Actuarissen komen uit Babylon, accountants komen uit Florence. De casus voor het samenbrengen risk en finance. Alignment Risk en Finance

Transcriptie

1 Alignment Risk en Finance Actuarissen komen uit Babylon, accountants komen uit Florence De casus voor het samenbrengen risk en finance Den Haag, 10 november 2009

2 Waarderen en beoordelen: Onafhankelijk en resultaatgericht? De actuaris en accountant rapporteren verschillend in het jaarverslag Hoe wordt dat verschil verklaard? Hoe verkrijg je de juiste afstemming met behoud van ieders onafhankelijkheid? duo presentatie van: Dirk Swagerman (RuG) en JanHuug Lobregt (PwC) Pagina 2

3 Er is meer aan de hand: We hebben het onderwerp wat verruimd: silo denken tussen accountants en actuarissen overheerst; verruiming onderwerp naar Solvency II/FTK; kernprobleem => alignement creëren tussen finance ( accountants ) en risk ( actuarissen ); in de praktijk gaat het om afstemmen uitkomsten en werkzaamheden. Pagina 3

4 Agenda Wat komt er aan de orde: ingaan op de achtergrond en kader; de angel; de adder; financiële positie van een fonds; alignement van risk en finance in de praktijk; inbedding van risk en finance; vervolgstappen en actualiteit. Pagina 4

5 Basis Achtergrond tussen de taakverdeling controlerend accountant en de certificerend actuaris : wettelijk bepaald in de Wet toezicht verzekeringsbedrijf 1993 (WTV), en de Wet toezicht naturauitvaartverzekeringsbedrijf (WTN) en de Pensioen en spaarfondsenwet (PSW); accountant geeft een verklaring omtrent de getrouwheid bij de jaarrekening van een fonds: actuaris stelt een actuarieel verslag op waarin zijn verklaring is opgenomen; accountants en actuarissen bij de controle van de jaarrekening, verslagstaten en actuarieel rapport moeten voldoen aan gedrags en beroepsregels van hun eigen organisatie; DNB: samenwerking tussen de accountant en actuaris moet adequaat zijn geregeld; platformcommissie waarin vertegenwoordigers van AG en NIVRA samenwerken; praktijkhandreiking samenwerking accountant actuaris. Pagina 5

6 Achtergrond: Over verdeling tussen accountants en actuarissen bestaat nog geen eensgezindheid; Samenwerking tussen de accountant en actuaris is neergelegd in RAC Richtlijn 621: richtlijnen voor de actuaris zijn streng, maar voor de accountants strenger, => kan leiden tot een verschil in benadering; nadere afgrenzing tussen ieders verantwoordelijkheid. Bij controle van de jaarrekening zijn de taken accountants en actuarissen verdeeld: actuaris beziet of het financiële beleid voldoende prudent is; accountant beoordeelt de kwaliteit van de informatieverstrekking die dan weer door de actuaris wordt gebruikt; accountant is eindverantwoordelijk voor het jaarrekeningcontrole. Pagina 6

7 RAC Richtlijn 621: Hoofdlijnen: RAC 621 is mede gebaseerd op RAC 620 die richtlijnen geeft voor het gebruikmaken door accountants van werkzaamheden van deskundigen; de accountant is eindverantwoordelijk voor de controle van de jaarrekeningen van verzekeraars en pensioenfondsen; de actuaris is verantwoordelijk voor de materiële juistheid en toereikendheid van de voorziening voor verzekerings en pensioenverplichtingen; de actuaris houdt in zijn oordeelsvorming rekening met het oordeel van de accountant ten aanzien van de gegevens die als basis dienen voor de waardering van de verzekerings en pensioenverplichtingen (de zogeheten basisgegevens); de accountant houdt in zijn oordeelsvorming rekening met het oordeel van de actuaris over de financiële positie van de verzekeraar of het pensioenfonds; de accountant en de actuaris overleggen over de resultaten van hun werkzaamheden en de gevolgen daarvan voor de af te leggen verklaringen. Pagina 7

8 Actuaris: Specifieke actuariële deskundigheid is vereist ten aanzien: voorziening voor pensioenverplichtingen overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten (waarderingsgrondslagen) toereikend is vastgesteld; kostendekkende actuariële premieaanvaardbaarheid van de uitgangspunten: de juistheid van het rekenproces en de mogelijke onzekerheid in de uitkomst; actuariële analyse worden de financiële posten in de jaarrekening gekoppeld aan de (actuariële) mutaties in de voorziening pensioenverplichtingen. Pagina 8

