Beleggingsovertuigingen
|
|
- Alfons Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beleggingsovertuigingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie 13 januari 2015
2 Beleggingsovertuigingen Een beleggingsovertuiging is kortweg de perceptie van het pensioenfonds van de financiële markt en hoe het fonds waarde kan toevoegen voor haar deelnemers door middel van een efficiënte beleggingsorganisatie. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie (bpf Dranken) heeft er voor gekozen de discussie te voeren over haar Beleggingsovertuigingen en deze vast te leggen in dit document. Beleggingsovertuigingen hebben betrekking op: Werking financiële markten Context van het fonds Efficiënte uitbesteding van taken in beleggingsproces De uitkomsten inzake de Beleggingsovertuigingen bepalen de inrichting van de organisatie en dus de wijze van uitbesteding. De voordelen van het concretiseren en vastleggen van de overtuigingen van het fonds zijn dat er heldere richtlijnen komen voor onderdelen in het beleggingsproces van portefeuille samenstelling tot uitbesteding en monitoring. De richtlijnen zorgen voor een consequente besluitvorming en daardoor ook heldere communicatie over het beleid, zowel binnen het bestuur als richting deelnemers. Uiteindelijk vormen de Beleggingsovertuigingen een onderbouwing voor de focus van te besteden tijd en middelen op onderdelen van de beleggingsorganisatie. In het figuur hiernaast is schematisch de waardeketen van het pensioenfonds weergegeven. Blauwdruk organisatie ALM SAA TAA Actief/passief Portefeuilleconstructie Managerselectie Overlays Portefeuille implementatie Portefeuille monitoring Reporting De waardeketen bestaat uit een aantal onderdelen. Deze onderdelen worden hieronder besproken. 1. Beleggingsovertuigingen: Deze overtuigingen vormen de onderbouwing voor de strategische focus van het fonds ten aanzien van de waardeketen en worden in dit document neergelegd. 2. ALM: Het uitvoeren van een studie waarbij scenario s doorgerekend worden ten aanzien van zowel de beleggingen als verplichtingen teneinde het gewenste beleggingsbeleid en/of financierings- en indexatiebeleid te kiezen. 3. SAA: De strategische asset allocatie van het fonds, het geheel van normen, bandbreedtes en gekozen benchmarks die het uitgangspunt vormen voor de berekening van de totale (samengestelde) benchmark voor het fonds. 4. TAA: De keuze van de beheerder om de feitelijke asset allocatie af te laten wijken van die van de normweging van de benchmark binnen de totale bandbreedte. 5. Portefeuilleconstructie: Het proces om te komen tot de feitelijke verdeling van de portefeuille over beleggingscategorieën en binnen categorieën. 6. Managerselectie en overlays: De keuze voor actief versus passief beheer en vervolgens de keuze voor de vermogensbeheerder die het mandaat uitvoert. 7. Portefeuille implementatie. Nu de portefeuille is bepaald en de aanbieders zijn gekozen kan tot belegging worden overgegaan. 8. Portefeuille monitoring en rapportage. Het rapporteren over de portefeuille en het monitoren of de portefeuille in overeenstemming is met de doelstellingen en richtlijnen. Indien dat niet het geval is zal de waardeketen (deels) weer doorlopen worden om aanpassingen door te voeren. 1
3 Dat kan ertoe leiden dat een andere aanbieder wordt gekozen of dat de SAA mix wordt bijgesteld. Door middel van het vaststellen van de beleggingsovertuigingen zal elk pensioenfonds zijn eigen invulling van de keten kiezen. In het gedeelte hieronder vindt u een concepttekst op basis van uw invulling van de vragenlijsten. Waar relevant hebben we de scores van de vragenlijsten opgenomen. Donkergroen is volledig mee eens, lichtgroen is gedeeltelijk mee eens, lichtrood is gedeeltelijk mee oneens en donkerrood is volledig mee oneens. Risicohouding Het balansrisico is het belangrijkste risico voor Bpf Dranken. Risico op daling van de dekkingsgraad is hierbij de belangrijkste factor. Inrichting: Het risicomanagement dient voornamelijk gericht te zijn op balansrisico. Deelnemers zouden een stem moeten hebben in het formuleren van de risk-appetite van het fonds. Inrichting: Deelnemers hun stem laten horen via een risicobereidheidsonderzoek. Op het moment dat er een risicobereidheidsonderzoek is gedaan, zullen de beleggingen bekeken worden aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek. Het fonds heeft de voorkeur voor een defensiever beleggingsbeleid omdat daardoor de consistentie voor indexatietoezegging beter wordt, echter er mag geen verlies zijn van herstelcapaciteit. Vast versus dynamisch beleid Het beleggingsbeleid van een pensioenfonds kan een vaste of dynamische vorm aannemen. Bij een vast beleid is de risicoperceptie van het fonds onafhankelijk van de huidige dekkingsgraad en marktsituatie. Het fonds houdt zowel bij een hoge als bij een lage dekkingsgraad dezelfde asset mix of risiconiveau. Bij een dynamisch beleid varieert het risicokader met fonds- en marktomstandigheden. De portefeuille wordt aangepast als vooraf bepaalde grenzen worden bereikt (triggers). De asset mix wordt dan afhankelijk van een trigger, bijvoorbeeld de dekkingsgraad. Bij een dynamisch beleid kan zowel een boven- als ondergrens worden vastgesteld. In geval van een ondergrens is bij een slechtere financiële positie minder ruimte om risico te nemen. Bij een bovengrens (hoge dekkingsgraad) kan het risicoprofiel naar beneden worden bijgesteld omdat er dan geen motivatie meer is om risico te nemen. Een dynamische asset allocatie is wel aantrekkelijk voor het fonds want het voorkomt dat er gekort gaat worden op de opgebouwde rechten. Het voorkomen van afstempelen is voor de deelnemers van het fonds belangrijk. 2
4 Risicomanagement zou gestoeld moeten zijn op een kritische ondergrens van de dekkingsgraad. Het fonds is het er niet over eens of er in moet worden ingegrepen als de kritische ondergrens van de portefeuille in zicht komt. Inrichting: Een ondergrens zal mee worden genomen in de aankomende ALM studie. Het risicoprofiel zou naar beneden moeten worden bijgesteld in geval van een hoge dekkingsgraad (>VEV), aangezien er dan geen motivatie is om risico te nemen. De dekkingsgraad zou dan op een hoog niveau vastgeklikt worden. Inrichting: Een bovengrens zal mee worden genomen in de aankomende ALM studie. Asset mix De beleggingsstrategie zou afgestemd moeten zijn op het risicoprofiel van het pensioenfonds, dat onder andere is gebaseerd op de verplichtingenstructuur van het fonds, de inzetbaarheid van het premie-instrument, de rendementsverwachtingen en het indexatiebeleid. Inrichting: Startpunt van de vaststelling van de beleggingsstrategie is de bepaling van de asset mix. In de huidige situatie is voldoende stilgestaan bij de verschillende beleggingscategorieën en de onderliggende risico s van deze categorieën. Het fonds is van mening dat zakelijke waarden het qua rendement beter doen dan beleggingen met een laag risico zoals swaps over de lange termijn maar wel met een hoger risico. Het fonds is het erover eens dat meerdere vermogensbeheerders met verschillende stijlen het risico reduceert. Het fonds staat open voor vermogensbeheerders met verschillende stijlen maar dan moet de vermogensbeheerder wel zijn meerwaarde bewijzen. Het fonds staat negatief tegenover het gebruik van minder transparante beleggingen. Voor het fonds is transparantie van beleggingen en strategieën een noodzakelijke voorwaarde. Transparantie weegt zwaarder dan een beter verwacht rendement ongeacht of de belegging beursgenoteerd is of niet. Inrichting: Alleen beleggen in beleggingen die voor het fonds volledig inzichtelijk zijn. Een fonds kan met haar korte termijn visie inspelen op korte termijn rente- of valutaontwikkelingen. Inrichting: Bpf Dranken heeft op dit moment een passief rente-afdekkingsbeleid en een passief valuta-afdekkingsbeleid. Het is de taak van de vermogensbeheerder om, waar mogelijk, middels hun portefeuille beleid in te spelen op korte termijn marktontwikkelingen. Inrichting: F&C hanteert een actief beleggingsbeleid (met uitzondering van de LDI portefeuille en de Long Duration Bonds portefeuille) en heeft de mogelijkheid om binnen de bestaande richtlijnen in te spelen op korte termijn marktontwikkelingen. State Street heeft een passief beleid en volgt de marktindex. Het is het fonds niet duidelijk hoe alternatieve beleggingen (niet zijnde vastgoed) zijn samengesteld en welke risico's zij met zich mee nemen. Ook is het fonds is er niet over eens of 3
