Wijkvisie Poppenhare. IkJijWij Poppenhare: samen en zelf het verschil maken DEFINITIEF SEPTEMBER van 9

Transcriptie

1 Wijkvisie Poppenhare IkJijWij Poppenhare: samen en zelf het verschil maken DEFINITIEF SEPTEMBER 13 van 9

2 Inhoud Inleiding Profiel van de wijk in Cijfers van de wijk in 13 (CBS) Wijkvisie, samen en zelf het verschil maken Uitdagingen voor van 9

3 Inleiding In dit document staat de wijkvisie van Poppenhare omschreven, met daarin onder andere een toekomstschets van de wijk. Hoe mooi, leefbaar en compleet kan de wijk er in 25 uitzien? De visie is geschreven op basis van een stevige analyse en een groot aantal gesprekken met bewoners en professionals in de wijk. Er is onderzocht welke problemen er zijn, maar ook welke kansen en kwaliteiten de wijk heeft. In de wijkvisie is ook een beschrijving van de grootste uitdagingen te vinden. Het zijn voor bewoners, Domesta en andere professionals de belangrijkste gezamenlijke aandachtspunten in de wijk. De wijkvisie kan richtinggevend zijn voor de uitwerking van het stedelijk beleid en de aanpak van welzijns-instellingen, de corporatie en andere professionals in de wijk. Een toekomstschets ziet er mooi uit. Je zou willen dat het al zover was. Dat gaat natuurlijk niet zomaar. Aan goede wil zal het niet liggen. Maar er is meer nodig: de juiste omstandigheden, medewerking en natuurlijk voldoende financiële middelen. De wijkvisie laat in elk geval goed zien waaraan we moeten werken. En dat dat de moeite waard is! De visie is ontwikkeld en wordt gedragen door de werkgroep Professionals Poppenhare. Wij bestaan uit: Brede School Centrum voor Jeugd en Gezin De Schutse Domesta Icare Maatschappelijk Werk Coevorden Politie Promenscare Welzijn 2 van 9

4 1.1. Profiel van de wijk in 13 De wijk Poppenhare is in de jaren zestig van de vorige eeuw gebouwd. Er wonen ruim 13 mensen met uiteenlopende leefstijlen. De laatste jaren is Poppenhare snel aan het veranderen wat vooral tot uitdrukking komt in een wijziging van de bevolkingssamenstelling. Het aantal volledige gezinnen neemt af en meer en meer jongere alleenstaanden doen hun intrede en tegelijkertijd is de wijk vergrijsd. Als gevolg van een verouderd woningbestand, een toename van eenoudergezinnen en frequente wisseling van bewoners, mede veroorzaakt door de wijkvernieuwing elders in Coevorden, komt de woon- en leefomgeving onder druk te staan. De openbare ruimte kent door zijn ontwerp veel kwaliteiten, maar is op onderdelen versleten. Met de mogelijkheden om de woningvoorraad (door sloop, renovatie en nieuwbouw) te verbeteren geven we ook de openbare ruimte een impuls. Voor veel Coevordenaren met een kleine beurs is Poppenhare een prima wijk om te wonen. De wijk bestaat dan ook grotendeels uit sociale huurwoningen met een lage huurprijs. In bepaalde gebieden is sprake van een concentratie van sociaal-kwetsbare bewoners met relatief veel problematiek, waardoor de leefbaarheid onder druk staat. We moeten daar aandacht schenken aan de forse en complexe sociale problematiek bij bewoners. Een gerichte inzet is nodig met ook nieuwe instrumenten. We willen onderzoeken welke fysieke ingrepen kunnen bijdragen aan het versterken van de wijk. Er is zorg om het opvoeden en opgroeien van de jeugd. De drukte in de wijk, het hoge verloop en de verschillende leefstijlen vragen veel van de woonomgeving. Ook de sociaaleconomische positie van een grote groep bewoners blijft achter. Er zijn meer lage inkomens, een hogere en langere werkloosheid, een beperkte sociale binding met de buurt en meer onveilige thuissituaties dan gemiddeld in een dergelijke woonwijk. Ook uit de fysieke analyse blijkt dat Poppenhare toe is aan aandacht. Fysieke wijkvernieuwing was tot nu toe niet aan de orde. De wijk heeft dankzij haar kwaliteiten naar tevredenheid woonruimte geboden aan haar bewoners. Andere wijken hadden meer urgentie en zijn al eerder aangepakt, nu heeft Poppenhare onze aandacht nodig. Voor een volledig en meetbaar beeld verwijzen we naar de cijfers van het CBS op de volgende pagina. 3 van 9

