Sociaaleconomische situering van vervoer en logistiek in Vlaanderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sociaaleconomische situering van vervoer en logistiek in Vlaanderen"

Transcriptie

1 Sociaaleconomische situering van vervoer en logistiek in Vlaanderen

2 Inhoud 1. Economische drivers Het Bruto Binnenlands Product (BBP) Bruto investeringen in vaste activa Import en export Brandstofprijzen en vervoer De tewerkstelling De consumptie-uitgaven De Toegevoegde Waarde (TW) Sociaal-economische impact van de logistieke sector Sociaal-economische impact van de economische poorten

3 1. Economische drivers Economie en vervoer zijn nauw met elkaar verbonden. Economische parameters beïnvloeden mee de vraag naar en het aanbod van vervoer. Anderzijds heeft het vervoer ook een impact op de economie en de tewerkstelling. Deze paper geeft een overzicht van de sociaaleconomische impact van het vervoer en van economische drivers die de rol en de positie van het vervoer (zowel het personenvervoer als het goederenvervoer) mee bepalen. Volgende economische en sociale factoren komen aan bod : Het bruto Binnenlands Product (BBP) De Toegevoegde Waarde (TW) De investeringen Import en export De consumptie-uitgaven De Tewerkstelling De logistieke sector De impact van de economische poorten Wereldwijde economische crisis sinds 2008 De meeste cijfergegevens die in deze paper zijn opgenomen slaan op een vijfjaarlijkse periode of Dit is belangrijk bij de beoordeling van de data. Sinds 2008 vertraagt immers de groei van de wereldeconomie als gevolg van de verzwakking van de huizenmarkt in de Verenigde Staten en de weerslag ervan op de financiële markten. Die economische vertraging doet zich voor in een inflatoire internationale context die mee gevoed wordt door een stijging van de olieprijs en de industriële grondstoffen. De economische groeivertraging bleef niet zonder gevolgen voor de particuliere consumptie, de bedrijfsinvesteringen en de tewerkstelling en laat zich ook in Vlaanderen meer en meer voelen. Deze negatieve evolutie weerspiegelt zich (omwille van de onvoldoende beschikbaarheid van recente cijfers op het moment van de opmaak van dit rapport) nog niet altijd in de opgenomen data. Bij verdere interpretatie van de data, onder meer op het vlak de vooruitzichten, zal de wereldwijde economische recessie evenwel mee in overweging moeten worden genomen Het Bruto Binnenlands Product (BBP) Het Bruto Binnenlands Product is de marktwaarde van alle goederen en diensten die er op één bepaald jaar worden geproduceerd. Het wordt gedefinieerd de waarde van de productie + het 3

4 intermediair verbruik tegen aankoopprijzen. Het is een courante maatstaf voor de creatie van welvaart in een land of regio. Volgende twee tabellen geven de evolutie van het BBP in Vlaanderen tussen 2002 en 2007, in constante prijzen en in lopende prijzen. Beide datareeksen zijn opgenomen omdat ze uitgaan van andere premissen en daardoor onderling van elkaar afwijken. In het BBP in lopende prijzen is de evolutie van de inflatie mee in rekening gebracht. Omzetting van lopende naar constante prijzen neutraliseert de impact van inflaties. Normaliter worden in het rapport enkele cijferreeksen voor de laatste vijf jaren opgenomen. Voor het BBP is dit Omwille van de vergelijkbaarheid van het BBP met het vervoer van reizigers en goederen is ervoor geopteerd om voor het BBP ook het jaar 2002 mee op te nemen. BBP in constante prijzen (prijzen van 2000) (mia ) Vlaanderen 147,03 148,79 152,51 154,34 159,44 163,42 Bron: Studiedienst Vlaamse Regering (SVR) BBP in lopende prijzen (mia ) Vlaanderen 152,71 157,11 164,94 170,26 179,05 187,56 Bron: Studiedienst Vlaamse Regering (SVR) In lopende prijzen evolueert het BBP in Vlaanderen van 152,7 miljard in 2002 naar 187,56 miljard euro in 2007 of een stijging van bijna 23 %. Het BBP in constante prijzen (dus met neutralisatie van bijv. de prijsstijgingen in de petroleumsector) groeide tussen 2002 en 2007 met 11% Evolutie BBP en het vervoer Om na te gaan in welke mate economie, welvaart en transport met elkaar interfereren wordt in volgende grafieken de evolutie van het BBP afgezet tegen de evolutie van het vervoer; zowel voor het personenvervoer als het goederenvervoer. De cijfers van het vervoer in voertuigenkilometer, reizigerskilometer en tonkilometer zijn hierbij ter illustratie opgenomen, maar worden in een afzonderlijk hoofdstuk van dit rapport (het vervoer en het verkeer) nader besproken. Evolutie van de totale voertuigenkilometer in Vlaanderen (mia vtg/km) Vlaanderen 53,67 54,36 54,53 55,47 56,96 4

5 Bron : FOD MOV Evolutie van de totale reizigerskilometer in Vlaanderen (mia rzgs/km) Vlaanderen 61,07 61,82 61,69 62,29 63,7 Bron : FOD MOV Evolutie van het BBP en de mobiliteit op de weg in Vlaanderen (voertuigen-km en reizigers-km) (2003 = 100) Bron : FOD MOW, SVR + eigen verwerking Waar het BBP tegen lopende prijzen en constante prijzen in de periode respectievelijk stijgt met 19% en 10%, kende ook het totale vervoer in Vlaanderen, uitgedrukt in voertuigenkilometers en reizigerskilometers een permanente stijging, zei het iets minder uitgesproken: + 4% reizigerskilometers en + 6% voertuigenkilometers. De vergelijking van het BBP met de prestaties van het goederenvervoer geeft een ander beeld. Het totale goederenvervoer in Vlaanderen, uitgedrukt in tonkm stijgt immers uit boven het BBP. Onderstaande tabel geeft de evolutie van het goederenvervoer in Vlaanderen Evolutie van het goederenvervoer in Vlaanderen (mia tonkilometer) Vlaanderen weg 27,09 27,38 30,01 30,23 30,85 spoor 3,38 3,48 3,53 3,94 4,06 3,5 binnenvaart 4,4 4,5 4,69 4,57 4,55 4,6 totaal 34,87 35,36 38,23 38,74 39,46 Bron: ADSEI 5

6 Tussen 2002 en 2006 steeg het BBP in constante prijzen met ruim 8%, maar het goederenvervoer (weg + spoor + binnenvaart) in tonkm steeg in diezelfde periode met 13%. Het goederenvervoer steeg sneller dan het BBP (in constante prijzen). Dit geldt met uitzondering van de binnenvaart (de binnenvaart kende in 2005 een lichte terugval maar rehabiliteert zich opnieuw in 2007) voor alle vervoersmodi. Evolutie van het BBP en het goederenvervoer in Vlaanderen (tonkm) (2002 = 100) Bron : ADSEI, SVR + eigen verwerking 1.2. Bruto investeringen in vaste activa Investeringen zijn een maat voor de opbouw en vernieuwing van de productiecapaciteit. Op die manier is het een indicatie van de mate waarin wordt geloofd in de toekomst van een land of regio. De Bruto investeringen in vaste activa zijn het saldo van de aan- en verkopen door ingezeten productie-eenheden gedurende een bepaalde periode (het gaat dus niet om overheidsinvesteringen via de begroting). Onderstaande grafiek geeft de evolutie van de investeringen in vaste activa in Vlaanderen en in de vervoersector, inclusief de vervaardiging van transportmiddelen in Vlaanderen. De data werden samengesteld op basis van de Regionale Rekeningen van het INR. Een gedetailleerde opsplitsing van de vervoersector wordt niet gepubliceerd. De rubrieken die verband houden met de transportsector zijn Vervaardiging van transportmiddelen, en de ruimere rubriek Vervoer, opslag en communicatie. Bij interpretatie van de data voor de eigenlijke vervoersector moet dus rekening worden 6

