Wettelijke invulling van bestuurstaken: een verhoging van het aansprakelijkheidsrisico?
|
|
- Eva Aalderink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 schap eming Wettelijke invulling van bestuurstaken: een verhoging van het aansprakelijkheidsrisico? Inleiding In de afgelopen jaren is er veel discussie geweest over corporate governance in Nederland. Daarbij is veel aandacht besteed aan de verantwoordelijkheden van bestuurders en commissarissen. Op grond van de Nederlandse Corporate Governance Code (hierna: de Code Tabaksblat) dienen bestuurders van beursvennootschappen in hun jaarverslag te verklaren dat de interne risicobeheersing- en controlesystemen adequaat en effectief zijn. De in control -verklaring heeft voor veel onrust onder bestuurders van beursvennootschappen gezorgd. 1 Tot veel minder ophef heeft de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW geleid. Dit artikel legt ook aan de bestuurders van niet-beursvennootschappen verplichtingen op die afkomstig lijken te zijn van de corporate governance. Bestuurders zijn op grond van dit artikel verplicht om de raad van commissarissen (RvC) te informeren over de strategie, de risico s en het beheersen controlesysteem van de vennootschap. In deze bijdrage zal nader worden ingegaan op deze relatief onbekende wettelijke verplichting voor bestuurders en commissarissen. Tevens zal worden stilgestaan bij de mogelijke gevolgen voor de aansprakelijkheid van de bestuurders en commissarissen. Wettelijke bepaling en toepassingsbereik Op grond van artikel 2:141 lid 2 BW (en art. 2:251 lid 2 BW) dient het bestuur de RvC ten minste één keer per jaar op de hoogte te stellen van de hoofdlijnen van het strategisch beleid, de algemene en financiële risico s en het beheers- en controlesysteem van de vennootschap. Deze informatie zal hierna worden aangeduid als de Rapportage en de verplichting voor het bestuur als de Rapportageverplichting. De Rapportage van het bestuur van een topmaatschappij dient eveneens informatie te bevatten over de dochtermaatschappijen. 2 Lid 2 van artikel 2:141 BW is in oktober 2004 bij de herziening van de structuurregeling ingevoerd. Blijkens de memorie van toelichting heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) geadviseerd om deze Rapportageverplichting 1. Zo stelde Fred Böttcher, bestuurder van Van der Moolen, dat de controleeisen van Sarbanes-Oxley en de Code Tabaksblat tot paranoia leiden bij ondernemingen en de accountants, Paranoia rond Sox en Tabaksblat, Het Financieele Dagblad 29 juli Van Schilfgaarde/Winter, Van de BV en de NV, Deventer: Kluwer 2003, p
2 wettelijk vast te leggen. 3 Dit voorstel is door de wetgever overgenomen. De SER heeft echter in zijn advies de Rapportageverplichting van het bestuur willen beperken tot niet-beursvennootschappen. Naar het oordeel van de SER is de communicatie en informatieverstrekking bij beursvennootschappen voldoende geregeld. De wetgever heeft deze beperking daarentegen niet overgenomen. Artikel 2:141 lid 2 BW is derhalve van toepassing op zowel beursgenoteerde als niet-beursgenoteerde vennootschappen die volgens de statuten een RvC hebben. 4 Dit betekent echter niet dat dit artikel geen gevolgen heeft voor bestuurders van vennootschappen zonder een RvC. Dit punt zal hierna nader worden toegelicht. Wettelijke invulling van het begrip besturen Huizink stelt dat de wetgever met de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW invulling geeft aan het begrip besturen. 5 Volgens artikel 2:129 BW (en art. 2:239 BW) is de taak van het bestuur het besturen van de vennootschap. Tot aan de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW heeft de wetgever echter weinig concrete aanwijzingen gegeven over de inhoud van het besturen. Uit artikel 2:141 lid 2 BW volgt nu dat het volgens de wetgever tot de taak van het bestuur behoort om een strategisch beleid te ontwikkelen, inzicht te hebben in de algemene en financiële risico s en dat er in de vennootschappelijke organisatie een beheersen controlesysteem moet zijn. 6 Omdat de wetgever zich dan eindelijk in 2004 heeft uitgelaten over het besturen van de vennootschap, beschouwt Huizink de invoering van dit artikel als een kleine revolutie. 7 Voor de opvatting dat er sprake is van invulling van het begrip besturen, is eveneens steun te vinden in de memorie van toelichting. De wetgever verwijst in de memorie van toelichting naar het rapport van de Commissie Corporate Governance in Nederland (hierna: de Commissie Peters). 8 Dit rapport stelt dat het besturen van de vennootschap onder meer inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is voor de effectuering van ondernemingsdoelstellingen, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling. 9 De Commissie Peters beveelt eveneens aan dat het bestuur aan de RvC dient te rapporteren over de ondernemingsdoelstellingen, de strategie en de daaraan verbonden risico s, en de mechanismen tot beheersing van risico s van financiële 3. Het advies van de SER, getiteld Het functioneren en de toekomst van de structuurregeling, werd op 19 januari 2001 vastgesteld, advies 01/02, Kamerstukken II 2000/01, , nr W.J. Slagter, Compendium van het ondernemingsrecht, Kluwer: Deventer 2005, p J.B. Huizink, Algemene en financiële risico s en het beheers- en controlesysteem van de vennootschap, TvI 2006, p Huizink 2006, p Huizink 2006, p Rapport Corporate Governance in Nederland; De Veertig Aanbevelingen van de Commissie Peters van 25 juni Rapport Corporate Governance in Nederland, onder 4.1. aard. 10 Hoewel de aanbevelingen van de Commissie Peters primair bedoeld zijn voor beursvennootschappen, kunnen deze aanbevelingen volgens de Commissie Peters en de wetgever ook worden toegepast op niet-beursvennootschappen. De wetgever lijkt de aanbevelingen van de Commissie Peters grotendeels te hebben overgenomen en artikel 2:141 lid 2 BW lijkt dan ook gebaseerd op de corporate governance voor beursgenoteerde vennootschappen. Voor bestuurders van beursgenoteerde vennootschappen is de Rapportageverplichting dan ook niet nieuw. Voor hen geldt dat zij reeds op grond van de Code Tabaksblat, naast de in control -verklaring in het jaarverslag, een dergelijke rapportage aan de RvC moeten verstrekken. Best practice bepaling III.1.8 bepaalt dat de RvC in ieder geval eenmaal per jaar de strategie en de risico s die zijn verbonden aan de onderneming, en de uitkomsten van de beoordeling door het bestuur van de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen dient te bespreken. De RvC