Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016"

Transcriptie

1 Workshop Internationalisation at home Frans van Hoek 15 November 2016

2 Inleiding Doel workshop Definities Beleid en activiteiten gericht op Stellingen en discussievragen

3 Wie zitten er in de zaal? Ik ben: Docent Beleidsmedewerker Internationalisering Coördinator Internationalisering Onderwijsadviseur. Ik werk bij.

4 Doel workshop Strategische partner schappen Mobiliteit Elkaar versterkende bewegingen

5 Definities Internationalisation at home: - IaH 1. De ontwikkeling van internationale en interculturele competenties van studenten in het thuisland 2. the purposeful integration of international and intercultural dimensions into the formal and informal curriculum for all students within domestic learning environments Beelen & Jones, 2015

6 Definities Internationale competenties zijn competenties die relevant zijn in de interactie met mensen uit andere landen. Op vergelijkbare wijze zijn interculturele competenties sociale vaardigheden en vormen van gedrag die relevant zijn voor de interactie met mensen uit andere culturen (NVAO, 2011).

7 Discussievragen 1. Welke internationale en interculturele competenties zijn in jullie ogen van belang? 2. Welke van deze competenties ontwikkelen de studenten op jouw school? Bespreek deze vragen in tweetallen. 10 minuten

8 Beleid Op centraal/strategisch niveau En/of Op tactisch/sector niveau En/of Op opleidingsniveau Apart plan of onderdeel van breder plan Hoe is dit in jullie organisatie geregeld?

9 Stelling In mijn school zitten leerlingen uit wel 24 verschillende landen. Wij zijn dus vanzelfsprekend met home bezig. Waar of niet waar?

10 Stelling Wij gaan een keuzedeel Internationalisering aanbieden. Dat is Waar of niet waar?

11 Vormen/activiteiten IaH Transnational Education International Classroom Uit onderzoek in ho, Nuffic

12 Activiteiten Activiteiten gericht op internationalisering at home: Welke activiteiten vinden er in jullie organisaties plaats? Welke nieuwe activiteiten zou je willen?

13 Stellingen 1. Internationalisering van studenten begint op de eigen school in Nederland 2. Elke mbo-student moet internationale en interculturele competenties kunnen ontwikkelen. Daarom moet een vast onderdeel zijn van alle mboopleidingen 3. begint bij het internationaal competent zijn van docenten 4. Het mbo kan veel leren van good practices IaH in het ho

14 Discussievraag Internationaliseren betekent ook dat randvoorwaarden voor succesvolle internationalisering aandacht krijgen. Zo is het nodig om te investeren in het internationaal competent zijn van docenten en in didactische vaardigheden die docenten voor internationalisering nodig hebben; zowel via hun initiële opleiding als door bij- en nascholing. Verder is het waarborgen van financiële randvoorwaarden voor internationalisering belangrijk. (Advies Onderwijsraad, 2016) Hoe zit het met de randvoorwaarden voor in jouw organisatie?

15 Conclusies onderzoek in ho 2014 Belang internationale en interculturele competenties studenten onderkend Opleidingsspecifieke benadering populair Grote rijkdom aan vormen IaH Enkele obstakels voor invoering IaH Mobiliteit en IaH complementair beschouwd Aandacht nodig voor competenties staf

16 Behoefteninventarisatie Hoe zou ik de huidige stand van zaken rondom het beste kunnen typeren? Ad hoc vs. Structureel (ingebed in beleid en geïmplementeerd) En hoe staat internationalisering: op de kaart? beleid, organisatorische inbedding, relaties. op de rit? uw eigen rolinvulling, communicatie, kwaliteit, werkprocessen, middelen. op de teller? resultaat en impact. Waar is behoefte aan als het gaat om

17 Behoefteninventarisatie EP/Nuffic ondersteunt netwerk IaH experts in het ho. Is er behoefte in mbo? Kan het mbo leren van IaH in het ho? Goede voorbeelden in het ho: Bijeenkomst over IaH in ho op 23 februari Meer info over IaH in het ho:

18 Vragen?

19 Drie benaderingen van IaH 19

Ontwerpeisen internationalisering t.b.v. Social Work onderwijsinnovatie (juli, 2016) Jolanda Berends en Peter Hendriks

Ontwerpeisen internationalisering t.b.v. Social Work onderwijsinnovatie (juli, 2016) Jolanda Berends en Peter Hendriks Ontwerpeisen internationalisering t.b.v. Social Work onderwijsinnovatie (juli, 2016) Jolanda Berends en Peter Hendriks Introductie: internationalisering Onder internationalisering van het Sociaal Werkonderwijs

Nadere informatie

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Reflectie Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Inleiding IaH studies zijn belangrijke bijdrage aan discussie

