VOORWOORD. OCMW-voorzitter. Emmy Herregodts

Transcriptie

1 VOORWOORD Het afgelopen jaar werd door verschillende Zwalmse mensen enthousiast gewerkt aan dit beleidsplan. Er werd vergaderd, gediscussieerd, onbekende terreinen werden afgetast, bekende terreinen werden geanalyseerd en geëvalueerd, kortom één lange ontdekkingstocht in het lokale en sociale Zwalmse leven. Het uiteindelijke plan afkrijgen was de doelstelling maar het proces om tot dit plan te komen is al even belangrijk. Het proces dat hieraan voorafging heeft er ook toe bijgedragen om een gezonde samenwerking tussen de gemeente en het OCMW op te starten. De actieve deelname van ambtenaren, beleidsmensen en derde partners heeft de betrokkenheid verhoogd. Onze dienstverlening gedurende de volgende beleidsperiode zal zich vooral richten op de dagelijkse woonomgeving, met andere woorden om de huisvesting te verbeteren en ons onder andere meer toe te spitsen op sociale huisvesting. Wij willen ook meer zorg dragen voor de kinderen, de jeugd en de ouderen. Een degelijke kinderopvang bieden aan de Zwalmse ouders ligt ons zeer nauw aan het hart. Verder willen wij ook aan onze jongeren en ouderen een gepast forum bieden en kansen geven om zich ten volle te kunnen ontplooien. Het beleidsplan mag geen papieren document zijn dat verplicht is om te maken maar een werkelijk plan dat aanspoort tot actie, engagement en tot daadwerkelijke verwezenlijkingen. Wij geloven in ons plan en vragen dan ook de medewerking van de gemeente, de bevolking en aan iedereen die bereid is om ons te helpen bouwen aan een nog aangenamer en sociaal Zwalm. OCMW-voorzitter Emmy Herregodts

2 INHOUDSTAFEL 1. Inleiding Omgevingsanalyse Inleiding Algemene gegevens Beleidsdomein wonen Cijfergegevens Algemene gegevens Kwaliteit van de woningen Kostprijs van wonen Sociale huisvesting Woonvoorzieningen voor ouderen Patrimonium van het lokaal bestuur Noodwoning Diensten doelgroepen matrix actoren ivm wonen Overlegorganen SWOT analyse Beleidsdomein werken Cijfergegevens Algemene gegevens Recht op maatschappelijk integratie Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap Lokale werkwinkel Dienstencheques Tewerkstelling door het lokaal bestuur Tewerkstellingsprojecten georganiseerd door het OCMW Diensten doelgroepen matrix actoren ivm werken SWOT-analyse Beleidsdomein ouderen Cijfergegevens Algemene gegevens Thuiszorg Woonvoorzieningen voor ouderen Verenigingen voor senioren Overlegorganen Diensten doelgroepen matrix actoren ivm ouderen SWOT- analyse Beleidsdomein kinderen en jongeren Cijfergegevens Algemene gegevens Kinderopvang Jeugdwerk Kansarme kinderen en jongeren Diensten doelgroepen matrix actoren ivm kinderen en jongeren Overlegorganen SWOT-analyse Geïntegreerde visie op het lokaal sociaal beleid...61 Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 2/141

3 4. Beleidsplannen Beleidsdomein wonen Inleiding Doelstellingen Meerjarenplan wonen Beleidsdomein werken Inleiding Doelstellingen Beleidsdomein ouderen Inleiding Doelstellingen Beleidsdomein kinderen en jongeren Inleiding Doelstellingen Jeugdbeleidsplan Lokaal beleidsplan kinderopvang Samenwerking gemeente-ocmw Taakverdeling/afspraken tussen gemeente en OCMW Betrokkenheid van de bevolking en de lokale actoren De ontwikkeling t.o.v. het lokaal sociaal beleidsplan Vergelijking Integratie sectorale plannen Integratie van de sectorale plannen in het lokaal sociaal beleidsplan Bijlagen Bijlage 1: Bijkomende cijfergegevens bij beleidsdomein wonen. 135 Bijlage 2: Bijkomende cijfergegevens bij beleidsdomein werken. 140 Bijlage 3: Advies i.v.m. Lokaal Beleidsplan Kinderopvang 141 Bijlage 4: Goedkeuring Lokaal Sociaal Beleidsplan door Raad voor Maatschappelijk Welzijn op 17/04/ Bijlage 5: Goedkeuring Lokaal Sociaal Beleidsplan door Gemeenteraad op 22/04/ Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 3/141

4 1. Inleiding Dit is het Lokaal Sociaal Beleidsplan van de gemeente Zwalm voor de jaren 2008 t.e.m Het werd opgemaakt in uitvoering van het decreet van 19 maart 2004 betreffende het lokaal sociaal. Het decreet Lokaal Sociaal Beleid heeft tot doel om te verzekeren dat iedereen een gelijke toegang verkrijgt tot het recht op een menswaardig leven. Het is met andere woorden de bedoeling dat de toegankelijkheid van de sociale dienst- en hulpverlening wordt verbeterd. Een eerste Lokaal Sociaal Beleidsplan werd eind 2005 goedgekeurd. Dit eerste lokaal sociaal beleidsplan omvatte een beschrijving van het stappenplan dat zal worden gevolgd om te komen tot een lokaal gedragen beleidsplan, een tijdspad en de werkwijze om de lokale actoren, het middenveld en de doelgroepen in dit proces te betrekken en concrete samenwerkingsafspraken tussen het OCMW en het gemeentebestuur inzake het opstellen en het uitvoeren van het lokaal sociaal beleid. Dit beleidsplan was summier uitgewerkt. In januari 2007 werden de Gemeenteraad en de Raad voor Maatschappelijk Welzijn van OCMW Zwalm volledig vernieuwd na de verkiezingen van oktober In 2007 moest nog gestart worden met het verzamelen van gegevens voor de omgevingsanalyse en moest, gezien er een nieuwe bestuursploeg gevormd was, de visie nog uitgeklaard worden. Zowel de gemeente als het OCMW van Zwalm hebben een erg beperkte personeelsomkadering. Hierdoor kon er geen extra personeel vrijgesteld worden om het Lokaal Sociaal Beleidsplan uit te werken. Een uitbreiding van het personeelsbestand is voorzien, maar dit vraagt de nodige tijd. Het lokaal sociaal beleid werd in het decreet Lokaal Sociaal Beleid zeer breed gedefinieerd aan de hand van de sociale grondrechten. Een van de eerste opdrachten voor de lokale besturen was dan ook de beleidsthema s te selecteren die eerst moesten worden aangepakt. Voor kleine gemeenten (i.e. gemeenten met minder dan inwoners) wordt aangeraden het aantal clusters te beperken tot drie. Gezien de beperkte personeelsbezetting en de beperkte tijd om te komen dat een gedegen lokaal sociaal beleidsplan , werd voorgesteld het aantal clusters te beperken tot de volgende: wonen werken ouderen kinderen en jeugd Er werd in april 2007 een stuurgroep opgericht i.h.k.v. de opmaak van het Lokaal Sociaal Beleidsplan Deze stuurgroep was samengesteld uit de betrokken schepenen, OCMW-Voorzitster, personeelsleden van OCMW Zwalm en derde partners. In de stuurgroep werd gewerkt rond vier beleidsdomeinen, meer bepaald de domeinen wonen, werken, senioren, kinderen en jongeren. Voor de opmaak van het Lokaal Sociaal Beleidsplan konden we rekenen op ondersteuning via het Leernetwerk Lokaal Sociaal Beleid dat opgericht werd binnen de schoot van het Regionaal Welzijns Overleg (RWO) arrondissement Oudenaarde. De basis voor de uitwerking van een volwaardig Lokaal Sociaal Beleid is een grondige analyse van de huidige situatie binnen de diverse deeldomeinen van het lokaal sociaal beleid, ook omgevingsanalyse genoemd. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 4/141