5 alternatieve beleggingen een meerwaarde opleveren in het kader van risicoreductie en verhoogd verwacht rendement. Inrichting: Niet beleggen in alternatieve beleggingen. Vastgoed valt niet onder alternatieve beleggingen. Het fonds is het er niet mee eens dat beleggen met geleend geld dan wel het aangaan van derivaten contracten zonder doen van initiële storting (leverage) de lange termijn verwachte rendementen positief beïnvloeden en past binnen het beleid. Inrichting: Derivaten dienen alleen gebruikt te worden voor het afdekken van het rente- en valutarisico en bij het krijgen van exposure naar bepaalde markten. Leverage wordt door Bpf Dranken niet uitgesloten maar moet wel aan bepaalde eisen voldoen op totaalniveau. Bpf Dranken zal hier beleid voor formuleren. Voor het fonds is het duidelijk hoe direct vastgoed beleggingen zijn samengesteld en welke risico s er binnen die beleggingen genomen worden. Ook is het fonds het erover eens dat gebruik van geleend geld (leverage) bij direct vastgoed moet worden vermeden. De mening van het fonds is dat direct vastgoed beleggingen een meerwaarde opleveren in het kader van risicoreductie en niet in het kader van verhoogd verwacht rendement. Inrichting: Er wordt belegd in vastgoed aangezien dit meerwaarde levert in het kader van risicoreductie. Beleggingen met een beperkte liquiditeit zoals vastgoed worden niet uitgesloten maar moeten wel aan bepaalde eisen voldoen op totaalniveau. Bpf Dranken zal hier beleid voor formuleren. Actief versus passief beleggen Actief beheer is gericht op het behalen van een hoger rendement dan een benchmark, door de portefeuille anders samen te stellen dan de benchmark. Passief beheer is gericht op het behalen van het benchmarkrendement door middel van een efficiënte replicatie van de benchmark. De keuze van de index is de belangrijkste actieve keuze voor passief beheer. De belangrijkste beleggingscategorieën zijn zowel actief als passief verkrijgbaar. Actief beheer leidt tot hogere eisen aan het risicomanagement en deskundigheid van het Bestuur/BC. Bpf Dranken is het erover eens dat passief beheer de default optie tenzij kan worden aangetoond dat actief beheer na kosten en na het extra risico een betere oplossing vorm. Inrichting: Het fonds kiest voor een passief, tenzij benadering waarbij het uitgangspunt passief beheer is. Indien actief beheer aantoonbaar meerwaarde biedt na rekening te houden met de hogere fee, het hogere risico en de additionele governance eisen van actief beheer kan gekozen worden voor een zekere mate van actief beheer. Bpf Dranken is het erover eens dat kosten voor vermogensbeheer een belangrijke rol spelen bij de invulling van de portefeuille. Het toevoegen van een extra beheerder moet duidelijke voordelen bieden boven het onderbrengen van een beleggingscategorie bij een bestaande beheerder. 4
6 Vormgeving en Beleggingsovertuigingen Bpf Dranken is het erover eens dat het uitbesteden van vermogensbeheer de beleggingsresultaten ten goede komt. De complexiteit van het beleggen moet afgestemd zijn op het kennisniveau van het Bestuur/BC. Om de complexiteit van het beleggen te kunnen vergroten, moet het Bestuur/BC meer tijd besteden om zich voor te bereiden teneinde zelf op voldoende niveau hierover te kunnen discussiëren en oordelen. Zowel het Bestuur als de Beleggingscommissie dient inhoudelijk goed op de hoogte te zijn van de beleggingen. Het Bestuur blijft eindverantwoordelijk maar hoeft niet gedetailleerd van alle ontwikkelingen en opties op beleggingsbeleid op de hoogte te zijn. De taakverdeling tussen BC en Bestuur is helder. Deze taakverdeling zal periodiek worden geëvalueerd en waar nodig worden aangepast. Hier zal nog beleid voor worden geformuleerd. Ten aanzien van de tijdsbesteding evalueert Bpf Dranken in 2015 of er behoefte is de huidige tijdsbesteding uit te breiden, hetzij door meer fysieke vergaderingen te plannen dan wel efficiënter gebruik van de tijd bijvoorbeeld via een aanvulling door conference calls en/of s. Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Bpf Dranken heeft een discussie gevoerd over het beleid inzake Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB). MVB is een breed terrein met veel verschillende optie: van volledig maatwerk tot de meer gestandaardiseerde MVB oplossingen die onderdeel uitmaken van de beleggingsfondsen van vermogensbeheerders. De volgende onderverdeling sluit aan bij de praktijk. 