5 1.2 Cijfers van de wijk in 13 (CBS) Coevorden, 12 Poppenhare, 12 Bevolking Bevolking naar leeftijdsgroep tot 15 jaar Bevolking Bevolking naar leeftijdsgroep 15 tot 25 jaar Bevolking Bevolking naar leeftijdsgroep 25 tot 45 jaar Bevolking Bevolking naar leeftijdsgroep 45 tot 65 jaar Bevolking Bevolking naar leeftijdsgroep 65 jaar en ouder Coevorden, 1 Poppenhare, 1 Personen met laag inkomen Personen met hoog inkomen Niet actieven Coevorden, 11 Poppenhare, 11 Koopwoningen Koopwoningen Huurwoningen Huurwoningen totaal 5 3., , Eenpersoonshuishoudens Huishoudens zonder kinderen Huishoudens met kinderen., 15., 1., Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger Gemiddeld inkomen per inwoner , Coevorden, 12 Poppenhare, 12, Coevorden, 1 Poppenhare, Uitkeringen Algemene bijstand (ABW/WWB) per 1 huishoudens Uitkeringen Arbeidsongeschiktheid (AO) per 1 inwoners Uitkeringen Werkloosheid (WW) per 1 inwoners Huishouden met laag inkomen Huishouden met hoog inkomen Huishouden met lage koopkracht Huish. onder of rond sociaal minimum Coevorden, 1 Poppenhare, 1 Coevorden, 1 Poppenhare, 1 4 van 9

6 2. Wijkvisie, samen en zelf het verschil maken Inleiding Poppenhare is een wijk waar verschillende groepen bewoners prettig met elkaar wonen. De sociale en fysieke wijkvernieuwing leidt tot zichtbare verbeteringen. Bewoners en professionals zijn zich er van bewust dat ze samen met elkaar maar ook alleen het verschil kunnen maken. Kortom: ik, jij en wij, samen zijn we Poppenhare! 2.1 Toekomstbeeld Poppenhare blijft Poppenhare, maar is verlost van haar imago als achterstandswijk. Buurtbewoners, gemeente, corporatie en andere professionals werken samen aan initiatieven om Poppenhare positief op de kaart te blijven zetten. Samen werken we aan een sterke wijk waarin diverse groepen prettig met elkaar samenwonen. Hierbij is niet alleen oog voor eventuele knelpunten maar even zo goed voor de kansen en mogelijkheden van bewoners. Het toekomstige woonmilieu is veranderd (onder andere door het bouwen van duurdere huurwoningen), maar de wijk blijft zich richten op de huidige doelgroepen. Zwakke plekken in de wijk zijn verbeterd door onderhoud en beheer van de woonomgeving, fysieke ingrepen in de woningvoorraad, en het herinrichten van de openbare ruimte. Bovendien worden de aanwezige wijkaccommodaties multifunctioneel en effectief gebruikt. De veiligheidsbeleving is toegenomen doordat ouders, wijkbewoners en scholieren elkaar in gezamenlijke projecten hebben leren kennen en waarderen. Hierdoor kijkt men anders tegen elkaar aan, is er meer sociale binding met de wijk ontstaan en is de sociale cohesie toegenomen. De intensieve samenwerking tussen wijkbewoners en organisaties op het gebied van wonen, welzijn en zorg, leidt tot veel activiteiten in de wijk. Daarbij is ook aandacht voor het ontwikkelen van activiteiten voor bewoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met de brede school heeft de wijk niet alleen een nieuwe schoolaccommodatie, maar ook een extra locatie voor ontmoeting en ontspanning. De brede school is daarmee veel meer dan een school, het is één van de bruisende harten in de wijk waar bewoners elkaar ontmoeten en aan activiteiten kunnen meedoen. De brede school is een plek waar scholen en andere partijen samenwerken om de ontwikkeling van kinderen, gezin en buurt beter te kunnen ondersteunen en de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten. Door de intensieve samenwerking tussen professionals op het gebied van opvoeden en opgroeien, maatschappelijk werk, welzijnswerk, Domesta, de brede school, kinderopvang en wijkagenten wordt snel ingegrepen in thuissituaties als er sprake is van geweld of ontsporing. 5 van 9

