Stereigenschappen uit waarnemingen van eclipsveranderlijken. Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011
|
|
- Cornelia Pauwels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stereigenschappen uit waarnemingen van eclipsveranderlijken Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011
2 Situering bedekkingsveranderlijken
3 Bedekkingsveranderlijken principe Dubbelstersystemen waarbij 2 nd component voor primaire component komt specifiek helderheidspatroon Soorten : EA : Algoltypes EB : Beta Lyrae types EW : W UMA types (opm : ook exoplaneten in transit geven gelijkaardige fenomenen)
4 EA : bvb Algol, RZ Cas Types Periodes constante helderheid in curve EB : Beta Lyrae Continu veranderende helderheidsverloop Sterren bijna in contact massa-overdracht EW : W UMa Sterren in contact, continu verandering in helderheid Korte periode < 1dag
5 Intermezzo : Veranderlijken waarnemen - visueel - CCD
6 Waarnemen : visueel Waarnemingsprogramma Trage sterren : max 1x per week Onregelmatige : frequenter Eclipsen e.d. : min Verrekijker, Telescoop Kan zeer basic zijn AAVSO kaartje Kiezen a.f.v. helderheid, beeldveld Sterhoppen vanuit Atlas Ster precies localiseren
7 Mag 5.2 Mag 6.1 Mag 6.5 Ster + vergelijkingsterren localiseren Helderheid schatten via interpolatie 1 ster uitzoeken beetje zwakker 1 ster uitzoeken beetje helderder Variabele inschatten op schaal van 10 stappen Nauwkeurigheid : 0.1 à 0.3 mag Datum, Tijd (UT), magnitude en magnitude vergelijkingssterren noteren
8 CCD-fotometrie Hogere nauwkeurigheid dan visueel Bvb detectie exoplaneten : enkele honderdsten delta-mag Maar typisch bij start leercurve rond 0.1 mag Terug vergelijken met referentiesterren V-filter om visueel te calibreren Opgelet calibratie Darks Flats (om helderheidsverschillen binnen beeldveld weg te werken) Lineair gebied CCD Minima eclipsveranderlijken : timing van belang, minder absolute calibratie
9 CCD fotometrie praktisch Mogelijkheid 1 Opmeten maximum intensiteit Gausscurve ster Vergelijken met referentiesterren Moet wel steeds perfect in lineair gebied CCD-camera zitten Mogelijkheid 2 praktisch meer gebruikt Apertuur fotometrie Intensiteit integreren van volledig sterbeeldje aftrekken van geïntegreerde intentsiteit ringvormig gebied errond. Calibreren met referentiesterren Maxim-DL / IRIS hebben mogelijkheid voor apertuur fotometrie
10 Stap1 : ref sterren data - AAVSO U,B,V magnitudes voor ref sterren
11 Stap 2 : apertuurfotometrie ijken Maxim DL stappen : - Information window actief zetten - Mode : Aperture kiezen - Calibrate << aanzetten Window ziet er zo uit - op ref ster staan - Magnitude intypen - Exposure intypen - Extract from image - Op ster klikken - Magnitude is geijkt Stap 3 : doelster aanklikken Magnitude wordt gegeven (rechts boven)
12 DSLR fotometrie : praktisch Bvb Canon DSLR Opname in RAW mode Belichten zo dat sterren niet oververzadigd zijn Maxim DL Debayeren via Convert Color Dan hierop R-extraheren via Split Tricolor R meting komt +/- overeen met V-magnitude Dan zelfde via Information window Aperture Calib Mag via een AAVSO kaart Apertuur ring kiezen Magnitude wordt gegeven
13 Theorie : Stergegevens uit de lichtcurves
14 Diameterbepaling 1 Uit lichtcurve : t t 4 3 t P t P 1 2 = = D + d 2πR D d 2πR 2 vergelijkingen 3 onbekenden (D, d en R) d/d te bepalen Bvb uit eigen waarnemingen Algol : T4-T1 = 451 min T3-T2 = 27 min D/d = 1.13 (lit D/d = 1.16) Dus Algol-sterren bijna even groot! Opm : in praktijk hoeken niet bruusk maar afgerond randverzwakking sterren
15 Diameterbepaling 2 Uit helderheidsverschillen (wet van Pogson) Delta m : primair en secundair Geometrie bedekkingen sterren Bvb Algol : delta m prim = 1.27 delta m sec = 0.06 D/d = 1.17 Pogson : Ipr 2.5log = mprim Ipr I1+ I 2 Ise 2.5log = mse I sec = 10 I1 Geometrie : Ipr = I11 Ise = I1 Samen : d D 2 = 1 d D 2 + I 2 Ipr (1 Ise) Ise = mse 0.4 mpr
16 Afstanden in het dubbelstersysteem D / 2 + d / 2 sinα = a 2α t4 t1 = 360 P hieruit : a D 1+ d / D = ( t4 t1) 2sin(180 ) P Vb Algol : t4-t1 = 451min P=68.8h = 4128min d/d = 1/1.13 = 0.88 a/d = +/- 2.8