9 Oordeelsvorming van actuarissen: Overeenkomst de Actuarieel Genootschap richtlijnen volgende redenering: indien EV < MVEV is het oordeel: onvoldoende, vanwege een dekkingstekort ; indien MVEV < EV < VEV is het oordeel: niet voldoende, vanwege het reservetekort ; indien VEV < EV is het oordeel goed. Pagina 9

10 De angel: Verschil in beleving: Procesdenken van de accountant versus modeldenken van de actuaris; accountant terugkijkend versus actuaris vooruitkijkend. Leidt tot: accountant: gericht op de ontwikkelingen tot en met de financiële positie op balansdatum; actuaris: ook extrapolatie naar de financiële toekomst. Pagina 10

11 Vernietig de toren van Babel RISK RISICO MANAGEMENT Risk Risk 1 Risk Risk Domein Domain 2 Finance Business Finance Domain Domain Domein Domein Capital Capital RISICOGEBASEERD KAPITAALMANAGEMENT 3 Profit Profit STRATEGISCH PLANNEN Pagina 11

12 Pagina 12

13 Alignment Risk en Finance

14 Verschillen tussen de verklaringen: Accountant versus actuaris. accountant: getrouw beeld, ( goedkeurende verklaring ); actuaris: reserve en vermogenstekort, ( somber beeld ). Dit type verklaringen komen nu bij vele fondsen voor! Pagina 14

15 De adder: Theorie van Limperg: leer van het gewekte vertrouwen. ` Daarbij gaat het er om dat de accountant en/de actuaris zijn werkzaamheden zo dient te verrichten dat de verwachtingen, die bij de verstandige leek (de burger) worden opgewekt, niet worden beschaamd ` Pagina 15

16 onderzoekje: Studenten ( verstandige leek ) eerst de actuariële verklaring en daarna de accountantsverklaring laten lezen: gaat het pensioenfonds failliet? is het pensioen wel zeker? waarom toch een goedkeurende verklaring? => Kan dat goed worden uitgelegd? Pagina 16

17 Financiële positie van een fonds: Opmerkingen: duidelijk is dat de financiële positie nu (!) niet toereikend is voor het nakomen van de doelstellingen van het pensioenfonds; belang van toelichting in de jaarrekening om een en ander te verduidelijken; continuïteitvraag is van ondergeschikt belang: altijd mogelijkheden om daar uit te komen, namelijk afstempeling; belang van de toelichting op de schattingen en veronderstellingen. => Is hiermee alle pijn weggenomen? Pagina 17

18 Communicatie: Door middel van: beleid nota communicatiestrategie: directie/bestuursverslag; open en transparant; Pagina 18

19 In dezelfde boot; finance & risk Beheersing; Wat missen we? ERM RISICO MANAGEMENT Risk Risk Risico Kapitaalmodel Risk appetite Risico beloning denken Goed begrip van risico en kapitaalmiddelen (en verdeling / verantwoordelijkheid) Verdeling kapitaal wordt bepaald door 1 risicoprofiel en prestaties ALM Risk Risk Domein Domain Risicogebaseerd prijzen en product ontwikkelen 2 (Kosten van) beheersing / processen (Kosten van) compliance Finance Business Finance Domain Domein Domain Domein Capital Capital 3 Profit Profit Kerncompetenties Strategische inzet RISICOGEBASEERD KAPITAALMANAGEMENT Zijn activa of passiva bepalend? STRATEGISCH PLANNEN Cost of capital / FTP Kapitaalverdeling Risicoaangepast prestatiemanagement Risicogebaseerd toeslagsysteem Pagina 19

20 Solvency II Overview: de drie pilaren Solvency II Pilaar II Pilaar I Kwantitatieve eisen Technische voorziening Vereiste risicomarge Investeringsregelingen en Kapitaalseisen Kwalitatieve eisen Internal controls en gedegen risk management Pilaar III Informatie vereisten Publiek en besloten Frequent Toekomstgericht Regels toezicht Interventies door de toezichthouder(s) Aansluiting bij IFRS Solo en groep Markt discipline Solo en groep Solo en groep kwesties Relevant Pagina 20