1. Stemmen op de aandeelhoudersvergadering: hier kan de aandeelhouder stemmen voor plannen die duurzaam zijn. 2. Engagement: actief de directie van de onderneming benaderen om maatschappelijke thema s onder de aandacht te brengen. 3. Uitsluitingen: niet beleggen in ondernemingen die bepaalde maatschappelijk verantwoorde criteria schenden. Ik doe het slechte niet. 4. Best-in-class: Alleen beleggen in ondernemingen die per sector het beste scoren op duurzame selectiecriteria. Ik doe het goede wel. Voorbeeld: alleen beleggen in computerproducenten met een recycleprogramma. 5. Thema beleggen: Alleen beleggen in sectoren of ondernemingen die actief bijdragen aan een duurzame ontwikkeling. Voorbeeld: microkrediet en schone energiebronnen. Volledig maatwerk ten aanzien van MVB is aanzienlijk duurder dan gebruik te maken van het stembeleid, engagement en uitsluitingenbeleid dat onderdeel uitmaakt van de beleggingsfondsen van vermogensbeheerders. Bpf Dranken kiest mede vanuit de grootte van het fonds voor een kostenefficiënte aanpak door zoveel mogelijk gebruik te maken van gestandaardiseerde oplossingen. De mening van deelnemers ten aanzien van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen is belangrijk en is input voor de beleidsbepaling. Daarnaast dient MVB zich te richten op het uitsluiten van een beperkte groep 5
7 ondernemingen die ethische normen en waarden overtreden (bijv. clusterbomfabrikanten en kinderarbeid). Tevens betekent MVB voor Bpf Dranken het aangaan van de discussie met de ondernemingen in de portefeuille op het terrein van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (engagement). Tenslotte is een noodzakelijke voorwaarde voor Bpf Dranken bij de selectie van vermogensbeheerders dat de beheerder de UNPRI (UN Principles for Responsible Investment, heeft ondertekend. De overtuigingen van Bpf Dranken op dit terrein zullen worden vergeleken met de uitkomsten van het risicobereidheidsonderzoek van de deelnemers. Het Bestuur kan op basis van deze analyse besluiten om het beleid aan te passen. Uitbesteding en Governance Het Bestuur/BC dient in staat te zijn de beleggingen qua strategie en risico te doorgronden. Het Bestuur moet in staat zijn daar verantwoording over af te leggen. Het Bestuur wenst niet op méér afstand gezet te worden ten aanzien van het beleggingsbeleid. Het is dan ook niet wenselijk om de portefeuille uit te besteden aan een externe (fiduciaire) partij als dat leidt tot een lagere betrokkenheid van het Bestuur bij de aansturing van de portefeuille. Het Bestuur en BC zijn in control en hebben inzicht in de beleggingsportefeuille. Er vindt binnen de BC monitoring plaats van de beleggingsportefeuille versus het mandaat en bandbreedtes. Wanneer de beleggingsportefeuille niet aansluit met het mandaat is het helder welke acties door danwel het Bestuur als de BC worden ondernomen. Het Bestuur beschikt desgewenst over alle benodigde informatie om de contracten met externe partijen periodiek te kunnen evalueren. Evaluaties van externe partijen dienen plaats te vinden volgens een afgesproken schema en procedure. Bpf Dranken zal hier beleid voor formuleren. Contracten van externe partijen worden in beginsel extern juridisch getoetst en deze toetsing wordt opgeslagen in de administratie van het fonds. 6
Beleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie december 2016 Beleggingsovertuigingen Een beleggingsovertuiging is kortweg de perceptie van het pensioenfonds van de financiële
Nadere informatieVerklaring Beleggingsbeginselen
Verklaring Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Trespa April 2014 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Doelstellingen...5 Risicobereidheid...5 Beleggingsovertuigingen...6 Uitbesteding
Nadere informatie2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.
1. Inleiding Investment beliefs zijn de overtuigingen waarop Bpf MITT het beleggingsbeleid wil baseren. De investment beliefs zijn voor het pensioenfonds belangrijke uitgangspunten en dienen als kader
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken
Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen
Nadere informatieBeleggingsbeginselen. Inleiding Waarom een Verklaring Beleggingsbeginselen?
Beleggingsbeginselen Inleiding Waarom een Verklaring Beleggingsbeginselen? Voor een goed pensioen is het noodzakelijk om door middel van beleggen rendement te behalen om daarmee uitzicht te hebben op indexatie.