5 Dit impliceert het in kaart brengen van de actoren welke actief zijn op het domein van het sociaal beleid in Zwalm alsook een karakterisering van het lokaal sociaal beleid aan de hand van de belangrijkste kerncijfers. Voor de vier clusters werd cijfermateriaal verzameld, een diensten-doelgroepen matrix opgesteld en een SWOT-analyse gemaakt. De sterkte-zwakte of SWOT-analyse is een belangrijke stap teneinde de toekomstige of gewenste situatie te formuleren en dus te komen tot een geïntegreerde visievorming. Deze visievorming zal vervolgens als kader gehanteerd worden voor de opmaak van een meerjarenplanning welke de doelstellingen vertaalt in concrete acties. Binnen het decreet Lokaal Sociaal Beleid neemt participatie een belangrijke plaats in. Via inspraak verwerven we heel wat essentiële informatie voor de omgevingsanalyse: wat leeft er bij de bevolking/actoren, en hoe wordt de huidige dienstverlening geëvalueerd? Participatie is tevens belangrijk om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor planning en acties. In Zwalm werden recent een aantal participatiekanalen opgestart, zoals de jeugdraad en het lokaal overleg kinderopvang. De opstart van de seniorenraad wordt voorbereid. De sectorspecifieke plannen die werden opgesteld, namelijk het jeugdbeleidsplan en het beleidsplan kinderopvang, werden integraal opgenomen in het voorliggend plan. Binnen de relatief korte tijdspanne was het de bedoeling een gedegen en gedragen Lokaal Sociaal Beleidsplan op te stellen. We hopen dat we hierin geslaagd zijn, maar de uitvoering van het plan is natuurlijk belangrijk en vormt de uitdaging voor de komende jaren. Inhoudelijk werd het Lokaal Sociaal Beleidsplan opgemaakt conform de bepalingen van het decreet van 19 maart 2004 betreffende het lokaal sociaal beleid. U kan achtereenvolgens de volgende hoofdstukken lezen: - omgevingsanalyse - visie op het lokaal sociaal beleid - een meerjarenplan met verduidelijking van de doelstellingen, de acties en de financiële vertaling ervan; - de taakverdeling/afspraken tussen gemeente en OCMW; - de wijze waarop de bevolking en de lokale actoren bij de uitvoering van het beleidsplan en van het lokaal beleid worden betrokken; - de ontwikkeling ten opzichte van het vorig lokaal sociaal beleidsplan; - sectorale plannen met betrekking tot de sectoren, vermeld in artikel 2 van het besluit van de Vlaamse Regering van 24 februari 2006 tot uitvoering van het decreet van 19 maart 2004 betreffende het lokaal sociaal beleid, die het lokaal bestuur wenst te integreren in het lokaal sociaal beleidsplan. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 5/141

6 2. Omgevingsanalyse 2.1. Inleiding Voor de opmaak van het lokaal sociaal beleidsplan werd gewerkt rond de volgende vier beleidsdomeinen: wonen werken. kinderen en jeugd ouderen In de omgevingsanalyse kan u deze vier beleidsdomeinen terugvinden na een aantal algemene gegevens over de gemeente Zwalm. We hebben er bewust voor gekozen om de lezer niet te overdonderen met tabellen, grafieken en cijferreeksen, maar om de belangrijkste gegevens op een zo leesbaar mogelijke manier weer te geven. Per beleidsdomein worden cijfergegevens en relevante actoren weergegeven, een diensten-doelgroepen-matrix en een SWOT-analyse. Bij een diensten-doelgroepen-matrix worden twee dimensies tegenover elkaar geplaatst: -dienstverlening: welke dienstverlening wordt aangeboden te Zwam? -doelgroepen: welke specifieke doelgroepen kunnen onderscheiden worden? We opteren voor deze klassieke matrix, alhoewel dat deze matrix zijn beperkingen inhoudt. Als voordelen biedt deze matrix evenwel: -overzichtelijk en bruikbaar -duidelijke identificatie van de verschillende doelgroepen. Deze matrix is een vereenvoudigde voorstelling van de werkelijkheid. Een derde dimensie kan hieraan toegevoegd worden namelijk de geografische dimensie. Alhoewel dit niet expliciet vermeld wordt, kunnen we de situatie per deelgemeente steeds voor ogen houden. Daarnaast werd ook een sterkte-zwakte-analyse (SWOT-analyse) opgesteld. Deze SWOT-analyse geeft (interne) sterktes en zwaktes en (externe) kansen en bedreigingen. Vanuit de omgevingsanalyse worden een aantal conclusies getrokken voor een volgend hoofdstuk, het meerjarenplan. De cijfergegevens werden gevonden via of de provincie Oost- Vlaanderen, cel sociale planning. ( en Sociale situatieschets van Oost-Vlaanderen 2003 en 2006). Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 6/141