21 Solvency II, Pilaar II Wat wordt nu gerapporteerd voor Pilaar II doeleinden? Wat is reeds geïmplementeerd betreffende Governance en control Wat is een ORSA? Wat is risk appetite? Hoe kan sturen op waarde worden geïmplementeerd? Pagina 21

22 Pilaar II: Van een goed ORSA rapport mag worden verwacht dat meerdere items worden gepresenteerd1 Samenvatting 1 Het ORSA report proces Omschrijving governance (uitdaging, discussie en debat) proces rondom uitgave rapport 5 Risk appetite Risk appetite, huidig profiel en management proces binnen gewenste parameters 9 Stress en scenario testen De toekomstige kapitaalspositie van het bedrijf bij een aantal plausibele (negatieve) shocks en scenario s 1Appendices 2 1 Risk identification Context and assessment Samenvatting van de ondernemings, juridische en management structuur, core business en marktomgeving 6 Risk identificatie en beoordeling Overzicht processen en procedures voor identificatie, beoordeling en rangschikking van de kernrisico s 10 Kapitaalsbeleid Het kapitaalsbeleid bij het basisscenario en bij de (negatieve) shocks en scenario s 1 3 Risk management identification Risk and filosofie assessment Schets van de risk management filosofie (i.e. hoe gebruikt de onderneming de risicodimensies) Risk identification capital 2 Pointintime 7 and assessment & solvency positie De kapitaals en solvabiliteitspositie op enig moment vanuit toezichtseisen en op economische basis 11 3 Risk identification Use test and assessment Een overzicht van de integratie van risk & capital management met management beslissingen en werkzaamheden 4 Risk governance Schets van de risk governance, het risk control proces, de procedures en het beleid Risk identification kapitaal & 2 Voorspeld 8 and assessment solvency positie Het voorspelde kapitaal en de solvency positie over de planningsperiode (3 tot 5 jaar) 12 Adhoc ORSA reruns Formele weergave van adhoc gebeurtenis gedreven risk, kapitaal en solvency evaluaties tijdens het verslagjaar die het rapport ondersteunen niet getoond Pagina 22

23 Mogelijke sturingsmiddelen: Sturen gebeurt door aan verschillende knoppen te draaien. Daarnaast kan een sensitiviteitsanalyse worden gedaan waarin de impact van bepaalde wijzigingen wordt gemeten. Dit kan gedaan worden op bv wijzigingen in reïntegratie, sterfte en afkoop / verval. Lagere schadelasten Herverzekerings beleid Beleggings beleid Prolongatiebeleid Pricing, voorwaarden Acceptiebeleid Lagere schadelasten Claims handling Meer zekerheid hoogte voorzieningen Kapitaalsvereiste Profit Risk appetite beïnvloedt kapitaalsbehoefte Operationeel Prudentiebeleid Pricing knoppen in value tool knoppen in ECAP model knoppen niet in model Kosten Pagina 23

24 Alignment risk en finance functies richting een nieuw bedrijfsmodel Het geambieerde niveau van alignment moet overeenkomen met de strategie, cultuur en limieten van de infrastructuur: Niet aangesloten Aangesloten Externe rapportages incompleet / moeilijk te Meer transparantie en coherentie in begrijpen Risicoaangepaste prestatie ondergeschikt rapportage Kapitaalmanagement ingesloten in strategie en beslissingen Beslissingen verdeling middelen sub Risicobeloning profiel hanteren om waarde optimaal Strategie ontbeert risicodimensie te maximaliseren Alle beslissingen nemen risico expliciet mee Veel, functiespecifieke raakpunten met de Beperkte hoogwaardige functieoverstijgende business Risk en Finance rapportages hanteren verschillende bron en worden enkel op hoog niveau samengebracht Onnodige dubbele inspanning raakpunten met de business Risk en Finance rapportages op basis van één raamwerk Aangesloten teams en geharmoniseerde activiteiten Nauwe carrièrekansen Brede carrièremogelijkheden tussen verscheidene functies Pagina 24