17 Voorbeelden waarnemingen Beta Lyrae (Shelyak) Blote oogwaarnemingen 2006 Pover magnitude fasediagram Beta Lyrae (Hvdbruaene) 3,0 3,2 3,4 3,6 3,8 4,0 4,2 4,4 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 fase Eps Aurigae Zeer lange periode, 27 jaar, mag Momenteel in eclips
18 RZ Cas, waarnemingen RZ Cas, 7 nov 2009, Tielt Hvdbruaene magnitude tijd (UT)
19 RZ Cas, waarnemingen magnitude RZ Cas, 7 nov 2009 tijd (UT) magnitude RZ Cas, 25 nov 2009 tijd (UT) magnitude RZ Cas, 14 dec 2009 tijd (UT) Uit de grafieken : T4-T1 : 2.86 h T3-T2 : 0.36 h Hieruit kunnen we afleiden: D/d = 1.29 a/d = 2.88
20 Periodebepaling O-C Periode : nov 2009 (Hvdb) : (JVS Quasar) : (Lit Burnham) : Heeft te maken met massaoverdracht in het nauwe dubbelster-systeem
21 RZ Cas : DSLR-waarneming RZ Cas, 20 dec 2009 magnitude tijd (UT) 18 18, , , , mag vis canon Canon 350D 100mm lens, gevolgd op HEQ-5 Raw mode, 1 opname. Foutvlagbepaling op 6 metingen : 0.3 mag Opmeten met Maxim-DL Matig resultaat : hier en daar punt dat buiten vloeiende curve valt : hemel niet 100% stabiel bvb nevel, lichte sluier??
22 RZ Cas Sterrengids 2011
23 Algol Hemelkalender 2011
24 PowerPoint heeft het automatisch downloaden van deze externe afbeelding niet toegestaan om te voorkomen dat uw privacy in het gevaar komt. U kunt de afbeelding alsnog downloaden en weergeven door op de berichtenbalk op Opties te klikken en vervolgens Externe inhoud inschakelen te kiezen. Eps Aur : stand van zaken
25 Organisaties VVS Werkgroep veranderlijke sterren Werkgroepleider Hubert Hautecleir Website Excel software opmaken rapporten doorgeven in dbase ook dbase AAVSO
26 AAVSO American Association of Variable Star Observers Wereldwijde referentie Dbase, kaarten, rapporten Pro-Am VSX database
27 Literatuur JVS 1987, Sterrenkundige practica, deel2 C De Loore, G Mariën, Urania 1990, Een zoo van Dubbelsterren S De Jonge, d Van Hellemont, VVS 2003, Waarnemen Inleiding in de Praktische sterrenkunde H Vandenbruaene, JVS/VVS weekend 1993, Workshop Eclipsveranderlijken
Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek 16 dec 2009
Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek 16 dec 2009 Overzicht Inleiding Klassen variabelen Pulserende Cataclysmische Bedekkingsveranderlijken Waarnemen Visueel CCD Organisaties Inleiding Variabele
Nadere informatieHertzsprung-Russell diagram van open sterrenhopen. Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011
Hertzsprung-Russell diagram van open sterrenhopen Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011 Hoe het begon Ejnar Hertzsprung (EUR) Henry Norris Russell (USA) Vroege 20e eeuw Plot van Lichtkracht
Nadere informatieHC-7i Exo-planeten. Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr.
HC-7i Exo-planeten Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr. Huygens, 1698 CE 1 NU EEN MAKKIE, MAAR OOIT BIJZONDER LASTIG Realiseer je wat je waarneemtechnisch
Nadere informatieV339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen
V339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen André van der Hoeven, Martijn Dekker, Hubert Hautecler en Paul Gerlach Figuur 1: Artist impression door Paul Gerlach van een dubbelsterpaar waaruit
Nadere informatieSpectroscopie op StarNights Opnamen Een boeiende uitdaging voor amateurastronomen
Spectroscopie op StarNights Opnamen 2016-2017 Een boeiende uitdaging voor amateurastronomen Hugo Van den Broeck WEGA Hugo Van den Broeck Bladzijde 2 O B A F G K M Hugo Van den Broeck Bladzijde 3 Spectroscoop:
Nadere informatieHet waarnemen van de Eskimonevel vanuit GENT VISUEEL - FOTOGRAFISCH - SPECTROSCOPISCH
Het waarnemen van de Eskimonevel vanuit GENT VISUEEL - FOTOGRAFISCH - SPECTROSCOPISCH VISUEEL Gedurende de sterrenkijkdagen van 3 en 4 maart 2017 waren de weersomstandigheden niet denderend om het talrijk
Nadere informatieAstronomische hulpmiddelen
Inhoudsopgave Hulpmiddelen Magnitudes... blz. 2 Schijnbare magnitude... blz. 2 Absolute magnitude... blz. 3 Andere kleuren, andere magnitudes... blz. 3 Van B-V kleurindex tot temperatuur... blz. 4 De afstandsvergelijking...