7 2.2. Algemene gegevens Zwalm is een landelijke fusiegemeente bestaande uit twaalf deelgemeenten (Beerlegem, Dikkele, Hundelgem, Meilegem, Munkzwalm, Nederzwalm-Hermelgem, Paulatem, Roborst, Rozebeke, Sint-Blasius-Boekel, Sint-Denijs-Boekel, Sint-Maria-Latem). Geografisch is de gemeente Zwalm gelegen in Zuid-Oost-Vlaanderen. De gemeente Zwalm wordt begrensd door de gemeenten Oudenaarde, Zingem, Gavere, Zottegem, Brakel en Oosterzele. Zwalm is een plattelandsgemeente. Voor alle deelgemeenten wordt gestreefd naar het behoud van het landelijk karakter, uiteraard met een grotere woonconcentratie in de dorpen zelf. De totale oppervlakte van de gemeente Zwalm is 33,82 km 2. Op 1 januari 2007 telde Zwalm in totaal inwoners. In 1995 telde Zwalm inwoners. Het totaal aantal inwoners is gestaag gestegen met 192. Tabel 1: Evolutie van het aantal inwoners van Zwalm Aantal inwoners Bron: Tabel 2: Totale bevolking naar geslacht 1/07/2006 gemeente provincie absoluut relatief absoluut relatief Mannen ,6% ,2% Vrouwen ,4% ,8% Totaal ,0% ,0% Bron : NIS, bevolkingsstatistieken Definitie relatief : t.o.v. totale bevolking Er wonen in Zwalm, zoals in de provincie Oost-Vlaanderen en in Vlaanderen in het algemeen, iets meer vrouwen dan mannen. Tabel 3: Bevolkingsdichtheid: bevolkingsdichtheid 227,19 227,31 227,28 227,43 228,17 229,77 In bovenstaande tabel wordt de totale bevolking gerelateerd ten opzichte van de oppervlakte in km 2. De bevolkingsdichtheid is een indicator voor de graad van verstedelijking. In de is de bevolkingsdichtheid iets toegenomen. Tabel 4: Loop van de bevolking 2005 gemeente provincie Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 7/141

8 Geboorten Sterften Natuurlijke loop (= geboorten - sterften) Aantal instroom (= geboorten + migraties) Aantal uitstroom (= sterftes + migraties) Totale loop van de bevolking (= instroom - uitstroom) Aangroei van de bevolking (= bevolking op 01/01/2003 minus bevolking op 01/01/2004, incl. stat. aanpassing) Bron : NIS, bevolkingsstatistieken In 2005 was er een natuurlijke aangroei van de bevolking in Zwalm (meer geboorten dan sterfgevallen), maar er waren meer mensen die uit Zwalm verhuisden dan er mensen naar Zwalm kwamen wonen, waardoor er in 2005 een lichte daling van de bevolking was. Tabel 5: Prognose van de bevolking Bron : MIRA-prognoses - herziening APS Definitie relatief : t.o.v. totale prognose van de bevolking gemeente provincie absoluut relatief absoluut relatief Mannen ,6% ,2% ,5% ,1% ,4% ,1% ,3% ,0% Vrouwen ,4% ,8% ,5% ,9% ,6% ,9% ,7% ,0% Totaal ,0% ,0% ,0% ,0% ,0% ,0% ,0% ,0% Volgens een bevolkingsprognose uit 2005, zou tegen 2025 het totaal aantal inwoners in Zwalm (7.810) iets lager liggen dan nu (7.835 inwoners in 2007). Tabel 6: Vreemdelingen 1/07/2006 Aandeel niet-belgen gemeente provincie absoluut relatief absoluut relatief Mannen 31 0,8% ,3% Vrouwen 20 0,5% ,9% Totaal 51 0,7% ,1% Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 8/141

9 Bron : NIS Definitie relatief : t.o.v. totale bevolking van hetzelfde geslacht Zoals uit bovenstaande tabel kan gelezen worden, is het aantal niet-belgen beperkt in Zwalm. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 9/141

10 2.3. Beleidsdomein wonen Cijfergegevens Algemene gegevens. De totale oppervlakte van de gemeente Zwalm is 33,82 km 2. De totale bebouwde oppervlakte bedraagt 4,56 km 2 (cijfer 2006). In 1996 was 27,8 km 2 onbebouwd en 4,2 km 2 bebouwd. Dit betekent dat de bebouwde oppervlakte met ongeveer 8% is toegenomen op 10 jaar tijd. Deze stijging is vergelijkbaar met de stijging in de rest van het arrondissement. Bron: lokalestatistieken.be Tabel 1: woningbestand gemeente Zwalm aantal woningen Bron: Gemeentelijk Woondossier, Provincie Oost-Vlaanderen, cel Sociale Planning Het aantal woningen in Zwalm is dus op 10 jaar tijd (tussen 1991 en 2001) met ongeveer 9% toegenomen. Meer recente gegevens over het woningbestand in Zwalm vinden we terug via in 2006 telde Zwalm huizen en hoeven en 61 appartementen en ook 7 kantoorgebouwen. Ter vergelijking geven we hieronder de evolutie van het aantal huishoudens uit Zwalm mee. Het huishouden bestaat uit een persoon die gewoonlijk alleen leeft, ofwel uit twee of meer personen, al dan niet met elkaar verwant, die gewoonlijk in dezelfde woning wonen en er samenleven. 1 Tabel 2: evolutie aantal private huishoudens gemeente Zwalm aantal huishoudens Bron: lokalestatistieken.be Tabel 3: aantal huishoudens en gezinnen 2006 Gemeente Totaal mannen alleenwonend vrouwen alleenwonend private huishoud ens van 2 personen private huishoude ns van 3 personen private huishouden s van 4 personen of meer gemiddel de grootte per gezin Brakel ,40 Horebeke ,60 Kluisbergen ,46 1 In elk privaat huishouden moet een referentiepersoon worden aangeduid, ten einde de plaats van elk lid binnen het huishouden te kunnen bepalen (verwantschap). Onder collectief huishouden verstaat men kloostergemeenschappen, rusthuizen, weeshuizen, studentenhomes, verplegersinrichtingen en gevangenissen. (Sociale situatieschets van Oost- Vlaanderen 2006, pp ) Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 10/141

