D R A A G W I J D T E

Transcriptie

1 BUtgb 08/2 Geldig van tot Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie, Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid, Afdeling Kwaliteit en Innovatie, Dienst Bouw, WTC 3, e verdieping, Simon Bolivarlaan, 30, 00 Brussel Tel.: 00 (0) , fax: 00 (0) Lid van de Europese Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (EUtgb) Technische Goedkeuring met certificatie Leidingsysteem voor de verdeling van sanitair koud en warm water van PP-R PN POLYMUTAN POLOPLAST GmbH Kirnachstrasse 17 D 870 EBENHOFEN Tel Fax Technische goedkeuring met certificatie De technische goedkeuring (ATG) is een beschrijving van een bouwproduct of een bouwsysteem dat een gunstige beoordeling heeft gekregen voor het in de goedkeuring bepaalde toepassingsgebied. De beoordeling kan gebeuren op basis van: de richtlijnen van de BUtgb voor de goedkeuring van dergelijke producten of systemen, voor zover deze bestaan, ofwel een technische analyse van de overeenstemming van de prestaties van het product of systeem met de prestatievereisten voor gelijksoortige producten of systemen beschreven in de normen of typebestekken. D R A A G W I J D T E Equipement Ausrüstung Uitrusting Equipment De technische goedkeuring van dergelijke systemen bestaat uit een positieve beoordeling van het hierna beschreven systeem, met name de buizen, de verbindingsstukken, de verbindings- en plaatsingstechnieken, gebruikt om binnen een gebouw de verdeling van sanitair warm en koud water te verwezenlijken, overeenkomstig de STS 2 'Sanitairleidingen' en de referentietekst 90 van de Regie der Gebouwen. De certificatie behelst de conformiteit van de hierna beschreven leiding en verbindingsstukken. De uitvoering op de bouwplaats gebeurt volgens de uitvoeringsrichtlijnen uit hoofdstuk 3. Vervolgens dient de de installatie op haar waterdichtheid gecontroleerd te worden volgens de hierin beschreven proef. De goedkeuring heeft betrekking op het eigenlijke drukleidingsysteem, met inbegrip van de verbindingstechniek en de plaatsingsvoorschriften van de producent, tenzij anders vermeld in deze goedkeuring. De goedkeuring heeft geen betrekking op : De technische goedkeuring met certificatie omvat een productcertificatie voor het bouwproduct of -systeem, volgens het toepasselijke ATG-certificatiereglement. Deze certificatie omvat een zelfcontrole van de fabrikant en een periodiek extern toezicht door een door de BUtgb aangewezen certificatie-instelling. Deze BUtgb-certificatie verleent de fabrikant het recht om het ATG-merk aan te brengen op de producten die beantwoorden aan de technische goedkeuring. 2. Technische goedkeuring met certificatie voor leidingsystemen voor de distributie van sanitair koud en warm water de van het systeem deel uitmakende toebehoren de kwaliteit van de uitvoering op de bouwplaats. De goedkeuring met certificatie wordt verleend op basis van : de richtlijn van de BUtgb "Drukleidingsystemen in kunststof", versie oktober 07 de industriële zelfcontrole door de producenten op de verschillende onderdelen het periodieke externe toezicht door een door de BUtgb aangewezen certificatie-instelling. 3. Geldigheid De voorschrijver en de aannemer moeten zich van de geldigheid van deze goedkeuring vergewissen, alsmede van het feit of de toepassing van het systeem in overeenstemming is met de voorschriften van deze technische goedkeuring. BUtgb Gebouwen : FOD-Economie - SECO - WTCB en de Gewesten in samenwerking met de gespecialiseerde instelling TCHN. ATG 08/2 1/