Nadere informatie

Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk. Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015

Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk. Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015 Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015 Case 1: add on Universiteit van Tilburg Link Class Collaborative Online International Learning

Nadere informatie

Nieuwe aanvragers Erasmus+ mbo

Nieuwe aanvragers Erasmus+ mbo Nieuwe aanvragers Erasmus+ mbo Donderdag 15 november 2018 Marieke Denissen Marloes Hogervorst Wat zijn jullie behoeften? Welke vragen hebben jullie voorafgaand aan de presentatie? Wie heeft er al eerder

Nadere informatie

FONTYS INTERNATIONALISERINGSVISIE

FONTYS INTERNATIONALISERINGSVISIE 3 FONTYS INTERNATIONALISERINGSVISIE 2016-2020 Fontys zorgt ervoor dat het aangeboden onderwijs het internationale karakter van de regio weerspiegelt en dat afgestudeerden optimaal voorbereid zijn om zich

Nadere informatie

WORKSHOP 1P4. Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen. Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT

WORKSHOP 1P4. Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen. Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT WORKSHOP 1P4 Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT 11.00-12.00 uur / SkyTheater 2 Inhoudsopgave Onderwerp/ aanleiding

Nadere informatie

Vanuit VVOB werking

Vanuit VVOB werking Internationalisering@home Vanuit VVOB werking VVOB in de wereld Zuidwerking VVOB Arteveldehogeschool: 6 landen Lerarenopleidingen AHS voor VVOB actief in (sinds 2014) Zambia PBA OKO BNB Son Mentoring en

Nadere informatie

Introductie Erasmus+ Rol van het Nationaal Agentschap. Dinsdag 18 september Marloes Hogervorst Eline van der Net

Introductie Erasmus+ Rol van het Nationaal Agentschap. Dinsdag 18 september Marloes Hogervorst Eline van der Net Introductie Erasmus+ Rol van het Nationaal Agentschap Dinsdag 18 september 2018 Marloes Hogervorst Eline van der Net Welkom Welk beelden leven er? Context Erasmus+ Rol van het NA / relatie met mbo-instelling

Nadere informatie

The football stadium as classroom. Exploring a program for at-risk students in secondary vocational education Door: Marieke Fix

The football stadium as classroom. Exploring a program for at-risk students in secondary vocational education Door: Marieke Fix The football stadium as classroom Exploring a program for at-risk students in secondary vocational education Door: Marieke Fix u Het voetbalstadion als klaslokaal u Onderwijsprogramma: Playing for Success

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding

Nadere informatie

Via internationalisering naar interculturele competenties en omgaan met diversiteit.

Via internationalisering naar interculturele competenties en omgaan met diversiteit. Via internationalisering naar interculturele competenties en omgaan met diversiteit. Kaat Delrue Joke Mornie 15 januari 2013 Op onze website: Studenten krijgen de mogelijkheid om een internationale ervaring

Nadere informatie

Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM

Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Jeanine Gregersen Samenvatting Context : werkdefinities en twee stellingen Focus op interculturele competentie Implicaties voor instellingen Moot court

Nadere informatie

Internationalisering van het curriculum

Internationalisering van het curriculum Internationalisering van het curriculum Aan de Vrije Universiteit Brussel willen we de studenten opleiden tot wereldburgers die kunnen omgaan met de huidige en toekomstige uitdagingen in de globaliserende

Nadere informatie

Lerend netwerk gelijke onderwijskansen in Noord en Zuid. Een bijdrage aan de internationalisering van opleidingsonderdelen?

Lerend netwerk gelijke onderwijskansen in Noord en Zuid. Een bijdrage aan de internationalisering van opleidingsonderdelen? Lerend netwerk gelijke onderwijskansen in Noord en Zuid Een bijdrage aan de internationalisering van opleidingsonderdelen? Velov-Velon conferentie, 4 en 5 februari 2016 VVOB Lerend Netwerk GOK in N en

Nadere informatie

Communicatiestrategiëen voor de international classroom

Communicatiestrategiëen voor de international classroom Communicatiestrategiëen voor de international classroom Jan D. ten Thije, Floor van Dalen en Karen Schoutsen Master Interculturele Communicatie www.jantenthije.eu Even voorstellen Studie: Nederlandse taal

Nadere informatie

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop Internationale leerresultaten in het curriculum Workshop Structuur van de sessie 1. Overlopen lijst competenties en deze koppelen aan een concrete opleiding 2. Het meten van draagvlak bij docenten: de

Nadere informatie

Internationale competenties: van model tot praktijk

Internationale competenties: van model tot praktijk Internationale competenties: van model tot praktijk Hogeschool PXL 21/01/2015 PbaErgotherapie: Mimi Market & Christine Smeets Directie onderwijs en internationalisering: Kristien Bauwens & Ruth Jamers