11 Kruishoutem ,60 Lierde ,51 Maarkedal ,66 Oudenaarde ,37 Ronse ,36 Wortegem-Petegem ,62 Zingem ,50 Zottegem ,35 Zwalm ,55 Arr. Oudenaarde ,45 Oost-Vlaanderen ,34 Vlaanderen , Bron: Bron: Omgevingsanalyse regio Oudenaarde, opgemaakt door het steunpunt Sociale Planning provincie Oost-Vlaanderen, cijfergegevens afkomstig van NIS (gemiddelde gezinsgrootte:berekening steunpunt Sociale Planning); datum: 1 januari Opmerking: het verschil tussen totaal huishoudens en de som van de volgende kolommen ligt in het feit dat de collectieve huishoudens niet opgenomen zijn (zitten wel verrekend in het totaal). Uit de cijfers van tabel 3, kunnen we afleiden dat 21% of 1/5 de van het totaal aantal private huishoudens in Zwalm bestaat uit alleenstaanden; 35,5% van het aantal huishoudens in Zwalm bestaat uit twee personen. Dit betekent dat er in Zwalm een relatief grote nood is aan kleinere woongelegenheden. Indien op het OCMW van Zwalm beroep wordt gedaan voor hulp bij het vinden van een aangepast woning, stellen we vast dat het OCMW het meest geconfronteerd wordt met mensen die problemen ondervinden in hun zoektocht naar een betaalbare woning voor alleenstaanden of koppels. Tabel: 4: verhouding eigenaars - huurders , absolute cijfers Zwalm arr. Oudenaarde provincie O-Vl Vlaanderen totaal aantal woningen aantal eigenaars huurders onbekend Bron: Woonfiche gemeente Zwalm, website provincie Oost-Vlaanderen, cel Sociale Planning; cijfergegevens afkomstig van de Socio-economische enquête van 1 oktober Tabel 5: verhouding eigenaars - huurders , relatieve cijfers Zwalm arr. Oudenaarde provincie O-Vl Vlaanderen aantal eigenaars 87,47% 80,90% 72,73% 73,76% huurders 12,53% 19,10% 27,68% 26,64% Bron: Sociale situatieschets van Oost-Vlaanderen 2006, provincie Oost-Vlaanderen; cijfergegevens afkomstig van de Socio-economische enquête van 1 oktober In Zwalm zijn 12,53% van de woningen huurwoningen. De meerderheid van de inwoners van Zwalm wonen in een eigen woning. Dit is meer dan het gemiddelde in het arrondissement Oudenaarde en in de provincie. (Zie tabellen 3 en 4.) Deze percentages van de gemeente Zwalm lopen echter gelijk met andere, gelijkaardige gemeenten in het arrondissement. Algemeen kan gesteld worden dat het hoogste aandeel eigenaars in de landelijke gebieden Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 11/141

12 terug te vinden is en het hoogste aandeel huurders in de steden. Zwalm is dus geen uitzondering. Als we de typologie van de woningen in Zwalm bekijken, stellen we vast dat de meerderheid van de woningen, nl. 70,54%,open bebouwingen zijn. 21,51% zijn halfopen bebouwing, 6,98% gesloten bebouwing en 0,97% appartementen. Deze percentages van de gemeente Zwalm lopen opnieuw gelijk met andere, gelijkaardige gemeenten in het arrondissement en vinden we vooral terug in de landelijke gebieden. (Bron: Sociale situatieschets van Oost- Vlaanderen 2006, provincie Oost-Vlaanderen; cijfergegevens afkomstig van de Socioeconomische enquête van 1 oktober 2001.) Tabel 6: Bouwjaar en verbouwingen van de bewoonde particuliere woningen gemeente arrondiss. provincie vlaanderen voor of later bouwjaar onbekend, maar 20 jaar geleden of langer gebouwd bouwjaar onbekend, maar minder dan 20 jaar geleden gebouwd verbouwd sinds totaal Bron: Woonfiche gemeente Zwalm, website provincie Oost-Vlaanderen, cel Sociale Planning; cijfergegevens afkomstig van de Socio-economische enquête van 1 oktober Kwaliteit van de woningen. In Zwalm zijn redelijk veel oude woningen. Net zoals in het arrondissement Oudenaarde (14,21%) ligt het aandeel van de oudste woningen (gebouwd vóór 1919) heel hoog in Zwalm (17,65%). 40% van de woningen in Zwalm dateren van vóór We moeten er wel rekening mee houden dat deze cijfers dateren van 2001 en dus de cijfergegevens van vb. aantal nieuwe winningen en verbouwingen niet meer accuraat zijn. Tabel 7: Comfort van de woningen Gemeente Geen cv Geen toilet Geen bad aantal percentage aantal percentage aantal percentage Brakel ,1 % 232 4,3 % 354 6,5 % Horebeke ,4 % 32 4,5 % 49 6,9 % Kluisbergen ,2 % 98 4,1 % 166 7,0 % Kruishoutem ,3 % 120 4,1 % 158 5,4 % Lierde ,4 % 75 3,1 % 97 3,9 % Maarkedal ,9 % 98 4,3 % 150 6,6 % Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 12/141

13 Oudenaarde ,6 % 304 2,7 % 604 5,4 % Ronse ,0 % 357 3,6 % 707 7,2 % Wortegem-Petegem ,2 % 82 3,8 % 163 7,5 % Zingem ,5 % 94 3,7 % 185 7,2 % Zottegem ,5 % 276 2,8 % 470 4,8 % Zwalm ,6 % 99 3,4 % 187 6,5 % Arr. Oudenaarde ,7 % ,5 % ,3 % Oost-Vlaanderen ,9 % ,7 % ,4 % Vlaanderen ,7 % ,5 % ,4 % Bron: Omgevingsanalyse regio Oudenaarde, opgemaakt door het steunpunt Sociale Planning provincie Oost- Vlaanderen, cijfergegevens afkomstig van de Socio-economische enquête van 1 oktober De kwaliteit in de woningen wordt onder andere bepaald door de aanwezigheid van een toilet binnenshuis, de aanwezigheid van een badkamer of douche en het beschikken over centrale verwarming. De scores op deze drie indicatoren worden weergegeven in tabel 6. In 2001 waren er in Zwalm méér woningen dan gemiddeld in de provincie Oost-Vlaanderen die over geen centrale verwarming, geen badkamer en/of geen toilet beschikten. De relatieve cijfers voor Zwalm komen wel overeen met de andere gemeenten in het arrondissement Oudenaarde. Dit hangt samen met de vaststelling dat er in het arrondissement Oudenaarde heel wat oudere woningen zijn. Gezien Zwalm ook een vrij oude bevolking heeft, samen met de oudere woningen, komt men tot een groot percentage woningen met geen of slechts het minimum aan comfort. We vonden echter niet meer recente cijfers terug over het comfort in de woningen, waardoor we geen zicht hebben op de huidige situatie. We willen in deze omgevingsanalyse i.v.m. wonen ook aandacht besteden aan de leegstand, verkrotting en verwaarlozing van woningen in Zwalm. In de loop van 1996 werd een Vlaamse heffing op leegstand, verwaarlozing, ongeschiktheid en onbewoonbaarheid ingevoerd. Die heffing had tot doel de leegstand van woningen en gebouwen en verloedering van de wijken terug te dringen. De Vlaamse heffing is in héél Vlaanderen geldig. De heffing werd in 2004 hervormd en er werd begin mei 2004 een nieuw decreet gestemd in het Vlaams parlement. Het decreet verscheen op 5 augustus 2004 in het Belgisch Staatsblad en was direct van kracht. Er zijn drie manieren voor een gemeente om de leegstand, verkrotting en verwaarlozing te bestrijden, waaronder een eigen gemeentelijk reglement, los van de Vlaamse heffing. 2 Er is in Zwalm geen gemeentelijk reglement. Er wordt een inventaris opgesteld met afzonderlijke lijsten van: - leegstaande gebouwen en/of woningen; - ongeschikte en/of onbewoonbare woningen; - verwaarloosde gebouwen en/of woningen. Elke gemeente ontvangt een uittreksel van de in de inventaris geregistreerde gebouwen en/of woningen die zich op haar grondgebied bevinden, met vermelding van de gebouwen en/of woningen waarop een heffing werd geïnd. Een gebouw wordt beschouwd als leegstand als meer dan 50 procent van de totale vloeroppervlakte niet effectief wordt gebruikt gedurende minstens 12 opeenvolgende maanden. Een woning wordt beschouwd als leegstaand wanneer ze gedurende ten minste 12 opeenvolgende maanden niet effectief wordt gebruikt in overeenstemming met de woonfunctie. Een nieuw gebouw en/of woning wordt beschouwd als leegstaand wanneer dat gebouw en/of woning 7 jaar na afgifte van de stedenbouwkundige vergunning nog steeds niet effectief wordt gebruikt. 2 Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 13/141

