Dit verslag is opgesteld in toepassing van artikel 16 van de gecoördineerde wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de

Transcriptie

1 2014 ACTIVITEITEN V E R S L A G

2

3 Dit verslag is opgesteld in toepassing van artikel 16 van de gecoördineerde wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers en behandelt de periode van 1 januari tot 31 december Het vormt een synthese van de uitgevaardigde adviezen en de koninklijke besluiten die in het Belgisch Staatsblad zijn verschenen en alle taken en opdrachten die zijn uitgevoerd door de Kansspelcommissie en haar secretariaat. Dit verslag is goedgekeurd door de Kansspelcommissie tijdens de bijeenkomst van 1 april Het verslag kan ook worden geraadpleegd op de website:

4

5 INLEIDING WOORD VOORZITTER 8 1 VOORSTELLING KANSSPELCOMMISSIE 10 2 SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD Vergunningen A: Casino s Vergunningen B: Speelautomatenhallen Vergunningen C: Drankgelegenheden Vergunningen D: Personeel Vergunningen E: Herstellers en installateurs Vergunningen F: Weddenschappen Vergunningen G1: Mediaspelen Aanvullende vergunningen +: Internet Financiële aspecten Nationale Loterij 30 3 BESCHERMING VAN DE SPELERS Lijst van uitgesloten spelers Hulp en preventie 34 4 CONTROLES EN SANCTIES Controles Sancties 39 5 TECHNISCHE EVALUATIES DIENST METROLOGIE Goedkeuring van modellen Controles 42 6

6 6 WETGEVING EN JURISPRUDENTIE Reglementaire ontwikkelingen Europese ontwikkelingen Jurisprudentie Adviezen Rookverbod 49 7 SECRETARIAAT EN MIDDELEN Personeel Budget Informatica 54 8 SAMENWERKINGEN EN DEELNAMES 56 CONCLUSIE 58 BIJLAGEN (SAMENVATTINGEN ENGELS, DUITS) 60 PARLEMENTAIRE VRAGEN 64 CONTACT 66 INHOUDSTAFEL 7

7 INLEIDING WOORD VAN DE VOORZITTER 2014 was een verkiezingsjaar waarin een nieuwe regering met nieuwe sociaal-economische doelstellingen aantrad 1. Na deze regeringsdoelstellingen wordt in deze inleiding verder ingegaan op de kansen die een wetswijziging kan bieden om de grondslag te leggen voor een efficiënt, op zichzelf staand kansspelbeleid dat allesomvattend en maatschappelijk verantwoord is. Die wetswijziging moet een geloofwaardig antwoord bieden op de druk van de Europese Commissie die, onder leiding van voorzitter Barrosso en commissaris Barnier, voorstander leek te zijn van een doorgedreven liberalisering en zelfs een banalisering van kansspelen. Wat staat er in het regeerakkoord? In het hoofdstuk Justitie en economie (6.3.2.), zijn de regeringspartijen het volgende overeengekomen: De regering zal de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers herzien, met de bedoeling het aantal toegestane kansspelinrichtingen van Klasse I op te trekken tot 11. De regering zal een regeling uitwerken om internationale cruiseschepen, die uitgerust zijn met een casino en/of kansspelen, toe te laten om in onze territoriale wateren kansspelen of weddenschappen te exploiteren, tot op het moment waarop zij voor anker gaan (in de haven). Deze intentie biedt de kans om de kansspelwet te moderniseren en het kansspelenaanbod te beperken, rekening houdend met het nieuwe technologische, sociale en economische klimaat in België en daarbuiten. Deze nieuwe ontwikkelingen roepen vragen op bij de wijze waarop de openbare orde, de bestrijding van witwaspraktijken en de bescherming van de spelers het kunnen halen van de economische belangen. Het regeerakkoord geeft geen antwoorden op die vragen. Gaat het om een bocht van 180 ten aanzien van de principes die werden aangehouden sinds de wet van 7 mei 1999? Haalt de menselijke en sociale bescherming van de zwakke partij het op de economisch sterke partij? De relatie tussen het kansspelbeleid en dus de bescherming van de spelers en de marktwetten is veel nauwer dan ze op het eerste zicht lijkt. De economische activiteit heeft nood aan geloofwaardigheid, wil zij op legitieme wijze kunnen worden geëxploiteerd. Die geloofwaardigheid vloeit voort uit de stabiliteit van de regels en de controle ervan. Die moet voorkomen dat schandalen ontstaan, die slecht zijn voor zowel het imago van de staat als van de personen die actief zijn in de kansspelsector. Wanneer er streng wordt gecontroleerd, gaat de publieke opinie ervan uit dat het ingevoerde systeem goed is en dat het niet moet worden vervangen, maar hoogstens voor verbetering vatbaar is. 1 Regeerakkoord van 10 oktober