Nadere informatiePLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG. Opgaven
VOLKSSTERRENWACHT BEISBROEK VZW Zeeweg 96, 8200 Brugge - Tel. 050 39 05 66 www.beisbroek.be - E-mail: info@beisbroek.be PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG Opgaven Frank Tamsin en Jelle Dhaene De ster HR
Nadere informatieOaCMS 3.0 Handleiding
P a g e 1 OaCMS 3.0 Handleiding Inhoud Openen van OaCMS.xls in Excel... 1 Voorbereiding... 2 Waarnemingsprogramma... 2 Rapport... 3 Invoeren van waarnemingen... 3 Aanmaken van een waarnemingsrapport...
Nadere informatie(c) Alle rechten voo. Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2
(c) Alle rechten voo Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2 Cursus Praktische Sterrenkunde LES 1: 18 November (Jan Vanautgaerden) Wat is er aan de (sterren)hemel te zien? Sterrenbeelden, Welke ster
Nadere informatieDe Gaia missie en wat wij ervan zullen merken. Datum:
16 DMPA-Nieuwsbode oktober 2016 Uitgave van de Dutch Minor Planet Association Nederlandse Vereniging van Waarnemers van Kleine Planeten www.dmpa.nl Aangesloten bij de KNVWS kvk 517.66.949 Datum: 21-10-2016
Nadere informatieHet Seyfert sterrenstelsel NGC Hugo Van den Broeck
Het Seyfert sterrenstelsel NGC 1068. Hugo Van den Broeck De Amerikaanse astronoom Carl Keenan Seyfert onderzocht in 1943 de kern van een aantal speciale sterrenstelsels. Hij vond dat de kern van een zeer
Nadere informatieOude liefde roest...niet. Variabele sterren. 1
Variabele sterren. 1 Mijn apparatuur is in de jaren zo verfijnd dat mijn deepskyfoto s steeds beter worden, automatisch leg ik mijn "lat" hoger Maar bij mij zit nog wat anders in het vat dat al een langere
Nadere informatieALL SKY FOTO'S PROCEDURE
ALL SKY FOTO'S Naast het meten van de zenitluminantie via foto s is het ook mogelijk om van elke locatie de hele hemel te meten. Dit gebeurt via een all sky foto, waarbij de gehele hemel in een locatie
Nadere informatieAfstandsbepaling van M3 met behulp van RR Lyrae
Sterrenkundig Practicum 2 9 juni 2006 afgedrukt Afstandsbepaling van M3 met behulp van RR Lyrae Saskia van den Broek 1, Jesse van de Sande 1 en Patric Stout 1 1 Sterrewacht Leiden, Postbus 9513, 2300 RA
Nadere informatieHet visueel. waarnemen. van. faint fuzzies. Jan van Gastel 14 maart 2013
Het visueel waarnemen van faint fuzzies Jan van Gastel 14 maart 2013 Wat bepaalt de zichtbaarheid van faint fuzzies? Kenmerken object (helderheid, grootte) Telescoop (aperture, vergroting) Contrast met
Nadere informatieHoe meten we STERAFSTANDEN?
Hoe meten we STERAFSTANDEN? Frits de Mul voor Cosmos Sterrenwacht nov 2013 Na start loopt presentatie automatisch door 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten sterren 3.
Nadere informatiePeriodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels
Periodiek systeem voor amateurastronomen Guido Gubbels Urania, WGAS, 27 sep 2018 Astronomie Sedert 1981 Visueel waarnemen Verenigingsleven 1981 - LVSW 1981 - VVS 1982 1995: JVS-VVS Triangulum 1989-2004:
Nadere informatieHet HADS-project. Patrick Wils. Animatie: R.J. Buchler. 28 april 2012 Veranderlijke Sterrendag - Sterrenwacht Halley
Het HADS-project Animatie: R.J. Buchler Patrick Wils 1 Het HADS-project Vanaf 2005 Waarnemingen van HADS door een klein aantal waarnemers (België, Spanje, Griekenland, USA) «Officieel» gestart in 2008
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul
Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Nu de vakantie weer voorbij is, en de zomer op z'n einde loopt, zijn de Boogschutter en de Schorpioen met het centrum van de Melkweg onder
Nadere informatieApril - juni Erkenningsnummer: P Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap.