Nadere informatie

MAXIME VOLLERS OPLEIDINGSADVISEUR & ONTWIKKELAAR

MAXIME VOLLERS OPLEIDINGSADVISEUR & ONTWIKKELAAR MAXIME VOLLERS OPLEIDINGSADVISEUR & ONTWIKKELAAR WERKPLEKLEREN IN DE BBL PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK IN HET MBO WERKPLEKLEREN IN DE FASTSERVICE EEN VERKENNENDE EVALUATIE VAN DE MIDDELBARE BEROEPSOPLEIDING

Nadere informatie

Vroeg vreemdetalenonderwijs. Visiedocument

Vroeg vreemdetalenonderwijs. Visiedocument Vroeg vreemdetalenonderwijs Engels Visiedocument Inhoudsopgave Inleiding 3 Van good naar great vroeg vreemdetalenonderwijs 4 Taskforce vroeg vreemdetalenonderwijs 5 Vroeg vreemdetalenonderwijs in 2025

Nadere informatie

Breed opleiden. Hoe zoek je meerwaarde? 21 maart in samenwerking met

Breed opleiden. Hoe zoek je meerwaarde? 21 maart in samenwerking met Breed opleiden Hoe zoek je meerwaarde? 21 maart 2018 in samenwerking met Doelen en verwachtingen Verwachting Inhoud Scenario s breed opleiden Voorbeeldcurriculum breed Traject (aanleiding, visie en aanpak)

Nadere informatie

Training Leeractiviteiten ontwikkelen Basis

Training Leeractiviteiten ontwikkelen Basis Training Leeractiviteiten ontwikkelen Basis Nederland Onze Trainingen en Diensten Het team van KED-SENS heeft haar aanbod van trainingen en diensten overzichtelijk in kaart gebracht. Alle mensen zijn uniek

Nadere informatie

Kadernota

Kadernota 1 Kadernota Internationalisering@arteveldehogeschool 33% mobile students & 100% mobility of the mind Inhoud 1. INLEIDING... 2 2. WAT BETEKENT INTERNATIONALISERING?... 2 3. WAAROM INZETTEN OP INTERNATIONALISERING?...

Nadere informatie

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Ir. Saskia Kreutzer Drs. Jannemieke Geessink Arnhem Business School NUFFIC Workshop Best Practises Roeien met de riemen die je hebt

Nadere informatie

Op weg naar EUR-strategie online leren

Op weg naar EUR-strategie online leren Op weg naar EUR-strategie online leren SURF Symposium Open en Online Education, 11 maart 2014 Dr. Gerard Baars Directeur Risbo en projectleider deelprogramma online leren EUR Bouwstenen strategie online

Nadere informatie

Best practices in academische vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen

Best practices in academische vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen Robert van Wijk & Esther Vleugel vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen Workshop op de ICAB conferentie 2015 Programma Achtergrond van ons academisch vaardigheden onderwijs Onze ervaringen en lessen

Nadere informatie

Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017

Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017 Eurydice studie Burgerschapsonderwijs op school in Europa 2017 VLOR 6 maart 2018 Opzet van de studie Doel: verschillende benaderingen van burgerschapsonderwijs in Europa in kaart brengen Breed conceptueel

Nadere informatie

VAN SCHOOLWERKPLAN OF KWALITEITSONTWIKKELINGSPLAN NAAR HET EUROPEAN DEVELOPMENT PLAN

VAN SCHOOLWERKPLAN OF KWALITEITSONTWIKKELINGSPLAN NAAR HET EUROPEAN DEVELOPMENT PLAN VAN SCHOOLWERKPLAN OF KWALITEITSONTWIKKELINGSPLAN NAAR HET EUROPEAN DEVELOPMENT PLAN wim.simoens@telenet.be KENMERKEN VAN ERASMUS+ Geen individuele aanvragen meer, 1 aanvraag per jaar per school voor alle

Nadere informatie

Wat Chinese studenten willen

Wat Chinese studenten willen Wat Chinese studenten willen Kansen en uitdagingen voor het Nederlandse HO in China Charles Hoedt Robert van Kan Kees Kouwenaar 2 Openingsvraag: Bent u tevreden over de bestaande relatie van uw instelling

Nadere informatie

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid Van visie naar praktijk Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid De Koninklijke Bibliotheek en Cubiss

Nadere informatie

HANDLEIDING OPMERKING VOORAF C.3 BACKGROUND AND EXPERIENCE

HANDLEIDING OPMERKING VOORAF C.3 BACKGROUND AND EXPERIENCE HANDLEIDING Application form for accreditation KA1 OPMERKING VOORAF De bedoeling van het charter is dat er op langere termijn een strategie kan uitgewerkt worden om de buitenlandse stages voor jullie leerlingen