8 Opdat de regulering zou kunnen werken, is het ontoelaatbaar dat operatoren zelf de voor hen geldende regels bepalen. Er mag geen privémonopolie ontstaan. Het is aan de regulator om zijn stempel te drukken op een kansspelbeleid dat goed is voor zowel de economische actoren als voor de zwakke partijen. Uitzonderingen op dat beleid tasten het vertrouwen van de gecontroleerde operatoren aan. Die uitzonderingen banaliseren het kansspel en hypothekeren de regulering. De staat moet een structuur invoeren die ervoor zorgt dat bepaalde actoren de regulator niet in hun eigen voordeel kunnen gebruiken. Het systeem moet coherent zijn. Alle kansspeltypes moeten dan ook in het overheidsbeleid worden opgenomen. Als er uitzonderingen worden gemaakt, dan bestaat een reëel gevaar dat de onafhankelijke regulator voor het blok wordt gezet. Om het met de woorden van Jean-Michel Glachant 2 te zeggen: Je moet voorkomen dat je alleen achterblijft in de arena van de regulering, de regulatoren zetten stakeholders ertoe aan coalities te sluiten die hun oriëntaties en beslissingen steunen. Zo werden vóór de financiële crisis van 2008 de autoriteiten voor blok gezet. Dat heeft mee de voedingsbodem gecreëerd voor de uitbraak van die crisis. Er moet absoluut afstand worden genomen van de gedachte dat op middellange en lange termijn het schaapachtig volgen van gemeenschappelijke overtuigingen het verlies van geloofwaardigheid voorkomt. Het is zeker denkbaar dat de autoriteit voor het blok wordt gezet wanneer een belangrijke historische operator ontsnapt aan de toepassing van de regulering omdat hij zijn eigen doelstellingen kan bepalen en zichzelf als overheidsdienst kan bestempelen. Regulering is niet enkel een instrument van het kansspelbeleid en de bescherming van de spelers, zij is vooral het toepassingsgebied van de beleidskeuzes van de regeringen. Als de concentratie van kansspeloperatoren tot een oligopolie leidt, waarin bovendien sommige operatoren er prat op gaan dat zij een overheidsdienst verlenen, zal de overheid worden geconfronteerd met een soort onmacht, door het too big to fail -beginsel. Dat houdt in dat een onderneming zo groot is geworden dat de overheden niet anders kunnen dan maatregelen te nemen om haar voortbestaan te verzekeren wanneer ze in gevaar dreigt te komen. Het comfort van die ondernemingen wordt zo versterkt, wat de innovatie en de creativiteit inperkt. In tijden van crisis is het belangrijk dat de middelen van de regulator bij voorrang worden besteed aan het creëren van een voldoende sterk vangnet voor de zwaksten. Een beleid dat de gevestigde economische spelers beschermt, leidt tot immobilisme en gaat ten koste van de bescherming van de kwetsbaarsten. Wat voor de curie geldt 3, gaat ook op voor de spelwereld. Er moet voor gezorgd worden dat de diensten met de minste kans op gokverslaving ruim toegankelijk zijn. Die manier van denken spoort niet met de doelstellingen van de Europese Commissie, die onmiddellijk wil inspelen op de technologische vernieuwingen, zonder daarbij aandacht te hebben voor het menselijke aspect 4. De technologische innovaties veranderen de menselijke levensomstandigheden, maar betekenen niet automatisch een meerwaarde op menselijk gebied. Het kansspelbeleid - een nationale bevoegdheid is gekant tegen de banalisering van het spel en wil de aandacht vestigen op het menselijke aspect. Dat is een van de redenen waarom de Belgische staat voor het Hof van Justitie een procedure heeft ingeleid ten aanzien van de aanbeveling van de Europese Commissie van 14 juli Die wil de online kansspelen opnemen in het arsenaal aan richtlijnen en daarbij die kansspelen loskoppelen van de reële kansspelen en zo een vervaging van de spelcategorieën toestaan. Op die manier kan het vooral voor jongeren moeilijk worden om het onderscheid te maken tussen gratis en betalende spelen. FOTO VOORZITTER Etienne Marique Voorzitter Dat maakt de kloof tussen de burger en de politieke wereld, en meer in het bijzonder de Europese elite, nog wat dieper. INLEIDING WOORD VAN DE VOORZITTER 2 GLACHANT (J.M.), Concurrences et services publics in A quoi sert la concurrence?, onder leiding van Martine Behar-Touchais, Nicolas Charbit, Rafael Amaro, Institut de droit de la concurrence, oktober 2014, blz Sommigen lijden aan geestelijke alzheimer Dominique Minten, De Standaard, 23 december DUPLAT (G.) KLEIN (E.), Il faut réinventer le progrès, La Libre Belgique, 17 december

9 1 1.1 VOORSTELLING KANSSPELCOMMISSIE De Kansspelcommissie, hierna afgekort als KSC, is opgericht bij de Federale Overheidsdienst Justitie. De minister van Justitie is belast met de kansspelproblematiek en de relaties met de KSC. In de aftredende regering-di Rupo werd Maggie De Block in 2014 tijdelijk minister van Justitie als vervangster van Annemie Turtelboom, die minister van Begroting werd in de Vlaamse regering-bourgeois. In oktober 2014 werd Koen Geens in de regering-michel benoemd tot minister van Justitie. MINISTER Veiligheid van de staat NICC Strafrechterlijk Beleid COMMISSIES Commissie Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en Occasionele Redders Kansspelcommissie Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties VOORSTELLING KANSSPEL- COMMISSIE De KSC wordt voor haar dagelijkse werking bijgestaan door een Secretariaat. Het secretariaat van de KSC bestaat uit verschillende cellen. Deze cellen voeren de verschillende taken en bevoegdheden uit die door de Kansspelwet van 7 mei 1999 werden toegekend aan de KSC. Om dit jaarverslag in te leiden, gaf de KSC graag het woord aan enkele van haar leden die actief en op regelmatige basis deelnemen aan de werkzaamheden. Hoe staan zijn tegenover die werkzaamheden en welke gevoeligheden leveren stof tot debat? 10

10 L UNION FAIT LA FORCE MINISTER van FINANCIËN Service Public Fédéral FINANCES VOORZITTER / MAGISTRAAT Etienne Marique MINISTER van JUSTITIE Piccin J. Flamand M. Dalcette A. PV Mahieu H. PV Fontinoy J-C. Cottyn J-L. Baelemans E. PV Brulin H. PV MINISTER van ECONOMIE MINISTER van VOLKSGEZONDHEID MINISTER tot wiens BEVOEGDHEID NATIONALE LOTERIJ behoort MINISTER van BINNENLANDSE ZAKEN Dumont H. Demeyere F. Van Hoywegen L. PV Du Ville P. Goemans M. Gustin D. PV Bourda PV Carton F. Van Den Bergh I. Eggermont M. PV Vanheusden A. PV Dorrekens F. Vervenne D. Libert Y. PV Burgers T. PV Dhr. Demeyere heeft zijn mandaat beëindigd in de loop van VOORSTELLING KANSSPELCOMMISSIE 1 11