7 gehouden met een overschatting doordat vervoer opslag en communicatie als één rubriek wordt beschouwd. Bruto investeringen in vaste activa (in lopende prijzen, in mio ) Vlaanderen , , , , ,2 Vervaardiging van transportmiddelen 490,3 622,9 414,0 577,7 725,6 Vervoer, opslag en communicatie 3.603, , , , ,5 Tot vervoer (+ opslag en communicatie) 4.093, , , , ,1 % vervoer 13,1 12,5 14,7 15,1 12,7 Bron: INR Regionale Rekeningen Het aandeel van de investeringen t.a.v. de vervoersector in het totale investeringsvolume in Vlaanderen in de periode schommelt tussen 12,5 en 15,1 procent. In 2006 bedroegen de investeringen voor de vervaardiging van transportmiddelen 725,6 miljoen. In vervoer, opslag en communicatie bedroegen de investeringen ruim 4,5 miljard. De evolutie van de investeringen verloopt eerder wisselvallig. Evolutie van de bruto investeringen in vaste activa (2002 = 100) De investeringen in Vlaanderen stegen stelselmatig tussen 2002 en 2006 (+ 33%). De investeringen in het vervoer, de opslag en de communicatie kenden tussen 2002 en 2003 een lichte daling om dan vanaf 2003 vrij fors te stijgen (+ 46% in 2005 t.o.v. 2002) en vanaf 2005 opnieuw te dalen. De investeringen in de vervaardiging van transportmiddelen stegen tussen 2002 en 2003 met bijna 30% maar kenden in 2004 een vrije val, tot 15% onder het niveau van 2002, om dan vanaf 2004 tot 2006 weer fors te stijgen (+ 47% in 2006 t.o.v. 2002). 7

8 1.3. Import en export Ook de import en de export van goederen zijn een indicatie voor het functioneren van de economie. Deze staan ook in rechtstreeks verband met het vervoer want goederen moeten op één of andere manier vervoerd worden, zowel om te importeren als om te exporteren. Bijgevolg is de internationale handel één van de belangrijke determinanten van het goederenvervoer. In onderstaande grafiek wordt de evolutie geschetst van de import en export in Vlaanderen (periode ) en vergeleken met de evolutie van het goederenvervoer (weg, spoor en binnenvaart in tonkm). De gegevens hebben alleen betrekking op de goederenhandel. De handel in diensten zijn voor de gewesten niet beschikbaar. Ook de handel tussen de gewesten zijn in de cijfers niet inbegrepen. Evolutie van de import en export (+ goederenvervoer) in Vlaanderen (2003 = 100) Bron : INR + ADSEI De laatste jaren is de internationale handel aanzienlijk gestegen. Zowel import als export kenden een gestage groei tussen 2003 en 2007 (met een iets sterkere groei van de import) : + 43% import en + 31% export. In 2007 bedroeg de import van goederen in Vlaanderen 194 miljoen en de export 190,5 miljoen. Het goederenvervoer via weg, spoor en binnenvaart kende in de periode (data voor 2007 niet beschikbaar bij opmaak van het rapport) eveneens een groei, zij het in mindere mate dan de totale import en export (+11,6%). De luchtvaart, en het maritiem vervoer zijn evenwel niet meegenomen in de cijfers Brandstofprijzen en vervoer De brandstofprijzen kunnen ook als een economische driver worden beschouwd. Onderstaande grafiek geeft de evolutie weer van de gemiddelde maximum brandstofprijzen (euro 95 en diesel, incl. BTW) en de evolutie van het vervoer in voertuigenkilometer en reizigerskilometer. 8

9 Evolutie gemiddelde maximumprijzen brandstoffen en het vervoer (2003 = 100) Bron: FOD Economie + MOW De gemiddelde maximumprijzen van de brandstoffen kenden een forse groei in de beschouwde periode (+ 34% euro 95 en + 42% diesel). Het aantal voertuigkm steeg met 6 %. Het vervoer daalt dus niet bij toename van de brandstofprijzen De tewerkstelling Het belang van een sector uit zich niet alleen in economische waarde (toegevoegde waarde) maar ook in maatschappelijke waarde, namelijk in de tewerkstelling. Uiteraard is tewerkstelling nauw verbonden met de economische evolutie. Data over tewerkstelling kunnen via verschillende bronnen worden aangeleverd (RSZ, NBB). De meest recente cijfers voor Vlaanderen tot zijn afkomstig van de RSZ. De vervoersector wordt hierbij echter in brede zin beschouwd. Loontrekkende tewerkstelling in Vlaanderen naar activiteitstak totaal Vlaanderen vervoer, opslag en telecommunicatie(vervoer, opslag, vervoersondersteunende activiteiten, posterijen, koeriers + telecommunicatie) vervaardiging van transportmiddelen Bron: RSZ 9

10 In de periode steeg de totale tewerkstelling van loontrekkenden in Vlaanderen volgens de RSZ-gegevens met 7% (van 1,9 miljoen naar 2 miljoen). Belangrijke vaststelling is de quasi onophoudelijke daling van de tewerkstelling in de sector van vervaardiging van transportmiddelen (-18%) en de daling in de sector vervoer, opslag en communicatie tussen 2007 en 2008 (van naar werknemers). Met ruim werknemers heeft de vervoersector (in brede zin en inclusief telecommunicatie) een aandeel van bijna 8% in de totale tewerkstelling in Vlaanderen. Op basis van de RSZ-gegevens kan (op basis van de NACE-codes) een meer gedetailleerde uitsplitsing van de loontrekkende tewerkstelling worden gemaakt, doch deze gegevens zijn bij de opmaak van het rapport slechts beschikbaar tot het jaar Tewerkstelling in de logistieke sector in Vlaanderen op basis van RSZ vervaardiging van transportmiddelen vervoer per spoor stadsvervoer en wegvervoer zee- en kustvaart binnenvaart luchtvaart vervoersondersteunende activiteiten koeriers, exclusief nationale posterijen totaal tewerkstelling vervoer Vlaanderen % vervoer t.o.v. tot. tewerkstelling Vlaanderen 9,50 10,67 9,45 9,46 Bron: RSZ Op basis van deze gegevens kan een nauwkeuriger raming worden gemaakt van de tewerkstelling in de vervoersector (goederen + personen). Post en telecom zijn hier immers niet ingecalculeerd. De totale tewerkstelling van de vervoersector (exclusief de vervaardiging van transportmiddelen) steeg van werknemers in 2003 naar werknemers in Het aandeel van de vervoersector in de totale Vlaamse tewerkstelling bedraagt in %. Het wegvervoer (stadvervoer + wegvervoer) heeft het grootste aandeel in de tewerkstelling met werknemers in 2006, gevolgd door de vervoersondersteunende activiteiten. Naast de tewerkstelling van loontrekkenden zijn in het vervoer ook nog zelfstandigen actief. Evolutie van het aantal zelfstandigen in de vervoersector