Nadere informatie

Van LLP Grundtvig naar Erasmus+

Van LLP Grundtvig naar Erasmus+ Van LLP Grundtvig naar Erasmus+ 2014-2020 Onder voorbehoud van officiële goedkeuring door het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie Versie 29-10-2013 Documenteigenaar Marissa van

Nadere informatie

Onze Trainingen en Diensten

Onze Trainingen en Diensten Kick-off Nederland Onze Trainingen en Diensten Het team van KED-SENS heeft haar aanbod van trainingen en diensten overzichtelijk in kaart gebracht. Alle mensen zijn uniek en leren en ontwikkelen zich op

Nadere informatie

samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak

samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak In de afgelopen jaren zijn steeds meer opleidingen in het Nederlands hoger onderwijs geheel of gedeeltelijk Engelstalig geworden. Deze ontwikkeling is het sterkst

Nadere informatie

Toekomstarchitecten Aanbod schooljaar

Toekomstarchitecten Aanbod schooljaar Toekomstarchitecten Aanbod schooljaar 2017-2018 We leven in een wereld vol uitdagingen, iedereen is ondertussen op de hoogte van de noodzaak aan een duurzame ontwikkeling van onze planeet. Maar hoe zorg

Nadere informatie

Strategische noodzaak om te differentieren

Strategische noodzaak om te differentieren Strategische noodzaak om te differentieren Studiemiddag ACTIS & APS 11 juni 2013 Vergroten deskundigheidsbevordering, professionaliteit en handelingsrepertoire onderwijspersoneel Het kabinet gaat bezuinigen

Nadere informatie

september 2017 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter

september 2017 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter september 2017 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter Stichting leerkracht Beter onderwijs en meer werkplezier 2 Het Nederlandse onderwijs is goed. Tegelijkertijd leven bij leraren en docenten,

Nadere informatie

EP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs. Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking

EP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs. Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking EP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking Samenvatting Wereldburgers, in de 21 ste eeuw, benodigde

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen

Nadere informatie

Praktijkst(r)aal: GO! CVO Antwerpen. Internationalisering verankeren in een schoolbeleid

Praktijkst(r)aal: GO! CVO Antwerpen. Internationalisering verankeren in een schoolbeleid Praktijkst(r)aal: GO! CVO Antwerpen Internationalisering verankeren in een schoolbeleid Van Internationalisering om innovatie in het centrum te brengen. naar Internationalisering vorm geven opdat het

Nadere informatie

Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning

Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning Esther van den Heuvel Beleidsmedewerker Internationalisering 17 Maart 2011 Beoogde learning outcomes Na afloop

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 452 Internationalisering van het onderwijs Nr. 54 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 11 mei 2017 De vaste commissie voor Onderwijs,

Nadere informatie

Zijn we echt aan het flippen?

Zijn we echt aan het flippen? Zijn we echt aan het flippen? NUT-conferentie 2018, Groningen Sabine Steemans coördinator NT2 Linguapolis Universiteit Antwerpen Inhoud sessie de repercussies van Flipping the Classroom op het niveau van

Nadere informatie

BIJDRAGEN VAN HOGESCHOOL LEIDEN AAN HET HOGER ONDERWIJS

BIJDRAGEN VAN HOGESCHOOL LEIDEN AAN HET HOGER ONDERWIJS BIJDRAGEN VAN HOGESCHOOL LEIDEN AAN HET HOGER ONDERWIJS Opening Cursusjaar Hogeschool Leiden 6 september 2006 A.M.L. van Wieringen Inhoudsopgave Positie van het hoger beroepsonderwijs Bijdragen van Hogeschool

Nadere informatie

Examinering is meer dan het examen. Tamara van Schilt-Mol

Examinering is meer dan het examen. Tamara van Schilt-Mol Examinering is meer dan het examen Tamara van Schilt-Mol allereerst. telefoons AAN! Waarom zoveel aandacht voor kwaliteit van toetsing/examinering? Een belangrijke vraag is waarom kwaliteit van toetsing

Nadere informatie

Stafmobiliteit gewikt en gewogen

Stafmobiliteit gewikt en gewogen Stafmobiliteit gewikt en gewogen Isabelle De Ridder Vlaamse Onderwijsraad Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) Strategische adviesraad voor het beleidsdomein onderwijs en vorming - Opdracht: o Adviezen op vraag

Nadere informatie

One Thousand Flowers in Delft

One Thousand Flowers in Delft One Thousand Flowers in Delft Renate Klaassen Met medewerking van Marleen Brummelink en Henriette Schoemaker Onderwijskundig Centrum FOCUS TU Delft TU Delft Today 23.000 students 40% of the students in