11 Hoewel de toepassing van de kansspelwet in het collectieve onderbewustzijn beelden oproept van plaatsen waar snobs in een gedempte sfeer verstrooiing komen zoeken aan de speeltafel, is de werkelijkheid in 2015 totaal anders... De informatie- en communicatietechnologie (ICT) heeft ruim ingang gevonden in de sector, waardoor igambling voor de eigenaars van kansspelinrichtingen een almaar groter wordend concurrentieel probleem is. Dat huwelijk tussen het spel en het internet stelt ons voor nieuwe uitdagingen: Welk antwoord moet worden geboden op de discretere toegang tot kansspelen en de grotere aantrekkingskracht ervan op gokverslaafden? Wat kan worden gedaan aan het feit dat de servers die de spelplatformen hosten worden opgesteld in en worden overgebracht naar landen overal ter wereld? Hoe kunnen de beperkingen van de controlemogelijkheden wegens de territoriale bevoegdheid van de overheden worden verholpen? En dan hebben we het nog niet over FOTO VOORZITTER J.-C. Fontinoy en H. Brulin andere risico s, zoals het gebruik van online kansspelen als dekmantel voor internationale cybercriminaliteit. Ondanks de moeilijke economische context die er heerst, moeten de KSC en haar leden die uitdagingen aanpakken. De kansspelensector is in volle evolutie, grotendeels door de snelle ontwikkeling van de communicatiemiddelen en -vormen. Zonder een doeltreffende regulering van deze sector, waarin de KSC een pionier was in Europa, zou bij die ontwikkeling onvoldoende rekening worden gehouden met de belangen van zowel de spelers als de operatoren. De begeleidende rol van de KSC blijft van primordiaal belang met het oog op het verzekeren van een stabiel, correct en menselijk kader in deze markt met complexe parameters. F. Dorrekens FOTO VOORZITTER Het fenomeen van de globalisering heeft zo wijd om zich heen gegrepen dat het als ongezien wordt beschouwd en leidt tot economische en maatschappelijke onzekerheden. Het is geen toeval dat in die context de kansspelen boomen, in het bijzonder in de virtuele wereld. Sommigen, en in het bijzonder de meest kwetsbare bevolkingscategorieën, zoals de jongeren, zien kansspelen immers als een gemakkelijk middel om zichzelf er weer bovenop te helpen, op financieel en/of mentaal vlak. Vanuit die invalshoek kunnen kansspelen desastreuze sociale en economische gevolgen hebben, in die zin dat de speler zich kan verliezen in een verslaving die hij, onder ander op financieel vlak, niet langer onder controle heeft en die hij slechts moeilijk kan overwinnen. De Belgische regelgeving heeft een dubbele doelstelling: enerzijds beoogt zij de oneerlijke actoren zo veel mogelijk van de markt te weren en anderzijds biedt zij de eerlijke actoren, die loyaal zijn aan de sector en de voor de hand liggende gedragsregels respecteren, een kader dat hen beschermt en een relatieve stabiliteit van de markt verzekert. Ook de KSC en haar secretariaat streven die dubbele doelstelling na. Zij moeten FOTO VOORZITTER H. Dumont het mogelijk maken om de spelers de bescherming te bieden die noodzakelijk is in dit zeer gevoelige domein. Als lid van deze commissie ben ik fier mijn bescheiden bijdrage te kunnen leveren aan die fundamentele doelstellingen. 12

12 Als lid van de KSC, en meerbepaald als magistraat, Advocaatgeneraal en vertegenwoordiger van de Minister van Justitie, stel ik vast dat de KSC, met name de Voorzitter en de Directeur Controle en Expertise samen met hun administratieve medewerkers schitterend professioneel werk leveren. Zij leveren door de FOTO VOORZITTER J.-L. Cottyn combinatie van hun juridische, technische en humane aanpak van de individuele dossiers en hun kennis een grote meerwaarde voor de maatschappij in het algemeen en voor de individuele burger in het bijzonder. In de loop van de jaren dat ik actief ben in de KSC is mijn overtuiging gegroeid dat voldoende middelen moeten worden besteed aan de uitwerking van en de controle op de regelgeving inzake kansspelen, zowel op nationaal als op internationaal niveau. In dat opzicht beschikt ons land met de KSC reeds over een efficiënt instrument. De KSC kan rekenen op zeer competente en professionele personen, waardoor de noodzakelijke follow-up van de zeer aanzienlijke gevolgen op sociaal en economisch vlak en gezondheidsvlak van dag tot dag kan worden verzekerd. Het is van het allergrootste belang om dit orgaan te behouden en, idealiter, te versterken, zodat de leden ervan steeds een doeltreffend antwoord kunnen bieden op de uitdagingen van vandaag en van morgen. Die hangen onder andere samen met de snelle ontwikkeling van de nieuwe digitale technologieën. Eind 2014 ben ik, als trouw lid van de KSC, opnieuw erkentelijk voor het werk en de inspanningen die de leden van de administratie, het secretariaat, dagelijks leveren om het fenomeen van de kansspelen, een realiteit met talrijke facetten, te reguleren. Ik blijf bijzonder bekommerd om de zeer zware menselijke problemen die een gokverslaving veroorzaakt en om de uitdaging die de aantrekkingskracht die onlinespelen en -weddenschappen op jongeren hebben in dit opzicht stelt. J. Piccin P. Du Ville VOORSTELLING KANSSPELCOMMISSIE 1 13

13 2 SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2.1 VERGUNNINGEN A: CASINO S In 2014 verleende de KSC haar medewerking aan de Financiële Actiegroep (FAG) om het beleid inzake het beschermen van het internationale financiële stelsel tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te evalueren en bij te sturen. De KSC en de casino s werden begin juli 2014 gehoord door de FAG met betrekking tot het instrumentarium dat wordt gebruikt ter voorkoming van witwassen in casino s. De FAG uitte haar bezorgdheid omtrent de discrepantie tussen het grote aantal objectieve meldingen vanuit de casino s en de quasi onbestaande subjectieve meldingen. Dit voornamelijk omdat bij subjectieve meldingen de kans groter is dat er effectief sprake is van witwassen van geld en/of financiering van terrorisme. Ook omtrent de correcte identificatie bij de registratie van spelers op websites van aanvullende vergunninghouders vroeg de FAG bijkomende informatie. Het definitieve evaluatierapport van de FAG valt te verwachten in april TOEKENNINGEN AANVULLENDE VERGUNNING A+ 4 (3 waren reeds toegekend maar wijzigden van statuut, het zijn dus geen nieuwe vergunningen A+)AANTAL Er werden vier aanvullende vergunningen voor de exploitatie van online spelen toegekend, waarvan een in De solvabiliteitsratio van het casino van Brussel voldeed niet aan de vereisten van de KSC, die vooropstelt dat een vergunninghouder A+ over een solvabiliteit van minstens 40 % moet beschikken. De structuur van de groep bemoeilijkte een herkapitalisatie. Er werd een vennootschap naar Belgisch recht opgericht die de activiteit in België heeft overgenomen. Zij heeft een solvabiliteitsratio die in overstemming is met de wetgeving. De aanvullende vergunning A+ voor de website werd door het casino vrijwillig ingeleverd, echter na afloop van de sanctieprocedure waarbij de exploitatie van de website voor 3 maanden werd geschorst. Het casino van Dinant werd overgenomen door Infinity Gaming International SARL. De KSC controleerde of de voorwaarden inzake transparantie werden nageleefd. De aanvullende vergunning van het casino waarmee de website werd geëxploiteerd, werd vrijwillig ingeleverd door de nieuwe bestuurders, nadat de reële exploitatie van de website eerder werd stopgezet. 14