is alleen in staat om de strategie, de risico s en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen te bespreken als hij daarover door het bestuur is geïnformeerd. Asser/Maeijer beschouwt de invulling van het begrip besturen niet als nieuw. Op grond van artikel 2:141 BW (nu art. 2:141 lid 1 BW) diende het bestuur aan de RvC de voor de uitoefening van diens taak noodzakelijke gegevens te verschaffen. Onder noodzakelijke gegevens wordt volgens Asser/Maeijer verstaan: informatie over de ondernemingsdoelstellingen, de strategie en de daaraan verbonden risico s, en de mechanismen tot beheersing van risico s van financiële aard. 11 Op grond daarvan zou kunnen worden gesteld dat het bestuur reeds voor de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW verplicht was om de Rapportage aan de RvC te verstrekken op grond van artikel 2:141 BW (nu lid 1). Het grote verschil is dat er voorheen discussie zou kunnen ontstaan of deze informatie noodzakelijke gegevens zijn, de wil van Asser/Maeijer is immers geen wet, terwijl op grond van artikel 2:141 lid 2 BW nu bij wet is vastgesteld dat het bestuur deze informatie dient te verstrekken. Nadere invulling van de taken van het bestuur Zoals gezegd volgt uit artikel 2:141 lid 2 BW dat het tot de taken van het bestuur behoort om een strategie te ontwikkelen en inzage te verkrijgen in de algemene en financiële risico s van de onderneming. Daarnaast dient de vennootschap over een beheers- en controlesysteem te beschikken. De wetgever heeft echter niet nader toegelicht wat daaronder moet worden verstaan. Ook de memorie van 10. Rapport Corporate Governance in Nederland, onder Asser-Maeijer 2-III, Deventer: W.E.J. Tjeenk Willink 2000, nr Asser-Maeijer 2-III, 2000, verwijst eveneens naar de aanbevelingen van de Commissie Peters. 206 VO november 2006, nr. 11
3 toelichting biedt weinig houvast voor een nadere analyse en het is nog onzeker hoe de rechter de taken van het bestuur concreet zal uitleggen. De Code Tabaksblat bevat echter nadere bepalingen die mogelijk licht werpen op een toekomstige invulling van de rechter (de Code Tabaksblat heeft als vertrekpunt het rapport Corporate Governance in Nederland ). Strategie Ten aanzien van de strategie bepaalt best practice bepaling II.1.2 dat het bestuur ter goedkeuring aan de RvC dient voor te leggen: (1) de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap, (2) de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstellingen, en (3) de randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd. Op grond van deze bepaling kan worden afgeleid dat een strategisch beleid inhoudt dat het bestuur de operationele en financiële doelstellingen formuleert en vervolgens bepaalt hoe deze doelstellingen kunnen worden gehaald. Het bestuur zal daarbij tevens randvoorwaarden moeten bepalen, bijvoorbeeld ten aanzien van de financiële ratio s. Deze onderwerpen zullen vrij gedetailleerd kunnen zijn en moeten worden uitgewerkt in een strategisch plan. 12 Hoewel dit in de wet niet met zoveel woorden is gesteld, ga ik ervan uit dat het strategische plan schriftelijk moet zijn. Algemene en financiële risico s Het bestuur dient ervoor te zorgen dat het op de hoogte is van alle financiële en algemene risico s van de vennootschap en haar dochtermaatschappijen. Het bestuur is daarbij afhankelijk van rapportages van derden. Het bestuur zal derhalve intensiever toezicht moeten uitoefenen. Het zal een beleid of procedure moeten ontwikkelen voor de manier waarop en waarover de afdelingen en dochters moeten rapporteren. Daarnaast zal het strenger moeten controleren of de rapportages van de afdelingen en dochters compleet en volledig zijn. Een effectief risicobeheersings- en controlesysteem kan het bestuur helpen om inzicht in de risico s te verkrijgen. Beheers- en controlesysteem Artikel 2:141 lid 2 BW spreekt van een beheers- en controlesysteem, maar het is onduidelijk wat de wetgever daaronder verstaat. In de Code Tabaksblat wordt gesproken van een intern risicobeheersings- en controlesysteem. Heeft de wetgever met dit subtiele verschil in bewoording bewust gekozen voor een ander systeem of dient juist aansluiting te worden gezocht bij de Code Tabaksblat? De memorie van toelichting biedt wederom geen uitkomst, maar de overduidelijke gelijkenis tussen beide formuleringen lijkt een vergelijking met de Code Tabaksblat te rechtvaardigen. Een opvallend verschil is 12. Vgl. C.W. de Monchy e.a., Corporate Governance in Nederland, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2004, p echter dat de Code Tabaksblat spreekt van een adequaat en effectief intern risicobeheersings- en controlesysteem, terwijl artikel 2:141 lid 2 BW zwijgt over de kwaliteit van het beheers- en controlesysteem. Men zou hieruit kunnen afleiden dat de wetgever minder zware eisen aan het beheers- en controlesysteem beoogt te stellen. Het interne risicobeheersings- en controlesysteem van de Code Tabaksblat dient op de vennootschap te zijn toegesneden (best practice bepaling II.1.3). Als instrumenten van het interne risicobeheersings- en controlesysteem hanteert de vennootschap in ieder geval: (1) risicoanalyse van de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap, (2) een gedragscode die in ieder geval op de website wordt geplaatst, (3) handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving en de voor de opstelling daarvan te volgen procedures, en (4) een systeem van monitoring. Blijkens de Verklaring van en toelichting op enkele begrippen die in de code zijn gebruikt van de Code Tabaksblat dient het bestuur aan te geven welk raamwerk of normenkader het heeft gehanteerd bij de evaluatie van het systeem. Als voorbeeld wordt het Amerikaanse COSOraamwerk (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission) genoemd. Het COSO-raamwerk is een gedetailleerde opzet die uit twee raamwerken bestaat: het Internal Control-Integrated Framework (ICIF) en het Enterprise Risk Management-integrated Framework (ERMF). 13 Het ICIF is bedoeld om ondernemingen te helpen om de interne controlesystemen te beoordelen en te versterken. Het ERMF richt zich op risicobeheersing. Wordt van de vele kleine besloten vennootschappen die ons land rijk is, eveneens verwacht dat zij een strategisch plan opstellen en een COSO-systeem hanteren? Omdat het COSO-systeem erg gedetailleerd is, lijkt het systeem niet geschikt voor de kleinere ondernemingen. 14 De administratieve lasten kunnen voor de bestuurders van kleine vennootschappen zelfs een onoverkomelijk probleem zijn. Voor de bestuurders van kleinere niet-beursgenoteerde vennootschappen kan het ontbreken van een nadere uitleg door de wetgever dan ook tot grote onzekerheid leiden. Voor veel grotere niet-beursvennootschappen zal dit artikel tot minder praktische problemen leiden, omdat zij op dit moment de Code Tabaksblat reeds volgen. Wettelijke invulling van de toezichthoudende taak van de RvC De RvC heeft tot taak toezicht te houden op, en advies te geven over, het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken (art. 2:140/250 lid 2 BW). Om zijn toezichthoudende taak naar behoren te kunnen uitvoeren 13. Zie voor een uitgebreide toelichting op het COSO-systeem: B. Bier, Het risico van de risicobeheersing- en interne controlesystemen: de in control verklaring van de code Tabaksblat, srecht , nr Vgl. De Monchy e.a. 2004, p. 71. VO november 2006, nr
