Wat is bijbels verantwoord leiding geven?

Transcriptie

1 Bijbels leiderschap Wat is bijbels verantwoord leiding geven? 1

2 De nood die Mozes zag Num 27: Toen sprak Mozes tot de HERE: De HERE, de God der geesten van alle levende schepselen, stelle over de vergadering een man, die voor hun aangezicht uitgaat en die voor hun aangezicht ingaat, en die hen doet uittrekken en hen weer terugbrengt, opdat de vergadering des HEREN niet zij als schapen die geen herder hebben. (zelfde woorden als de Jezus gebruikt) 2

3 Weiden en leiden Psalm 78: Hij verkoos David, zijn knecht, en nam hem van de schaapskooien; vanachter de zogende schapen haalde Hij hem, om Jakob, zijn volk, te weiden, en Israël, Zijn erfdeel. Deze weidde hen naar de oprechtheid van zijn hart, en leidde hen met kundige hand. 3

4 Israël is Gods aparte erfdeel Deut 32:8-9 Toen de Allerhoogste aan de volken hun erfdeel gaf, en de kinderen der mensen scheidde, toen stelde Hij de grenzen der volken vast, naar het aantal der zonen Gods; Maar het deel van Jahweh was Zijn volk, Jakob was zijn erfdeel. 4

5 Verschil koningschap van Saul en David Saul Niet corrigeerbaar Uiterlijke vroomheid Ongehoorzaam Eer en imago belangrijk Trok taak priester naar zich toe Was jaloers David Gekozen om zijn hart Was onlogische keuze Opleiding in vernedering, wachtkamer In stapjes koning Corrigeerbaar op z n fouten Team mens 5

6 Wat zegt de Bijbel over leiderschap Vraag: Wie leidt de leider? Criteria voor zoeken/aanstellen van oudsten 1 Tim 3 + Titus 1 Over het functioneren van oudsten 1 Petrus 5:1-11 6

7 Conclusies over leiderschap N.a.v. 1 Tim 3:2 (Het Boek) Wel, een voorganger moet een goed man zijn, op wiens leven niets aan te merken is. Hij mag maar één vrouw hebben en moet beheerst, attent en ordelijk zijn. Hij moet het fijn vinden om gasten te ontvangen en goed onderwijs kunnen geven. Hij mag geen drinker of driftkop zijn, maar is vriendelijk en vredelievend. Hij mag niet aan het geld vast zitten. Hij moet een goede man en vader zijn, die zijn kinderen aankan. Want als iemand zijn eigen gezin niet kan leiden, hoe zou. hij dan voor de gemeente van God kunnen zorgen? 7

8 Over zoeken van oudsten vv Titus 1: 5-9 Ik heb u op Kreta achtergelaten met de bedoeling, dat gij in orde zoudt brengen hetgeen nog verbetering behoefde, en dat gij, zoals ik u opdroeg, in alle steden als oudsten zoudt aanstellen mannen, die onberispelijk zijn, een vrouw hebben, die gelovige kinderen hebben, die niet in opspraak zijn wegens losbandigheid of van geen tucht willen weten. Want een opziener moet onberispelijk zijn als een beheerder van het huis Gods, niet aanmatigend, niet driftig, niet aan de wijn verslaafd, niet opvliegend, niet op oneerlijke winst uit, maar gastvrij, met liefde voor wat goed is, bezadigd, rechtvaardig, vroom, ingetogen, zich houdende aan het betrouwbare woord naar de leer, zodat hij ook in staat is te vermanen op grond van de gezonde leer en de tegensprekers te weerleggen. 8

9 Over functioneren van oudsten (1 Petr. 5: 1-4) De oudsten onder u vermaan ik dan als medeoudste en getuige van het lijden van Christus, die ook een deelgenoot ben van de heerlijkheid, welke zal geopenbaard worden: hoedt de kudde Gods, die bij u is, niet gedwongen, maar uit vrije beweging, naar de wil van God, niet uit schandelijke winzucht, maar uit bereidwilligheid, niet als heerschappij voerend over hetgeen u ten deel gevallen is, maar als voorbeelden der kudde. En wanneer de opperherder verschijnt, zult gij de onverwelkelijke krans der heerlijkheid verwerven. 9

10 Wat mag je van leiders verwachten 1. Corrigeerbaar, aanspreekbaar op hun functioneren 2. Functie staat in het licht van een visie (Gods heerlijkheid die komt) 3. Je werk is hoeden, leiden, begeleiden, oppassen De kudde die bij jou is 4. Over de gewenst houding staat veel Niet gedwongen (omdat het je vak is), vrije beweging, onderworpen aan God Niet om er beter van te worden Bereid om te dienen (weten wat dienen is) Niet om de baas te spelen; geen misbruik van autoriteit Een inspirerend voorbeeld zijn Je màg echt wel een beloning van God verwachten Heel bewust hanteren (aandoen) een houding van nederigheid 5. Vanuit je houding krijg je als een oudste volop vrucht 10

