Themasessie 2: Fietsen brengt op. Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid

Transcriptie

1 Themasessie 2: Fietsen brengt op Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid Luc Int Panis (VITO/UH) Brugge 24 maart /03/2014 1

2 Agenda (en conclusies)» Is fietsen gezond? (ja, meestal wel)» Enkele resultaten van het SHAPES project» Blootstelling van fietsers aan luchtvervuiling» Recente metingen van persoonlijke blootstelling aan luchtvervuiling (blootstelling aan verkeersemissies is belangrijk) (vooral voor fietsers door snellere ademhaling) (gezondheid???)» Kosten van kleine fietsongevallen in (SHAPES) (zelfs kleine ongevallen zijn belangrijker risico dan luchtvervuiling)» Wat brengt het op ( )?» HEAT (WHO)» Beleidsinstrumenten voor de toekomst: PASTA 7FP 25/03/2014 2

3 Het leidt geen twijfel dat fietsen gezond is. 25/03/2014 3

4 Of toch niet altijd? 25/03/2014 4

5 25/03/2014 5

6 Korte blootstelling in de stad: Effect op de longen Walking in Oxford street vs Hyde park 25/03/ McCreanor et al. New Engl J Med. 2007

7 25/03/2014 7

8 Hoge UFP concentraties op het fietspad van de Wetstraat Nabij park (Louisa Square, KDG laan) Drukke Wetstraat (street canyon) Rustige straat (Jozef II straat) 25/03/2014 8

9 Blootstelling op het fietspad ~ ligging tov de rijweg 25/03/2014 9

10 Ademhaling is belangrijker dan de concentraties Fiets Auto Men Women tidal volume goes up breath rate accelerates Volume increase /03/

11 UFP dosis per minuut: altijd hoger voor fietsers UFP deposited in lungs per minute Millions Brussels LLN Mol inhaled dose/min Bike avg DF=0.83 inhaled dose/min Car avg DF=0.63 inhaled dose/min Car individual DF Is een korte blootstelling (~20 minuten) belangrijk voor de totale blootstelling? 25/03/

12 Persoonlijke blootstelling aan roet 25/03/

13 Persoonlijke blootstelling aan roet Black Carbon ng/m³ 25/03/

14 Persoonlijke blootstelling aan roet 6% van de tijd in transport => kwart van de totale blootstelling één derde van de dagelijkse dosis 25/03/

15 Het SHAPES/PM²TEN gezondheidsexperiment Op zoek naar kleine fysiologische effecten» Fietspad naast de Ring in Antwerpen» Fietsersbrug over de Ring 25/03/

16 o.a. klein effect op witte bloedcellen Differences in clinical endpoints per location Endpoint ring Clean room Difference P-value Difference P-value Log Exhaled NO, ppb -2.9% (-3.0% to -2.7%) % (-3.1% to 3.5%) 0.63 Log PFA closure time, s ( to 0.060) ( to 0.048) 0.11 Log Il-6, pg/ml ( to 0.17) ( to 0.064) 0.71 Clara cell protein, µg/l 2.8% (-8.0% to 13.7%) % (-6.6% to 11.7%) 0.58 Leukocyte counts, per µl 1.3% (-2.0% to 4.6%) % (-1.1% to 6.1%) 0.19 Neutrophil counts, per µl 4.6% (0.51% to 13.1%) % (-2.3% to 7.2%) 0.33 Percentage neutrophils, % 3.9% (1.5% to 6.2%) % (-1.8% to 2.2%) 0.83 Subclinical responses in healthy cyclists briefly exposed to traffic-related air pollution: an intervention study Lotte Jacobs, Tim S Nawrot, Bas de Geus, Romain Meeusen, Bart Degraeuwe, Alfred Bernard, Muhammad Sughis, Benoit Nemery, Luc Int Panis Environmental Health :64 25/03/

17 Hoger gezondheidsrisico voor fietsers? 25/03/

18 Conclusies luchtvervuiling» PM10, PM2.5 en UFP hebben effecten op de gezondheid (fietsers en niet fietsers)» Blootstelling/Dosis fietsers is 5 tot 10 keer hoger (op hetzelfde traject)» Kleine fysiologische effecten gevonden (door betere methodologie)» bij veel lagere & kortere blootstelling dan andere studies» veel sneller na blootstelling dan andere studies» Exhaled NO» Aantal en %neutrofielen stijgt» Geen toename van BDNF» Belang van deze resultaten voor gezondheid?» Communicatie? 25/03/

19 Ongevallen % Fietspendelaars Ongevalsrisico (#ongevallen per minuten) Greg # ongevallen: zeer slecht of niet gekend # fiets kilometers: onbekend Risico: onbekend Risicofactoren? 25/03/

20 Risico op klein fietsongeval 25/03/

21 Kosten van fietsongevallen in SHAPES weight Avg. cost ( ) CI_low ( ) CI_high ( ) NO_I 22.4% LIGHT_I 47.5% ABI_ST 25.7% ABI_LT 4.4% minor accident 100% Risico op klein fietsongeval is 155 per miljoen gefietste kilometers (één ongeval om de 6500 km) Risico op een letsel is 121 per miljoen gefietste kilometers (één letsel om de 8300 km) Gemiddelde kost van een klein fietsongeval is 841 euro (0.125 euro/ km) Totale kost van kleine fietsongevallen (België) is tussen 57 and 183 miljoen 25/03/

22 Conclusie» Uit de literatuur blijkt dat fietsen gezonder is dan niet fietsen. Indien het de fysieke activiteit van sedentaire mensen verhoogd» Luchtvervuiling» Blootstelling kan gedurende korte tijd heel hoog zijn» Er zijn fysiologische veranderingen waar te nemen» Wetenschappelijk interessant» Mogelijk negatieve gezondheidseffecten op langere termijn Beleid gericht op reductie van blootstelling» Ongevallen» Risico op een klein ongeval is veel groter dan gedacht (zelfs bij ervaren fietsers)» De kosten zijn hoog => kosten efficiënt beleid is mogelijk» Safety in numbers effect ook voor onervaren fietsers? Omzichtig gefaseerd beleid 25/03/

23 Verder onderzoek» Wereld gezondheidsorganisatie: HEAT» Tool waarmee stads- en verkeersplanners zelf de gezondheidsbaten van fietsmaatregelen kunnen berekenen» Veel factoren zijn nog onbekend» Meer fietsen = meer fysieke activiteit?» Ongevalsrisico per kilometer?» Effecten van luchtvervuiling (op fietsers/anderen)?» Klimaat, files,» PASTA 7FP ( )» Dataverzameling in Antwerpen en 6 andere Europese steden» Start in Antwerpen voorzien zomer /03/

24 Bedankt voor uw aandacht! 25/03/