11 totaal aantal zelfstandigen in de vervoersector % van het totaal aantal zelfstandigen 1,73 1,73 1,72 1,76 1,81 % van het totaal aantal werkenden in de vervoersector 3,46 3,49 3,50 3,59 3,70 Bron : INR Regionale Rekeningen In 2006 was een kleine 4% van de werkenden in de vervoersector als zelfstandige werkzaam (hierbij zijn ook de zelfstandigen in de vervaardiging van transportmiddelen en post en telecommunicatie begrepen). Het aantal zelfstandigen in de vervoersector evolueerde van in 2002 naar in Het aantal zelfstandigen in de vervoersector bedroeg in 2006 bijna 2% van het totaal aantal zelfstandigen in Vlaanderen De consumptie-uitgaven De consumptie-uitgaven van particulieren zijn naast de investeringen door de ondernemingen een andere belangrijke determinant voor de economie en de welvaart en voor de vervoersector als dusdanig. Tegelijk heeft de economie ook een impact op de uitgaven en het uitgavenpatroon. Onderstaande tabel geeft de gezinsuitgaven voor verkeer en vervoer weer in de periode : Naar soort uitgave: aankoop van voertuigen, verbruiksuitgaven voor voertuigen en vervoerdiensten (in lopende prijzen in euro) t.o.v. de totale consumptie van het huishouden (in %) t.o.v. het beschikbaar gezinsinkomen (in %) Gezinsuitgaven voor verkeer en Vervoer (in lopende prijzen) gemiddeld beschikbaar inkomen per huishouden (in ) , , , ,02 gemiddeld totale consumptie per huishouden (in ) , , , , ,45 aankoop van voertuigen totaal 1.538, , , , ,91 aankoop van auto's 1.455, , , , ,05 aankoop van tweewielers 82,49 159,49 170,07 172,65 111,86 verbruiksuitgaven voor voertuigen* 2.143, , , , ,95 Vervoerdiensten** 213,83 159,54 181,95 201,51 169,58 vervoersuitgaven totaal 3.895, , , , ,44 in % ten opzichte van beschikbaar ink. 11,0-11,8 11,3 10,8 in % ten opzichte van totale consumptie 12,7 13,5 13,7 13,0 12,7 11

12 Bron : Huishoudbudgetenquête ADSEI * verbruiksuitgaven voor voertuigen: brandstof, wisselstukken en herstellingen, onderhoud, smeermiddelen en antivries, huur van garages en voertuigen, andere kosten en verkeersbelasting ** vervoerdiensten: treinvervoer (NMBS), streekvervoer (autobussen), stadsvervoer (tram, bus, metro), andere vervoerdiensten, diverse kosten, Het gemiddeld beschikbaar inkomen per huishouden steeg tussen 2002 en 2006 met 8% en de gemiddelde consumptie met 6%, hoewel de consumptie in 2006 met 1,74% is gedaald t.o.v Hoewel over de totale periode beschouwd de aankoop van voertuigen (zowel auto s als tweewielers) min of meer status quo bleef (na een aanzienlijke groei in 2003 om daarna een dalende trend in te zetten) wordt in 2006 toch een vrij forse achteruitgang van de gezinsuitgaven vastgesteld t.o.v : -5% voor de aankoop van auto s en -35% voor de aankoop van tweewielers. Opvallend is de daling van bijna alle consumptieuitgaven voor verkeer en vervoer in 2006 t.o.v. het jaar daarvoor. Ook de uitgaven voor de vervoerdiensten daalden aanzienlijk in 2006 (- 15,8%). Het aandeel van de vervoersuitgaven van de gezinnen in Vlaanderen t.o.v. hun totale consumptie bedraagt in ,7% en is t.o.v licht gedaald. Ook in 2005 daalde het aandeel van de vervoersuitgaven in de gezinsconsumptie t.o.v het jaar daarvoor. Evolutie van de gezinsuitgaven voor verkeer en vervoer (2002 = 100) 12

13 1.7. De Toegevoegde Waarde (TW) De toegevoegde waarde drukt de essentie van het produceren uit, namelijk het toevoegen van waarde aan een goed. Het is het verschil tussen de marktwaarde van productie en de daarvoor ingekochte grondstoffen. De NBB definieert de TW als de som van de personeelskosten, de afschrijvingen en de waardeverminderingen, het bedrijfsresultaat, de voorzieningen voor risico s en lasten en bepaalde exploitatiekosten. De toegevoegde waarde is een belangrijke indicator om het economisch belang en de economische waarde van een gebied of sector te duiden Toegevoegde waarde en het vervoer Onderstaande tabel geeft de evolutie weer van de totale bruto toegevoegde waarde in België en Vlaanderen, alsook van de belangrijkste vervoersectoren voor personen- en goederenvervoer. In de tabel wordt geen onderscheid gemaakt tussen goederen- en personenvervoer (NACE-BEL code op 2 digits). De vervaardiging van transportmiddelen is eveneens in de tabel opgenomen. BTW vervoersector (goederen + personen + industrie) tegen lopende prijzen (mio ) België , , , , , ,10 Vlaanderen , , , , , ,90 Vervoer te land (+ pijpl) (60) 3788, , , , , ,50 Vervoer over water (61) 127,5 58,00 103,00 313,30 799,10 894,20 Luchtvaart (62) 269,8 195,50 316,80 370,00 422,20 451,90 Vervoersondersteunende activiteiten (+ reisb.) (63) 3571, , , , , ,20 Post en telecom (64) 1845, , , , , ,40 Vervaardiging auto's, aanhangwagens en opleggers (34) 2.671, , , , , ,30 vervaardiging overige transportmiddelen (35) 341,70 233,50 265,20 265,40 270,50 259,40 Totaal BTW transportsector Vlaanderen , , , , , ,90 Bron: NBB INR Regionale Rekeningen De totale toegevoegde waarde in Vlaanderen steeg van ruim 132 miljard in 2001 tot 162 miljard in Dit is een stijging van 23% (de stijging van de toegevoegde waarde bedroeg voor België 21,8 %). Alle vervoersectoren kenden tussen 2001 en 2006 een groei van de TW, behalve de vervaardiging van overige transportmiddelen. De groei van de TW van de totale 13

14 transportsector (inclusief de vervaardiging van transportmiddelen) bedroeg 28 % in de periode Het aandeel van de transportsector en de vervaardiging van transportmiddelen (goederen+personen+industrie) in de totale toegevoegde waarde voor Vlaanderen bedraagt 9,9%. De evolutie van de TW van de transportsector volgt min of meer de evolutie van de totale TW in Vlaanderen, maar in 2005 en 2006 is de TW van de transportsector sneller gegroeid dan de totale TW. Evolutie BTW Vlaanderen en vervoersector in Vlaanderen (2001 = 100) Bron : INR + eigen verwerking 1.8. Sociaal-economische impact van de logistieke sector Om een duidelijker beeld te hebben van de economische impact van de eigenlijke logistieke sector, wordt gerefereerd naar een onderzoek van de NBB terzake 1. De NBB bakent een logistieke cluster af binnen de NACE-codes tot Alleen goederenvervoeractiviteiten worden in rekening gebracht. Activiteiten die te maken hebben met personenvervoer binnen de NACE-codes 60,61,62,63 en 64 werden weggefilterd. De 1 Economic importance of Belgian Transport Logistics. NBB. Jan Afbakening van de logistieke cluster volgens de NBB : Vervoer per spoor 60100, Verhuisdiensten 60241, Goederenvervoer over de weg 60242, Verhuur van vrachtwagens met bestuurder 60243, Vervoer via pijpleidingen 60300, Zee- en kustvaart 61100, Binnenvaart 61200, Luchtvaart en 62200, Vrachtbehandeling 6311 en 63112, Opslag en 63121, Vervoersondersteunende activiteiten 63210, en 63230, Expeditie en vervoersbemiddeling en 63405, Agentschappen (bevrachting, scheepsagenturen, douane,..) 63402, 63403, en 63406, Nationale posterijen en koeriers en