11 Over het functioneren van leiders vv 6. Onderlinge relaties zijn zeer belangrijk in een kerk 7. Jongeren moeten leren om te leren van oudsten 8. Durf je kwetsbaar en transparant te maken onder de Machtige Hand van God 9. Maak je zorgen in elk geval aan God bekend 10. Je krijgt met geestelijke strijd te maken, wees dus nuchter en alert (waakzaam) 11. Weersta de satan met vast vertrouwen Je bent niet alleen; anderen gebeurt het ook; praat erover 12. Je hebt de God van alle genade nodig Je zult fouten maken Vier dingen gebeuren: VOLMAKEN BEVESTIGEN STERKEN GRONDVESTEN 11

12 Vormen van leiderschap Elke fase z n eigen stijl 12

13 Leiderschapproblemen in de kerk Wat kan er fout gaan bij leiders (in dit geval: voorgangers) 13

14 De moeilijkheid voor een christen Bijbel hartscontact God P Heilige Geest 14

15 Wat kan er fout gaan? De waarde van de inhoud verliezen structuur/methode belangrijker dan het doel Mensen die hun gaven verkeerd benutten Mensen die geen zelfkennis over gaven hebben Geen gaven voor A hebben en toch A willen doen Mensen die hun gaven in de grond stoppen Niet herkenbaar maken van gaven Niet coachen/begeleiden van gaven 15

16 Wat kan er fout gaan vv Het monopoliseren van gaven bij predikant en/of oudste Preken als hoogste gave zien dan moet die broeder ook alles maar kunnen Geen plan hebben met/voor gemeente (richtingsgevoel kwijt) Niet alle (ook creatieve) gaven gebruiken in zo n plan met de gemeente 16

17 Een visie op besturen van het kerk-zijn vaardigheden houding Leiderschap Visie talent De kerk als MODELLEN Huis van de Levende God Coachen Ontmoeten Spiegelen scherpen 17

18 Modellen om een kerk te besturen hangen af van aantal variabelen Relatie met traditie Relatie met (vaste) structuren Relatie met eigen mogelijkheden (team) Focus op kudde (eigen kerk) Focus op groei (naar buiten gericht) 18

19 Modellen van kerk-zijn Predikant-kerkenraad model Preken en zorg is hoofdtaak Voorganger-oudsten model Voorganger hoeft niet perse predikant te zijn Oudsten-diakenen model Diakenen als uitvoerders Oudsten-team en diakenen Oudsten als meegangers 19

20 Four Leadership Styles in the Church? System Orientation Conductor General Sheep driven Growth driven Coach Paternalistic entrepreneur People Orientation 20

21 Nederland en de grenzen van leiderschap Amerikaanse manier van leiderschap en strategieprocessen werken hier niet... De stijl van de dirigent en de generaal zijn niet zo geliefd. In Nederland moet je mensen laten ondervinden en/of ze daarin begeleiden (coach of paternalistisch ondernemerschap). Dit zijn de vier hoofdkenmerken van de vier stijlen: Stijl van generaal is discipline en gezag. Stijl van de paternalistische ondernemer is streng en goed zijn voor je mensen, maar wel in eigen straatje blijven kijken. De stijl van de dirigent is mensen wel gevoel van verantwoordelijkheden geven maar binnen een vast patroon waar eentje de lijntjes uitzet. De coach heeft veel van het poldermodel in zich. Onderhandelen, laten ontdekken en voelen en daarin mensen stimuleren. Stijl leiderschap De generaal Paternalistische ondernemer Dirigent Coach Dit is de dominante stijl in Frankrijk Italië UK Netherland Organisaties met stijl in Nederland aanwezig 10% 45% 10% 35% 10% 21

22 Zo wordt er in de maatschappij naar gekeken! 22

23 Maar in de Bijbel is dat toch iets anders Corrigeerbaar Herder zijn Dienen is basis houding Dienstbaar aan God en de kudde God gebruikt je gaven (talenten) Zet ze in voor Zijn kudde! 23

24 Leiderschap in de bijbelse context De Visionair Bemiddelen De Herder Luisteren aanvoelen denken kijken regelen Vernieuwen/Plannen De Manager Controleren De Beschouwer 24

25 De tijd creëert een ontwikkelingsproces met zijn eigen wetten en onvermijdelijkheden verschillende periodes vereisen verschillend leiderschap 25

26 De levenscyclus van een christelijke organisatie en kerk? Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 26

27 Leiderschap en ontwikkelingsfase horen bij elkaar Ken de fase van je eigen kerk/gemeente Zoek de noodzakelijke leiderschapsvaardigheden die daarbij passen Bouw een leiderschapsteam 27

28 Fase 1: geestelijke bediening die gedeeld wordt door mensen Vision Casting = hartsenthousiasme + dadendrang identificeren +enthousiasmeren Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 28

29 Fase 2: groei! Steeds meer mensen doen mee, vrucht! Vision sharing = draagvlak creëren voor idee + multiplicatie van dat wat werkt: 1= hartszaak; 2 = bekwaamheid + introductie van procedures en methodes Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 29