Nadere informatie

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen I Inhoud 1 Hoe leer je Duits?... 1 1.1 Visie op het leren van een vreemde taal... 1 1.2 Visie keuzedeel

Nadere informatie

Stimuleren van ondernemingszin en ondernemingsrealiteit bij HoGent studenten uit de niet-economische opleidingsrichtingen

Stimuleren van ondernemingszin en ondernemingsrealiteit bij HoGent studenten uit de niet-economische opleidingsrichtingen Stimuleren van ondernemingszin en ondernemingsrealiteit bij HoGent studenten uit de niet-economische opleidingsrichtingen Onderwijsvisie HoGent 25-11-2014 3 Europese 2020 strategie. 4 Europese 2020 strategie.

Nadere informatie

Stappenplan Stappenplan implementatie internationale competenties op schoolniveau.

Stappenplan Stappenplan implementatie internationale competenties op schoolniveau. PROJECT INTERNATIONALE COMPETENTIES Stappenplan Stappenplan implementatie op schoolniveau. Ronald Knust Graichen Stoas Vilentum Mei 2013 Inhoud 1. Introductie... 2 2. Toelichting... 3 3. Stappenplan...

Nadere informatie

Smart Education. Marieke Versteijlen

Smart Education. Marieke Versteijlen Smart Education Marieke Versteijlen Is dit de toekomst van onderwijs met ICT? Draadloze analyse van hersengolven Duurzaam, maar. Uitvoering verkennende studie In samenwerking met: Marleen Janssen Groesbeek

Nadere informatie

1. WAAROM DIT HANDBOEK? 2

1. WAAROM DIT HANDBOEK? 2 2 1.1. WAAROM DIT HANDBOEK? Internationale mobiliteit wordt steeds meer een absolute noodzaak op een arbeidsmarkt waar een sterke vraag heerst naar meer flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Een van de

Nadere informatie

Internationalisering in het curriculum van de toekomst

Internationalisering in het curriculum van de toekomst Internationalisering in het curriculum van de toekomst Pagina 2 Pagina 6 Pagina 7 Veldconsultatie door EP-Nuffic #Onderwijs2032 Internationale competenties op een rij Vreemde talen: onmisbaar gereedschap

Nadere informatie

Kwetsbare studenten in het MBO

Kwetsbare studenten in het MBO Kwetsbare studenten in het MBO Een verkennend onderzoek Uitgevoerd voorjaar 2011 Inhoud 1. conclusies 2. aanleiding en opzet onderzoek 3. detectie zorgstudenten 4. extra begeleiding 5. dossiervorming en

Nadere informatie

Autonomie & Eigenaarschap. Jij & Ik leren van elkaar.

Autonomie & Eigenaarschap. Jij & Ik leren van elkaar. Autonomie & Eigenaarschap Jij & Ik leren van elkaar. workshop Autonomie & eigenaarschap m.b.v. Peer Learning in de klas Door Mike Nikkels Programma workshop Why? II Mindset onderzoek II Peer Learning toepassen

Nadere informatie

Internationalisering en plant. Ton Stok en Gonneke Leereveld

Internationalisering en plant. Ton Stok en Gonneke Leereveld Internationalisering en plant Ton Stok en Gonneke Leereveld Internationalisering en plant Aanleiding internationalisering binnen domein plant Doelstelling thema internationaal en plant Activiteiten thema

Nadere informatie

VIRTUELE MOBILITEIT: EEN ALTERNATIEF VOOR OF EEN AANVULLING OP FYSIEKE MOBILITEIT?

VIRTUELE MOBILITEIT: EEN ALTERNATIEF VOOR OF EEN AANVULLING OP FYSIEKE MOBILITEIT? VIRTUELE MOBILITEIT: EEN ALTERNATIEF VOOR OF EEN AANVULLING OP FYSIEKE MOBILITEIT? Ilse Op de Beeck Leuvens Instituut voor Media en Leren KU Leuven 30 juni 2014 14 e Frans-Nederlandse Ontmoetingsdagen

Nadere informatie

Succesvolle overgang van vo naar ho. voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte

Succesvolle overgang van vo naar ho. voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte Succesvolle overgang van vo naar ho voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte Programma + Welkom + Aanleiding - Ervaringen - Cijfers + Handreiking + Dialoog Aanleiding Ervaringen en cijfers

Nadere informatie

Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken

Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken Vakdidactische kennis als perspectief op samenwerking tussen gammavakken Hanneke Tuithof: Universiteit Utrecht en Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Tuur de Beer, Jefta Bego, Tim Simonse, Eefje Smit en Annemieke