2 B E S C H R I J V I N G 1. Voorwerp Het leidingsysteem POLYMUTAN voor sanitair warm en koud water bestaat uit buizen en verbindingstukken met een diameter van 1 mm tot 1 mm in polypropyleen random (PP-R), klasse PN, serie S2,5. Het leidingsysteem POLYMUTAN in PN, S2,5, d.w.z. de buizen geassembleerd met daartoe bestemde verbindingstukken, is, in normale gebruiksomstandigheden, gedurende een doorlopende periode van meer dan jaar, bestand tegen een werkdruk van bar en een gebruikstemperatuur van C en 0 C respectievelijk met resterende veiligheidsfactoren van 3,8 en 1,9. 2. Materialen 2.1 Buizen De buizen worden vervaardigd uit polypropyleen random, type PP-R80, volgens de DIN 8077/8078 en EN ISO Het systeem in PN, S2.5, heeft diameters volgens onderstaande tabel : ATG 2 en andere certificaties (DVGW, SKZ, ÖVGW, AENOR) materiaalcode code extrusielijn datum en uur van productie. Kleur : beige, met rode lijn. De buizen worden verpakt in kunststof, met markering van de afmetingen, hoeveelheden en het lotnummer. 2.2 Koppelingen Algemeen De koppelingselementen worden spuitgegoten in polypropyleen PP-R80 volgens de DIN 192 en EN ISO Voor de toleranties op de diameter en de diepte van de ineensluiting: zie de vermelde normen Polyfusielaskoppelingen Een volledig gamma van koppelingen is verkrijgbaar : d e , ,5-0 +0, ,7-0 +0, ,9 1-0 e +0, 2,7-0 +0,5 3, -0 +0,,2-0 +0,7 5, -0 +0,8,7-0 +1,0 8,3-0 +1,3,5-0 +1, 12,5-0 +1, 15,0-0 +2,0 18,3-0 d i, 13,2 1, 21,2 2, 33, 2,0,0 0,0 73, Gewicht (kg/m) 0,1 0,172 0,2 0,3 0,71 1,0 1,5 2,3 3,3 5,01 bochten 5 en bochten 90 T-stuk gelijk T-stuk gereduceerd verloopstukken moffen eindkappen flenskoppelingen overgangskoppelingen met binnen- en buitendraad in vernikkelde messing of vernikkeld brons verdeler koppelingen voor herstellingen en aftakkingen Elektrisch gelaste moffen waarbij d e nominale buitendiameter van de buis e nominale wanddikte van de buis d i nominale binnendiameter van de buis. Alle diameters worden geleverd in rechte stangen met een lengte van m. De diameters 1 en mm PN zijn ook verkrijgbaar in rollen met een lengte van 0 m, de diamater 1 mm PN ook met mantel en in een rol met een lengte van m. Markering van de buizen : diameter x dikte (in mm) A POLO-POLYMUTAN Made in Germany PPR- 80 PN/S2.5 DIN 8077/78 UNE EN ISO 1587 Class 1/bar Class 2/8bar (a) Elektrisch gelaste moffen zijn verkrijgbaar voor de diameters van mm tot 1 mm Marke Markering van de koppelingen : Code van de fabricagedatum P (van Poloplast) Diameter PP-R Toebehoren Gereedschap voor de montage van buizen en assemblages : buizensnijder, beugels, verzinkte steungoten, kalibreergereedschap, polyfusieapparaat, elektrolasapparaat, enz. 2/ ATG 08/2

3 3. Plaatsing 3.1 Installatie van het leidingsysteem Bij het plaatsen van het leidingsysteem Polymutan dienen de installatievoorschriften van Poloplast GmbH gevolgd te worden, tenzij anders vermeld in onderhavige goedkeuring. Ook de aanbevelingen van de TV 7 van het WTCB Kunststofbuissystemen voor de distributie van warm en koud water onder druk in gebouwen moeten in aanmerking genomen worden. Het drukverlies per strekkende meter in functie van het doorstroomdebiet (of doorstroomsnelheid) en de buisdiameter, alsook het drukverlies in de hulpstukken worden medegedeeld in de technische handleiding van Poloplast GmbH. De uitvoerder dient bijzondere aandacht te schenken aan de volgende punten : Alle onderdelen van het systeem dienen met zorg in de originele verpakking te worden vervoerd en opgeslagen en volgens