25 Alignment risk en finance functies voordelen: Voordelen Strategie, Kapitaal en Beslissing Ondersteuning Beter inzicht door overeenstemmende risico en financiële informatie, effectievere planning Betrouwbaardere informatie geeft senior management de kans zich te focussen op beslissingen in plaats van interpretatie Overeenstemming functionele doelstellingen strategisch en management Verbetering ondernemings kapitaalpositie, wat kan leiden tot voordelige regulerende toestemming Verbetering ondernemings kapitaalallocatie, wat leidt tot verlaging van de benodigde buffers onder huidige werkzaamheden Kostenefficiëntie Mogelijke besparingen van 10% of meer van de gecombineerde functie dankzij reductie aantal werknemers en grotere effectiviteit Control Meer helderheid over rollen leidt tot betere risk management Verbeterde rapportage discipline finance rapporteert van nature tijdig, waarmee ze kunnen bijdragen aan het tijdig rapporteren van risico met een focus op managementbehoefte People Verbeterde carrièremogelijkheden leidt tot het aantrekken en behouden van talent Pagina 25

26 Solvency II Verzekeraars en pensioenfondsen op weg naar intergraal risico management: Risico controleren Balans beschermen Waarde beschermen Minimum Solvency II vereisten Begrijp risico Geheel overzicht sleutel risico s (geaggregeerd en per prioriteit) Top 1015 risico s in bezit van Board (verdeling, gedelegeerde verantwoordelijkheid) Risk heat maps Consistent risico identificatie proces Opkomende en escalerende risico s Beheers risico Gekwantificeerd (bedrijfsbreed) risicoprofiel Risk verslaglegging (KRIs) Risk monitoren Consistente risico evaluatie en kwantificeringsprocessen Risk mitigatie (bv. beperkingsplannen, beleidsopties, delegeren van verantwoordelijkheden) Waarde Genereren Ontrek waarde uit SII investeringen Actief en gecontroleerd risico nemen Duidelijke uiting van Groep risk appetite Uitgerold tot aan uitvoerend personeel In lijn met strategie Risk gebaseerd strategische planning Stress testen Kapitaalsbeleid Risk appetite processen and middelen Harde en zachte limieten Beheersmaatregelen Optimaliseer profiel risk opbrengsten Benutten en overtreffen Risk gebaseerde Actief managen van de tarieven en producten kapitaalspositie Risk gecorrigeerde Periodiek performance meting en monitoren van management kapitaalspositie (realisatie, gepland Kapitaalsallocatie op en onder stress) basis van de portefeuille en performance Actief gemanaged consideration (bijna real time reallocatie, kapitaal Gedifferentieerde veiling etc) doelstellingsprocessen Actief managen van de SenMan prikkels en actieve portefeuille beloning in lijn met risk gecorrigeerde Goed begrip van risico performance en kapitaal hefbomen (en eigenaarschap) Pagina 26

27 Alignment risk en finance functies enkele implementatie uitdagingen: Uitdagingen: Gevestigde en verankerde culturen Babyloniërs versus Florentijnen Gelimiteerde capaciteit om risk en finance aan te passen door e.g. Basel, IFRS Verschillenden doelstellingen en governance methode Data: kwantiteit, kwaliteit en inconsistenties Nalatenschap infrastructuur systeem Verschillende vakkundigheid Doorbreken van de silo mentaliteit Onzekerheid over de persoonlijke impact of radicale veranderingen Tot nu, geen brandend platform" Pagina 27

28 Het realiseren van een risk based framework op basis van ervaring: Kies een leider met deskundigheid Actuarissen hebben vaak de leiding bij het opzetten van een Solvency II/ERM Programma. Om ERM and Solvency II effectief te implementeren is ook de betrokkenheid van de CFO, CEO, CRO en hoofden van Business Units van belang. Duidelijke communicatie Het is van belang dat business units en het senior management veelvuldig contact hebben. Veel CFOs/CROs hebben een leidende rol in de communicatie met de board over het belang van risicomanagement. Combineer kwalitatieve and kwantitatieve informatie Vaak wordt dit in het risico management proces over het hoofd gezien. Het is moeilijk om bepaalde risico s te kwantificeren, zoals de reputatie van het merk. Senior management moet inzicht hebben in zowel kwalitatieve als kwantitatieve informatie over de risico s, inclusief the sterke en zwakke punten van het (interne) risicomodel. Zorg voor een breed perspectief Kijk niet alleen naar het financiële verlies dat kan voortkomen uit een risico, maar bekijk ook de risico s voor het dagelijkse werk binnen de onderneming en de reputatie van de onderneming. Door werknemers met verschillende expertises in het project te betrekken, kunnen de belangrijkste risico s in kaart gebracht worden. Zorg voor een verandering in risicohouding Ondernemingen moeten veranderen bij de implementatie van ERM. Verandering vindt alleen plaats als het project gedragen wordt door de werknemers, senior management en de board. Alleen als dit gebeurt, heeft de onderneming ook op de lange termijn profijt van de ERM implementatie. Pagina 28

