Startnotitie Integraal Jeugdbeleid Westvoorne

Transcriptie

1 Startnotitie Integraal Jeugdbeleid Westvoorne Inleiding Voor u ligt de startnotitie Integraal Jeugdbeleid van de gemeente Westvoorne. In het coalitieprogramma voor de periode is opgenomen dat in deze periode een integraal jeugdbeleid wordt opgesteld. Er speelt veel op het gebied van jeugd. Vanouds hebben gemeenten belangrijke verantwoordelijkheden in het jeugdbeleid. Niet alleen meer de preventieve zorg en de gezondheidszorg, maar sinds 1 januari zijn alle vormen van jeugdhulp onder de verantwoordelijkheid gekomen van de gemeente. Daarnaast is de laatste jaren één en ander veranderd in de invulling van het jongerenwerk en ook op het gebied van onderwijs staat de komende jaren veel te gebeuren. In 2002 is de beleidsnota Een agenda voor de Jeugd geschreven. Ook bestaat er een jeugdparticipatienota, genaamd De Jeugd van Tegenwoordig, die dateert uit Dit heeft onder andere geleid tot het in het leven roepen van een jeugdraad als instrument van de gemeenteraad. Het is duidelijk dat deze stukken inmiddels gedateerd zijn en dat daarom een nieuw beleidsplan gewenst is. Het jeugdbeleid heeft betrekking op diverse leefwerelden, zoals het gezin, de kinderopvang, de school, gezondheid, sport, de vrije tijd, werk, etc. Er zijn op deze terreinen ook al veel beleidsstukken opgesteld. Zo ligt er bijvoorbeeld een sportbeleid Westvoorne, een startnotitie voor het gezondheidsbeleid en voor een interactieve APV. Het jeugdbeleid gaat ook over verschillende leeftijdsfasen, het gaat over baby s, peuters, kleuters, schoolkinderen, pubers, jongvolwassenen en ouders. Kansen geven aan jongeren van nu, betekent kansen creëren voor Westvoorne in de toekomst. Om optimale voorwaarden te creëren voor de ontwikkeling van kinderen is het nodig om alle facetten in samenhang te bezien. Dat leidt tot integraal jeugdbeleid. Dit beleidsplan dient als kapstok voor de komende vijf jaar, een soort ontwikkelagenda op het gebied van jeugd. Doelstelling Kinderen en jongeren moeten gezond en veilig kunnen opgroeien en de ruimte krijgen om hun talenten zo veel mogelijk te ontwikkelen. Wij willen hen ondersteunen in hun groei naar volwassenheid, zodat ze een positieve bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Dat houdt ook in dat wij zoveel mogelijk willen voorkomen dat er bij de jeugd situaties ontstaan die een belemmering vormen voor lichamelijke en geestelijke ontwikkeling en in hun deelname aan de samenleving. De verschillende levensfasen moeten vloeibaar in elkaar overgaan en daarom willen we ook in dit beleidsplan de verschillende leefgebieden aan elkaar verbinden. Doelgroep Het gemeentelijk jeugdbeleid begint al bij de periode van de zwangerschap (-9 maanden). Dat is mede ingegeven door het feit dat de middelen voor prenatale voorlichting in 2009 zijn overgeheveld naar de gemeenten. Daarnaast zijn ouders tijdens deze periode ontvankelijk voor informatie en worden de eerste contacten met de zorgverleners gelegd, zoals de verloskundigen en gynaecologen. Wij richten ons in het beleid dus op de leeftijdscategorie van -9 maanden tot 23 jaar, die woonachtig is in Westvoorne. Gesprekspartners De komende tijd zullen we met name met de volgende partijen van gedachten wisselen over het integrale jeugdbeleid: jongerenwerk van Stichting Push, politie, de veiligheidsregisseur, de