Nadere informatieVerklaring Beleggingsbeginselen
Verklaring Beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche Ingangsdatum 1 april 2016 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Doelstellingen...5 Risicobereidheid en risicohouding...5
Nadere informatieStrategisch Pensioenmanagement
Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen kring F
Verklaring beleggingsbeginselen kring F Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring F. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari
Nadere informatieBeleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
9-1-2018 Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten ESG-beleid Over dit document Dit document beschrijft het ESG-beleid (Environmental, Social en Governance) van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen kring J
Verklaring beleggingsbeginselen kring J Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring J. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari
Nadere informatieBeleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU
Beleggingsplan Stichting pensioenfonds VNU November 2014 Inleiding Het beleggingsplan behandelt de vastlegging van het strategisch beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds VNU (het fonds).het beleggingsplan
Nadere informatieInvestment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK
Investment beliefs 2017 Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Investment beliefs 2014...4 3. Investment beliefs 2017...6 2 1. Inleiding Tijdens de strategiedag
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Inleiding Deze Verklaring beleggingsbeginselen (verklaring) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie
Nadere informatieOnderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN
Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Inleiding Het beleggingsbeleid van de Stichting Cappital Premiepensioeninstelling (Cappital) is voor zowel de zekerheid als de betaalbaarheid van het pensioen van cruciaal
Nadere informatievoor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV).
REGLEMENT BELEGGINGSCOMMISSIE voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV). Artikel 1 Vaststelling en reikwijdte Dit reglement geeft, in aanvulling op de statuten,
Nadere informatieBeleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid
Beleggingsstatuut 1. Algemene Richtlijnen 1. Statutaire doelstelling De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Zij investeert in onderzoek naar harten vaatziekten in Nederland. Zij geeft hoogwaardige
Nadere informatieVoor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later
Vermogensbeheer Voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later Een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later. Dat is de belofte van uw pensioenfonds aan uw deelnemers. Verder gaan is nu zorgen voor
Nadere informatieInvestment beliefs. Vastgesteld door het Bestuur op 14 juni Juni 2018 Investment beliefs MPF Pagina 1 van 11
Investment beliefs Vastgesteld door het Bestuur op 14 juni 2018 Juni 2018 Investment beliefs MPF Pagina 1 van 11 Inleiding In een workshop van 23 februari 2018 hebben het bestuur van het Metro Pensioenfonds
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid 1 Versie Datum Door Status Omschrijving wijziging incl. aanleiding 1.0 17-01-2018 BVC Voorlopig 2 Inhoudsopgave
Nadere informatie2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.
Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen 1. Inleiding Op grond van de Europese pensioenfondsenrichtlijn zijn Nederlandse pensioenfondsen sinds 8 februari 2006 verplicht om een verklaring inzake de beleggingsbeginselen
Nadere informatie1. De fondsdoelstelling en de pensioenverplichtingen vormen bij het bepalen van het beleggingsbeleid het uitgangspunt voor Bpf Mitt
Investment Beliefs Bpf MITT Missie en doelstellingen. 1. De fondsdoelstelling en de pensioenverplichtingen vormen bij het bepalen van het beleggingsbeleid het uitgangspunt voor Bpf Mitt Bij het nemen van
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011
Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)
Nadere informatieSTICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN
STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,
Nadere informatieInformatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?
Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Welke principes vormen de basis voor het beleggingsbeleid en
Nadere informatieDe Verklaring wordt aan een deelnemer verstrekt als deze er om vraagt.
BIJLAGE C VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN 1. Inleiding 1.1 Achtergrond en doelstelling Artikel 145 van de Pensioenwet schrijft voor dat een pensioenfonds een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN)
Nadere informatieStichting Pensioenfonds DuPont Nederland. 1. Inleiding
Stichting Pensioenfonds DuPont Nederland 1. Inleiding Op grond van de Europese pensioenfondsenrichtlijn zijn Nederlandse pensioenfondsen sinds 8 februari 2006 verplicht om een verklaring inzake de beleggingsbeginselen
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen collectiviteitkring E-DC
Verklaring beleggingsbeginselen collectiviteitkring E-DC 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze beleggingsbeginselen geven beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van collectiviteitkring E-DC.