verbruik uitgepakt. De stockage dient te gebeuren aan een luchttemperatuur van +5 C. Elke manipulatie bij uitvoering mag enkel geschieden bij een luchttemperatuur van +5 C en voor zover de temperatuur van buizen en toebehoren ook boven +5 C liggen. Vooraleer koppelingen te realiseren dient elke buis (handelslengte of op maat geknipte lengte) gecontroleerd te worden op de afwezigheid van o.a. scheuren. Omdat visuele controle soms moeilijk is, moet bij voorkeur het uiteinde van elke buis met 2 de en max. mm ingekort worden met behulp van werktuigen die door de producent worden voorgeschreven. De lasverbindingen (polyfusielas en elektrolas) zijn niet demonteerbaar. De leidingen mogen enkel worden ingewerkt op uitdrukkelijk verzoek van de bouwheer. De geplaatste leidingen mogen niet rechtstreeks worden blootgesteld aan UV-stralen. Richtingsveranderingen worden uitgevoerd met behulp van de voorziene en beschikbare verbindingsstukken (zie technische gids van de fabrikant). Het opwarmen van de leidingen met een vlam of hete lucht is niet toegestaan. De gerealiseerde verbindingen moeten zichtbaar blijven tot een hydraulische dichtheidsproef is uitgevoerd. De mechanische koppelingen moeten steeds bereikbaar blijven. 3.2 Polyfusielasverbindingen Buis haaks op de gewenste lengte afsnijden met behulp van de door de fabrikant voorgeschreven werktuigen en afbramen. de koppeling langs binnen reinigen en de buis langs buiten. de insteekdiepte van het hulpstuk op de buis aftekenen, evanals de hoekstand in functie van de oriëntering; buis en koppelstuk in het voorverwarmde (20 C) polyfusieapparaat opwarmen. koppelstuk en buis zonder draaien in elkaar schuiven (volgens de voorschriften van de fabrikant). laten afkoelen zonder de lasverbinding te belasten. de verwarmingsdoorn en verwarmingsmof na iedere las reinigen. voor de uitvoering van een polyfusielasverbinding op d e 0 mm wordt het aangeraden een polyfusielastoestel te gebruiken dat de buis en het koppelstuk machinaal in elkaar schuift. de controleproef op dichtheid mag pas uitgevoerd worden na een bijkomende afkoelingsperiode van 1 uur. Polyfusielastabel Diameter d e Insteeklengte , ,5 Opwarm- Inperstijd (s) tijd (s) Elektrolasverbindingen 8 15 Houdtijd zonder belasting (min) De buis haaks op de gewenste lengte afsnijden. De buis reinigen en de omtrek van de buis in het verbindingsoppervlak schuren met behulp van een blad, een krabber of schuurpapier. De elektrolasmof over de uiteinden van de buis schuiven. Controleren of de buis en de koppelingen volledig gealigneerd zijn, het wordt aangeraden om tijdens het elektrolassen een positioner te gebruiken. Het lastoestel van het systeem POLYMUTAN, ref. TOP 1 aansluiten en verbinden met de weerstandsdraden van de elektrolasmof. De instructies volgen om het lastoestel in te schakelen en het lastoestel de volledige lascyclus laten uitvoeren. laten afkoelen zonder de lasverbinding te belasten, de afkoelingstijden staan vermeld in de volgende tabel. de controleproef op dichtheid mag pas uitgevoerd worden na een bijkomende afkoelingsperiode van 1 uur. ATG 08/2 3/