Nadere informatie

! Mijn goede idee over keuzedelen vo-mbo

! Mijn goede idee over keuzedelen vo-mbo ! Mijn goede idee over keuzedelen vo-mbo Goed overleg tussen VO-MBO voor het ontwikkelen van een keuzedeel. Als docent een dag meelopen op het MBO als inspiratie voor de invulling van een keuzedeel. Samenwerking

Nadere informatie

SAMENVATTING ONDERZOEK "Van kwalificatiedossier naar aantrekkelijk onderwijs"

SAMENVATTING ONDERZOEK Van kwalificatiedossier naar aantrekkelijk onderwijs SAMENVATTING ONDERZOEK "Van kwalificatiedossier naar aantrekkelijk onderwijs" Doel- en probleemstelling SLO speelt als het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling een belangrijke rol in het vertalen

Nadere informatie

Workshop onderzoekenderwijs knelpunten opheffen

Workshop onderzoekenderwijs knelpunten opheffen Workshop onderzoekenderwijs knelpunten opheffen Datum: donderdag 18 juni 2009 Aanwezig: Djura Prins (procesbegeleider), Jorieke Potters, Harry Kortstee, Birgit Boogaards, Wiggele Oosterhoff, Herman Peppelenbos,

Nadere informatie

ONDERNEMERSCHAP. www.epathways.eu. e-pathways CPD Handboek. Handboek nr. in serie

ONDERNEMERSCHAP. www.epathways.eu. e-pathways CPD Handboek. Handboek nr. in serie ONDERNEMERSCHAP e-pathways CPD Handboek www.epathways.eu Handboek nr. 10 in serie Wat is ondernemerschap? Een ondernemer kan gedefinieerd worden als iemand die een zakelijke mogelijkheid ziet of creëert

Nadere informatie

april 2019 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter

april 2019 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter april 2019 Stichting leerkracht Elke dag samen een beetje beter Stichting leerkracht Beter onderwijs en meer werkplezier Het Nederlandse onderwijs is goed. Tegelijkertijd leven er ontzettend veel ideeën

Nadere informatie

LNO² - Traject Internationaliseren van het Curriculum

LNO² - Traject Internationaliseren van het Curriculum LNO² - Traject Internationaliseren van het Curriculum 1 CONTEXT - Nieuw strategisch plan 2017-2021 2 1 VISIE Studenten ontwikkelen zich tot meertalige, ondernemende wereldburgers met een internationale

Nadere informatie

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden:

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Marco Snoek over de masteropleiding en de rollen van de LD Docenten De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Het intended curriculum : welke doelen worden

Nadere informatie

Verkenning intercultureel bewustzijn en internationalisering ROCvA/ROCvF. Utrecht, mei 2019

Verkenning intercultureel bewustzijn en internationalisering ROCvA/ROCvF. Utrecht, mei 2019 Verkenning intercultureel bewustzijn en internationalisering ROCvA/ROCvF Utrecht, mei 2019 Auteurs Eugenie Waterberg Myrthe Toppen Rubin ten Broeke Emy Kenter Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht

Nadere informatie

COSPA dag 12 april 2018

COSPA dag 12 april 2018 Workshop intercultural competence abroad ; COSPA dag 12 april 2018 Roelijn Kok - International Studies Coordinator (rh.kok@windesheim.nl) Josée Nayen - International Placement & Studies Officer (j.nayen@windesheim.nl)

Nadere informatie

Datum 10 mei 2017 Schriftelijk overleg internationalisering van het onderwijs: nota naar aanleiding van het verslag

Datum 10 mei 2017 Schriftelijk overleg internationalisering van het onderwijs: nota naar aanleiding van het verslag >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Internationaal Beleid Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ

Nadere informatie

Experimenteren met flexibiliseren

Experimenteren met flexibiliseren Experimenteren met flexibiliseren HORDELOPEN 8 november 2018 Marlies van Winkelhof Meike Moonen Het vaste onderwijsprogramma loslaten en leerroutes bieden die écht op maat van de student zijn? FLEXIBILISEREN

Nadere informatie

Studenten internationaliseren in eigen land. Nederlands instellingsbeleid. Den Haag, mei 2014

Studenten internationaliseren in eigen land. Nederlands instellingsbeleid. Den Haag, mei 2014 Nederlands instellingsbeleid Den Haag, mei 2014 Studenten internationaliseren in eigen land Adinda van Gaalen Hendrik Jan Hobbes Sjoerd Roodenburg Renate Gielesen Studenten internationaliseren in eigen

Nadere informatie

Het Groene Kompas Voor duurzame ontwikkeling in het MBO. Door Heleentje Swart, Nordwin College dmbo Congres, Nieuwegein, 14 december 2016