Nadere informatieInvestment beliefs. Uitgangspunten vermogensbeheer. bpfhibin.nl. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen
Investment beliefs bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen Uitgangspunten vermogensbeheer Milieu, maatschappij en corporate governance zijn belangrijk Inhoudsopgave
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN 18 JUNI 2012 INHOUD 1. Inleiding... 1 2. Organisatie... 2 2.1 Het fonds... 2 2.2 Organisatie... 2 2.3 Toeslagenbeleid... 3 3. Beleggingsbeleid... 4 3.1 Doel van het
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 1. Inleiding Ongeveer 2.000 personen hebben pensioenaanspraken opgebouwd bij Stichting Pensioenfonds Avery Dennison (in deze verklaring voortaan verder pensioenfonds
Nadere informatieToelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking
Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie oktober 2015 1 Inhoudsopgave Waarom belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatie1. De Consumentenbrief moet uiterlijk 1 juli aanstaande op uw website staan; en
TOELICHTING VOORAF In dit stuk hebben wij geprobeerd de vragen de beantwoorden die volgens de Consumentenbrief door een potentiele cliënt gesteld zouden moeten worden aan zijn beoogde vermogensbeheerder.
Nadere informatieVERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011
VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 1.1 Het beleggingsproces Het beleggingsproces vormt de randvoorwaarden
Nadere informatieStichting Pensioenfonds. voor. Verloskundigen
REGLEMENT BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen Datum: 8 oktober 2018 REGLEMENT BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE BEGRIPSBEPALINGEN Artikel 1 Waar in dit reglement aanduidingen
Nadere informatieMemo uitkomsten themaonderzoek Vermogensbeheer Zorgverzekeraars
Memo uitkomsten themaonderzoek Vermogensbeheer Zorgverzekeraars De Nederlandsche Bank (hierna: DNB) heeft in 2013 en 2014 bij meerdere zorgverzekeraars onderzoek gedaan naar het beleid en de beheersomgeving
Nadere informatieBELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen
BELEGGINGSSTATUUT Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de
Nadere informatie11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen
11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen
Nadere informatieVerklaring inzake Beleggingsbeginselen
Verklaring inzake Beleggingsbeginselen Goedgekeurd door het Bestuur op 18-09-2014 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Bezoekadres: Brugstraat 2, Almelo Correspondentieadres: Postbus 126, 7600
Nadere informatieBELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen
Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de kwaliteit van de
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft een samenvatting van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds Hoogovens (het fonds). Deze
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen BPF VLEP
Verklaring inzake beleggingsbeginselen BPF VLEP 1. Introductie 1.1. Inleiding Deze verklaring geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor Vlees,
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft een samenvatting van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds Hoogovens (het fonds). Deze
Nadere informatie1. Organisatie BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA. ABTN 2014 versie 21-3-2014 1. Stichting Pensioenfonds Achmea
BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN Introductie Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen (hierna: Verklaring) beschrijft op beknopte wijze de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van SPA.
Nadere informatieV e r k l a r i n g i n z a k e d e b e l e g g i n g s b e g i n s e l e n
V e r k l a r i n g i n z a k e d e b e l e g g i n g s b e g i n s e l e n Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Organisatie 4 2.1 Het fonds 4 2.2 Organisatie 4 2.3 Toeslagbeleid 4 3 Beleggingsbeleid 6 3.1 Doel
Nadere informatievan Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Bavaria van Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds Datum: 12-4-2017 Versie: 1 Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds is een handelsnaam van de Stichting
Nadere informatieConsumentenbrief inzake beleggingsbeleid van LG Partners BV De vragen èn antwoorden op een rijtje
Consumentenbrief inzake beleggingsbeleid van LG Partners BV De vragen èn antwoorden op een rijtje Januari 2018 2 Consumentenbrief beleggingsbeleid vragen en antwoorden Introductie In 2014 is een groot
Nadere informatieJaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen
Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft
Nadere informatieVerwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen
Verwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen 7 december 2016 Marc B.M. van Heel en Maarten Heikoop 7 december 2016 1 Inhoud 1.Project Beleggingskennis: waarom en waarom nu? 2.Profielen
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieDe leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)
Nadere informatieConsumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer
Consumentenbrief beleggingen van Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Introductie Een groot aantal brancheorganisaties waaronder DSI, DUFAS, NVB, VBA en VV&A hebben het initiatief genomen om Consumentenbrief
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG 1. Introductie 1.1. Inleiding De Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) beschrijft
Nadere informatieBeleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016
Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 I Inleiding De Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds (het Fonds ) heeft ten doel: (i) de financiele ondersteuning
Nadere informatieConsumentenbrief inzake beleggingsbeleid DoubleDividend Management B.V.