4 moet de RvC kunnen beschikken over alle informatie die hij met het oog op de uitoefening van zijn taak nodig acht. De wetgever heeft met de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW bepaald dat onder noodzakelijke gegevens in ieder geval de Rapportage moet worden verstaan. Hieruit volgt dat het toezicht van de RvC in ieder geval betrekking moet hebben op het strategisch beleid, de algemene en financiële risico s en het beheers- en controlesysteem. De wetgever heeft dus met artikel 2:141 lid 2 BW eveneens een nadere invulling gegeven aan de toezichthoudende taak van de RvC. Nadere invulling van de taken van de RvC De RvC zal er niet alleen op moeten toezien dat de Rapportage aan hem wordt verstrekt, maar de RvC zal ook iets met deze informatie moeten gaan doen. De wetgever heeft niet nader bepaald wat dat iets moet zijn. Dit volgt wel uit de rechtspraak. De RvC zal zich actief moeten opstellen. Zo oordeelde de skamer in de Laurus-beschikking dat indien het bestuur van het bestendige beleid afwijkt, of de gepresenteerde doelstellingen zeer ambitieus zijn, van de RvC een scherper toezicht verwacht mag worden. 15 De RvC zal zich dan ook een oordeel moeten vormen over de Rapportage, bijvoorbeeld: zijn de doelstellingen duidelijk geformuleerd, is de strategie realistisch met betrekking tot de te behalen doelstellingen, zijn de risico s voldoende duidelijk in kaart gebracht, en heeft het bestuur voldoende maatregelen getroffen om de risico s te beheersen? De RvC dient de informatie met het bestuur te bespreken en dient zo nodig kritische vragen aan het bestuur te stellen. 16 Voorts zal de RvC ervoor moeten zorgen dat de informatie ook daadwerkelijk door het bestuur wordt verstrekt. 17 Als de RvC het vermoeden heeft dat hij onjuist of niet volledig door het bestuur wordt geïnformeerd, is de RvC verplicht om nadere informatie aan het bestuur, of eventueel zelfs aan derden, te vragen. 18 In de Code Tabaksblat is specifiek geregeld wat van de RvC van beursvennootschappen verwacht wordt. De RvC dient in ieder geval eenmaal per jaar de informatie te bespreken (best practice bepaling III.1.8) en van deze bespreking dient melding te worden gemaakt in het jaarverslag. Voorts dient het bestuur ter goedkeuring aan de RvC voor te leggen: de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap, de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstellingen, en de randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd (best practice bepaling II.1.2). Dit dient eveneens eenmaal per jaar te worden besproken. De wetgever heeft vorenstaande verplichtingen niet opgenomen in artikel 2:141 lid 2 BW. Het is te kort door de bocht om hieruit af te leiden dat niet-beursvennootschappen in het jaarverslag geen melding hoeven te maken van de besprekingen door de RvC, maar het is nog onduidelijk hoe de rechtspraak een en ander zal vormgeven. Aansprakelijkheid Bestuurders Een bestuurder is op grond van artikel 2:9 BW jegens de vennootschap aansprakelijk voor onbehoorlijk bestuur. Voor aansprakelijkheid is vereist dat aan de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt. 19 Of van een ernstig verwijt sprake is, dient te worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. 20 Van een ernstig verwijt kan volgens de Hoge Raad sprake zijn als het bestuur heeft gehandeld in strijd met statutaire bepalingen die de rechtspersoon beogen te beschermen, bijvoorbeeld door voor bepaalde rechtshandelingen goedkeuring van de RvC voor te schrijven. 21 De vraag is of een schending van een wettelijk voorschrift, in casu artikel 2:141 lid 2 BW, eveneens een ernstig verwijt zou opleveren. Huizink meent van wel. 22 Naar mijn mening kan er als gevolg van artikel 2:141 lid 2 BW eerder sprake zijn van een ernstig verwijt, omdat dit artikel een duidelijke verplichting aan het bestuur oplegt die eveneens de vennootschap beoogt te beschermen door de RvC in staat te stellen effectief toezicht uit te oefenen. De Hoge Raad heeft tevens geoordeeld dat er sprake is van onzorgvuldig handelen van het bestuur als het bestuur de RvC niet tijdig de noodzakelijke gegevens verstrekt. 23 Voorheen ontstond dan echter de discussie of de ontbrekende informatie beschouwd moest worden als noodzakelijke gegevens. Op grond van artikel 2:141 lid 2 BW dient het bestuur in ieder geval de Rapportage te verstrekken; laat het dit na, dan handelt het daarmee onzorgvuldig. De vaststelling dat een bestuurder onzorgvuldig gehandeld heeft, kan het voor de aansprakelijkheid op de voet van artikel 2:9 BW vereiste ernstig verwijt opleveren. 15. Hof Amsterdam 16 oktober 2003, JOR 2003, 260 m.nt. M. Brink (Laurus), r.o Vgl. Asser-Maeijer 2-III, 2000, nr. 342 en P. Sanders W. Westbroek/ F.K. Buijn P.M. Storm (bew.), BV en NV, Het nieuwe ondernemingsrecht, Deventer: Kluwer 2005, p HR 28 juni 1996, NJ 1997, 58 (Bodam); Hof Amsterdam 9 juli 1998, NJ 1998, 882 (Vie d Or). 18. Vgl. Sanders Westbroek/Buijn Storm, p. 206; Y.L.L.A.M. Delfos- Roy, De individuele commissaris en informatievergaring, srecht , nr. 178; HR 10 januari 1990, NJ 1990, 466 m.nt. Ma (Ogem). 19. HR 10 januari 1997, NJ 1997, 360 m.nt. Ma (Van de Ven Automobielbedrijf Venlo). 20. Zie bijv. HR 4 april 2003, NJ 2003, 538 m.nt. Borrius (Skipper Club Charter BV); HR 29 november 2002, NJ 2003, 455 m.nt. Bartman (Berghuizer Papierfabriek). 21. HR 29 november 2002, NJ 2003, 455 m.nt. Bartman (Berghuizer Papierfabriek). 22. Vgl. Huizink 2006, p HR 10 januari 1990, NJ 1990, 466 m.nt. Ma (Ogem). 208 VO november 2006, nr. 11