Het Groene Kompas Voor duurzame ontwikkeling in het MBO. Door Heleentje Swart, Nordwin College dmbo Congres, Nieuwegein, 14 december 2016 Het Groene Kompas Voor duurzame ontwikkeling in het MBO Door Heleentje Swart, Nordwin College dmbo Congres, Nieuwegein, 14 december 2016 Aanleiding en achtergrond van het Groene Kompas Uitleg over het

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Internationalisering bij CBE Brusselleer

Internationalisering bij CBE Brusselleer Internationalisering bij CBE Brusselleer Een praktijkvoorbeeld 1 Internationalisering bij CBE Brusselleer 1. CBE Brusselleer 2. Historiek 3. Van ad hoc initiatieven naar beleid 4. Praktisch-organisatorisch

Nadere informatie

Erasmus+: Internationalisering. Helena Bijnens, UCLL, Sanju Gielen, THHI Tessenderlo

Erasmus+: Internationalisering. Helena Bijnens, UCLL, Sanju Gielen, THHI Tessenderlo Erasmus+: Internationalisering Helena Bijnens, UCLL, helena.bijnens@ucll.be Sanju Gielen, THHI Tessenderlo KA1 internationale mobiliteit : deadline 1 februari KA2 strategische partnerschappen : deadline

Nadere informatie

EduDivers Werkplan 2017

EduDivers Werkplan 2017 kenniscentrum voor onderwijs en seksuele diversiteit EduDivers Werkplan 2017 Het jaar 2017 is voor EduDivers een overgangsjaar. De kern van financiering van EduDivers verloopt via de landelijke Onderwijsalliantie

Nadere informatie

Van losse projecten naar een samenhangend programma Presentatie Lecso 15 juni 2016 Frans Brands

Van losse projecten naar een samenhangend programma Presentatie Lecso 15 juni 2016 Frans Brands Bruggen Bouwen verbinden VSO MBO en VSO - arbeidsmarkt Van losse projecten naar een samenhangend programma Presentatie Lecso 15 juni 2016 Frans Brands Visie op doorstroom en samenwerking vroegmeting op

Nadere informatie

PROFESSIONELE ONTWIKKELING VIA DE AQI: achtergrond en eerste ervaringen

PROFESSIONELE ONTWIKKELING VIA DE AQI: achtergrond en eerste ervaringen PROFESSIONELE ONTWIKKELING VIA DE AQI: achtergrond en eerste ervaringen INTERNATIONALISERING EN PROF. DEVELOPMENT Internationalisering betekent investeren in professionele ontwikkeling van docenten: Meer

Nadere informatie

De mediawijze adolescent

De mediawijze adolescent De mediawijze adolescent Amber Walraven, 12 november 2014 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen 1 Inhoud Wat kunnen adolescenten wel op het gebied van mediawijsheid? Wat kunnen adolescenten niet op het gebied

Nadere informatie

WERKDRUK EN HOE VERDER. 04-11-2014 Zestor

WERKDRUK EN HOE VERDER. 04-11-2014 Zestor WERKDRUK EN HOE VERDER 04-11-2014 Zestor Even voorstellen Hoe meten we de werkdruk Wat levert het op En hoe verder. TINEKE DE HAAN MANAGER LOOPBAAN EXPERTISE TEAM HOGESCHOOL ROTTERDAM LOOPBAAN EXPERTISE

Nadere informatie

Internationalisering in het mbo. Marcia Joosen Projectleider 12 maart 2015

Internationalisering in het mbo. Marcia Joosen Projectleider 12 maart 2015 Internationalisering in het mbo Marcia Joosen Projectleider 12 maart 2015 Inhoud sessie EP-Nuffic: organisatie en plannen voor het mbo Vragen en reacties: Manfred Polzin, MBO Raad Rob van Wezel, KC Handel

Nadere informatie

Comenius 2.2a. Praktijkvoorbeelden. Walter Baeten, PhD Arteveldehogeschool

Comenius 2.2a. Praktijkvoorbeelden. Walter Baeten, PhD Arteveldehogeschool Comenius 2.2a Praktijkvoorbeelden Walter Baeten, PhD Arteveldehogeschool Opbouw Voorbeelden Includeme Most Vergelijking Erasmus Com 2.2 a Voorgeschiedenis Lerarenopleiding = beroepsopleiding Onder Leonardo?

Nadere informatie

Curriculumraamwerk ( Curriculum Framework )

Curriculumraamwerk ( Curriculum Framework ) Curriculumraamwerk ( Curriculum Framework ) VOOR HET INTERNATIONALISEREN VAN DE UNIVERSITAIRE ERVARING Recommended citation: ATIAH (2018). Curriculumraamwerk: Voor Het Internationaliseren Van De Universitaire

Nadere informatie

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs.