15 NBB berekende de TW van de verschillende onderdelen van de logistieke cluster voor de periode Voor het jaar 2006 wordt een raming gemaakt voor de totaliteit van de cluster (opgesplitst naar puur transport en de andere logistieke diensten in de cluster). De cijfers slaan op België. Voor Vlaanderen wordt een algemene raming gemaakt op basis van een toegepaste verdeelsleutel (zie verder). Evolutie van de toegevoegde waarde van de logistieke sector in België (mio ) mio Logistieke cluster 7.096, , , , , , = ,00 100,57 111,81 124,89 131,00 136,18 Bron: NBB De toegevoegde waarde van de logistieke sector in 2005 in België 9,3 miljard bedraagt. Tussen 2000 en 2005 steeg de totale toegevoegde waarde met ruim 36%. Voor 2006 wordt de toegevoegde waarde van de logistieke sector op 9,66 miljard geraamd. Ten aanzien van 2001 is dit een stijging van 36 %. Met 9,66 miljard aan toegevoegde waarde vertegenwoordigt de logistieke sector ruim 3,4 % van het totale bruto toegevoegde waarde in België. De stijgende evolutie van de toegevoegde waarde maskeert echter een aantal verschillen tussen de verschillende subsectoren in de logistieke cluster. De TW van de traditionele vervoerssectoren wegvervoer, spoorvervoer en binnenvaart kent weliswaar een stijgende evolutie, maar de groei van de TW van de totale logistieke cluster is duidelijk groter dan deze van de traditionele vervoersectoren : + 31% TW totale logistieke cluster (2005), + 7% TW traditionele vervoersectoren (2005). Evolutie van toegevoegde waarde van de traditionele vervoersectoren (mio ) TW mio weg 2.712, , , , ,60 spoor 349,60 360,40 318,70 316,70 289,80 binnenvaart 35,70 30,90 35,00 31,50 36,60 totaal 3.097, , , , , =100 weg 100,00 104,30 107,02 110,49 110,24 spoor 100,00 103,09 91,16 90,59 82,89 binnenvaart 100,00 86,55 98,04 88,24 102,52 totaal 100,00 103,96 105,12 107,98 107,06 Bron: NBB 15

16 Binnen de traditionele vervoerssectoren steeg de toegevoegde waarde van het goederenvervoer over de weg tussen 2001 en 2005 met 10%, met een lichte daling vanaf De TW van de binnenvaart in deze periode volgde een wisselvallig parcours; pas in 2005 kon het niveau van 2001 weer worden overstegen. De toegevoegde waarde van het spoorvervoer daalde sinds 2001 met 17%. De NBB wijdt dit o.m. aan de herstructurering van de NMBS en de creatie van NMBS Holding - Infrabel - NMBS operator, welke heeft geleid tot een daling van de tewerkstelling binnen de groep (op basis van de balanscentrale). De berekening van de toegevoegde waarde is o.a. op de personeelskosten gebaseerd. De daling van de toegevoegde waarde bij de NMBS (nu NMBS Holding) in 2005 is vooral aan twee factoren te wijten: (1) een daling van de tewerkstelling en (2) een daling van de afschrijvingen. Daarnaast is sinds 2000 het aandeel van de activiteiten van de spoorwegen in het vrachtvervoer gedaald. Dit heeft ook een negatieve impact op de totale cijfers van de sector in die periode. Evolutie van de toegevoegde waarde van de logistieke sector (2001 = 100) Drie subsectoren kenden in de periode een substantiële stijging van de toegevoegde waarde : de zee- en kustvaart (vertienvoudiging), de vervoersondersteunende activiteiten (+ 68%) en de vrachtbehandeling (+ 47%). Ook andere niet traditionele vervoerssectoren konden een aanzienlijke stijging van de TW optekenen. De TW van de opslag steeg met 21%, deze van de expeditie en vervoersbemiddelaars met 17,7% en de agentschappen met 24%. De stijging van de TW van de zee- en kustvaart wordt grotendeels verklaard door de tendens van invlagging van de vloot tijdens de voorgaande jaren (vooral de fiscaal vriendelijker Belgische wetgeving heeft een toenemend aantal reders voor de Belgische vlag doen kiezen). 16

17 1.8.1 Aandeel van de subsectoren in de toegevoegde waarde van de logistieke cluster Onderstaande tabel geeft de aandelen van subsectoren in de toegevoegde waarde van de logistieke cluster voor het jaar Omdat het economisch belang van een sector zich niet alleen uitdrukt in toegevoegde waarde maar o.m. ook in tewerkstelling, is in de tabel ter illustratie ook de directe tewerkstelling binnen de onderscheiden sectoren opgenomen (op basis van de gegevens van de NBB). Aandeel toegevoegde waarde binnen de logistieke cluster (2005) mio 2005 % in 2005 spoorweg 289,8 3,12 wegvervoer 2989,6 32,16 pijpleidingen 8,9 0,10 zee- en kustvaart 893,1 9,61 binnenvaart 36,6 0,39 luchtvaart 38,3 0,41 vrachtbehandeling 596,8 6,42 opslag 586,5 6,31 vervoersondersteunende act 1109,2 11,93 expeditie en vervoersbem 623,1 6,70 agentschappen (douane, bevrachting) 416,9 4,48 postdiensten 1707,7 18,37 totaal TW logistieke cluster 9296,5 100% Met een aandeel van 32% in de toegevoegde waarde heeft het wegvervoer het grootste aandeel binnen de logistieke sector. Maar zoals eerder aangehaald lijkt er zich een verschuiving voor te doen in de richting van de niet traditionele vervoersectoren. Het wegvervoer noteerde ondanks de stijging van de toegevoegde waarde in absolute termen (tussen 2000 en 2005) een daling van 38% naar 32% van het aandeel in de totale toegevoegde waarde. Dit kan verklaard worden door de grote toename van toegevoegde waarde in de zee- en kustvaart (door o.a. de invlagging) en de enorme stijging van de TW van de vervoersondersteunende activiteiten. Het totaal aandeel van de TW van alle vervoersondersteunende activiteiten samen (opslag, vrachtbehandeling expeditie, agentschappen en de overige ondersteunende activiteiten) bedroeg in 2000, 30% van de totale TW van de logistieke cluster. In 2005 is dit aandeel evenwel opgeklommen tot 37%. Hiermee vertegenwoordigen alle vervoersondersteunende activiteiten samen in 2005 het grootste aandeel in TW in de logistieke sector. 17

18 1.8.2 Toegevoegde waarde logistieke sector Vlaanderen De NBB raamt het aandeel van Vlaanderen in de totale toegevoegde waarde van de logistieke cluster. Er worden twee verdeelsleutels gehanteerd : 1. Op basis van de locatie van de hoofdzetel van de ondernemingen : aandeel Vlaanderen 65,8% (Wallonië 10,4%, Brussel 23,8%) 2. Op basis van de effectieve locatie van de ondernemingen : aandeel Vlaanderen 77,1% (Wallonië 16,5%, Brussel 6,3%) Toegevoegde waarde logistieke cluster regio s volgens de twee verdeelsleutels 2005 (in miljard, in lopende prijzen) Vlaanderen Wallonië Brussel totaal Volgens hoofdzetel 6,11 0,96 2,21 9,3 Volgens locatie ondernemingen Bron : NBB 7,16 1,53 0,58 9,3 Op basis van de verdeelsleutel volgens de hoofdzetel van de ondernemingen bedraagt de toegevoegde waarde van de totale logistieke cluster in Vlaanderen voor 2005 ca. 6,1 miljard. Met 6,1 miljard toegevoegde waarde (in lopende prijzen) heeft de logistieke sector in Vlaanderen een aandeel van bijna 4% van de totale TW in Vlaanderen. Het belang van de logistieke sector in Vlaanderen blijkt o.m. uit de regionale verhoudingen van BBP en TW. Terwijl Vlaanderen verantwoordelijk is voor ca. 57,7% van het totale BBP (cijfers 2005), is de toegevoegde waarde van de Logistieke sector in Vlaanderen verantwoordelijk voor bijna 66% van de totale toegevoegde waarde van de logistieke sector. Het economisch gewicht van Vlaanderen op het vlak van logistiek blijkt nog duidelijker wanneer het de effectieve locatie van de betreffende ondernemingen in rekening wordt gebracht. Maar dan 3/4 de (7,16 miljard ) van de toegevoegde waarde van de logistieke sector wordt in Vlaanderen gegenereerd. 18