5 Op grond van artikel 2:138 BW (en art. 2:248 BW) kunnen bestuurders hoofdelijk aansprakelijk zijn voor het bij de afwikkeling van het faillissement blijkende tekort in geval van kennelijk onbehoorlijk bestuur, dat een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Volgens Asser/ Maeijer dient er net zoals bij artikel 2:9 BW sprake te zijn van ernstige verwijtbaarheid. 24 In de wetsgeschiedenis is voorts als voorbeeld van kennelijk onbehoorlijk bestuur het onvoldoende informeren van de RvC genoemd. 25 De curator zal dan ook artikel 2:141 lid 2 BW mogelijk gebruiken om aan te tonen dat er sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur, dat een belangrijke oorzaak is van het faillissement. In de rechtspraak stranden vorderingen tegen bestuurders vaak op de zware bewijslast. Met behulp van artikel 2:141 lid 2 BW kan de bewijslast worden verlicht. Raad van commissarissen Wat voor de bestuurders geldt, geldt eveneens voor de commissarissen. De regeling van de aansprakelijkheid van bestuurders in artikel 2:9 BW en de bijzondere aansprakelijkheid van artikel 2:138 BW (en art. 2:248 BW) zijn van overeenkomstige toepassing ten aanzien van de taakvervulling van de RvC. 26 Uit de rechtspraak volgt reeds dat de RvC zijn taak onbehoorlijk uitoefent als hij naar aanleiding van de verkregen informatie geen actie onderneemt, terwijl dit wel van hem verwacht had mogen worden, of als de RvC er niet op toeziet dat het bestuur de noodzakelijke gegevens daadwerkelijk verstrekt. 27 Op grond van artikel 2:141 lid 2 BW dient de RvC ervoor zorg te dragen dat de Rapportage aan hem wordt verstrekt en dient hij deze kritisch te bekijken. Laat de RvC dit na, dan handelt hij mogelijk onzorgvuldig, hetgeen een ernstig verwijt kan opleveren. Conclusie Bestuurders van zowel beursvennootschappen als nietbeursvennootschappen moeten op grond van artikel 2:141 lid 2 BW jaarlijks aan de RvC rapporteren over de hoofdlijnen van het strategische beleid, de algemene en financiële risico s, en de wijze waarop deze risico s systematisch worden beheerst. Vooral voor de bestuurders van niet-beursvennootschappen is het verstrekken van deze Rapportage aan de RvC nieuw, voor bestuurders van beursvennootschappen volgt deze verplichting impliciet uit de Code Tabaksblat. Met de invoering van artikel 2:141 lid 2 BW heeft de wetgever invulling gegeven aan het begrip besturen, omdat dit artikel een aantal specifieke verplichtingen aan het bestuur oplegt: (1) het bestuur dient een strategisch beleid te ontwikkelen, (2) het bestuur dient op de hoogte te zijn van alle algemene en financiële risico s van de vennootschap, en (3) het bestuur dient ervoor zorg te dragen dat de vennootschap over een beheers- en controlesysteem beschikt. Ook voor de RvC betekent deze bepaling dat het toezicht van de RvC in ieder geval betrekking moet hebben op het strategische beleid, de risico s en het beheersen controlesysteem. De wetgever heeft geen nadere uitleg gegeven over de begrippen in het nieuwe artikellid en het is nog onzeker hoe de rechter de taken van het bestuur concreet zal uitleggen. Bestuurders van beursvennootschappen doen er verstandig aan om de best practice bepalingen van de Code Tabakblat te volgen bij de uitleg van de begrippen, omdat de rechter geneigd zal zijn de begrippen aan de hand van de Code Tabaksblat in te vullen. Voor bestuurders van kleinere niet-beursvennootschappen lijkt dit niet altijd geschikt, omdat de nadere uitleg van de Code Tabaksblat niet zonder meer analoog kan worden toegepast. De onzekerheid die dit meebrengt, kan voor met name de kleinere BV s een zware belasting zijn. Omdat artikel 2:141 lid 2 BW een duidelijke verplichting aan het bestuur oplegt die de vennootschap beoogt te beschermen, kan schending van dit artikel een voor de aansprakelijkheid op de voet van artikel 2:9 BW vereist ernstig verwijt opleveren. Het handelen in strijd met deze bepaling kan eveneens leiden tot de vaststelling dat het bestuur en/of de RvC onzorgvuldig gehandeld heeft. In een faillissement kan een schending van artikel 2:141 lid 2 BW mogelijk kennelijk onbehoorlijk bestuur opleveren, hetgeen tot aansprakelijkheid van het bestuur of de RvC leidt. Hoewel in de rechtspraak vorderingen tegen bestuurders en commissarissen vaak werden afgewezen als gevolg van de zware bewijslast, wordt de bewijslast door dit artikel aanmerkelijk verlicht. Bij een vennootschap in financiële moeilijkheden kan een schending van dit artikel dan ook nieuwe munitie tegen bestuurders en commissarissen opleveren. Mr. B. Bon Allen Overy 24. Asser-Maeijer 2-III, 2000, nr Asser-Maeijer 2-III, 2000, nr Asser-Maeijer 2-III, 2000, nr. 359; Van Schilfgaarde/Winter 2003, nr Hof Amsterdam 16 oktober 2003, JOR 2003, 260 m.nt. M. Brink (Laurus), r.o VO november 2006, nr
II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING
II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING 2. VERSTEVIGING VAN RISICOMANAGEMENT Van belang is een goed samenspel tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de auditcommissie, evenals goede communicatie met
Nadere informatieDe definitieve Code Corporate Governance, enige beschouwingen vanuit risicoperspectief.
De definitieve Code Corporate Governance, enige beschouwingen vanuit risicoperspectief. In de Code van Commissie Peters De Veertig Aanbevelingen (juni 1997) staat in zeer algemene termen iets over risicobeheersing.
Nadere informatieDirectiestatuut N.V. Waterbedrijf Groningen
Directiestatuut N.V. Waterbedrijf Groningen Dit Directiestatuut is op 14 december 2006 ter kennis gebracht aan de algemene vergadering van aandeelhouders en na goedkeuring door de raad van commissarissen
Nadere informatieDirectiestatuut. Waterleidingmaatschappij Drenthe
Directiestatuut Waterleidingmaatschappij Drenthe Inhoud Directiestatuut van de NV Waterleidingmaatschappij Drenthe Artikel 1 Definities 3 Artikel 2 Inleiding 3 Artikel 3 Taken van de directie 3 Artikel
Nadere informatieAansprakelijkheid van rechtspersoon-bestuurders en feitelijk beleidsbepalers
Dit artikel is gepubliceerd in het tijdschrift Juridisch up to Date, september 2008 Aansprakelijkheid van rechtspersoon-bestuurders en feitelijk beleidsbepalers Mr. dr. S. Parijs, CMS Derks Star Busmann
Nadere informatieI. Naleving en handhaving van de code. Geschrapt - Verwerkt in de Preambule en in de paragraaf over Naleving van de. de Code.
Huidige Code Voorstel herziene Code I. Naleving en handhaving van de code Principe I Naleving Code Geschrapt Verwerkt in de Preambule en in de paragraaf over Naleving van de Code. BPB I.1 Naleving Code
Nadere informatieREGLEMENT AUDITCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V.