29 Alignment Risk en Finance Volgende stappen: Aligment van risico en finance November 2009

30 Enterprise Risk Management framework Governance Zorgt voor leiderschap bij, consistentie binnen en verantwoording over het gehele proces. Kritieke rollen (b.v. Internal Audit) blijven behouden als centers of excellence om als hefboom de gedeelde processen tot grotere effectiviteit en efficiëntie te brengen. Governance Basis Componenten Basis Risk & Control principes Analyse & Rapportage Doelstellingen formuleren Basis Componenten De data en standaarden/ methodologiën die gebruik worden door alle partijen in het proces. Gezamenlijke Taal Risk appetite en tolerantie Rollen en verantwoordelijkheden Data Aggregatie Beleid en standaarden Gedeelde visie op de organisatie Risk and controle evaluaties Managen en oplossen van aandachtspunten Data Analyse Monitoring Methodologiën Modelleren en Testen Reportages en Analyseuitkomsten Analyse & Rapportage Kwantitatieve informatie die effectieve reacties van het management mogelijk maakt.. Data Presentatie Communicatie en Training Technologie Technologie Ondersteund het gehele raamwerk, door efficiëntere processen en effectievere data management en verslaglegging te creëren. Pagina 30

31 Eenduidige Taal (1) Creëer een uniforme en consistente risicotaal, houdt het specifiek en eenvoudig: Eenduidige Taal Risk & kapitaal Definities Ontwikkel een eenduidige risicotaal voor de hele organisatie:: 1. Consistent gebruik van definities met betrekking tot verschillende risicocategorieën, verwante financiële (ratio) en kapitaal definities, controleer beleid/definities, maar ook basiselementen als product, premie enz. Uniform over de three lines of defence binnnen de organisatie en in lijn met gebruikelijke communicatie binnen de organisatie. 2. Voeg structuurconcepten (zoals risk appetite) en globale rollen/verantwoordelijkheden voor zover gedefinieerd toe. 3. Draag bij aan beter begrip van de fundamenten van risicomanagement binnen de business. 4. Vermijd verschillende interpretatie tussen risico & controle disciplines en experts. Winst Perspectief Risk Appetite Risk Strategie Risk Categorieën Risk Processen Middelen Risk Models Risk Measures Economic capital Financial ratios. Perspectief vanuit de toezichthouder/ schuldeiser Bijvoorbeeld: Definieer de risk appetite zodanig dat de jaarlijkse omzet verwachte dividend voor de aandeelhouders (of polishouders) of zodat loss events niet groter zijn dan 50% van de omzetdoelstelling per kwartaal binnen een 95% betrouwbaarheidsniveau. Risico inschattingen zodanig gedefinieerd dat binnen een bepaald betrouwbaarheidsinterval ten opzichte van de gewenste credit rating Risk Appetite (upside targets) Richtlijn Eenduidige Taal Target niveau van waardecreatie risk targets gelinkt aan performance en/of waardecreatie doelstellingen (winst; rendement; groei; waarde) Stel visie vast over welke risico s te nemen: Algemene Definities Business Process Cliënt Product Premie Prestatie maatstaven Strategische doelstellingen Risk Management deskundigheid Organisatie Solvency/ Kapitaal Perspectief Aandeelhouders (en wederzijds, polishouders) perspectief Consistent met het beleid van DNB (Solvency II) Risk Tolerantie (downside limits) Kwantitatief mogelijke verliezen Kapitaalstructuur Risicolimiet Rating beperkingen Kwalitatief mogelijke gevolgen Board Responsible for overall strategy and objectiv es and integrated and aligned risk strategy 1st line of defence Business Lines Business lin e managers have th e prim ary responsibility for day to da y risk managem ent in cluding co ntinuous monito ring o f risks & cont ro ls and bear the co nsequences of losses 2nd line of defence Risk Een enkele en consistente set van risk, capital en business definities faciliteren effectief risk & control en het verankeren van risicomanagement in de business Volledig set risicodefinities leidt tot consistent oppakken en beoordelen van alle blootstelling aan risico 3rd line of defence Internal Audit Fo rm ulate & m onit or policies, a dvice upo n risk a ppetite a nd profile Assurance upon the o verall effectiveness o f risk managem ent f or the board provid e oversight, challenge and support 1st line to optimize risk/rewa rd and de tailed / th ema tic audits to streng then t he f ram ework Voorbeeld Risk Appetite... m onitor the effectiveness of the first line of def ence Pagina 31