4 Diameter d n Mechanische koppelstukken Vooraleer de schroefverbindingen te realiseren dient de polyfusielas van het mechanisch koppelstuk met de PP-R buis uitgevoerd te zijn. Bij het vastschroeven van een mechanisch koppelstuk mag de buis niet verwrongen worden. Voor de aansluiting op de overgangselementen met draad in messing enkel stukken met cilindrische draad gebruiken. Het verdient aanbeveling om voor de afdichting teflonband te gebruiken. Het gebruik van teflon is toegelaten op voorwaarde dat de teflon wordt vervangen telkens wanneer de elementen worden losgeschroefd. 3.5 Montage van het leidingsysteem Thermische uitzetting moet mogelijk worden gemaakt. De lineaire thermische uitzettingscoëfficiënt van de PP-R buizen bedraagt ε t = 1,5. - (K -1 ). De uitzetting van een buis kan met behulp van onderstaande formule worden berekend : waarbij L = ε t. L. t Houdtijd zonder belasting (min) L = de lineaire uitzetting ε t = de thermische uitzettingscoëfficiënt (K -1 ) L = de lengte van de leiding t = het temperatuursverschil (K). Bij de berekening van de lengteverandering (= uitzetting) wordt uitgegaan van de montagetemperatuur. De lineaire uitzetting van de PP-R buisleiding kan meestal door een richtingsverandering gecompenseerd worden. Hierbij moet erop gelet worden dat de leiding in axiale richting vrij kan bewegen. Is een lengtecompensatie door een richtingsverandering onmogelijk, dan moeten expansiebochten worden ingebouwd. De maten van de expansiebochten zijn opgegeven in de technische handleiding van Poloplast GmbH. De aard van de bevestiging van buisleidingen is onder meer afhankelijk van de grootte van de li-neaire uitzetting. De buisleidingen moeten met behulp van vaste punten in afzonderlijke delen worden verdeeld, waar uitzetting en/of krimp mogelijk is. Voor de geleiding worden losse pijpbeugels gebruikt. De afstand tussen de pijpbeugels en de steunpuntafstand zijn in de eerste plaats afhankelijk van de werkomstandigheden, het leidingmateriaal en het gewicht van de leiding, met inbegrip van de buisvulling (zie ook TV 7 van het WTCB Kunststofbuissystemen voor de distributie van warm en koud water onder druk in gebouwen ). In de praktijk worden de beugelafstanden uit onderstaande tabel genomen voor horizontale leidingen. Bij het gebruik van goten wordt de buis hieraan bevestigd met een tussenafstand die het dubbele bedraagt van de afstand voorzien bij het gebruik van beugels. Voor verticale leidingen mogen de waarden van de tabel met 30 % verhoogd worden. Bij plafondmontage verdient het aanbeveling te werken met gegalvaniseerde goten. De afstanden tussen de bevestigingspunten moeten dienovereenkomstig worden aangepast. d n Gebruikstemperatuur koud water warm water Beugelafstand (cm) Overbruggingen van hindernissen dienen uitgevoerd te worden met de door de fabrikant voorziene hulpstukken. Buigen van leidingen is in dit geval verboden In de deklaag ingewerkte leidingen De in de deklaag ingewerkte leidingen worden geplaatst volgens de instructies van de fabrikant. In de bochten dient bij voorkeur isolatiemateriaal te worden aangebracht, zodat deze isolatie kan worden samengedrukt bij uitzetting van de PP-R leiding. 3. Thermische isolatie van de leidingen Bij isolatie van de leidingen dient de compabiliteit van de leidingen met de isolatie te worden nagevraagd bij de fabrikant van de leidingen. 3.7 Verwarmingslinten De maximale temperatuur mag niet meer dan 0 C bedragen. Bij het gebruiken van een kleefband om / ATG 08/2