14 Een woning die niet beantwoordt aan de vereisten van stabiliteit, bouwfysica, veiligheid of minimaal comfort is ongeschikt. In het decreet worden de zichtbare en verborgen gebreken opgesomd die strijdig zijn met de vereisten van stabiliteit, bouwfysica en veiligheid en ook de vereisten van minimaal comfort. Een ongeschikte woning die gebreken vertoont, die onmiskenbaar een veiligheids- en gezondheidsrisico inhouden is onbewoonbaar. Elke gemeente deelt, volgens de bepalingen die door de Vlaamse Regering worden vastgesteld, aan de administratie mee welke gebouwen en/of woningen op haar grondgebied verwaarloosd zijn. De burgemeester kan, op eigen initiatief of op verzoek, een woning die niet beantwoordt aan de vereisten, van stabiliteit, bouwfysica, veiligheid of minimaal comfort, bij besluit ongeschikt of onbewoonbaar verklaren op voorwaarde dat de gewestelijke ambtenaar de ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring heeft geadviseerd en na de eigenaar en de bewoner te hebben gehoord. De burgemeester beveelt in dat geval alle maatregelen die hij noodzakelijk acht ter uitvoering van het besluit. De gemeente Zwalm is zelf geen inventarisbeheerder (geen ambtenaar hiermee belast), deze taak wordt waargenomen door de Vlaamse Overheid. Tabel 8: Leegstand, verwaarlozing en ongeschiktheid van woningen Definitie relatief : t.o.v. totale woningenbestand gemeente provincie absoluut relatief absoluut relatief Leegstaande woningen 1 0,0% ,2% Verwaarloosde woningen 0 0,0% 336 0,1% Ongeschikte woningen 5 0,2% 984 0,2% Bron: Gemeentelijke fiche Zwalm, website provincie Oost-Vlaanderen, cel Sociale Planning; cijfergegevens afkomstig van de Vlaamse Overheid - Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO) - Agentschap Wonen-Vlaanderen Opmerking: cijfers niet vergelijkbaar met deze van vóór 2007 (wegens andere inventarisatiemethode) Begin 2007 stond één woning in Zwalm geregistreerd op de inventaris voor leegstand en vijf woningen waren geregistreerd als ongeschikt. Momenteel (november 2007) bevinden er zich slechts een 3-tal woningen op de inventaris: 1 verwaarloosde woning, 1 leegstaande woning en 1 verwaarlozing en leegstand. Twee van deze woningen worden momenteel grondig verbouwd en zullen in de nabije toekomst waarschijnlijk ook uit de inventaris verdwijnen. In 2002 stonden 11 woningen in Zwalm geregistreerd op de inventaris voor leegstand en vijf woningen waren geregistreerd als verwaarloosde woningen. 3 De voorbije jaren was er dus een daling van het aantal leegstaande, verwaarloosde of ongeschikte woningen Kostprijs van wonen. De kostprijs van wonen is de laatste jaren spectaculair gestegen, dat kan niemand ontgaan zijn. In bijlage zijn een aantal tabellen opgenomen met cijfergegevens over de gemiddelde verkoopprijs van appartementen, kleine en middelgrote woningen, grote woningen en percelen bouwgrond. (Zie tabellen 9 t.e.m. 15 in bijlage). 3 Bron: Woonfiche gemeente Zwalm, website provincie Oost-Vlaanderen, Steunpunt Sociale Planning. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 14/141

15 In 2005 was de gemiddelde verkoopprijs van een appartement ,23 euro. In Zwalm worden echter niet veel appartementen te koop aangeboden: in 2003 werd 1 appartement verkocht en in 2005 werden 3 appartementen verkocht. (Bron: Lokalestatistieken.be). Dit cijfer moet dus met enige voorzichtigheid benaderd worden. De gemiddelde verkoopprijs van kleine en middelgrote woningen 4 is meer representatief. Kleine en middelgrote woningen zijn op 10 jaar, nl. in de periode meer dan verdubbeld in prijs. De gemiddelde verkoopprijs van deze woningen lag in 2005 hoger dan het gemiddelde in het arrondissement Oudenaarde ( euro in Zwalm, euro in het arrondissement). Naast Maarkedal, is Zwalm de duurste gemeente in het arrondissement op basis van deze cijfers. De gemiddelde verkoopprijs van grote woningen 5 is op 10 jaar tijd ( ) met 150% toegenomen. De gemiddelde verkoopprijs van een grote woning in Zwalm in 2005 was euro, iets onder het gemiddelde van het arrondissement Oudenaarde ( euro). De prijs van bouwgrond in Zwalm in dezelfde periode ( ) verviervoudigd. De gemiddelde verkoopprijs in 2005 was 82,94 euro per m 2. (in 1995 was dit nog 19 euro per m 2 ). De gemiddelde verkoopprijs in 2005 benadert de gemiddelde verkoopprijs in het arrondissement. Tabel 16: Aantal woningen volgens maandelijkse huur in Oost-Vlaanderen (zonder bijkomende kosten) gemeente arrondiss. provincie vlaanderen minder dan 247,89 EUR ,89 tot 495,78 EUR ,79 tot 743,67 EUR ,68 tot 991,56 EUR ,57 of meer niet ingevuld totaal Bron: Woonfiche gemeente Zwalm, website provincie Oost-Vlaanderen, cel Sociale Planning; cijfergegevens afkomstig van de Socio-economische enquête van 1 oktober Uit de cijfers van 2001, blijkt dat 28% van de huurwoningen werden verhuurd voor minder dan 247,89 euro (of oude bef). Dit % is gelijk aan de rest van het arrondissement. Iets meer dan de helft van de huurwoningen worden verhuurd aan een huurprijs tussen 247,89 euro en 495,78 euro. De meerheid van de huurders konden in 2001 een huurwoning vinden in Zwalm voor minder dan 495,78 euro per maand. Zoals hierboven reeds vermeld, waren in 2001 slechts 12,53% van de woningen in Zwalm huurwoningen. We moeten er wel rekening mee houden dat deze cijfers dateren van 2001 en dus niet meer actueel zijn Sociale huisvesting 4 Kleine of middelgrote woningen zijn arbeiders- of werkmanswoningen, bediendewoningen, renteniers- en burgerhuizen. (Sociale situatieschets van Oost-Vlaanderen 2006, provincie Oost-Vlaanderen, p. 53.) 5 Grote woningen zijn herenhuizen, villa s, bungalows, landhuizen en landbouwerswoningen. (Sociale situatieschets van Oost-Vlaanderen 2006, provincie Oost-Vlaanderen, p. 53.) Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 15/141