ACG- I N F O B L A D Driemaandelijks tijdschrift, uitgegeven door de Astronomische Contact Groep vzw Verantwoordelijke uitgever: Carl Vandaele, Elverdingestraat 93, 8900 Ieper afgiftekantoor Ieper 1 April
Nadere informatienaarmate de afstand groter wordt zijn objecten met of grotere afmeting of grotere helderheid nodig als standard rod of standard candle
Melkwegstelsels Ruimtelijke verdeling en afstandsbepaling Afstands-ladder: verschillende technieken nodig voor verschillend afstandsbereik naarmate de afstand groter wordt zijn objecten met of grotere
Nadere informatieSterrenkunde met de verrekijker
Sterrenkunde met de verrekijker Jan van Gastel Jan (juni van 2018) Gastel December 2009 Waarnemen van de sterrenhemel kan op veel manieren 1. Met het blote oog - de melkweg - sterrenbeelden - meteoren
Nadere informatieKomeetfotografie Waarneemactie 46P/Wirtanen
Komeetfotografie Waarneemactie 46P/Wirtanen Johan van Dorp & Jaap van t Leven Oss, 20 oktober 2018 Comet McNaught 2007 Nederlandse Kometen Vereniging Vereniging Werkgroep Astrofotografie Waarom moet U
Nadere informatieVisueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture. Jan van Gastel. december, 2006
Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture Jan van Gastel december, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels
Nadere informatieHC-7i&ii Exo-planeten. Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr.
HC-7i&ii Exo-planeten Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr. Huygens, 1698 CE 1 DE EERSTE DETECTIES Zoektocht naar exo-planeten heeft meerdere
Nadere informatieBeknopt verslag van de Zoneclips van 31 mei 2003 op Vlieland
Beknopt verslag van de Zoneclips van 31 mei 23 op Vlieland Zoneclips 31 mei 23 X134,198 ; Y59,266 (53 17'55"NB ; 5 4'31"OL) 2 25 18 16 2 Lichtsterkte m 14 12 8 6 4 2 4:37:46 4:42:46 4:47:47 4:52:47 4:57:47
Nadere informatieAstrofotografie. Urania WGAS. 30 november Bart Delsaert
Astrofotografie Urania WGAS 30 november 2017 Bart Delsaert Inhoud Voorstelling Astrofotografie Deepsky vs Planeet-maan-zon Obstakels en oplossingen Mogelijkheden DSLR Voorstelling Bart Delsaert, Overijse
Nadere informatieEindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur
Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt
Nadere informatieBouw van een 200mmF4 newton-astrograaf.
Bouw van een 200mmF4 newton-astrograaf. Uitgangspunt is de spiegel van een Messier 200mm F 4 OTA. Van die OTA vond ik de mechanische eigenschappen onder de maat wat met deed besluiten daar een nieuw ota
Nadere informatieHC-7i Exo-planeten. Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr.
HC-7i Exo-planeten Wat houdt ons tegen om te geloven dat, net als onze zon, elke ster omringd is door planeten? Chr. Huygens, 1698 CE 1 DE EERSTE DETECTIES Zoektocht naar exo-planeten heeft meerdere keren
Nadere informatieHet ontwerpen van een Newtontelescoop
Het ontwerpen van een Newtontelescoop grootte van de vangspiegel gerelateerde afmetingen Jan van Gastel februari 2002 elangrijkste dimensies D= doorsnee hoofdspiegel 29.90 52.30 L F = brandpuntsafstand
Nadere informatieHDR- FOTOGRAFIE. Inleiding. Het digitale beeld - Bijlage
HDR- FOTOGRAFIE Inleiding Wanneer je door de zoeker van je al dan niet spiegelreflex camera kijkt en een prachtige scène hebt waargenomen en vastgelegd, dan is er naderhand soms enige teleurstelling wanneer
Nadere informatieNAMBIA NAMIBIË sterrenkunde, het perfecte alibi om ver op vakantie te gaan SQM-metingen: - Onguna Tamboti: SQM-meting 21,80 - Madisa: SQM-meting 21,42 - Madisa: SQM-meting 21,61 - Spitzkoppe: SQM-meting
Nadere informatieBe sterren. Hugo Van den Broeck
Be sterren Hugo Van den Broeck Op 23 augustus 1866 kondigde Angelo Secchi, de toenmalige directeur van de Vaticaanse sterrenwacht, aan dat hij de ster Gamma Cassiopeiae, ook gekend onder de naam Tsih of
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout
Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Dag allemaal! Ook zo genoten van Mars eind vorig jaar? Wij wel! Mooie structuren waren er zichtbaar en sommigen hebben zelfs een heuse zandstorm
Nadere informatieHoe meten we STERAFSTANDEN?
Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) Frits de Mul Jan. 2017 www.demul.net/frits 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten
Nadere informatieVisueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture. Jan van Gastel. augustus, 2006
Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture Jan van Gastel augustus, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels etc. Gerelateerde
Nadere informatieDocentenhandleiding omvallend melkpak:
Docentenhandleiding omvallend melkpak: Nodig: Melkpak 0,5L, waarvan bovenkant is afgesneden. Water 0,7L Zand 0,7L, droog en fijn Maatcilinder 0,5L en maatbeker 1,0L Meetlint Kopie op papier van een geodriehoek,
Nadere informatieKomeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie.
Komeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie. Peter Bus Inleiding Het oorspronkelijke artikel voor het eerst gepubliceerd in 1985 is nu in verkorte vorm aangepast aan de in de loop der
Nadere informatieInnovative Growing Solutions. Datalogger DL-1. software-versie: 1.xx. Uitgifte datum: 01-09-2015 HANDLEIDING WWW.TECHGROW.NL
Innovative Growing Solutions Datalogger DL-1 software-versie: 1.xx Uitgifte datum: 01-09-2015 HANDLEIDING WWW.TECHGROW.NL DL-1 Datalogger gebruikershandleiding Bedankt voor het aanschaffen van de TechGrow
Nadere informatieSterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel
Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Je zet je camera op de M stand. ISO waarden zet je op 800. De sluitertijd op -25 Je camera blijft dan 25 seconden open staan. Je diafragma zet op als het kan
Nadere informatieKijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!!
Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Een eenvoudige gids bij project sterren schitteren voor iedereen Wij beperken ons in eerste instantie tot de circumpolaire sterrenbeelden. Dat zijn de
Nadere informatieBasiscursus astro-fotografie
Basiscursus astro-fotografie Hoofdstuk 1: Astro-fotografie met DLSR camera Docent: Jan Vissers EDUCATIE-werkgroep Inleiding Inhoud van het hoofdstuk: Camera-instellingen Voorbeelden astro-fotografie met
Nadere informatieJanuari maart Erkenningsnummer: P Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap.
ACG- I N F O B L A D Driemaandelijks tijdschrift, uitgegeven door de Astronomische Contact Groep vzw Verantwoordelijke uitgever: Carl Vandaele, Elverdingestraat 93, 8900 Ieper afgiftekantoor Ieper 1 Januari
Nadere informatieSporen wij wel? Vereniging BWT Nederland
Sporen wij wel? De positie van het BWT Commissie fundamentele verkenning Bouw (commissie. Dekker) Privaat wat kan, publiek wat moet Laat gemeenten niet meer toetsen aan technische voorschriften 10/12/2012
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde Tentamen Golven & Optica 3AA70 Dinsdag 23 juni 2009 van 14.00 tot 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 vraagstukken en 5 pagina s met
Nadere informatieFotograferen en beeldbewerken van een totale zonsverduistering. A. van Kranenburg
Fotograferen en beeldbewerken van een totale zonsverduistering A. van Kranenburg Zonsverduistering: meest spectaculaire astronomische bezienswaardigheid! Ik heb er 4 opgezocht over de hele wereld: - 11
Nadere informatieInleiding Astrofysica Tentamen 2009/2010: antwoorden
Inleiding Astrofysica Tentamen 2009/200: antwoorden December 2, 2009. Begrippen, vergelijkingen, astronomische getallen a. Zie Kutner 0.3 b. Zie Kutner 23.5 c. Zie Kutner 4.2.6 d. Zie Kutner 6.5 e. Zie
Nadere informatieTENTAMEN INLEIDING ASTROFYSICA WOENSDAG 15 DECEMBER,
Tentamen Inleiding Astrofysica Pagina 1 uit 8 TENTAMEN INLEIDING ASTROFYSICA WOENSDAG 15 DECEMBER, 14.00-17.00 LEES ONDERSTAANDE INFORMATIE GOED DOOR: DIT TENTAMEN OMVAT VIER OPGAVES OPGAVE 1: 2.0 PUNTEN
Nadere informatieBahtinov maskers als optische schuifmaat? Teus Tukker, Ferry Zijp
Bahtinov maskers als optische schuifmaat? Teus Tukker, Ferry Zijp Onderwerpen Wie zijn wij? Kleine selectie van onze astrofoto s Geschiedenis van het Bahtinov masker Hoe ziet een sterafbeelding er rond
Nadere informatieKeuzeopdracht natuurkunde voor 5/6vwo
Exoplaneten Keuzeopdracht natuurkunde voor 5/6vwo Een verdiepende keuzeopdracht over het waarnemen van exoplaneten Voorkennis: gravitatiekracht, cirkelbanen, spectra (afhankelijk van keuze) Inleiding Al
Nadere informatiePROJECT 1: Kinematics of a four-bar mechanism
KINEMATICA EN DYNAMICA VAN MECHANISMEN PROJECT 1: Kinematics of a four-bar mechanism Lien De Dijn en Celine Carbonez 3 e bachelor in de Ingenieurswetenschappen: Werktuigkunde-Elektrotechniek Prof. Dr.
Nadere informatieMasterclass: advanced statistics. Bianca de Greef Sander van Kuijk Afdeling KEMTA
Masterclass: advanced statistics Bianca de Greef Sander van Kuijk Afdeling KEMTA Inhoud Masterclass Deel 1 (theorie): Achtergrond regressie Deel 2 (voorbeeld): Keuzes Output Model Model Dependent variable
Nadere informatieCAMS Meteorennetwerk. Luc Gobin
CAMS Meteorennetwerk Luc Gobin 28-09-2017 Principe van een simultane opname Richtpunten [Oberon Boechout] Waarnemingsplaats Quasar Oostende 10 km rijden Waarnemen anno 80 warm ingeduffeld tijdens specifieke
Nadere informatieInleiding Astrofysica College 3 10 oktober Ignas Snellen
Inleiding Astrofysica College 3 10 oktober 2016 15.45 17.30 Ignas Snellen Straling, energie en flux Astrofysica: licht, atomen en energie Zwartlichaamstralers (black body) Stralingswetten Een object dat
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Als je op een heldere nacht op een donkere plek naar de sterrenhemel kijkt, zie je honderden sterren. Als je vaker kijkt, valt het op dat sommige sterren zich verplaatsen langs
Nadere informatieHOE VIND JE EXOPLANETEN?