REGLEMENT AUDITCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V. Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 11 december 2014 INLEIDING Dit reglement is opgesteld ingevolge artikel 12 lid 5 en 12 van
Nadere informatieCorporate Governance verantwoording
Corporate Governance verantwoording Algemeen De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Verenigde Nederlandse Compagnie (VNC) respecteren de principes en best practice bepalingen van de Corporate
Nadere informatieDit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008.
Bestuursreglement Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008. Artikel 1 Status en inhoud van het reglement 1. Dit reglement is opgesteld
Nadere informatieREGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN
REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 27 483 Wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met kwijting aan bestuurders en commissarissen Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING
Nadere informatieIntern toezicht in het onderwijs. 10-12 juni 2014 Judith Wintgens en Peter Brouns
Intern toezicht in het onderwijs 10-12 juni 2014 Judith Wintgens en Peter Brouns 1 Verscherpte aandacht voor good governance in de (semi)publieke sector 2 Raad van toezicht Wettelijke instelling RvT en
Nadere informatieBESTUURSREGLEMENT. Voor [naam betreffende stichting/vennootschap]
BESTUURSREGLEMENT Voor [naam betreffende stichting/vennootschap] 1 Inleiding 1.1 Dit bestuursreglement is een reglement in de zin van art. [...] van de statuten van [naam betreffende stichting/vennootschap]
Nadere informatieHEIJMANS N.V. REGLEMENT AUDITCOMMISSIE
HEIJMANS N.V. REGLEMENT AUDITCOMMISSIE Vastgesteld door de RvC op 10 maart 2010 1 10 maart 2010 INHOUDSOPGAVE Blz. 0. Inleiding... 3 1. Samenstelling... 3 2. Taken en bevoegdheden... 3 3. Taken betreffende
Nadere informatieReglement. Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V.
Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V. 1 Definities In dit reglement wordt verstaan onder: - Auditcommissie: de auditcommissie van de raad van commissarissen van de vennootschap;
Nadere informatieDirectiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011
Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld
Nadere informatieREGLEMENT RISICOCOMMISSIE
REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT KEMPEN N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. Vastgesteld door de RvC op 8 december 2017 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel
Nadere informatieDag van het Commissariaat 2015
Dag van het Commissariaat 2015 Corporate Governance en de rol van de commissaris op Aruba. Jossy Laclé 22 januari 2015 Wat is Corporate Governance Corporate Governance Curaçao Corporate Governance Aruba
Nadere informatieReglement bestuur Stichting Havensteder
Reglement bestuur Stichting Havensteder Dit reglement is krachtens artikel 7 lid 3 van de statuten door het bestuur van Stichting Havensteder vastgesteld op 6 september 2011, na goedkeuring door de raad
Nadere informatieVennootschappelijk belang
Dit artikel uit is gepubliceerd door Boom juridisch en is bestemd voor anonieme bezoeker pelijk belang Inleiding Het belang van de vennootschap is een begrip dat in het vennootschapsrecht op verschillende
Nadere informatie5 De zorgvuldige bestuurder of commissaris van een NV of BV
5 De zorgvuldige bestuurder of commissaris van een NV of BV Y.L.L.A.M. Delfos-Roy 1 INLEIDING Een bestuurder staat tot de vennootschap 1 in een vennootschappelijke betrekking. Deze verhouding is tweeledig:
Nadere informatieVerder dan 1 mei 2015
4.2.2 Governance Tabel 20. Resultaten maatregelen governance Overzicht resultaten maatregelen uit het rapport 'In het publiek belang' Verder dan 1 mei 2015 Governance 2.1 - Instellen rvc + * * + + + +
Nadere informatieWetsvoorstel betreffende kwijting aan bestuurders en commissarissen
Dit artikel uit is gepubliceerd door Boom juridisch en is bestemd voor anonieme bezoeker Wetsvoorstel betreffende kwijting aan bestuurders en commissarissen Behoorlijke taakvervulling en decharge Artikel
Nadere informatieOverzicht van de afwijkingen van PGGM N.V. ten opzichte van de Nederlandse Corporate Governance Code
Overzicht van de afwijkingen van PGGM N.V. ten opzichte van de Nederlandse Corporate Governance Code De Nederlandse Corporate Governance Code ( Code ) is van toepassing op alle Nederlandse beursgenoteerde
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR
REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR Opgesteld door de Raad van Toezicht van de Stichting SWZ, statutair gevestigd te Son (gemeente Son en Breugel) en vastgesteld bij besluit van de Raad van Toezicht van 08-09-2016
Nadere informatieREGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V.
REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. Vastgesteld door de RvC op 23 juni 2016 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel 5 van het
Nadere informatieREGLEMENT AUDITCOMMISSIE TELEGRAAF MEDIA GROEP N.V.
REGLEMENT AUDITCOMMISSIE TELEGRAAF MEDIA GROEP N.V. Dit Reglement is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen van Telegraaf Media Groep N.V. op 17 september 2013. 1. Inleiding De Auditcommissie is een
Nadere informatieReglement statutair-directeur Stichting Woonveste ex artikel 5 lid 4 en 5 lid 5 van de statuten d.d. 2 oktober 2013
Reglement statutair-directeur Stichting Woonveste ex artikel 5 lid 4 en 5 lid 5 van de statuten d.d. 2 oktober 2013 Artikel 1 Functie Reglement 1. Dit Reglement geeft nadere voorschriften, welke de statutair-directeur
Nadere informatieInleiding Wet Bestuur & Toezicht Rechtspersonen (WBTR) mr drs. J.J. Kramer
Inleiding Wet Bestuur & Toezicht Rechtspersonen (WBTR) mr drs. J.J. Kramer rechtsbeginselen rechtspraak Verdrag rechtsnormen INTERNE RECHTSORDE WET GEWOONTE 1. Burgerlijk Wetboek (BW2) 2. WFT, WTZi, WHW,
Nadere informatietoepassing zijn op grond van de wet en/of de statuten van de stichting.
BESTUURSREGLEMENT STICHTING VOLKSHUISVESTINGSGROEP WOONCOMPAGNIE, Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Wooncompagnie op 27 augustus 2014 en goedgekeurd door de raad van commissarissen op.
Nadere informatieBestuursreglement. Woningstichting Heteren
Bestuursreglement Woningstichting Heteren Status: Definitief, 11 februari 2014 Bestuursreglement Woningstichting Heteren 1 Doel en reikwijdte 1. Dit reglement is vastgesteld door het bestuur op 4 februari
Nadere informatieJurisprudentie Ondernemingsrecht
Jurisprudentie Ondernemingsrecht 3 februari 2015 Mr. P.J. Peters 1 HR 23 mei 2014, JOR 2014, 229 Kok/Maas q.q. Bestuurdersaansprakelijkheid/selectieve betaling Casus P. Kok ( Kok ) 100% bestuurder Kok
Nadere informatieOnder Professoren. Aansprakelijkheid van bestuurders. 14 april 2015 VAAN Utrecht. prof. mr. Claartje Bulten
Onder Professoren Aansprakelijkheid van bestuurders 14 april 2015 VAAN Utrecht prof. mr. Claartje Bulten Aansprakelijkheid van bestuurders Onderwerpen Interne aansprakelijkheid Externe aansprakelijkheid
Nadere informatieREGLEMENT GOVERNANCECOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V.