19 1.9. Sociaal-economische impact van de economische poorten De NBB berekende de toegevoegde waarde van de Vlaamse economische en logistieke poorten : de 4 zeehavens 3 en de nationale luchthaven van Zaventem 4. Voor de luchthaven van Zaventem werd deze alleen voor 2006 berekend (voor de zeehavens is een tijdreeks berekend). Vandaar dat in onderstaande tabel uitsluitend de situatie in 2006 wordt beschreven. Naast de toegevoegde waarde zijn ook tewerkstellingscijfers voor de poorten opgenomen omdat de logistieke poorten immers ook een aanzienlijke sociale impact hebben. De poorten genereren echter tevens een grote indirecte TW en tewerkstelling. In onderstaande tabel voor de verschillende logistieke poorten de directe en indirecte TW alsook de directe en indirecte tewerkstelling opgenomen. Toegevoegde waarde (mio, lopende prijzen) en tewerkstelling van de economische poorten 2006) directe TW indirecte TW directe werkgelegenheid indirecte werkgelegenheid Vlaamse zeehavens , , Haven Antwerpen 9.159, , Haven Gent 3.537, , Haven Oostende , Haven Zeebrugge 835, Luchthaven Zaventem 1.435, , Totaal poorten , , % Vlaanderen 9,47% 6,20% Bron: NBB + VHC De impact van de Vlaamse zeehavens en de luchthaven van Zaventem als logistieke poorten op onze economie is substantieel. De directe toegevoegde waarde van de Vlaamse economische poorten (zeehavens + luchthaven Zaventem) bedroeg in ,4 miljard euro. Dit is 9,5% van de totale toegevoegde waarde gegenereerd in Vlaanderen. De luchthaven van Zaventem genereerde hiervan 1,4 miljard euro. Daarnaast leveren ook de andere Vlaamse logistieke poorten een belangrijke indirecte toegevoegde waarde op. Deze bedroeg in ,3 miljard euro (waarvan 13,6 miljard euro afkomstig van de havens). 3 Economisch belang van de Belgische havens. NBB. Juni Economic Importance of Air Transport. NBB. Maart

20 De directe werkgelegenheid in de economische poorten wordt geraamd op werknemers ( werknemers in de Vlaamse zeehavens en in de luchthaven) in Dit is 6,2% van de Vlaamse werkgelegenheid. Voor de indirecte werkgelegenheid wordt uitgegaan van nog eens werknemers. De directe tewerkstelling in de economische poorten in 2006 wordt geraamd op werknemers ( werknemers in de Vlaamse zeehavens en in de luchthaven). Dit is 6,2% van de Vlaamse tewerkstelling. Voor de indirecte tewerkstelling wordt uitgegaan van nog eens werknemers. 20

Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T GSM Persbericht

Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T GSM Persbericht Cel Externe Communicatie Kunstlaan 47-49, 1000 BRUSSEL Eric AERDEN Vooruitgangsstraat 56, 1210 BRUSSEL T. 02-2773408 GSM 0473-916424 Persbericht Datum: 26 november 2007 Betreft: Bijna 200 indicatoren geven

Nadere informatie

Kerncijfers. 1. Personenmobiliteit. Personenmobiliteit

Kerncijfers. 1. Personenmobiliteit. Personenmobiliteit 6 Kerncijfers 1. Personenmobiliteit Personenmobiliteit 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Auto De MORA publiceert de Vlaamse cijfers van voertuigkilometer en reizigerskilometer van de FOD Mobiliteit en

Nadere informatie

1. Vervoersprestaties

1. Vervoersprestaties 1. Vervoersprestaties Goederenvervoer blijft sterker toenemen dan de economische groei en gebeurt nog steeds voor het grootste deel via de weg. Vlaanderen met een bevolking van iets meer dan zes miljoen

Nadere informatie

6. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld

6. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld 6. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld De totale toegevoegde waarde van de Vlaamse zeehavens en luchthavens nam in 2006 toe. De directe toegevoegde waarde van de zeehavens nam af, maar

Nadere informatie

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2015

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2015 216-1-26 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 215 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 2017

TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 2017 218-1-8 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 217 TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE BELGISCHE HAVENS STIJGT MET 7 % IN 217 Brussel 8 oktober 218 - De in de Belgische havens geproduceerde

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen 2015-02-17 Links: Publicatie BelgoStat Online Algemene informatie Broos herstel in 2013 na krimp in 2012 in Brussel en Wallonië; verdere groeivertraging in 2013 in

Nadere informatie

4ECONOMISCHE POORTEN

4ECONOMISCHE POORTEN 4ECONOMISCHE POORTEN 73 Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) selecteert vijf poorten: de zeehavens Antwerpen, Gent, Zeebrugge en Oostende (in samenhang met de regionale luchthaven van Oostende)

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2016

Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 2016 217-1-23 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 216 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL 214-1-21 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 213 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten,

Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten, PERSCOMMUNIQUÉ 2014-07-18 Links BelgoStat On-line Algemene informatie Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten, 1995-2011. De drie Gewesten en de Nationale Bank van

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal 212-1-22 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 211 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

4. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld

4. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld 4. Zee- en luchthavens: poorten op Europa en de wereld Zeehavens genereren veel werkgelegenheid en toegevoegde waarde, en hun privé-bedrijven zijn ook financieel gezond. Europa blijft het belangrijkste

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen 2014-01-31 Links: Publicatie BelgoStat Online Algemene informatie 2011-2012: Economische terugval in 2012 verschilt per gewest Het Instituut voor de nationale rekeningen

Nadere informatie

ALGEMEEN OMZET DECEMBER /12/2016

ALGEMEEN OMZET DECEMBER /12/2016 DECEMBER 2016 01/12/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca blijft positief, maar zwakt af. Dit is een gevolg van een dalende omzet bij de logies. Ook het prijsverloop in de horeca

Nadere informatie

Orderboekje historisch gezien op vrij hoog niveau

Orderboekje historisch gezien op vrij hoog niveau jun-11 sep-11 dec-11 mrt-12 jun-12 sep-12 dec-12 mrt-13 jun-13 sep-13 dec-13 mrt-14 jun-14 sep-14 dec-14 mrt-15 jun-15 sep-15 dec-15 mrt-16 jun-16 sep-16 dec-16 mrt-17 jun-17 Perscontact Frederik Bronckaerts

Nadere informatie

BOORDTABELLEN HORECA SYNTHESE: OVERZICHT: MAART /03/2017

BOORDTABELLEN HORECA SYNTHESE: OVERZICHT: MAART /03/2017 07/03/2017 SYNTHESE: Er is een opmerkelijke versnelling van de omzetgroei in het derde kwartaal bij restaurants en drinkgelegenheden. Hotels en catering kennen nog steeds een dalende omzet. De horecaprijzen

Nadere informatie

Een goed 2015, een aarzelend

Een goed 2015, een aarzelend Een goed 2015, een aarzelend 2016 Conjunctuurenquête Expeditiesector 1e kwartaal 2016 Een goed 2015, een aarzelend 2016 Conjunctuurenquête Expeditiesector 1e kwartaal 2016 De 3-maandelijkse conjunctuurenquête

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

0. KENGETALLEN. Bron: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), INR, VDAB, RVA en Steunpunt WSE.

0. KENGETALLEN. Bron: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), INR, VDAB, RVA en Steunpunt WSE. 0. KENGETALLEN Brugge Midden- West-Vlaanderen Oostende Westhoek Zuid- West-Vlaanderen West- Vlaanderen Vlaams Gewest Totale bevolking (01/01/2008) 275.599 233.200 149.287 213.729 278.672 1.150.487 6.161.600

Nadere informatie

De evolutie en tendensen op regionaal en provinciaal niveau worden verderop in deze barometer besproken.