Consumentenbrief inzake beleggingsbeleid DoubleDividend Management B.V. Amsterdam, juni 2016 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen Pensioenfonds Vervoer versie april Verklaring inzake beleggingsbeginselen
1. Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1 1. Introductie 1.1 Inleiding De Verklaring inzake de beleggingsbeginselen beschrijft in het kort de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Pensioenfonds
Nadere informatieSTANDAARDPENSIOENFONDS
STANDAARDPENSIOENFONDS Alternatieve oplossing voor het continuïteitsvraagstuk 1 februari 2014 Toenemende druk bij pensioenfondsen FD 20-3-2013 2 Het continuïteitsvraagstuk Continuïteitvraagstuk pensioenfondsen
Nadere informatieBeleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU
Beleggingsplan Stichting pensioenfonds VNU Januari 2017 Inleiding Het beleggingsplan behandelt de vastlegging van het strategisch beleggingsbeleid per jaar van Stichting Pensioenfonds VNU (het fonds).het
Nadere informatieBeleggingsprincipes. Juli 2013
Beleggingsprincipes Juli 2013 1 Inleiding en achtergrond Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Rijn- en Binnenvaart (hierna: ons pensioenfonds) belegt met een lange termijn horizon. Om het beleggingsbeleid
Nadere informatieAmsterdam, 9 oktober Verklaring inzake de beleggingsbeginselen
Amsterdam, 9 oktober 2018 Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Inleiding Achtergrond en doelstelling Pensioenfonds UWV heeft deze Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) opgesteld
Nadere informatieFiduciair Vermogensmanagement
Fiduciair Vermogensmanagement 2 Bank Oyens & Van Eeghen Bank Oyens & Van Eeghen is een professionele vermogensmanager die vanuit een onafhankelijke positie diensten levert aan vermogende particulieren,
Nadere informatieHet beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor
Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor Waarschijnlijk baseert u uw keuze voor een vermogensbeheerder op diverse gronden. Mogelijk heeft u binnen uw netwerk al goede berichten over ons vernomen.
Nadere informatiePensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen
Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:
Nadere informatie32.0039.15. Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleggingsbeginselen SPW
32.0039.15 Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleggingsbeginselen SPW 28 juni 2016 Inleiding Beleggingsbeginselen zijn de belangrijkste overtuigingen die ten grondslag liggen aan de strategie,
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen
STICHTING PENSIOENFONDS RECREATIE Mei 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Introductie 3 1. Doelstelling van het beleggingsbeleid 4 2. Organisatie en risicobeheerprocedures 5 3. Beleggingsbeginselen 7 Mei 2011 Pagina
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft
Nadere informatieBELEGGEN? BEREID U GOED VOOR
BELEGGEN? BEREID U GOED VOOR Heeft u plannen om te gaan beleggen? En overweegt u daarvoor een afspraak te maken met een vermogensbeheerder of heeft u dit al gedaan? Dan worden u bij het eerste gesprek
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Reglement beleggingscommissie
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Reglement beleggingscommissie Watson Wyatt Brans & Co. Investment Consulting April 2005 versie 7 juli 2005 Reglement beleggingscommissie Pf Ballast Nedam Hoofdstuk
Nadere informatieVerklaring van beleggingsbeginselen
Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt
Nadere informatieVerklaring Beleggingsbeginselen
03-03-2014 Verklaring Beleggingsbeginselen Strategische normportefeuille De strategische normportefeuille wordt jaarlijks geëvalueerd en is begin 2016 gewijzigd. Indien het Pensioenfonds gedurende het
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen. 1 Introductie
Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1 Introductie 1.1. Inleiding Dit document ( de Verklaring ) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van de Stichting Pensioenfonds Pensura (het fonds).
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst. 21 mei 2019
Deelnemersbijeenkomst 21 mei 2019 Uitslag verkiezing 2 Agenda 1) Opening 18:30 2) Verantwoording 2018 18:35-18:45 Henk Knol 3) Vermogensbeheer 18:45-19:15 René Starmans 4) Herstelplan / Korten? 19:15-1930
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieGovernance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár
Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár Jaarcongres Pensioenfederatie 16 mei 2017 14:30-15:15 15:20-16:05 Martin Mlynár 06 2113 8933 +41 76 397 4200 martin.mlynar@robeco.nl
Nadere informatieBijlage 1 - Verklaring inzake beleggingsbeginselen
Bijlage 1 - Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1. Inleiding Deze Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds.