30 Fase 3: de manier van werken en de bediening/cultuur bieden veiligheid Processing = doorontwikkelen = context-switch tussen hart en proces principes komen achter de vorm en vormen worden vast! Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 30

31 Fase 4: Onvrede! Vasthouden aan vormen om oude visie terug te halen Proces failing = desoriëntatie chaos ontstaat want vormen komen ter discussie ze werken niet meer; principes op de achtergrond verlangen naar vernieuwing = loskomen van de vorm en vernieuwen inhoud. FOUT: VORMEN VERNIEUWEN Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 31

32 Vernieuwing is: veranderen om het missionaire geestelijke enthousiasme terug te halen! Vision Casting identificeren enthousiasmeren Vision sharing draagvlak multiplicatie procedures en methode Processing context-switch principes raken achter vormen vast Proces failing chaos ontstaat vormen ter discussie procedures weg verlangen naar principes? Vision Casting identificeren enthousiasmeren Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 renew 32

33 Modellen waarin leiderschap zichtbaar wordt in een kerk 33

34 Leider en gemeente Leiderschap heeft een spiegel in de gemeente! Je krijgt de gemeente die je verdient De gemeente krijgt de leider die ze verdienen 34

35 De regel geldt helaas ook voor christenen 15% 10% 10% 5% % 15% 35 15% 15%

36 Tweede deel Module leiderschap Covey modellen 36

37 De harde praktijk heeft zijn lessen Leiderschap weet dat het niet gaat om het realiseren van een missie maar om het effect daarvan (dat heet vrucht dragen) 37

38 Van Visie tot Effect Visie 1 missie 2 Strategie 3 Tactiek 4 Operatie 38 effect 5

39 Over de trekkende kant van leiderschap Nederlanders houden niet van leiderschap Koopman en dominee Duitsers, Fransen en Amerikanen hebben leiderschapscultuur In Nederland nu ook toegespitst leiderschap Obadja Platform, GMV, RMU, CBMC, Logos, Triple-C, Instituut voor Christelijk Leiderschap Mensen voelen leiderschap aan Wordt herkend en hoeft nauwelijks afgedwongen te worden Leiderschap inspireert en geeft richting aan Leiderschap heeft altijd een visie,.. een authentieke droom Leiderschap en cultuur horen bij elkaar In Nederland past vooral een teamleiderschap 39

40 Nederland en leiderschap Willow Creek ervaring En eigen ervaring... En onderzoek CGEY/Erasmus Amerikaanse manier van leiderschap en strategieprocessen werken hier niet... Style General Paternalistic entrepreneur Conductor Coach Dominant Style France Italy UK Netherlands Dutch Corp 10% 35% 10% 45% 40

41 Wat wordt van leiders verwacht? (Uit het onderzoek) Congruentie Je moet op het werk en thuis hetzelfde zijn Betrouwbaar en transparant Waarom zou een bedrijf mij vertrouwen als Team Player Leiderschapsvraagstukken te complex geworden Communicator Uitleggen, vertalen, inspireren 41

42 Problemen van eigentijds leiderschap Niet luisteren (waarnemen) Niet waardevrij interpreteren Niet in staat (met relevantie) te inspireren Niet transparant Niet congruent Teveel erebaantjes en niet dienstbaar Geen aansprekende visie Een echte leider begeleidt mensen om ze beter te maken dan hemzelf 42

43 Elke leider heeft te maken met paradigma s Voorbeelden op dia 43

44 Leiderschap heeft vier kenmerken 1. Visie (Gepassioneerd Dromen) 2. Dienend Besturen 3. Godgericht Beschouwen 4. Medemenselijk Herderen 44

45 Leiderschap herdert. tijdens de tocht van nu naar straks Tijd Huidige situatie analyse Processen = 30% Structuur = 10% Mensen = 60% Gewenste situatie Inspirerend en duidelijk Plannen 45

46 De grootste valkuil Leiderschap is nooit een doel op zich Maar een middel in dienst van een doel! LEIDERSCHAP IS WAT ANDERS DAN DE BAAS SPELEN Leiderschap is dienstbaar zijn aan het realiseren van een opdracht of een droom. 46

47 Leiderschap is nooit mono De Visionair De Herder Leiderschap met 4 kenmerken De Manager De Beschouwer 47

48 Kenmerken van de Visionair Dromen Enthousiasmeren Inspireren Innoveren Wat zijn de valkuilen? 48

49 Kenmerken van de manager Doelgerichtheid Planning en organisatie Procesgericht Samenhang in het oog houden Wat zijn de valkuilen? 49

50 Kenmerken van de beschouwer/leraar? Goed kunnen analyseren Sterk in lessen trekken Goed in theoretische concepten Goed oog voor wortels, identiteit en cultuur Valkuilen? 50

51 Kenmerken van de herder? Goed aanvoelen van sfeer Aandacht voor mensen Gevoel voor cultuur Oog voor de kern van weerstand Valkuilen? 51