16 Er zijn 73 sociale huurwoningen in Zwalm (cijfer 2006); er zijn geen sociale koopwoningen in Zwalm. 2,52% van het totale woningbestand zijn sociale woningen (sociale huurwoningen en sociale appartementen). Ter vergelijking: in de provincie Oost-Vlaanderen is dit 5,96%. 6 (Bron : Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, 1 januari 2006.) Tabel 17: Aantal sociale koopwoningen, sociale huurwoningen en appartementen Gemeente Totaal aantal sociale koopwoningen Totaal aantal sociale huurwoningen huizen appartementen totaal huizen appartementen totaal huizen appartementen totaal Brakel Horebeke 0 Kluisbergen Kruishoutem Lierde Maarkedal Oudenaarde Ronse Wortegem Petegem Zingem Zottegem 0 Zwalm Arr. Oudenaarde Oost-Vlaanderen Bron: totale woningbestand: SEE; svk evaluatienota VOB; sociale huurwoningen: APS Opmerkingen: Sociale huisvestingsmaatschappijen: gegevens niet beschikbaar per gemeente maar per maatschappij De sociale woningen in Zwalm zijn eigendom van de Sociale Huisvestingsmaatschappij Vlaamse Ardennen (SHM) Adres: Sint-Jozefsplein Oudenaarde tel.: fax: info@vlaamse-ardennen-oudenaarde.woonnet.be Het OCMW van Zwalm is aangesloten bij het Sociaal Verhuurkantoor Zuid-Oost- Vlaanderen (SVK). De sociale verhuurkantoren hebben als taak het inschakelen van privé-woningen voor de huisvesting van woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden. In het bijzonder huren ze met dit doel woningen op de private huurwoningmarkt om ze aan de woonbehoeftigen met een beperkt inkomen onder te verhuren en ontwikkelen ze initiatieven op het vlak van de 6 De sociale koopwoningen zijn hier buiten beschouwing gelaten. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 16/141

17 woonbegeleiding om hun huurder in de praktijk vertrouwd te maken met de rechten en plichten als huurder. Adres: Voorburg Oudenaarde tel.: tel.: GSM: Woonvoorzieningen voor ouderen. De gemeente of het OCMW beschikken zelf niet over woonvoorzieningen voor ouderen. Er bevindt zich wel een rustoord op het grondgebied van Zwalm (deelgemeente Robort). Het gaat hier om een privaat initiatief, erkend als Autonoom Rustoord en als Autonoom Rust- en Verzorgingstehuis Huize Roborst Adres: Kloosterstraat Zwalm tel.: fax: huize.roborst.vzw@pandora.be Huize Roborst is een bejaardentehuis en kortverblijf voor valide, mindervalide en demente bejaarden met als capaciteit 93 erkende bedden, waaronder 39 als RVT. Huize Roborst heeft een erkenning als kortverblijf voor 3 ouderen die er tijdelijk kunnen verblijven (vb. wegens tijdelijke onbeschikbaarheid van mantelzorg) en dan terug naar huis gaan. Er zijn geen serviceflats op het grondgebied Zwalm. In de programmatie zijn wel 39 serviceflats voorzien. Dit betekent dat Huize Roborst over een voorafgaande vergunning beschikt voor 39 serviceflats. Er bevinden zich in de regio verschillende rustoorden en RVT s, serviceflats en centra voor kortverblijf (zie bijlage 1 en Tabel 23: Programmatiecijfers ouderen Gemeente rusthuizen serviceflats Brakel Horebeke Kluisbergen Kruishoutem Lierde Maarkedal Oudenaarde Ronse Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 17/141

18 Wortegem Petegem Zingem Zottegem Zwalm Arr. Oudenaarde Oost-Vlaanderen Vlaanderen Bron: WVC Datum: programmacijfer 2005 op basis van de bevolkingsprojecties voor Patrimonium van het lokaal bestuur. De gemeente is eigenaar van volgend patrimonium: Niet-verhuurde gebouwen 1. sporthal/feestzaal Sportlaan 1, Munkzwalm 2. loods Zuidlaan 79, Munkzwalm 3. gemeentehuis Zuidlaan 36, Munkzwalm 4. oud schoolhuis/kinderopvang Zuidlaan 60, Munkzwalm oud schoolhuis Roborst Borstekouterstraat 5 5. oud schoolhuis Sint-Maria-Latem Latemdreef 49, Sint-Maria-Latem 6. oud schoolhuis Sint-Denijs-Boekel Franskouter 8, Sint-Denijs-Boekel 7. oud schoolhuis Sint-Blasius-Boekel Boekelbaan 91, Sint-Blasius-Boekel 8. oud schoolhuis Meilegem (pastorij) Meilegemstraat 62, Meilegem 9. oud schoolhuis Nederzwalm Schoolstraat 12, Nederzwalm Verhuurde gebouwen 10. Oude pastorij Hundelgem Hundelgemsebaan 149, Hundelgem (verhuurd aan OCMW Zwalm voor Lokaal Opvanginitiatief) Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 18/141

19 11. pastorij Sint-Denijs-Boekel Vredesplein 34, Sint-Denijs-Boekel 12. gemeenteschool Sint-Denijs-Boekel Franskouter 6, Sint-Denijs-Boekel 13. pastorij Meilegem Meilegemstraat 62, Meilegem 14. vroegere pastorij Nederzwalm Neerstraat 4, Nederzwalm 15. oud schoolhuis/kinderopvang Zuidlaan 60, Munkzwalm (deels verhuurd aan OCMW Zwalm voor huisvesting kandidaat-vluchtelingen) autobergplaatsen Zuidlaan 96, Munkzwalm 17. schoolhuis Sint-Maria-Latem Latemdreef 47, Sint-Maria-Latem 18. schoolhuis Sint-Blasius-Boekel Boekelbaan 89, Sint-Blasius-Boekel 19. pastorij Dikkele Brouwerijstraat 8, Dikkele 20. schoolhuis Roborst Borstekouterstraat 5, Roborst 21. pastorij Roborst Machelgemstraat 4, Roborst Het OCMW is eigenaar van volgend patrimonium: - kantoorgebouw OCMW Zuidlaan 16, Munkzwalm - woning (wordt verhuurd) Latemdreef 56 - verschillende percelen grond, voornamelijk landbouwgrond en verpacht Noodwoning. Er is geen noodwoning of doorgangswoning op het grondgebied van de gemeente. Een doorgangswoning is een woning die voor een korte periode kan verhuurd worden aan mensen die zich in een noodsituatie bevinden en voor een beperkte periode die één maal kan verlengd worden. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 19/141