14 2.2 VERGUNNINGEN B: SPEELAUTOMATENHALLEN Er werd een aanvullende vergunning aangevraagd door Middelkerke Casino Kursaal NV voor vergunning A De vergunning A+ werd toegekend voor de exploitatie van de website De KSC keurde de aanvraag goed om een tweede URL te verbinden aan de aanvullende vergunning van het casino van Namen 5 (A+20635). Naast (uitsluitend voor pokerspelen) mogen zij voortaan ook kansspelen aanbieden via (overige casinospelen). Op 2 april 2014 kende de KSC een vergunning B toe. Bij gebrek aan een uitvoeringsbesluit dat de procedure in geval van overtal regelt, besliste de KSC met toepassing van de rechtspraak van de Raad van State een vergunning toe te kennen aan de aanvrager die als eerste op de wachtlijst stond. Dat uitvoeringsbesluit, namelijk het koninklijk besluit van 24 april 2014 tot vaststelling van de wijze van bekendmaking, de aanvraag en de toekenning van een vergunning B voor de exploitatie van een kansspelinrichting klasse II indien een vergunning openvalt, werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 14 mei De KSC kende overigens vier aanvullende vergunningen voor de exploitatie van online kansspelen toe: B+8543 Tonalty Amusement NV B Ascot NV B+3864 Royal Ascot BVBA B Chip Amusement NV VERGUNNING B AANTAL Toekenningen vergunning 1 Hernieuwing vergunning 7 VERGUNNING B+ AANTAL Toekenningen aanvullende vergunning 4 SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 5 Beslissing KSC d.d. 10/09/

15 2.3 VERGUNNINGEN C: DRANKGELEGENHEDEN De lijst van de gemeenten waarvoor de KSC het advies van de burgemeester afwacht, wordt steeds langer. Er is evenwel beslist dat wanneer de gemeente binnen zes maanden na de aanvraag geen antwoord heeft gegeven, de KSC ervan zal uitgaan dat de gemeente geen bezwaar heeft. VERGUNNING C AANTAL Verlopen vergunning 134 Hernieuwing 425 Toekenning 1370 Niet-ontvankelijk 77 Weigering vernieuwing 28 Weigering 58 Stopzetting voor toekenning 28 Stopzetting activiteiten 362 Tijdelijke schorsing 1 Intrekking vergunning 16 In vergelijking met vorig jaar is een daling vast te stellen van het aantal kansspelinrichtingen klasse C dat stopte met de exploitatie van spelen. In 2013 stopten immers drankgelegenheden met de exploitatie van spelen, tegenover 362 in Dat is een daling van 74 %. Het aantal weigeringen van vergunning bleef stabiel (66 in 2013 en 58 in 2014). Weigeringsgronden zijn het strafblad van een kandidaat-exploitant, een negatief advies van de gemeente, problemen met de inschrijving bij de Kruispuntbank, het ontbreken van fiscale attesten die aantonen dat de aanvrager in orde is met de betaling van bijdragen, enz. De weigeringen tot hernieuwing van een vergunning (28) zijn op dezelfde gronden gesteund. Zestien vergunningen werden ingetrokken omdat de exploitant minderjarigen liet spelen of omdat hij spelen aanbood die onverenigbaar waren met de vergunning waarvan hij houder was. Om tegemoet te komen aan een van de aanbevelingen van het Rekenhof 6, overweegt de KSC om in 2015 de redenen bekend te maken waarom een vergunning wordt geweigerd of een sanctie wordt opgelegd. 2.4 VERGUNNINGEN D: PERSONEEL Er werden maandelijks opleidingen D georganiseerd via het online platform van e-learning (gaming.now.be). In 2014 werden 11 Nederlandstalige en 10 Franstalige opleidingen georganiseerd. De KSC kende 643 vergunningen toe aan de personeelsleden van de casino s, speelautomatenhallen en wedkantoren. Toekenning vergunning 643 Weigering vergunning 512 Stopzetting vóór toekenning 4 Intrekking vergunning 2 Twee vergunningen werden ingetrokken, een omdat de persoon geld had geleend aan een speler en een omdat de persoon had gespeeld in de speelzaal waar hij zelf werkte. 6 Verslag van het Rekenhof aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 2 mei

16 De vergunningsweigeringen (512) volgen uit het gegeven dat de aanvrager de opleiding niet heeft gevolgd of dat hij niet is geslaagd voor de test in het kader van de opleiding die moet worden gevolgd vooraleer een vergunning wordt toegekend. Vaak werd ook een vergunning D aangevraagd maar volgde de aanvrager nadien niet de verplichte opleiding, wat dan resulteerde in de weigering van de vergunning. Gezien het grote verloop bij het personeel van de kansspelsector (onregelmatige uren, matige verloning, incidenten, ) zijn medewerkers immers vaak al weg uit de sector voor ze uitgenodigd worden voor de opleiding. Een andere oorzaak is de lage scholingsgraad van een deel van het personeel (schoonmaak): een aantal mensen is afgeschrikt door een opleiding waardoor niet wordt deelgenomen. 2.5 VERGUNNINGEN E: HERSTELLERS EN INSTALLATEURS Naast zes hernieuwingen van vergunningen E ontving de KSC ook nieuwe aanvragen voor vergunningen E van zowel ondernemingen die zich willen richten op de online kansspelmarkt als ondernemingen die kansspelen willen leveren aan kansspelinrichtingen klasse III. VERGUNNING E AANTAL Toekenningen vergunning 14 Hernieuwing vergunning 6 Weigering vergunning 1 Stopzetting van de activiteiten 4 Waarschuwing 1 Intrekking vergunning 1 Een vergunning werd geweigerd aan een aanvrager die niet aan de functievereisten voldeed. 2.6 VERGUNNINGEN F: WEDDENSCHAPPEN VERGUNNINGEN F1 Om weddenschappen te organiseren is een vergunning F1 van de KSC nodig. In 2014 werd geen enkele plaats vacant verklaard. Er werd dan ook geen enkele vergunning toegekend. Gedurende 2014 bleef dus het maximum aantal van 34 vergunningen F1 voor het inrichten van weddenschappen bereikt. Daarnaast geldt ook nog steeds een bijzondere 35ste vergunning F1 die werd verleend aan de Nationale Loterij. Er werden zes aanvullende vergunningen toegekend VERGUNNINGEN F2 Een vergunning F2 dient om weddenschappen aan te nemen voor rekening van een vergunninghouder F1. Weddenschappen mogen enkel worden afgesloten in wedkantoren of kansspelinrichtingen klasse IV. Er is een onderscheid tussen de vaste weddenschapskantoren (kansspelinrichtingen klasse IV, Fb) en de tijdelijke weddenschapskantoren ter gelegenheid van een (sport)evenement (mobiele kansspelinrichtingen klasse IV, Fc): de bookmakers. SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 17

17 Buiten deze vaste en mobiele weddenschapskantoren kunnen ook weddenschappen worden aangenomen door de dagbladhandelaars bij wijze van nevenactiviteit (Fd) en binnen de omheining van de renbaan (Fe). VASTE KANSSPELINRICHTINGEN KLASSE IV In 2014 werden 121 vergunningen F2 toegekend, werden 305 vergunningen klasse F2 hernieuwd - de in 2011 toegekende vergunningen vervielen immers in 2014 en werden 23 vergunningen geweigerd. De belangrijkste reden voor die weigeringen was de verplichte afstand van meter tussen twee vaste kansspelinrichtingen 7. Bovendien werd ook in vijf gevallen een sanctie opgelegd (drie schorsingen, met name voor de aanwezigheid van minderjarigen en twee intrekkingen van de vergunning). Toekenning vergunning 121 Hernieuwing vergunning 305 Vervallen vergunning 14 Onontvankelijke aanvraag 1 Weigering vergunning 23 Stopzetting vóór toekenning 17 Stopzetting activiteit 31 Tijdelijke schorsing vergunning 2 Intrekking vergunning 3 De nota over wedkantoor als afgescheiden ruimte van 6 juli 2011 werd aangepast, waardoor thans ook een gemeenschappelijke toonbank een verbinding mag uitmaken tussen de afgescheiden ruimte en de hoofdhandelszaak, naast de toegangsdeur tot de ruimte. Ingeval van een gemeenschappelijke toonbank mogen er ook twee automatische kansspelen worden geplaatst omdat via de gemeenschappelijke toonbank het nodige toezicht kan verzekerd worden door de exploitant van de hoofdhandelszaak. Voortaan dient het vergunningsbord waarop de vermelding staat dat minderjarigen niet mogen deelnemen aan de buitenzijde van de toegangsdeur bevestigd te worden. MOBIELE KANSSPELINRICHTINGEN KLASSE IV In de loop van 2014 werd het maximale aantal van zestig vergunningen bereikt. Wanneer een plaats vrijkomt, is bij koninklijk besluit in een specifieke toekenningsprocedure voorzien. Eén aanvraag werd onontvankelijk verklaard en vier aanvragen werden ingewilligd. Punt 1 van de nota van 6 november 2013 betreffende het aannemen van weddenschappen in mobiele kansspelinrichtingen klasse IV (bookmakers) werd aangepast. Het begrip competitie moet volgens de KSC worden begrepen in de brede zin van het woord. Er mag dus ook worden gewed op andere wedstrijden binnen een bepaalde sporttak. Tijdens een voetbalmatch kan dus bv. niet worden gewed op het tennis. DAGBLADHANDELS Er is een terugval van het aantal vergunningsaanvragen merkbaar (192 toekenningen tegenover in 2013). Dat is te verklaren door het feit dat een groot deel van de sector reeds over een vergunning beschikt. De KSC hernieuwde 158 vergunningen en verklaarde 16 aanvragen onontvankelijk. Eenendertig vergunningsaanvragen werden geweigerd, vaak omdat de inrichting niet voldeed aan de criteria die bepalen wat een dagbladhandel is. De KSC schorste als sanctie 3 vergunningen en 39 dagbladhandels stopten met de verkoop van weddenschappen. FD Toekenning vergunning 192 FD Hernieuwing vergunning 158 FD Vervallen vergunning 37 FD Onontvankelijke aanvraag 16 FD Weigering vergunning 31 FD Stopzetting vóór toekenning 14 FD Stopzetting activiteit 39 FD Tijdelijke schorsing vergunning 3 7 KSW Artikel 43 / 4 - Koninklijk besluit van 22 december 2010 tot vaststelling van het maximum aantal vaste en mobiele kansspelinrichtingen klasse IV, de criteria die ertoe strekken een spreiding van deze inrichtingen te organiseren en de procedure voor de behandeling van de aanvragen ingeval een vergunning vrijkomt wegens intrekking of stopzetting. 18

18 RENBANEN Vier vergunningen werden toegekend aan verenigingen/ vennootschappen die renbanen uitbaten, waardoor zij weddenschappen kunnen aanbieden aan hun klanten. Elke renbaan werd onderworpen aan een controle. Er werd een samenvattend verslag opgemaakt en er werden aanbevelingen geformuleerd, vooral over de informatie die moet worden opgehangen (bv. gokverbod voor personen jonger dan 18 jaar). Die aanbevelingen werden toegelicht tijdens een synthese waarop de verschillende renbaanexploitanten werden uitgenodigd. MATCH-FIXING De KSC verleende in 2014 haar medewerking aan de redactie van een conventie over match-fixing binnen de schoot van de Raad van Europa die de strijd wil aanbinden tegen de manipulatie van sportwedstrijden. EPAS (Enlarged Partial Agreement on Sport) kreeg van de Raad van Europa de opdracht om werk te maken van een internationale conventie. In België zijn het vooral de gewesten en de ministers van sport die een rol spelen bij de activiteiten van EPAS. Desalniettemin speelde de KSC als kansspelregulator een actieve rol in de debatten. Een respectvolle dialoog en samenwerking tussen de verschillende openbare besturen, sportverenigingen, organisatoren van sportevenementen en operatoren van weddenschappen zowel nationaal als internationaal is essentieel om op een efficiënte manier te komen tot oplossingen voor het probleem van wedstrijdvervalsing met de regulator als objectief, coördinerend orgaan. De KSC gaf ook haar advies over de aanpak van match-fixing en de transnationale uitsluitingen van kwetsbare spelers via het Secretariaat-generaal van het Benelux-parlement, een institutioneel orgaan om problemen te bespreken en concrete initiatieven te ontwikkelen die het Belgisch niveau overstijgen, maar waarbij de samenwerking eerst wordt verkend bij de buurlanden. De KSC vindt het zinvol dat het Secretariaat-genaal van het Benelux-parlement initiatieven ontwikkelt i.s.m. de KSC over de uitwisseling van informatie over match-fixing en over de uitsluiting van kwetsbare spelers in Nederland en Luxemburg. Nog in 2014 werd het protocol tussen de KSC, de KBVB, de Pro League en andere actoren onderhandeld. Dit protocol gaat over de aanpak van match-fixing ter bescherming van de integriteit van het Belgische voetbal en de waarachtigheid van de voetbalweddenschap. Het is de opvolger van een protocol uit 2012 dat werd afgesloten ter gelegenheid van Euro 2012 en de Olympische Spelen. Op de commissievergadering van 4 juni 2014 besliste de KSC dat een voorzichtige, zorgvuldige en professionele operator van weddenschappen elke onregelmatigheid wat betreft inzetten op zijn aangeboden weddenschappen aan de regulator dient te melden op fraud@gamingcommission.be. De KSC zal als meldpunt voor de operatoren de informatie steeds met de nodige discretie behandelen en de meldende operator op de hoogte stellen van het eventueel verder gevoerde onderzoek. Er werden in 2014 drie meldingen ontvangen over mogelijke match-fixing, waarvan 1 melding tot het opstellen van processen-verbaal door de controlecel van de KSC leidde. Een onderzoek werd opgestart. SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 19

