Arbeidsmarkt en sociale uitsluiting: een blijvende zorg. Frank Vandenbroucke Lezing n.a.v. 25 jaar Werkervaringsbedrijven Turnhout, 9 maart 2017

Transcriptie

1 Arbeidsmarkt en sociale uitsluiting: een blijvende zorg Frank Vandenbroucke Lezing n.a.v. 25 jaar Werkervaringsbedrijven Turnhout, 9 maart 2017

2 Opleiding en armoederisico 35% Armoederisico 30% 25% 20% 15% 10% Gemiddelde Volle balkjes: (SILC ) 5% 0% BE-L DE-L FR-L NL-L BE-M DE-M FR-M NL-M BE-H DE-H FR-H NL-H Laaggeschoold Middelgeschoold Hooggeschoold

3 Aandeel mensen (beneden 60) in een zeer werk-arm huishouden, % 14% 12% Huishoudens met zeer lage werkintensiteit BE: grote groep + hoog risico op armoede 10% 8% 6% 4% EU BE DE FR NL 2% 0% EU BE DE FR NL Bron: SILC 2015

4 Individuele werkloosheid en huishoudwerkloosheid

5 Polarisatie Individuele werkloosheid => verwachte huishoudwerkloosheid veronderstelling: jobs zijn random verdeeld over huishoudens verwachte huishoudwerkloosheid hangt af van de grootte van de huishoudens: alle huishoudens = alleenstaanden: verwachte huishoudwerkloosheid = individuele huishoudwerkloosheid alle huishoudens = koppels: verwachte huishoud werkloosheid = (individuele werkloosheid) * (individuele werkloosheid) Polarisatie = geobserveerde huishoudwerkloosheid verwachte huishoudwerkloosheid

6 Niveaus van polarisatie (Figuur 4, Corluy & Vandenbroucke)

7 Verklaringen voor het verschil in polarisatie tussen België en andere landen Alleenstaanden: Misschien hebben alleenstaanden in BE, ongeacht hun kenmerken, een relatief groter risico op werkloosheid dan mensen die koppels vormen? Misschien hebben alleenstaanden in BE een zwakker individueel profiel (geslacht, opleiding, leeftijd, herkomst, woonplaats)? Misschien is de werkloosheidskloof tussen mensen met sterke en zwakke profielen in BE groter dan in andere landen? Koppels: Misschien is de werkloosheidskloof tussen mensen met sterke en zwakke profielen in BE groter dan in andere landen? Misschien is er meer homogamie in BE dan in andere landen?

8 Marginale effecten voor de kans op individuele werkloosheid (probit schatting), 2012 (Tabel 2, Corluy en Vandenbroucke)

9 Profiel van alleenstaanden (ratio van individuele kenmerken alleenstaanden t.o.v. bevolking), 2012 (Tabel 3, Corluy en Vandenbroucke)

10 Individuele werkloosheidsrisico s, 2012 (Tabel 4, Corluy en Vandenbroucke)

11 Homogamie van partners met eenzelfde scholing (Tabel 5, Corluy en Vandenbroucke)

12 Decompositie van wijziging in het aandeel personen in een huishouden zonder werk, (Corluy en Vandenbroucke, Figuur 6)

13 Laaggeschoolde mensen in Vlaanderen: werkzaamheid 80% 70% 60% 737 (d) % 40% 30% 20% % 0%

14 Laaggeschoolde mensen Wie zijn deze mensen, wat zijn hun kansen? Drie historische beleidslijnen sinds Activering Structurele lastenvermindering en doelgroepkortingen Dienstencheques

15 Laaggeschoolde mensen Wie zijn deze mensen, wat zijn hun kansen? Drie historische beleidslijnen sinds Activering Structurele lastenvermindering en doelgroepkortingen Dienstencheques Sociale economie

16 Verhouding tussen lageloongrens en brutominimumloon in de federale lastenvermindering 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% Laaggeschoolden met max. BML (+ 10%) = 2 x aandeel bevolking; 50% laaggeschoolde jongeren: max. BML (+10%) 40% 20% 0% Bron: RSZ en NAR

17 Evolutie van federale lastenverminderingen voor lage en hoge lonen Bron: RSZ; 2014: gemiddelde van eerste twee kwartalen

18 Evolutie van federale lastenverminderingen voor lage en hoge lonen Federale lastenvermindering: lineair of niet? Vlaams doelgroepenbeleid: wat met groep 25-54? Bron: RSZ; 2014: gemiddelde van eerste twee kwartalen

19 Evolutie van federale lastenverminderingen voor lage en hoge lonen Federale lastenvermindering: lineair of niet? => initiële opzet is gelukkig gecorrigeerd Vlaams doelgroepenbeleid: wat met groep 25-54? => er komt nu toch een (beperkte) maatregel voor langdurig werklozen Bron: RSZ; 2014: gemiddelde van eerste twee kwartalen

20 Bijdrage van dienstencheques in werkgelegenheid (op basis van scholingsniveau) Ca. 1/5 de van laaggeschoolde vrouwen die in BE werken Bron: CRB

21 Aandeel vrouwen (25-64) in zorgjobs (isco 513) en schoonmaakjobs (isco 913), % van alle vrouwen (25-64) 7% 6% 5% 4% 3% 2% zorg (513) België schoonmaak (913) België zorg (513) Nederland schoonmaak (913) Nederland 1% 0%

22 Aandeel laaggeschoolde vrouwen (25-64) in vrouwen in zorgjobs en schoonmaakjobs, België en Nederland 90% 80% 70% Een zekere verdringing treedt op 60% 50% 40% 30% zorg (513) België schoonmaak (913) België zorg (513) Nederland schoonmaak (913) Nederland 20% 10% 0%

23 Laaggeschoolde mensen Wie zijn deze mensen, wat zijn hun kansen? Drie historische beleidslijnen sinds Activering Structurele lastenvermindering en doelgroepkortingen Dienstencheques Sociale economie: groei stilgevallen sinds ; onduidelijke toekomst

24 Een nieuwe beleidsimpuls is nodig, maar Doelgroepenbeleid Personen met een arbeidshandicap Langdurig werklozen Toekomst van de sociale economie, buurtdiensten? Tijdelijke Werkervaring? PWA Wijk-werken? Groeipad sociale economie? Geen werkvloeren? Alle hoop op snelle doorstroming? Dienstencheques Zorg en aanvullende thuiszorg + onderwijs: aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, scholen-vdab + functies ontbinden (job carving)

25 Bronnen V. Corluy & F. Vandenbroucke, F. (2015), Huishoudens zonder werk in België, Leuvense Economische Standpunten 2015/149, Faculteit Economische en Bedrijfswetenschappen-CES, KULeuven F. Vandenbroucke, Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning, S&D, Jaargang 72, nummer 1, Februari 2015, pp statistische bijlage op website S&D M. Dejemeppe & B. Van der Linden, Réduction des cotisations patronales: tout miser sur les bas salaires, Regards Economiques, Octobre 2015 Alle publicaties: