans Tijhuis Vraagstelling Doel richtlijn Vergroten uniformiteit baggervolumebepalingen Vraag Reproduceerbaarheid van meetmethoden Selectie technieken

Nadere informatie

2 Drones tillen NVWA inspecties naar nieuwe hoogte

2 Drones tillen NVWA inspecties naar nieuwe hoogte 2 Drones tillen NVWA inspecties naar nieuwe hoogte Workshopleiders: Rob Slinkman: Teamleider Grazers Landbouw Rob Broekman: Projectleider Drones NVWA 3 Drones tillen NVWA inspecties naar nieuwe hoogte

Nadere informatie

BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers

BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Arcadis B-ware Deltares Radboud Universiteit Nijmegen Waterschappen Witteveen en Bos Diverse deelprojecten: Radboud universiteit Nijmegen veldexperimenten

Nadere informatie

PosCon HM. Clever height measurement with 3D light section sensors.

PosCon HM. Clever height measurement with 3D light section sensors. PosCon HM Clever measurement with 3D light section sensors. A new dimension Measuring objects by means of statistical data PosCon HM is een unieke, compacte meet eenheid voor intelligente hoogtemetingen

Nadere informatie

Grondwaterstanden juni 2016

Grondwaterstanden juni 2016 Grondwaterstanden juni 2016 Kennisvraag: In beeld brengen van de grondwatersituatie zoals die buiten geweest is. Antwoord: op vrijwel alle meetlocaties waar analyse mogelijk was komt de maximale waterstand

Nadere informatie

Infraroodmetingen Hoogwater Januari 2018

Infraroodmetingen Hoogwater Januari 2018 Infraroodmetingen Hoogwater Januari 2018 Nelle Jan van Veen (POV Piping) Michiel de Molenaar (POV Piping) Kennisdag Inspectie Waterkeringen Burgers Zoo, Arnhem, 22 maart 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding:

Nadere informatie

Speelt één of meer van uw kinderen Fortnite?

Speelt één of meer van uw kinderen Fortnite? 1915RTL019 - Onderzoek Fortnite gamen QSCR4: Hoeveel kinderen heeft u onder de 18 jaar? Total 594 329 179 85 * 85 * 205 29 ** Total (Unweighted) 594 330 180 84 * 84 * 205 30 * 1 278 145 83 50 39 96 7 2

Nadere informatie

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Wouter D Oosterlinck Promotor: Prof. G. Morthier Photonics Research Group http://photonics.intec.ugent.be

Nadere informatie

Flying Sensor Rapport

Flying Sensor Rapport Flying Sensor Rapport Locatie: Dintelse Gorzen Noord-Brabant Nederland Vluchtdatum: 21-mei-2014 Flying Sensor: Pelican Client: Natuurmonumenten HiView Costerweg 1V 6702AA Wageningen www.hiview.nl info@hiview.nl

Nadere informatie

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Welke vragen krijgen we als kwaliteitsbeheerders/ecologen? Onderliggende problemen met waterkwaliteit en ecologie Hoe beantwoorden we deze vragen?

Nadere informatie

Toepassing Airborne Lidar Bathymetrie in Nederland. 18 juni 2003

Toepassing Airborne Lidar Bathymetrie in Nederland. 18 juni 2003 Toepassing Airborne Lidar Bathymetrie in Nederland 18 juni 2003 Toepassing Airborne Lidar Bathymetrie in Nederland W. Velthoven 18 juni 2003 Rapport AGI-GAP-2003-31 Voorwoord........................ Langs

Nadere informatie

EERSTE RESULTATEN VAN DE OPPERVLAKTEMETINGEN IN HET GETIJDENGEBIED VAN RAVERSIJDE (JUNI-JULI 2013)

EERSTE RESULTATEN VAN DE OPPERVLAKTEMETINGEN IN HET GETIJDENGEBIED VAN RAVERSIJDE (JUNI-JULI 2013) EERSTE RESULTATEN VAN DE OPPERVLAKTEMETINGEN IN HET GETIJDENGEBIED VAN RAVERSIJDE (JUNI-JULI 2013) In de zomer van 2013 heeft de vakgroep Geografie (3D Data Acquisitie Cluster) van de Universiteit Gent

Nadere informatie

Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s. Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping

Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s. Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping 14-05-2019 Even kort voorstellen 15 jaar Nieuwe concepten van air traffic

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen

Nadere informatie

Van helder naar troebel..en weer terug COPYRIGHT. en de rol van actief visstandbeheer hierbij. Marcel Klinge. 2 juli

Van helder naar troebel..en weer terug COPYRIGHT. en de rol van actief visstandbeheer hierbij. Marcel Klinge. 2 juli Van helder naar troebel..en weer terug en de rol van actief visstandbeheer hierbij Marcel Klinge 2 juli 2009 1 Aanleiding OBN Onderzoek Laagveenwateren en de vertaling hiervan in het STOWA-boekje Van helder

Nadere informatie

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD 1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational

Nadere informatie

Zand er over. Baggernet 28 mei 2015 Jack Hemelraad hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Zand er over. Baggernet 28 mei 2015 Jack Hemelraad hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Zand er over Baggernet 28 mei 215 Jack Hemelraad hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard blijft de zandlaag liggen inkijk in de zandlaag waarom de waterbodem afdekken voordelen van de zandlaag

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent

Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data Marnix Van Daele MarnixVanDaele@UGentbe Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent Numerieke beschrijving van data p 1/31 Beschrijvende

Nadere informatie

INSTITUUT VOOR CULTUURTECHNIEK EN WATERHUISHOUDING NOTA no 316, d.d. 5 oktober 1965

INSTITUUT VOOR CULTUURTECHNIEK EN WATERHUISHOUDING NOTA no 316, d.d. 5 oktober 1965 NN31545.0316 INSTITUUT VOOR CULTUURTECHNIEK EN WATERHUISHOUDING NOTA no 316, d.d. 5 oktober 1965 Resultaten van het onderzoek naar de invloed op de intreeweer stand van verschillende omhulling smate rial

Nadere informatie

Training statistiek NEN-689. Blok 2 Software voor: (1) Statistisch toetsen van werkplekmetingen (2) Boxplot voor rapport

Training statistiek NEN-689. Blok 2 Software voor: (1) Statistisch toetsen van werkplekmetingen (2) Boxplot voor rapport Training statistiek NEN-689 Blok 2 Software voor: (1) Statistisch toetsen van werkplekmetingen (2) Boxplot voor rapport 1 Eisen software voor statistische toetsing van meetseries 1. OEL-compliance test

Nadere informatie

Voorbereidende onderzoeken. Baggeren Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder

Voorbereidende onderzoeken. Baggeren Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder Voorbereidende onderzoeken Baggeren Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder Bagger Wat is bagger? Op de bodem van de Ringvaart groeit een laag die ontstaat door bezonken slib, inwaaiende bladeren, afgestorven

Nadere informatie

Invloed van wegdektype op de rolweerstand van personenwagens op provinciale wegen

Invloed van wegdektype op de rolweerstand van personenwagens op provinciale wegen Invloed van wegdektype op de rolweerstand van personenwagens op provinciale wegen Berry Bobbink Provincie Gelderland Ing. Jan Fijan Provincie Gelderland ir. Fred Reinink M+P Raadgevende ingenieurs bv ing.

Nadere informatie

Drones in Bos- en Natuurbeheer. David Borgman Mei 2016

Drones in Bos- en Natuurbeheer. David Borgman Mei 2016 Drones in Bos- en Natuurbeheer David Mei 2016 Wat u te wachten staat: 1.Over Advies 2.Onze motivatie 3.Praktijkvoorbeelden 4.Toekomstvisie 5.Pilots bos, natuur Advies Bosontwikkeling Blessen en Houtmeten

Nadere informatie

IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april

IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april IMPRESSSIE VERSLAG sessie: Monitoring what s new? KIMA CONGRES 18 april 2019 - Tijdens de sessie gaan we in gesprek met de deelnemers over monitoren in het algemeen en citizense science/participatieve

Nadere informatie

IWEX 3D imaging. Content 11/03/2015

IWEX 3D imaging. Content 11/03/2015 IWEX 3D imaging Content Introductie Imaging (beeldvorming) technologieën in andere veld applicaties Principe van ultrasoon imaging met IWEX: Full matrix capture Data display 2D en 3D IWEX imaging in de

Nadere informatie

Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet

Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet ir. Fred Reinink M+P Raadgevende ingenieurs bv dr.ir. Paul Fortuin Rijkswaterstaat ir. Jan Hooghwerff M+P Raadgevende ingenieurs bv

Nadere informatie

Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant. Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009

Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant. Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009 Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009 Inhoud aanleiding, aanpak eerste voorlopige resultaten Aanleiding Eutrofiëring veel voorkomend probleem

Nadere informatie

Onderzoek naar de nauwkeurigheid van debietmetingen op basis van praktijkmetingen in leidingen

Onderzoek naar de nauwkeurigheid van debietmetingen op basis van praktijkmetingen in leidingen Onderzoek naar de nauwkeurigheid van debietmetingen op basis van praktijkmetingen in leidingen Debietmetingen helpen inzicht te verkrijgen in het functioneren van de afvalwaterketen. Het meten van nauwkeurige

Nadere informatie

Inschatten van nutriëntenbenutting via NIRS analyses

Inschatten van nutriëntenbenutting via NIRS analyses Inschatten van nutriëntenbenutting via NIRS analyses Louis Paternostre, Johan De Boever, Laid Douidah, Sam Millet 02/04/2019 Wat is NIRS? NIRS = Nabij infrarood reflectie spectroscopie Spectroscopie verwijst

Nadere informatie

LiBorg 2.0: een robot die on the fly omgevingen in kaart brengt

LiBorg 2.0: een robot die on the fly omgevingen in kaart brengt Editie oktober 2018 Smart Industries LiBorg 2.0: een robot die on the fly omgevingen in kaart brengt Het in kaart brengen van bijv. tunnels of industriële gebouwen is vandaag een tijdrovende en dure klus.

Nadere informatie

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer 2016 25 Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Waterschappen

Nadere informatie

Inleiding. Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team. Geen concentratie maar belasting. Geen concentratie maar belasting

Inleiding. Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team. Geen concentratie maar belasting. Geen concentratie maar belasting Inleiding Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team Kader: KRW planten maatregelen? Geen concentratie maar belasting Aanpak Waternet, E-team Volg- en stuursysteem Wat hebben we geleerd?

Nadere informatie

Reptielen van de Habitatrichtlijn,

Reptielen van de Habitatrichtlijn, Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Gladde slang, muurhagedis en zandhagedis

Nadere informatie

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: Project aan de Looweg te Uden. Opdrachtnr. : HA

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: Project aan de Looweg te Uden. Opdrachtnr. : HA Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: te Opdrachtnr. : HA- Datum rapport : oktober Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: te Opdrachtnr. : HA- Datum rapport : oktober

Nadere informatie

Kans op extreme neerslag

Kans op extreme neerslag Kans op extreme neerslag Aart Overeem, KNMI Wageningen University & Research (Kees Lemcke, KNMI) Down the Drain, Ede 18 april 2017 Overzicht presentatie Inleiding Hoe meet je regen met weerradars? De kans

Nadere informatie

Kansen voor Geurradar GTL congres, 8 november Luc Verhees

Kansen voor Geurradar GTL congres, 8 november Luc Verhees Kansen voor Geurradar GTL congres, 8 november 2016 Luc Verhees Stank: een hardnekkig probleem Overlast, hinder, moeilijk meetbaar Gezondheidsproblemen (VGO studie juli 2016) Kippen en varkens: intensieve

Nadere informatie

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Actuele vullingsgraad bodem Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Belang van bodemberging voor waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemvocht Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Waterstand

Nadere informatie

Waterbeheer en landbouw

Waterbeheer en landbouw Waterbeheer en landbouw Melkveehouderij in veenweidegebieden Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Animal Sciences Group) Jan van Bakel (Alterra) Inhoud 1. Probleem 2. Waterpas model 3. Peilverhoging polder

Nadere informatie

Kijken achter de dijken

Kijken achter de dijken Kijken achter de dijken MCJ van der Donck 20 juni 2017 2 20 juni 2017 Wat is Hydrografie? Het meten van de diepte en samenstelling van het water en de zeebodem en het weergeven hiervan in nautische publicaties

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 14 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren

Nadere informatie

Resultaten validatie LHM (2016)

Resultaten validatie LHM (2016) Resultaten validatie LHM 3.2.0 (2016) Validatie van de berekende grondwaterstanden met de Landelijke Steekproef Kaarteenheden ten behoeve van de landelijke waterkwaliteitsmodellering DATUM 14 december

Nadere informatie

Stadswateren en blauwalgen

Stadswateren en blauwalgen Stadswateren en blauwalgen Voedselrijk Stilstaand Onnatuurlijke inrichting Waterdiepte soms beperkt Divers gebruik Vele tientallen overlastlocaties (West-Brabant) Typen maatregelen symptoombestrijding

Nadere informatie

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust

Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust Kustgenese 2.0 Zandige kust Het klimaat verandert. De bodem daalt. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop we omgaan met de Nederlandse kust. Om de veiligheid

Nadere informatie

Analyse Lidar data voor Het Friesche Zeegat. Monitoring effect bodemdaling door gaswinning

Analyse Lidar data voor Het Friesche Zeegat. Monitoring effect bodemdaling door gaswinning Analyse Lidar data voor Het Friesche Zeegat Monitoring effect bodemdaling door gaswinning Analyse Lidar data voor Het Friesche Zeegat Monitoring effect bodemdaling door gaswinning Katherine Cronin Zheng

Nadere informatie

Voorbeeld Toepassing dijkmonitoring. Titel IR Wellendetectie bij het WBI beoordelen. Keywords Infrarood, Piping, Wellendetectie, WBI, IR

Voorbeeld Toepassing dijkmonitoring. Titel IR Wellendetectie bij het WBI beoordelen. Keywords Infrarood, Piping, Wellendetectie, WBI, IR Voorbeeld Toepassing dijkmonitoring Titel IR Wellendetectie bij het WBI beoordelen Keywords Infrarood, Piping, Wellendetectie, WBI, IR Indiener voorbeeld BZ ingenieurs en managers Aangedragen door: Van

Nadere informatie

Spiegelplas en Ankeveense plassen

Spiegelplas en Ankeveense plassen Spiegelplas en Ankeveense plassen Stand van de natuur en herstelmaatregelen Gerard ter Heerdt Bart Specken Jasper Stroom Floor Speet Winnie Rip Een tienminuten gesprek. Hoe staan onze kinderen er voor?

Nadere informatie

Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement.

Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement. Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement. Een statistische onderbouwing voor bemonstering van partijen champignons. P.C.C. van Loon Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren?

Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren? Juni 2016 in vergelijking tot voorgaande jaren Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren? Antwoord: Er zijn in verschillende

Nadere informatie

BathySurvey. A Trimble Access hydrographic survey module

BathySurvey. A Trimble Access hydrographic survey module BathySurvey A Trimble Access hydrographic survey module Contents 1. Introduction... 3 2. Installation... 4 3. Main Screen... 5 4. Device... 6 5. Jobs... 7 6. Settings Odom Echotrac... 8 7. Settings Ohmex

Nadere informatie

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie Inleveren: Uiterlijk 15 februari voor 16.00 in mijn postvakje Afspraken Overleg is toegestaan, maar iedereen levert zijn eigen werk in. Overschrijven

Nadere informatie

Oplossingen hoofdstuk 8

Oplossingen hoofdstuk 8 Count Count Oplossingen hoofdstuk 8 1. Plaats de volgende eigenschappen bij de gegeven verdelingen. De eigenschappen kunnen voorkomen bij meerdere verdelingen. Plaats bij elke eigenschap het hierbij horende

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN

EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN SECT 1C-GLAS EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN Praktijktoets Examentijd: 150 minuten Opgavenboekje Dit opgavenboekje bestaat uit 5 pagina's (inclusief voorblad en bijlagen). Bij

Nadere informatie

DFT, (Design For Test) en QRM, (Quality Resource Management) twee belangrijke proces verbeteraars.

DFT, (Design For Test) en QRM, (Quality Resource Management) twee belangrijke proces verbeteraars. (c) Romex BV 2017. 1 DFT, (Design For Test) en QRM, (Quality Resource Management) twee belangrijke proces verbeteraars. Een goed ontwerp is het halve werk. Peter van Oostrom (PVO@ROMEX.NL) Stand 7E 078

Nadere informatie

Omvang van de Nederlandse sportvisserij, in 2010

Omvang van de Nederlandse sportvisserij, in 2010 Indicator 23 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland zijn ruim een

Nadere informatie

QUANTUMFYSICA FOTOSYNTHESE. Naam: Klas: Datum:

QUANTUMFYSICA FOTOSYNTHESE. Naam: Klas: Datum: FOTOSYNTHESE QUANTUMFYSICA FOTOSYNTHESE Naam: Klas: Datum: FOTOSYNTHESE FOTOSYNTHESE ANTENNECOMPLEXEN Ook in sommige biologische processen speelt quantummechanica een belangrijke rol. Een van die processen

Nadere informatie

Frans J.M. Harren.

Frans J.M. Harren. Frans J.M. Harren www.nweurope.eu/projects/project-search/real-time-interactive-storage-quality-control-in-fresh-agro-products-qcap Apple/peer/blauwe bes - Opslag bij temperaturen - lage O 2 (0-1%) - hoge

Nadere informatie

Van ruwe laserdata naar geo-informatie

Van ruwe laserdata naar geo-informatie Onderzoek laseraltimetrie aan de Technische Universiteit Delft Van ruwe laserdata naar geo-informatie Het gebruik van laseraltimetrie heeft de laatste jaren in Nederland een grote vlucht genomen. Vooral

Nadere informatie

Geen water is goed water

Geen water is goed water De afbeelding kan niet worden weergegeven. Het is mogelijk dat er onvoldoende geheugen beschikbaar is op de computer om de afbeelding te openen of dat de afbeelding beschadigd is. Start de computer opnieuw

Nadere informatie

Communiceren van statistische informatie over onzekerheid. 1 juni 2017, Martin Knotters (ESG), Marijn Poortvliet (SSG)

Communiceren van statistische informatie over onzekerheid. 1 juni 2017, Martin Knotters (ESG), Marijn Poortvliet (SSG) Communiceren van statistische informatie over onzekerheid 1 juni 2017, Martin Knotters (ESG), Marijn Poortvliet (SSG) Opbouw Statistische informatie over onzekerheid Onderzoeksvragen Stowa-onderzoek Aanpak

Nadere informatie

Anna Schoemakers Klimaat voor Ruimte

Anna Schoemakers Klimaat voor Ruimte Workshop: De klimaatrobuuste stad Voorzitter: Prof. dr.ir. C. Zevenbergen (Chris), Dura Vermeer/UNESCO IHE Sprekers en presentaties: Drs. A.J. Schoemakers (Anna) Projectbegeleider Klimaat voor Ruimte,

Nadere informatie

Autonoom vinden van een object met een quadcopter

Autonoom vinden van een object met een quadcopter Universiteit van Amsterdam Autonoom vinden van een object met een quadcopter Sebastiaan Joustra (10516999) Joeri Bes (10358234) Joeri Sleegers (10631186) Bram Smit (10666656) 27 juni 2014 1 Abstract Dit

Nadere informatie

Slim kijken naar Dijken

Slim kijken naar Dijken Slim kijken naar Dijken Patroon en anomalie herkenning door combinatie van verschillende air-borne Remote Sensing technieken Kennisdag Waterkeringbeheer en Remote Sensing - STOWA 9 maart 2004, Aviodrome,

Nadere informatie

De Stanford Vrije Elektronen Laser Faciliteit

De Stanford Vrije Elektronen Laser Faciliteit De Stanford Vrije Elektronen Laser Faciliteit Guido M.H. Knippels Stanford Picosecond FEL Center, W.W. Hansen Experimental Physics Laboratory, Stanford University, Stanford, CA 94305-4085, USA Inleiding

Nadere informatie

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer Ronald Loeve en Peter Boone 30-11-2017 1 REMOTE SENSING EN WATERKERINGEN Introductie Remote Sensing: satelliet, RPAS of veldwaarneming RPAS: wat kan, wat

Nadere informatie

Akoestische absorptie en diffusiteit

Akoestische absorptie en diffusiteit Mensen met oplossingen M+P MBBM groep www.mp.nl Rapport Wonderwall Wandelementen Akoestische absorptie en diffusiteit M+P.WON.12.01.1 30 januari 2013 Colofon Opdrachtnemer Opdrachtgever M+P Raadgevende

Nadere informatie

Van helder naar troebel..en weer terug. en de rol van actief visstandbeheer hierbij

Van helder naar troebel..en weer terug. en de rol van actief visstandbeheer hierbij Van helder naar troebel..en weer terug en de rol van actief visstandbeheer hierbij Marcel Klinge 26 augustus 2008 1 Aanleiding OBN Onderzoek Laagveenwateren en de vertaling hiervan in het STOWA-boekje

Nadere informatie

Figure 1 Shares of Students in Basic, Middle, and Academic Track of Secondary School Academic Track Middle Track Basic Track 29 Figure 2 Number of Years Spent in School by Basic Track Students 9.5 Length

Nadere informatie

gegevens applicatie medewerkers werkafspraken

gegevens applicatie medewerkers werkafspraken gegevens applicatie medewerkers werkafspraken Samenvatting Volgens en sturen gaat niet op de app maar om het gedachte goed Ontstaan vanuit de KRW Bestaat uit: kennis delen veld en kantoor; samen leren

Nadere informatie

Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com IVM-VU. Water Insight (2005) BlueLeg Monitor(2012)

Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com IVM-VU. Water Insight (2005) BlueLeg Monitor(2012) WISP blauwalgen monitoring met remote sensing Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com Met enige illustraties uit: Blue-green catastrophe: NIOO PhD thesis by Stefan Simis en daaruit

Nadere informatie

Project toepassing edna-techniek voor toestandsbepaling en systeembegrip

Project toepassing edna-techniek voor toestandsbepaling en systeembegrip Project toepassing edna-techniek voor toestandsbepaling en systeembegrip Kees van Bochove (Datura), Sebastiaan Schep en Marloes van der Kamp (Witteveen+Bos) 13 juni 2017 Inhoud teaser Aanleiding voor het

Nadere informatie

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR 2015

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR 2015 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR 2015 Titel van het project: Onderzoek waterkwaliteit en ecologie met drones Onderzoek waterkwaliteit of toestand bouwwerken met (aquatic) drones Korte omschrijving van de onderzoeksopdracht

Nadere informatie

Profielen van het Mallegat en geologische profielen aan de Pr. Hendrikkade in Katwijk D. Parlevliet, D. van der Kooy, mei 2003

Profielen van het Mallegat en geologische profielen aan de Pr. Hendrikkade in Katwijk D. Parlevliet, D. van der Kooy, mei 2003 Profielen van het Mallegat en geologische profielen aan de Pr. Hendrikkade in Katwijk D. Parlevliet, D. van der Kooy, mei 2003 Een bouwput tussen de Pr. Hendrikkade en de Tramstraat doorsneed het voormalige

Nadere informatie

Spoor op slappe grond

Spoor op slappe grond Spoor op slappe grond Inhoud Strak spoor: Wat zijn de problemen? Spoordegradatie: Hoe komt dat? Hoe kun je er mee omgaan? Bepalen van de kwetsbaarheid op netwerkniveau Meten- en monitoren Nauwkeurig modelleren

Nadere informatie

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /vGr. Datum: 24 juli 2000 TENTAMEN

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /vGr. Datum: 24 juli 2000 TENTAMEN FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE Kenmerk: 46055519/vGr Datum: 24 juli 2000 Vak : Inleiding Optica (146012) Datum : 21 augustus 2000 Tijd : 9.00 uur - 12.30 uur TENTAMEN Indien U een onderdeel van een vraagstuk

Nadere informatie

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: project aan de Aubade en de Vurehout te Zaandam. Opdrachtnr. : HA /