19 DUIVENSPORT Een aanvullende vergunninghouder F1+ wenste in 2014 onderlinge weddenschappen op duivenwedstrijden aan te bieden. Aangezien voor deze weddenschappen in de gewijzigde kansspelwet geen aparte categorie bestaat, kwalificeerde de KSC dergelijke weddenschappen als onderlinge weddenschappen op sportwedstrijden. De vergunninghouder voorziet hierbij in een systeem van financiële terugvloeiing naar de sector zoals ook bij onderlinge weddenschappen op paardenrennen het geval is. De KSC organiseerde een vergadering tussen vertegenwoordigers van de duivensector en de betrokken wedoperator om enerzijds de eerlijkheid van de weddenschappen en dus van de duivenwedstrijden te kunnen evalueren en anderzijds een toezicht te houden op de terugvloeiing naar de sector. In 2015 zullen er opvolgingsvergaderingen over dit specifieke segment van de weddenschappen worden voorzien. WK VOETBAL Op 7 mei 2014 keurde de KSC n.a.v. het WK Voetbal in Brazilië de nota Weddenschappen met een beperkte inzet en een beperkte winstmogelijkheid (plaatselijke pronostieken). Wat kan en wat kan niet? goed, waarbij de prioriteiten van de controlecel als volgt werden opgesteld: Een controledossier aangaande plaatselijke pronostieken is prioritair wanneer er: een vraag is vanwege politiediensten of parket en de informatie over de inzetten en de uitbetalingen hoger zijn dan vermeld in de vroegere versie van de omzendbrief van het College der Procureurs-generaal aangaande de Kansspelwet (0,20 euro inzet en 6,20 euro maximale winst); sprake is van meerdere wedmogelijkheden andere dan winnend/gelijkspel/verliezend of de exacte eindscore van een bepaalde match; sprake is van de aanwezigheid van minderjarigen (-18 jaar); sprake is van het opzetten van een commercieel circuit; sprake is van publiciteit voor illegale websites of inrichtingen die fungeren als sponsor; sprake is van organisatie door of aanwezigheid van personen gekend in het criminele circuit; een mobiele kansspelinrichting klasse IV aanwezig is. Een controledossier aangaande plaatselijke pronostieken is niet prioritair wanneer er: sprake is van de organisatie van een enkele wedmogelijkheid per match die op dezelfde dag wordt gespeeld (winnend/ gelijkspel/verliezend of de exacte eindscore) waarvan de inzet de 2 euro niet overschrijdt. Het heeft dus op zich geen belang of het in casu gaat over een te winnen geldprijs of een te winnen materiële prijs. Beide zijn winstelementen die tot de kwalificatie van een kansspel leiden. Hoe groter de te winnen prijs, hoe groter de kans dat er een vraag tot tussenkomst vanwege parket of politiediensten zal gebeuren, waardoor het dus steeds aangewezen is om parket en gemeente te contacteren aangaande de voorgenomen organisatie van een plaatselijke pronostiek. (Zie 4.1 Controles - Weddenschappen). 20

20 2.7 VERGUNNINGEN G1: MEDIASPELEN Begin 2014 werd het jaarlijkse rapport van de belspelen voorgesteld. Dit had enkel betrekking op de Franse gemeenschap, aangezien in Vlaanderen al enkele jaren geen belspelen meer worden uitgezonden. Conclusie van het rapport is dat de belspelen op transparante en aanvaardbare wijze verliepen. Eind februari 2014 stopte RTL echter met de uitzending ervan, als gevolg van een daling in de omzet. Op 20 oktober startte de zender opnieuw met de uitzending van de belspelen, maar dan alleen tijdens de nacht (vergunning G1 nr ). De KSC keurde begin 2014 de uitzending goed van een nieuw belspel van i-tv Shows (vergunning G1 n ): Bingo Star. VOORAFGAANDE CONTROLE OP DE SPELLETJES In 2014 werd, voor alle spelletjes die tot eind februari 2014 werden uitgezonden, aan de door de KSC gemachtigde gerechtsdeurwaarder gevraagd om enkel de duidelijke, transparante en expliciete opgaven te aanvaarden. Vanaf 20 oktober 2014 werden opnieuw spelletjes uitgezonden en werd de controle nog strenger en systematischer uitgeoefend door het secretariaat. UITBETAALDE WINSTEN In artikel 10 van het koninklijk besluit is het minimaal uitbetalingspercentage vastgelegd op 7 %. In werkelijkheid bedraagt het 11,21 %. KLACHTENBEHEER In 2014 ontving de KSC 51 klachten (46 in 2013). Zowel de term klachten als het globale cijfer verdienen evenwel enige nuance, omdat 25 klachten werden ingediend door één persoon en omdat verschillende categorieën moeten worden onderscheiden. AARD VAN DE KLACHT Betwisting betreffende de opgave of de juistheid van het (de) antwoord(en) Kanttekeningen bij het verloop van een spelletje en/of de wijze waarop de kandidaten worden geselecteerd AANTAL De KSC kreeg in 2014 een voorstelling van een nieuw project van mediaspelen via de TV door Niou SPRL. Bedoeling was om te weten aan welke voorwaarden de aanvrager moet voldoen. De hoofdvraag was of het nieuwe spel aan de definitie van een kansspel voldoet, en zo ja onder welk vergunningstype dit valt. Eind 2014 was er nog geen beslissing in dit dossier. Het voorstel werd door de KSC in beraad genomen Herverdeling winsten 2014 Verzoek tot tussenkomst met het oog op de uitbetaling van de spelwinst Diverse vage kanttekeningen bij televisiespelletjes of call T-V in het algemeen Informatie over de kostprijs van de oproep / Betwisting van de facturering van de oproepen SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 21