2 zorgregisseur Jeugd (CJG) en de zorgregisseur Volwassenen van de gemeente, scholen, jeugdraad, adviesraad Wmo & SZ en de sportcombinatiefunctionarissen. Wet- en regelgeving Van oudsher is opvoeding primair de verantwoordelijkheid van de ouders. Maar ouders staan er niet helemaal alleen voor. Zij leven in sociale netwerken van familie, vrienden en buurten die medeopvoeder (kunnen) zijn. Sinds de invoering van de eerste kinderwetten, aan het einde van de 19 e en het begin van de 20 e eeuw, bemoeit ook de overheid zich met de opvoeding. Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind is hierbij het uitgangspunt. Daarin zijn vastgelegd: het recht op bescherming, op vooruitkomen en op meedoen. Verder zijn er in Nederland meerdere wetgevende kaders die betrekking hebben op de jeugd, zoals de onderwijswetten, volksgezondheidswetgeving, kinderbescherming en justitiële wetten, en de Wet Maatschappelijke ondersteuning. Elke gemeente beschikt over een Centrum voor Jeugd en Gezin, een wettelijke verplichting van kabinet Balkenende IV. In het verlengde daarvan heeft de Eerste Kamer op 18 februari 2014 ingestemd met de nieuwe Jeugdwet. Daarin is bepaald dat de gemeenten vanaf 1 januari 2015 bestuurlijk en financieel verantwoordelijk zijn voor de Jeugdhulp en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Het is niet wettelijk vastgelegd wanneer of hoe vaak de gemeente nieuw jeugdbeleid moet opstellen. Bij het opstellen van het jeugdbeleid zullen we de 22 VN-standaardregels van de Agenda 22 in het achterhoofd houden. Agenda 22 is in het beleidsplan Wmo (Iedereen telt) opgenomen. Ze hebben geen wettelijke status, maar zijn wel door de VN aanvaard. Uitgangspunten Bij het integrale jeugdbeleid gaan we uit van de volgende 13 basisgedachten: 1.) Ouders zijn als eerste verantwoordelijk voor de opvoeding, ontwikkeling en verzorging van hun kinderen. 2.) We gaan uit van de eigen kracht van het netwerk als het gaat om ondersteuning bij de opvoeding en verzorging van kinderen en we faciliteren burgerinitiatieven. 3.) De overheid heeft pas een pedagogische verantwoordelijkheid, wanneer de eigen kracht van het netwerk onvoldoende is en dus onvoldoende ondersteuning kan bieden. 4.) De jongere heeft zelf, naarmate hij/zij ouder wordt, een steeds groter wordende eigen verantwoordelijkheid. 5.) De gemeente moet jongeren die hulp nodig hebben ondersteunen. 6.) Hulp en ondersteuning worden zo dichtbij mogelijk, binnen de eigen gemeente, georganiseerd. 7.) De jeugd (en hun ouders) vormt (vormen) het uitgangspunt en dus niet de organisaties en de voorzieningen. Er wordt dus uitgegaan van de vraag. 8.) Jongeren worden zoveel mogelijk betrokken bij het integrale jeugdbeleid. 9.) Integraal jeugdbeleid kan alleen succesvol zijn bij een optimale samenwerking tussen alle betrokken organisaties. 10.) Het elkaar kennen is een voorwaarde om tot die goede samenwerking te komen. Het ontwikkelen van een goede sociale kaart is hiervoor belangrijk. 11.) Organisaties krijgen een bepaalde ruimte, een eigen zelfstandigheid en verantwoordelijkheid, om hun activiteit uit te voeren. 12.) De gemeente heeft vertrouwen in de eigen kracht van de ouders en kinderen, maar treedt wel op als grenzen in het kader van veiligheid worden overschreden. 13.) De door de raad beschikbaar gestelde budgetten zijn bepalend voor de uitvoering.