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: project aan de Aubade en de Vurehout te Zaandam. Opdrachtnr. : HA / Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: project aan de Aubade en de Vurehout te Opdrachtnr. : HA-010270/20105441 Datum rapport : 2 november 2012 Veldrapport betreffende grondonderzoek ten

Nadere informatie

Baggernetdag

Baggernetdag Baggernetdag 10-10-2017 Probleemstelling Loosdrechtse Plassen Afkalving legakkers door wind en vaarbewegingen Baggerprobleem in Loosdrechtse Plassen Geen duidelijke probleemeigenaar Doelstelling Proefproject

Nadere informatie

Brede opgaven bij hoofdstuk 2

Brede opgaven bij hoofdstuk 2 Brede opgaven bij hoofdstuk 2 Opgave 1 In Zeeland heeft een ingenieur een wegdek bedacht dat de snelheid van auto s moet beperken: de kantelweg. Het wegdek loopt afwisselend naar links en naar rechts af

Nadere informatie

Beheer en onderhoud van winmiddelen in de drinkwatersector

Beheer en onderhoud van winmiddelen in de drinkwatersector Utrecht, 22 nov 2018 1 Beheer en onderhoud van winmiddelen in de drinkwatersector Martin van der Schans 2 Hoe ziet een drinkwaterput eruit? verticale putten ( binnenlanden ) Putten strengen (kunstmatige

Nadere informatie

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: woning aan de Bielemansdijk tegenover 4 te Zelhem. Opdrachtnr. : HA

Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: woning aan de Bielemansdijk tegenover 4 te Zelhem. Opdrachtnr. : HA Veldrapport betreffende grondonderzoek ten behoeve van: woning aan de Bielemansdijk tegenover 4 te Zelhem Opdrachtnr. : HA-013167 Datum rapport : 23 mei 2016 Veldrapport betreffende grondonderzoek ten

Nadere informatie

IGOV Onderzoek Retrofit LED oplossingen

IGOV Onderzoek Retrofit LED oplossingen IGOV Onderzoek Retrofit LED oplossingen Onderzoeksvragen Onderzoeksvragen: Leveren Retrofit modules eenzelfde kwaliteit licht? Is er een invloed op lichttechnische parameters van de installatie? Is toepassing

Nadere informatie

Zuivering van stedelijk afvalwater: zware metalen,

Zuivering van stedelijk afvalwater: zware metalen, Indicator 22 juni 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen dertig jaar is voor

Nadere informatie

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN. Opleiding Technische Natuurkunde TENTAMEN

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN. Opleiding Technische Natuurkunde TENTAMEN FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN Opleiding Technische Natuurkunde TENTAMEN Vak : Inleiding Optica (19146011) Datum : 9 november 01 Tijd : 8:45 uur 1.15 uur Indien U een onderdeel van een vraagstuk

Nadere informatie

Bescherming van je lichaam tegen UV licht

Bescherming van je lichaam tegen UV licht Bescherming van je lichaam tegen UV licht Document LC16002 Dr Jan H. Lichtenbelt Haren (GN) 2016. 1 Inleiding We hebben zonlicht nodig. Zonlicht voelt lekker warm en behaaglijk aan en het maakt ook nog

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bijlagen. Inleiding.3

Inhoudsopgave. Bijlagen. Inleiding.3 Inhoudsopgave Inleiding.3 1 Geotechnisch grondonderzoek... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Normen en richtlijnen... 4 1.3 Offerte... 4 1.4 Veldwerk... 4 1.5 Classificatie middels wrijvingsgetal... 5 Bijlagen Bijlage

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen

Vermesting in meren en plassen Indicator 16 december 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker Ontwikkelingen schurftherkenning fruit Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker ISAFruit Crop Adapted Spray Application identificatie van PROBLEEM CHS Crop Health Sensor identificatie van DOEL CIS

Nadere informatie

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk?

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Z.B. Wang, J.C. Winterwerp, D.S. van Maren, A.P. Oost Deltares & Technische Universiteit Delft 18 Juni 2013 Inhoud Het probleem Sediment huishouding Voortplanting

Nadere informatie