32 Eenduidige Taal (2) Tijd Wie Activiteiten Fase Aanpak Beoordeel huidige Taal Definieer eenduidige Risico en Controle Taal Communicate Analyse huidige staat Taal risk & control: Interviews met risk managers, finance managers, actuarissen, business vertegenwoordigers en audit staff voor begrip huidige taal Analyse van consistentie, overeenkomstigheid met taal in de onderneming,, enz, Definieer eenduidige (toekomstige) Risk&Control Taal Verzamel alle algemene en specifieke begrippen die consistent en transparant moeten worden Organiseer workshops om te discussiëren over deze begrippen met risk managers en stakeholders in de onderneming Pas aan en verfijn: voorbereiding Richtlijn Eenduidige Taal Organiseer workshop om Richtlijn te beoordelen en verfijnen Communiceer verankering Organisatiebrede communicatie door project sponsor (CRO / CFO) Ondersteunende presentaties en sessies om het begripniveau van medewerkers te vergroten Project team, risk managers, finance managers, actuarissen en sleutelfiguren in de business Project team, risk managers, finance managers, actuarissen en sleutelfiguren in de business Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Plan perodieke evaluatie en update Plan nazorg en leg updates vast in risk governance / raamwerk Pagina 32

33 Organisatie (1) neem de tijd bij het vaststellen van een transparante organisatie inclusief governance structuur, gebruik three lines of defence model: Definieer een eenduidige organisatie voor alle risk & control functies 3 lines of defence model als Blauwdruk: 1. Identificeer gaten in governance structuur. 2. Identificeer overlap en gaten tussen de risk & control functie en activiteiten binnen de organisatie 3. Sluit risk & control functie/activiteiten aan en creëer transparantie in rollen en verantwoordelijkheden. Veranker risk in strategische plannen en bedrijfsmodel. 4. Bouw een eenduidige risk & control organisatie. 5. Investeer in wederzijds begrip van rollen en verantwoordelijkheden en nauwe samenwerking bij risk & control functie. Organisatie Board Responsible for overall strategy and objectiv es and integrated and aligned risk strategy 1st line 2nd line 3rd line of defence of defence of defence Business Lines Business lin e managers have th e prim ary responsibility for day to da y risk managem ent in cluding co ntinuous monito ring o f risks & cont ro ls and bear the co nsequences of losses Risk Internal Audit Fo rm ulate & m onit or policies, a dvice upo n risk a ppetite a nd profile Assurance upon the o verall effectiveness o f risk managem ent f or the board provid e oversight, challenge and support 1st line to optimize risk/rewa rd and de tailed / th ema tic audits to streng then t he f ram ework Business Internal Audit Blauwdruk met heldere en transparante... m onitor the effectiveness of the first line of def ence IRM MRM Activiteiten Doelstellingen Missie Risk Organisatie Rollen/verantwoordelijkheden CRM Finance ORM Legal Compliance Actuarial governance structuur als oorsprong voor een eenduidige risico organisatie met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden Specifiek aandacht voor: alignment financial risk (IRM/MRM) met nonfinancial risk Verankering van risicomanagement in business operating model integreren risicomanagement in beslissingen senior management Pagina 33

34 Organisatie (2) Tijd Wie Activiteiten Fase Aanpak Beoordeel huidige organisatie Definieer blauwdruk gewenste organisatie Communicatie Analyse huidige Risico organisatie Interviews met senior management risk, finance en actuariaat om huidige governance structuur te beoordelen Interviews met verscheidene risk&control functies om rollen en verantwoordelijkheden te beoordelen Definieer gaten en overlap huidige risk&control functie en werkzaamheden Definieer beoogd Risicomanagement en Operationeel Model Ontwerp ROM Organiseer workshops om ROM te bediscussiëren, neem ook governance mee Pas aan en verfijn: voorbereiding blauwdruk ROM Organiseer workshop om ROM te beoordelen en goed te keuren Communiceer verankering Organisatiebrede communicatie door project sponsor (CRO / CFO) Ondersteunende presentaties en sessies om het begripniveau van medewerkers te vergroten Project team, risk managers, finance managers, actuarissen en sleutelfiguren in de business Project team, risk managers, finance managers, actuarissen en sleutelfiguren in de business Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Wordt gespecificeerd in overleg met cliënt Plan en bereid Implementatie voor Pagina 34