7 Het aandeel sociale huurwoningen is na alle ingrepen nog steeds aanzienlijk. Voor mensen die een huis willen kopen, is Poppenhare een wijk waar je met een laag en modaal inkomen goed kunt wonen. Je woont dicht bij het centrum en uitvalswegen en de benodigde dagelijkse voorzieningen zijn in de wijk te vinden. Dat een sociaal vangnet in welke vorm dan ook nodig blijft in de wijk staat buiten kijf. Echter vanuit de visieontwikkeling 3D s wordt gestreefd naar maximaal benutten van de eigen kracht en alleen waar het echt nodig is bieden we ondersteuning. Daarbij is de inzet deze ondersteuning zo kort mogelijk in te zetten. Voor een aantal bewoners is blijvende ondersteuning nodig. Er wordt altijd gekeken wat iemand zelf kan doen of waar ontwikkeling mogelijk is tot een bepaalde mate van zelfstandigheid. Belangrijkste bedreigingen Een deel van de bewoners van Poppenhare heeft blijvend voldoende zorg en ondersteuning nodig. Via het Sociaal Team wordt gericht gewerkt aan een goed gecoördineerde oplossing van hun problemen. Deze inzet moet worden volgehouden, want de intensieve aandacht en inzet blijven voorlopig noodzakelijk. Deze specifieke inzet resulteert niet alleen in een beter leven voor deze doelgroep, de leefbaarheid van de wijk als geheel verbetert hierdoor enorm. Dit geeft een positieve impuls aan het imago van de wijk. De kansen In de praktijk blijkt het vaak lastig om langdurige oplossingen te vinden voor achterstanden op het gebied van werk, inkomen en onderwijs. Toch is dit wel de bedoeling. Gelukkig slagen de betrokken organisaties er goed in om bij de bewoners achter de voordeur te komen. De gemeente Coevorden is op dit moment bezig om het beleid op het gebied van de drie decentralisaties vorm te geven. Participatie van de bewoners in de buurt is naast de verschillende preventieve en specialistische aspecten uit de Jeugdwet een belangrijk onderdeel van de te ontwikkelen visie. Mogelijke invoering van de participatiewet staat vooralsnog gepland op 1 januari 15. Deze wet dient nog op rijksniveau te worden uitgewerkt. We bieden, meer dan tot nu toe gebeurt, mogelijkheden om de bewoners bij hun buurt te betrekken. Dicht bij huis worden met bewoners recreatieve en educatieve activiteiten georganiseerd. Bewoners kunnen hiervoor terecht bij bijvoorbeeld de brede school, buurten speeltuinvereniging de Poppe en De Schutse. De deelnemers in de brede school richten zich op opvoedings- en onderwijsachterstanden van de jeugd en betrekken ouders meer bij de school, op deze manier verkleinen we de afstand tot scholing. Bovendien richtten zij zich op de algemene activering van de doelgroepen binnen de brede school. Ook de verschillende professionals zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie voor de bewoners van de wijk en zij pakken de kans om nieuwe voorbeeldfuncties te creëren. Aansluitend bij de opvoedingsondersteuning is het stimuleren van voorbeeldfuncties en het ons bewust zijn hiervan een sleutel tot succes in het stijgen van bewoners op de maatschappelijke ladder. Het is belangrijk dat bewoners zien en ervaren dat zijzelf toch 6 van 9

8 echt het verschil kunnen maken. Een groot deel van de bewoners heeft haar sociaal-economische positie in 25 dan ook flink verbeterd. Het verbeteren van de openbare ruimte is een belangrijke kans voor Poppenhare, dit is echt een van de kwaliteiten van de wijk die we verder kunnen uitbouwen. Een kans voor het verder uitbouwen van dit groene imago zit in de bevolkingskrimp. Daarom wordt in de woningvoorraad verdund, wat kansen biedt voor de groene omgeving. 2.2 Het motto van Poppenhare in 25 Poppenhare staat bekend om haar daadkracht en samenwerking. De IkJijWij-aanpak werkt: geen woorden maar daden. Poppenhare is die diverse en dynamische wijk van de stad waar mensen graag wonen en zich inzetten om samen goed te leven. Er wonen trotse en actieve bewoners, die zich samen met een energiek netwerk van professionals blijven inzetten voor een veilige, groene en betaalbare woonomgeving. 7 van 9