REGLEMENT GOVERNANCECOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V. Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 10 december 2015 INLEIDING Dit reglement is opgesteld ingevolge artikel 12 lid 5 en 12
Nadere informatieDit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis.
BESTUURSREGLEMENT Vastgesteld door het bestuur op 6 mei 2015. Hoofdstuk I. Algemeen. Artikel 1. Begrippen en terminologie. Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten
Nadere informatieCorporate Governance. Privaatrechtelijk speelveld Master Class Corporate Governance Mr. Jaap Maris 21 april 2015
Corporate Governance Privaatrechtelijk speelveld Master Class Corporate Governance Mr. Jaap Maris 21 april 2015 Corporate governance Relevante bronnen van regelgeving (in volgorde van belangrijkheid) (Uitgangspunt
Nadere informatieDoel Samenstelling en vergaderingen Taken en bevoegdheden Rapportage aan de RvC Diversen Herzieningstermijn...
Doel... 3 Samenstelling en vergaderingen... 3 Taken en bevoegdheden... 4 Rapportage aan de RvC... 4 Diversen... 5 Herzieningstermijn... 5 Doel De Risicocommissie is een permanente commissie van de RvC.
Nadere informatieAansprakelijkheid commissarissen
1 november 2012 Aansprakelijkheid commissarissen Suzan Winkels-Koerselman Turnaround Advocaten Een klein, modern en gespecialiseerd advocatenkantoor Digitaal dossier Wij bieden de inzet van ervaren onafhankelijke
Nadere informatieHet juridische lot van de Commissaris. Mr. David Dronkers 26 november 2009
Het juridische lot van de Commissaris Mr. David Dronkers 26 november 2009 Amerikaanse toestanden? Rechtspersoon houder van rechten en plichten mythe van bestuurdersaansprakelijkheid Kentering: deep pocket-beginsel
Nadere informatieREGLEMENT REMUNERATIE-, SELECTIE- EN BENOEMINGSCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN PGGM N.V.
REGLEMENT REMUNERATIE-, SELECTIE- EN BENOEMINGSCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN PGGM N.V. Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Taken en bevoegdheden... 3 3. Samenstelling... 5 4. De voorzitter... 6 5. De
Nadere informatiePROFIELSCHETS RVC ALLIANDER N.V.
BIJLAGE B BIJ DE TOELICHTING OP DE AGENDA VOOR DE EERSTE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN ALLIANDER N.V. TE HOUDEN OP 12 MEI 2011 PROFIELSCHETS RVC ALLIANDER N.V. 1. OMVANG EN SAMENSTELLING
Nadere informatieREGLEMENT VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN SOURCE GROUP N.V. (de Vennootschap ) Vastgesteld door de raad van commissarissen
REGLEMENT VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN SOURCE GROUP N.V. (de Vennootschap ) Vastgesteld door de raad van commissarissen Versie 1.1 dd. 15 januari 2014 Artikel 1 - Algemene taak 1.1 De raad van commissarissen
Nadere informatieStembeleid AEGON Nederland N.V.
Jaarverslag 2008 Stembeleid AEGON Nederland N.V. Inleiding AEGON is een wereldwijde organisatie. Dit stemverslag heeft uitsluitend betrekking op de beleggingen van AEGON Nederland N.V. en haar dochtermaatschappijen
Nadere informatieGOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES
GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor
Nadere informatieArtikel 2:9 BW, enkele observaties
Artikel 2:9 BW, enkele observaties prof. mr. J.B. Huizink 1. Het huidige art. 2:9 BW Het huidige art. 2:9 BW lijkt mij als volgt te moeten worden uitgelegd. In geval van een éénhoofdig bestuur is een bestuurder
Nadere informatieReglement bestuur Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland
Reglement bestuur Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland Dit reglement is krachtens artikel 8 lid 2 van de statuten door het bestuur van Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland vastgesteld op 12 december
Nadere informatieWij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje- Nassau, enz. enz. enz.
Wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de Faillissementswet in verband met het verbeteren van de kwaliteit van bestuur en toezicht bij verenigingen en stichtingen alsmede de uniformering van enkele bepalingen
Nadere informatieReactie consultatiedocument Voorstel toepasbaarheid Code op one tier boards
Reactie consultatiedocument Voorstel toepasbaarheid Code op one tier boards September 2016 Aan: Monitoring Commissie Corporate Governance Code Van: Loyens & Loeff N.V. 1 Introductie 1.1 In vervolg op het
Nadere informatieBIJLAGE A BIJ DE TOELICHTING OP DE AGENDA VOOR DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN ALLIANDER N.V., TE HOUDEN OP 27 MAART 2013
BIJLAGE A BIJ DE TOELICHTING OP DE AGENDA VOOR DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN ALLIANDER N.V., TE HOUDEN OP 27 MAART 2013 PROFIELSCHETS RVC 1. OMVANG EN SAMENSTELLING VAN DE RVC 1.1 Uitgangspunt
Nadere informatieCOMPLIANCE MET DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE
COMPLIANCE MET DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE Corporate Governance Novisource streeft naar een organisatiestructuur die onder meer recht doet aan de belangen van de onderneming, haar klanten,
Nadere informatiePROFIELSCHETS RVC. 1.2 Tot commissaris kunnen niet worden benoemd personen die direct of indirect binding hebben met:
BIJLAGE 1 TOELICHTING BIJ DE AGENDA VOOR DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN ALLIANDER N.V. OP 5 APRIL 2017 PROFIELSCHETS RVC 1. OMVANG EN SAMENSTELLING VAN DE RVC 1.1 Uitgangspunt te allen
Nadere informatieReglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN
Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN Dit reglement is op grond van artikel 8.3 het reglement van de Raad van Commissarissen vastgesteld door middel van een besluit van de Raad van Commissarissen
Nadere informatieWelkom Bestuur en toezicht
Welkom Bestuur en toezicht Suzan Koerselman advocaat Turnaround Advocaten Turnaround Advocaten is een klein en modern gespecialiseerd advocatenkantoor. Digitaal dossier. Wij bieden de inzet van zeer ervaren
Nadere informatieUpdate ' toezicht op bestuur in relatie tot de rol van participatiemaatschappijen in hun portefeuillebedrijven'
Update ' toezicht op bestuur in relatie tot de rol van participatiemaatschappijen in hun portefeuillebedrijven' 1 Toezicht op bestuur Op 31 mei 2011 is het wetsvoorstel bestuur en toezicht (het "Wetsvoorstel")
Nadere informatieBestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging
Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging Vastgesteld door het bestuur op: 30 december 2014 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge
Nadere informatiePerikelen rond de vaststelling en publicatie van de jaarrekening en aansprakelijkheid in het kader daarvan. Een reactie
Maandblad voor Ondernemingsrecht, Aflevering 2 2016 Perikelen rond de vaststelling en publicatie van de jaarrekening en aansprakelijkheid in het kader daarvan. Een reactie Prof. mr. C.A. Schwarz en Mr.