De evolutie en tendensen op regionaal en provinciaal niveau worden verderop in deze barometer besproken. NOTARISBAROMETER VASTGOED WWW.NOTARIS.BE T1 2017 Barometer 32 VASTGOEDACTIVITEIT IN BELGIË De index van de vastgoedactiviteit klimt in het 1 ste trimester van 2017 naar een nieuw record: 128,36 punten.

Nadere informatie

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit?

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Seminarie voor leerkrachten economie van het middelbaar onderwijs Brussel, 11 oktober 2017 Departement Algemene Statistieken Hans De Dyn 2 / 24 Inhoud

Nadere informatie

Regionale verdeling van de notariële vastgoedindex

Regionale verdeling van de notariële vastgoedindex notarisbarometer Vastgoed, vennootschappen, familie www.notaris.be A B C D E n 9 April - juni Trimester 2 - Vastgoedactiviteit in België Prijsevolutie Registratierechten Vennootschappen De familie A Vastgoedactiviteit

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL. Maritieme cluster 1 Niet-maritieme cluster Totaal 213-1-14 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 212 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

De inflatie zakte in juni nog tot 1,5 punten. De daaropvolgende maanden steeg de inflatie tot 2,0 in augustus (Bron: NBB).

De inflatie zakte in juni nog tot 1,5 punten. De daaropvolgende maanden steeg de inflatie tot 2,0 in augustus (Bron: NBB). NOTARISBAROMETER VASTGOED WWW.NOTARIS.BE T3 2017 Barometer 34 MACRO-ECONOMISCH Het consumentenvertrouwen trekt sinds juli terug aan, de indicator stijgt van -2 in juni naar 2 in juli en bereikte hiermee

Nadere informatie

DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT:

DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT: Didier Gosuin Brussels minister van Economie en Tewerkstelling DE TEWERKSTELLING OP BRUSSELS AIRPORT: DE WAARHEID OVER DE CIJFERS Voorgaande studies. Voorgaande studies. 1. SERV (De Sociaaleconomische

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL 215-1-19 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 214 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

Dossier regionale luchthavens. 0. Aanleiding:

Dossier regionale luchthavens. 0. Aanleiding: Dossier regionale luchthavens 0. Aanleiding: In 2004 presenteerde het Vlaams Forum Luchtvaart een rapport en aanbevelingen aan de Vlaamse regering over de luchtvaart in Vlaanderen [2]. Belangrijk onderdeel

Nadere informatie

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2019-04-29 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van 2019 Over het hele jaar 2018

Nadere informatie

30 3 DE TRIMESTER 2016

30 3 DE TRIMESTER 2016 Verantwoordelijke uitgever: Erik Van Tricht, Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat, Bergstraat, 30-34 - 1000 Notarisbarometer Vastgoed VASTGOEDACTIVITEIT IN T/3 Juli - september 2016 n 30 3

Nadere informatie

FARMACIJFERS 2014. De geneesmiddelenindustrie in België : een vector voor groei. De kerncijfers

FARMACIJFERS 2014. De geneesmiddelenindustrie in België : een vector voor groei. De kerncijfers FARMACIJFERS 214 De geneesmiddelenindustrie in België : een vector voor groei De kerncijfers Verantwoordelijke uitgever : Catherine Rutten voor pharma.be, Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

3. Kenmerken van personenwagens

3. Kenmerken van personenwagens 3. Kenmerken van personenwagens Tabel 29: Verdeling van personenwagens volgens bouwjaarcategorie Bouwjaar categorie bjcat 1990 en eerder 403.46 3.89 403.46 3.89 1991 tot 1995 997.17 9.62 1400.63 13.52

Nadere informatie

Logistieke Dag Limburg 2012:

Logistieke Dag Limburg 2012: Logistieke Dag Limburg 2012: Langetermijnvooruitzichten (2030) voor transport in België Bruno Hoornaert, Federaal Planbureau Logistieke dag Limburg 2012 21 september 2012 Vooruitzichten van de transportvraag

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN DE MARKT

EVOLUTIE VAN DE MARKT Notarisbarometer VASTGOED www.notaris.be 2016 Barometer 31 VASTGOEDACTIVITEIT IN 106,4 106,8 101,7 103,4 105,9 102,8 98,9 101,4 99,2 105,0 105,3 104,7 115,4 112,1 111,8 118,0 116,1 127,0 124,7 127,9 115,8

Nadere informatie

2003/10A. Conjunctuur: recent verloop en verwachtingen* 7 e jaar. Door Economische Analyses, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie

2003/10A. Conjunctuur: recent verloop en verwachtingen* 7 e jaar. Door Economische Analyses, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 2003/10A Conjunctuur: recent verloop en verwachtingen* Door Economische Analyses, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie *Analyse afgesloten op 19 september 2003 1. Driemaandelijks bruto

Nadere informatie

CRB CCR SR/LVN Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context

CRB CCR SR/LVN Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context CRB 2016-0510 SR/LVN 03.02.2016 Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context 2 CRB 2016-0510 Overzicht groei sinds 1996 Onder invloed van de conjuncturele

Nadere informatie

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Monitoring Rapport: Mei 212 Jan van Nispen Inleiding De start van de financiële crisis ligt nu al enkele jaren achter ons, maar in 211 voelden we nog steeds de

Nadere informatie

Matige groei, grote bezorgdheid

Matige groei, grote bezorgdheid Matige groei, grote bezorgdheid Conjunctuurenquête Expeditiesector 2e kwartaal 2016 Matige groei, grote bezorgdheid Conjunctuurenquête Expeditiesector 2e kwartaal 2016 De 3-maandelijkse conjunctuurenquête

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,3 % in het eerste kwartaal van 2015. De economische activiteit stijgt met 1,1 % over het hele jaar 2014

De economische groei bedraagt 0,3 % in het eerste kwartaal van 2015. De economische activiteit stijgt met 1,1 % over het hele jaar 2014 Instituut voor de nationale rekeningen 2015-04-29 Links: Publicatie NBB.stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,3 % in het eerste kwartaal van 2015 De economische activiteit stijgt met

Nadere informatie

Economie. 1 Kempense economie presteert in de Vlaamse middenmoot Kempen Provincie Antwerpen Vlaams Gewest

Economie. 1 Kempense economie presteert in de Vlaamse middenmoot Kempen Provincie Antwerpen Vlaams Gewest Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Severine Appelmans Economie Samenvatting 14,75 miljard euro aan waardecreatie (BBP) BBP per inwoner net boven Vlaamse

Nadere informatie

Structurele ondernemingsstatistieken

Structurele ondernemingsstatistieken 1 Structurele ondernemingsstatistieken - Analyse Structurele ondernemingsstatistieken Een beeld van de structuur van de Belgische economie in 2012 en de mogelijkheden van deze databron De jaarlijkse structurele