9 3. Uitdagingen voor 25 Uitdagingen voor 25 De wijk heeft in 25 al haar kwaliteiten omgezet in daden. De verschillende uitdagingen zijn hier in hun onderlinge samenhang beschreven, waarbij is uitgegaan van een gewenst scenario. In Poppenhare is het prettig wonen voor iedereen Poppenhare, aandacht voor de jeugd Meedoen en erbij horen Het succes van samenwerken 3.1 In Poppenhare is het prettig wonen voor iedereen De straten, buurten en woningen in Poppenhare zijn opgeknapt. Zo is de uitstraling en energiezuinigheid van de woningen verbeterd. Wat opvalt, is dat bewoners zelf bepalend zijn in het realiseren van de eigen sfeer en uitstraling van hun buurt. De openbare ruimte is netjes, er zwerven geen winkelwagens meer in de straten, tuinen zijn goed onderhouden en auto s staan geparkeerd op daarvoor bestemde parkeerplekken. Wat netjes is, blijft netjes. Het schoon en netjes houden van de openbare ruimte gaat niet vanzelf. Dat vraagt permanente aandacht van de gemeente, Domesta en de bewoners. Er is structurele inzet, met hulp van bewoners, voor schoonmaak, onderhoud en beheer van de openbare ruimte. En omdat het er netjes uitziet, blijft het netjes. Er zijn voldoende levensloopbestendige woningen voor senioren met goede ouderenvoorzieningen. Voor de oudere bewoner is er voldoende ondersteuning wat betreft zorg, en zijn er voldoende activiteiten en plaatsen in de wijk om in binnen- en buitenruimtes prettig te verblijven met leeftijdsgenoten. In De Schutse ontmoeten ouderen elkaar. Zowel de woonbuurten als de omgeving van de scholen zijn verkeersveilig. Kinderen spelen veilig op straat en gaan zelfstandig naar school. In Poppenhare kun je prima parkeren. De politie beboet streng op foutparkeren. Kriskras parkeren door de wijk en in tuinen behoort tot het verleden Poppenhare heeft een mix aan bewoners met uiteenlopende leefstijlen. De grote inzet in de afgelopen jaren van bewoners en beroepskrachten, waarbij verschillende bewonersgroepen actief bij de wijk zijn betrokken, heeft geleid tot een levendige en harmonieuze wijkbewoning. Er is daadwerkelijke sprake van schwung in de buurt, spontaan worden door bewoners allerlei projecten opgezet en buurtactiviteiten georganiseerd. Ook de integratie van mensen die met begeleiding van Promenscare zijn komen wonen in de wijk is goed verlopen: de wijk kan wat hebben. 3.2 Poppenhare, aandacht voor de jeugd Opgebouwde netwerken en samenwerkingsverbanden van politie, maatschappelijk werk, gemeente, Domesta, de brede school en bewonersorganisaties die bijdragen aan de aanpak van de jeugdproblematiek, hebben een duurzaam karakter. Op het gebied van opvoeden en opgroeien is er 8 van 9

10 (professionele) deskundigheid en inzet in de wijk. Deze inzet is vertegenwoordigd in een integraal team. Ouders kunnen hier terecht met al hun vragen over opvoeden. Ouders en kinderen hebben daarin zelf ook een taak, niets is vrijblijvend, er zijn duidelijke regels. Als je bereid bent je in te zetten, is er een heleboel mogelijk. In de nabije omgeving zijn uitstekende voorzieningen voor met name opgroeiende kinderen en hun ouders. De meeste kinderen uit Poppenhare gaan naar een school in de brede school. De brede school biedt ruime mogelijkheden aan educatieve, pedagogische en recreatieve voorzieningen. De gezamenlijke pedagogische aanpak van de verschillende instanties heeft zijn vruchten afgeworpen: scholen, buurt, club en vereniging zijn veilige plekken waar kinderen en jongeren zich optimaal ontwikkelen. 3.3 Meedoen en erbij horen In Poppenhare zijn bewoners op tal van manieren actief. Zoals in een wijkteam, bij school of in de speeltuin. Bewonersorganisatie en werkgroepen leiden een bloeiend bestaan, al steken de meeste bewoners liever de handen uit de mouwen, dan dat ze uren vergaderen. Participatie van bewoners (volwassenen en jeugd) is en blijft de manier om mee te doen aan de samenleving. Toeleiding naar werk, opleiding en vrijwilligerswerk zijn dan ook de zaken waar de aandacht naar uitgaat. Professionals kennen de buurtbewoners en weten van hun kwaliteiten gebruik te maken. Daar waar werk nog niet of niet meer aan de orde is, is er een interessant aanbod aan vrijwilligersklussen. Met als mooi bijeffect dat er tal van initiatieven in de wijk snel daadwerkelijk worden uitgevoerd. Dat wordt gewaardeerd door andere buurtbewoners. 3.4 Het succes van samenwerken De mogelijkheden van Poppenhare waren uitgangspunt voor een intentieverklaring tussen bewoners, welzijnsorganisaties, Domesta en de andere professionele partijen in de wijk. Het verval van de wijk heeft als motor gefungeerd achter een slim renovatie, sloop- en nieuwbouwprogramma van de wijk met duurzaamheid als uitgangspunt. Nog steeds kent de wijk een rijk aanbod aan sociale huurwoningen, bedoeld voor starters en gezinnen met een kleinere beurs. De toevoeging van duurdere huur, sociale koop en het uitgeven van percelen voor projectmatig particulier opdrachtgeverschap hebben de wijk extra aantrekkelijk gemaakt. Maar nog belangrijker is dat naast de concrete fysieke verbeteringen de wijk ook op sociaal en economisch vlak sterk is verbeterd. Minder huishoudens zijn afhankelijk van een algemene bijstandsuitkering en meer personen nemen actief deel aan het arbeidsproces. Het grote deel niet actieve bewoners uit 13 doet in 25 weer mee! 9 van 9