3 Beleidsterreinen Integraal beleid integreert alle relevante facetten. Om dat adequaat te kunnen doen, is het nodig om die verschillende facetten eerst te onderscheiden. We gaan uit van deze thema s: A. Gezondheid B. Vrije tijd C. Onderwijs en Werk D. Wonen en opvang E. Veiligheid F. Participatie Hieronder wordt weergegeven welke beleidsterreinen onder deze 6 thema s vallen. A. Gezondheid - Gezondheidsbeleid Een startnotitie is inmiddels door de raad vastgesteld. Het gezondheidsbeleid wordt in juni aangeboden aan de gemeenteraad. Toegezegd is dat ook de aanpak van alcohol- en drugsgebruik, specifiek onder jongeren, hierin wordt meegenomen. - Centrum voor Jeugd en Gezin Sinds 2011 heeft elke gemeente een Centrum voor Jeugd en Gezin- (CJG). Hierin is onder andere het consultatiebureau gehuisvest. Verschillende jeugdhulpverleners werken samen rondom de zorg van een kind of gezin. Vanuit het CJG wordt ook preventief voorlichting gegeven of trainingen aangeboden. De gemeente heeft voor de coördinatie hierop ook een zorgregisseur Jeugd en een ondersteunend medewerker in dienst genomen. - Jeugdhulp Het CJG heeft zich de afgelopen jaren doorontwikkeld om ook de nieuwe jeugdzorg taken op te kunnen vangen. Sinds januari dit jaar is namelijk alle jeugdhulp onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten komen te vallen. Voor deze decentralisatie heeft de raad al het beleidsplan Hulp en Zorg voor de Jeugd en de verordening vastgesteld. B. Vrije tijd - Jongerenwerk Stichting Push voert het jongerenwerk uit voor onze gemeente. In december 2011 is een visie vastgesteld over de nieuwe werkwijze van het jongerenwerk. Het ambulante jongerenwerk (de straat op) heeft een preventief karakter. In het beleidsplan wordt onder andere ingegaan op de taken van het jongerenwerk en het gebruik van accommodaties. - Vrijwilligers en kerken In onze gemeente zijn veel vrijwilligers actief. Voor het jeugd en jongerenwerk is echter weinig animo. Hoe kunnen we dit stimuleren? Banden moeten worden aangehaald met het jeugdwerk van onze kerken. Het is van belang dat ook zij de route naar de hulpverlening kennen. - Sportbeleid In februari 2014 is het sportbeleid vastgesteld. Hierin wordt ingegaan op onder andere de rol van de sportcombinatiefunctionarissen, die gelinkt zijn aan het onderwijs en dus aan kinderen. Gesprekken zullen worden gevoerd met het jongerenwerk en deze functionarissen om te kijken naar de wijze waarop een intensievere samenwerking kan worden vormgegeven.

4 - Speelruimtebeleid Het speelruimtebeleid van Westvoorne dateert uit maart 2007 en is dus sterk verouderd. Dat betekent echter niet dat er de laatste jaren geen voorzieningen voor de jeugd zijn bijgekomen. Onlangs zijn er bijvoorbeeld nog voetbaldoeltjes op de Drenkeling geplaatst en binnenkort wordt er een nieuw speeltoestel bij het strand geplaatst. Uit het onderzoek Waar staat je gemeente? blijkt echter dat er nog veel ontevredenheid bestaat over onze voorzieningen. C. Onderwijs en Werk - Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Op 1 augustus 2010 is de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) van kracht geworden en momenteel heeft minister Asscher plannen tot verdere harmonisatie van de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. In onze meerjarenbegroting is het peuterspeelzaalwerk vanaf 2016 wegbezuinigd. We moeten kijken hoe we hiermee omgaan. De vroegsignalering, het aanbieden van voor- en vroegschoolse educatie en de samenwerking met de jeugdgezondheidszorg is namelijk heel belangrijk om achterstanden weg te werken. - Onderwijs en leerlingvervoer Op 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs in werking getreden. Scholen hebben een zorgplicht gekregen en moeten elk kind een onderwijsplek kunnen bieden. Het onderwijs is, door de aanwezigheid van de jeugdverpleegkundige en schoolmaatschappelijk werker, sterk verbonden met de zorg. In de zomer van 2014 is een nieuwe verordening Leerlingvervoer vastgesteld. - Startkwalificatie en werk Jongeren die geen startkwalificatie hebben gehaald (geen diploma van havo, vwo, mbo niveau 2 of hoger) noemen we vroegtijdig schoolverlaters (VSV). Voor een goede start op de arbeidsmarkt is een startkwalificatie nodig. In onze gemeente krijgt een jongere zonder startkwalificatie ook niet zomaar een bijstandsuitkering. In het beleidsplan wordt ingegaan op de vraag hoe we omgaan met jeugdwerkeloosheid. Leerplicht speelt een belangrijke rol bij de signalering en het voorkomen van deze problematiek. D. Wonen en Opvang - Woonvisie In het coalitieprogramma staat dat de huisvesting voor jongeren één van de speerpunten van de nieuwe woonvisie moet zijn. In die visie staat inderdaad ook dat starters op de koopmarkt ondersteund moeten worden. De woonvisie wordt waarschijnlijk in april door de raad vastgesteld. - Opvang Crisisopvang voor kinderen of jeugdigen wordt ingekocht via de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond. De vrouwenopvang (inclusief hun kinderen) wordt bij de centrumgemeente Nissewaard ingekocht. In het beleidsplan zal nader worden bekeken of er voldoende voorzieningen zijn voor jeugdigen uit onze gemeente. E. Veiligheid - Algemeen Plaatselijke Verordening In 2015 wordt een interactieve APV opgesteld voor Deze verordening geldt voor iedereen binnen onze gemeente, dus niet alleen voor de inwoners. In het integrale jeugdbeleid zal de APV niet uitgebreid aan de orde komen. Wanneer zich incidenten met