5 het verwarmingslint op de buis aan te brengen of om een betere warmteverdeling te bekomen, dient de fabrikant te worden geraadpleegd. 3.8 Ontsmetting van sanitaire installaties Men dient de fabrikant voorafgaandelijk te raadplegen in geval van gebruik van ontsmettingsproducten of het toepassen van een thermische cyclus met temperaturen hoger dan de gebruikstemperatuur. 3.9 Dichtheidscontrole Vooraleer het leidingsysteem in te werken (chape, bepleistering) en in alle geval vóór de ingebruikname van de installatie, dient deze aan een dichtheidscontrole onderworpen te worden, volgens de hierna volgende procedure (zie figuur). de accessoires van het leidingsysteem die niet weerstaan aan een druk van 1,5 x PN (PN = bar) dienen op voorhand afgeschakeld te worden de gemonteerde doch niet ingebouwde leidingen worden met drinkbaar water gevuld en ontlucht een druk van 1,5 x PN wordt aangebracht na minuten wordt de druk een eerste maal hersteld tot 1,5 x PN na minuten wordt de druk een tweede maal hersteld tot 1,5 x PN na minuten wordt de druk gemeten (P T=30 ) na 30 minuten wordt de druk nogmaals gemeten (P T=0 ) P 1 = P T=30 - P T=0 < 0, bar Het drukverlies P1 tussen deze twee laatste metingen mag niet groter zijn dan 0, bar. Indien dit niet het geval is, dient men de oorzaak van het dichtheidsgebrek op te sporen en op te lossen, en wordt de hele procedure van voren af aan hernomen na 1 minuten wordt de druk nogmaals gemeten (P T=180 ) P 2 = P T=0 - P T=180 < 0,2 bar Het drukverlies P 2 tussen deze twee laatste metingen mag niet groter zijn dan 0,2 bar. Indien dit niet het geval is, dient men de oorzaak van het dichtheidsgebrek op te sporen en op te lossen, en wordt de hele procedure van voren af aan hernomen; aan de hand van een visuele inspectie kan worden nagegaan of er geen lekken en ondichtheden zijn. De dichtheidsproef moet per afgewerkte leidingssectie uitgevoerd worden, bij een zo constant mogelijke water- en buitenluchttemperatuur. De manometer voor registratie van de drukverliezen dient een aflezing tot 0,1 bar nauwkeurig toe te laten. 3. Reinigen van de leidingen Het wordt aangeraden de leidingen vóór ingebruikname grondig te spoelen bij gebruik voor drinkwater. Het spoelen wordt bij voorkeur uitgevoerd na de dichtheidsproef. Fig. 1 : Procedure voor dichtheidscontrole ATG 08/2 5/

6 . Gebruiksgeschiktheid Het drukleidingsysteem Polymutan vertoont de volgende levensduurkarakteristieken. Het leidingsysteem Polymutan voldoet aan de richtlijn van de BUtgb Drukleidingsystemen van kunststof", versie /07. Werkdruk (bar) (1) Temperatuur ( C) Minimum gebruiksduur jaar 0 (1) jaar 80 (2) 2 jaar 95 (3) 00 uur Resterende veiligheidsfactoren op de spanning na de gebruiksduur 3,8 1,9 1,5 1, 5. Garantieverklaring Zie de algemene verkoopsvoorwaarden van Poloplast GmbH. (1) gebruikstemperatuur (2) maximumtemperatuur (3) uitzonderlijke temperatuur G O E D K E U R I N G Beslissing Gelet op het Ministerieel Besluit van september 1991 tot inrichting van de technische goedkeuring en opstelling van typevoorschriften in de bouwsector (Belgisch Staatsblad van 29 oktober 1991). Gelet op de aanvraag ingediend door de firma Poloplast GmbH (A/G 0702). Gelet op het advies van de Gespecialiseerde Groep Uitrusting van de Technische goedkeuringscommissie, uitgebracht tijdens haar vergadering van 13 maart 08 op basis van het verslag voorgedragen door het Uitvoerend Bureau Uitrusting van de BUtgb. Gelet op de door de fabrikant getekende overeenkomst, waarbij hij zich onderwerpt aan een doorlopende controle op de naleving van de voorwaarden van deze goedkeuring. Wordt de Technische Goedkeuring met certificatie verleend aan de firma Poloplast GmbH voor het leidingsysteem voor de distributie van sanitair warm en koud water van PP-R PN POLYMUTAN, rekening houdend met de hierboven gegeven beschrijving. Deze goedkeuring dient hernieuwd te worden op 1 juni 11. Brussel, 2 juni 08. De directeur-generaal, V. MERKEN / ATG 08/2