20 Het verblijf in een doorgangswoning biedt een tijdelijke periode van woonzekerheid om een duurzame oplossing voor de huisvestingssituatie te vinden. Hierdoor wordt vermeden dat mensen in een neerwaartse spiraal van bestaansonzekerheid terecht komen. Een doorgangswoning biedt een antwoord op de huisvestingssituatie van mensen die niet over een woning beschikken : 22. omdat ze onbewoonbaar of ongeschikt is verklaard, 23. omwille van een gerechtelijk bevel tot uitdrijving o omwille van familiale conflicten 24. omwille van een ramp zoals een brand of overstroming o omdat ze dakloos zijn Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 20/141

21 Diensten doelgroepen matrix actoren ivm wonen. kinderen en jongeren (0-18) jongeren (18-25) Huisvesting algemeen private woonmarkt immo immo immo immo immo SVK SVK SVK SVK SVK particulieren particulieren particulieren particulieren particulieren sociale woningen SHM Vlaamse Ard ouderen SHM Vlaamse Ard pers m/e handicap SHM Vlaamse Ard kansarmen SHM Vlaamse Ard allochtonen SHM Vlaamse Ard huisvesting crisissituaties/ zonneheuvel noodwoningen (boomgaard) huize ten berg roborstje Woonkwaliteit/leefbaarheid gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente AROHM AROHM AROHM AROHM AROHM brandweer brandweer brandweer brandweer brandweer OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW politie politie politie politie politie Rusthuizen Landelijke thuiszorg Landelijke thuiszorg OCMW (niet Zwalm) RvT Huize Roborst Landelijke thuiszorg Vlaams Fonds Mutualiteiten prov. steunpt. toegankelijkh. OCMW (niet Zwalm) RvT Huize Roborst Landelijke thuiszorg OCMW (niet Zwalm) RvT Huize Roborst Landelijke thuiszorg OCMW (niet Zwalm) RvT Huize Roborst Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 21/141

22 privé privé privé privé Opvangcentra zonneheuvel CAW CAW mariaheem CAW CAW (boomgaard) De Spar Ronse LOI huize ten berg CDO Ronse CDO Ronse CDO Ronse CDO Ronse CDO Ronse roborstje Kompas Ronse Kompas Ronse Kompas Ronse Kompas Ronse Kompas Ronse Pandora Zottegem Pandora Zottegem Pandora Zottegem Pandora Zottegem Pandora Zottegem Aangepaste woonvormen SHM Vl ard SHM Vl ard RVT's RVT's RvT Huize Roborst RvT Huize Roborst heuvelheem (beschermd) beschut wonen Vl ard begeleid w TWEB Info en ondersteuning JAC/JIP JAC/JIP OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente huurdersbond huurdersbond huurdersbond huurdersbond CBJ huurdersbond vlaams fonds kinderen en jongeren (0-18) jongeren (18-25) Ouderen pers m/e handicap kansarmen allochtonen Huisvestingspremies/toelagen gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente provincie provincie provincie provincie provincie vlaamse gem vlaamse gem vlaamse gem vlaamse gem vlaamse gem vlaams fonds Sociale leningen Vlaams woningfonds Vlaams woningfonds Vlaams woningfonds Vlaams woningfonds Vlaams woningfonds Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 22/141

23 Financiële steun ocmw ocmw ocmw ocmw ocmw woonbegeleiding CAW CAW CAW CAW CAW TWEB TWEB TWEB TWEB TWEB begeleid w De Spar begeleid w De Spar begeleid w De Spar begeleid w De Spar OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW Preventie uithuiszetting ocmw ocmw ocmw ocmw ocmw Referentieadres ocmw ocmw ocmw ocmw ocmw privé - personen privé - personen privé - personen privé - personen privé - personen Aangeduid In groen: organisaties die zich op het grondgebied van Zwalm bevinden Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 23/141

24 Overlegorganen. Er bestaat geen woonraad in Zwalm. Er is wel woonoverleg naar aanleiding van concrete projecten. De verschillende actoren van het gemeentelijke woonbeleid komen op regelmatige basis en indien nodig samen om hun activiteiten ivm wonen op elkaar af te stemmen. Aanwezig zijn dan de bevoegde schepen, de OCMW-voorzitter, de bevoegde gemeentelijke en OCMW-ambtenaren, de Sociale Huisvestingsmaatschappij Vlaamse Ardennen Huisvestingsmaatschappijen, dienst Wonen Oost-Vlaanderen, de provincie, Het OCMW van Zwalm is vertegenwoordigd in de algemene vergadering van het Sociaal Verhuurkantoor Zuid-Oost-Vlaanderen. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 24/141

25 SWOT analyse Positief Sterktes (S) Intern Extern Opportuniteiten (O) - samenwerkingsovereenkomst met SVK - aanwezigheid van O.C.M.W.- en gemeente patrimonium - verwarmings-, steenkool- en brandhouttoelage - overleg met lokale woonactoren - een aantal energiescans worden gratis ter beschikking gesteld aan inwoners van Zwalm door gemeente - aanwezigheid sociale huisvesting - inventaris leegstand en verkrotting wordt bijgehouden door Vlaams Gewest, waardoor de druk om te renoveren bij eigenaars toeneemt - subsidies en belastingsvermindering voor energiebesparende maatregelen - samenwerking Kringloopwinkel Vlaamse Ardennen - aanwezigheid belbus - station/bus - goede wegeninfrastructuur (bereikbaarheid) - landelijkheid - uitbreiding sociale woningen mogelijk in toekomst - uitbreiding mogelijk van rustoord met serviceflats Negatief Zwaktes (W) Bedreigingen (T) - geen noodopvang - hoge huurprijzen private markt - mensen zijn niet op de hoogte van - gebrekkige kwaliteit woningen private markt premies en/of voorwaarden en sociale woningen - geen eigen rustoord - SVK koepelwerking niet gestructureerd / (ouderenvoorziening) zwakke ondersteuning lokaal bestuur - geen aanbod particuliere woningen in - wachtlijsten voor sociale huisvesting kader van SVK - permanente bewoning op camping - geen ondersteuning vanuit gemeente / - stijgende prijzen bouwgrond en O.C.M.W. bij wonen / woonkwaliteit verkoopprijzen woningen - geen lokale huursubsidie (die meer laagdrempelig is dan de huursubsidie van het Vlaams Gewest) of renovatiesubsidie Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 25/141