LESBRIEF GEEF STERRENKUNDE DE RUIMTE! ZOEKTOCHT EXOPLANETEN Deze NOVAlab-oefening gaat over een van de manieren om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen. De oefening is geschikt voor de bovenbouw
Nadere informatieNatuurkunde Olympiade 2018 UITWERKING
Natuurkunde Olympiade 2018 UITWERKING Onderdeel A: Blackbox Vanwege de vier restricties geldt dat er geen parallelle schakelingen gemeten kunnen worden. Tussen 2 aansluitpunten kan dus 1 weerstand dan
Nadere informatieLichtkracht = flux (4π D 2 ) Massa = (snelheid) 2 (baanstraal) / G. Diameter = hoekdiameter D. (Temperatuur) 4 = lichtkracht / oppervlakte / σ
Fundamentele meting: afstanden Lichtkracht = flux (4π D 2 ) Massa = (snelheid) 2 (baanstraal) / G (voor een baan om een ster) Diameter = hoekdiameter D (Temperatuur) 4 = lichtkracht / oppervlakte / σ AFSTANDEN
Nadere informatieAstrofotografie: tips en trucs. 30 sept 2011 Vereniging Christiaan Huygens
Astrofotografie: tips en trucs 30 sept 2011 Vereniging Christiaan Huygens Hoe te beginnen? Hoe verder? Wat wil je fotograferen? Wat voor telescoop/montering gebruik je? Hoeveel tijd wil je investeren?
Nadere informatieConfiguratie Temperatuurlogger
Configuratie Temperatuurlogger Lascar 1 Tinbergenlaan 1 3401 MT IJsselstein Postbus 46 3400 AA IJsselstein T 030 281 44 11 F 030 281 44 44 E algemeen@spruyt-hillen.nl Configuratie temperatuurlogger EL-USB-2-LCD:
Nadere informatiePraktische Sterrenkunde
Praktische Sterrenkunde Vandaag 1. Verkenning van de sterrenhemel 21 september 2015 Korte introductie Praktische Sterrenkunde Verkenning van de sterrenhemel Coördinaten t.o.v. de waarnemer: azimuth en
Nadere informatieVraag Antwoord Scores. Opmerking Voor elk fout of ontbrekend getal één scorepunt aftrekken tot een maximum van drie scorepunten.
Beoordelingsmodel VMBO KB 00-II Vraag Antwoord Scores Blikken stapelen maximumscore 3 aantal lagen a 3 4 5 6 7 8 9 totaal aantal blikken b 3 6 0 5 8 36 45 Voor elk fout ontbrekend getal één scorepunt aftrekken
Nadere informatieSterrenkunde practicumverslag De thuisproef
Sterrenkunde practicumverslag De thuisproef Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 Sterrenkunde 1 Natuur- & Sterrenkunde December 07 0 Het bestuderen van sterren is al eeuwen oud. De Egyptenaren gebruikte de
Nadere informatieSchijnbare helderheid, afstandsbepaling en absolute helderheid van sterren.
Schijnbare helderheid, afstandsbepaling en absolute helderheid van sterren. Helderheid van sterren: Magnitude als maat - een 2000 jaar oud idee, maar nog steeds in gebruik! Magnitude van sterren Als we
Nadere informatieVIER JAAR HEMELHELDERHEID METINGEN IN UTRECHT
VIER JAAR HEMELHELDERHEID METINGEN IN UTRECHT Er staat sinds augustus 2009 een meter om de nachtelijke hoeveelheid licht te meten op het dak van een woonboot in Utrecht. het is een SQM_EL van de firma
Nadere informatieBeknopte handleiding SQ Vieuw software
Beknopte handleiding SQ Vieuw software Het startscherm met de verschillende opties: - Logger Set-up : het programmeren van de datalogger naar een gewenste configuratie - Download Data: het halen van data
Nadere informatieWaarneming van de secundaire transit van WASP-103 b. 31 Maart Ewout Beukers, Frouke Kruijssen, Lennert Prins, Queeny van der Spek, Elger Vlieg
Waarneming van de secundaire transit van WASP-103 b 31 Maart 2014 Ewout Beukers, Frouke Kruijssen, Lennert Prins, Queeny van der Spek, Elger Vlieg Abstract Very Hot Jupiters spelen een belangrijke rol
Nadere informatieKomeet Holmes verrast
AMATEURS ACTIEF Gilbert Peeters en Alex Scholten Komeet Holmes verrast In de ochtenduren van 24 oktober meldden amateurs de onverwachte uitbarsting van de kort-periodieke komeet 17P/Holmes. Binnen enkele