5 jeugdigen voordoen, dan wordt dit besproken in het veiligheidsoverleg. - Veiligheidsoverleg Eens per maand vindt een veiligheidsoverleg plaats tussen de gemeente, politie en het jongerenwerk. Hierin wordt de overlast besproken die ervaren wordt en die veelal veroorzaakt wordt door onze jeugd. Dit overleg wordt voorgezeten door de gemeentelijke Veiligheidsregisseur. F. Participatie - Jeugdraad De jeugdraad is een adviesorgaan van de gemeenteraad en is sinds 2009 actief. Jongeren tussen de 13 en 21 jaar, die woonachtig zijn in Westvoorne, kunnen zich hierbij aansluiten en zo hun stem laten horen. - Burgerpanel Sinds 2014 kent onze gemeente een digitaal burgerpanel, waar momenteel zo n 650 mensen zich voor hebben aangemeld. We willen dit middel inzetten om de mening van onze inwoners te peilen over een bepaald onderwerp dat betrekking heeft op onze jeugd, bijvoorbeeld het aanbod in voorzieningen. De kosten van een peiling komen neer op ongeveer 4.000,-. Financiën Voor het vaststellen van deze startnotitie zijn geen financiële middelen nodig. Voor het uitzetten van het burgerpanel later dit jaar zijn geen middelen geraamd in Hiervoor wordt een voorstel gedaan aan de gemeenteraad. In de verdere uitwerking van het beleidsplan kunnen meer investeringen nodig zijn, maar dat zal t.z.t. worden voorgelegd aan de gemeenteraad. Planning De gemeenteraad stelt in het voorjaar de startnotitie vast. Vervolgens wordt het beleidsplan opgesteld. De Adviesraad Wet Maatschappelijk Ondersteuning & Sociale Zaken en de jeugdraad worden hierbij ook betrokken. Deze startnotitie wordt ter kennisname aangeboden. In november wordt het definitieve integrale jeugdbeleid aan het college aangeboden, zodat het diezelfde maand ook in de raadsvergadering kan worden behandeld. Schematisch ziet de planning er als volgt uit: Activiteit Mrt April Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Startnotitie in B&W Startnotitie ter kennisname jeugden adviesraad Startnotitie in Cie. IZ en gem.raad Gesprekken met diverse partners

6 Beleidsonderzoek en burgerpanel Schrijven integraal jeugdbeleid Beleidsplan naar de jeugd- en adviesraad Wmo Aanpassingen doorvoeren in plan Definitief beleidsplan naar B&W Definitief beleidsplan naar Cie. IZ en gemeenteraad