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs. De behoefte aan het delen van kennis en ervaring is groot! Samenwerking door kennis te delen en ervaringen uit te wisselen is essentieel om de verdere implementatie van ondernemend onderwijs efficiënt

Nadere informatie

Resultaten samenwerking Programma Regionale Transitie Programma Internationalisering. Ton Stok, Willem Foorthuis, Gonneke Leereveld

Resultaten samenwerking Programma Regionale Transitie Programma Internationalisering. Ton Stok, Willem Foorthuis, Gonneke Leereveld Resultaten samenwerking Programma Regionale Transitie Programma Internationalisering Ton Stok, Willem Foorthuis, Gonneke Leereveld De samenwerking Het contract Aanleiding samenwerking Doelstelling: korte

Nadere informatie

Eigenaarschap voor kwaliteit. Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus

Eigenaarschap voor kwaliteit. Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus Eigenaarschap voor kwaliteit Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus Programma workshop 0 10 Korte aftrap 10 30 Aan de slag

Nadere informatie

Land Focus: Nederland

Land Focus: Nederland - Een kort overzicht van intercultureel leren - in de initiële lerarenopleiding en de professionele ontwikkeling van leerkrachten in het middelbaar onderwijs - in curricula van het voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER

Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER Erasmusprogramma Evaluatie Het Erasmusprogramma

Nadere informatie

Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog

Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Deze kaderbrief geeft richting aan onze (team)plannen voor 2018. Zo zorgen we ervoor dat ontwikkelingen binnen Cello elkaar versterken én dat we invulling blijven geven

Nadere informatie

Welzijn-breed (Pedagogisch Werk Kinderopvang)

Welzijn-breed (Pedagogisch Werk Kinderopvang) Crebo Duur Niveau Leerweg Start Locatie(s) 25486 3 jaar Niveau 3 BeroepsOpleidende Leerweg (BOL) Augustus Einsteinweg, Elst verschillende gebieden te stimuleren. Ook draag je zorg voor een veilige, gezellige

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag International Teacher Education Lower Secondary (ITELS) NHL Hogeschool

Samenvatting aanvraag International Teacher Education Lower Secondary (ITELS) NHL Hogeschool Samenvatting aanvraag International Teacher Education Lower Secondary (ITELS) NHL Hogeschool Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens

Nadere informatie

Veelgestelde Vios-vragen

Veelgestelde Vios-vragen Veelgestelde Vios-vragen Algemene vragen Wat is het verschil tussen de BIOS-regelingen en de VIOS-regelingen? De VIOS-regeling (vanaf schooljaar 2014-2015) is de opvolger van de BIOS-regeling. De B van

Nadere informatie

Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht

Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen Pauline Slot Universiteit Utrecht Vroege ontwikkeling van kinderen Voorschools Groep 1-3 Interacties van kinderen:

Nadere informatie

KED-analyse. Nederland

KED-analyse. Nederland KED-analyse Nederland Onze Trainingen en Diensten Het team van KED-SENS heeft haar aanbod van trainingen en diensten overzichtelijk in kaart gebracht. Alle mensen zijn uniek en leren en ontwikkelen zich

Nadere informatie

Levenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden

Levenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden Levenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden Marij Veugelers 2 november 2007 communitymanager SURF NL Portfolio Wat hebben we in de zaal Wie heeft er al een eigen portfolio?

Nadere informatie

ALO! Workshop 11 oktober Ontwerpen van blended leren. Welkom

ALO! Workshop 11 oktober Ontwerpen van blended leren. Welkom ALO! Workshop 11 oktober 2018 Ontwerpen van blended leren Welkom Het team Ruth Bram Stijn Jan Planning 00:05-00:10 Introductie workshop 00:10-00:20 Kennismaking 00:20-00:55 Aan de slag: lesmomenten herontwerpen

Nadere informatie

10 Tips voor een succesvolle LMS implementatie. Fleur Deenen

10 Tips voor een succesvolle LMS implementatie. Fleur Deenen 10 Tips voor een succesvolle LMS implementatie Fleur Deenen Even voorstellen @deenen_fleur We duiken in de wereld van het LMS Waarom een LMS? Implementatiestrategie Ambitie Q&A, Discussie Fontys ICT Organisatie

Nadere informatie

HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing

HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing International Office Saxion University of Applied Sciences

Nadere informatie

Analyse van de 360 graden feedback

Analyse van de 360 graden feedback Analyse van de 360 graden feedback In deze analyse vergelijk ik de scores van de i360 Docent Feedback testen. De eerste is in november 2013 afgenomen en de 2 e in mei van dit jaar. Hieronder geef ik een

Nadere informatie