Nadere informatieVerklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA
Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/- 100.000 aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN Waarom beleggen? Om de pensioenen betaalbaar te houden en liefst ook nog eens ieder jaar te kunnen beschermen tegen koopkrachtverlies, belegt ARCADIS Pensioenfonds
Nadere informatieOp welke beleggingsstrategie baseert de beleggingsonderneming haar dienstverlening? Antwoord:
Om beleggingsondernemingen goed met elkaar te vergelijken is o.a. inzicht in het beleggingsproces een belangrijke maatstaf. Door vragen te stellen over het beleggingsbeleid krijgt u een goed beeld van
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Pensioenfondsenkring 1
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Pensioenfondsenkring 1 Datum: 28 februari 2019 Versie: 1 Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds is een handelsnaam van de Stichting Achmea Algemeen
Nadere informatieBELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds Oncologie Holland. April 2015. Beleggingsstatuut SFOH 30 april 2015, pag. 1
BELEGGINGSSTATUUT Stichting Fonds Oncologie Holland April 2015 30 april 2015, pag. 1 Inhoudsopgave I Beleid.... 3 Algemeen 4 Hefbomen 4 Restricties....4 II Middelenverdeling......5 Strategische asset allocatie
Nadere informatieBeleggingsbeginselen
Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Versie april 2015 Deze Verklaring beleggingsbeginselen maakt onderdeel uit van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds en is aangepast
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen 2015-2018 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Brocacef Pensioenfonds ( De Stichting
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Inhoudsopgave 1 Beleggingsovertuigingen bpfbouw 1.1 Inleiding 1.2 Beleggingsovertuigingen t.a.v. Financiële Markten 1.3 Beleggingsovertuigingen t.a.v. de portefeuille en instrumenten
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf
Verklaring beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf Uitgave: 1 januari 2018 1 OVER HET WAAROM VAN DEZE VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN Uw pensioen
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen
Beleggingsovertuigingen Vastgesteld door de Raad van Toezicht op 12 oktober 2015 Beleggingsovertuigingen De beleggingsovertuigingen vormen de basis waarop het Prins Bernhard Cultuurfonds (hierna Cultuurfonds
Nadere informatieVERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN 1 januari 2018 (Enkel tekstueel gewijzigd ten opzichte van versie 1 april 2016 ) 1. Inleiding De Stichting Philips Pensioenfonds ( het Fonds ) is belast met de uitvoering
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Koninklijke Cosun I. Doelstelling Inleiding In artikel 145 van de Pensioenwet is opgenomen dat de Actuariële en bedrijfstechnische nota
Nadere informatieWorkshop Riskmanagement & Governance van beleggen VIIP congres. Amstelveen, 17 april 2012
Workshop Riskmanagement & Governance van beleggen VIIP congres Amstelveen, 17 april 2012 Agenda 1. Ontwikkelingen risicobeheersing beleggingen 2. DNB bevindingen en toezichtthema s 2012 3. Maatregelen
Nadere informatieTekst Nationaal regime MiFID. Bijlage. Toetstermen als bedoeld in artikel 36a, lid 2. toetsterm 1
ijlage Toetstermen als bedoeld in artikel 36a, lid 2 Nummer Termen T* toetsterm 1 Eindterm 5a: De personen zijn in staat met betrekking tot financiële instrumenten uit te leggen aan de consument waarom
Nadere informatieBijlage VI: Verklaring inzake de beleggingsbeginselen
Bijlage VI: Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 1. Inleiding Op grond van de Europese pensioenfondsenrichtlijn zijn Nederlandse pensioenfondsen sinds 8 februari 2006 verplicht om een verklaring inzake
Nadere informatieVoorwoord 13. Ten geleide 15. Over de auteurs 19. Deel 1 Het pensioensysteem in Nederland 23
Inhoud Voorwoord 13 Ten geleide 15 Over de auteurs 19 Deel 1 Het pensioensysteem in Nederland 23 1 Het pensioensysteem in Nederland 25 1.1 Inleiding 25 1.2 De historische context van pensioen 26 1.3 Pensioen
Nadere informatieArtikel 1. Reglement 1.1 Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN).
Artikel 1. Reglement 1.1 Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN). 1.2 Dit reglement kan worden gewijzigd bij besluit van het bestuur na afstemming met
Nadere informatieDNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011
DNB Pensioenseminar Parallelsessie Beleggingen 21 september 2011 Hoofdvragen I. Wat maakt iemand een goede bestuurder op het gebied van beleggingen? II. Wat verwacht u van de toezichthouder op het gebied
Nadere informatie