Nadere informatieGrotendeels nieuw, gedeeltelijk opgenomen in Bpb II.1.3.d) (systeem van
Code 2016 Code 2008 1. Lange termijn waardecreatie Principe 1.1 Lange termijn waardecreatie Grotendeels nieuw, gedeeltelijk terug te vinden in de Preambule (lange termijn samenwerkingsverband, onder 7).
Nadere informatieREGLEMENT AUDITCOMMISSIE VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN ACCELL GROUP N.V.
REGLEMENT AUDITCOMMISSIE VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN ACCELL GROUP N.V. 1. VASTSTELLING EN REIKWIJDTE 1.1. Dit reglement voor de auditcommissie van de raad van commissarissen van Accell Group N.V.
Nadere informatieVERBINDINGENSTATUUT WOONSTICHTING SSW
VERBINDINGENSTATUUT WOONSTICHTING SSW Vastgesteld: 23 november 2016 VERBINDINGENSTATUUT WOONSTICHTING SSW 1. Inleiding Dit verbindingenstatuut is gebaseerd op de op dit moment geldende herziene Woningwet
Nadere informatieReglement. Changecommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V.
Reglement Changecommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V. 1 Definities In dit reglement wordt verstaan onder: - Changecommissie: de Changecommissie van de raad van commissarissen van de vennootschap;
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 34 491 Wijziging van het Burgerlijk Wetboek in verband met de uniformering en de verduidelijking van enkele bepalingen omtrent het bestuur en de
Nadere informatieGRONDSLAGEN BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID
GRONDSLAGEN BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID EEN MAATPAK VOOR DE BOARD ROOM D.A.M.H.W. Strik Kluwer - Deventer - 2010 Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen XIII Hoofdstuk 1 Inleiding 1 1.1 Ter introductie
Nadere informatieReglement Risk Committee Delta Lloyd N.V.
Delta Lloyd N.V. 13 mei 2015 INLEIDING...3 1. SAMENSTELLING...3 2. TAKEN EN BEVOEGDHEDEN...3 3. VERGADERINGEN...4 4. RAPPORTAGE AAN DE RVC...4 5. DIVERSEN...4 2 2/5 13 mei 2015 INLEIDING 0.1 Dit reglement
Nadere informatiePAS conferentie 2015: Close the Gap Corporate Governance en Internal Audit
PAS conferentie 2015: Close the Gap Corporate Governance en Internal Audit Van commissie Peters naar commissie Van Manen, een statusupdate PAS Conferentie 3 december 2015 Gefeliciteerd! PAS Conferentie
Nadere informatieBeleid inzake belangenconflicten
Beleid inzake belangenconflicten 2 Wat zijn belangenconflicten Bij het verrichten van beleggingsdiensten en activiteiten kunnen zich belangenconflicten voordoen tussen onder andere een financiële instelling
Nadere informatieCOMMISSIE VENNOOTSCHAPSRECHT
COMMISSIE VENNOOTSCHAPSRECHT Datum: Kenmerk: De Minister van Justitie, mr A.H. Korthals Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Excellentie, inzake: Adviesaanvraag commissie vennootschapsrecht over het wetsvoorstel
Nadere informatie2014 VERBINDINGENSTATUUT
2014 VERBINDINGENSTATUUT 1. Inleiding 1.1 Algemeen 1.1.1. In het verbindingenstatuut is het toetsingskader vastgelegd dat door Woningstichting St. Joseph (hierna: de woningstichting) wordt gehanteerd bij
Nadere informatieBestuurder zijn is niet vrijblijvend.
Bestuurder zijn is niet vrijblijvend. Ook in België wordt de verantwoordelijkheid van bestuurders met de dag belangrijker. Nieuwe wetgeving en procedures verplichten bestuurders om meer dan ooit bewust
Nadere informatieREGLEMENT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN BEVER HOLDING N.V.
REGLEMENT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN BEVER HOLDING N.V. Definities de Vennootschap de RVC de voorzitter Directie : Bever Holding N.V. : De raad van commissarissen van de vennootschap : De voorzitter
Nadere informatieAlgemene Vergadering van Aandeelhouders
Datum 7 mei 2012 Tijd 14.30 uur Plaats Dorint Hotel Amsterdam Airport Stationsplein ZW 951 1117 CE Schiphol-Oost Agenda 2012 Algemene Vergadering van Aandeelhouders 1 Opening 2 Verslag van de Raad van
Nadere informatieMeerwaarde Internal Audit functie. 16 maart 2017
Meerwaarde Internal Audit functie Even voorstellen: Jantien Heimel 2 Even voorstellen: Jeannette de Haan 3 Inhoud 1. Kennismaking 2. Hoe kijken commissarissen aan tegen Internal Audit? Filmpje 3. Wat is
Nadere informatieREGLEMENT AUDIT, RISK & COMPLIANCE COMMISSIE PGGM N.V. 26 november 2013
REGLEMENT AUDIT, RISK & COMPLIANCE COMMISSIE PGGM N.V. 26 november 2013 Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Taken en bevoegdheden... 3 3. Samenstelling... 6 4. De voorzitter... 7 5. De secretaris... 7 6.
Nadere informatieVennootschappelijk belang en instructierecht: een (on)gelukkige combinatie?
Vennootschappelijk belang en instructierecht: een (on)gelukkige combinatie? Prof. mr. drs. I.S. Wuisman Mr. dr. R.A. Wolf Leiden Revisited, 9 september 2014 Programma Introductie; Statutair instructierecht;
Nadere informatieBestuurdersaansprakelijkheid. Jaap van der Meer advocaat
Bestuurdersaansprakelijkheid Jaap van der Meer advocaat Turnaround Advocaten Turnaround Advocaten is een klein en modern gespecialiseerd advocaten kantoor. Digitaal dossier. Wij bieden de inzet van zeer
Nadere informatieBNG Compliance Charter
BNG Compliance Charter Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag T 070 3750 750 www.bng.nl Contactpersoon Compliance, Integriteit en Veiligheidszaken T 070 3750 677 N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, statutair
Nadere informatieREGLEMENT VOOR DE AUDIT, COMPLIANCE EN RISICO COMMISSIE VAN PROPERTIZE B.V.