21 CIJFERMATIGE ANALYSE Hier volgen enkele cijfers betreffende de in 2014 door i-tv Shows georganiseerde belspelletjes: 319 spelletjes tijdens 245 uitzendingen, gespreid over 131 dagen; kandidaten die op antenne kwamen; aan prijzengeld, verdeeld over 529 winnaars met een winst van 20 tot 975 per spel en een gemiddelde winst van 160,97 per spel. 2.8 AANVULLENDE VERGUNNINGEN +: INTERNET Hoewel het de bedoeling was in 2014 om de exploitatie van online kansspelen meer in de diepte uit te werken, gebeurde dit niet omdat de koninklijke besluiten rond internet niet werden gepubliceerd. Ze werden enkel genotificeerd aan de Europese Commissie. Ook het almaar dalende personeelsaantal van de KSC lag mee aan de basis. Een monitoring van de internetmarkt is immers een voltijdse bezigheid. In afwachting van meer personeel blijft de KSC online kansspelen voorlopig opvolgen via een internetgroep die in 2014 maandelijks vergaderde. Positief is dat in 2014 de overheidsopdracht werd toegewezen die ervoor moet zorgen dat de kansspelmarkt beter kan worden gemonitord. In 2014 werd de kaap van 1 miljoen registraties op vergunde goksites overschreden. Het aantal regelmatige spelers blijft voorlopig onder de De logo s van de KSC en de verwijzing naar de website gokhulp werden verder geïntegreerd op de vergunde goksites. De discussies over live gaming leggen zowel het positieve als het negatieve aspect van de Belgische kansspelsector bloot. Negatief is dat operatoren niet zelfstandig overgaan tot een exploitatie van dit soort spelen vanuit België, positief is wel dat de betrokken vergunninghouders hun steun geven om de exploitatie ervan in de toekomst in België te organiseren. Het online kansspelaanbod toont aan dat de KSC een doorstart moet maken en dat ze werk moet maken van een coherent en algemeen beleid voor alle kansspelen. Veel tijd ging in 2014 ook naar het fenomeen van social games. De KSC blijft opmerken dat er zich een probleem stelt. Ze pakte de zaak waarbij een 15-jarige jongere euro verloor met een social game dan ook grondig aan. Na een speltechnische analyse werd een PV overgemaakt aan het parket voor een passende reactie ten aanzien van de buitenlandse spelaanbieder, maar ook van zij die het spel aanbieden via massacommunicatiekanalen (bv. Google en itunes). Als het parket niet vervolgt of geen regeling treft, kan de KSC nog een geldboete opleggen. Aangezien het om het aanbieden van kansspelen aan een minderjarige gaat verdubbelen de sancties. De KSC neemt haar sensibiliseringsrol in deze materie heel ernstig. Ze wil allerminst de schuld doorschuiven naar de ouders. Ouders moeten jongeren weliswaar verstandig leren omgaan met internet, maar allerlei verbodsbeperkingen op tablets zetten is niet per se de beste manier. De KSC vindt het onaanvaardbaar dat sociale kansspelen aan minderjarigen worden aangeboden zonder dat iemand daadwerkelijk actie onderneemt. De speltechnische analyse toonde aan dat perverse mechanismen worden gehanteerd om jongeren via betalingen het spel sneller en beter te laten doorlopen. In een sociale context (spelen via het internet met vrienden) voelen adolescenten wellicht ook de druk om mee te doen en erbij te horen, zonder oog te hebben voor het gespendeerde geld. De KSC nam contact op met een professor in Sociale en Culturele Psychologie om dit fenomeen van naderbij te bestuderen. Het valt te betwijfelen of een 15-jarige evenveel geld zou spenderen op zulke korte termijn mocht hij zich in een reële winkel bevinden om een reëel spel te kopen. Deze opmerkingen werden ook gemaakt in een Europese context waar dit soort apps het voorwerp uitmaakten van veel debat en discussie. Iedereen kon vaststellen dat jongeren in elk land geld kunnen verliezen met deze social games. De webservices die de toegang tot de websites controleren via een identificatie van spelers werden in 2014 onder handen genomen, maar het blijft problematisch dat de KSC het Rijksregister niet systematisch kan raadplegen voor de controle van online spelers. Kwetsbare en uitgesloten spelers kunnen op een al te makkelijke manier de webservices omzeilen, wat onaanvaardbaar is. De hoeveelheid pannes bleef in 2014 relatief beperkt en kende meestal een externe oorzaak. De KSC blijft ijveren voor een continue werking. Ze startte in 2014 ook met het blokkeren van spelersaccounts als er twijfel ontstaat over de identiteit van een speler of als er een vermoeden is van fraude. In zo n geval worden spelers eerst aangeschreven via . Als er binnen de 30 dagen geen reactie komt, dan wordt de account afgesloten. 22

22 De stoppagina van de KSC voor illegale goksites op de zwarte lijst - werd in 2014 langzamerhand onder eigen beheer gebracht. Op die manier kreeg de KSC meer zicht op het verkeer naar de stoppagina. Ook werden websites van de zwarte lijst gehaald na een transactie met het parket of betaling van een geldboete. Tijdelijk werd de zwarte lijst niet uitgebreid wegens een administratieve procedure voor de Raad van State. Een algemeen adres werd opgericht: info@gamingcommission.be. In de onderstaande tabel staat het aantal ontvangen s via info@gamingcommission.be in 2014 per categorie: CATEGORIE AANTAL Algemeen 1341 Administratie 526 Bescherming van de spelers 2913 Controle 69 HRM 9 Offline kansspelen 194 Online kansspelen 1505 TOTAAL 6557 Eind 2014 was er tijdelijk een achterstand in de opvolging van klachten omdat op enkele dagen een groot aantal gelijkaardige klachten binnenliep door een mediaoproep van een bekende Vlaming. Ten slotte besteedde de KSC in 2014 ook de nodige aandacht aan binaire opties en spread betting. Deze spelen bevinden zich op het snijpunt van financiële diensten en kansspelen. Binaire opties kunnen onder bepaalde omstandigheden gekwalificeerd worden als financiële diensten die soms ook kunnen worden beschouwd als kansspelen, terwijl spread betting eerder kansspelen zijn die zich voordoen als financiële diensten. De KSC nam hierover contact op met de financiële regulator FSMA om na te gaan of een gemeenschappelijke standpuntinname mogelijk is. De eerste gesprekken hierover vonden reeds plaats (zie 6.4 Adviezen). SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 23

23 2.9 FINANCIËLE ASPECTEN VERGUNNINGEN A: CASINO S OMZET De inkomsten van de kansspelen worden geboekt na aftrek van de uitbetaalde winsten (Gross Gaming Revenu of GGR 8 ). Het boekjaar bestrijkt twaalf maanden voorafgaand aan het jaar van dit jaarverslag, aangezien de meeste vennootschappen die actief zijn in de sector het boekjaar 2014 nog niet hebben afgesloten. De cijfers in de onderstaande tabel geven de GGR weer dat is gerealiseerd met de exploitatie van de casino s in de reële wereld, de exploitatie van kansspelen via de vergunde websites en de overige activiteiten (bv. verkoop dranken, socio-culturele activiteiten, ). In 2013 werd een meeromzet gerealiseerd van ,02 ofwel 1,73 % in vergelijking met het jaar OMZET VAN DE 9 CASINO S VAN 2009 TOT /2013 Knokke , , , , ,96-3,63 % Oostende , , , , ,00 13,58 % Middelkerke , , , , ,46-9,96 % Namen , , , , ,20-3,95 % Blankenberge , , , , ,21 11,73 % Spa , , , , ,17 60,13 % Chaudfontaine , , , , ,84-8,50 % Dinant , , , , ,00-3,37 % Brussel , , , , ,31-0,57 % TOTAAL , , , , ,15 1,73 % De gerealiseerde meeromzet komt er enkel door de grote omzetstijging bij de casino s van Oostende en Spa. De overige casino s zagen hun omzet dalen Knokke Oostende Middelkerke Namen Blankenberge Spa Chaudfontaine Dinant Brussel GGR = totaal van inzetten door de spelers totaal van uitbetaalde winsten aan de spelers. 24