Nadere informatieHertentamen Inleiding Astrofysica 19 December 2015,
Hertentamen Inleiding Astrofysica 19 December 2015, 14.00-17.00 Let op lees onderstaande goed door! *) Dit tentamen omvat 4 opdrachten. De eerste opdracht bestaat uit tien individuele kennisvragen. Deze
Nadere informatieInleiding tot de Elektrotechniek. Inleidingspracticum
Inleiding tot de Elektrotechniek Inleidingspracticum 1 Overzicht Oscilloscoop Experimenteerbord Multimeter Functiegenerator 2 De Oscilloscoop: Algemene Werking v(tijd) tijd De oscilloscoop zal het periodieke
Nadere informatieTE TAME I LEIDI G ASTROFYSICA WOE SDAG 6 FEBRUARI 2013,
TE TAME I LEIDI G ASTROFYSICA WOE SDAG 6 FEBRUARI 2013, 14.00-17.00 LEES O DERSTAA DE GOED DOOR: DIT TE TAME OMVAT VIER OPGAVES OPGAVE 1: 2.5 PU TE OPGAVE 2: 2.5 PU TE OPGAVE 3: 2.5 PU TE OPGAVE 4: 2.5
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november keer beoordeeld. Natuurkunde. De Dierenriem
Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november 2001 6,5 79 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De Dierenriem Er is veel onderzoek gedaan aan het ontstaan van de dierenriem. Eén van de theorieën wijst
Nadere informatieFotografie Basiskennis! 13 september 2005 Door Augustijn Buelens & Jeff Ceuppens
Fotografie Basiskennis! 13 september 2005 Door Augustijn Buelens & Jeff Ceuppens Fotografie de basiskennis! Waarom? Analoog of digitaal blijft gelijk! Basiskennis is onontbeerlijk! Beter inzicht in wat
Nadere informatieJeroen ter Huurne Algemeen Directeur Collin Crowdfund 30 april 2015
PowerPoint heeft het automatisch downloaden van deze externe afbeelding niet toegestaan om om te voorkomen dat uw privacy in het gevaar komt. U kunt de afbeelding alsnog downloaden en weergeven door op
Nadere informatieSmalbandfotografie met een DSLR. Maar is dat inderdaad zo?
Smalbandfotografie met een DSLR Is dat haalbaar?? Meest gehoorde reacties ; Is weinig zinvol. Want door de Bayermatrix wordt dit zodanig gehinderd dat het weinig zal opleveren. Door deze matrix zal slechts
Nadere informatieHOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse
HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse 1. Netwerkanalyse situering analyseren van het netwerk = achterhalen van werking, gegeven de opbouw 2 methoden manuele methode = reductie tot Thévenin- of Norton-circuit zeer
Nadere informatieInleveren opdrachten en eisen verslag
PLANETENSTELSELS - COMPUTERPRACTICUM 3 Inleveren opdrachten en eisen verslag Integraal onderdeel van het college Planetenstelsels zijn de computer practica en werkcolleges. In deze korte handleiding hebben
Nadere informatieHDR: de digitale Ansel Adams
HDR: de digitale Ansel Adams In bepaalde (vaak Duitse) fotokringen is een nieuwe trend gaande: HDR-fotografie. HDR staat voor High Dynamic Range: een groot dynamisch bereik. HDR is de digitale tegenhanger
Nadere informatiemaksutov telescoop Maksutov telescoop
maksutov telescoop Maksutov telescoop Deze blogpost gaat over de techniek van de Maksutov telescoop via een review van de National Geographic 90/1250 goto telescoop. Lenzen of spiegel? Grofweg onderscheiden
Nadere informatieMeten en experimenteren
Meten en experimenteren Statistische verwerking van gegevens Een korte inleiding 3 oktober 006 Deel I Toevallige veranderlijken Steekproef Beschrijving van gegevens Histogram Gemiddelde en standaarddeviatie
Nadere informatieVoorbeeld B.V. THERMOGRAFISCH RAPPORT
Voorbeeld B.V. THERMOGRAFISCH RAPPORT Auteursrecht Het auteursrecht van dit document berust bij Raak Energie advies gevestigd te s Hertogenbosch. Ontvangers dienen schriftelijke toestemming te hebben van
Nadere informatieDeel 1. Wat is HDR fotografie?.