REGLEMENT VOOR DE AUDIT, COMPLIANCE EN RISICO COMMISSIE VAN PROPERTIZE B.V. Datum: 11 mei 2015 Artikel 1. Definities AvA: Commissie: Reglement: RvB: RvC: Vennootschap: de algemene vergadering van aandeelhouders
Nadere informatieREGLEMENT BESTUURSRAAD (RAAD VAN TOEZICHT) STICHTING DE KEMPEL
REGLEMENT BESTUURSRAAD (RAAD VAN TOEZICHT) STICHTING DE KEMPEL Dit reglement is op 12 december 2005 door de bestuursraad van Stichting De Kempel, statutair gevestigd te Helmond, kantoorhoudende te 5709
Nadere informatieReglement auditcommissie
Reglement auditcommissie REGLEMENT AUDITCOMMISSIE Dit reglement is vastgesteld op grond van artikel 7.1 van het reglement van de raad van commissarissen en met inachtneming van de Nederlandse corporate
Nadere informatieREGLEMENT PRIVE-BELEGGINGEN VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN EN RAAD VAN BESTUUR VAN MACINTOSH RETAIL GROUP NV
REGLEMENT PRIVE-BELEGGINGEN VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN EN RAAD VAN BESTUUR VAN MACINTOSH RETAIL GROUP NV Vastgesteld en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen op 15 december 2004 Definities:
Nadere informatieReglement van de. Audit Commissie van de Raad van Commissarissen. van. Sligro Food Group N.V.
- 1 - Reglement van de Audit Commissie van de Raad van Commissarissen van Sligro Food Group N.V. - 2 - Dit Reglement is vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 4 december 2017 op grond van artikel
Nadere informatiePRORAIL B.V. REGLEMENT VAN DE AUDITCOMMISSIE
PRORAIL B.V. REGLEMENT VAN DE AUDITCOMMISSIE 27 mei 2016 kenmerk: 3869798 (1) INLEIDING Dit Auditcommissie Reglement is vastgesteld overeenkomstig artikel 21 van de Statuten door de RvC op 27 mei 2016
Nadere informatieDit artikel uit Vennootschap & Onderneming is gepubliceerd door Boom juridisch en is bestemd voor anonieme bezoeker. Vennootschap.
Eerder bleek al dat niet duidelijk is of bij de beëindiging van de overblijvende aansprakelijkheid op de verbreking van de groepsband kan worden geanticipeerd. Nu de wet niet expliciet stelt dat de groepsband
Nadere informatieDatum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code
Monitoring Commissie Corporate Governance T.a.v. Prof. dr. J.A. van Manen Postbus 20401 2500 EK Den Haag Datum Onderwerp Referentie Bijlage(n) Doorkiesnummer 11 juni 2015 Herziening van de Code T 020-3010301
Nadere informatieDe Administratieplicht
De Administratieplicht 13 april 2010 Karen Harmsen Inleiding Aandacht voor administratieplicht in de zin dat wordt gekeken naar de vraag wat daaronder (minimaal) moet worden verstaan Relevant in verband
Nadere informatieToezicht- en toetsingskader
Toezicht- en toetsingskader Woonstichting Hulst hecht veel waarde aan goed bestuur (governance). Het doel van governance is het scheppen van waarborgen voor realisatie van de (maatschappelijke) doelstellingen,
Nadere informatiePositiebepaling van de Hoge Raad bij het ontwikkelen van maatstaven voor bestuurdersaansprakelijkheid
Positiebepaling van de Hoge Raad bij het ontwikkelen van maatstaven voor bestuurdersaansprakelijkheid Inleiding Vanaf het midden van de jaren tachtig zijn in Nederland vele honderden, mogelijk zelfs duizenden
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2004 2005 29 449 Nederlandse corporate governance code (Tabaksblat code) A Herdruk VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 24 november 2004 In de
Nadere informatieVoer voor discussie: aansprakelijkheid van commissarissen
Voer voor discussie: aansprakelijkheid van commissarissen Het team Frans Stibbe Marnix Holtzer Sander Wiggers Legal Business Day 2010 - Voer voor discussie: aansprakelijkheid van commissarissen 08-09-2010
Nadere informatieCompliance- verklaring
Compliance- verklaring 23 januari 2013 1 van 6 Inleiding Spaarnelanden en de Code Goed Bestuur Publieke Dienstverleners Spaarnelanden wenst haar governance in lijn te brengen met de laatste inzichten op
Nadere informatieEumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen
Eumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen Geldig vanaf 1 januari 2016 Achtergrond Binnen het vennootschapsrecht zijn in Nederland de taken
Nadere informatieReglement intern toezicht
Reglement intern toezicht De raad van toezicht van de Stichting Scala College en Coenecoop College besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 2 lid 1
Nadere informatieREGLEMENT REMUNERATIE-, SELECTIE- EN BENOEMINGSCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN PGGM N.V. 26 november 2014
REGLEMENT REMUNERATIE-, SELECTIE- EN BENOEMINGSCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN PGGM N.V. 26 november 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 3 2. Taken en bevoegdheden 3 3. Samenstelling 5 4. De voorzitter 7
Nadere informatieREGLEMENT DIRECTIE/RAAD VAN BESTUUR FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE
REGLEMENT DIRECTIE/RAAD VAN BESTUUR FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE Vastgesteld door het bestuur op: 4 juni 2014 Goedgekeurd door de raad van toezicht op: 4 juni 2014 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen
Nadere informatieREGLEMENT AUDITCOMMISSIE. Alliander N.V. Vastgesteld door de RvC op 22 februari 2016
REGLEMENT AUDITCOMMISSIE Alliander N.V. Vastgesteld door de RvC op 22 februari 2016 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel 5 van het Reglement van de RvC. 0.2 De auditcommissie
Nadere informatieRvC-verslagen geven weinig inzicht
RvC-verslagen geven weinig inzicht Erasmus Universiteit Rotterdam September 2010 Dr. Mijntje Lückerath-Rovers Drs. Margot Scheltema contact: luckerath@frg.eur.nl Het onderzoek Ondernemingen : Van 60 ondernemingen
Nadere informatieToezichtkader RSV Breda VO Inleiding.
Toezichtkader RSV Breda VO 3003. Inleiding. In het toezichtkader van de Inspectie voor het Onderwijs is onder kwaliteitsaspect management en organisatie de indicator 2.6. als volgt beschreven: Het samenwerkingsverband
Nadere informatieReglement Auditcommissie ForFarmers N.V.
Reglement Auditcommissie ForFarmers N.V. 1 REGLEMENT AUDITCOMMISSIE FORFARMERS N.V. Dit document beschrijft beknopt de rol, taken, verantwoordelijkheden en organisatie van de Auditcommissie van de Raad
Nadere informatieEumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen
Eumedion uitgangspunten verantwoord bezoldigingsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursvennootschappen Geldig vanaf 1 januari 2014 Achtergrond Binnen het vennootschapsrecht zijn in Nederland de taken
Nadere informatieBahialaan 100 3065WC Rotterdam
Bahialaan 100 3065WC Rotterdam T: +31 (0)10-764 0804 F: +31 (0)10 254 0015 M: +31 (0)6 51 99 78 08 E: dehaas@dehaasadvocatuur.nl I: www.dehaasadvocatuur.nl Mevrouw mr. P. (Priscilla) de Haas 11-8-2015
Nadere informatie