24 Als voor de casino s van Oostende en Spa de omzet gerealiseerd door de exploitatie van de vergunde website wordt afgesplitst, wordt duidelijk dat de gerealiseerde meeromzet bijna alleen toe te schrijven is aan de exploitatie van hun vergunde website. Het casino van Oostende startte in 2013 met de exploitatie van de website ( terwijl de exploitatie van de website van het casino van Spa ( een duidelijke omzetstijging kende in Oostende A , , ,00 Oostende A ,00 Spa A , , ,37 Spa A , ,80 VERGUNNINGEN A SOLVABILITEIT Een van de kwalitatieve voorwaarden waaraan de aanvrager van een vergunning klasse I moet voldoen, is dat hij een solvabiliteitsratio moet voorleggen van meer dan 35 % voor reële vergunningen en van 40 % voor aanvullende vergunningen. In 2013 daalde de solvabiliteitsratio van drie casino s. De KSC stelde vast dat drie casino s niet voldeden aan de opgelegde norm inzake solvabiliteit. Ten aanzien van die casino s werden diverse acties ondernomen opdat zij daaraan zouden voldoen. Bijzondere aandacht ging ook naar het onderzoeken van de eventuele cumulatie van vergunningen bij de overname van vennootschappen. De Cel Audit beschikt op 31 december 2014 nog niet over voldoende gegevens om deze opsplitsing voor alle casino s te maken. De casino s van Middelkerke, Blankenberge en Chaudfontaine kennen procentueel de grootste omzetdaling. De casino s van Middelkerke en Chaudfontaine hadden gedurende 2013 nog geen activiteiten op het internet. OMZETCIJFERS ONLINE KANSSPELEN VERGUNNINGEN A / , ,21 62,81% VERGUNNINGEN A PERSONEEL PERSONEEL IN DE 9 CASINO S (VOLTIJDSE EQUIVALENTEN) ,20 905,99 781,27 935,60 861,50 Er was in 2013 een daling van het aantal personeelsleden van 935,60 VTE naar VTE. Dit betreft het aantal personeelsleden uitgedrukt in VTE dat is terug te vinden in de sociale balans die door de casino s wordt gepubliceerd bij de Nationale Bank. Het beslaat al het personeel dat is tewerkgesteld binnen het casino, inclusief het personeel dat zich niet met het luik kansspelen bezighoudt (bv. onderhoudspersoneel). Bij de opmaak van dit verslag hadden de verschillende vennootschappen die casino s beheren voldoende financiële waarborgen gesteld. 9 In 2012 werden de eerste aanvullende vergunningen A+ toegekend. De omzet die werd gecreëerd door de exploitatie van de online casino s steeg in 2013 van 62,81% ten opzichte van Zowel het casino van Brussel als het casino van Blankenberge hebben geen omzetcijfers meegedeeld met betrekking tot de exploitatie van hun website, waardoor de cijfergegevens in de onderstaande tabel niet volledig zijn. SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 25

25 2.9.2 VERGUNNINGEN B: SPEELAUTOMATENHALLEN De cijfers voor het jaar 2013 zijn op 178 speelautomatenhallen gebaseerd. Dat cijfer stemt overeen met het aantal actieve vergunningen. VERGUNNINGEN B OMZET In de onderstaande tabel worden de omzetcijfers voor de vergunninghouder B en B+ weergegeven. Net zoals bij de casino s gaat het om de omzet gerealiseerd na uitbetaling van de winsten aan de spelers. OMZETCIJFERS VAN 2009 TOT /2013 Online , ,83 77,17% Offline , , , , ,10-3,37% TOTAAL , , , , ,40 6,06% De daling van de omzetcijfers van de exploitatie van de reële speelautomatenhallen (offline) is te wijten aan verschillende factoren. Er is allereerst de algemene economische malaise. Daarbovenop komt het rookverbod, en het toenemende belang van de online kansspelmarkt. De omzetdaling in de offline exploitatie wordt globaal gecompenseerd door de stijgende omzet in de online wereld, waar ook in 2013 nog enkele nieuwkomers hun kans waagden Online Offline TOTAAL

26 VERGUNNINGEN B SOLVABILITEIT De gemiddelde solvabiliteit van de vergunninghouders B is in 2013 gedaald tegenover 2012, van 55,88 % naar 43,96 %. Drieëntwintig uitbaters van speelautomatenhallen behaalden de drempel van 30 % niet en negen uitbaters voldeden niet aan de vereiste 40 % voor hun aanvullende vergunning. De KSC heeft de nodige maatregelen genomen opdat de vergunninghouders hun situatie zouden regulariseren: ofwel door eenvoudigweg hun kapitaal te verhogen ofwel door een voorschot van de vennoten over te schrijven op een rekening ter kapitaaluitbreiding. Bij de opmaak van dit verslag hadden nog niet alle houders het bewijs geleverd dat zij voldeden aan de vereisten inzake solvabiliteit. Dit aspect wordt van nabij gevolgd door de KSC. VERGUNNINGEN B PERSONEEL VERGUNNINGEN C: CAFÉS Op basis van de jaarrekeningen kan geen vergelijking over meerdere jaren worden gemaakt van de evolutie van de omzet van vergunningen klasse III. Een deel van de caféhouders werkt immers als natuurlijk persoon en publiceert dan ook geen jaarrekeningen. Bovendien vormt de exploitatie van kansspelen slechts een deel van de omzet van die inrichtingen VERGUNNINGEN E: HERSTELLERS EN INSTALLATEURS Bij de opmaak van dit verslag hadden een aantal vergunninghouders nog niet op het verzoek om financiële informatie geantwoord. Het betreft voornamelijk vergunninghouders E waarvan de activiteiten zich situeren in de online kansspelwereld. De cel Audit van de KSC doet het nodige om alle informatie te verkrijgen. Als een antwoord uitblijft, zal een procedure worden opgestart ten aanzien van de betrokken vergunninghouders. OMZETCIJFER VERGUNNINGHOUDERS E / , , , , , ,83 PERSONEEL SPEELAUTOMATENHALLEN (VOLTIJDSE EQUIVALENTEN) ,97 885,92 862,91 889,07 872,59 Het aantal voltijdse equivalenten tewerkgesteld in de sector daalde met 1,85 % in De omzetdaling bij de vergunninghouders E zet zich nog steeds verder. Ook hier spelen de algemene economische malaise en daarbovenop het rookverbod in de horecazaken wellicht de voornaamste rol. SITUATIE BELGISCHE KANSSPELWERELD 2 27