26 VOORNAAMSTE CONCLUSIES BELEIDSDOMEIN WONEN: Er zijn 2 grote trends: enerzijds de vergrijzing van de bevolking en anderzijds de uitdunning van de gezinnen. Deze trends vergen aanpassingen op het bestaande woningaanbod. - de gemiddelde gezinsgrootte is gedaald tot 2,55 personen in 2006, ook het aantal alleenstaanden neemt constant toe. - door de forse vergrijzing van de bevolking moeten ook voor de doelgroep senioren geschikte woongelegenheden beschikbaar zijn. De verkoopprijzen van woningen is op 10 jaar tijd ( ) heel sterk gestegen. Het aanbod aan (betaalbare) huurwoningen op de private markt in Zwalm is beperkt. Er zijn in Zwalm redelijk veel oudere woningen die geen centrale verwarming, geen badkamer en/of geen toilet beschikken (cijfers 2001). Het aandeel sociale woningen is nog veraf van het streefcijfer van 10% van het totale woningbestand in Zwalm Er is geen noodwoning in Zwalm waarin inwoners die zich in een noodsituatie bevinden tijdelijk onderdak kunnen vinden. Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 26/141

27 Beleidsdomein werken Cijfergegevens Algemene gegevens Het Steunpunt werkgelegenheid Arbeid en Vorming (SWAV) operationaliseert de totale werkgelegenheid als volgt: de som van het aantal jobs in loondienst (RSZ-bestand m.b.t. juni), en de niet-loontrekkende werkgelegenheid als de som van het aantal zelfstandigen en helpers in hoofdgroep (RSVZ). Tabel 1: de totale werkgelegenheid in Zwalm Arbeidsmarkt - Algemeen Totale werkgelegenheid SWAV Bron: Steunpunt werkgelegenheid Arbeid en Vorming (Steunpunt WAV) De werkgelegenheidsgraad is het aantal arbeidsplaatsen (= loontrekkende werkgelegenheid, jobs in loondienst, + niet-loontrekkende werkgelegeneheid, zelfstandigen + helpers, in verhouding tot de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-64 jaar). Tabel 2: de werkgelegenheidsgraad Gemeente Brakel 31,8 31,9 31,8 33,1 Horebeke 34,9 32,9 31,8 30,5 Kluisbergen 57,2 59,3 58,1 55,0 Kruishoutem 69,0 73,4 70,8 67,5 Lierde 25,7 26,0 24,9 23,4 Maarkedal 36,5 36,6 37,0 35,1 Oudenaarde 92,0 94,4 94,3 93,8 Ronse 64,8 65,2 62,3 61,7 Wortegem-Petegem 57,4 58,1 56,9 56,7 Zingem 33,6 36,2 38,2 36,4 Zottegem 44,4 46,7 47,3 47,2 Zwalm 30,1 29,8 31,2 30,8 Arr. Oudenaarde 58,5 59,8 59,0 58,2 Oost-Vlaanderen 58,7 59,7 59,8 59,7 Vlaanderen 63,2 64,3 64,0 63,7 Bron: Steunpunt WSE; datum: telkens 30 juni Opmerking: sinds 2007 hanteert het Steunpunt WSE een andere methodologie, waardoor bovenstaande cijfers licht verschillen met deze van de eerder opgemaakte omgevingsanalyses van het Steunpunt Sociale Planning Opmerking: wegens methodologische wijzigingen bij Steunpunt WSE zijn de cijfers van 2003 niet vergelijkbaar met deze van vóór 2003 Opmerking : recentere cijfers zijn niet gepubliceerd Uit bovenstaande cijfers blijkt de werkgelegenheidsgraad in Zwalm vergelijkbaar is met andere plattelandsgemeenten uit de regio. De werkgelegenheid in Zwalm bevindt zich grotendeels in handel en commerciële diensten (40,8%) en in niet-commerciële diensten (34,7%). Industrie en landbouw maken respectievelijk 16,6% en 7,9% van de Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 27/141

28 werkgelegenheid uit. (Bron: Zwalm Algemeen beleidsprogramma voor de gemeente Zwalm, p. 22) De werkloosheidsgraad is het aandeel van de niet-werkende werkzoekenden (18-64 jaar) in de beroepsbevolking. (Beroepsbevolking = werkenden en niet-werkende werkzoekenden (18-64 jaar). Tabel 3: de werkloosheidsgraad in Zwalm KENGETALLEN WERKLOOSHEID Gemeente Zw alm OKTOBER 2006 okt/06 % okt/05 verschil sep/06 verschil NWWZ ,30% ,90% Werkloosheidsgraad Totaal 4,77 % 5,47 % -0,7 5,68 % -0,91 Mannen 3,52 % 4,17 % -0,65 4,06 % -0,54 Vrouwen 6,30 % 7,09 % -0,79 7,67 % -1,37 Bron: Steunpunt WSE De werkloosheidsgraad in Zwalm is gedaald van 6,1% in 1997 tot 3,5% in 2001 en steeg dan weer ligt naar 5,47% in In 2006 bedroeg de werkloosheidsgraad 4,8%. Deze cijfers liggen iets lager dan de gemiddelde cijfers in het arrondissement Oudenaarde en in Vlaanderen, maar volgen de algemene trend. Uit tabel 3 kunnen we wel lezen dat de werkloosheid bij vrouwen hoger is dan bij mannen. (Dit is algemeen zo in Vlaanderen.) Tabel 4: Werkloosheidsgraad 2003: profiel van de niet-werkende werkzoekenden (nwwz) Gemeente/ totaal aantal nwwz langer dan twee jaar werkloos zonder diploma HSO werkloosheidsgraad mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Brakel ,22 Horebeke ,21 Kluisbergen ,82 Kruishoutem ,84 Lierde ,87 Maarkedal ,86 Oudenaarde ,96 Ronse ,35 Wortegem ,50 Petegem Zingem ,81 Zottegem ,69 Zwalm ,75 Arr. Oudenaarde ,44 Oost-Vlaanderen ,48 Vlaanderen 7,47 Bron: VDAB (werkloosheidsgraad : Steunpunt WAV);Datum: (werkloosheidsgraad : ) In 2003 waren er 203 niet-werkende werkzoekenden in Zwalm. In 2007 is dit cijfer gedaald naar 152 (zie tabel in bijlage 2). Bijna de helft van de niet-werkende werkzoekenden heeft geen diploma hoger secundair onderwijs. In 2003 was 28% van de niet-werkende werkzoekenden langer dan twee jaar werkloos (zie tabel 4). Op 1 januari 2007 was 40% van de niet-werkende werkzoekenden langer dan twee jaar werkloos (zie tabel in bijlage 2). Lokaal Sociaal Beleidsplan Zwalm 28/141