Nadere informatie

Jaarmonitor goederenvervoer

Jaarmonitor goederenvervoer Jaarmonitor goederenvervoer Goederenvervoer blijft groeien in 2018 In 2018 werd 1,71 miljard ton goederen vanuit, naar en in Nederland vervoerd. Dit was een stijging van 1,2 procent in vergelijking met

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 5 december 2014

PERSBERICHT Brussel, 5 december 2014 01/2010 05/2010 09/2010 01/2011 05/2011 09/2011 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 Inflatie (%) PERSBERICHT Brussel, 5 december 2014 Geharmoniseerde consumptieprijsindex

Nadere informatie

Werkloosheidscijfers Tijdelijke werkloosheid Faillissementen

Werkloosheidscijfers Tijdelijke werkloosheid Faillissementen De impact van de economische crisis in West Limburg Werkloosheidscijfers Tijdelijke werkloosheid Faillissementen MEI 2009 1. Werkloosheid 1.1 Niet werkende werkzoekenden Een eerste indicator die de economische

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 7 november 2014

PERSBERICHT Brussel, 7 november 2014 01/2010 05/2010 09/2010 01/2011 05/2011 09/2011 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 Inflatie (%) PERSBERICHT Brussel, 7 november 2014 Geharmoniseerde consumptieprijsindex

Nadere informatie

De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis

De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis Oktober 2009 De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis De werkloosheid: moet het ergste nog komen? De uitzendarbeid en het aantal openstaande betrekkingen lopen weer terug Het

Nadere informatie

Emissielekken in België

Emissielekken in België Milieu-economische analyses voor België, de Gewesten en Europa 13 september 2012 Emissielekken in België Guy Vandille Federaal Planbureau Wat is een emissielek? Emissielek = verschil tussen : emissies

Nadere informatie

Bilaterale handel Vlaanderen - Colombia

Bilaterale handel Vlaanderen - Colombia Bilaterale handel Vlaanderen - Colombia Handelsbalans Vlaanderen - Colombia Onze handel met Colombia is steevast in een handelstekort geëindigd. Dat tekort was op zijn hoogst in 2008: zowat een half miljard

Nadere informatie

Structurele ondernemingsstatistieken

Structurele ondernemingsstatistieken Structurele ondernemingsstatistieken 1 Een beeld van de structuur van de Belgische economie in 2016 en de mogelijkheden van deze databron De jaarlijkse structurele ondernemingsstatistieken beschrijven

Nadere informatie

INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia

INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014 Instituut voor de nationale rekeningen 2014-04-30 Links Publicatie BelgoStat On-line Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014 Bij een stijging van 0,3 % in

Nadere informatie

Bestemming 2030: chaos op de autowegen of alternatieve trajecten?

Bestemming 2030: chaos op de autowegen of alternatieve trajecten? Bestemming 2030: chaos op de autowegen of alternatieve trajecten? Bij ongewijzigd beleid tonen de transportvooruitzichten voor België tegen 2030 een aanzienlijke groei van het personen- en goederenvervoer.

Nadere informatie

12. Capaciteitsopbouw en -benutting

12. Capaciteitsopbouw en -benutting 12. Capaciteitsopbouw en -benutting Het Vlaamse vrachtwagenpark groeit nog steeds, maar presteert minder tonkilometer. Bij hinterlandvervoer vn vooral de piekmomenten op. Voor elke analyse van de goederenvervoerssector

Nadere informatie

De 50-plussers op de Limburgse arbeidsmarkt in de logistiek

De 50-plussers op de Limburgse arbeidsmarkt in de logistiek De 50-plussers op de Limburgse arbeidsmarkt in de logistiek APRIL 2012 INHOUD Blz 1. Loontrekkende werkgelegenheid 2 1.1 Algemeen 2 1.2 Hoofdsectoren 2 1.3 Logistiek 3 1.3.1 Algemeen 3 1.3.2 Limburgse

Nadere informatie

POLSSLAG VLAAMSE HORECA

POLSSLAG VLAAMSE HORECA 13/06/2017 SYNTHESE: De omzetgroei vertraagt in het laatste kwartaal van 2016 bij restaurants en drinkgelegenheden. De omzetdaling bij hotels loopt ten einde. De horecaprijzen stijgen minder snel dan vorige

Nadere informatie

Persbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken

Persbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-103 1 juli 2004 9.30 uur Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal 2004 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2004 met 0,9 procent

Nadere informatie

DE EVOLUTIE VAN DE BELGISCHE VASTGOEDPRIJZEN IN 2016: DATA ADS 1 INLEIDING

DE EVOLUTIE VAN DE BELGISCHE VASTGOEDPRIJZEN IN 2016: DATA ADS 1 INLEIDING CONFEDERATIE VAN IMMOBILIENBEROEPEN VLAANDEREN Kortrijksesteenweg 1005, 9000 Gent www.cibweb.be DE EVOLUTIE VAN DE BELGISCHE VASTGOEDPRIJZEN IN 2016: DATA ADS 1 INLEIDING De benchmark voor de evolutie

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 26 juni 2015

PERSBERICHT Brussel, 26 juni 2015 PERSBERICHT Brussel, 26 juni 2015 Jeugdwerkloosheid gedaald in het eerste kwartaal van 2015 Arbeidsmarktcijfers eerste kwartaal 2015 In het eerste kwartaal van 2015 was 67,4% van de 20- tot 64-jarigen

Nadere informatie

3. Bedrijfseconomische analyse

3. Bedrijfseconomische analyse . Bedrijfseconomische analyse De sector oogt financieel gezond, maar sommige bedrijven hebben koorts. Investeringen gebeuren in grote mate door de vervoersondersteunende sector. De organisatie van het

Nadere informatie

DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F

DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 19 SEPTEMBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

ALGEMEEN OMZET FEBRUARI 2016 16/02/2016. Boordtabellen Horeca. Synthese:

ALGEMEEN OMZET FEBRUARI 2016 16/02/2016. Boordtabellen Horeca. Synthese: FEBRUARI 2016 16/02/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca zet door en is het sterkst in restaurants en logies. De horeca inflatie blijft op een hoog niveau. Het aantal arbeidsplaatsen

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN

NATIONALE REKENINGEN NATIONALE REKENINGEN Kwartaalaggregaten 2003 - I Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen

Nadere informatie

Q1 15 POSITIEVE DYNAMIEK OP DE MARKT VAN HR-DIENSTVERLENING

Q1 15 POSITIEVE DYNAMIEK OP DE MARKT VAN HR-DIENSTVERLENING POSITIEVE DYNAMIEK OP DE MARKT VAN HR-DIENSTVERLENING UITZENDARBEID (gepresteerde uren) +9,64% +4,09% VERHOOGDE ECONOMISCHE ACTIVITEIT STIMULEERT WERKGELEGENHEID De Belgische economie groeide in het eerste

Nadere informatie

notarisbarometer 101,6 99, ,2 99,8 94,1 Belgisch vastgoed zet de economische crisis een hak

notarisbarometer 101,6 99, ,2 99,8 94,1 Belgisch vastgoed zet de economische crisis een hak notarisbarometer Vastgoed, vennootschappen, familie www.notaris.be A B C D E n 11 Oktober - december Trimester 4 - Vastgoedactiviteit in België Prijsevolutie Registratierechten Vennootschappen De familie

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2018-04-27 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2018 Over het hele jaar 2017

Nadere informatie

Afname arbeidsproductiviteit in Curaçao zet voort in de periode 2009 tot en met 2011