35 Methodologie (1) neem de tijd bij het bepalen van een robuust raamwerk, gebruik bestaande en bewezen methodes: Methodologie Bepaal een uniforme set methodes die het ERM raamwerk vormen ERM als een paraplu : 1. Identificeer overlap en gaten tussen individuele principes van relevante disciplines met de visie en het doel van het ERM raamwerk ( hoe ziet het vereiste ERM raamwerk eruit ) als je referentie. 2. Gebruik sterke kanten van risk methodes, e.g. ORM in het veld van algemene riskmanagement methodes. Sluit (toekomstige) ERM rollen van riskmethodes met deze sterke kanten aan (governance). 3. Investeer in wederzijds begrip van riskmethodes, elkaars sterke kanten en rollen binnen het raamwerk om te komen tot een consistente en uniforme blik van risk richting de business. Voorbeeld: ontwikkel ERM raamwerk met betrokken risk disciplines en business Business model / doelstellingen Risico bij beslissingen Productontwikkeling IRM MRM CRM Business ORM Enkel raamwerk met een uniforme beleid Algemene risk management methodes Operationeel verankeren / controles Operationeel & business risicobeleid (kapitaal) Modellering Pricing, EV, beleid Kwantificeren risico Investeringen risicobeleid VaR berekeningen ERM raamwerk Krediet risico beleid VaR berekeningen Compliance Legal faciliteert en begeleid kernrisico s & control proces, modellering, rapportage en analyse Consolideer en uniformiseer als mogelijk. Behoud zo nodig specifiek beleid, e.g. stress test kapitaalmodel,. Specifiek aandacht voor: Aansluiting financiële risico s (IRM/MRM) met nietfinanciële risico s Verankering risicobeleid in werkzaamheden (met operationele controle) Integreren van risicomanagement in beslissingen senior management Markt/klantt gedrag Integriteit / regels / voorschriften Juridische eisen Pagina 35

36 Methodologie (2) Tijd Wie Activiteiten Fase Aanpak Bepaal schets ERM raamwerk Beoordeel huidige Methodologie Communicatie Analyse van de huidige staat van methodologie Interviews met risk managers, finance managers, actuarissen, en audit staf om huidige risk & control gerelateerde methodologie te begrijpen Onderzoek (literair) methodologie, raamwerk en model papers Bepaal gaten en overlap Definieer toekomstig ERM raamwerk Schets beoogd ERM raamwerk overeenkomstig Risicomanagement en Operationeel Model Organiseer workshops om het beoogde raamwerk te bediscussiëren Pas het ERM raamwerk aan en verfijn het Risk/Finance/Actuariaat/Business Project team Risk & Control functies managers, Internal Audit Planning en voorbereiding Implementatie en verankering Organiseer diepgaande workshops voor het communiceren van het ERM raamwerk en Risicomanagement en Operationeel Model met risk & control functies Organiseer workshops voor communicatie naar onderneming Communicatie ondersteuning.. 2 weken 3 4 weken 2 weken Pagina 36

37 Nivra AG: Herziening samenwerkinsprotocol: hoe opstellen gezamenlijke risico paragraaf (Tabaksblat plus uitbreiding); aanpassen paragraaf financiering en risicobeheer ; verschuiving van traditioneel naar risicorapportage (actuaris). Pagina 37

38 Actualiteit Stand van zaken nieuwe actuariële verklaring: behandeling op de AGledenvergadering van 18 november. Pagina 38

39 Oplossingsrichtingen: Er zijn mogelijke suggesties: communiceer ( dit congres! ) en leg uit dat een en ander betekent; het bestuur moet het voortouw nemen in het bestuursverslag; tegengaan van de verwachtingskloof ; bewust zijn van de maatschappelijke functie en weg te blijven van het uiteggen allerlei technicalities. => Nog niet helemaal bevredigend! Pagina 39

40 Dank u voor uw aandacht! Pagina 40