Deel 1. Wat is HDR fotografie?. Inleiding. Met het intrede van de digitale fotografie is ook de beeldbewerkingsoftware in een stroomversnelling geraakt. Eén van de meest recente ontwikkelingen is de High
Nadere informatieHoe een hoepelzonnewijzer correct opstellen? (Willy Ory)
Hoe een hoepelzonnewijzer correct opstellen? (Willy Ory) Heel wat tuinzonnewijzers staan slecht opgesteld. Dikwijls zijn zulke ornamenten gekocht in tuincentra of ergens in het buitenland tijdens een vakantietrip,
Nadere informatieClose-up Techniek avond. Filmen met fotocamera
Close-up Techniek avond Filmen met fotocamera Beelden van toen 35 mm kleinbeeld film 8 mm film Geschiedenis Camcorder 1995 Digitale video band 1983 Analoge Videoband 2000 Flash memory Traditioneel Alternatieve
Nadere informatieAuteur boek: Vera Lukassen Titel boek: Excel Beginners 2013. 2011, Serasta Uitgegeven in eigen beheer info@serasta.nl Eerste druk: mei 2013
Auteur boek: Vera Lukassen Titel boek: Excel Beginners 2013 2011, Serasta Uitgegeven in eigen beheer info@serasta.nl Eerste druk: mei 2013 ISBN: 978-90-817910-8-3 Dit boek is gedrukt op een papiersoort
Nadere informatieHOVO cursus Kosmologie
HOVO cursus Kosmologie Voorjaar 2011 prof.dr. Paul Groot dr. Gijs Nelemans Afdeling Sterrenkunde, Radboud Universiteit Nijmegen HOVO cursus Kosmologie Overzicht van de cursus: 17/1 Groot Historische inleiding
Nadere informatieGevorderde onderwerpen
Hoofdstuk 5 Gevorderde onderwerpen Doelstellingen 1. Weten wat M-cirkels voorstellen en de functie ervan begrijpen 2. Bodediagram van een algemene transfertfunctie kunnen tekenen 3. Begrijpen dat een regelaar
Nadere informatievoor hoge resolutie astrofotografie
voor hoge resolutie astrofotografie 1: hoe komt de kleurinformatie tot stand bij digitale fotografie 2: bouw van de camera 3: resultaten Hoe komt de kleurinformatie tot stand? De pixels van een ccd zijn
Nadere informatieAstronomische Technieken Hovo Cursus Prof.dr. Paul Groot (RU) Dr. Gijs Nelemans (RU)
Astronomische Technieken Hovo Cursus 2010 Prof.dr. Paul Groot (RU) Dr. Gijs Nelemans (RU) Opbouw van de cursus 15/3: 22/3: 12/4: 19/4: 26/4: 3/5: - Berichten uit de ruimte - Ontvangers op Aarde Paul Groot
Nadere informatieKleurencode van weerstanden.
Kleurencode van weerstanden. x1 x2 x3 n t TC R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t% +/- TC 1 Kleurencode van weerstanden. R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t [%] +/- TC [ppm] x n t TC x n t TC zilver - -2 10 goud - -1 5 Zwart
Nadere informatieUitwerkingen Tentamen Optica
Uitwerkingen Tentamen Optica februari 006 De volgende uitwerkingen zijn mogelijke manieren van oplossen, maar niet noodzakelijk de enige. Opgave a) Voor geluidsgolven geldt net als voor lichtgolven n m
Nadere informatieMONITORING OPSTELLING
MONITORING OPSTELLING De meters hangen aan de zijkant van een woonboot in Utrecht. Utrecht ligt in het midden van het land en is een stad van 300.000 inwoners. De locatie is aangegeven op een DSMP kaart
Nadere informatieWateranalyse. NANOCOLOR Spectrofotometer met geïntegreerde troebelheidcontrole. Maximale meetzekerheid MACHEREY-NAGEL. www.mn-net.
Wateranalyse NANOCOLOR Spectrofotometer met geïntegreerde troebelheidcontrole Maximale meetzekerheid MACHEREY-NAGEL Automatische troebelheidcontrole Troebelheid een bron van meetfouten in de fotometrie
Nadere informatieSnel aan de slag met de Mini Squirrel datalogger
Snel aan de slag met de Mini Squirrel datalogger Datalogger type: MS47 MS47 Mini Squirrel datalogger is een datalogger voor het controleren van het binnenklimaat op de volgende parameters: Relatieve vochtigheid,
Nadere informatieVisueel waarnemen: de zichtbaarheid van uitgebreide deepskyobjecten (door Jan van Gastel)
Visueel waarnemen: de zichtbaarheid van uitgebreide deepskyobjecten (door Jan van Gastel) 1. Inleiding In het eerste artikel over de zichtbaarheid van deepskyobjecten hebben we vooral gesproken over de
Nadere informatie4) Geef een naam aan de meteruitgang, in ons voorbeeld is dit Elektriciteitsmeter. Klik vervolgens op de knop Voltooien.
Configuratie meters In de System manager heeft men de mogelijkheid om meters te configureren. Dit kunnen energie, water en gasmeters zijn. De enige voorwaarde die aan deze meters gekoppeld zijn is dat
Nadere informatieSTERREN EN MELKWEGSTELSELS
STERREN EN MELKWEGSTELSELS 5. Piet van der Kruit Kapteyn Astronomical Institute University of Groningen the Netherlands Voorjaar 2007 Outline Differentiële rotatie Massavedeling Ons Melkwegstelsel ontleent
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Inhoud van de les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Komeet Wirtanen Sterrenhemel waarnemen Telescopen Komeet Wirtanen
Nadere informatie