Afname arbeidsproductiviteit in Curaçao zet voort in de periode 2009 tot en met 2011 Afname arbeidsproductiviteit in Curaçao zet voort in de periode 2009 tot en met 2011 Modus Inleiding Dainadira Eustatius De Internationale Arbeidsorganisatie (International Labour Organization, ILO) heeft

Nadere informatie

Overheid en economie

Overheid en economie Overheid en economie Overheid en economie Het aandeel van de overheid in de economie, de overheid als actor en de overheid op regionaal niveau, een verkenning Inleiding Het begrip economische groei komt

Nadere informatie

Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009

Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009 Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009 De grafische sector in West-Vlaanderen Foto: : Febelgra Jens Vannieuwenhuyse sociaaleconomisch beleid, WES De grafische sector is zeer divers. Grafische bedrijven

Nadere informatie

FOCUS Werkgelegengheid in het Brussels Grootstedelijk Gebied

FOCUS Werkgelegengheid in het Brussels Grootstedelijk Gebied Brussels Observatorium voor de Oktober 2013 FOCUS Werkgelegengheid in het Brussels Grootstedelijk Gebied De arbeidsmarkten van de 3 gewesten in België zijn erg verschillend en hebben elk hun eigen specificiteit,

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 13 december 2017

PERSBERICHT Brussel, 13 december 2017 PERSBERICHT Brussel, 13 december 2017 Inhaalbeweging voor de landbouwers in 2017 De heeft samen met de gewestelijke overheden en deskundigen de voorlopige schattingen van de Belgische landbouweconomische

Nadere informatie

: Gemiddelde jaarlijkse groei arbeidsvolume hoger in Vlaanderen en Wallonië dan in Brussel

: Gemiddelde jaarlijkse groei arbeidsvolume hoger in Vlaanderen en Wallonië dan in Brussel Instituut voor de Nationale Rekeningen 2018-04-20 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie -: Gemiddelde jaarlijkse groei arbeidsvolume hoger in en dan in In de periode - nam het arbeidsvolume gemiddeld

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016

De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016 Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 28-4-2016 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016 Over het hele jaar 2015

Nadere informatie

1 Transport en expeditie

1 Transport en expeditie 1 Transport en expeditie A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers

Nadere informatie

Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB

Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB 1 Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB (Nationale Bank van België) hebben gepubliceerd. Ondernemingen

Nadere informatie

Productie en toegevoegde waarde

Productie en toegevoegde waarde Productie en toegevoegde waarde De totale productiewaarde van de farmaceutische sector bedraagt 6,70 Mia EUR in 2012 (e), wat neerkomt op 4,5 % van de totale industriële productie, en groeit op lange termijn

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst

Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst Directie Statistieken, Budget en Studies Stat@rva.be Inhoudsopgave: 1 INLEIDING 1 2 EVOLUTIE VAN DE VERGOEDE VOLLEDIGE

Nadere informatie

HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN

HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN 1 HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN 1. Antwoord met juist of fout op elk van de onderstaande beweringen. Geef telkens een korte a) Indien een Amerikaans toerist op de Grote Markt van Brussel een Deens bier drinkt,

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Licht herstel economie in derde kwartaal 2009

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Licht herstel economie in derde kwartaal 2009 Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB09-071 13 november 2009 9.30 uur Licht herstel economie in derde kwartaal 2009 Kwartaal op kwartaal 0,4 procent groei economie Krimp 3,7 procent in vergelijking

Nadere informatie

Hoofdstuk 15 Economische relaties

Hoofdstuk 15 Economische relaties Hoofdstuk 15 Economische relaties Open vragen 15.1 Gegeven is de onderstaande economische kringloop: Verder is nog gegeven dat de afschrijvingen van bedrijven gelijk zijn aan 200. De overheid schrijft

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 16 januari 2017

PERSBERICHT Brussel, 16 januari 2017 PERSBERICHT Brussel, 16 januari 2017 Geharmoniseerde consumptieprijsindex - december 2016 o De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex bedraagt in december 2,2% ten

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Resultaten van de najaarsenquête 2017 naar de investeringen in de verwerkende nijverheid

Resultaten van de najaarsenquête 2017 naar de investeringen in de verwerkende nijverheid 18-1-17 Resultaten van de najaarsenquête 17 naar de investeringen in de verwerkende nijverheid De investeringen in vaste activa zouden gestegen zijn met 8,5 % in 17 in vergelijking met 16. De ondernemers

Nadere informatie

Logistiek in Twente. Jaarbericht 2014 Over de sector Logistiek Publicatie op verzoek van het POWI Bijlage bij Arbeidsmarktmonitor augustus 2014

Logistiek in Twente. Jaarbericht 2014 Over de sector Logistiek Publicatie op verzoek van het POWI Bijlage bij Arbeidsmarktmonitor augustus 2014 Logistiek in Twente Jaarbericht 2014 Over de sector Logistiek Publicatie op verzoek van het POWI Bijlage bij Arbeidsmarktmonitor augustus 2014 Introductie Deze publicatie gaat over de sector Logistiek

Nadere informatie

STUDIE Faillissementen 2 november 2016 Opnieuw forse stijging in oktober

STUDIE Faillissementen 2 november 2016 Opnieuw forse stijging in oktober STUDIE Faillissementen 2 november 2016 Opnieuw forse stijging in oktober 1 september 2016 2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon Belgium. Deze brochure is louter

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90

Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90 Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90 Praktische-opdracht door een scholier 3697 woorden 29 juni 2004 4,7 54 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Deze praktische

Nadere informatie

SECTORANALYSE DIGITALE ECONOMIE IN LIMBURG

SECTORANALYSE DIGITALE ECONOMIE IN LIMBURG SECTORANALYSE DIGITALE ECONOMIE IN MEI 2018 INHOUD blz 1. Definitie en bondig cijferoverzicht van de digitale economie 3 2. Vestigingen met personeel 4 3. Loontrekkende werkgelegenheid 7 4. Zelfstandigen

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

De regionale impact van de economische crisis

De regionale impact van de economische crisis De regionale impact van de economische crisis Damiaan Persyn Vives Beleidspaper 11 Juli 2009 VIVES Naamsestraat 61 bus 3510 3000 Leuven - Belgium Tel: +32 16 32 42 22 www.econ.kuleuven.be/vives De regionale

Nadere informatie

Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen

Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Oktober - december 2014 n 20 T/1 5 jaar www.notaris.be VASTGOEDACTIVITEIT IN BELGIË 99,2 99,8 101 102,1 102,6 106,4 106,8 101,7 102,8 94,1 94,9 98,9

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 14 januari 2015

PERSBERICHT Brussel, 14 januari 2015 PERSBERICHT Brussel, 14 januari 2015 Geharmoniseerde consumptieprijsindex - december 2014 o De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex daalt in december naar -0,4%,

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2001 - Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Regionale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Regionale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Regionale rekeningen 2007-2015 Inhoud van de publicatie Deze publicatie bevat gegevens betreffende het arbeidsvolume en de inkomensrekeningen van de huishoudens voor

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 Werkgelegenheid stabiel, werkloosheid opnieuw in stijgende lijn Arbeidsmarktcijfers derde kwartaal 2013 Na het licht herstel van de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal

Nadere informatie

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Basisonderwijs en secundair onderwijs December 29 VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSDIENSTEN (AgODi) Arbeidsmarktbarometer Onderwijs december

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 14 december 2016

PERSBERICHT Brussel, 14 december 2016 PERSBERICHT Brussel, 14 december 2016 Een al bij al zeer moeilijk jaar voor landbouwers De heeft samen met de gewestelijke overheden en deskundigen ter zake de voorlopige schattingen van de Belgische landbouweconomische

Nadere informatie